장음표시 사용
291쪽
Rectὸ praeterea id notas, qtiod contianitentem orbem melius est sacere si non aequalem circumducenti, sed cedentem insensibiliter, quae possit finem sphaerae quandoque consequi, quod est circa centrum verti. Id quoque in sole a te diligentissimὸ annotatur, quod ego de industria praetermisi, ne tot orbibus multiplicatis confiisionem, ac fastidium ingererem . certum enim est medium circulum Alis in punctis aequinoctijs debere in latitudinem pelli a circitore, qui ea respicit puncta, nisi illic ponantur duo alij contranitentes,hoc est circumducens,& c ontra nitens, quibus postis tollitur dissicultast sed tamen, & non postis potest esse modus quomodo moueantur ea puncta in latitudinem a circitore, nec tamen sensibile a nobis M. videre enim in sphaeta solis eum motum non possumus, eum de tota illa Fsphaera nihil praeter stellam uideamus, per solem autem deprehendere non datur, quoniam ea est proportio, ut cum aequinoctium vernum in Septentrionem petilli .r, tum & sol ab eodem puncto in eandem partem per se mouetur.quare insensibile est,si ulla mutatio sit eius puncti in latitudinem; similitet si re in alio puncto, quod cum dici posset, praetermitti contrant tentes, fortasse autem non esset malum dissicultacem annotare. In ijs quae de luna scribimus, dubitationem assers In eo orbe, quem lunae supponimus parte densa in quadraturis.als enim se oportere Ee stellas quas dam tunc minores uideri,quaecumque per Tonam densam reflectunt lumen. ad id dicimus oportere hoc obseruari, necne sit, qtiam obseruationem diss-eilem admodum puto propter multa,quae aspeetiam euariantile propter par- Guitatem stellarum, Se distantiam: dato autem, quod ita non obseriretur in stellis uti in luna, nihil mirum uideri debet. nam media densa dii tersimode multum repraesentat in diuessis distantijs, quod licet in specillis, siue ocularibus aspicere, quae si prope literas ponas, minores uidebis literas, quam si in media distantia ponas, ubi maximae uidebuntur, minores uero ruinis si
prope oculos eadem statuas. sunt porro quaedam ocularia, quae prope rem posita maiorem repraesentant, minorem uerὰ mox continue, quanto magis
ille amota suerint . quare ualde uaria est densorum repraesentia in ni propinquis, sed istantibus . In ijs,quae de lotae scripta sunt, ponimus sub saturno orbem contranitentem per longἰtudinem,alioquin uideretur simul & sphaera Iouis circumueni Heum saturnos per hunc autem contranitente dicis tu saluati serie posse motum unu Saturni,ne ad Iouem pertingat quὀd scilicet sit in longitudine dire statios aute no quos Saturnus habet. habet enim & in latitudinem motu.& retrogradatione,meminisse aute primum oportet nos in Ioue ponere circitores duos, Ze consequenter contrant tentes duos cum eius circunducentihus alterum per puncta media, alterum per sectiones; qui igiti ir sunt motus in latitudine a saturno, no pertingunt aὸ Iouem propter contranitentes, qui tam in sectionii, iis, quim in punctis mediis contra operatur, potetiores quide motu Sammi.qui aute in longitudine si motus,si quide mediuς motus sumatur,nullo pacto ad Ioue peruenit propter contranitente; si aute ueruS motus sumatur, cuius una pars est velox motus,altera motus retrogradus concedendum
292쪽
A de dum sertasse es in Ioue fieri aliquam diuersitatem, &cum velox n ou
tur Saturnus, de cum retrogradus; cuius indicium est. quod obseruant reuolutiones eiiis inaequalitatis. quae directionem, de retrogradationem iacit non aequales esse, quod licet Bliretur, prout acciduisieri in medietate, ubi est punctus mox tarditatis, Be medietate ubi es punctius maximae velocitatis, tamen posset contingere, 5e prostet praedissim caulam motus Saturni. sed hoc obserirari oporteret, nonduit enim omnia esse obseruata circa stellas arbitror. iaeris praeterea, quod commune est planetis omnibus, cur circitor non tantum moueat in alitudinem, quantita in Iorigitudinem retroducit, cum tamen in latitudinem et i, ira imagis i nollere debeat , ubi proprius motus pla-
v netae non resistit.' ad quod φ imus per L ita esseio portere, peraccidens tamesit,ne tantum ire latitudin em moueat,immis interdum nihil propter circvnducentes orbes de cotra tentes,quos ponimus, tum in pun is mediis, tum
in sectionilnis. in quibus seri latitudo potest, si igitur circitor motu proprio
tardior,& debilior sit,quam sontranitens de circumducens nihil in latitudinem mouet,s uero sortior tantum quiper arao; aet, quantum proportionem ad ipses habet modo m3iorem, modo minoiem, quare neque latitudines aequales sunt qiiod uero dicis venerer , nonaginta quatuor grad. retrogradari, Mercurium quadragilita octo, non ita est, sed tantsem solum abest 2 sole Vterque, non autem tam Eetrograntiariqualitus abest. Respondes postremo ad eam dem strati dem, quam ego aduersiis ec-C centricum solis facieba, quod scilicem'ieretur tropicos non aequaliter ab aequinoctiali distare. diem maxima non essu aequalem maximaeno ii quod cotra experientia est huic rationi niteri ni respωπει sed certe, ut ruditate mea fatear no possum responsione aptare rationi, quare nisi molemissum placet rursus eande demonstratione iterare, ut itide mus qualis resposo sit;
noster F.G.protrahaturq; parallelus, que sol diicit facies die Se noctem .cum est in apside h.d. Κ. L. deinde Se parallelus facit in antapsidem M. N.E. . parallelligitur apsidis arcus diurnus erIt H.X. qui silpra orihontem est, arcus autem noctiimus erit S. L. qui est infra orirontem. paralleli autem antapsidis arcus diurnus erit m.n .nocturnus N. O. vide igitur, quod sequatur posito scD eccentesco, primum N.minimus dies M.N.inaequalis est minimae nosti Κ.L. de maximus dies H.Κ. inaequalis maximae nocti l O. quod aliter esse debet amplius tropici in quibus nostro tempore sent apsis antapsis non aequaliter distantes, aequinoctiali,quomodo ergo accipiemus quantitatem latitudinum ciuitatum, quae certe inconuenientia sunt: sciuntur autem ad postionem eccentrici. cum uero loquimur hic de arcu diurno, Sc nocturno, intelligimus diem,qui mesuratur per horas aequinoctiales. ratio igitur nostra haec erat,qtiam quidem quanto magis considero, tanto minus responsionem possum comprehendere,quae dicit,licet sol per minus spatium recedat,ab aequinoctiale in antapside. quam in apside, spatia tamen illa proportione aequalix sunt, ego quide non intelligo quomodo aequalia proportione sint, nisi quod
293쪽
pectu Todiaci, a nat her diuidini ipsim quamuis ipsa liue istia sinit sed ahoe non soluit cliuid dicebam; procedebat enim ratio de arcu diurno, & n chamo in aptae fusto.& antapsidemi aequales esse non possunt,quoniam alia
in altero nox erit horam septem diecit oratam xvr I. in altero nox horarum xv.dies horarum nouem, quae secarer dato recentrico in sola, nisi talor ego. Mones postremo suppositionesduas addendas esse nostris, quae si additae suerint difficultates, omnes tollant; quarum altera est, quod orbis saperior inseriorem vehat,non tamen necessarid,sed possi&non vehere, cum expedit; altera est, quod motus a propriis intelli stibus no meta naturaliter sint. sed per intellectum de voluntatem, prout prae conceptus exposcit finis. quas suppostiones ego quidem diligentius cocierabo: amplexandae enim quali Betissimὰ erimi, si cunctas dissicultates seluant,sed vereor,ne prioribus con tradicant.& cum ius non c5cordent; consderabimus tamen, &de hac re uel uni aliis loquemur, uel ad te scribam quid senserim. secis autem epistola tua. Hut libellum relegerim,& multa auserenda decreuerim, nonnulla adtinda iudicauerim,quaedam aliter ordinanda alia melius declaranda, nuper quoque. N duas dubitationes ὀ D. Federico Astronomicae lectore accepi: alteram de orbe lunae supposito, quod sbi uidetur frustra esse, cu Hhil aliud iacturus sit. nisi diuerstatem aspei s lanae in quadraturis. alteram, quod sibi uidetur circitorem debere in longitudinem circumducere contranitentem sibi suppostum:quod non sequitur, ut scilicet circumducatur. sed selum modo deprimatur, modo eleuetur quantum Sc orbis planet blae sent,quae ad te scribe-da putaui, ignosces autem, si aut importunus, aut audax tibi uidebor, cui me
plurimum commendo. Vale, ECapitys die i. Iulii M. D. XXXI.
294쪽
C CE PI opusculum tinim de ratione anni, simul cum epiastola mihi seripta plena singularis cuiusdam erga me beneuolentiae, &eximiae humanitatis: quandoquidem serio iudicium meum de tuo hoc opere requiris; nec ludis, ut plerique nostra hac aetate facere consueuerimi, qui post libros publicatos, Sc editos laudari potius volunt, quam fidum consilium habere. Quamobrem meas partes esse duxi, squamuis: C parum peritus, ac propterea minus idoneus sim, afferre iudicium de operibus praeclarorum hominum, qualem te esse omnes nouerunt si non ὁο- chim, saltem tibi fidum me amicum praestare. Mihi visiim est opusculum tuum hoc multis in partibus illustre. Ea quoque, quae in calce dicis de Aera, mihi ualde uerisimia uisa sunt, ac diligenter notata e causa etiam illa prior, cur annus noster euariet, uerissima est, εἴ quam nullus negare queat. Altera uero, quam addis, ac miraris praeteritam esse ab aliis, non mihi uidetur satis constans. Ego diu Openumero dubitalii hoc in loco, in quo uideo te haerere, cur scilicet annus, cum a Briima sumat initium, non etiam coeperit a die Brumae, sed octaua post Brumam die, iami temporibus Augusti. Rebar ego id, quod tu reris, erratum suis nescio qua ra-E D tione: nee tamen coniicere poteram, quae sitisset errandi causa. Post non nullos annos tandem deprehendi id, quod Forosemproniensis Episcopus Astrologiae peritissimus mihi illustre secit. Iulius Caesar, Genesi, in anno constituendo habuit rationem solis, in mensibus uere putauit habendam rationem Lunae, a qua etiam dicti sunt menses: aureumque numerum xix. ' annorum collocandum putauit in mensbus sui anni. Iccirco post Brumam, nouam Lunam expectauit, i qua primum mensem inchoaret, quae sitit octava die post Brumam. Sicque in sitis fastis constituit aureum numerum, unum inquam, post xx. dies Ianuarij ad diem pridie Cal. Februarii, sicque secundum aureum numerum, unum inquam post xxix.dies men-
295쪽
se imperfecto, seu octauo Cal. scilicet Mart ij. Haec ergo ratio fuit, cur calen- Edae Ianuarii fuerint protractae octo diebus post Brumam. Tuum erit iudicium. Ego cum Foto sem proniens Episcopo sentio hac in re. Id uero, quod affers de anno corrigendo , ut scilicet statim, ac simul tot diebus annum unum minorem faciamus, quot errauimus,cύm non vulgaris turbatio tum fastorum,tum negotioru uideri possit, si id fiat caninus mihi probatur, quinas dimissa diei intercalatione totidem annis,quo sussciant farciendis diebus illis, quibus anteuertimus, sensim ratio anni uel instituta a Iulio Caesare, uel quae extabat Nicaeni Concilii tempore, restituatur; multo minore turbatione, hoc pacto ut reor res tota processura est,uerum non ita tueor sententiam meam hanc, quin sicile sim concessimis vitiae.Haec notanda visa sunt in tuo praeclaro hoc opere. Tu pro singulari tua eruditione rectius omnia iudicabis, testatues. Vale. Romae.
296쪽
tui nominis studiosi, i me legenda petijssent, atque habitissent, eisque per manus traditas, cum mihi redditas esse arbitrarer, sedulo inter meas schedas inquirens, nusquam reperisset ea in re dum ego, & mei diligentiam adhiberemus, demum ad hane diem res est protracta, nec tamen literae inuentae. Quamobrem duxi non amplius mihi disserendum esse: ne, dum vellem officiosius es. ossicio satisfaciens. Legi igitur, de Galeni locum in primo Epidemiarum, quem citas, Sc Ovidii in primo Fastorum . in Graeco codice Gale ni res est magis expressa. quam in Latino: ibi enim Februarius mensis di has est, de Ianuaritis, primus: ubi plane uidere poteris, nostrae sententiae locum illum nihil obstare. Etenim nos quoque putamus, prima post Brumam Luna fit in Cal. Ianuari j. in Ouidi j ueta versu, quod sol nouus, te annus nouus eat Cal. Ianuarij non fuisse seruaraim exactiam illud quod Graeci dicunt, ut scilicet propterea velimus eam nise diem Brumae, cum sol Capricornum attingit, perspicuum ostendit auctor idem inserius, qui scribit fecitndo post Carmentalia die. xvj. scilicet D Cal. Februarii ingressum solis in Aquarium, qui utique esse nulla ratione posset, si ipsis Cal. Sol primum attigisset Capricornum. Columella grauisatvstor, qui floruit tempore Augusti non multo post Iulium Caesarem, libro ix. de re rustica cap. xiiij. inquit ab occasii Vergiliarum Brumam, quae sere conficitur circa viij. Cal. Ianitar. in octava parte Capricorni condito melle utuntur examina.Dicit octava parte Capricorni octauae sphaerae,quae processerat Orientem versus. Libro xj. eiusdem operis. cap. altero, versiis finem, idem dicit iuxta obseruatione Chaldaeonim. licet in codice impresso si scriptum xj.Calend.Ianuar.Brumam esse, quem locum puto legendum viij.Cal. Verum viro modo legatur, nihil refert,costat Bruma filisse, ante Ol.Ianuar. Plin. libis xviij. cap. xxv. de quatuor cardinibus anni loquens, cum dixisset
me, ulla negligentia, aut obliuione tui saetiam esse, ut tam diu respondere distulerim tuis literis amoris, &oLscij erga me plenis. verum clim nonnulli amici mei, C se, le singulis earum partibus respondere, tibi iure uideri possem rarum
297쪽
fieri illos in octav s partibus signorum ea de causa, quam supra tetigimus' si subdit, Bruma Capricorni octaua scilicet parte ab viij. cal. Ianuar. mihi cer Ioci hi, praeter ea qliae priori epistola ad te scripsi, magnopere persuadent, Iu lium Caesarem non inchoasse annum i Bruma, sed a prima Luna post Brumam. Poteris tu N peritiores melius totam hanc rem diiudicare. Forosemproniensis Episcopus non citat auctorem quempiam antiquum Haec pro iure amicitiae nostrae volui tibi afferre, ut tota causa diligenter perspecta, statuas quid tibi sit sentiendum, de agendum de opusculo illo tuo eruditionis pleno, quo me honestare qtiae tua est humanitas) voluisti. Nos bene ualeamus, ac tibi omnia bona optamus. Vale, Non. Februar. M. D. XL.
GAs PARI CONT A RENOS. R. E. S. P. D. 'VOD tam longum silerit mearum literarum interuallum, o Ze de quaestione corrigendi anni silentium, mallem equidem aliqua mea desidia, uel obliuione commissum sui et,& in eo culpam agnoscere, S deprecari, quam ex vestra, hoc est, sacerdotum Romanorum ut liberὰ loquar ne i - .gentia,ueram cati iam afferre, quos nimirum frigere, & nihil minus,quam de cogendo Concilio cogitare uideo:cuius ut spes me prius acuebat,& incitabat,sic desperatio iam pridem hebetat atque retardat. Gosenini maxime in publicam Ecclesiae salutem excubare, atque eius dignita- Hiis augendae nullam occasionem praetermittere oportebat, ab ijs Concilij, rei salutaris, de si unquam aliis, nunc maximὸ necessariae mentionem fieri non alio tepore uideo. quim ci ira bellum aut geritur inter Principes Chrissianos aut impendet: ad summa clim spes certa est horum discordia impediri posse Nam cum pax redijt, Se firma concordia, de nulla re maius est silentium: ut quid intempestiuis edictis alieno tempore captent, neminem,quamlibet tardum,ad intelligendum dubitare patiantur.Sed quoniam in tanta multorum desidia, tua mihi singularis Reipublicae cura explorata est, de studiu boni publici perseemim, redibo ad quaestionem de ratione mensium re anni, quam, ad te misso libello, complexus sum: residiondeboque ad ea, quae obstare incae
298쪽
A sententiae tibi visa esse, proximis literis scripsim; tiel laoc ipsb nauatimis operam, cludit tecum viro doctissimo, religionis Antistite grauissimo. de rebiis honestissmis, &ad honum publicum pertinentibus tantisper colloquar. Scio quod scribis. de admones) traditum esse tum a Columella, tum 4 Plinio Brumale si ,lstitium, in octalia parte Capricorni confi i ad octauum Cal. Ianuar. sed illud non ignoro, quod te quoque meminisse oportet, haec eos non a Iuli Caesare, alit Iuliano Sosgenes impsisse, sed, ut ipse Columella declarat, ab Eudoxo,& Metone veteribus astrologis, hoc est i Graecis auctoribus, apud quos diuersi ratio erat tum anni,quem i solstitio aestiuo inchoabant, tum mensium,quos ad I unae motum accommodabant: ut hi sine ma-B gno errore, de inconstantia, ad Romanorum Caesarisque menses interpretando referri nequaquam possint. Unde Ouidij quoque manavit inconstantia,qui plane testatus id quod erat cosuetudine Romanorum indubitatum initium anni sit mi ἡ lstiti obnimali,de ut par erat, Cal. Ianuar. in cuius meri s s principio, de fastis scribens, cum haec traderet, versabatur, paulo post ad Graecorum obseruationes redit, de trans tu solis in Sagittarium xvj. Cal. Februa.in quo ut Columella docet, clitus est Hipparchum cui placuisse refert istitia se Aequinoctia no in oetiuis ut Eudoxo,& Metoni, sed in primis partibus signorum coges. Se Brumale istitium in xvi.Cal.Ianuar.incidere: data Graecorum varietas est atque dissensio.Haee cum ita sint uideo tam odifficile Bini suisse. sente illos dies Brumae, te Cal.Iantiar. interiectos publico morta-C Eum errore latetet obrepsisse. Itaq; admonitu tuo re diligεtius N accuratius inspecta. uenit misi in mente liispicari. id quod Ipse initio tibi placere cos cripseras. Iulium Caesarem, uel potius sosigenem, principium anno solstitium btumale secisse. Ianuariovem nouam Lunam quae proxime secuta est. Octatio scilicet pὰst die, idque non ob eam causam, tiam ipse priore tua epistola.. auctore Foro semproniensi Episcopo pmnosia eras; quod sies oportere vi- Κm fuerit in mensium initium ad motum lunae.unde scilicet nomen acceperunt accommodaret,quemadmodum anni ad seli, circumactum.Hxe enim causa'. quod ad menses attinet, inanis promis quod pace Foro semproni enias, Episcopi dixerim mihi semper visa est. Nab instituto Caesaris abhorrere: qili uarietatem se perioris rationis,lcinconstantiam perta sist quae in men D sibus constituendis hinae cursum seqtiebatur, ut annum,item menses ad solis mcitum referri uoluit: ut annus intelligatiar, spatium temporis. φio sol totum smiseriam peruagatur, mensis ueris unius signi selis eiusdem peragratio. No igitur hanc causam,quae nulla est secutus Caesar esse.uel Sosigenes uidhri potest sed illa,qua sela mihi uenit in mentem sit spicari, qudd tum ad Fastorum sibi coficienda ratione accomodatius, tum inueteratae sacrificioriam cosiletudini couenientius vis iam est Caesari, i noua Luna Ianuarium mensem inchoari,salte eo anno,unde xlx.annorum circuli ab ipsi, traditi, orincipium sumendum,ac repetendum erat. Cui consuetiadini quantopere soleant auctores interdit seruire,docet Collimella qui libro de re rustica IX.cumHipparchisententia selstitia, de Aequinoctia in primis signo ii partibus colici docentis
299쪽
probaret: se tame pro tetur, iccirco Fastos Eudox; atqtie Metonis vetustio- Erum Astrologorum in octauis tradentium, seqiii , quod hi publicis sacrificiis essent aptati,& notior illa vetus agricolis concepta opinio. itaque Caesari uel maximὸ suit optandum, ut Lunae cum sole congressus eo anno in Brumale set stillurn incideret,ne scilicet quae natura indὶscreta sunt distraherentur,vtque annus naturalis,& ciuilis, eiusque primus menss ab eode principio repeterentur. sed aliter cadente, non putauit prorsus sbi esse i more maiorum.
de sacrificiorum temporibus recedendum. Erat enim vetus Romanorum
consiletudo, ut satis me puto in meo libello ex Ouidio, Simplicio, Se alijs bonis auctoribus docuisse) ut a brumali solstitio annum inchoarent . primum uero mensim,hoc est Ianuariuma noua Luna, quae proxime Brumam seque Fretiir: Februarium, i secunda, & cmeros eodem modo: ut Hebraei mensem
primum i noua Luna post Aequinoctium vernum quod eis erat initium anni. &Αthenienses a noua Luna post solstitium aestiuum, unde principium anni capiebant: quo ser; necesse erat etiam in maxima sacerdotum fide, ac
diligentia, ut non semper in octauum post Brumam diem, aut alio certo numero Calend. ae Ianuarij, sed plerunque citius, aut tardius pro varietate temporis Lunae silentis inciderent. Ciom igitur accidisset eo anno, quo noua ratio est a Caesare instituta, ut vi ij post Bri imam cie esset noua Luna: quo die superiore consuetudine Ianuarius hoc anno erat inchoandus: itidem sibi Caesar faciendum ob eam, quam dixi causam, putauit: quae ut illi Pontifici M ximo propter vanae religionis iam abolitos fastos grauis est visa, sic apud no- G strae religionis Antistites nullius debet esse p5deris,cum nihil faciat ad Christianorum Fastos: aut si quid facit, leue incommodum maxima commoditate pensetur: ut obstare non debeat, qu0 m nus in correctione anni, Calendae Ianuarij, ad anni naturale prInc;pium 8e diem Christi natalem,& haec omn a ad brumale solstitium reuocentur, plana luculenta. & plena dignitatis ratione inita: quae nec a summa veteris Romanorum instituti abhorreat, & sit pἰae christianorum consuetudini 2 natali Christi, quem natum constat in ipsa Bruma, caput anni repetentium aptissma, seblata qiiorundam errorum
occasione. De quo quid sentias, erit humanitatIs tuae 'mihi gratissimum, ut rescribas. Nam si tibi probabiles causas , cur illud dierum, ex quacunque certe pariam, aut nihil ad nos peri; nente causa interIectoriam, interuallum H multifariam importunum tolli debeat,attulisse uidebor: poterit fortasse non inutiliter libellus edi, paucis mutatis de spatij temporis interiem causa, de