장음표시 사용
531쪽
Satis aperiridi mihi Stoicorum mentem germanum Stoicus vi latur , etsi nimi g fortasso ad salalia sua astra nos ligat. Sed heus, Chrysippe, si a Natura haec constitutio aut devergium et Deum. a malo qui Oxcusas quoi tu, to non ille Aiatum auctor, niquo ipsa Natura, malum malosque g nuit, si tales seeit 3 Hoc caput est, et arx, ut sic dicam , causae, nunc adeunda et Occupanda. Αio Stoicos
Mali principium non in Deo, sed in Materia quae tamen Deo,
ut ipsi aliique voluerunt, aevo aequalis, et aeternu), in Materia , in suam, constituisse. Itaque quum Deus homines aliaque Deeret, omnia ivina ct in Imitimi linxisse r sed repugnantem aliquam vim et malitiosam in illa fuisse, atque osse , mille alio traheret et atque hinc Insonti, atque otiam Exωrnia, mala exstitisse. Valde not l,ile, ot vetus dogma inter religionis otiam nostrae proceres di certatum. De Sisi eis, Seneca aperte dixerit I Quaest. Naturat: in Pries. γ : . Utrii iii Deius quod vidi effieiat, an in multis r inis illum tractanda destituant i et a magno artises formentur praVu mi illa, non quia cessat ars, sed quia id in Pio exercetur Maloria) inobsequens arti est . . Nola, Materiam inobsequeriem . Ot ab ea Praoa esse . Plato saepe haec tangit, et hue transit r ut quum lixit Materiam, aut in ea Animam, re incomposilam et mali a ctorem , sive maleficum. . Ilorum lite : re adversariam ob rebellem Beneficae Natum is , id est, Deo. Animam sive Vim in Materia dieitinoque enim ipsam per se vidi malam. sed latens in ea aliquid, quod in generatione se exserit et promit. Immo duas Mundi animas ab co statui, natu iam grandiore, in Liliris de Legibus ; et quum diu fluctuasset, Bencficum ac Mausicam n ; Plutarchus est a utor. De Isido et Osir. ) Non abit ab hoc sensu etiam Τrismmistus cap. i ) : . Ipsi saetori Deo nullum malum aut turpe assignat dum ; nam b:e sunt ni lectiones generationis assPolae, sicut arruinetoris, sordes corpisi is . o Parin Tyrius etiam Maximus , inter Plat nicos , Sermono huic algumcnto. Verba lupo pauca ejus habe Serm. XXV) : - Sicut in opificio manualium artium, aliud ipsa ars ex professo facit, in lendens operis sui sincin ; alia consequuntur
532쪽
cipificio, non actis opera , scit materiae asscellis ut scintillae ex incude exsilientes, ut fuligo o fornaco, et aliud ex alia maioria , quae
necessario adhaerent operae, nec tamen artificis proposito e tale nia mirum in his qaiae circa terram eveniunt, 'Iliae pie incursus humanorum malorum vocam s. In quibitis innoxiam et inculpatam artem censendum , sed esse haec Fabricae totius Uuiversi velut necessarias quasdam ot cons quentes naturas. ii Quae ad Externa ollam , aut turialia mala ex mente ritis ducas e sicut et Senecae ista et u Quare
tameti Deus tam iniquus in distributionc Fati fuit, ut bonis viris pauperlatoni, minora , ct acerba fulicra nil scriber i y Non potest arii- sex mulare materiam ; haec passa ost. η De Provid. cap. 5.) Itaque, ut addit, languida et ignava ingenia n inertibus nectuntur olementis ;nt essetatur vir cum cura dicendus, sortiore salo opus est. v Noquc
abnuit, in principiis Fati aliquid esse, id est, in natura ipsa singi larum rorum qiiod hue aut illuc ducat : sed in malum, a Materio sic assecla. Vetus, ut dixi, hoe dogma r et an non Pythagorae etiam Zeujus illud traditur et u Principiorum nitorum osse Unionem, id est, Deum et Bonum : et iterum instillum Binionem, id est, Daemomini, et Malum , circa quam Materialis multitudo est. n Euseb. De pri par. lib. XIV. Sed et prisci aliquot in Ecclesia nostra , sive extracam, tenuerunt; ut Hermogenes, Tortulliano oppugnatus et qui ut
hujus verba sunt, eap. Io et alibi) κ Maloriam aeternam cum Creatore proponebat, ut Malum a Maleria, non a Crcalore dedi ceret. M oppugnavit et Maximus libello, ut apparet, docto ct arguto et
cuius magna lacinia Eusebianae oesti Stromat. ) cst inserta et ot ligna videri. Tangit hane sentcntiam et Arnobius De Praeparat. Evang. lib. VII , cap. ult. ), eruditus ille Aser ; sed pariim so
litor reiicit, immo propior videtur adhaerenti. Scribit alibi lib. I ) iu Quid si prima Materies , qtiae in quatuor rerum elementa digesta 'St, miseriarum causas suis conlinct irritationibus involutas Z u Ita enim Prisca lectio , antehabenda editae , in rotatknibus ; quia signia scat , aliquid in ea esse occultum , quod mala provocot cl irritet. Siqii id lamon mutandum , in rationibus magis lieni.) Hoc ibi, Velut ossunt iens ; sod alibi spernit, ct impugnat Lib. II ). o Mola orgo , licitis, unde haec omnia 3 Ex clementis , inquiunt , ct EX PDrum
533쪽
inaequalitate , sapientes. Quod ipsi fieri possit, ut quae sensiuii et iudicium non habent, malitiosa esse perhibeantur et noxia ; aut non potius illo sit malitiosus et noxius, qui res pessimas , et nocentissimas suturas, in alterius operis assumpsit affectum ; eorum est, qui asserunt, pervidere. η Bene, dico, impugnat; quomodo enim bruta et inse a materia sie prava λ viditque Plato, et sugit e quirim ita ea et Aianuam maleficam ponit. Tamen iterum Αm ius iudietati a se abdicat, et alibi saletur libere , Non liquere. α Quid ergo nos Z inquit eodem libro) r mala undet Responsionis necessitas nulla est; sive enim possumus dicere, sive minus valemus, nee possumus et utramque apud nos parum est e nec in magnis ponderibus duximus vel ignorare istud, vel scire, unum solium posuisse eontenti ; Nihil a Deo principe , quod sit nocens atque exitiabile, proficisei. . Vides fluctuationem eius in Mali causa et assertionem tamen Boni semper et solum Dei.
AEG rrammis nostra. et smior, super istis. Distincta Malia ni si et Delicti: et quAuspu suus auctor a s utua. Quarero autem clarius hari: gentilis ejus , et aevo paulo anterior , Tertullianus , o magnum Ecclesiae lumen, nisi caduca stella suisset lIs distinete admodum objectiunculis et Gentilium , et Haereticorum , respondet, quorum assidua ista , Unde mala Interna, aut Ex torna 'Εt Marcion ille famosus, ut elideret, duos Deos inducebat, Bonum et Malum : et utrumque , talium auetorem. Quod sumptum a Magis Chaldaeorum aliquis dicat : quorum fuit, α Duo principia rerum esse , Bonum Daemonem , et Malum i quorum ille Iupiter, sive Or masdes , illorum lingua ; iste Pluto, sive Arimanius diceretur . ,,
Ab illis , inquam , propius et vicinius hoc sumpserit, quam a Stoicis ; qui Materiam causam Mali, sed non Deum, faciebant. Sed ad rem in illum ita scribit lib. II, cap. i4 : - Mala dici intur , Et Delicta , et Supplicia. Sed adbibita distinetione utriusque formae ,
VH. Plutarch. de Isid. et Osirid. Meri. in Praestit. aliique.
534쪽
separatis malis Delicti et malis Supplicii, malis Culpae et malis Poemersuum cuique parti definimus auctorem. Malorum quidem PGeati ei Culpae, Diabolum; malorum vero Supplicii et Poenae, Deum creatorem. Ut illa pars , Malitiae deputetur ; lata , Iustitiae, mala co dentis judicia , adversus mala Delicti . . Optime. Mala eulpae, vere mala, non sunt a Deo; nuda poenae, dictione et opinione mala , sunts nudaeter diei mus id, illo. Damaseenum audi lib. IV, cap. 2Q,
Graecum Afro congruentem e u Duplieiter Malum dicitur. Natura, quod virtuti adversatur, et divinae voluntati. Opinione, quod sensu nostro tale est ; ut sunt calamitates, et amictiones. Nam hare in specie mala, re bona sunt, sapientibus conversionis et salutis causa. . Addit deinde initum corollarium t u Sciendum, quod et horum nos musae simus. Nam mal rum quae a voluntate sunt, haec quae eontra eam, sunt proles. . Quid potest verius aptiusque t Externa malatu accusas λ te potius et intema tua, quibus Mee provocasti, et illius metaphora) procreasti. Ante Banctum viram , quam sapienter hoc
magnus ille Homerus t Apud quem Iupiter t
Potuisse aliquem prolandum hoc Providentiae penetrare , si non aecelesti aura provectum Z profecto fuit. Stulti, inquit, mortides Deum inseribunt eladibus auctorem e sese debent. Non enim ille, nisi ob proprias eorum culpas, haec immittit; nec Fato simpliciter, nisi attextu causae talis, destinarit. Plinit, sed quia peccarunt. Nexa haec sunt: et ideo Zeno noster olim, servo in furto deprehenso, quum eastigetum, atque ille reclamaret, α Fatale mihi erat surari: Et eredi, inc'it. u Vitur non haec Mala , sed opinione tantum , sive ut S Mea , Smrie. Ita enim alibi Epist. x ) r α Dii nec dant malum, nec habent di caeterum castigant quosdam , et coercent, et irrogant Poenas , et aliquando speeie mali puniunt. . Iam haec capis , et a sentiris i AvD. Capio , assentior r nec vel jus est in hos trales reis
535쪽
gari. Tamen Explicati iis, cluaeso, Maloriani Culpae da auctorem.
I tabolum , aiebas ex Tertulliatio. Sed quid i an non ol hune Deus seeil λ ergo malum , ct mula. Lips. Respondeo , Diabolum auctorem sui sibi mali fuisse , nostri suasorem. Quomodo uaaiae Deus hunc quoque bonum secit primitus , sed liberi sui arbitrii et spontis t et git aut in malus esse. Itaque si quaeris, Unde malum eum Dama retio dicam : ἀ Spontivicae voluntatis Diaboli inventum. v Lib. IV, cap. II. Ipse sibi, et cx Se , iacit: si co verbo in re uihili est utendum. Malum enim non est niti piid quod Est: haud magis quam Τenebrie, aut Caecitas et sed duntaxat privatio et deliquium boni. Et inde aptissima voce Latini Delictum dicunt. Ergo non proprie dixerim Factum, aut Productum r magis admissum et inductum : sicut luet tenebrae, Suli nox suceo si . Creationem igitur non 'muere e causam Potvi ; atque Da est Voluntas. Augustinus subtiliter XII De Civit. cap. 6 , ut solet et it M;da voluntas est ussiciens , operis mali; malae autem Voluntatis efficiens , est nihil. v Iicrumque cap. 6ὶ : Nemo quaerat enicientem niuita Voluntatus ; non enim est Eslixiens, sed Delici Ons : quia noe illa ellcctio est, sed desectio. is Tenebras nemo videt ; silentium nemo audit i intelligitiatur absentia contrariorum , quae sunt; ita hic , quod Malum est, non vides , neque proprie subsistit; neque omnino, ut verbo dicam, est. Ecce iii exemplo. Fornicatio notus est, ct malus , subsistit et est aliquid, sed ea Parte non malus, qua ost amor, Conjunctio, actio e Da tant uia, qua Prieter aut contra Deum ejusque legem excreetur. I quo initium habet, Boni absentiam; nuet orent, Voluntatem ; incitatorem , Diabolum. IIcu subtilia, et nostrae Τheologiae t inquies. Sunt, et non sivit ; nam et Plato, et Platonici sie albulixeruiit. Ille
alibi lib. X de Rep. ) , in oratione Lachesis r u Virtus dominum
non habet, libera ost; quam ut quisque colit, aut negligit, plus m nusve ex ca habebit. Causa eligentis et Deus autem extra culpam. . In arbitrio et voluntate utrumque Est nostra, Virtus Vitiumque ei. Et malitiam ait Τ)rius Maximus 3 libertas animae et parturil , et pciri l. o Satis jam dudi Dcum non auctorem : et cum Platone tuae claudimus et o Deus , et omnia quat a Dco , semper et ubique optime
536쪽
Terein quo stum de Malia Externis et ei revonsum. Videri etiam minima illorum a Deo erae. Λun. Et satis accepi e quidem e sed de Eaternis malis levi sem notio, oi ut transiens , libasti. Non tanti sunt' Alclui, Deus bono. quam culpant Popue se oratores, ipsi Pthilosophi inclamatil, et ni, licie aspoetu non Providentiam tantum, sed Deum Paelie tolluiit. Jmeliis aliquis obiit Z vir lvinus, et vita dignus, obiit' audi voces.
Ignoscite lasso, Sollicitor multos esse Hilare Deos. DTlo.
Alterius et re Convalesco, ne optimi Senatoris longa vexatio faciat sident, Nihil curare eaelestes. - Summaehi lib. VIII.) Quid muliercula, qu- e sepulchro clamat Procope manus lovo coutra Deum , qHi me innocentem cito sustulit. is Quid Drgo Z melius orat nocen-ωm p iterum alius Quadrigar. et si Haec niaxiritu versatur Doriiminiquiuas, quod optimum quemque non sinunt diurnare. n Jam ubi liniti jacent, mali florent et vigent; quot quorciae
Marmoreo Licinus tiimulo , at Cato par o, Pompeius nullci : credimns eine De ZJamn ad Medeant, in scoloro selicem :Testare missos esse, qua veheris, Deos. SEN. iii Mol. Mitis Tragicus I
Audeo prosari e Stinnie vel regnant Dei pNamque imp borum rite attonat felicitas.
Iterum Poeta et minetiatu infelix Virtus, ei Naxia felix ;ra male consultis pretium est, Prudentia sallit:
537쪽
Nec Forinna probat causas , se Pilumis merentex :Sed vaga per eunctos, nullo discrimine, sertur. Mani L. I, .
Feratur e quid deinde insertur
Iamiam neque Dii regunt, Νoque pro elo Deum summus rex omnia curat.
Non sit finis eiusmodi sermonum et quos impios scio, et exspuo rsed cogitationum umbras istas quis potest statim et sortiter pellere, nisi Ratione munitus 7 quam a te exspecto. LIPs. Ego vero transivi, ut ais, et attigi r quid enim opus dicta mihi aut aliis iteraro 3 Olim in Constrantia satis ostendi causas suas et justitiam haec omnia habere , quae in prima fronte alienissima ab ea videntur. Quid ipso noster Seneca , nonne proprio libello Protadentiam satis asseruit contra ejusmodi vellicationes, aut morsus Z Et pleraeque istae Asse-ctuum voces sunt, non Iudiciorum. Matrem tu illam audies, ut ratione loquentem , quae amisso silio,
Λ que Deos, atque astra voeat crudelia paudies, sed ut matrem. Tale in aliis , qui de immatura aliqua morio queruntur I in qua sensus et rationis compotes gratulari et gaudere debebant. Nugatoria haee sunt. At floret, et dives est aliquis malus. Magnum i habeat sibi, in curam , angorem, ruinam. Pauper, binnus. Quid mali λ nisi iis qui u haec sola mala autumant , quae non faciunt malos et et magis erubescunt Augustino mutuor III De Civit. cap. i) si Villam malam habeant, quam Vitam. . Alibi distinetius de causis diximus et sed semel nunc et universe , in istis omnibus opinione Malis , aut Punit Deus, aut Exercet. Punit malos aut junctos malis et exorcet suos et firmat. Iunctos dixi; nam saepe contagione quadam , ut mali bonorum , sic boni malorum consortos sunt , utrique ob utrosque. Noe Homerus hoc neseivit, qui de Graecis amictis causam reddit,
. . . . quia neC Sapientcs, sed neque justi Omnes vivebant.
538쪽
probum aliquem finem. Augustinus IV De Civit. cap. 3) r α Iustis
quid piid malorum irrogatur, non est poena eriminis , sed virtutis examen. is Stringo , etsi in lato ad cursum campo et alia nos vocant. Aun. Ego tamen leviter teneo, aut tuus Seneca rhune audi, et te indulge. Ille vero in his Eatenias non agnoscere, aut approbare Pr videntiam videtur : certo non semper. Verba ejus perpendenda Epist. x r u Deos esse, qui universa vi sua temperant, Puhumani generis tutelam gerunt, interdum euriosi singillorum. n Miseum verba bene librata dare et quid hoc est, Deos GDensa curare ; Generis totius humani tutelam gerere , etiam Mngulorum , sed tilem
dum Z Quid, inquam, nisi interdum negligi et seponi λ Consequitur,
quoquo te vertas et nec aliud in mente sensit. Est nempe hoe quod Balbus ille Stoieus apud Tullium adfirmat, a Deum singulos homines curare γε r sed cum exceptione, quam addit e M Nec vero hoe ita refellendum est, ut si segetibus , aut vinctis eujuspiam tempestrasn uerit, aut si quid e viis commodis casus abfuderit ', evin, cui quid horum acciderit, aut invisum Deo , aut neo tum a Deo judicemus. Magna dii curant, Parva negligunt; magnis autem viris prospere eveniunt semper omnes res et siquidem satis a nostris Uioicis 3 et a principe Philosophorum Socrate dictum est, de ubertatibus Virtutis et copiis. - II De Natur. Deor. 3 Haec illuc eunt, ut Deus
insuper habeat, et quasi conniveat, dentur Externa , non dentur singulis, Bona sive Mala et et satis , Si Virtus adsit; in qua una Felieitas et Mais vitae summa. Et Cotta in rosellendo lib. III, exlr. prorsus hoc apprehendit, Stagulos non curari scmper a Diis , ex Stoicorum sensu et in hac , dico , Externorum parte. Ubi ergo, Lipsi, Providentia tua omnium et singulorum Z Lips. Immota, nec hie Αu- stellus turbarit. Seneca , et alii, aliquid vacillanti sed non ut nesciri ista a Deo faciant non opinor), sed patiente eo, et velut eonnivente evenire. In Materia haec insita erant, ut dierum est, ideoque quadamtenus a Providentiae lege exemplar si ita accipis, ut nolis immitti ea, sed permitti. Non aliud hie video et immo illud video, Sen amtoto libello De Prouidentia huic neglectui adversum, et ex destinato omnia, et eonsulto, et bono etiam nostro fieri. Sed iam ad planiora
539쪽
T lem objectio contra Fatum p ordine soἷruntur singultie. Aun. Nee nunc dimittam. In Providentia acquieseo, sin tuo etiam in Fato. Immobile dixisti: quomodo potest, triplici ista injectione Primum , Magia , et Gimii inseri vel aerii mutant, aut incidunt rusu notandum , et Lucano alibi clare scriptum. Deinde , Deus ipse mutat, qui precibus cxoratur ; et flectitur, atque adpo poenitet et quod ipse in Sacris de se dicit. Τertio , si periendis omnino immutabile ; P cata tib co non excludos, quidquid ante dixeris , et liccessario eveni t ex Praescientia illa divina. IIas quoque nubeculas si pellis ; o te incum Solem , et salo milii quoque datum ad animum renandum i Lips. De Fati scrio diximus et tu quoque videris eam
nectere, et catenam struere iri terrogationum. Solvamus tanton lex Iopera ; nec fortasse iniplicata nimis, quae ossors. De Magia, coin-
memini sano Lucanum seribere, ubi Τhessala illa maga ad Pompeium filium t
conciditur arti, Unam quum radiis presserunt stili ra ivorlcm , Inseruisse moras : et quamvis se eril omnis Stella senem , medios herbis abrumpimus annos. Lib. IV.
IIoe in singularibus satis jactat, sed in publicis , abdkal.
Nam simul a prima descendit origine Mundi. Causarum series, atque Omnia Fata laborent, Si quidquam mutasse velis, unoque sub ictu Stat genus humanum : tiinc , Thessala turba , futemur ;Plus Fortuna poteSt.
Haec tu,ola ille ita divisim , ii ii amat quidem Stoicus saepe esse r in hac tamen sententia haereo, nec temere dccido. Qui l vult Z singularia Fata ab aeterno et a prima origine Mundi, ut lo piitur, non definita apparet : aut saltem sco im causas suas habere , nec cum aliis implexas. Ita pio sollicitari et movcri, sine confusione aut turba Universi. Aliter in Pidalicis ; quae pilires langunt, et pluribus uexa sunt et injunctu. Ista, dico, inciis videtur e scd vana. dium qua I
540쪽
tumvis subitum aliquid, aut inopinatum a Mogia intervenit nequo enim negamus) , nostro tamen sensu id sit , Deo jam ante vi sum et seitum. Talis , dico , illa subita causa , inter medias ost, et adiuirides illius Fati. Quod nulem de Publicis ait, non mutari , id sane
verum , nec magis tamen ininusve , quam Privata : sed hoc singulare habent, quod noluerit minutos istos Genios hic inseri , et totum illud notabile et nobile regimen sibi , aut altioribus Geniis ,
asservavit. Itaque mirum satis est, omnem GDnialem collatam op
ram nihil in Risun consilia vel arcana , nihil in Judicum deeroia aut pccnas : addo , parimi aut nihil in rem nummariam , aut thesauros , posse. Vim illorum ci subtilitatem si vides , quid facilius quam in cubicula Principum irrumpem , litteras tollere, aut supponere in arcam meam aut Crassi Potius alicujus P notrare, et vim pecuniae auferre , clientulis suis largiri Z Non possunt i roseaenat benignus , et nostri curator Deus ; ne si haec talia faciant, magis ad se alliciant, et in barathrum secum trahant. Λlque hoe de M gia igitur, ex vero si villos , non refellit Fatum i si ex Lucani
sensu , dubito , ct ne ille quiniue Voluerit supra dictum ) eum patruo suo negligi interdum res, aut Fata Singulorum. Aliera iniretio . do Precibus, et Deum flecti ac mutari. Pro vulgo salis hie loqueris, et altius ire te volebam , et privivi. Quid Z Deum tu censes mutare sententiam Z ira aut miseratione, hiunatium in morem , tangi Z Immutabilis est i ct Sacra quod sic loquuntur, Pro captu nostro Pst , et figurato duntaxat quodam sermone. Augustino hoc crodes , sieseribenti XIV De Civit. cap. ii r . Deus etsi dicitur statuta mulare unde tropica loeulione in Scripturis sanctis etiam poenituisse Iegi iur) juxta id dieitur, quod homo speraverat, vel naturalium ordo causarum gost aliat et non juxta id , quod se omnipotens facturum esse praesciverat. - Item alibi XXII De Civit. 1 r is Quum Deus mutare dicitur voluntatem, ut quibus lenis erat, verbi gratia, reddatur iratus, illi potius , quam ipse , mutantur et et cum qu dammodo mutatum, in his, quae patiuntur, inveniunt. Sicut mut tur Sol oculis sauciatis, et asper quodammodo ex miti, et in dele elabili molestus essicitur , quum ipse apud seipsum maneat idem qui fuit. is Τale in Hieronymo , quum ad hanc obiectionem respon tot