장음표시 사용
311쪽
nes quam est & altera in qua tot stant piluliae scii globuli quot nomina in prio stri fuerint, si iis quaeque notata 'ngraphis. Pitularii na quinta Pars aurea est, re
Iiquae omnes argenteae . Extraxit Princeps ex priori urna nomen, mox L ecaltera pilulam: quae s aurea fiterit, iti uenis is cuius nomen exierat. consistitia pul,licae potestatis ius habet,& in maius consilium admittitur: sin argentea sorte decidit, ac insequelitis anni sortem operitur, nis eo temporis sipatiot V aiintim exegerit. nam quicunque patricius ad id aetatis peruenerit, corvi inuo ius habet ciuis, publicaeque potestatis est particeps. atque In hoc conias lium maius admittitur. Hac igitur ratione quinta pars candidatorii miti- lienum quotanni, recipitur ad ius sumagii serendi cum alijs ciuibus. Quods accidat ut cuiuspiam patricij pater atque auus uel propterea quod absentes Ffiterint, uel ob aliam causam nunquam hoc iure suffragii serendi sint us. ω-nimqtie nomina nunquam fuerint relata in publicos codices, in quibus patriciorum omnium nomina sent descripta: ne qua fraus confici posset, ne voquispiam degener fiirtim obrepat in hunc nobilitatis coetum, nolueriant arbitrio tantum Advocatorij magistratus eam rem constitui ac decernit sed lege cautum est, ut hi reserentibus Advocatoribus ad XXXX viros agnationem patriciam probent,atque testituis te scripturis publicis: sicque causa comita discrepantibus quadraginta viris decernitur, an ad ordinem patricium admittendus sit. Ne autem quispiam impune tentare huiusmodi iudicium audeat itidem decretum est, quicunque referre de nobilitate sta uolueriti ad eos iudices, prius ad magistratum afferat quingentos nummos aureos. qui in Gaerarium reseruntur,siille deciderit a causa. Ea fuit maiorum nostrorum diligentia,ne qua labe nobilium hic coetus inficeretur. qua de causa etiam illi ci-ite . qui vigesimumquinti im annum excesseriunt, non prius adipiscunturius suffragij serendi, quam coram Advocatoribus constituti ii ire iurando patris seii matris, aut proximioris consangiuinei probauerint. se ad id aetatis deuenisset ac duobus item testibus, se ex eo patricio genitos quem parentem proinstentur non spurios nec matre pudenda. Postquam omnis serὸ ratio ἱ nobis exposta est. qua eluibus ad ius nublicae potestatis aditus fiat illud animaditertendum existimo, maiores nostros senssse plurimum ad amicitiam Sc unionem ciuium conciliandam Sc conseruandam conferre si simius in unum convenirent. quare tum legibus, tum veteri consuetudine inolevit mos ille, ut Hoc alio sere quolibet die. interdum etiam frequentius', Consilium magnum cogeretur. Huius praecipuum munus est, ut omnes magistratus creet, tum
eos, qui in urbe ius dicunt, & alijs reipublicae muneribus singuntur, Senatum quoque Si decem viros, tum etiam praetores, praesectos, quaestoresque oppidorii atq; vinitim quae in secietatem Veneti imperij sint ascitae necnon custodes arcium classs Imperatorem, Legatos, item classs triremium praesides, ac demum ut uno complectar verbo quoscunque qui domi vel soris ius habeant publicae potestatis. Leges item omnes, qtiae ad constitutionem reipublicae pertinent. huius constit auctoritate sanciuntur. quod praecipue seri consueuit tempore interregni, cum scilicet mortuo Duce nondum alius essiissectus
312쪽
A sesse s sit. sed inserius de interregno. Nunc omnis comitiorum habenadorum ratiot nobis exponetur. Circa Meridiem, quibiisque ferὰ diebus festis consilium hoc cogitur sub amplo spatioseque tecto, quod liceat adipellare comitium . in eo decem stant sedilia longissima, utpote quae longitudinem comitii penὰ aequent. ciues omnes, ut quisque eo loci peruenerit, sessum eunt, ut cuique Iibuerit. nulli enim stitutus est locus in comitio praeterquam quibusdam magistratibus,qui comiti js praesunt.ij iterd sint Dux Consiliarit, &XXXX virorum presides tres, qui in elatiori firmestu sedent; atque soli ius habent reserendi ad magnum consilium. Post hos in mediis sere subselliis, quae paulo elatiora sunt ad parietes comitii posita. B certis statutisque sedibus, Advocatores sedent, tresque decem virom praecsides, ac demum quθm longissime a suggestia Ducis fiant subsellia Auditorum veterum, ac recentium , de quibus omnibus magistratibus a nobis infra dicetur. caeteri uero ciues omnes ut dicebam promiscuὸ pro animi arbitrio sedent. statuta deinde hora fores com iiij clauduntur, serunturqire claues ad suggestum Principis, it ad eius pedes locantur. tunc scriba pricinus, qui honos est non patriciorum, maximae tamen dignitatis, assurgit, atque elatiore loco constitutus voce magna proni inciat magistratus, quorum stini eo die habenda comitia . prominciatis magistrati hus, continuo ex eo loco confert se ad sue estum, in quo est Princeps, altaque voce citat magistratus. praesides comitiorum quos supra memorauimus. tit ad Prine eipem seu Consiliarios, si Pt inceps abfuerit, accedanc iussi confestim accedunt, ibique iureiurando interposito pollicentur operam se daturos, ut leges comitio nim sementur , pronunciaturosque ciuem eum , qui contra decreta ali inid egerit, ac poena legibus constituta punituros. His peractis ad sua quisque Ioca reuertitur. praeter unum ex Advocatoribus, ac tanum ex praesectis decem vidim, qui ad extremam partem atrij se conserunt aduersam Principis suggestui, ibique destinatis sedibus consident. reliqui uero Advocatores in ἡextro latere comitij, duo nerd reliqui decem viro mpta fides sinistro latete δ regione Advocatorum se item locant. Cons miliratione Auditores veteres-recentes extremo loco comit ij. quem dicimus
Iongissimὸ distare stu Principis, oppositis lateribus consident, dextro
D inquam ae snistror ut huiusnodi magistratuum consessu uniuerso ciuium consilio omni ex parte appositi custodes esse uideantur, ne quis impune quippiam agere possit, contra leges Sc comitiomm decreta. Magistratibus hune in mo)um dispositis tres umae iuxta Principis suggestum statuuntur, in quibus conduntur plo Ii aurei argentesque t hocque modo dispositae, ut in
messio suggestu sit una, ex utroque latere itidem una, in quarum utraque triginta tantum sunt globuli aurei, innumeriueia argentei. in media ueris vina LX. tantum globuli conduntur, quorum triginta sex aurei, arge te uerd uiginti quatuor: suntque aurei omnes globuli, certis literarum n
tu inscripti inuas singulis comitijs Arte educunt, ne qua posset subesse
313쪽
Baus. Locatis urnis tres Consiliari j caeteris iuniores e suis sedibus surgisti aac ad extremam partem sitggestus iuxta tres eas urnas sessiim eunt, ea ratione ut singulis singuli consiliatij assideant. his ita actis te dispositis sertes ducuntur, atque is ordo ciuium, cuius sers exierit, conirgit ex utroque comiti j latere . Per atrium enim quod longum est, decem sunt sedilium ordines dispositi, in quibus pro cuiusque arbitrio considere ciues pri diximus, unaque tantum .rs duobus ordinibus inseruit, ijs scilicet qui ex utroque latere comitij sibi respondent . is ergo ordo. cuius sers exierit , magna praeconi S uoce citatur, di ex utroque latere comitij, eo ordine quo sorti libuerit, consurgitur: civesque eo quo sederint ordine, ad easse urnas conseriant, quibus iuxta suggestum Principis constituti Consiliata Frit assdent: ac manu imposita quisque globulum unum educit : qui si argenteus si, diuerse itinere ad sedile, unde serrexerat, reuertitur. at qui aureum eduxerit, confestim Consiliario, qui urnae illi praeest, conspiciendum traditi ille diligenter notam agnoscit. illa notae inscriptio ea ratione est inuenta, ne quisquam efferre domo secum posset aureum, quem manu sitim impositum uideretur ex urna eduxisse, sicque per fraudem elector fieret. Is ergo cui sors aurei obtigerit continuo ad mediam urnam se confert, indeque alium globulum extrahit. qui si argenteus seerit, impos voti reuertitur ad eundem locum unde discesserit; sin uero aureus seerit, Vestum ascendit, atque e regione Principis destinato loco sessum it. secundus qui eadem sene usiis Derit, eodem etiam se recipit, ac item te Gilus: seque deinceps caeteri, quousque nouem Perint, qui primum ele,ctorum ordinem complent, atque ita eo in ordine disponuntur, ut solius aetatis ratio habeatur, praeterea nullius rei. Hoc loco institutum illud minime praetereundum est, illos qui sortis beneficio Hectores sunt facti, sta tim asta voce ascriba prominciari solere, adeo ut omnes audiant: neque amplius facultatem ullam esse cuipiam eius consanguineo, aut assini arcta necessii clinae coniuncto tentandi Artem, qua sector fieri queat: neque etiam pluribus quam duobus gentilibus aditus patet ad ordines electorum, quod stemma prudentia maiores nostri instituere, ut scilicet ad plu-fes agnationes ac familias hoc munus eligendi perueniat, publicnmque hoe beneficium latius pateat inter ciues satis enim haberi debet, si ex Hon, familia sers duobus contingat, qua publicae auctoritatis compotes Essic antur. Sed ed reneriatur, unde nostra diuenit oratio. primus hic o do electorum ciuium euestigio ut completus fuerit, e comitio egreditur, s- mulliue nouem illi se in certum conclaue recipiunt. Hie scriba unus a secreti 1 Reipublicae adest: primum electoribus nunciat ea, quae legibus praescripta in magistratibus eligendis serilari debeant. Ieguntur item Senatusco
fulta, ac caeterae leges quibus cauetur, ne pecunia corrupti sectores, seu ini2piam mala arte Se fraude eligant, uel, ut rectius dixerim, nuncupent eos ,
i competitores tauri sunt, ac Effragiis confiij proponendi, dispq-V nuntur
314쪽
A ni tur deinde nouem illi electores, pro cuiusque aetate, seniores scilicet digniori loco, prioriqiae sede . nullum enim aliud discrimen, praeterquam aetatis, inter ciues Veneti esse uolunt, quod seditionis nullius aut simultatis unquam id caiisa sierit: neque i summis philosephis, Aristotele inquam in Politicis, de Xenophonte in Cyri Persarum Regis institutione, opere lonocelel errimo, est praetermissum. Electoribus eo ordine dispositis, nouem item stoluili in urnam coni j ciuntur, numeris in quoque notatis, ab uno ad noti enarium. In pagina ueta paululum longiore snscripti sunt magistratus, quorum habentur comitia suo ordine. Maximus natu electorum, ςx urna sortem educit. numerus serti inscriptiis inspicitur, ac quotus seeu rit numeriis,in eo etiam magistratu, qui in pagina illo suerit numero descriptus, pronunciandi quem uoluerit ciuem ius habet. Idem contingit secumdo, tertio, ac deinceps omnibus, ut scilicet ducta sorte quisque electorum proprii magistratus benefici' de arbitrio sortis si pronunciator effectus. Postmodum is, cui primi magistratus sors obtigerit, eum ciuem pronunciat quem uoluerit. Itur in suffragia 3 nouem electori biis. si sex suffragia, uel plura tulerit electus ab eo electorum ordine, in eo magistratu renunciatur, ac eius nomen in pagina ea oblonga. in qua magistratus omnes,quorum habentur comitia, sunt inscripti. ab uno electorum subscribitur notae primi
magistratus. quod s pauciora quam sex suffragia tulerit, quod rarissimὸ euenit, iterum alius ab eodem elector e proponitur. atque eadem ratione res.
C deinde peragitur, Se sic deinceps, quousqtie aliquis proponatur, qui approbetur sex electoriim indicio. Idem eligendi modus in secundo,tertio,omm-husque aliis seruatur, quoad ille electoriam ordo in singulos magistratus sngulos ciues elegerit.Interim uerd dum hare in conclaui aguntur,reliqui ciues ordinem sortium in comitio coeptum non intermittunt. sed ad urnas se conserimi, prout cuique sedilium ordini sors contingit: deinde globulos educunt, donec nouem alii sortem utra rnque auream ex urna extraxerint, hi
complent secundum electorum ordinem, qui habita ut dictum est aetatis ratione, 'e ipsi in conclaue destinatum seorsim secedunt: quo in loco adest N alius scriba ὰ secretis, qui ratione nulla in re dispari i priore. tum leges ac Senatusconsulta quae seruanda illis sunt, recitat palam, tum sito D quemque loco collocat: paginamque desert eisdem magistratibus, eadem que serie, qua prior illa, quam in conclaui primi electorum ordinis delatam fuisse si pra diximus.Itidem series ab electoribus educuntur.ut quisque sitam educit, ὀ sngulis pronunciantur ciues singuli in magistratibus, quorum comitia sunt, prout cuiusque electoris sors tulerit. ac eodem serme modo post hos tertii nouem eadem ratione tertium ordinem complentes, in priuatum quoque conclaue secedunt, in quo eadem adamussim obseruantur Sic etiam quarti nouem in seum, atque hoc pacto explent numerum triginta sex ciuium . totidem enim fuerant globuli aurei in urna medio sep - constituta. Quamobrem ex sexaginta ciuibus, quibus ex primis urnis sexaginta pitulae aureae contigere, triginta sex electores fiunt, in quatuor
315쪽
classes distribilli: quatitori iero&viginti, qui ex media urna glolvitos aris Egenteos eduxerunt, spe frustrati sessum redeunt. Non me latet, per quam arduum esse minutalia civeterum Romanorum usu longe remota, literis
illustrate, sed potius inepti culpam milii censeo silbeundam, quina parum
diligentis. ideo minima mi aeque etiatin accurate sanὸ i nobis recensebiuatur. adeo ut nihil amplius etiam ab homine diligenti desderari queat. Nune reuertamur unde digressa est o alio ': Cum ergo in quolibet magistratu. cuius eo die habentur conii ja, d classibus quamos electorum quatuor item ciues electi sinit, θ singulis inquam singuli: nisi sortὸ contingat unum aliquem l duobus, alit tribus Hrdinibiis electoriim reni inciari, quod interdum ac digit, sed plerisque cuiusque magistratus quatuor fiunt competitores: siti nonnullis tamen paruae dignitatis, ac in serioris notae magistratibus duo
tantum fiunt competitores: duae nanqtie priores electorum classes ius habent eligendi , ac pronunciandi competitores, in illis minoribus magistra- tibiis, cum posteriores classes eo iure sint priuatae. postquam magistrattium omnium competitores electi fiterint, ea quam silpia exposiimus ratione. confestim electores dimittuntur, neque suffragari ea die cuipiam possunt. nec etiam comiti js interesse. ac scriba magnus,qui ut dixi patricius honoς non est, sed tamen maxinrae est existimationis. ex stiggestu magna voce pronunciat competitores primi magistratus: ac sigillatim recitat, quis, de qquo electoriim ordine electis sit, necnon quo electorum auctore. & in quo ordine unusquis te competitorum nominatus sierit. Quo mihi in lo- Gico illud nequaquam praetereundum existimo, legibus sancitum esse, ut Aector ille . quo auctore quisque competitoriim pronunciatus ac elemis si ueluti fideiussor eius habeatur : ac si contingat pronunciatum ciuem superatis competitoribus voti compotem magistrati im eum adipisci. quem petebat, ac in eo magistratu pecuniae publicae qilippiam auerterit, ac damnatus fiterit peculatus, nec soluendo st, is Hector, quo auctore pronunciatus est, in aerarios reseratur. igitur alta voce i magno scriba pronunciatis competitoribus primi magistratus, contimid pronunciati, si assuerint, cum gentilibus quisque sitis. ac maxime necessarijs cognatis ὰ comitio egrediuntur, & in conclaue destinatum se conserunt. ibique opperiuntur, donec illius magistratus habeantur comitia. His peractis idem magnus scri- Ἀha omnes admonet, diuinis atque humanis legibus unumquemque teneri. Diei suffragetur, qui omnium optimus ac Reipublicae utilissmus fore uideatur: deinde primum competitorem nominat, ὀ primo scilicet electorum ordine electum, pro quo in sitfragia eundum sit. continuo iuuenes tot c surgunt, ut unicuique sedilium ordini bini inserviant. Hi urnas quasdam manibus gestant, miro artificio inter se coagmentatas, exteriorestiuiridis, interior alba . unico fornice silperius tectae: in quem cum manum inieceris , liceat tibi in utrum volueris sufagium demittere: cum
tamen nullus, etiam qui adst, ac diligenter inspiciat, dignostere queat, in utram urnam suffragium sue calculum conieceris . nec sabis sufiragantur,
316쪽
λ sed pitulis quibusdam linteis, ne qua ratione ex sono, quem cadentes in v nam sabae facturae sint, dignosci possit, in utram urnam calculus sit iachis.
nam maiores nostri maxime Reipublicae conducere existimauere, si libera iudicia fierent: iccircoque sim mam operam dedere, ut suffragia quimoccultissma essent. Iuvenes ergo illi cum si iis quisque vinis inuicem coagmentatis ad sedile suum concedunt, ac cuique ciuium eo quo sederunt ordine. urnas offerunt. quilibet uero ciuis pes4m ostense calculo manum in fornicem imponit,ac in utram voluerit uriram ,eum demittit:sisiiss agarruelit, in interiorem albam: si uero refragari, in exteriorem viridem . simul in unoquoque sedilium hae ratione atque eo quo diximus modo, in suffragia itur. B o fit, ut breui admodum temporis spatio ab uniuerse conuentu ciuium suffragatum st. tunc urnae deseruntur ad suggestum Principis, ibique colle- suffragia effunduntur in duo vasa patula, ea videlicet quae fuerunt in urnis albis, ic quae fauerint, in vas eandidum. at quae in viridibus urnis collecta sent suffragia, quibus repellitur competitor ille ab eo magistratu, itidem in viride vas coni jciuntur. Deinde ad Constiarios numeranda deseruntur, inter quos medius sedet Princeps. candidi vasis suffragia, competitori sa- uentia, ab eis Consiliarijs numerantur, qui dextro Principis latere assident. At collecta in vase viridi, quae scilicet refragantur, ab his qui ad laetiam Principis sederint, recognoscuntur. scribae publici Consiliarijs adstant,statimque perscribunt numerum suffragiorum. Interea dum primi suffragia recensen. C tur, eadem ratione pro secundo in suffragia itur, quid secunda electorum classe fuerit electus. deseruntur itidem suffragia ad Consiliarios. numerant illi, scribae autem numerum suffragiorum scriptis mandant. sic pro tertio. ac demum pro quarto, si tot fuerint competitores, in suffragia itur. Numeratis suffragiis, is qui plurima tulerit, dummodo dimidia excedant, pronunciatur eleris a magno scriba, quum peractis omnium magistratuum comitiis consitum dimittendum est. Sin autem eius magistratus competitorum nullus plura suffragia quam dimidia omnium tulerit. praeteriti hi omnes habentur, differturque electio ad altera comitia . Post primi magistratus comitia peracta pronunciantur nomina electoriam in secundo. disce.dnnt in conclaue competitores cum gentilibus ac cognatis. At illi qui con-D clus erant,primorum scilicet competitorum gentiles atq; cognati,in comitium redeunt.Eade ratione nulla in re dispari i priori,eode ordine itur in suffragia pro secundi huiusce magistratus c6petitoribus.atque item numeratur
ὀ Constiariis.is electus habetur,qui suffragiis alios superauit dii modo plura dimidi js snt. sic pro tertio,item deinceps pro quarto, hoc demum in omnibus aliis magistratibus seruatur. Comitiis consectis,electorum nomina ma gna voce pronunciantur a scriba magno.postea dimittitur consilium: neque omnino ultra solis occasum protrahi comitia queunt. Quod si ea selis occasus interceperit,statim renunciatur,qui ad eam horam fuerint electi: eorum. qui restant, nulla ratio haberi potest. Itaque beneficio, quod cis cum sors. tum electorum classes attulerant, exclusi tempore, minime frui queunt.' suit.
317쪽
que hoc summa ratione decretum . nam haud facile saetii esset, si res in ko Actem protraheretur, ut tam magna citiium multitudo θ magistratibus, qui coimitiis praesecti sunt, in ossicio contineri posset ut tenebris fauentibus non aliquid contra Ieges agerent.iccircd maiores nostri sapientissimi viri, qui eximia prudentia, Manimi selertia omnia prospexisse uidentur,statuθre vltra se Iix occasum comitia ne protrahi liceret, ne te ullo pacto lucernam ullam in atrium illud inferri. dum comitia haberentur. Haec est omnis comitiorum halbendorum ratio. in qua minime est praetereundiim, sta inter ciues distribui magistratus, ut tamen duo eiusdem gentis, aut etiam consanguinei inaxime necessarii,in eodem magistratu esse non possint. Quemadmodum neque ijsdem comitiis duo gentiles, aut agnati, maxime necessarii, sortis beneficio Felectores esse queunt,ut sta pri ostendimus.quod summa quidem ratione statutum est,ut scilicet ius publicae potestatis ad plures pertineat, non autem ad paucos necessarios contrahatur. nam hi potestatem adepti moliri aliquid sa-cild possent, rempublicamque rit mare. plurimi praeterea, honorum facti expertes,rempublicam oderint, hebusque nouis studeant, necesse est. Eam uero rempublicam quam pars ciuium,eaque magna non probat, diutius consistere posse, non uidetur esse ualde sperandum. magis autem reipublicae proprium nihil prorsiis est, iram publicam potestatem ad plures pertineremam eum Respublica ex iis planὸ ciuilius constet quos inter summa si aequalitas. ut in honoribus adipiscendis disNres sint, minime conuenit. Etenim paticorum statum quem Graeci dicunt, facilὰ constitui int.qui ius publi- Gvum contrahunt ad paucos necessarios.Quamobrem in repubIica Veneta ita magistrariis inter ciues distribuitntur, ut quoad fieri possit. omnes familiarognationesque honoriim munerumque Reipiit,.snt participes: ca tamen ratione ut no quiuis, sed hi tantum viri, qui & probitate & prudentia excellisit, Rempublicam administrent ac muneribus publicis fimgantur. prior illa institutio populare quiddam sapidi altera uero optimatium gubernatione quare Iuce clarius intueri licet, omnes rectas gubernationes cinitatu in hac una Repul esse comistas.'nam quavis hoc magnum consitum speciem quanda reserat popularis statias, nihilominus in eo perspicitur comixta esse ratione optimatiu gubernationis cia populari. nam sorte eligi magistratus, populare est,in eo enim statu ciuitatis iustu atq; aequii aequalitate Arithmetica metiun ii tur:atq; ita reputant,quum unusquisque ξ populo unus sit civis,ge liber, ac paribus paria debeantur, unumqueque ex populo pari iure ac comodo frui de- here in Republica: neq; esse causam, cur alius minus alio magistratus consequi possit.quum uero omnes smul nequeant imperare sed per vices, aequum esse existimant, ut res sorti comittatur, utque imperent ij quibus illa fauerit Contri in paucoriim potentia, quae aberrat a Repub. optimatium usu venit. quippe arbitrantur, cum imparibus imparia debeantur, diuitesque superent alios ciues copia rei familiaris, eis quoque sit premos honores deberi. in quo utrique falluntur, longeque a uera ratione recedunt licet verisimili nstantii nnam quod inquiunt, paribus paria, aut imparibus imparia deberi, rectὰ sa
318쪽
A tiiunt. In eo uer3, qudd paritatem priores nil mero tantum, posteriores in paritatem soliti in diuiti js metiuntur,proclildubio perpera me iudicat. Eteni siqui numero pares sunt, aliqua in parte pares sint,non omnino pares. Et qui diuitiis in pares, non omnino impares coensendi sitim, sed aliqup tantum ratione impares. Verum cum ciuilis secietas ad bene uiuendum si instituta. virtus sela discrimen hoc efficit. his ergo qui vir ite praestant, tanquam imparibus ac potioribus, supremi etiam honores in republica debentur: aequalibus uerd uirtute ac ciuili industria aequales etiam honores. hic modus, haec norma optimatium est. Sicuti ergo populare est,uti sorte in electoribus con-hituendis: ita est optimatium ut is qui uimite praestare iudicio consili j exi-B stimatus fuerit. potior habeatur, ac reliqui repulsam serant, qui indigniores habiti sint. Qtia ex re facile peispici rebr. in hac comitioriim habendoriim
ratione commixtam esse cum populari specie optimatium sormam: eo tamen teperamento,ut id quod est optimatium. seperet rationem popularem. nam sors in electoribus tamdm constitiiendis dorhinatur: cuius potestatis nequam etiam homines reipublicae absque detrimento compotes esse uelint, parque ius habere clim optimis ciuibus . at in mandandis honoribus nil sortis est,totum in electione de iudicio positum est.' Quo in loco non omittendum illud institutum censeo. in comitijs magistraritum qiri exigi int viros praecipua quadam bonitate ac sisterii a praeditos quanior qMinsinis e- . lectorum, de quibus sepra memini. senatium velut quintiarii ordinem exple- C re . nam dum ordines illi in conclauibus ad Eoc munus destinatis eos proununciant, quos uoliterint competitores, s fiant comitia cuiuspiam hostii. quos dira , magistratuum; cogitur senariis in minus atrium: : ibique Unicuique Senatori licet eum, quem uoluefit, in certis illis magi stratibus nominare, pro quibus in si magiis itur. at is lii plura attulerit, prominciatur elei'us Senatus scrutinio, sit 'aequintus competitori quamobrem liquido apparet praestantiorem esse in nostra Repit blica formam optimatium , quim statiis popularis. Caeterum litii ustem odi comitiorum modi R. ac ratio satis halle diu ς diligenter i nobis exposta est. Accedat nus ad eam Reipublicae partεσ1', veluti in fidibus ad constitueridam consenantiam vox gratii piciportione quadam scutae respondet, se etiam specie quadam regia parti popularieta respondeat . ac demum in unum concentum optimae Reipublicae, iniectis medijs magistratibus, coalescat.
319쪽
x VLLus est, qui ignoret principem in urbe Veneta personam regis, ac speciem regiae gubernationis prae- Fseserre . ideo non inique ratione , postquam is a nobis conuentus ciuium est descriptiis, qui populi sormam habeat, si non satis pro rei ipsus dignitate, pro
tenuitate tamen nostra non indiligenter et sequitur ut
explicare aggrediamur, qua ratione dum maiores nostri, optimi atque sapientissimi homines, Principem unum reipublicae praeesse uoluerunt. tum uerd. quibus temporibus ac qualis fuerit huius Principis praenciendi origo. Neminem puto latere, id quod 3 nobis sepius hoe toto opere
est repetendum. ciuitatem ciuilem quandam societatem esse, quae per se stiliciat ad bene beateque uiuendum. Omnem ueia secietatem unitate qUadam contineri, quis ambigat contra autem distractione selui. Quo ege- Ochim est, ut discordia civilique dissidio, maximae 5copulentissmae ciuitates breui corruerint, sunditusque eueris sint. unitas uer3 commode contineri non potest, nisi ab uno, qui multitudini ciuium ac uniuersis magistratibus, quibus certae quaedam iunctiones sint demandatae, pra sit, atque multitudinem quodammodo dissuentem colligat, atque in unum conciali et . quod philosephi summi ac praecipui naturae indagatores, cum in uniuersi constitutione, tum etiam in microcosmo hoc, id est animali, animaduertEre. Nam persi exerunt in hac rerum uniuersitate multos ac dissormes motus, prout scilicet uniuscuiusque natura fert, ab uno coelesti, ac diuturno continerit omnes etiam causas ab una prima omnium causa: demum in uno animali plurima ac longe diuersa membra, quorum sen- rictiones uariae difformesque sint. una tamen amica de unico membro, corde stilicet, comprehendi, atque in unitatem quandam colligi. pari propemodum ratione multitudo ciuium ni ita suerit Iegibus instituta, ut unum
quempiam praesidem velit. cui bonum commune omnium, ac unionis cI-
uilis conseruandae cura praecipue incumbat, qud uniustulusque ciuis, tum priuati, tum magistratu sungentis, actiones, tanquam ad ultimum finem εc praecipuum referri debent; nimirum diutius non poterit conseruari, sed in diuersas partes distracta decidet. quod ut nullius ciuis culpa aut iniuria contingat, ex sngulorum quidem sedulitate circa proprium, priuatumque munus accidere necesse etit, cum commune bonum nulli prin
320쪽
A cipite sit demandatum. agerem spectemiis in rei frumentariae praesediis. hi potissimum in hanc curam incumbent, ut opera sita magna frumenti copiam omnibus partibus inuehatur in urbem, sique tritici annona vilis. At hoc
fortassemiblicis vectigalibus officiet. Naitalis quoque rei praesides, quod
pulcherrimum habemuti no dissimili ratione maxime studebunt, ut quamplurimas triremes aedificent, omnibusque bellicis de nauticis instrumentix exornent egregi Θ, atque pecunias publicas undique coactas in eum usum expendant: ex qua forsitan sedulitate reliqui redditus publicis,le reficiendis arcium & oppidorum moenibus, . de custodibus regionum satis esse non poterunt. quamobrem selutis compagibus Respublica distracta dilabitur, notu uitio, sed studio ciuium , dum quisque perquam egregie munus sisum obire studet. quod si hisce incommodis effici uidetur, ut operaepretium sit boni colmunis curam alicui praecipuὸ demadare, cuius nullum sit certum quoddam officium, sed solum moderetur, Sc dirigat citiusque sunctionem ad commutane bomim, Se ad rei publicae unionem: pluribus a quὸ hoc negotium committi non reor expedire ciuitati. Etenim id,quod pariter plures curant, omnes pariter negligunt, ut inquit Aristoteles, neque si quid perperam agatur culpa potest in unum quendam prae aliis conferri .ut interim omittam aemu lationem ac simultates, quae inter pares plerunque esse silent. sin tierd unus huic rei praeficiatur, qui temporaneum hunc magistratum gerat, utputa anantium aut semestrem, non autem quoad vixerit: hic nimirum bene se ma agi putabit, si tantisper Respublica feliciter agat, donec de nimis fiterit magistratu securiis quid postmodum si euenturum, ac quo res casura sit. Quare contigit, ut male plerunque res cedat. Id quod certissimo experiment compertum esse potest, i plerisque rebus blicis simplo, quae hoc guberna tionis genere nostris teporibus vis sunt. Ideo a nostra ciuitate sapientissme institutum sitit, ut in hac republica constitueretur quaedam species regiae gubernationis,adeo legibus temperata,vt quouis incommodo ac periculo,quae reipti blicae imminere possent, amotis, utilitate vero Se commodo, quod resia gubernatio habere selet, ascito; nihil relichim esse uideretur, quod esset desderandum ac simul rempublicam liberrimam Sc regem praesidem haberemus. Vnus ergo Princeps cligitur,qui etiam habet Ducis nomen. is quoad D uixerit reipublicae praeest: praecipue curam boni communis habet; quo maxime ciuitates contineri superius i nobis efficaci ratione probatum esse reor. Huius nulla certa senistio tamen est in uniuersa Republica, cuius expers esse
debeat. hic cum unumquemque priuatum, tum etiam quoscunque magistratus ita debet in ossicio continere, atque ea ratione moderari, ut veluti quadam harmonia omnia consonent communi bono, atque ad unionem ciuilem reserantur: ne qua scilicet functio aut nimia sedulitate magis quῆm opus si intenta, aut negligentia remissa utilitati comuni ossiciat. hoe igitur est Principis munus,ut tanquam in quadam reipublicae specuIa postus conia spicetur, quid unusquisque rerum agat, eorum praesertim qui publica auctoritate ornati suerint: ac si quem perspiciat, qui ossicio suo deci, accersitum