장음표시 사용
371쪽
mmον Ex dictis videre est, humorem sellem nubiliosus tritioni minime conducere: quippe lenes sua non nise vesiq; ejus spiritus jam evanuerunt ; & quod illit; it. spirituum luperest, ab adusto sulphure squo illic principatum tenet) coercetur, & amarescit. Est etiam nauseosus, corrosivus, & parii bus omnibus noxius, suoque insuper caloreat que siccitate, humiditati earum radicali plane adversarius , iisque adeo nutriendis prorsus ineptus. Denique quoniam a partibus alterari nequit, ipseque mutandis illis valde aptus est; nihil sane commodi, verum damni plurimum accesserit, si diutule in corpore asservaretus Concludo itaque, nequaquam nutritium, sudexcyementitium plane humorem esse.
C A p. XXXIX. Propositio secunda.
Guomodo II. Λ Sserimus,calorem vitalem perenni fas bilis pro- guinis coctione, in eodem amaruleo' caturi tum sive felleum ejusmodi humorem necessario proFignere. Faculsas quamquam saporum diversitates ac muta
gUandi , tiones haud persectum indubitatumque princi
de rerum piorum omnium elementarium in mixtis cor
elementis poribus, & virtutum eorum j udicium praebent idijudicat. proculdubio tamen certitudinem inde major rem , quam hactenus contigit, indipisti liceat Quippe ausim dicere, nunquam in rerum sapo ribus variatum esse, quin vel additio, vel abia tio , vel exaltatio, vel depressio unius plurium ve principiorum elementarium accederet. vi detur itaque natura donasse resulam satis id0'neam, qua de gustu rerum discrimina cognosceremus , sed eandem ab hutnana industria mi
372쪽
Est quidem, fateor, gustatus aliis quibusdam
sensibus multis nominibus inferior: in misturis tamen rerum, earumque virtutibus dijuditandis, fortasse eeteris omnibus praecellit ὁ inlue eum finem, tanquam explorator, habitatn ea parte oris, qua esculentis dc poculentister Natura patefecit; ne quid damnosium autnsalubre in corpus irreperet.
Facultas videndi jampridem variis artibus ori dudaucta est; non potest autem gustandi potentia i his
fidem modis promoveri: ia solum ad hanc st omο υem conduxerit, si gustus in misturis rerum, iqueat. rumsue virtutibus aestimandis , praestitutis νiibusdam regulis dirigatur. Est quidem res haec ut summae difficultatis, sic & usius eximii; que idcirco prima hujus generis tentamenta,cunque imperfecta fuerint , haud ingratamen fore sperandum est. Impraesentiarum tem, quoniam reliqui sapores ab institutostro alieni simi, de amaro, dulci, atque aci- solum tractabimus. Imo certe hic loci de aro tantum agendum videatur: istuc vero possit, contrario ipsius dulci nempe) inc to 3 & quomodo dulcem saporem rite in-igas , ignotis ejus contrariis, acido scilicet amaro Z Quamobrem , aliis saporibus sis , agam hic non solum de amaro, verum m de dulci & acido: & quoniam aciditas dam dulcedinem praecedit, alia vero eans subsequitur; similiter amaror quidam abo persentiscitur, alius autem post dulcoremum moritur 9 propterea de utrisque aliquid MLIS , Prout res postulaverit. aeterea, quoniam spiritus proprie sic di- Gis Liquam Caetera elementaria principia, in fa- praecipuelis mutandisque rerum saporibus, plus pOD a spiriri'; de ii silem paucula praemittam, dc dere-bus assci'; elementis quaedam obiter dunt at pro turi a inclicabimus.
373쪽
Spiritus Vocabulum Diritus , quatenus corporitas dite sis tribuitur, varia significat. Primo autem quod significa . Iibet corpus ad molatilitatis gradum raretudium, spiritus olim dicebatur: quodcunque in tem cralsius erat & minime volatile, id e censi illo eximebatur. Atque hac significatione, vea' tus, aer, Oris halitus quaelibet exhalatio spiritus nomine indigitabatur: nec male sane haec nomenclatura illi convenit, quatenus aspiro do deducitur. Spiritum vero istiusmodi non in telligimus, cum de eo, ceu de principio misturi
Secundo, mos est corpus quodlibet subtili, activum, valdeque penetrabile, spiritus nomi' ne insignire. Ita nimirum dicimus spiritum a ceti, salis, & vitrioli; atque olea etiam distin lationis arte prolecta, spiritus dici possunt vel 'uti oleum succini , & e lateribus. Sed ne de haec, propriissima nominis acceptione, seiritus appellanda lunt ; cum sint tantum tales fixi, α crassa olea, distillationis opera subtiliora red'dita. 3 Spiritus vocabulo intelligendum venit clementum illud, quod, post debitam fermenta tionem , licet haud antea, sua sponte sursium ni 'titur, & fit volatile ; imo vero quod abiturum sit, corpusque plane mortuum relicturum, nisi ab extrinseco arceatur. Spiritus hie in distilla tione, post Praeviam fermentationem primus ascendit, & m vasculis vitreis sipiritus nomin asservatur ut spiritus vini, rosarim, anisi, &c Atque haec est vocabuli spiritus acceptio pro priissima , quatenus intelligitur esse misturae pars elementaris. Chymici eum Mercurium dicunt, eademque nomenclatio respectu vo'. latilitatis, quam a fermentatione adipiscitur)in illum probe quadrat. Mercurius , sive spi ritus iste, est duum generum: est enim Mercu rius pinguis, sive sulphureus: est etiana macer, sive salinus. Syiritus pinguis elicitur informλ
374쪽
dei, macer autem sub seecie aquae. Prioris ge- Mercueris sunt chymica olea sive spiritus e inamomi, riui os nisi, rosarum, &c. posterioris vero ipiritus vi- ielpin-4, aliaeque aquae ariuentes. Iuis, vel Nonnulli certe ambigunt, an non posterio- ce,
s illi spiritus, sub aque specie apparentes, nstent ex mistura quadam phlegmatis de o-i thymici. Et fatendum profecto, in ultimis Macer, ni dictis spiritibus aperiri additamentum non con roddam olei chymici, unde vigorem praeci- sat ex uin & quasi vitam trahunt; spiritumque il- misuram salinum vix arte ulla demonstrari poste p. phlegman & miscella vacuum. Plane autem inficior, tis ineram spiritus illius partem quae priorem Oleir te quantitate millies excedit) esse solum-,do phlegma insipidum: quin potius assero, di salem volatilem, in liquorem distillatione
actum. Q ippe notum eri, salem communem resectum, suuire formam aquae, non autemi s liquoremque e sale quarto ignis gradu lectum qui secunda quidem nominis signitione, non aurem propria, dici potest pi-r salis) aquae forma conspicuum esse : i Ie creditu facilius est , salem volatilem
latione separatum, aquae faciem indu .ationes vero,cur putem, non esse misturam fontiagmatis atque olei chymici, hae sunt. I. Quia his ius/achymica phlegmati innatant, nec cum κο tiones..e miseentur. a. Quod spiritus vini confla s, totus avolat; quod certe non fieret, si ima ilIius pars phlegma esset. 3. Quoniam,si sal volatilis in rebus extiterit, qualem chy- vere reperiri docent, oportet cum oleosotri ascendat; quemadmodum etiam id sie-mpertum est : nam cum perinde saltem
sit , quomodo post hunc in fundo
edant forsitan aliqui, neutrum horum
375쪽
spi rituum ad mercurium pertinere et non primum quidem, quoniam videtur ad Diph Me ferri oportere, quod est principium pingue; neque etiam alterum, quia fatemur esse naturae salinae, adeoque ad salem spectare. Quid vero tum fiet de paupertino Mercurio 3 Is-ne E principiorum Chymicorum numero exturbandus estὶ
Provoco enim quemlibet Chymicum, qui mihi ostendat mercurium alium diversum a crasso sulphure , sale, & phlegmate I praeter spiritus illos latino ac sulphureos, jam dictos. Non quidem inficias eo, spiritus salinos natura staseo fati admodum amnes esse; uti&sulphureos spiritus, era Fosulphuri: ac propterea cuilibet eorum cognomen a familia, aa quam peculiariter spectant, deductum indidi ; cum illos spiritus salinos , hos vero sulphureos nominavi : ut his insignibus, cujuseam quisque tribus esset, facile innotesceret. Nihilominus tamen satis causae est, cur spiritus isti, ceu principium a crasso sulphure fixoque salo diversum,habeantur. Nam 1i se cta prius debita sermentatione modum, quo inter distillandum ascendunt, pensitemus ; diversitas eorum planissime innotescet. Quippe primum ambo Asercurii simul conspiciuntur, tum phlegma prodit, posteaque prorepit crassiim sulphur ; Lal vero de caput
mortuum toto tempore in imo haerent. Est itaque inter utrimque Μercurium dc sulphur magna intercapedo , nempe elementum integrum
phlegma scilicet intercedit; neque sus pharcitra tertium caloris gradum ascenderit: est autem majus intervallum inter Mercurium salinum , dc salem ipsum ; namque duo elementa interjiciuntur , phlegma nimirum dc Oleum , nec sal facile sine aperto igne ad superiora teri dit. Idcirco principia haec, utcunque sibi invicem affinia fuerint, satis tamen inter se multa odistinguuntur. Quinetiam inter spiritus hoscesta ino S
376쪽
& sulphureos magna intercedit familia-it facile possint in eandem familiam coa-: sunt enim ambo non solum volatiles , ninima quantitate caeteris omnibus et activitate praepollent ; idque citra o- corrosionem ; ob quam etiam causambjectum primarium caloris vitalis . ad lignitatis gradum ubi pertigerunt, nomam immutant, dicunturquespiritus v lui honos caeterorum elementorum nubetit. Quamobrem Diritui sive Merci et misturae elementa, suus ordo atque itus concedendus est: & quotiescun- itus fit mentio, tanquam Partis alicui istura, nomen id de mercurio vel salino iureo, vel utroque intelligendum venit. cabulum istud alii alicui spiritui, minus sic dicto, tribuatur; nitidictionis sco- entiam plane elucidaverit, commodumo fuerit vitandae ambiguitatis ergo γivam vocem annectere, veluti cum diritus vitrioli, salis, &c. villi autumant, spiritus sulphureos o- virnsse ani usi nodi: ego vero ne quas alias tuum D serentias recenseam 9 videre nequeo diphureolo spiritus hujusmodi summe dulces , rum dif-s mireme amaris, uni generi accenseri crimina. Ecquidnam enim putabimus, chymium sive spiritum absinthii, atque anisii .eciei esse, cum sapore, colore, virtu-ntopere inter se discrepent 3 Itaque li- iam differentias missas faciam, spiri- Spiriarm dulces lenesque ab amaris distin- tuum, a sunt. liorumque , pingues macrique spiritus jam dicti, elemento-a Omnia misturae principia, citra speciei rui nem, triplici conditioni, in mixtis cor- tur tri, obnoxia sunt: nempe statui fixatiο-plex. inis, cor Uolatilitatis. Secundum trium
377쪽
horum statuum mutationem, corpora mixta, citra elementorum suorum additionem, ablationemve aliquam, saporem , aliasque suas vidi tutes plurimum immutaverint. Μihi cumspiritibu/ solis nunc res erit. I. ubi spiritus es- missime aliis elementis implicantur, sive, quia idem est, aegerrime ab iisdem separantur, tunc fixi dicuntur. Maxima , quam quidem novi' mus, fixatio, est spiritus auri; proxima, aliγrum metallorum , ac mineralium. Uulgaris maxime illius modus, est cruditas sive immaturitas , quam in fructibus deprehendimus. et . Quamprimum seiritus medio jam itinere sunt, quo a crassior ibus clementis liberentur, excitataque in iis lucta partes omnes ad aequalem misturam produxerunt ; tunc statim fusionis sive fluoris medii nanciscuntur. Abunde hujus rei exemplorum est , in fructibus jam
mitescentibus, dc muturitati propinquis. Fusionis autem nomine, non intelligo meram et mentorum liquationem ; sed eam solum, quae
adseparati nem eorundem dimidium quasi tibneris emensa sit 3 & cujus ope corpus mistum, quoad partium suarum posituram, ad aequali
latem quandam perducitur. Res crudae ad hunc statum, maturationis opera , non nisi longo tempore pertingunt fermentationis autem auxilio , aliisque motibus aequivalentibus, spatio breviore. 3. Quotiescunque Ipiritus CXM- tantur adeo , ut , nisi forinlectas compescam tur , paulatim, idque brevi tempore, emigraturi sint , tum volatiles dicuntur. Prostat hujus rei specimen in vino Sc cerevisia, quae nisi arcte occludantur, spiritum suum volatilem amittunt , & vaξpescunt. Fructus similiter, quamprimum spiritus eorum volatiles Dini e
vanuerunt, Computrescunt. Fit quidem hoc opus a maturatione , sed diuturniore mora ;fermentatio autem calorque vitalis & Pu
378쪽
relactio , idem agunt , multoque expediaverum respiciamus modo ad saporem, alia- Quomouo umque in rebus virtutum mutationes ; quan- status sium nempe ad elementorum eorum diversitatem ad guri ιttinet; oc praecipue quoad Ipirituum illorum sum γ arietatem , diversosque eorum status, quos ferantur. unc diximus, & primo quidem videamus a rbitatem illam, quae dulcorem antecedit ; iuunque amaritudinem , quae statim ab initio ersentiscitur. Acor, qui dulcedinem praecedit, de 4n pluri- A riis fructibus immaturis conspicitur , prove- dulcedinit a spiritu selino cmercurio macro scit. 9 pracedari e dum adhuc fixus manet. Quippe idem neus, iritus, prout pedetentim ad medium fusi fundatuνs statum accedit , paulatim quoque matu- in spiritu scit, de dulcedinem induit: & ciuia plerun-falinoae pars alia post aliam mitescit, ni ut fructus etiam-nsim dulcoris atque acredinis suavissimam num ' isturam nanciscantur: tandemque , postam omiacis hujus spiritus partes maturueat, plane: dulces evadunt. Et quoniam spiri; isti pradauim sensimque ad medium statum rvemunt g fieri potest , ut qui primi illum
ecuti sunt, progressu ulteriore facto , ali atenus volatiles pant, priusiquam reliqui critatem suam exuerint; quo casu sapor vivb: dc vinosus oboritur, ex dulci tamen at-di acido contemperatus : quemadmodum delicatissimis fructibus usii venit; quorum a1na laris est , mulcebri isti nodi 1aporeicii nostro adblandiri. Sapor iste in vinis italis tenuibusque praecipue eminet, prae-im si Iimonis succum & sacchari momen-1 iisclexn admiscueris. Inest enim vino a ara hic sepor, idque ob mercurium ejus vilem et adest etiam a crudo ejus spiritu acis , λMinor
379쪽
cedinem vero perpaucam habet, ob substantiet illius tenuitatem, quae vix ullos suos spiritus in medio eorum statu durare sinit; sed illi, quam
primum mitescere maturarive occipiunt, printinus fiunt volatiles. Aciditas autem, quoniam in vinis non est eximia, poterit eadem crudinrum atque acidorum succorum admistione augeri; saccharumque additum, maturitatem illis & consistentiae modum meliorem conciliat. Et similiter, sacchari atque acidorum succorum, cum distillatis spiritibus mixtione, licebit arte cognitis nimiru compositionis illvis elementis saporem vinulum, aulcem,acidumque conficere. Praeterea vero, aciditatem illam,quae dulcedinem praecedit, in spiritu salino fixo fundatam esse, in omphacio videre est; quod, citra alieni additamentum, fermentatione sola dulcescit ;& ubi dulces illi spiritus avolarunt, sit vappa, neque acescit denuo. Certissimo argumento, primum illum acorem a spiritu profluxisse: alioquin enim termentatio eum aci volatilitatem nequaquam perduxisset; quod tamen factum constat, quoniam res ea, quae aciditatem primam induxerat, jam abiit , vel certe, postquam dulcis spiritus evanuit, pristinam suam acredinem recuperaret. Idem quoque in limonum &aurantiorum putredine conspicit ; illa enim dum putrent , spiritus suos amittunt, & cum illis una aciditatem , nihilque superest, praeter succiun nauseo sum, meramque vappam: claro indicio, aciditatem in eo spiritu positam fuisse , cum quo illa simul evaporavit. Alonendum tamen est, dum assero, saporem hunc acidum in non ta- spiritu salino fixo consistere, non intelligere me, men δε- supremam illius fixationem ; quippe hoc pa- aDa- cto spiritus iste plane coercetur, nec vim ali-xione. quam in aliena corpora eXercet, neque etiam
saporem alium exerit, praeterquam insipidum ;qui in plurimis fructibus recens natis deprea hendi-henditur, PQ tus salinus litquirere. Dii nec ad medi
380쪽
posteaque lensim acescit, prout spirius liquescere incipit,viresque novas ac-Dicendus est tamen seiritus fixus, do- aedium sive maturitatis statum perve- it do, quae statim ab initio adest, fun- Lemari 1 spiritu sulphureo amaro. Nam si ab- ties initio a arte per serpentinam distillaveris, spi- oborta, in te oleum Ehymicum valde amarum in- quos-i: quo educto, quod absinthii superest, detur.ers & amarore omni destitutum repei signi documento, amaritiem illam aulphureo proficisci. Hujusinodi spiritusioris instar, maturatione dulcescit, sed marescit magis: videmus enim tenellam plantarum germina primo vere pro- , minus amara atque aspera esse, quam vecta aestate expullulant. Credibile si verno tempore majorem salini spiritusem sulphureo admistam esse, huncque temperari. Neque etiam fermentatio ub amaritudinem hanc domat, nisi qua-piritus sulphureus amarus ejus opera fo-at: quippe spiritus absinthii post se
ionem eductus, nihil prorsus ae amari-ina remittit. Fatemur quidem, cereubim lupulo coctam, amariorem esse re- , traauque temporis amarorem suumam partem exuere; quod, uti verisimile ritus lupuli adeo tandem volatilis eva-3c ipsemet evanescat, & amarities simulam imminuatur. Nihilominus tamen, piritus haud adeo facile molatiles fiunt,
tulces solent ; quippe hi ab illis velutingi videntur, abituque facili prohiberi.
hium cerevisiae inditum , eandem vivi-onservat , quod illi etiam cum lupu-unune est , quo sine amarore, cerevi- e pubertatem vel acescit, vel sapo-