장음표시 사용
111쪽
- suo trementes' et attonitos, longeque aliam de se opinionem habentes, quam ab aliis habetur. Nam, quae aliis excelsa videntur, ipsis praerupta gunt. Itaque exanimantur, et trepidant, quoties despexerunt in illud ma-13 gnitudinis suae praeceps. Cogitant enim Varios casus, et in sublimi maxime lubricos : tunc appetita formidant, et, quae illos' graves aliis reddit, gravior ipsis felicitas hicubat Τ : tunc laudant otium lene et sui juris odio est fulgor, et fuga a rebus β adhue stantibus quaeritur M : tunc demum videas philosophantes metu', et aegrae fortuna sana consilia. Nam, quasi ista inter se contraria sint, hona fortuna, et mens bona; ita melius in malis sapimus;
secunda rectum nuserunt. Vale.
a Trementes et attoni os. Cui monsueeurret in his ex eonstitutione vul
gi bonis deseribendis Damoetes ille
Dion3sii maioris parasitus s. assentator, cuius mentionem egregie feeit Cicero Tuse. Disp. V, et . RMM. a. AP, qtire tuos. Perperam vulgo et quin et Hlos. Sehω. 3. Incisat, non ine hil , dedere libri nostri et Gruteri. Schw.έ. Tiane Iatidant Mitim lane et stilitiris. Sie apud Raeinium nostrum Agamemnon Iphir. aeti I, se. I :
jam a rebus. Schin, 6. Et fiaga a rebus adhuc stanti s σritur. Bene veriit Lagrange: IDeherchent δε viaister Dur grandeiar,
ingenio haec debetur scriptura; quamlieet insanam iudieasset Gruterus ,
tenuit tamen Lipsius , et revOearunt
Bi poni itii et Rubh. Philoso antis
merus dabant vel t. libri omnes, quod restitutum volueral Grui. et hactenus vestituit Gronovius, ut terminatio nem is pro es pluralis numeri aeriperet , seriberetque phia viantes melias : quatri seripturam Gallietis interpres his verbis expressit : Vistis Memrea alora Ira eminu Phaosopher. Sehω. - Nos leetionem in lextu receptam optimam iuditaremus, nisi quod Hilosophantes metu male quadrat eum hono consilia , quum in
priori de ipsis hominibus , in poste
112쪽
Ioeoso de levitate hyminum saepe petentium quod proprie nolunt procemio praemisso, quaestionem traetat inde a S in praecepta ad vitam beatam sumetant, atque negat. Primum enim saepe opiniones pravae impediunt: deinde quaelibet actiones aestimatione tum demum dignae sunt et honestae , quum persuasione nituntur clara de praestantia ipsarum ; quippe quae ex de-eretis fieri debent - . Artes autem omnes praeceptis contentae non comparari possunt eum sapientia. Nam cunctae artes vitae humanae seeundo loeo gaudent, se. circa instrumenta vitae oeeupatae sunt, atque ab iis impediuntur, iisque se aeeommodant, quum contra sapientia impedimenta diseutiat et vin eat. Αeeedit, quod ita illis artibus peceata adeo voluntaria excusentur , quae pἰentiae vitio maximo vertuntur. Quid , quod omnes artes, utique contem
plativae deereta ha ni y Sequitur itaque, Philosophiam sine eis esse non
posse, ut in qua rationes ideoque decreta praeceptorum musae sunt - 13. Nee illa obieetio stare potest, antiquos sine Blitea ista artisetosa longe lamen meliores fuisse. Nam ex quo nequitia ereverit et tam late se sparserit, rem diis quoque diligentioribus opus erat. Eadem erat et est eonditio medicinae, quae, quum vita hominum simplex esset, pavearum fuit seientia herbarum, ete. Qua oecasione in supplicia luxuriae atque nequitiae exspatiatur , atque adeo necessitatem efficaelum remediorum monstrat, quae opinionibus pravis evertendis ae virtute insinuanda et doeenda continetur. Sunt quidem, qui sine institutione subtili evaserint boni, at hebeii a illis et obtusis aut mala eonsuetudine obsessis auxiliandum est, causis vitiorum eximendis. adeoque liberando atque erudiendo animo-έo. Deinde actiones nostrae fiunt demum ethicae seeundum formam quam dicimus : iam quum praecepta nonnisi materiam speetent, adeoque ad virtutem non perducant, quandoquidem non in laeto Iaus est, sed in eo quemadmodum sal; sequitur, stetit actiones
honestae demum fiunt, si honestum aceesserit, ita praeeepla nonnisi legales aetiones efficientia adiuvari debere deere is sive persuasὶone ad totam pertinente vitam ideoque neeessaria - έ7 .' primum quidem in diis colendis , quos satis eoluit, quisquia imitatus eos est -51r deinde in eo , quomodo homiqibus sit utendum -Sέ : tum, quomodo rebus su utendum. It .p-eepta de virtutibus adiuvari debent doetrina et deeretia de natura virlutis equia sine immutabili certoque iudieio fluetuemur neeesse est. Nonnui deerela
113쪽
proinde dant veHtatem --6o. Iloe ii ipsi confirmant, qui necessitatem de cretorum negant, decreta tollendo et praecepta suadendo ipsum decretum in- euleantes. Jam quum seopus rationis unicus sit veritas et ad eam reperiendam probationes neeessariae sint, sequitur sine decretia philosophiam esse non
posse. Via ad philosophiae adytum per ea est - 65. Adjicit quidem Posido
nius quaedam alia tanquam necessa ia , suasionem , consolationem , exhortationem, et utilem suturam ait euiusque virtutis deseriptionem: non sine
Praeis a me ', ut id, quod in diem suum dixeram debere disseret, repraesentem, et scribam tibi, u an haec pars Philosophiae , quam Graeci 'τοφαtvετt- VOCant, nos Praeceptivam dicimus, satis sit ad consummandam Sapientiam. n - Scio te in bonam partem accepturum, si negavero'. Eo magis promitto, et Verbum publicum p rire non patior : κ Postea noli rogare, quod impetrare nolueri8. n Interdum enim obnixe petimus id, quod re- et cu8aremus, si quis offerret. Haec sive levitas est, sive vernilitas, punienda est promittendi facilitate. Multa videri volumus velle, sed nolumus. Recitator in Historiam ingentem attulit, minutissime scriptam , arctissime pii Catam , et, magna Parte perlecta : si Desinam, inquit,
. Petis in me... in merri. Spectanthree ad Ep. xCiv, 5a, ubi docuerat contra Aristonem, Philosophiae pare
tem , quae praeceptiones contineat, Supervacuam non esse. Nunc quae
rit , an ad laetendum sapientem sola susIlleiat. Ruhk. a. Si neracem. Quia rea intrieain et minime hianda aut grata est: ideo iacile seres abnuentem.Tameti saeiam, ne frustra petiveris,et ne vulgi verbum publicum pereat: noli rogare quod impetratum etiam nolis. Nam sunt, qui petant, quasi in alterius gratiam aut honorem e ut, neeita hoe earmen , Diem illum mihi adsis : at in
animo velint negatum honorem aut gratiam. Haee sententia horum et sequentium est, a qua alii mihi videtitur abivisse. Li s. 3. Iteritator. Ille mos scripta sua
amieis recitandi iam libera repulit. erat, sed magis invaluit sub Augusto, Pollione quippe Λsinio publiee eum indueente. CL hieland. ad Horat. IEpp. xlx, Gieri g in Exeursu hae de re ad Pliati Epist. Vol. II, NuM.
114쪽
si vultis . n Acclamatur : u Recita, recitatu ab his, qui illum obmutescere illico cupiunt. Saepe aliud volumus. aliud optamus , et ucrum ne Diis quidem dicimus : sed Dii aut non exaudiunt, aut miserentur'. Ego me, omissa 3 misericordia, vindicabo, et tibi ingentem epistolam impingam ; quam tu si invitus leges, dicito : Ego mihi hoc contraxit teque inter illos numera, quos uxor, magno ducta ambitu , torquet; inter illos, quos divitiae, per Summum acquisitae sudorem, male habent; inter illos , quos honores, nulla non arte atque opera petiti, discruciant; et caeteros malorum 8uorum Compotes .
Sed ut, omisso principio, rem ipsam aggrediar : έ
u Boata, inquiunt=, vita constat ex actionibus rectis; adactiones rectas Praecepta perducunt: ergo ad beatam vitam praecepta sussiciunt. n - Non semper ' ad actiones rectas praecepta perducunt, sed quum Obsequens inge Dium est: aliquando frustra admoventur, si animum opi
niones obsident pravae. Deinde etiam si recte faciunt, s
. Aliud volumus, citi Optumus. I. e. aliud nobiscum laeite volumus,
aliud palam esserimus, dicimus o lantea. m . - istamus a Diis nempe , ait Lipsius, ubi palam , et audientibus aliis vota concipimus ἔlune enim saepe hie dissensus. Pro vita et vietoria mali principis preeor,
servus pro domini, maritus uxoris, et quae sunt talia, animo abdieante. An et refers ia vota etiam tae la et
liberar Nimirum errore eligendi mala petimus . etsi bona intendimus: ut opes, honores, tamam. Itaque aliud
volumus communiter; distinete autem vovendo, abimus. Uys. I. Aut non exotidiunt. Gut mise
ren tir. Si enim Dii preeibus nostris
annuerent, mala nobis saepe maxima, et ea quae minime vellemus impingerent. Muretus. 3. Magno ducta ambitu. Cui assidue et summo studio famulatus es,
ut ineum nubere dignaretur. 4. Et creteros mulorum suo mcompotes. Argute exPressa sententia est et et inter caeteros numera te , qui quum votorum suorum eompotes saeti sint, loeo eorum mala nanciscuntur,
maticae. - Propositio minor: ad ac .recl. etc. recte impugnatur. I hk. 6. Non se eri Sie omnes codd. mss. Ante Grui. Non tamen s. Πυhk. 7. Dein ... reeis. Conscientia de-
115쪽
nesciunt sacere se recte. Non potest enim quisquam nisi ab initio formatus et tota ratione compo8itus, omnes exsequi numeros ut Aciat, quando oporteat, et in quantum , et cum quo, et quemadmodum. Quare non potest toto animo ad honesta conari, ne Constanter quidem , aut 6 libenter; sed respiciet, sed haesitabit. - α Si honesta , inquit, actio ex praeceptis venit, ad beatam vitam praecepta abunde sunt: atqui est illud : ergo et hoc. n-His respondemus : actiones honestas et Pro Ῥtis' fieri; non,
ii Si aliae , inquit , artes contentae sunt praeceptis , contenta erit et sapientia; nam et haec ars vitae est.
Atqui gubernatorem iacit ille, qui praecipit : Sic move
gubernaculum, sic Vela submitte, aio 8ecundo Vento utero, Bio adverso P i8te, si C dubium communemque
tibi vindica. Alios quoque artifices praecepta confirmant ergo in hoc idem poterunt artifices vivendi. v - Omnes
istae artes circa instrumenta vitae occupatae fiunt, non
circa totam vitam. Itaque multa illas inhibent extrinsecus , et impediunt: spes, cupiditas, timor. At haec, quae
est ita, hae tantum ratai ne uti debere ad reete saetendum. -Neque enim causam tenent, cur quidque fieri d beat. Atque hoc quidem recte et verea si oleis dieebatur : illud absurde , quod dicebant, ex miserrimo beatum posse fieri aliquem , qui tamen oul
lum prorsus sensum haberet lanue ilialius mutationis suae. Muretus.
I. Omnes... numeros. Osfieἱorum partes et noscere et exercere et nume
ex ureretis edd. ex N. Schin. - Bul L. qisi edidit ei decretis, ate addit: Inhoe ratioeinio hypothetico reete maior impugnatur. Decreta sunt principia, quae nos voramus. unde Pr cepta deducuntur. R A. 3. Ars visce. Jam supra Ep. xe, vidimus: vi ars est bonum seriis: hine philosophi, sapientes dieuntur seq.-Dfees vi nis. Ita auctor poematis olim sub nomine Severi, nune ap. mernsdors. Poet. min. lati IV sub nomitie Lueilii Iunioris, utrinque temere publieali, vers. 186 : Niarie opus Artiscem incendi , ubi nerns dors recte explieat, philosophum. αέ. Ergo in hoe t i. e. ad hoc , scit.
116쪽
artem vitae professa est, nulla re, quo minus Se exerceat,
vetari potest: discutit enim impedimenta , et tractat o stantia. Vis scire quam dissimilis sit aliarum artium 8 conditio, et hujus p In illis excusatius est, voluntate peccare, quam casu; in hac , maxima culpa est, sponte delinquere. Quod dico, tale est. Grammaticus non er heseet soloecismo', si sciens secit; erubescet, si nesciens.
Medicus, si deficere aegrum non intelligit, quantum ad artem magis peccat, quam si se intelligere dissimulat. At in hac arte vivendi, turpior volentium culpa est. Adjice snunc, quod artes' quoque pleraeque, imo ex omnibus
liberalissimae, habent decreta sua, non tantum Praecepta , sicut Medicina. Itaque alia est Hippocratis, secta, alia Asclepiadis, alia Themisonis. Praeterea nulIa ars contemplativa sine decretis suis est, quae Graeci vo-
ut artem vitae datis praeceptis doteant alios γ, reete a. e. A. Erm ne hoe ed. n. Ven. Er. Tum erro nori hoc ete. eum interrogationis signo, ed. Mur. et aeqq. Schin. 1. scire. Meus hie eradita
tractatur ab Aristotele libe. II Eibi
eorum. Rurelias. a. Non eriseseel solamismo, si
scien reis; eria seri ete. Vulgo eminbescit solaetismum, si seiens faeier
tionis puritati vel Latinitali eontrarium soloeeismus est, quum in verbis pluribus verbum superiori non ac commodetur et eompositura partium
orationis impar et inconveniens fiat: stri bligo alias dieia. CL mesti Lexi
eon Teehnolog. Graee. et Lat. h. v. Comparat eum soloeeismo Graeeum Valeven. ad Lesbon. post Α-mon. not. 3, p. 377 sqq. n k. 3. Haboni deerela sua, non lon- ριm praec tia. Adversarii Senem, ut impugnent decreta, vitae artem caeteris a tibus comparant: ipse Seneca respondet, si tandem ars vitae Meteruartibus comparari possit,ex hoe eolligi illam artem solis constare praecepti a
non posse, quoniam caeterae artes non
tantum praeeepta, sed etiam deerela contineant: sie ista eomparatione ab adversariis prolata utitur, ut ipsos
. Itaque Hia est mymematis... Aselmiad.s... Themisonis. CL de bis medi eis in antiquitate eeleberrimis, Mimoeniale Coo, qui Socratis eoaevus erat, Asiae adae et eius auditore Themisone , qui Ciceronis tempore , Romae vixerunt, et quorum Plin. Nat. Hist. 29. I, Celsus praefat. p. 13bip. al. mentionem honorifieam in
S. Conten domis. Quae eausas Terum spectat, in eas inquirit, et in systema ordinat Olligitque , atque
117쪽
cant δεματα , nobis vel decreta licet appellare, vel scita, vel placita; quae in Geometria et in Astronomia invenies. io Philosophia autem et contemplativa est, et activa; spectat simul, agitque Erras enim, si illam putas tantum te restres operas promittere; altius spirat. Totum , inquit,
mundum scrutor, nec me intra contubernium mortale contineo, suadere vobis, ae dissuadere Contenta ; magna me VO aut, 8upraque Vos posita :ri Nam tibi de summa eaeli ratione , Deumque, Disserere incipiam, et rerem prunordia pandam
Unde omnis natura ereet res , auctet , alatque , Quoque eadem rursus natura perempta resolvat
ut ait Lucretius. Sequitur ergo, ut, quum contemplativa
sit, habeat decreta sua. Quid λ quod iacienda quoque nemo rite obibit, nisi is, cui ratio erit tradita, qua in
quaque re omnes ossiciorum numeros exsequi possit; quos non 8ervabit, qui in rem p copia acceperit , non initi omne. Imbecilla sunt per se, et, ut ita dicam, Sine radice , quae partibus dantur. Decreta sunt, quae muniant, quae securitatem nostram tranquillitatemque tueantur, quae totam vitam, totamque rerum naturam simul contineant. Hoci interest inter decrcta philosophiae et praecepta,
totum, in rami resum. vel in omnem intoni, ut est in e. et in ora Er.
ς ... non in nomine r unde videndum, ne verum sit I m rem... non
in nomen, sive sui est in ed. Εr. et in Pal. 1 et 3. qui in re.... non in nomine: ubi, quemadrisodum res intelligitur res si mruris, fite nomen in tolligitur totum genus. nomen aliquod eompetit. Sehω. - Mureius satis eonfidenter: Qtii mem ρ-cemia rare Perit. Lipsius coniecit et non in
commune.-Qui in rem... ne, h. e. qui in res singulas praeeePla accepe
118쪽
quod inter elementa, et membra : haec ex illis depe dent; illa et horum causae Sunt et omnium. si Antiqua', inquit, Sapientia nihil aliud, quam la- 13cienda ac vitanda, praecepit; et lunc longe meliores orant
viri : postquam docti prodierunt, boni desunt. Simplex
enim illa et aperta Virtus in obscuram et solertem scientiam versa est, docemurque disputare, non Vivere. D
Fuit sine dubio, ut dicitis, vetus illa Sapientia, quum i
maxime nascens, rudis ; non minu8, quam Caeterae Rrte8,
quarum in processu subtilitas crevit. Sed ne opus quidem adhuc erat remediis diligentibus. Nondum in tantum n quitia surrexerat, nec tam late se sparserat : Poterant vitiis simplicibus obstarc remedia simplicia. Nunc necesse est tanto operosiora esse munimenta, quanto valentiora sunt quibus petimur. Medicina quondam pau- 15 carum fuit scientia herbarum, quibus sisteretur fluens Sanguis, Vulnera coirent : paulatim deinde in hanc pervenit tam multiplicem varietatem. Neg egi mirum, tunc illam minus .negotii habuisse, firmis adhuc solidisquo corporibus, et taciti cibo, nec per artem voluptatemque corrupto : qui postquam coepit non ad tollendam, sed ad irritandam samem quaeri, ct inventae sunt mille condi-
qq. nee ea, quae totum officiorum ambitum complectuntur. Πυhk. Conser. Cie. Tuse. III, xxx IV, 8 . mentes, et membra. Comparatio haee optimo iudieio electa est a nostro. Nam illa elementa καὶ solum' δυπorasmvox rem subiectam et eam primariam , unde reliqua formantur membra , materiam , sed quoque prineipia s. illam vim vitalem primariam continent. NMk. a. Antiguia... ρμενα Docet Loehistoria de proeessu generis humani ad meliorem ingeniis vitaeque Dialiu-ram. Hinc antiquissima praecepta eiuseemodi attributa semper sunt a e orthus et statoribus humanitatis,e. e. orpheo, Lino, Eumolpo, Musaeo:
vide e. e. Aristophan. Ban. Io32 sq.
poetarum gnomicorum et septem siedietorum sapientum exemplo res Pa
tet. Quos quidem omnes Philosophiae subidiori prolusisse constat. CL IIeynii Opuse. aead. Vol. I. P. 1 72 sq. ΣΦ a
119쪽
turae, quibus aviditas excitaretur; quae desiderantibus
, si alimenta erant, Onera sunt plenis Inde pallor, Et nervorum vino madentium tremor, et miserabilior ex cruditatibus ', quam cx same, macies; inde incerti Iabantium pedes, et semper, qualis in ipsa ebrietate, titubatio; inde in totam cutem humor admi8sus, di 8tentusque Venter, dum male assuescit' plus capere, quam poterat; inde sussusio luridae bilis, et decolor vultus, tabesque in geputrescentium, et retorridi digiti articulis obrigescetitibus, nervorumque gine sensu iacentium torpor, aut
palpitatio scorporum J sine intermissione vibrantium. ir Quid capitis vertigines dicam p quid oculorum auriumque
tormenta, et cerebri exaestuantis verminationes et om
nia , Per quae exoneramur intemis ulceribus assecta piunumerabilia praeterea febrium genera, aliarum impetu
saevientium, aliarum tenui peste repentium, aliarum cum horrore Et multa membrorum quassatione venientium p
i8 Quid alios reseram innumerabiles morbos, supplicia luxuriae λ Immunes e*ut ab istis malis, qui nonQua se deliciis
M. et qiusdem praes L Sententiosis vetustissimorum Gnomi eor. poetar. p. ed. Lips. 3776 praem Mam. R. 1. Qiare desiderantibus alimenta erant , Onera sunt plenis. Bene Lagrono: Ces meis qui eruient des aliis mens mvir aes gens offames, sontia entis des fordeavit mur des gens
rassastra. a. Ex eruditatibus. .. macies. Ver
tii Lamiano r La mairreue causee ar des indixestions. 3. Netorridi digiti nas. a. voeabulo et alias frequentato Seneeae. Vulgo retorti die. Sehών. 4. Aut palpitatio scor oriam J sine intermissione ωibrantium. Voeab. 'Porum, quod exbibent quidem veteres libH omnes, eommode eiectum a Mureto, revocavit Rubh. tantum non necessarium indieam. Equidem
tineis circumdedi, ut merito suspeetum ς rectius iacturus, si denuo ablega em, ut prorsus ab hoe loeo alienum, ubi man; seste opponuntur tomPor nemorum sine sensu iacentium , et μωitatis snervorum sine intemmissione Dibrantium. Schw. - Ortim et in Erasmi ed. et in quinque Palat. eodd. invenitur. Nuhk. 5. Cerebri exoesmontis vermi - Mnes. Geranee versit: Ceschaleura
6. Omnis, Per quin exoneramur. Int. eanales illos intestinos ex uerirando eorpori destiuatos.
120쪽
solverant , qui sibi imperabant, sibi ministrabant. Cor
pora opere ac vero labore durabant, aut cursu defatigati, aut venatu, aut tellure Versata'. Excipiebat illos cibus, qui, nisi esurientibus, placere non posset. Itaque nihil opus erat tam magna medicorum Supellectile, nec tot serramentis , atque pyxidibus. Simplex erat ex Causa simplici valetudo; multos morbos multa fercula ' secerunt. Vide, quantum rerum per unam gulam transiturarum permisceat luxuria, terrarum marisque vastatrixi Necesse est itaque inter se tam diversa dissideant, et hausta malo digerantur, aliis alio nitentibus. Nec mirum, quod inconstans variusque ex discordi cibo morbus est, et illa ex contrariis naturae partibus in eumdem compulsa redundatit. Inde tam nullo ' aegrotamus genere, quam
vivimus. Maximus y ille Medicorum, et huius scientiae conditor, u seminis nec capillos defluere, dixit, nec pedes laborare. v Atqui et capillis destituuntur, et pedibus aegrae
sunt. Non mutata seminarum natura, sed vita est : nam
. Otii nondum se deIieiis solo mane. I. qui nondum nimia mollitia et voluptate vires suas fregeranti R. a. Aut telliare versata. Sie Erasm. Nonnulli eodd. Pine. et Grut. prae' tant aut teitarem versantia. Ruis. 3 Ferramentis. I. instrumentis ebi-rurgi eis. mhk. . 'mitos morbos mutia fercula f. Vide in hane rem Plutarebi Quaesti eonvivat. VIII. e. q. Los.
5. Et illa ex eontrariis... re dant. Sensus est: non mirum est, quod illa tam contraria alimenta in unum ei bum compulsa s. collecta sermentationem subeunt noxiam et nimio impetu venas implent. Ruhk. 6. Inde tam nulla... ωDimus. Inde fit, ut tam diversa et mixta perplexaque morborum genera sint , quam vivendi ratio nostra est discors propter ciborum genera multiformia. δέ. - Miror quod nulli edd. eon
ieeerint mulio , quod saei lius intelli
rare. Hippoerates in iis seriptis, quae aetatem tulerunt, haee memoriae non prodidit. Similia tamen oleurrunt in libro de natura Pueri p. a ied. Genev. 16S7. fol. : Galentas quoque ad lib. VI Aphorism. notat, olim id ita suἰ,se Hippoeratis aeVo, quum moderale vietitarent: at suo tempora propter intemperantiam vietus et eunuchos , et seminas saepe podagra laborare. Caeterum Aristoteles de Generat. Animal. V, 3 quem loeum I.