장음표시 사용
111쪽
Mtii λς. Sic etiam secitas calori adiuncta efficacior est in agendo; quia ca- vlidum resoluit humidum aqueum; ideoque maior apparet exiccationis vis in calido, quam in frigido. contra frigidum cogit vaporem in aquam, si merit humidum; ideo stre humiditas videtur maioris efficaciae in humefaciendo coniuncta frigori, quam calori. Nam Sosi calor liquefaciat coagulata; per accidens humectati, sed per se exiccat: quia resoluit tandem Iique chim humorem aqueum Sc exiccat. Hanc arbitror ego filisse Averrois rationem.
eiusque sententiam; quae non discrepat 4 dogmate Galeni, quod consutat. Nam Galenus non loquitur de qualitate efficaciae actionis; sed de aequalitate graduum M latitudinis qualitatum. Quo ad gradus ergo octo sunt genera
complexionum intemperatarum, quorum unumquodque in rerum mixta- FTum natura amplissm est, multasque ac sere innumeras si ab se species continet. Ex accidentibus tamen 6c differentijs mixtorum corporum, quas Q- pri memorauimus, materia cognita, itemque agente; facile etiam sormula piadam tenui dignoscere poterimus complexionem corporum homogeneorum. Nam cum eorum materia sint terra Se aqua, ac in nonnullis aeri, ca-Ior irerd de frigus coagulantia: nonnulla autem liquida sint 8e fuant, fluida aquea si int ob materiam, ideoque frigida Sc humida:sed si immixtum aerem
habeant, aut vaporem ignei ina, calida erimi ob vim caliditatis. Qito interdum exhalante εο evanescente comὰ propria natura recesserint, remanent frigida. Itemque ob eandem causam,licet fluant,vim tamen habent exiccandi ob dartes terrestres adiistas in fluore illo inclusus. Coagulata terrea. sa Gcalido sint coagulata, calida si int ob calorem impressum ab amorie calidi, dc resoliuionem aquei frigidi . itemque scca sint tum ratione materiae terrestris. tium ratione mentis calidi. Sin autem 4 frigido coagulata sint, frigida sunt actique secar sed virtute et ian, erunt seca, s coagulata sunt a frigore 3 tostquam mixta fuerint & compacta in unum 4 calido, ut fixa, marmora, caeterahite huiiusmodi. Glacies udr3 ic metalla a hi sicca sint ob eoagulationem, virtute tamen si irit humida: quoniam priora abscessii caloris de humoris. qui partim ὸ estire re limis Est. Se reliquus omnis sere vi frigoris
smul cum calore expressus est,ob ferream naturam,quae remanet,sicca simit posteriora ueQ. quoniam aqueam naturam retinent comptessam i frigido,
necnon eontenta θ terreo, quod in eis est,potentia sunt sumida. licet tachi & Hachi sera sint Naptareant. Haec pauca de his libasse si satis nostro operi. alij latius de hisce Edisserunt. Sed ambigere aliquis potest in mixtis illis qtiae
sint ualde frigida qutitiam pacto calore consecta esse qiteant ab eoque contineri. Etenim stipra diximus mixta omnia generari, tonseruarique a proprio natii ratique cui 'de rei calido. Item ainsigi dubitari lue potest, qua viseri queat, ut pleraque mixta huiusmodi sint, ut neque calida neque frigida adivridum itideantur; apposta tamen corpori aut intro sitscepta, nonnulla summopere calefaciant; alsa contri frigefacianti, exiccent alia; aliaqtie bumectem. Si rem memoria repetantur ea, quae t nobis de natura caloris sipra exposita sunt, itemque de natuisti eoelestis qualitatis ;quam etiam ma-
112쪽
A gmim seminarium appellauimus sectili Platonicos: non ita tamen, ut ponamus seminarium hoc esse corpus aethereum omnia permeans: sed accidens qtialitatemque a corpore coelesti defluentem, omniaque penetrantem. Iacta videbun rur fundamenta esse selutionis prioris quaestionis. Diximus etenim. caloris eam esse vim in agendo; ut etiam si fuerit minoris latitudinis quo ad gradus; tantae tamen est efficaciae de vis, ut siperet frigus maioris gradus non tantum quo ad efficaciam agendi, verit metiam quo ad vim resistendi ipsus frigoris. Item diximus praeter vim calefactionis quae est in calore, inesse etiain calore vim cogendi homogenea: ideoque vi caloris naturalis fieri concoctionem & mixtionem. Item diximus in mixtorum generatione calorem B naturalem esse organum coelestis qualitatis. in qua est seminarium mixtorum omnium. Itaque ex his non est dissicile seluere priorem qiiaestionem. Nam illorum mixtorum complexio licet sit frigida ob maiorem latitudinem gradus frigiditatis,quam caliditatis;tamen minor calor potuit vi agendi superare Sc actionem, de resstentiam frigoris: sed multo magis potuit facere mixtionem & congregare homogenea, id est, conuenientia illius mixti naturae & speciei. Idque amplius potuit ob virtutem coelestis qualitatis, cuius calor naturalis est organum. his addas id, quod est potissimum in mixtis
frigidis: quod post mixtionem factam i calore compacta sitiit & coagulata a
frigido: cuius vi expressa est magna pars illius caloris, qui mixtionem secerat; eoque exiguo,qui reliquus est crata & terreo mixtio continetur. Secun-C damueia quaestionem difficilius est siluere. Nam si nihil agit praeter eum
gradum, quem habet: omne etenim agens agit quatenus est actio, Sc ex nonente nihil fini item si forma non agit in subie m, in quo est, ipsum alterando; quia idem non agit in seipsum, neque simile in simile, ut ostendit Arist. in primo lib.de generatione;difficillimum est inuenire qua nam ratione haec mixta calefaciant, frigeficiant e longe magis quam ipsa illis qualitatibus sint affecta. Dicam ego quid sentiam; alii perspicaciores sortasse quippiam
aliud inuenient. Cum mixtio elementorum fit;quamuis per contrarias alterationes formae elementorum corrumpantur secundum esse substantiale.& remaneant in esse restacto; non tamen putandum est qualitatem elementi propriam uniformi ratione, eodemque gradu remitti in tota ea portione
D materiae; in qua est forma illius elementi; sed diuersa di tarmique ratione; adeo ut in aliqua particula insensibili portionis illius remaneat qualitas elementi propria secundum gradum ualde intensiam: cui proxima particula eamque circunsistens remissori gradu, intenso tamen est affect i;sicque deinceps. Ex quibus efficitur, quod in aliquibus mixtis esse queant particulae calidissinae,in aliis frigidissimae distinctae tamen,intraque alias c5tentae, adeo ut sensu percipi nequeant. Vi tamen caloris, aut etiam frigoris per antiperistasim illae, quae sunt solutiores, possunt in unum cogi: nam calidi est congregare homogenea. ideoque in unum coactae aut calefaciunt vehementer,
aut frigefaciunt fiammopere. Hinc est, quod nonnulla tacti non percipiantur esse calida,aut frigida; cum tamen in ea calor naturalis egerit, siue appo-
113쪽
sta sint corpori, seu intra corpus suscepta, coactae in unu vi caloris particulae Eillae frigidissimae aut calidissimae vehementissimos aestus aut rigores sectant,& saepenuniero interficiat. Nain si nihil agit praeter gradum proprium, proculdiibio i calore naturali remissori generari non potuit vehementioris maiorisqtie gradus caliditas; longeque minus frigiditas per se a calido generari potest. Neque etiam i serma mixti aut elementi potest proprium subiectum& materia, in qua sunt formae illae, alterari; sicque fieri vehementior caliditas frigiditas ve in ipsis. Dicemus igitur propterea fieri vehementiorem; quia particulae illae vi caloris in unum coguntur, actionemque faciunt;quam facere separatae,exiguae aliisque simplae non poterant. Huius rei exemplum in promptu est. Calx si tangatur,videtur esse frigida, nihilque vehementio- Fris caloris in calce sentitur; quod si fiterit aspersa aqua frigida, per anti peristisini frigido particulae calidae & igneae dispersae prius & insensibiles in
unum coguntur. Nam sislutiores aliquanto sunt, quam in aliis mixtis eius derri ordinis,&vehementem calorem faciunt. Quo fit,ut calx vetustior fuerit, aut non habuerit maiores glebas,sed comminuta si, aut non calefiat, aut
non ita vehementer,ut calx recens non comminuta. quoniam in comminu
ta plurimae partes igneae exhalarunt, In veteri extinctae sint ob temporis diuia turnitatem . Id ergo, quod sensit fieri videmus in calce, cur ratio nobis non perseadeat fieri etiam in mixtis aliis vi caloris naturalis in unum cogentis homogenea 'Alia etiam causa adduci potest, si vellemus ascendere supra qualitates primas de complexionem; ad potentias uidelicet naturales & G proprias cuiusque corporis mixti, quae sent secundae speciei in coordinatione qualitatis; Sc sequuntur formas proprias mixtorum. Hae etenim naturales potentiae vim habent maximam etiam agendi ea, quae inseriores qualitates agere possunt. Quid enim mirum est, si inserioris virtus continea tur in superiori Sc excellentiori Dicemus ergo, quod mixta illa per natur Ies potentias seu proprietates agunt, eum calorem, seu rigorem: multaque ita praeter haec, de quibus medici tractant. Non autem aptae sent co-sere huiusnodi effectiis, nisi excitatae suerint a calore animalis r qui similis est aethereo tepori; a quo vires omnium excitantur Sc promouentur ad suas quaeque amo-ἰ οῦ nes. Haec de complexionibus hactenus . G ' - . dicta sint instituto operi satis.
114쪽
E VENIMVs iam ad postremam partem suscepti ino bis operis: In qua reliquum est, ut tractemus de saporibus, odoribus, de coloribus: haec etenim accidentia complexioncm consequuntur, proximeque ad mixtionem accedunt. Verum primum ordiemur a saporibus: nam sapor maxime amnis est qualitatibus tangibilibus, sicuti etiam gustus taculi. Etenim ut dicam inserius) odoris generatio sapore sequituri nec dispari ratione odorandi vis gustu. Saporis natura nulli simpliciu elementorii conuenire,tum per se manifestu est,tum ratione ita esse probatur. Nam sapor sequitur nutrimentum; nihil autem nutriri alite potest smplici elemento. sicuti enim mixtum est corpus animatum, quod alitur: ita etiam oportet alimentum mixtum corpus esse .a simili namque unumquodque nutritur. Sapor ergo nequit accidens esse simplicis elementi .saporis natura Democritus accomodauit fguris; de pro diuersitate figurarum uoluit esse diuersas saporuspecies: sed Democriti placita de figuris multis in locis ab Aristotele simi c5sutata. antii uero ad saporis natura attinet,pauca haec si assicient. ura sensibile comune est quod per se percipitur ab unoquoque sensit; sed praesertim ὀ visit Selachi. Sapor ileto est sensibile proprium sensus gustiis; neque ab ullo sense per se percipi potest. item figurae nihil est contrarium; infinita Mite enunierari figurae possinit. At saporis species finitar inter seque cotrariae sint. dulcis etenim sapor contrarius est amaro. reijciendae ergo sunt Democriti figurae. Empedocles veQ, qui positit quatuor elementa esse omnium re ii principia simul cum lite de amicitia, uoluit sapores non fieri mixtione Scalterati ne mutua elei nentoriam, sed praeexistere in terra in qiaa putauit esse omnium saporum semina: ex qua derivarentur in plantas Ductusque, indeque inani malia, quae natis e terra nutriuntur. Carteriam positio Empedoclis quoque de pri ncipijs rerum constitata est alijs in Ibeis philosephiae naturalis: hoe ueris, quod de saporibus,eorumque generatione dicit,experimento deprehcnditur falsiim esse.Nam si sapores generarentii r ut Empedocles dicit,nouus sapor fieri non posset, nisi noua pars terrestris accederet: neque etiam prior
115쪽
A sentiuntiir ex conuinctione ad scnsum gustiis visu sis: quorum dogma pe bellὰ deridet Plato in Theaeteto; Aristoteles etiam in nonnullis locis. Postia quam constitutum est quid sit sapor, accedemus ad explicanda enumerandaque praecipua saporum genera; quorum.vmimquodque amplissimum est, innumerasque serὰ siit, se differentias continet. Saporis genera stant septem, octo 've; dulce pingue,acidum,austerum acerbum,acutum, sit sium S amarum. Equibus quoniam dulce de pingue propinqua ualdestini, uncitantum genere contineri perhibentur; qtiamtiis reuera duo sint genera Haec saporiam genera nonnulli ita distinxere; ut eorum quaedam pertinercidicant ad speciem; alia ad priliationem quandam Sc natum specieique dea
B seehim. Dulcis sapor inquiunt pinguis, huius tegeneris alij ad speciem
pertinente Acidus, amarus, salsias ad priuationem. caeterum cum multa in
ueniantur ein plantis p sertim eanimque fructibus, quae cum ad persectio . nem speciemque suam persectam peritenerint, huiusmodi sipores habent. si lini md indigesta de imperfecta com fiterint, quadam veluti dulcedine sint affecta; deinde ampliori digessione perueniant ad amarum, austerum, acidum 've saporem: procialdubio non est ita absolutὰ pronunciandum sapo rum haec genera pertinere ad priuationem 3c natum defectam. Quama
uis ut in pluribus res ita se habeat, quod dulcis pinguis te sapor digestio ine fiant Sc persectione constant. Verum, ut expositione nostra tota haec res sat illustrior, altius ordiamur. Dicamus igitur in uniuersum tres esse C saporis ordines. quidam enim veluti priuationes de corruptiones natum sunt: alii contra sint veluti exordia quaedam naturae saporum; in quibus
natura nons stit, sed ab eis ad perfectionem progreditur. Nonnulli uera sapores persecti fiant, inquibiis naturasssit. Primi duo ordines saporum scilicet cmdorum&putrescentium consimiles sunt formis illis mixtorum impersectis: per 'iras medias natura progeditur ad generationem perse iarum mixtorunt: itemque ab specie perfectioneque mixtorum regreditur per dissolutionem ad elemeta. Hi sapores quoniam nutritioni inutiles si int. neque per se, primaque intentione d natura effecti, innominati sunt, nobis. que serὰ incogniti: quamuis eorum nonnulli serὰ consimiles sint specieabus saporum; quos inueniri etiam in mixtis persectis, fierique per perseia D ctam mixtonim concoctionem supta expositimus. Omissis ergo duobus illis ordinibus, qui incerti incognitique sunt,nec natura intenti per se; tra Oabimus de his septem generibus pauca quaedam. qua in parte lectrirem
admonitum esse volo, saepenumero contingere de inmixtoriam substanti ilium perfectorum generatione. & in saporibus. odoribus, coloribus, omonibusque tandem, quae progressione quadam natura perscit, ex pHuationis δe non entis natura, ut ita dicam, in rehus his inserioribus immixtata, ut ad persectionem non ueniant: imm3 in contrarium mutentur, aut etiam dis luantur. ludit etenim in mortalibus rebus casus de fortuna, mulataque per accidens sunt ob priuationes, & non entis naturam histe' tria serioribus immixtam. Sed reuertamur ad saporis naturas explicandasu
116쪽
Siunma ergo siporiam genera sunt dulce, pingue seu ramosim, acutum. Eamaraim, salsum acidum, austerima, acerbium uel acre . Haec genera septem sunt, si pingite curia dulci coniunxeris; nana admodum assinia genera sunt ει utraque alimento aptissima. Quidam his generibus addiderunt saporem vinosum & inspidum. attamen vinosus sapor plerumque pertinet ad aliquod generum superius expositorum . nam dulcis est, uel acris, uel austeras. Etenim si hoc pacto per singula distinnienda genera saporum essent ;pari ratione in medium adduci posset lacteus si por, qui tamen uel dulcis oel pinguis est. Nostri uero instituti est reseri e tantum summa Scampli Dsima saporum genera. Inspidus autem sapor non est; sed veluti saporis pricatio quae gustu percipitur, scuti visu percipiuntur lumen & tenebrae. Dula Fcis sepor Habeo ordiamur fit ex admixtione partis terrestris cum aqueo, concoctione Sc percolatione laeta a calore paulo plus quam mediocri. Ideo Itomini, cuius complexio propinqua est medio, dulcia sunt calida. Non tamen propterea quisbiam existimet. s res mi iam uideatur affecta sapore dulci , confestim totam eam rem esse calidam. Nam fieri potest, ut quamuis nonnullae partes sint calidae. illae inquam in quibus dulcis sapor apparet; plurimae aliae sint sapore carentes ualde frigida . non enim necesse est quod- Iibet mixtum corpus saporem habere: ideoque uniuersam eam rem esse noti calidam. sed frigidam: quamui paucas quasdam particulas habeat dulces ac propterea temperate. calidas . . Sapor unctuosius seu pinguis plus aeris obtinet quam ignis, caloreque obtusore , id est, magis aereo consistit, Gquam dulcis sapor. Est etiam plerumque dilutior qiHm dulcis ob eam causim, quod maiorem habeat aquae copiam: amnis tariten est dulci sapori. Satapor acutus fili calido sicco subtili , Sc parum continet. hiimidi aquei ν quare versit ad calidam fesccam complexionem: & per se est calidior dulci Lapore. Nil tameniobstat, quin accidens aliquod dulcis saporis si calidius alia quapiam re siporis acuti ratio superius exposita. Salsus sapor fit ὀ calido sicco non admodum sibilli: sed terrestre illud, quo pars aulaea per colatur, effadustum, parumque in eo superest alaei humoris. Tale quippiam est illud, in mio primo in sapor salsus. verum ab exiguo huiusmodi portest insci magna aquae copia totaque salsa fieri ex admixtione exiguae pomtionis falsae. Salsa ergo. in quibus primo inest salsedo, sunt sicca & calida; H
non tamen halaent calorem adcolentiem, ut aromata quae sunt saporis acu
lai. Amarus sapor per se siccior est salso, magis ille terrestris. siccitas illa amisi saporis interdum est a frigido, sed plerumque est a calido. Quo fit. Diplaraque amara sint calida: nonnulla uerὰ contra snt ualde frigida, ut opinum, qi Ud amarum est; adeo tamen est frigidum, ut resollitionem mebrorum faciat. 5c nimia frigiditate interficiat. Queidii si quaeras quod 'nam amarum fiat a Glido, & quod mam a Ugido: Mihi hae in parte Aueramis sententia vehementes probatur. impii tenim eam amaritiidinem fieri a frigido, quae rudimentiam quoddam est alibrimi saporum: quod con-hncimus in fructibus plantarum, qui principio sunt amari sicci De ualde
117쪽
A & mgidi, utpote qui sint imperfectissmi ; postea humore & sicco adite-niente fiunt acerbi, ac deinde austeri & dulces: horum amaritudo nimirum, ut constat, estis igido. Si uerd amaritudo sit alicuius naturae persectio non rudimentum, ut in absinthio, in aloe, in multis alijs: utique inplerisque omnibus amaritudo illa est i calido; & huiusmodi omnia serὰ sunt calida; nis habuerint partes alias frigidiores inspidas . ex quarum vi
contingat rem totam esse amaram te frigidam. Horum uterque, amarus inquam 5e salsus sapor, eo quod sunt ualdescci, plurimumque terrae habent, ineptissimi omnium sunt nutrimento: utpote qui minimὰ omnium superari id immutari possint: iccirco reiiciuntur a calido naturali, Ze subs-B dent in excrementis, nec alimento immiscentur, utpote quos natura aspemnetur de rei jciat. Nec etiam ea, quae in mari nascuntur de desunt, nutriuntur salso per se, sed pro alimento attrahunt dulcem humorem, qui salse est immixtus. ac propterea fit, ut nulla arbor planta,e alia fructiam essciat sa poris salsia quamuis nonnullae plantae attrahant cum alimento quippiam ctiam salsi; non quo alantur, sed quo corticem aspergant, ut cicer; sic enima putrefactione seruatur: aut quo humiditatem supersuam de nimiam consumant, ut brassica, cui ob eam causam prodest saliedo: proptereaque fiunt mitioris saporis a salsedine. qtiae, cum consumpserit nimiain Mimididitatem quae non poterat a calore naturali bene concoqui, reliquum humidi reddit concoctioni idoneum: ideoque mitioris saporis fit. Sal ueris asper C gitur radicibus palmaraim, ut inquit Theophrastus non ut sale alantur pHanae . sed ut silis vi meatus aperiantur, quibus facilius queant humorem attrahere, necnon ut vi salis extimulata vis attractiva e scacior fiat ad alimentum attrahendum. Satis de salib. Sapor acidus fili calore diminuto, id est, qui non plenὸ concoxit Zc miscuit humidum aqueiam cum terrestri sicco; uel qui propterea diminutus est,iquod ex mixto illo corpore arido exhalavit pars calida purior, seu mitior, aere inquam. Hoc saporis senus propinquum est dulci sapori, de ei praecipuὰ dulci, qui vinosius est: quo fit ut inriteamur in is, Sc moris, caeterisqiae vinosis fructibus, quddcum fiunt maturi, postquam deseriint esse acerbi, neque adhuc sunt dulces, acidi saporis esse ob imperfectionem caloris de digestionis. Item si D vi quadam calor aereus exhalet, fiunt acidi. Sic ex vino si acetum. Acidus ergo sapor frigidus est; quamuis contineat aliquas partes calidas adustiores, Sc terrestriores; ac propterea earum vi abstergat, mordicet. consamat, exiccet. Austerus te acerbus sapor frigidi sint, magisque acerbus austero. Inspidus autem proprie non est sapor; sed saporis pritiatio. non tamen ita ut omne inspidum omni prorsiis sapore careat: sed quod plurima sint partim admodum sapida, ut vix sentiantur. Insipida sere omnia sentaquea Sedilutiora. Ea nanque natura est aquae,ut per se careat sapore omni; fasceptiua tamen sit veluti prima saporia materies,cuiuscunque saporis generis. Ha-oenus satis si explicatum de saporiim neribus, quantum conueniet huic nostio operi instituto. Duae tantum supersent quaestiones luendae. Prior
118쪽
de Aponim contrarietate; an stilicet maximὸ contrarij sapores sint dulcis & Eamarus, an potius acutus de acerbus. Altera quaestio est, an sapores medii componantur ex saporibus extremis contrariis, veluti ex quibusdam principijs N elementis saporum. Galenus putatiit sapores maxime contrarios esse acutum Sc acerbum; quoniam acutus omnium calidissimus est, acerbus
contri omnium frigidissimus. Sed quoniam contrarietas in quovis genere sumenda est ab ea distantia maxima quae per se pertinet ad illud genus: non autem ab ea distantia maxima,quae pertinet ad illud genus per accidens: ideo
contrarietas in saporibus non est sumenda i distantia in qualitatibus primis; quae sunt tactiles; non autem gustu per se perceptibiles: sed sumenda est ab assechi nimis. Cdm ergo cuilibet compertum sit gustus affectum a dulci Fsapore inditum gustui maximὸ distare ab assectu gustui indito ab amaro;
ideo prominciandum est dulcem si porem maximὸ contrarium esse amaro, non autem acerbum acuto. quamuis ratione sempta a calido te frigido, ut
censuit Galenus, magis inter se distent acutus & acerbus, quim dulcis Scamarus. Qitantum uero attinet ad alteram quaestionem, in decimo libro primae philosephiae ostensum est . in unoquoque genere maximam quandam distantiam esse secundum habitum S priuationem, non quidem abseluia sumptam. sed in eo genere determinatam urum autem cuiusque distatiae duo tantum esse extrema possiat; ideo in unoqitoque genere duae sent differentiae contrariae: quarum altera ad habitaim pertinet, altera veluti priuatio est quaedam. In eo tamen penere,ὸ quibus duae constitui intur species, quae sim- Gplicissimae omnium fiant in extremis illius generis constitutae. caeterae differentiae contrahentes genus, quamuis oppositae fiat te quodammodo contrariae , non tamen maxime contrariae sinat; quoniam non maximὰ distant. Ideoque species ab eis constitutae non censentur esse adeo simplices, ut priores.Sed quoniam medium comparatum extremis rationem habet utriusque extremi; iccirco species illae mediae dici consueuere esse compositae ex extremis simplicibus; non tamen propterea necesse est, ut sit in eis uera compositio tanquam mixti ex elementiς, aut complexionis ex qualitatibus primis. Vt autem ueniamus ad dissoluendam quaestionem de saporibus propositam: Dulce Se amarum contrariae sunt saporis species, ae propterea maxime simplices omnium. reliquaeueia mediae species stini veluti ex his compo- Hsitae: quoniam habent in sui natura quandam utriusque participationem. Non tamen ex dulci te amaro, tanquam ex elementis, aliae saporiim species componuntur. Qia od euidenti ratione confirmo. Nam si austeriis acutus vesapor componerentur ex dulci & amaro. veluti ex elementis; mique opo teret semper antequam sapores illi medij i natura efficerentur, praeextitisse sapores extremos,inuicemque commixtos filisse,ex ijsque non corruptis, sed imminutis Sc refractis factos sitisse sapores eos medios. id tamen non fieri ilnatura in saporum generatione euidenter deprehendimus. quin potius contri praeexistere videmus in fructibus saporem acerbum austeriim,e, ex quibus processu digestionis Ze persectionis fit sapor dulcis. Artificio tamen no-
119쪽
A stro miseeri qtielint prae existentes a natura facti sapores; itaque arte nostra ex eis fieri plu rimos medios . quos natura plerunque non facit. Huius generis quamplurimos ars coquinaria humanae gulae deseruiens adinvenit. Hactenus de saporibus dixisse sit satis. Post sapores se quuntur odores; qui adeo natura sanoribtis coniuncti sitiat ab eisqtie pendent, ut in re insipida nullus odor inesse nossit. Quo essicitur,ut nullum elementorum simplicium odorε
habeat,quoniam sapore caret. Item metalla,quae sapore carent, nullum odorem emittunt. Sequitur emo odor saporem; interqtie accidentia alia omnia
post sapores odor maxime pertinet ad nutrimentum, iit paulo infra dicam. Odoris natura etiam. sicut saporis,non est sine siccitate: etenim quavis non-B nulla odora humida fiat, ut aqua vaporque humidus: attamen nisi affecta suerint,alterataque a scco.nulliam prorsus odore haberent. Quo fit ut perspiciamus dilutiora parum odora existere. Ex his colligi sicile potest odoris definitio. Est igitur odor passio & affectio facta a sicco terrestri sapido in humido aereo aqtico 've, quateniis odoris sitsceptiuum est. Ex quo perspicuum est sicuti natura odoris perfectior est uuam saporis; neque ita pertinens ad nutrimentum: ita essestiuum odoris esse persectius quam saporis factivum. saporem enim efficit siccum terrestre tantum:odorem siccum sapidum: item materia saporis est humidum aqueum tantiam; odoris ueta humidum aqueum aereum 've.quatenus scilicet odoris est susceptiu i. neque odor tamen,neque sapor fit absque digestione facta i calido: omnium nanque essiciens est calor. C Ideoque odorifera pariter de sapida modice apteque calefacta illustriores reddunt Ze odores & sapores. Odorum genera Se modi tres stini eiusdem ordinis: quem in saporibus sit pra recensitimus. Nam quidam odores sint veluti inchoationes & rudimenta naturae; per quae natura tanquam per media deducit inodora ad persectos odores. Nonnulli sint tanquam priuationes, ut putrefactorum odores tetri. Horum medii persecti simi; in quibus natura sistit concoctione Se digestione persecta. horum species innominatae sere sint, parumque homini notara quoniam hunc sensium odoris ualde impersectum homo habet. Sed ad species odorum explicandas plerianque utimur saporum vocabulis: dicimus enim odorem silauem seu dulcem; item acutum odorem, grauem ue,aut lenem. Interdum commiscemus vocabula, ut
D dicamus quempiam odorem silauem quidem esse, sed grauem: sicuti nonnulla dulcia simi, quae habent nestio quid amaritudinis. In sena maueris duo
odoris genera esse ponimus; quorum alterum per se sequitur alimentum . ideoque nobis per se non affert voluptatem tristitiam e , sed tantum per accidens. Nam famestentibus nidor carnium gratissimus est: plenis uerὁ de saturis ingratus Sc nauseam faciens. Hoc unum est odoris genus quod brutae animantes exquisitissime sentiunt; omnesque huius generis modos sa faciter dignoseunt: nos non item. Aliud est odorum genus, quod per se alimentum non sequitur; licet non sit absque sim re . nullus etenim est Moeret inspidae. Huiusmodi simi florum, cororiariorumque odores. hoc odoris genus soli homines uidentur sentire; caetera uerd animalia nullum habe-
120쪽
m; Ieu i ei bonum sumus homines strangulat, & inter
ditatem.Vt autem redeamus adnariira odoras. O Iato per humidum aqueum aereum u