Bibliotheca Classica Latina Sive Collectio

발행: 1829년

분량: 701페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

341쪽

33o L. ANNAEI SENECAE

naturalem motum , etiam prohibente des ore , nitantur. Sic insans, qui stare meditatur et serre se assuescit, simul tentare vires guas coepit, cadit; et cum fletu toties resurgit, donec se per dolorem ad id , quod natura poscit, exercuit. Animalia quaedam tergi durioris, inversa, tamdiu se torquent, ac pedes exserunt et Obliquant, dos nec ad locum reponantur. Nullum tormentum sentit supinata testudo : inquieta est tamen desiderio naturalis status ; nec ante d init niti, quatere se ', quam in pedes

constitit. Ergo omnibus constitutioni8 suae gensus est, et inde membrorum tam expedita tractatio : nec ullum majus indicium habemus, cum hae illa ad vivendum venire notitia , quam quod nullum animal ad usum sui rude est. o α Constitutio inquit, est, ut vos dicitis , principale animi, quodam modo ge habens erga corpus. O HOC tam perplexum et subtile , et Vobis quoque vix enarrabile, quomodo insatis intelligit p omnia animalia dialectica nasci oporteret, ut istam sinitionem, magnae parti hominum togatorum, obscuram, intelligant. - Verum erat, quod opponis, si ego ab animalibus constitutionis finitionemi intelligi dicerem, non ipsam constitutionem Facilius natura intelligitur , quam enarratur. Itaque insans ille,

quid sit constitutio , non novit; Constitutionem suam n vit : et, quid Sit animal, nescit; animal esse se sentit.

perperam c. n. A. Denique montaneus motus M. Ven. et seqq. Schω. . Animolia... inpersa. l. quae in verteris in tergum : exemplo est tect-

reorum est oppositio. Stoicorum autem definitio constitutionis συστα-

dieit, tunicatae plebi opponit. Illi autem primores suerunt tutae sera doeti. Lips.

342쪽

Praeterea ipsam Constitutionem suam crasse intelligit, et summatim , et Obscure. Nos quoque , animum habere nos scimus; quid sit animus, ubi sit, qualis sit, et unde , nescimus. Qualis ad nos pervenit animi nostri gensus , i quamvis naturam ejus ignoremus ac sedem; talis ad omnia animalia constitutionis suae sensus. Necesse est enim id sentiant, per quod alia quoque gentiunt . necesse est ejus sensum habeant, cui parent, a quo reguntur. Nemo non ex nobis intelligit, esse aliquid , quod impetus suos moveat; quid sit illud , ignorat : et conatum sibi essescit; quid sit, aut unde sit, nescit. Sic insantibus quoque animalibusque, principalis partis suae Sengus est; non satis dilucidus , nec expreMus Dicitis , inquit, α omne animal primum constitutioni iέ suae conciliari hominis autem constitutionem rationalem esse, et ideo conciliari hominem sibi, non tanquam animali , sed tanquam rationali : ea enim parte sibi carus est homo, qua homo est. n Quomodo ergo insans conciliari constitutioni rationali pote8t, quum rationalis non-

Perperam vulgo, Nam ima consti- utio Deititis. etc. Sch .

r. Necesse est... Sentiunt. Eam con

stitutionein, quae saeit, ut alia quoque sentiant, sentire debemus; eius albi quamvis erasse conseia sint ne eesse eat. Etiam sensum eius habeant, eui parent, i. e. principalis suae partis, του nγει ut κου, saeuitatis cogitandi , a. rationis, unde reliquae septem partes animi dependenti Λυhk. a. Me infantibus quoque animoI husque, a. e. n. A. Vulgo sciat imfantibus , sic quoque anima hias , edd. inde ab Erasmo. Schau 3. Nee e messus. a. e. n. A. Vulgo non e ressus. Sch .έ. Dieius. .. non m site opponit Epieureus : salsum esse Stoi eorum dogma boe, quod, quum eonstitutio . alatus a natura constitutus hominis sit rationalis, insans bule constitu itoni rationali conciliar. s. eommendari a natura solvit σθαι) non Ρ

sit, quum nondum rationalis sit. Respondet , constitutionem esse diver- am Lecundum aetatem , quae isti alatui conciliatiar. apta redditur, manere tamen conciliationem semper

eitiari. Vertit Lurange t Commence par se confirmer is sa Gnstitution. Nempe quum posuit a uetor animalibus sensum esse eonstitutionis suae,

343쪽

33 a L. ANN EI SENECAE

dum sit 3 - Unicuique aetati sua Monstitutio est; alia in- is tanti, alia puero, alia seni. Omnes ei constitutioni conciliantur , in qua sunt. Insans sine dentibus est; huic constitutioni suae conciliatur : enati sunt dentes ; huio constitutioni conciliatur. Nam et illa herba , quae in s

getem frugemque Ventura est, aliam constitutionem habet , tenera , et vix eminens sulco ; aliam , quum CODVa

luit , et, molli quidem culmo , sed qui serat' onus Buum,

constitit: aliam , quum flavescit, et ad aream spectat , et 16 spica ejus induruit r in quam Cumque Constitutionem venit, eam tuetur, in eam componitur. Alia est aetas infantis , pueri, adolescentis , senis; ego tamen idem sum, qui et insans sui, et puer, et adolescens. Si C, quamvis alia atque alia cuique constitutio sit, conciliatio constitutionis suae eadem est. Non enim puerum mihi , aut juVenem , aut senem , sed me , natura commendat. Ergo insans ei constitutioni suae conciliatur, quae tunc insanti

7 est, non quae sutura juveni est. Neque enim si aliquid illi majus, in quod transeat, restat ; non hoc quoque ,

equitur ut animalia eo sensu dueese moveant, et constitutioni suae seaeeommodent.

t. A iam constitution. habet. Perperam alienam edd. invitis mss. S.

m. Qui ferat. Recte viilgo edd. Quo erae vett. libri nostri et Gruterus. Stain. 3. Et ad aream spectat. Propter api eam maturescentem et plenam. Tumebus tamen Adversar. 25. 2o de area cogit ut, quo demessa terendi s. triturae causa deportari soleant: tonsentit quoque Lipsius. NME

. Neque.... est. Nam semper hoe maius, in quod transeat, secundum

naturam est, a. a natura commenda

tur, aptum redditur ei. nuhk. Non videtor Bubbopsus auctoris sensum intellexisse. Negatio neque enim iungi debet alteri negationi, non hoe quoque , ut ambae negativae affirmantem gignant; sensus est: etenim ideo quod insans in aliquid maius transire debet, non inde sequitur statum illum

in quo nascitur , non esse secundum

naturam e vel per affirmationem; quamquam insans in majus transire debet, tamen status in quo nascitur secundum naturam est : ideo bene vertit Lagrave t Et s it passe par D suite is tin elat d aremissementyrus grand en re, ori ne Peut Pasen conetare que relia dans laques uest ne, n ait pas ete conforme a sa

nature.

344쪽

in quo nascitur , secundum naturam est. Primum sibi

ipsi conciliatur animal ; debet enim aliquid esse, ad quod glia reserantur, Voluptatem peto : cui Θ mihil ergo mei Curam ago. Dolorem refugio : pro quo P pro mel ergo

mei curam ago. Si omnia propter curam mei facio , ante omnia est mei cura. Haec animalibus inest Cunctis ; nec inseritur', sed innascitur. Producit scelus suos natura , non abiicit; et, quia tutela certissima ex proximo c8t, sibi quisque commi Mus est. Itaque, ut prioribus epist lis dixi, tenera quoque animalia, ex materno utero ,

vel quoquo modo , eslasa , quid sit in sestum ipsis proti

nus norunt, Et mortifera devitant; umbram quoque transvolantium reformidant obnoxia avibus rapto viventibus

Nullum animal ad vitam prodit sine metu morti S. Quemadmodum, inquit , editum animal intellectum habere , aut salutaris, aut morti serie rei, potest p - Primum quaeritur, an intelligat, non quemadmodum intelligat. Esse autem illis intellectum , ex eo apparet , quod nihil amplius, si intellcxerint, faciant. Quid est, quare pavonem , quare anserem gallina non refugiat, quum tanto minorem , et ne notum quidem sibi, β accipitrem pquare pulli selem timeant', canem non timeant Θ Appa-

. Primum... onimal. Sc. natura, ut se tueatur: eo omnia alia reserenda

sunt. Si e Ch sippus Diog. Laerti l. l.

Epicureorum argumentum repellitur, qui ideo, quod non viderunt, quo in modo hoe fieri possit, eolligere v dentur. salsum quid a Stoleis proponi. Respondet itaque recte Seneca, animalia salutares mortiferasve res intelligere, et e. m k. S. Aeeipitrem. Vulgo seri tremfuriat. Sed posterius verbum nec neincessarium erat, et ignorant illud a. e. R. A. MIM . 6. Timeant, dederunt, o. e. R. A. Timent edd. Schw.

345쪽

rot, illis inesse nocituri scientiam , non experimento colleciam : nam, antequam POSSint ' Experiri, Cavent. Deinde, ne hoc casu existimes fieri, nec metuunt alia quam dehcnt ', nec unquam obliviscuntur hujus tutelae et diligentiae : aequalis est illis a pernicioso fuga. Praetc-rca, non fiunt timidiora vivendo. Ex quo quidem apparet, non usu illa in hoc pervenire', sed naturali amore salutis suae. Et tardum est, et varium , quod usus docet : quidquid natura tradit, et aequale omnibus est, et statim. Si tamen exigis dicam , quomodo omne animal perniciosa intelligere conetur. Sentit se carne Constare : itaque quum sentit , quid sit, quo Secari caro , quo uri, quo obteri possit, quae sint animalia armata ad nocendum ; horum speciem trahit inimicam et hostilem. Inter se ista β con juncia sunt: Simul enim conciliatur saluti suae y quodque,

et, quae juvant, illa petit; laesura formidat. Naturales

. Possint. Ms. a. possent. Schao. a. Non mestiunt otia quam debent. Int. non metuunt alta quam quae debent metueTe. 3. In hoc peruenire. Sie ex more Senecae , dedere a. e. A. Vulgo ad hoc, ex ri. Schin. 4. Si tamen existis rei. Vereor, ut hae explieatione του quemadmodum aequieverit Epieureus : et salius suisset , eam omissam esse. Nam quomodo pulli, infantesque istud sentiant, quid sit quo secar raro, ete. possit, etiamsi sentiant se came eon

S. Itaque quum senti Quo O teri possit , quoe sint animatio, et C. Sie recte ms. c. et ed. Vulgo Ita Pue senti ... quo ob eri possis. Utim sunt animalira , ete. Et sie quidem ed. n. et quum etiam Caret ms. a. sed reele idem ms. ra. dein quin sint habet eum e. A. et Pal. 2, 3. et Col. Fortasse pro urique seribendum erat ita quum. Superest vero etiam vesti

gium huius particulae quum vel eum iu Pal. a, 3 et Col. in quibus consentit seribitur, quod ex cum sentis, etc. eorruptum. Schin. 6. Inter se ista. Rubh. explicat et Salutaria et mortifera ; quae explicatio tenebras, si quae sint, excutere minime nobis videtur. Sensus est : Ista , nempe sentire quid sit quo caro secari potest, quae sint animalia armata ad nocendum, ete. et morti sera pro inimieis habere, inter se conjuncta sunt hilud ab alio neeessario pendet. . Conciliatur saluti su quodque. H. ρυα lupant, ina petit. Haee ita ea facili eoniecti a nobis torrecta sunt. Vulgo quidque : et quin iuront, ele.

edd. ex Qtiosiue morat, tua petit dabant Pal. α,3 et Col. Mendose quid

346쪽

EPISTOLA CXXI. 335

ad utilia impetus naturales a contrarii3 aspernationes sunt: sine ulla cogitatione, quae hoc dictet sine consilio fit, quidquid natura praecepit . Non vides, quatita sit

subtilitas apibus ad fingenda domicilia P quanta dividui

laboris obeundi concordia P Non vides , quam nulli moris disialium imitabilis illa aranei textum P quanti operis sit, fila disponere, alia in rectum immissa firmamenti loco, alia in orbem currentia ex denso rara Θ quam minora animalia in quorum perniciem illa tenduntur, velut ret, bus implicata teneantur Θ Nascitur ars ista, non discitur. σ3Itaque nullum est animal altero doctius. Videbis araneorum pares telas, par in saVisy angulorum Omnium foramen. Incertum est et i mequale , quidquid ars tradit; ex aequo

venit, quod natura distribuit. Haec nihil magis, quam tutelam sui et ejus peritiam , tradidit; ideoque etiam

i. Naturatis ad utilia i erus , naturalas ct contrariis, etc. Quatuor priora verba, quum deessent vulgo, dedit rus. o. Schw. 2. Ine uua evilatione, ρυα Medis es. Quum deessent olim tria postrema Verba, ex Gruterianis libris

Rul hopsius adiecit quae hoe dieit, quod et habent e. A. n. sed rectius die et dedit ms. a. Sehω. 3. Proeemit. non Princ*it, deaere veiti libri omnes. Schw.ή. Disi i laboris. Noli hoe ita imtelligere, quasi quaeque manus apum separato operi s. muneri destinetur :sed de labore omnibus operantibus imposito et eo diverso, tempore etiam diverso capias. Primum enim omnes operantes apes simul alveum propoli ei reumlinunt, tum favos satiunt , ut cellae sant, etc. Noneo, ne in eumdem errorem ineidas, quem errasse Bussonum doeuit Reimarus :Vbmehmste ' a Misen der nram uehen Religion, p. 35o Mn. ed. IV. 5. multibilis iam oranei textum. Vulgo ait iura ed. ex R. sed ignorant

verbum a. c. A. Aranei vero, non aranere, ut alibi, sie et h. l. dedit ms. . rursusque infra araneorum. Schw.6. sitiam minoria animatici, et e. quibtis malebam, se. filis; aut qua .aeil. lextura, quanquam hoc vota b.

longius abest. Sed quam teneni libri , quod idem valebit ae quo modo;

eum quo eongruit quod deinde seribitur teneantur, ubi Vulgo in ....teneian , commode quidem, sed ex Erasmi ingenio. Se . . Par in sapis. Sie reete et per

eommode edd. ante Bul h. tum G. e.

R. A. et Pal. 2. 3. In fias ex tribu, aliis Graiierianis reeepit Isuhv. quod nemo facile probaverit. Se . - Λteontra Rulikopsius : facile est, inquit,

ad intelligendum praeserendam esseleetionem, quam restituimus. Nam

347쪽

336 L. ANNAEI SENECAE

simul incipiunt et discere et vivere : nec est mirum, cum,l co nasci illa, sine quo frustra nascerentur. Primum hoc instrumentum illis natura contulit ad pormanendum in conciliatione et caritate sui. Non poterant Salva esse, nisi vellent : nec hoc per Se profuturum erat sed sine hoc nulla res prosuissct. Sed in nullo deprehendes vilitatem sui ne negligentiam quidem. Tacitis quoque et brutis, quamvis in caetera torpeant, ad vivendum 8olertia est. Videbis, quae aliis inutilia sunt, sibi ipsa non deesse.

Vale.

do illo foramine lavorum omnium silent rerum naturalium euriosi investigatores et veteres, et retentiores, quin alia omnia dorent. Certa sunt, si ad araneas retuleris. Πυhh. 1. Nee hoe Per se profuturum erae. Qu a ne eesse erat accedere quamdam peritiam tutandi sui. a. Vilitatem sui. I. e. vἰtae eon,

temptum , ut vilem se habeati Sie Noster de Clementia lib. I, eap. 3 :α Nee haee vilitas sui est aut dementia pro uno eapite tot millia exeipere fer

rum, etc.. Ilia1k. 3. Sibi ipsa non deesse. Ipsa consulere vitae.

EPISTOLA CXXII.

coNTRA EOS QUI NATURA Μ INVERTUNT. Faeeta lucifugarum et eorum , qui naturam in vita degenda relinquunt, deseriptio, quae lamen aeerbitate non taret, doeel amieum, hos pravos et sibi et omnibus aliis dissidere , propior vitae eoinmunis fastidium. Tandem monet, ut teneat viam a natura praescriptam , nee ab illa deesinet.

DETRIMEN Tu M jam dies sensit : resiluit aliquantulum; ita tamen', ut liberale adhuc spatium sit, si quis

. Detrimentum, etc. .aestate in au tumnum transeunte seripla esse vide

tur haee epistola : inde detrimentiam s. iaeturam expliera quam dies seeerint, quum minuti sint, et lux tardior saeta sit. Ruhk. u. Ita tamen... exeat. Dies quidem minuitur, tardior lux est: tamen vel

348쪽

cum ipso , ut ita dicam, dic surgat, ossiciosior melioseque, quam', si quis illum exspectet, ut luce prima 'exeat. Turpis , qui alto sole semisomnus jacet, cujus vigilia modio die incipit Τ : et adhuc multis hoc M antelucanum est. Sunt, qui officia lucis noctisque perverterint in , nec ante diducant' oculos hesterna graVes Crapula, quam appetere nox coepit. Qualis illorum conditio dicitur, quos a natura, ut ait Virgilius , sedibus nostris' subditos o contrario posuit,

Nosque ubi primus equis oriens amavit anhelis, Illie sera rubens aeeendit lumina Vesper ':

talis horum contraria omnibus, non regio, sed vita est. Sunt quidam in cadcui urbe antipodes, qui, ut U M. Cato

nit, re nee orientem unquam solem viderunt, nec occidentem. v Hos iu existima8 3cire, quemadmodum viven- .

dum sit, qui nesciunt quando Θ Et hi mortem timent , in quam se vivi condiderunt; tam infausti , quam noc-

sie salis longus est dies, si quis eum luce surgat, sed melioris Onieli causa , quam ut salutatum alios ea . Cuius piat se euret, et salvum velit saeiatque. Lipsa 1. Quam. Quinque eodd. Pal. et editio antiqua non habent, et Tu nebus advers. a , una cum Grui. damnat. Erasmus aliique tenent. a. O luce prima exeat; Pineiano debetur eoniectanti. Codd. et excusi omnes habent : et tacem primam extiit. Itiv. 3. Inmis... incisit. Quoniam vita

proseelo vigilia est; iudieo Plinio in

praefat. Hist. Nat. et revera plus vigilare , plus vivere est. Ruhk. . Semisomnus, a. e. A. Vulgo semisonmis ex ri. Schω. 5. Geou. emis , ans. a. Sc . 6. me antesticianum est. Int. hoe

tempus medii diei nondum lux est, sed quasi erepusculum. . . Peroenerint. a. e. A. Per clune edd. ex. N. Sehω.8. Diducant; ms. a. De sicant, c. A. R. Vulgo diducunt. Stain. 9. scimus nosIris tenent veteres omnes. Pedibias nostris ed. Mur et Lips. Schw. o. Nosque... y ver. Ge. I, 25o sq. Si apud nos lueescit, illis, qui ter ras australes habitant, sol occidit. n. I i. II. Cato. Maior s. eensor, Cuius vitam descripsit Plut. et Cornel. Nep. Ubi haee dixerit ignoramus. Citer de Fin. II, 8, de asotis : κ .... Qui solem, ut aiunt, nee Me dentem unquam viderint, nec orientem. . Cons.

ibi inii p. in editi Rathii. quae hae ipso anno Halis Sax. prodit L m .

349쪽

t urnae aves innit Licet in vino unguentoque tenebras

suas exigant; licet epulis, et quidem in multa sercula discretis totum perversae vigiliae tempus educant ', non convivantur, sed justa sibi' faciunt. Mortuis ceste inter- έ diu parentatur. At, mehercule8, nullus agenti dies longus est. Extendamus vitam i hujus et osticium , et argumentum , actus E8t : circumscribatur nox , et aliquidox illa in diem transferatur l AVes M, quae conviviis comparantur , ut immotae facile pinguescant, in obscuro continentur ita sine ulla exercitatione iacentibus tumor pigrum corpu8 invadit, et sub ipsa umbra β iners sagina succrcscit. Ita istorum corpora, qui se tenebris dicave-

infausti hontines, e. A. R. po,tremo voeab. ex scholio adiecto. Inde vulgo tam infausti omisis ex Mureti coninieet. GHV. i. In nititia fereti a diseretis. Perperam Pericula dabant veiti libri, ex quo fercula seeit Mur. bene. Quod admisit Schweigh. nisi quod seripsit

ferieti a , propius a veteris seripturae vessigiis, et pribea nominis sorina; quales amat Noster. - Diseretis ed. Ruhb. ex Pal. i, 2, 3 et Col. Discoetis ms. a. et ed. R. et A. Distortis e. et ora Col. Districtis cod. Pine. Distinctis ed Mur. Lips. Gron. et Bipont. Se Μν. α. Sed ossa sibi faciunt. Mortuiscerie interdiu Prarentatur. Itista sibi faciunI Erasmus et unus pal. Caeteri omnes Pal. et Pinc., et editio antiqua : sed busta s. f Muretus dedit Parentatur, at Er. et qι inque paL una

cum ed. antiqDa paren antur. Fortasse erat : mortui e. i. Parentantur.

Λωhk. - Noetu quidem epulae horum hominum fiebant. qui his eonviviis se ipsi quasi esserebant, ut adeo hace exorta, sive inurriti parentatio eorum fieret, ad modum Paeuvii, de quo consulas Ep. XII, 8. Comparat itaque has epulas, quae luce prima finem cepere, eum inseriis, . parentalibus sacris. mortuo ferri solebant ab amicis cognatisve, quum apud Graecos , tum apud Romanos. Noetu quasi iusta sibi saeiunt: sequitur parentatio. R. - Forsitan minus est disseilis sensus, et sibi iti stafa etiam signifieat eos iam defunctos esse, quoniam quasi sepultos condunt, quum sol orbem illustrat; eos que nocturnis eonviviis nihil aliud

facere quam lanus suaui celebrare.

Eumdem sensum reperias infra Sα I,ii vero inihi destinetorum loecisunt, ete . . laod seq. Mortuis e. i. mrenta ur, vertit La a V : G- pendam e est de Dur que les δε--- milles deo sent se celebrer.

350쪽

EPISTOLA CXXII. 339runt, foeda visuntur. Quippe suspectior illis, quam smorbo pallentibus, color est: languidi et evanidi albent,

et in vivis caro morticina est. Hoc tamen minimum in illis malorum dixerim. Quanto phus tenebrarum in animo est y ille in se stupet, illo caligat, invidet caecis'. Quis unquam oculos tenebrarum causa habuit pInterrogas , quomodo haec animo pravitas fiat, aversandi diem , et totam vitam in noctem transferendi P omnia vitia contra naturam pugnant ; omnia debitum si ordinem deserunt : hoc est luxuriae propositum , gaudere pervcrsis; nec tantum discedere a recto, sed quam longissime abire, dcinde etiam e contrario stare. Isti non videntur libi contra naturam vivere, qui jejuni bibunt, qui vinum recipiunt inanibus venis , et ad cibum et, rii transeuntῖ Atqui frequens hoc adolescentium vilium est, qui vires excolunt, ut, in ipso paene balnei limine, inter nudos bibant, immo potent; ut Sudorem, quem moverunt potionibus crebris ac serventibus , subinde distringant. Post prandium aut coenam bibere, Vulgare est; hoc patres-

plari, duobus palat. et edit. tarvisina dedi. Erasmus, editio antiqua ei tres pal. : Quime nori speciosior iu. q. R. a. Me calixol. inoidet ereris. Int.

animus ealigans non eontentua est,

itividet iis qui omnino eaeei sunt: nisi

sorsan sensus ait: amat quae obscura

sunt.

stol. LXXXVI I, 5 , Uyiarios vomitores vocat, tibi es not. Dignus

adaeribi Novatiani loeus , qui et suo aevo durasse ostendit, in Epistola de eibis Iudaieis : ae Nee lesunt , qui quum sibi christiani voeem induerim,

exempla praebeant intemperantiae et magisteria; quorum eo usque vitia venerunt, ut et ieiunἰ matutino tempore bibant: non putantes eliri tianum esse potare post ei bum . nisi in vaeuas et inanes adhue venas infusa tatim per i lego, msιὶ vina deseenderint. . Et addit elegantissime: in Videas ergo tales novo genere adhue ieiunos , et iam ebrios, non ad popinam eurrentes, sed popinam seeum eireumferentes : quorum si quisquis salutat, non osculum dat, sed pop-nat. . Lim. . Distringant. Strigilibus, quibus sordes et sudorem des irabant ei linteis deinde tergebant ' Graecis est

SEARCH

MENU NAVIGATION