장음표시 사용
311쪽
Tu sime impudicitia captio, non potes capere. Ita enim illi in Amuri. sed cum veri his eo modo non constet, curtusque ac mutilus sit, facile equidem adducor, ut ita legendum putem, Tu si me impudicitia capta , capere nonpotes. neque minori, aut commodiori mutatione tibitror eum redigi posse ad modum, ac mensuram ceterorum. Et, quando haec pusilla colligere coepi, addam
illud quoque: ubi ita legitur, dis illa subdititio Sosia mirum nimis est.
Sine ulla dubitatione legendum esse , mirum est minus . neque hoc omittam, ubi Mercurius se ad Ani-phitruonem deturbadum comparat, legendii videri ibo intro, ornatum capiam , qui potis decet. non ut vulgo, qui 'tim decet. Idem enim significat, quod paulo ante dixerat; piam coronam mi in caput: adsimulabo med esse ebrium. est autem ita dictum, quomodo in hac ipsa fabula,nosura generi non decet: & apud Terentium, ut vobis decet : Graecorum hoc quoque imitatione, & c emplo. Sic in libris iuris: Decet enim tantae maiestiti,
ea simare leges, qVibiti ipsi silutim videtur.
Emendatu , declaraim Iocm quidam ex epistolis ad iticum .
soLετ Cicero cum prouerbsis utitur, mutila siere ea, & decurtata proserre: quod & alij tum Latini, tum Graeci scriptores saepe faciunt: videtur l. in eo inesse aliquid leporis, ac venustatis , cum unusquis l. eius linguae non ignarus, audito corum principio, fa cile reliqua per se sibiecturus esse videatu . Sed ad
312쪽
stri tamen ea res interdum orationi aliquid obs iri itatis, cum ex una, aut eae altera vccula non quilibist statim prouerbium esse animaduertit, neq. eius statim recordatur . Itaque ea quoque res non paucas
maculas scriptis veteris asperiit. Quomodo equiden arbitror deprauatum fuisse locum quendam e libro xiii. epistularum ad Atticum, ubi ita legitur: Sed, , epistola mea ad Varronem valdene tibi hia frMale mihi sit, ivnquam quio 7 m tam enitar. Quis enim haec postrema verba legens; non sentit insitaue quiddam , & a consuetudine Ciceronis alienumὶ Clim autem in satis vetere libro, quo me donauit lumen , ac splendor amplissimi ordinis Gulielmus Sir letus Cardinalis, legatur: ale mihi sit,si umquam quidquam tam inita: fieri potest ut fallar, sed mihi planό persuadeo legedum cite; si umquam quida mmminuita de stibaudiendum, Ua cinerua: ut tignioscet, se nihil umquam tam invita Minertia scripulle, quam illam epistolam ad Varronem, ob idque mirari, quod illa Attico tam valdE placuerit.
IAM PRIDEM nimaduerti, multa in optimis quibusque scriptoribus ita manifestis deprauata, ut ea ipsa mihi caussa fuerit, ne publice tellarer, quom Io emendanda viderentur, qudd neminem ita he rem arbitrabar sore, quin id per se videret: malebuemihi videbar iudic attirps de ceterorum ingenijs, sine illa quidem qiuae in oculos incurrerent, nisi monente
me, animaduersum iri existimarem. Nunc, cum hii
ius generis pleraque illis quoque in libris haerere, ac residere videm a , qui quotidie emendati ab homini bus
313쪽
bus doctissimis prodeunt, dissimulandum amplius
non puto .cum praesertim in illa tanta hominum mul to maiori, quam ego s una, doctrinae copia, multo t. acriori iudicio praeditorum consensio interdum ad
dubitare me cogat, ne mihi nimis: ipsemet blandiar, neue lus ijsipiis in locis caecutiam, in quibus alios rarum esse arbitror perspicaces. Tale est, quod nunc e tertio libro comentariorum Caesaris De bello Gallico proferam. Vbi cum dixisset Caesar, in vico Veragrorum Oci odoro, qui positus in valle, altissimis undique montibus contineretur, Galbam cum aliquot cohortibus ad hiemandum coiissedisse quia is vicus in duas partes flumine diuideretur, alteram partem concessisse Gallis, alteram attribuisse cohor tibus : tum deinde cum dies complures hibernorum transijssent, subi id captum a Gallis consilium renouandi belli, opprimendaeque legionis , eiusque rei
caussa montes qui impenderent,noctu ab cis occupatos, haud ita multo pbst subijcit: Hostes ex omnibus
partibuου , signo dato , decurrere , lapides in varialum conjcere. Nostr: primo integris viribus sertiter re pugnare, neue ullum frustra telum ex loco sileriore mittere: ut quaei pars castrorum nudata dest ribu premi videbatur,e. occurrere,o auxilium erre. Sed profect baut ego plane desipio, aut totum istud, neque vitam fusara telum loco superiore mittere, alieno loco po situm est. Neque enim in Romanos conuenit, qui, Vt constat, in valle inclusi obsidebantur . sed in Gallos, qui noctu . t dictum est,iuga impendentium montium occuparant. Censeo igitur, verba illa statim sib- landa post vexbum conjcere : idque mihi ita ces tum videtur , ut in re perspicua argumentis abutendum non putem
314쪽
quendam ex e postonio esse. CAP xvi. TERRAM Africam serpentibus plurimis. infe- .stam esse constat: eius autem rei Ouidius hanc caus- sana adfert, qubd Perseus lViperei restrens spolium memorabile monstri, - Aera carpebat tenerum ridentibin alti ; mi super Li' ι vicitor penderet arenas, . 'Gorgonei capitis gutta cecidere cruentae, Quas humus exceptas varios animauit in angues.
in fabulam videtur hausisse ex Apollonio Rhodio,cuius versus ex quarto libro Argonauticonsul, ijciam : qubdeos Ouidius non imitatus modb, sed
De quibusdam qui habiti sunt imp , cum ex omndus popularibu Dii longissime ab impietate abes ni
D E Diagora Melio, Theodoro Cyrenaico alij que nonnullis ita plerique veteres quasi de hominibus summe impiis, loquuntur, quique nullum omnino deum esse crederent .: Eandem etiam notam calumniatores Socrati inurere voluerunt : eamque ob caussam Aristophanes, quem ipsum κλον fuisὰ non dubito , Socratem Melium vocat. , At de Socrate
quidem longe alia est Iustines Martyris , sanctissimi Meruditissimi viri sententia, qui in apologia secunda pro Chri
315쪽
pro Christianis . cum quodam modo Christi nutri
certe Socrates numquam docuit nullos deos se: sed tantum esse supremum quendam deum, immensum, infinitum,*ternum, multo suteriorem, ac potentiorent iis omnibus, qui tum pro diis publice colebantur. De Diagora autem ,& Theodoro , itemque de Euemero Agrigentino, e calijs quibusdam, Cle mens Alexandrinus in Protreptico mirari io scribit; quid ita eos antiqui pro impiis & atheis .habuerint: eunt illi tamen, inodeste ac frugaliter Viverent, Sehoc propius accederent ad veram pietatem, quam ceteri, quod , etsi veri Dei cogntrionem cosecuti noli crant, eos taliten qui colerentur a popularibus suis. . deos non esse intelligebant. Vcrba ph. ac sa eii scri
ατέρ . . constat igitur, nouum non esse, d illis etiam temporibus in consiletudine positiam fuisse, ut illi ipsi, qui in ratione diuini numinis colendi so disi mis implicati erroribus tenebantur, hominibus eruditis, quibus intelligerent stultitiam suam non pro bari , impietatis, ἡ ἀλει τω naaculam asperge re
316쪽
metico quodam ex Eunucho Terentiana vertiti vita
Rac Tissi ME verissim j cxposuerat eruit tissimus grammaticoru Donatus dictum illud Phaedriae Terentiani, si non tangendi copia AF, Hos ne bidendi quidem eratὶ si istud non licet .
Item hoc licebit. certe extrema linea Amare, haud nihil E. Cit m J4ceret quinque amoris quasi lineas esse, cyzar 'mprima est, videre eam quam amo: secunda, cum ea sermonem constri e : tertia, posse eam contingere'. quarta. Osculari: quinta, potiri: Vetus tamen poeta Graecus cas tantum quatuor fecerat, noto disticho: 1 i
Neque cuiquam mirum Videri debet, eandem, quae prima est, eae emam vocari- Prima enim est iii con- eiliando amore, quasique munienda via ad id quod amantes coiicupiicunt. Sed si quis a fine, qui, ut ais Aristoteles, omnis actionis principium est, retro Vesesus numerare incipiat, eadem efficitur extrema: vi laλά' dies δεορ έμα exricina sint, quae in compo nendo fuerant prima: & ut quod in deliberando vi timum est, idem in exsequendo consili , primumcst . Vt nullo modo absurdum sit, idem primum & ex tuestium noniinari. Hadrianus tamen Turnebus, Eo mo immensa quadam doctrinae copia instructus, sed interdum nimis Dropeia, & nimis cupi id amplexari selitus ea, quaesiui in mentem yenerant, capite dec i
mo libri duodecimi Aduersarioru ongi aliam huius. dicti interpretationem prodidit: Amare
317쪽
rema linea, est amare impen i sime, dii Ela transitione a reiculis vel b idiis, in quibio prima linea cursus erat in carceribus, ultima infue,qua ct calx dicebatur, uba
scilicet calce, vel creta hista etur. Haec Turnebus: quae tamen, quod sine ulla contumelia dictum accipi vo lo; Turnebum enim & amavi, ac colui vitium, de me semper ab eo amati sensi: mihi videntur alienissima esse, neque ullo modo cum iis qinae paulo ante Phaedria dixerat, cohaerere . iiid enim frigidius est hac sententia: Certe impensillime amare haud nihil est. At illud contra elegantissimum: Si nihil aliud consequi hoc biduo pomina, certe tamen aliquid erit,ami cana videre. Quare qui mihi auscultabunt, veterent interpretatione tenebitiat. Eodem illo in capite emen dat locii quendam ex eade fabula,ubi ait vulgo legi, G. 'R te ergo in oculis. Τ. scilicet. G. gestire.
sed legendum , Π re: quod ut surre, ita gestare in
oculis recte dicatur: gestiendi autem verbum ab hoc loco alienum sit. A tego totis decem annis antequam aurnebus aduersaria ederet, ita emendaram, & edi
deram: ut & illum lociim ex eadem fabula, li qui illum socci fecerim. Neque fuit caussa cur homo tam Eruditus ea denuo reponeret,aut obtruderet pro suis. Sic impetritum Ciceroni , & Valerio restituisse primus videri voluit capite xvi ii. libri quinti,quod tamen imi acceptum ferendum sit, scient, qui legerint scholia Pauli Mi nuth in libros De diuinatione, edita abhinc minos
vi inti. Atque ego, quae tum Manutio indicaui, ea idem publice docueram Lutetiae, quinquennio ante,& cum ipso Turnebo communicaueram . Sic venis fatem ἀντὶ mς ερυσσκοῖς aegri duc,de invenustum
pro eo qui parum in amore felix esset, tanquam a sex prim in
318쪽
primum animaduersa prodidit, cum ego ante annos plus minus triginta eaciem docuissem in scholiis qui-Dusdam meis in Terentium, quae tum cdidit Lutetiae Michael Vascosinus. Sic detessam apud Ciceronem De Iegibus: quod tamen mihi se debere postea fassiis est. Sic alia multa, quae percensere & longu, & molestum foret. Atque adeo haec ipsa reticui uena libens: scio enim lectoris nihil interesse, quis primus aliquid docuerit. & tantus in litteris Turnebus fuit, ut suo uodam iure mea omnia sibi vindicare potuiste vi-eatur. Sed mihi stomachum interdum mouent runculi quidam egentes, ac famelici, qui, quod a me talia negligi ac dissimulari vident, mea iam My- serum, ut dicitur,rraedam putant. Quos ut quiescant, moneo: u quiduis sibi putant licere in ea quae a me priuatim acceperunt, iis saltem abstineant manus, quae edita iam ac publicata sunt: ne, etiam tacente me , plurimos & iniustitue de impudentiae suae testes silo ubi praeconio colligere velle videantur.
I strati ex Odis Horatij aliquot loci.
Sohi TAs deorum tutelarium essigies in prora, aut in puppi nauium edito atque eminenti loco collocari, & alij veia notarunt,ad illum Horatij versum, Non di, quos iterum pressa voces malo:& confirmari potest auctoritate veteris Grammatici exponentis hos versus ex Iliados nono:
A i t en im quaeri posse, cur Hector minari dicatur, se
abscissurum summas Graecarum nauium partes, de inde autem ipsas naues incensurum. respondetque
319쪽
. ne videlicet deos quoque ipsos inflammare velle videatur. Sed quid est , quoa Horatius in Archytae Tarentini epitaphio, quod eodem in libro legitur, bis puluerem nominati Et opinor elim re sp exisse ad luperstitionem veterum, qui no integras, ac selidas glebas, sed tritum, ac minutum puluerem insiciebant mortuis: credo, ne pressit dolorem eis alia quem adferret. Nam eis etiam leuem ac mollem terram optare seliti erant. In quo non videntur abhorruisse a sententia Democriti, qui cadauera quoque ipsa sentire opinabatur. Itaque Eustathius exponens illud Hontericum, t
Romani tamen, ut ex Cicerone ac Varrone notum
est,glebam inhcere selebant. libet adijcere, princi-. pili illud Odvij in Venerem, O Uenm regina sintdi, phit, Derise dilemm D promexpressum videri partini ex Alcmane, cuius haec cis
partim ex Eschylo , ex quo haec adaucuntur,
Fris locus e primo Pe bella ciuili emendatu . - γC A P. XX.LIBRO primo commentariorum C saris De bel
lo ciuili haud procul a principio ita scriptum est:Haec
320쪽
Scipionis oratio quod Senaim in urbe ba atur, Pompei 1 aderat, ex ipsius ore Pompe3 mitti videbatur. Sed quia perspicuum est,Pompeium tunc prisentem in Senatu non adfuis se : idcircb iampriclem homo eruditissimus PetrusVictorius,capite primo libri tex-tij Variarum lectionum, legendum censuit, aberat. qua in re auctoritatem ipsus secuti sunt omnes,quorum postea in eis libris emendandis versata est industria. Ego veterem librum habeo, in quo neque ad rat,neoue aberat legitur, sed auerat. lariptura etsi videri potest confirmare contemiram Victor': siquide librariis veteribus nihil aeque usitatum fuit, quam v pro B, & B pro V scribere: mihi tamen lon secus videtur. Puto enim legendum, A. V. erat: iisque notis significari, ad urbem erat. Etenim tunc Pompeium ad urbem fuisIe, nemini esse obsturum potest, qui totam illam paginam legerit. Memini monoc ipsum ante aliquot annos Paulo Manutio dicere, eique vehemeter probatam esse coniecturam meam. ni quidem ita nunc quoque probatum iri&nfido omnibus idoneis existimatoribus, ut pluribus verbis confirmandam non putem.