장음표시 사용
661쪽
animul; et sic it fructus arborum Partes ilicimus , videntus pie maturos decidere et sic et fretum. n Liliet igitur de sententia , non item de verilate. Nam Tertullianus sortiter haec resulat , utque idem Plutarchus. Quid tamen ' de ndventu ipso et nisinitatione haud salso rei gaudeo gratulorque hic ipioque Christianis accedere et de tempore , scio controverti. Jam olim quidem; nam Hippocrates in Stobadianis pelogis ) statim a formato semine , Animam admittit : Porphyrius quod mirere in Platonico in prorsus ut nostri, n in prima statim oditione nati insinus. Alia ctiam est opinio, qirae plures statuit faciestates aut Naturas animae, opportutio dein tempore, aliam alias advenire , prout corpus idoneum aptumquc sacrum.
Primum igitur Naturam' accipere , deinde Sentientem vim , tum Appetitum , tum Rationalem animam, denique Intellectualem. is In postrema sententia sunt qui Aristotelem velint accensere , n scio an volentem. Sed inter lipsos Τhool Nos olim dissidium, innata Anima , an ingrcssa. Innatam Τertullianus, ut dixi, ubertim a probat De Anima et Resurr. , re et in ipso, et ex ipso seri homine, et vivum esse a primordio Semen. n Multi eum illo Latini r exerte
etiam inter Graecos Gregorius Nyssae antistes. M Posteriorem esse , in piit, origiti mi animarum , ipsasque recentiores esse corporum constitutione , nemo sana mento praeditus iii animum induxerit ;quum manifestum sit, quod nihil ex inanimis vim in se habent
movendi, itemque crescondi. At corum qui in ut m utuntur neque augmentum et incrementum , neque de loco ad Deum motus controvorsus est. Relinquitur ergo ut censuamus , unum et idem Animae ct Corporis constitutionis Principium esse. Ac quemadmodum terrasi sumulum a radic avulsum acceperit, arborem inde cllicit, non
ipsa vim augendi injiciens, sed incrementi dumtaxat materiam atque subsidium impartiens : ita dicimus otiam id quod ex homine avellitur Semon) ad hominis sationem, ipsum Pioque ali promodo
animal esse, ex animato animatum . . Plura uddit, et omnes Animae saeuitates in Semine esse , occidias tamen , et in tempore atque ordinu eduecndas. Sententia erat cluam tueri posses, nisi Ecclesia
3 Iil est oegetationem , ct Vitiam.
662쪽
ci puriores Thoologi iani aliter erodi consensissent: pareamus. M D. Non illi,et in ista' velut advia penetrare et tamen unum vnlide possit objici. Si traducitur Anima et propagatur t cur mea parent unmelior, subtilior, felicior Z referre enim eas debebat, ut surculus urborem , ut fructuin semen. Lips. Ilippoerales jam olim respondit lib. I, de Diaeta , . Animam non mutari, sed corporum tem- Peramentum n t et pro eo igitur, atque ut organa sunt, Animam magis minusve se exserere , et splendere. Tertullianus autem boeumplius, Deum, aut miniistros eius adhibet; et u omnem , inquit cap. 27ὶ, hominis in utero serendi , si ruendi, fingendi, parvi ram aliqua utique potestas , divinae voluti talis ministra, modulatur, quamcumque illam rationem agitare sortIta. n Bene, bene. Deus
adest, disponit, addit, demit, utcumque dii visum. At contra Stoicos simile obiiciatur, Quomodo liberi mores saepe et indolem parentum reserant, si in somine haec non fuerunt ' Chrysippus respondit, ista quoque a temperie simili corporum provenire , qu bus Anima Mei aut infiei possit.
E Corio ei AEthree Animum adorasne, a Stellis, ab smo Deo : rimus la subitasteri ac n-A. a Storeis dictu . . IT qcE advenire Animam Stoici voluerunt i et quidem sub ipsum partum. Unde autem y Haec et plura inper Animo exsectui, animus est et sed qua scrie aut dispositu melius . quam illo quem Seneca
u Innumerabiles deinde quaestiones sunt de Animo. Unde sit λ Qualis sit Τ Quando esse inelpiat Τ Quamdiu sit λ An aliunde alio transeat et domicilium mutet ' Utrum corpus sit, an non sit Τ Quid
facturus sit, et illie nosse se incipiat, postquam de eorpore abduetus in sublime speessit 3 is tace tibi oelo quaestiones capitales et elsub manu aliae emergent fortasse , sed ad haec velut signa revincandae et disponendae. Ingens opus e sed stringam , disputationum sere exsors , et seritentiatu Stoicam Posuisse utque aperuisse con
663쪽
lenius. Deus autem, et tuus favor, ille juvabit, hie adspirabit. Certe a Deo initium t Unde enim Animus p a caelo , ex aeterno illo igne e siderum natura, et sine circuitu , a Deo ipso. O dignitatem nostram i sed vereor , immo scio , nimis auctam e tamen ipsos a diamus. Seneca Ad Helv. cap. 6 r u Animus, si primam ejus originem inspexeris , nota est terreno gravique concretus e POTE , ex illo caelesti Spiritu descendit. . Iterum ibid.) r α Animus humanus ex iisdem , quibus divina constant, seminibus . . Divina , id est, sidera et stellae. Seneca De Vii. Beat. cap. 32 r re Dominem divini Spiritus esse partem, ae veluti scintilliis quasdam sacrorum in terras desiluisse, atque alieno loeo haesisse. is Ait Mintilla sacrorum i quin verius, astronum p atque ita lego. Cicero In somn. Scip. r α Hominibus Animus datus est ex illis sempiternis ignibus, quae sidera et stellas voeatis. - Plinius II , cap. 26 : o Quo nemo magis probaverit cognationem cum homine siderum , Animasque nostras partem esse caeli. u Firmicus lib. I r u Quare 'lium simus cum stellis quadam cognatione conjuncti, non debemus eas, saeri- legis disputationibus, propriis privare potestatibus . . Cognati λ ita, ex iisdem seminibus , et essentia r atque adeo pars Deorum. Epictetus I Dissert. cap. I et . Animae ita illigatae et conjunelae Deo sunt , ut particulae sint ejus, Et docerpta .n Cicero I De Divinat.) tu A natura Deorum haustos animos , et delibatos hahemius. is Alibis V Τuse. lib. II)r u Humanus Animus decerptus ex Mente divina. xi Manilius r
Quis eaelum po et, iam caeli munera nosset, Et reperire Deum, nisi qui para ipse Deorum est 3
Inde magnificae illae voees Senecae Epist. xcii) r u Quid est autem, cur non existimes in eo divini aliquid existere, qui Dei pars est 3 is Et mὲ igis Epist. Lxxj) : - Miraris hominem ad Deos ire 7 Deus ad homines venit, immo, quod propius est, in homines venit: vlterumque Epist. x L ) r u Prope est a te Deus , tecum est, intus est. n Unde hare talia Z quia persuasum iis , a Deo , id est, Mundi anima , animam hanc esse. Laertius In Zen. r i. Animae Universi
Partes esse animantium Animas. n omniumne animantium Z omnivin et
sed aliae aliis magis participant, ut sunt corpora et instrumenin
664쪽
rit Meraticum e u Mundi animam, sontem animarum omnium esse. - Αpul. De Dogm. Hat. Sed illam, quae Ratione uteretur, cognatam et participem , immo jam partem divinitatis esse . Pl tarchus Quaest. Platonie.): α Anima mentis et ratiocinationis eonsors , non opus solum Dei, sed et pars est ; neque ab ipso , sed Ox ipso est saeta . . Enimvero etiam aliae hae ratione ) partes Dei, id est, Mundanae animae r sed ista scilicet eximie , et quae proxime
vim naturamque ejus referret. AuD. Abhorreo audire haee talia. Ante didici Deum conditorem hominum esse , Animas advenire et insinuari, idque eius opera et nune cognatas, Partes , et Deum ipsum esse i iterum abhorris. Lips. Gaudeo , et magii iiiiiiiii iii Dei tui libat tantum, et nostrum istud imbecillum et tonito ; ridebit profecto et exsibilabit cas vocos. Tamen eorpus hoc totum Mundi communicare ita antiquis placuit, et nos velut membra eius saccre ac partes. Seneca Epist. xcii) : u Totum hoc quo continemur, et unum ost, et Deus est, et socii eius sumus, et membra. . Nec
Stoici haee tantum, aut Platonici r ecce Trismegistus cap. io) ris Ab una Universi Anima omnes Animae existunt et Promanniit. NAb ipsa , inquam , Dei essentia et et elare idem cap. Ia) r α An mus , sive Mens, non est quidem abscissus ab essentia Dei, sed piasi clissuasus et extensus sicuti Solis splendor. n Vult, sicut lumena Sole diffunditiir, sive Solis imminutione aut noxa; sic Animas ab illa magna, absque eius intertrimcnto. Diffundi autem, ut vasculum cujiisque capax et admissionale est. Ita Philo Judaeus Quod deter. potiori insid. r u Metito in humanam esse divinae et beatae Animae particidam , sed indivisibilem. . Et addit et u Non enim revera quidquid divinum est, scinditur, sed dumtaxat protenditurae dilatatur. n IIaec ita sententia veterum , et verba fortasse supra sentcntiam elata ae superba r ipa id tamen est ' Adeo divitia res Anima et praestabilis, ut etiam in Christiana luce ne veritato fuerint, qui sic eam honestarint, an dehoiiestarint Z.Manielixi, Priscillianistae , Marcionitae, atque id genus erronum, η de propria Dei substantia Animam formabant . . Quidam Tortullianum eo trahunt , quia scripserit, in illud Lucae IV Advers. Marc. cap. 37 in rned inte quia sunt Dei Deo. u Hominem igitur reddi jubet cro
665쪽
tori, in cujus imagine, et similitudine, et nomine , ct materia expressus est. Ecce , Nomiser ergo Deus est y Eeee Mauria rergo e Deo Sed nempo sermones hi tales , ad normam aliorum reducendi atque examinandi sunt et et altius aliquid , pro re nata , interdum dicunt, non capiendum ut dicunt. Ipse abdieat i u Inte
lige , inquit Advers. Marc. II, cap. 9ὶ, adstatum ad verba G 1ieseos adspicit) minorem Spiritu esse, etsi de Spiritu accidit i ut
aurulam ejus, non tamen Spiritum; nam et aura Vento rarior est; et si de vento aura, non tamen ventus aura. Capit ollam ima
ginem Spiritus dieere salum. . Omnino ita est. Deus aliquid Spiritu inflavit in hominem , non ipsum ; similem sibi , non se fecit. Atque ita Ambrosii etiam illa mitiganda r u Animae rationabilis substantia , divinus Spiritus est. ii Minime ; sed aliquid vicinum , et mestum ab eo trahens. Laetantii verbis utar Iib. de Noe et arca, c. 253,. α Animam nescio quid esse Deo simile. . Quem ipsum tamen e lumniose, vir multa insignis , aspergit hae Suspicione ὀμοουσίας, uni essentia r quia scripserit et u Ficto eorpore spiravit ei animam do vitali sonte Spiritus sui, qui est perennis . . Sunt verborum cariendulae r jam docui i abite. Multa hie oeculla aut dubia, lateor ret eum Augustiuo Mim Epist. ad Optat. Milevit. et addo de Civ. XIV , cap. vit.), u Sine periculo origo Animae latet t.hactenus
tamen, ut non eam particidam Dei esse credamus, sed ereati ram. . Et jam vides , stoicis Unde sis Anima r e caelo , a Deo , ipsam Deum. Elata et vana sunt et illa modestiora, cognationem
nobis cum Deo esse , et magis , missios esse. Aliquid , inquam divini in nobis r et facti eius instar ab illo patre, atque etiam ad plati sumus. . Ego dixi in Saeris) Dii estis et filii Excelsi omnes. is Quid Senoea Z α Inter Deum ac bonum virum necessitudo est, et sumilitudo. . De Provid. cap. I. Itemque t α vir bonus Vera ejus pringenies. . O utilis cogitati ol u Si quis huic doctrinae assiei et inhaerere pro dignitate possit, quod laeti a Deo omnes primario simus , et ille sit pater hominum simul ac Genioriim et opinor prosccto, quod nihil humile aut abjectum de seipso homo eogitare aut disponere posset. . Epictet. I Disseri. cap. 3. Eeec enim si Caesar aut Rex te adoptasset , quis supercilium tuum ferret ' quum autem mi
666쪽
PHYSIOL. STOICO R. LIB. III. 655
sis filius , iiou quae Deo digna sunt cogitabis Z Noe saeiamus , et ad optimum hunc finem noI optimo sempPr dicta vertamus.
sum isaquae Animum irthereum Ignem esse, simul etiam Si risum. ET primam Quaestionem jam expunximus , u L nde esset is et altera exeipit , is Qualis sit Z is Dissicilis. Nam v liabere lios Animum, cujus imporio et impellimur, et revocamur, omnes salebimur et Quid tamen si Animus ille , rector dominiis pie nostri, non magis tibi qui quam expediet , quam Ubi sit. n Alinaeum nostrum audis Nat. Quaest. VII, cap. 24), ignorantiam profitentem y adde Τullium Ι Τ e. r u Anima sit Animus , ignisne , nescio et nee me Pudet, ut istos , satori nescire, quod nesciam. n Τale Horaclitus , in Laer lio e re De Anima , omittendum , quia nemo reperiet, etiamsi omnem viam ineat r adeo profundam eam rationem esse . . O caliginom l o miseriam l illud , quo caetera noscimus , ipsum nescimus. Quid tamen Stoicis visum , videamus. Seu a noster definit Εp. i) :ii Quid est aliud Animns , quam quodammodo se habens Spiritus ' is Quod Graece suisse arbitror, πυευμα το ποιὀυ. Est visistis : et Latinis vox hoe insonat, Anime; παρα ias αυε μου , qui ventus est et status.
Plaevit Τertulliano hoc istud et ci u Stoicos, inquit De Anima, cap. 5 ) , allego , qui Spiritum dicunt Animam , paene uobiscum equia proxima sunt natus et Spiritus . . Nam et Christiani e Mosaicis libris se , sive Spiritum affirmant et etsi σωυμα Augustinus haud velit, et distinguit. De Civit. XIV, eap. 2έ. ) Est igitur Spiritus, sed talis. Qualis autem y clarius hoc Zeno et Posidonius , in Laertio :α Spiritum ealidum , esse Animam. M In Stobaeanis r u Congenitum nobis calidum Spiritum , ceusent Animam. - Duo igitur in G, Spuritus , et Calor et quod etiam i alentis tradit Libro , Quid animi
mores sequGNIur comoria tenNeriem , et Stoicis non aliud Ahimam esse quam n tempericin , quum proportione constat acrea et ignea substantia. o Sane fierem ibi esse , res iis dicebat, quia hune reciprocamus viventes , et absquo eo nee est vita. Itaque Varro desi-
667쪽
niebat e re Anima est Aer eonceptus oro, deservefactus in pulmone, tepefactus in corde , di susum in corpus. - Apud Lactant. de Opi- sic. cap. II.) Sed tamen non est is propria natura nut praecipua Aniniae ; sed est velut vehiculum , aut corpus purioris illius Igilis, quo haee eonstat. Cicero III De Natur. Deor.) r u Omnia vestri Stoici), Balbe , solent ad Igneam naturam referre , Neraclitum ,
Opinor, secuti et quem ipsum non omnes interpretantur uno modo. Vos autem ita dicitis, omnem vim esse Ignem ; itaque et animantes quum calor defecerit, interire ; ct in omni natura rerum id vigere ,
quod ealeat. n Varro prorsus Stoice IV De L. L. r u Animalium semen Ignis r qui Anima , et Mens , qui calor e caelo, quod hic innumerabiles , et immortales ignes. . Itaque Epicharmus Ennii do lenio humana dicit:
Ab hac excellentia Cicero Ι Τ e. t ii Zenoni Stoico Animus Ignis videtur e , quid Zenoni λ etiam Nobraeis vox, qua Hominem appellant , Ignem notat. Est igitur iis Ignis, non tamen solus, sed cum hae Spiritus velut voste. Ita Trismo stus appellat cap. io), visi subtilius, et alia quadam distinctione e a Vestem esse Mentis quidem Animam, Aninue ipsum Spiritum. is Nec plura addo, et de caelesti isto Igne, atque intelligente, e prioribus jam elara.
Arimam a partu Stoicis orator sed rerius nobis a formatione fur M. TERTIA Quaestio, α Quando esse incipiat Z n quam tamen Oppo inne jam ante , de Semine, profligavi aut asscci. Stoicis quidem a partu esse incipit: nee ante Nomini animalis illa vita, quam Graeci ζω m quoque Vocarunt, παρὰ το ζtis. a femore illo Ignis. Haee docuit quid clamen Iamblictus' monstra Stoleis assingit, si vere ex eo Si haeus in Physie. r . Stoici dicunt, non statim Rationem inseri ,
668쪽
verum postea a sensibus et imaginationibus colligi, circa annum decimum quartum. - Haec parum fideliter adscribi arbitror , si de ipsa Ratione capis et si de Usu ejus perlaetiore, haud negem. O seuratur enim in ipsa insantia, et ut sol quidam, per nubila otnubes aegro perrumpit. Germana eorum sententia, a partu itis nitari. Tangit, et spernit Lactantius et u Anima inquit, de Opis., cap. I , contra Varronis datam finitionem ) non est aer ore e ceptus, quia multo Prius gignitur Anima, qua concipi Aer ore possit. Non enim pOSt portum insinuatur in corpus, ut quibusdam plii losophis nempe Stoicis videtur, sed post conceptum protinus, quum foetum in utero necessitas divina formavit. v Vides illam poni et rejiei; aliam supponi, quam probam censet, Post conremum s simari: quando λ quum fortum Deus forma I. Optime et Theologi nostri sic hodie censent, somniis principalibus membris, hepale, ieorde, eerebro , domicilium jam mimae rationali aptum osse, e in id venire. Hieronymi Advers. Russi apol. II : u Figurato eo pore , sultim creari et immitti. η Creari ita a Deo r et exemplo Angelorum de nihilo. In Russini verbis, quom ille sanctus vir oppugnat, lego pluseidas sententias, compendio recitauis Ιbid. γ iis De Anima, lateor me apud quamplurimos tractatorum divorsa lo-gisse. Legi quosdam, dicentes Piod Pariter cum corpore, per hi mani corporis traducem, etiam animae diffundantur, quod pulo inter Latinos Tertullianum sensisse, vel Lactantium, fortassis et nonnullos alios. Alii asserunt, quod formatis in utero eorporibus , Deus quotidie saeiat Animas et infundat. Alii iactas jam olim, id est, tunc quum omnia creavit Deus ex nihilo, nunc cas judicio suo na ei dispenset in corpore. Hoc sentit et Origenes , et nonnulli Graeeorum. Ego vero quum haec singula legerim, Deo teste dico, quia usque ad praesens eorti et definiti aliquid de hac quaestione non teneo. is Ptiemittit de traduec Anima : et Lactantium ibi numerat, salso.
Liquet ex loco, quem adduxi , et magis ex isto de opis., c. G:α Utrum anima ex patre, an ex matre, an Vero ex utroque gen
retur Z sed ego de meo jure ab ancipiti vindico : nihil enim ex histribus verum est. Corpus ex corporibus nasci Potest, quoniam consertur aliquid ex utroque; ilc Animis Anima non potest, quia ex re
669쪽
tonui et ineomprehensibili nihil potest decedere. I inque serendariim
Atii numim ratio uni ne soli Doci subjacet.
Denique caelesti sunt in omnes somine oriundi ,
omnibus ille idem Pater est :ut ait Lucretius, II, 'io. Nam de mortalibus non potest quidquam
nisi mortale generari. ii Falso igitur I ncla illius nce nsetur : de Τer tuli inno, nimis verum; Pt lic bal, Pompeium, Apollinarem, alios addere , ne verbis litoron Vini, u maxinia In Partem Occidentalium. Claudamus, cum eodem Laelantio : u Non n parentibus dari finimas , scd ab uno eodemque omnium Deo Patre, qui logona rati n inque nasceri, ii tenui solus, siquidem solus olficit.
Eam . non Ammam statem; neque omnes etiam . et trepide aut amfugiae loqui. Ατ nos etiam in lenobris istis pergamus, ut sic dicam, micare. Quarta enim Quaestio , o Qua indixi sit Z ii digna quae tractetur: atque utinam Stoici in capitali ista ro vernem et recti l Τangunt lamen , et diuturnus animas faciunt, si non immortales. Diuturnas; et id eone pit verba Sonoea , Quamdiu sint ρ Non rogat, on sempor sint post salum ; nn non sint απὶ r sed quamdia. Moc ita Obscure Laomitus in Zenone) : re Animam a morte permanere : mortalem lam n esse. is ΝOsi r Seneca ambiguo saepe luc loquitur Ep.rt nliquando ad aueriti talem nec dit, ite dit. Accedit; ut e re Cogitemus ergo, cito nos eo perventums, quo illum mortuum) Per nisso mi minus. Et fortasse si modo sapio itum Vera fama est, recipitque nos locus aliquis quem putamus perisse, praemiSSus est . . Item in e u Dios isto, quem tamquam extremum rota idas, aeterni natalis est. M Alibi Epist. cit) : u Animus a teriaitatis suae ni mor, in omne, quod fuit, suturumque est Omnibus s.feculis, Vadit. νιPlura talia notes et sed et in quibus recedit, ut e u At ego mortem diu expertus sum. Quando Z arit quam nascerer et Mors est, non osse; iit quale sit, jam scio. Iloe orit post me, quod ante me fuit. M
670쪽
PHYSIOL. STOICOB. LIB. III. 65ci
Palam sentit, quoit Plinius lili. VII , cap. 55ὶ : . Omnibus a si
premo die cadem , quae ante Primum et noc magis a morio sensus ullus, aut corpori, aut Anino , quam ante Dalalom. n Quom sunt
qui lioe or mento Epicureum socii tui : vano: Quidni enim et Senoea talis sit' nam ille itemini ad Marc. cap. is ) r H Mors nos in illam iranquillitatem, in quo antequam nascor mur iacuimus, reponit. n Euripides haec ipsa :
Dcnique ut ibi Seneca coliqueritur, o Tiornitalom animorum pro viilli magis a magnis viris, quam probari. . Audis dicentem, ii gantem , dubitantem innia tamen in camilcm viam sententiae v niunt, a me dictae, a Cicerone affirmandar. 6 Stoici, inquit l Tuse.) , usuram nobis largi utitur, tamquam cornicibus e diu mansuros aiunt Animos, Sempor Dogant. M Quamdiu igitur' ad Eeparosin illam, sive Conflagrationcm quum omnia resolvuntur, et ad initia sua revertuntur. Ait imae igitur tunc omnes iterum ad Mundi Animum , ill est ad Iovem et qua mente Ticinae aliquando dicuntur. Soni a Cordum loquentem inducit, niorimini et inter Heroas Cons. ad Marc. cap. ult. r u Nos quo lue felices Anima , ct artema sortitae , quum Deo visum erit iterum ista moliri, labentibus eunetis, et ipsi pari a ruinae ingentis necessio, in antiqua elementa veri
mur. is Tale in Epicteto r u Deus, inquit III Diff. cap. i M, quum
necessaria libi oripit, victum , vestem, Sensus istos, receptui nempe emit, januam aperit, et venire te jubet. Quo' non ad alii pii dgrave, sed ad illa e quibus ortus os , ad amica ct cognata , ad et menta . . Cognata illa et amica , intelligit maximo astra. Et sane rarus ip e Epictetus cst , alias sublimis , in immortalitate aut et longa vitate animorum a bstruenda Z quid adstruenda Z vix tangenda.
Nimirum inter Stoicos ipsos controversa Pa res, uec consensu re
copia. Panaetius , apud Ciceroncm I Tuscul. , siterire Animus a bitratur di et Laertilis alium etiam sententiar divisionem ostenditen Cleanthes , inquit, omnes permanere ait, us Pic ad conflagrati
nem Mundi : Chrysippus, solas Sapientum . . Et Seneca , in verbi supra , eo inclinare videtur ad Chrysippum ilico . quum seribit,