장음표시 사용
331쪽
Altera regula est : ob masse M. Varronem in versu hexametro, auod omni modo quinEctus si pes ver in finiret. Sed noc quoque quam sit tamen etsi ex ijs ipsis versibus quos supra posui, cognosci potest: addamus tame alios. Er primum quia tu occuserit primus versus Odysseae:
Virgilianis: Nil nos Di m erere: &, Cum venti posuere: ct Inst. eo dicente: ac umilibus, numqvinctus semipes verbum finitὶ Sed si plura testimonia in re perspicua congeram, ipse mini videor ridi cuius fore. Qiddam quod occulte significauerat Homerus, non minori artiserio a Uirgiliosignificatum esse.
V et inferos esse, ubi a sceleratis hominibus poenae post morte exigantur, nemini unquam fano dubium fuit, ita excubantem pro inferorum foribus Cerbe ruita; & Acheruntis transuectionem,& causta dicti nem ad Minois tribunal, &pertusis doliis aquam haurientes puellas, & Ixionis sibi assiduἡ imminen
tem fugam, & metuentem ne aut siti,aut impendentis saxi casu denub moriatu Tantalum, & totam donique illam in Plutonis domo tragoediam, quicumq. ex veteribus paulo cordatiores erant, in somniorum, aut anilium fabellarum loco semper habuerunt. It que de Cicero primo libro Tusculanarum ea irridere. ac pictorum, & poetarum portenta Vocare non Ve-Tetur , quae conuincere nihil negotii sit: & aliorum
quamlibet multa testimonia colligi possunt , ex qui bus
332쪽
bus constet eandem illorii quoque his de rebus fuisse sententiam. Sed & antiquissimus poetarum Homerus tecta quadam urbanitate significauit, quaecum l. iipse de inferis cecinisset, talia esse, qualia interdum mulierculis & puerulis ad focum sedentibus aut faulendi aut conciliandi semni gratia narrari solerent.. Facit enim Vlixem moneri a matre, ut quamprimum superos repetat, quaeque apud inferos vidit, mente condita teneat, ut habeat quod uxori narrare possit.
I θ', irae: ἐ-τεῖ ει , γα γ-αγώ. . ut tantum non aperie dicere videatur, Παρ ταρι ω λέγειν χειμtωνο- ὰφ ύρη. summus autem Homericam Virtutum imitator Vi gilius aliam rationem commentus est, qua idem o
scure ac symbolice indicaret. Nam cum duas, ex Homero hoc quoque,Somni portas fecisset, Cornea Vnam, qua vera; Eburnam alteram, qua falsa inson nia mitteretur: AEnean, spectatis illis inferorum po tentis, porta eburna egredientem facit, ut sagacibus lectoribus suspicandum velinqueret,ialem esse totam illam τηρατολογίαν, qualia somnia ex inferis eadem illi porta exire dixisset. Vetorum comicorum loci duo inter se collati. .
FACET E expressit Plautus in Menaechmis Peniaculi parasti edacitate, qui cum Cylindrum coquum. iussum tribus parare prandium, interrogantem fecisset, qui nam illi tres futuri essent, respondisset l. in retrix, se, & Menaechmum, & parasitum eius, ita st uni ratiocinantem inducit coquum
333쪽
Nam parasitis octo munim hominum miles itur. Videtur autem Eubulum veterem comicum imita tus esse, qui Philocratem quendam in mensa facilε pro duobus aut pro tribus esse dixerat. Sed Plautus, ut solet, modum excessit. Eubuli versus hi sunt apud
sed Eubulus, ut mihi quidem videtur, urbanius. quicum duos dixisset, unum Philocratem bis nominari fecerit. Nam insulsi profecto, & illepidi fuerunt qui apud Athenarum in secundo horum versuum scri
urbanitatem dichi, & versus modum. Eodem autem fale condut verus quidam poeta distichon, quocum quaedam cauenda ac fugienda complexus estet, bis in eis Laodicenses nominauit. Id distichon in Syn sij epistolis legitur; sed non satis emendate. Sic au tem legendum videtur:
Radians pro sile. Emendatu aplud Ciceronem veteris poeta ver Ai.
RADIANTEM Veteres poetae Latini interdum sine ulla adiectione vocabant selem. Et ita hoc nomine usus est Cicero in Arator Hoc motu radiantis, Etesiae in vada ponti. neque enim dubium est , quin expresstat illita Ara-
334쪽
bro tertio De oratore, Uiue Vlixes, tam licet. Oculis poIDemum lumen radiatum rapernon dubitem, quin melius omnino sit, quod in v tere libro meo legitur, Oculis postremum lumen radiantis rape. Cur Iuno apud Homerum mulcano blandiens,
QVAE R iT P. Victorius libro xxi x. Variarum lectionum, quo consilio Iuno apud Homerum Vulticano blandiens, verita tamen non sit eu κογλοπιδιωνα vocare: idque eb factum est, qubd cum vitium pedum ipsius aperium esset, neque ullo modo tegi poc set, nullo verbo magis eum mater ostendere potuit. quam si inde ipsim vocasset. id autem fecisse inminei ζοι ἔν , ut ostenderet eum a se valde amari. fortassis vera sunt. Sed Plutarchus, grauis in primis& idoneus alictor, aliam huius rei causiam adfert, nihilo, ut ego quidem arbitror, deteriorem. Ait enim, voluiste summum ac sapientissimum poetam ostendere, neque bona neq. mala corporis talia esse, ut aut ad laudem, aut ad vituperationem cuiusquam valdE pertineant. Ita l. apud eum etiam qui aliquem obiurgant, ac reprehendunt, eo tamen ipse tempore commend re ipsius formam. si bona est, non veren tur. V Hector Paridi conuicium faciens,
335쪽
neque unquam in probri loco obiiciunt ea quae corporis sunt, sed quae animi; ut Vlixes Thersitae non quod claudus esset, aut caluus, aut gibberus, exprobrat, sed quod immodice , & intempestiue loquax. Contra l. mater ipsa ne tum quidem clim fi lio blan
xerat, ab eo id, commemorari facit, Vlixem formocina non esse. inclute, parua prae itefrma, Nomine celebri, claro h potens Pectore Achiuis classibim duritor,
curauis Dardani gentibin ultor Laertiade.
ubi etiam illud notant, Obd patris nomen in ultimum locum reiecerit: quia in laudibus magnorum virorum postremum locum generis nobilitas teneat: ea autem posterit primo loco, quae ipsus Vlixis propria essent: in quibus nihil sibi neque Laertes,neque Anticlea,neque Acrisius vindicaret. . . d. Scipione 2 Laelio di tam est, idem de d-om antiquis Philo his dictum esse. Diogenes Laertim locis aliquot istu Zraim.
336쪽
pauidni modb humaniori potest. chim autem prae staret sapientia Laelius,ex qua etiam ei cognomen inditum fuisse notum est nihil admodum in rep. ger bat, nihil moliebatur,nihil suscipiebat Scipio nisi de consilio,&sententia Laelij. Vnde qui aut tales viro inter se committere aut de Scipionis gloria aliquid deterere, ac deminuere Volebant,actorem modo esse aiebant Scipionem, sed Laelium poetam. Eadem au tem orationis figura dictum vulgo erat& antea de duobus eruditissmis hominibus Eretrienti Menede mo, & Asclepiade. Qui cum inter se ita coniunctd viuerent, ut Pyladea quaedam esse ipserum amicitia putaretur, essetque Asclepiades natu grandior: non deerant, qui dicerent, poetam quidem Asclepiaden, nihil autem aliud quam actorem , histrione quendam esse Menedemum. Hunc Menedemum , grauem postea, de seuerum philosephum, principibscenarum pictorem fuisse aiunt; id est σκηροογραφον, non,Vt vulgo putant σκινο ράφον. Quod & ex vetusti
Laertij libris cognoscere poterant, &ex aliis quae in ipsius Menedemi vita legutur. Vt quod cana psephis in aquod iani sic ipsisset, lictum est in eum a quodam
. Ioci enim veliustas est in multiplici significatione verbi γρα:ω, qu0d est & scribere, & pii sere . Item quod adolestentuli cuiusdam ferocientis audaciam compescuit, cum in eum quidem nihil dixi siet, sed tantum humi delineasset muliebria patientem . Hoc enim est, mes αενον : quod malὰ interpres sonuertit, traiectum. Et eodem modo accipitur ve
bum illud paulo pbst in illo mordaci ,&aculeato ad
si ii. Et in vita Arcesilai: quem locum ita male acce- . T a pit in
337쪽
29 2 ANTONII MVRETIpit interpres, ut vera sententiae ne vestigium quidem appareat: Diogenis enim verba fiunt: οι δ ατί ε
Ea ita reddit interpres: si sum retulisset ad eum quidam vitiosi concludens , non videri altero alterum ma ita, Nec decem, inquit, digitorum longitudo senorum longitudine. Ego autem hoc modo: cum quida,quem,opiuio erat , mostem, atque impMdicum e ste, ad eum retulisset, non videri sibi aliud alio maim : interrogauit eum, num ne id quidem, quod dece digitos longum esset longius videretur eo quod sex tantum digitos uritim.
Ud autem signi ficaret, neque dissicile est cogitare
neque honestum eloqui. Ciceronis locus e Sophocle expressu .
PRAECLA RVM sapientiae praeceptum est, debere unumquemque nostrum maiorem curam habere eius temporis quod post mortem nostram consecut rum est, quam breuis illius, dc exigui, quo in hac vita sumus. Itaque grauiter, & magnifice Cicero in quadam ad Atticum epistola: Longum, inquit tempu3, cum non ero, magis me mouet, quam hoc exiguum . Nam quod ita locutus est, cum non ero: in eo secutus est consiletudinem vulgi: non quddeos , qui ex hac vita migrassent, non amplius este opinaretur. Quamquam autem haec stillentia saapte sponte in mentem ei venire facilὸ poruerit; tamen facilE addi cor , ut hominem eruditissimum, & in Graecorum poetarum lectione exercitatissimum cogitasse putem
de loco Sophoclis apud que Entigone,cum fratre insepultu iacere nollet, & certo tamen sciret, si eunt
338쪽
aduersus Creontis edictum sepelijssiet, sibi quoque
moriendum esse; non tamen propterea absterretur ab illius pii ergas ratrem muneris functione: cum dicar, multo longius esse tempus, quo se placere, ac probari oporteat inferis, apud quos perpetuo futura si quantiis qui iii hac vita versantur. Verba ipsius haec sunt:
Eclogium. Conciliati uar. Diuinaculi. Tres loci emendati apud Suetonium in Vitellio.
Sc Rips ERAM iampridem elogi' nomen neque Graecum este, neque Latinum : deinde mirantibus quibusdam amicis dixeram , ubicumque elogium legeretur , neque estutii, neque eulogium, sed eclogium dici debere. Id duo ex ip sis a me acceptum in me torserunt: cum enim de elogij nomine disputassent, vltroque eos accusassent, qui vocem probam, & antiquam nimis inaperiose e ciuitate deturbare vellent: postrenab eb venerunt, ut elogium quidem non, sed eclogium recte & emendath dici docerent. Ac mihi uidem, ne vivam, si non & haec, & talia omnia ri-iculo sunt. sed interdum tamen nescio quid stomachi mouent.Nunc expungamus praeclarum istud elagi' nomen e quodam Suetonsi loco, in quo iampridem insedit Ita enim vulgo legitur in Vitellio: Extat-qVrelogi' ad ri itellium T ugusti quaestorem ita bellus , quo continetur, Milesitos Fauno e boriginum rege Vitellia, quae multis locis pro numine coleretur, ς tos toto Latio imperasse. Sed quis iste est libellus elo-
339쪽
aut a quo scriptus 3 An fatuu est id quaerere: ci im1n vetete libro ita legatur ; Extat Q lo j ad V i
rellium D. virgusti quaesZorem libesim . eodem modo peccatum est in omnibus libris editis lib. v. in Ver rem: ubi legitur, Fo 'pei , clim legendum sit, Possea Pompeius. sed, ut ad Suetoniti redeam, in eodem vetere libro paulo infra eum locum ita te gitur : Cuius filius sicitio ibus, ct conciliaturis uberi
bompendium nactus : non , Ut vulgo, consuturis, aut,ut quidam emendare voluit, Conciliatores autem erant, qui Graeco Vocabula proxenetae. &in
eodem Vitellio: Nullis tamen infusior quam diuinaculis, ct mathematicis, ut quisque Ecferretur, inaudiaium capite puniebat. Vbi vulgo inopte legitur, ver;
Restituti Ciceronis loci du',in quibus IIbrari' di o um
veterum Dr 'torum nomina corruperant. CAP. X IIII.
LiΗΕT duorum eruditorum hominum nomina. apud Ciceronem corrupta integritati suae restituere: quando isti, qui tota plaustra librorum vetenim ha buisse se iactant, quom collatione Ciceronem emen darint, aliquanto pauciora praestant, quam polli n-tur. Apud Ciceronem igitur in Lucullo ita vulgo te gitur : Nicetas Syracusiu , ut ait T leophrastus , caelum, Solem, Lunam, est ,spera denique omnia recenset: neque praeter terram rem ullam in mundo moueri: quae ta,m circum axemst imma celeritate conuertat, torqueat, eadem esses omnia, quae, si,stante terra, ces oueretur . atque hoc etiam Platonem in Timaeo die equidam arbitrantur, sed paulo obscurius. Haec Cicero: d, qui illius admirabilis sententiae auctor putatus est,
340쪽
est, ei Hicetas, non Nicetias nomen fuit. Iairtius nvita Philolai γn ν κυκω ον εἰπzi: οἱ 3ἱ ετ συγ-Gον φασιν. Aptld eundem Ciceronem
lib. primo De diuinatione ita scriptum est: Uui ego, magi Cyro isii principi interpretati sῖnt, eae V ιο -
' Perseis libris pros ram' Sed praeclare in vetere libro
meo: ex Dinonis Persicis prostram 8 Dinonis cnim Persica saepe&ab Athcnaeo, SI a Diogene Laertioci tantur. Neque vero addenda est vox, libris. non enini clim dicunt, Indica, Persica, Iberica,&similia, intelligunt δι Ces: sed res Indorum, res Persarum, Iberor una: eodemque modo in ceteris De Iis p ibis tam amicis, qui leuia amicorum
peccata reprehendunt, adgrauiora connivent. CAP. XV. V p N E M E N T E R vituperare ac reprehendere si,
lebat Hippolytus Cardinalis Ferrariensis, cuius ei
memoriam perpetuo colere, eique pacem ac veniam a Deo precibus omnibus exposcere debeo, senten tiam Plauti de amici ossicio: neque unquam audiebat hos versus, micum castigare ob meritam noxiam, mane ea scinus:
quin prop)excandesceret, diceretque nihil potuisse
stultius, alit a veri amici natura, ac consiletudine alienius cogitari. Vix enim ullum esse aut viri boni, aut amici hominis maius, ac praeclarius munus, quam amicum vel peccare parantem retinere, atque impedire, vel cum iam peccasset, reprehendere atque increpare: dum tamen constaret id non alio animo seri, quam ad incutiendum et pudorem, ne quid postea tale committeret. sed in eo magnam adhibe iam ess , T cau-