장음표시 사용
321쪽
coram uniuersi collegio iterbis primum castiget . ac si res ita tulerit, adhibi- Atis Advocatoribus,seu x virum praesectis mandet culpam eius dignosci,ac de consilii sententia puniri.Ipse quoque Dux s uelit tum Advocatoris,tum praefecti xvirsim auctoritate uti potest, atque de cuiusque crimine. & de mul cta infligenda ad consilium referre. Id quo more seri seleat, insti docebimus, quum de iudiciis criminum agemus. Eam enim Princeps obtinet pom. testatem, ut in quovis ciuium collegio sese adiungere collegam possi magistratui praesdi, parqtie cum aliis praesectis ius habeat: ut hac potissmum
ratione omnibus consulere queat. verum potestas haec adeo est legibus contracta,ut nihil solus possi, aliis magistratibus adiunctus non amplius auctoritatis obtineat, quam quiuis unus eorum, qui eo magi stratu sunguntur. PQuin etiam magistratuum ius adeo modicum est, ut nullus quamuis sum
mus sit, quidquam statuere possi, quod alicuius momenti haberi dcbeat. nisi de consilii sententia. sed de his silo loco luculenter dicetur. In quoui .
praeterea constio Princeps unius tantum suffragii tanquam unus ex illis ius habet . in magno item consilio in conuentu omnium ciuium dum comitia magistratuum fiunt, neque gentili, neque consanni ineo competitori suffragari potest, uerum eodem parique iure cum omnibus nititit. Ex his igitur puto quemcunque sacile intellectimim, Venetorum Principi omnem ademptam esse facultatem Principatu abutendi, de pro tyranno se gerendi. Quae res diuturna, vetustissimaque consuetudine, a primis originibus urbis ad haec usque tempora perducta, adeo inoleuit, ac confirmata est, ut nihil mi- Genus urbi Venetae timendum si , qu m Principem reipublicae libertati ullum
unquam negotium facessere posse. Vertim enimuero, cum maximos labores, atque ingentem sellicitudinem animi ni aliqua tanquam merces adderetur, uniuersi reiectiari essent, potestatis dispendium Principi repensum est. adhibitis honore dignitate ac specie regia. Nam ornatus corporis regius est. purpurea enim veste aut aurea semper utitur. pite gestat velamen linteum pro regio Diademate: id supra gestat capitium purpureum,limbo aureo Omatum, cuius pars,quae occiput tegit, in cornu formam assurgit. sedem in suggestu habet veluti regiam. omnes ciues tum priuati, tum magistratum gerentes, detecto capite, ac stantes,sedentem Principem alloquuntur, honoris hac tempestate praecipuum fgnum. Nulli Princeps assurgit. publicae lite- Hrae omnes sitit, nomine ipsus prodeunt, obs antiirque. Orator quiuis, praetor, praesectus, aut quilibet alius, qui ad Senatum scribere uoluerit literas, ad Principem destinat: decretoriim legum ac Senatusconsultorum promulgationes nomine Principis sunt. Nummi omnes tam aurei quam argetei cum nomine, atque imagine Principis excuduntur. Tandem ut paucis aselliam, ubique regis speclcm intueri possis, potestatem nusquam. sapientissmὸ hoc quidem in republica Veneta, ut taetera omnia, constitutum fuisse, nullus sanae mentis instiari ausit. Nam hac honoris mercede laboriosum alioquii Principis munus rependitur. quod selum virtutis praemium esse vulgus
praedicat 5e summi Philosophi prodidere. Ex quibus Aristoteles in Ethicis inquit
322쪽
h inquit. Qitum iii qui rem &-magistratum gerunt, non suae sed
aliorum utilitati consulant. nulla alia ratione aeqtuam eis praemii im tribui posse,praeterquam ut honore alios antecellant. Praeterea huiusce Principis dignitas in primis facit, ut omnes ciues de castigationem eius maximὰ uereantur 5 iniuncta munera maiori sedulitate perficiat. Adiuncti sunt Principi sex Consiliari j,ex senis tribubus, in quas diuisa est uniuersa ciuitas, delecti ex singulis scilicet singuli. hi octimestrem magistratum geriint,perpetuO-que assident Principi. omnia cum Principe audiunt, nullae literae publicae exeunt,nisi ex sententia quatuor Consiliariornm. qui etiam nomina sita lit ris ascribunt, non his tamen quae prodeunt, sed illis quas scribae reipublicae v primum scripserunt, atque post exempla edita seniat. in qua quidem re illud haud quaquam est praetereundum, hasce Iiteras, quae non ex decreto consili, sed iussu Principis & Consiliarioni datae sint ad quempiam, ut res parili mo
menti modicae esse auctoritatis. sane illud saepius nobis repetendum est, or ne iuς,omnemque potestatem consilijs esse duntaxat attributam: nullum uerd magistratum per se amplam potestatem obtinere. sed de Consiliarijs instadicetur.mmc ad Principem, seu Ducem,quidem oratio redeat.Hac igitur specie regia Principi adfixa, quoniam pleronque contigerat, ut priuatae opes satis non essent ad tuendam eam dignitatem, atque ad eum locum honestan-.dum,ex publico aerario constituta sit ut in sngulos annos Duci. tria millia quingenti aureorum numi in . ac ne sortasse quisquam paulo auariorin res similiarem, neglecta dignita te atque utilitate publica, eam pecuniae flamma coirenati iniuncta sunt illi munera quaedam quae sitis impenss obeat,suaeque ipsos dignitati & v si ii Rei nublicae consilat. quae si ut pecunijs parcat. negli- .gat,haeredibus adeo ingeris pecuniae mulcta est imposita, ut dum rei familiari augendae Princeps ibidere uelit, te haeredibus prodesse, magnam eius ia- chiram faciat si ob avaritiam dignitati sitae desnhaereditariam quandam praeterea ign0miniam Sc dedecus posteris rei immis. Complures stipatores alit, intermes tamen: sericis uestibus semper utitur: domum habitat aulaeis mirisce instructam: supellectilis argenteae copiam habet, caeteraque id genus,
quae Principi viro conuenituit. Singulis annis quater prandium parat, sexa- ma Sc amplius ciuibus laute atque opipare instruetiam . qua in re peruetuis D stum Lacedaemonioriam morem atque Cretensum quorum respublicae il-Iustres fuere moderatum tamen maiores nostri in hanc nostram rempublicam transtulere. Nam quia summopere conducebat ad beneuolentia m ciuilam conciliandam, conuentus ciuium frequens, conuiuia quaedam publica impens s aerarij seri uoluerunt, tum Lacedaemonij.tum Cretenses:ad quae cum ciues conuenirent, & unusquisque sicile quemvis dignoscere poterat, di necessitudine quadam arctiori ex consuetudine illa communi inuicem
vinciebantur.verum cum omnes promiscue couenirent,necesse erat plerimque in conuiuiis illis turbas, ac tumultus excitari: quumque i j quorum ea cura erat, pro se quisque ciues laute excipere uellet, pecuniae publicae magnam iactiaram faciebant. Quapropter correctione quadam modoque adhibito et
323쪽
vetus illud institutiim etiam ad Venetos deductiam est, omneque id nego- Ecium principi demandatum. Quater ergo singulis annis ciues 4 Principe adhibentur. lautis sanὰ sed non inuidiosis epulis. nec unusquisque promiscuὰ accedit, sed hi tantum quos princeps asciuerit praeter Consiliarios Sc Aduocatores, praesectos quadraginta vird m, ac x vi iam praesides, qui iure quodam eorum magistratuum semper conuiuijs principum inte sunt. caeteri ciues omnes inuitati accedunt. Hac autem ratione quatuor haec conuiuia distributa sunt, ut seniores dignioresque ciues inuitati, circa brumam die diuostephano protomartyri dicatos immo mane conueniant in aedes publicas.
habitationi Principum destinatas, ac selenni pompa domo Principem deduerant in aedem diui Marci: simulque ibi sacris intersint, quibus peractis ad Fαdes suas Principem reducant, ibique simul epulentur. Aprili etiam mense die Marci Euangelistae, cuius numen Veneti praecipuum habent, de quem patronum sibi asciuerunt posteaquam corporis eius reliquiae ex Alexandrin Ellistri urbe Aen*ti, Venetias delatae sunt, ciues aetate Sc dignitate minores inuitati Principe, eode more ac pompa celebratis sacris ad Principis prandium se conserunt. Ascensonis quoque die festo, quo die nundinae Venetiis fiunt,adhibentur a Principe hi qui virilem malcm attigerunt. Hi item sum.
mo mane deducunt domo Ducem , unaque cum eo nauem conscendunt quam ornatissim8 ad hos usas constructam,quam Veneti Pucentaurum Uoeant : postquam uerd aestuaria sunt egress, cum primum liberum apertumh; mare intueri licet, anticuorum Pontificum benescio, qui hanc rem publica opro rebus quam plurimis sortiter te egregiὰ gestis contra communes nomines Christiani hostes, honestare uoluerunt , Princeps iacto anulo aureo in mare, inquit totidem sere uerbis, se in sgnum veri perpetuique im eri j eo anulo mare desponsare . his adduntur ab urbis praesule caerimoniae Quaedam, quibus peractis descendunt in aedem diuo Nicolao dicatam. vetustam sanὰ,&quae in littore condita est. quod mare ab aestuarijs disterminat . ibi sacra
mysteria celebrantur, quibus rite peractis, conscensa rursus naui, Venetias reuers,Principem domum reducunt, smulque conuiuantur. arto epulae
pertinent ad iuuenes ciues, qui duodecimo Calendas Iulias die dicata Vitoti Modesto Martyribus, tenni pompa cum Principe ad eoru templum accedunt, quod quidem templum ultra riuum magnum, qui urbem mediam di- Huidit, est situm, qui quide riuus ponte iungitur supra triremes aedificato, pro temporis ratione, ne immense serὰ circuitu iter illud conficiendum staemplum igitur inuisunt, sacris intersint,ac demum θ Principe domum reducto
lauto sane excipiuntur conuiuio.Atque ad has epulas frequenter adhibentur saltatores, mimi, cantatores egregij, qui conuiuas oblectent: intermiste tur interdum ludi nonnulli, quibus mirisce spectatores tenentur . sic igitur vetus illud institutiim in Venetam rempublicam concesse, moderatum tamen. na hac ratione cuiustunque serὰ ordinis ciues,pares tamen tu paribus,
ad epulas accersenturi sicque coem dignitati Principis tum etiam maximξ c5ciliandis inuicem ciuibus egregiὸ consaltim esse uidetur. Caeterum, quonia
324쪽
A ciues patricij singulo quoque anno histe epulis honestari non queunt, ne
ullus praeteritiis uideatur, ueteri institiito ac lege constitutum est, ut livenae
unicuique ciui,qtii in maiori consilio suffragandi ius habeas. ὀ Prinei ne mitia tantur quinque marinae anates,veluti conuiui, quaedam publici portio. quod etiam ad conciliandos ciues Duci non parum adliniare censeri potest . hisce impens s insumitiir magna pectiniae pars, quae ex aerario Principi quotannis numeratur. Qtio fit, ut etiam si propter auaritiam uelit, ne eat tamen Dux vllis auaritiae sordibus foedare dignitatem. atque amplitudinem loci quem tenet. Hoc loco quoniam sere omnis potestas, atque auctoritas Principis esti nobis explicata, reserre ope pretium est, quo initio siribus .e tempo-B ribus Ducis huiusce creandi Venetiis consilium initum fuerit: ac demum . quaenam sit ratio comitiorum in Duce eligendo. A prima statim usi is origine cum nobilissimi quique Venetae prouinciae ciues, Aquileia, Altino, Concordia, Opitergio, Patauio, ac plerisque alijs urbibus ampli,smis atque opulentissimis, Hunnorum impetu euersis, qui rege Attila Duce maximam Italiae cladem attulere, in ea aestuaria maris Adriatici conuenissent . in quibus postea Veneta v. bs condita est, ac in vicinioribus patriae locis, quam liquerant . unusquisque sedes suas posuissent, aedificata siere circiter illio Seviginti oppida, partim in littore eo, quod interiora aestuaria claudit. partim in tumulis quibusdam, qui ex aestuarijs eminebant. ac primis init ijs cum ea oppida, neque per se satis munita essent, neque nauigio iam eopia alietii oppiC do tanta suppeteret, ut piratis ac praedoniblis pro se quis lite ol,sistere posset.
optimum fore censilere, si de omnibus in commune consulerent, cum omianium eadem etiam sortuna esset: ac communi consilio prospicerent, cum annonae, tritici, vini, magumque omnitum, quae victui necessariae fiunt, tum
maxime propriorum larium securitati di ne quam iniuriam seu detrimentum acciperenti piratis, quibus nondum satis oppidis munitis expositi erant 'iamobrem cum prius unumquodque oppidum prae chim ac praesdem sibi ex sitis ciuibus delegisset, quem Tribunum uocabant, constitutum est inter omnes, ut certis diebus tribuni hi conuenirent, ac de re communi deceranerent. Paulo post v sii compertum est, cum ulli nemini praeter caeteros cura haec incumberet, ac propterea multa incommoda paterentur, commodiss-
D mam te utilissimam rem omnibus sere, si uni cuipiam communis boni pro curatio demandaretur, quem omnes alij vii Principem agnoscerent. Itaque decretum est omnium oppidorum consensit, ut Dux seu Princeps unus eligeretur.huic principio costituta est sedes in oppido Heraclea nuncupato.stii in id erat in intimis aestuariis, in insula quadam ii ixta Plauis fuminis ostium. quae nostris temporibus alluvione fluuii continenti contulicta est. Postmodum uerd cum locus is non satis idoneus uideretur: nam cum in recessu eo esset, saepenumero priusquam mali fama ed peruenisset, piratae iam intra aestitaria penetrarant, ac tiel imprudentes oppidanos oppresserant, uel naiii-gia diripuerant: iccirco stati ierunt satius sore, Principem relicta Heraclea Melamochum cocedere,oppidum in medio littore situm, ex quo Dux facilὸ
325쪽
praeistire posset, squid insidiariarn a piratis striteretur, ac paruo negotio Eadede ubicunque opus suisset. Demum quo tempore Pipinus cladem do seruitutem initiis illis do quasi elementis Venetae urbis minabatur,cum omnes Riuoaltum ex omnibus oppidis concessissent, Principis etiam sedes eis Ioci translata est; quo cunctis oppidanis conuenientibus in eam amplitudinem, quam cernimus Venetiae ex uere. sic igitur perpetuo quodam tenore is primis statim urbis originti us imus Princeps reipublicae Venetae praefuit. ptimi illi aliquanto maioris auctoritatis suere. postea uerὐ usu docente paulatim sanctioribus institutis,ac legibus potustas Principis ad hanc, qua cernimus.remperationem deducta est. Ratio uero eligendi Ducis, qui priori vita iuncto successurus sit, primum quidem simplex suit, nam cum ma- Flores nostri singulari quadam bonitate praediti, atque ab ambitione penitus
lieni essent unusqui 'ite pro se eam solixittidinem recusabat . quapropter acclamatione populi,is qui omnium optimus ac prudentissimus haberetur, Princeps renunciabatur. Post prima ea tempora aucta ciuitate & populo ampliore effecto, inutile fore reipublicae uisum est, si temeritati atque aurae populari res tam magna committeretur. decretum itaque est, ut eligerentur XI viri omnium probatissimi,qui creandi Ducis potestatem haberent.deinde quum aliquantum simul cum imperio etiam ambitio excreuisset, instituta sunt noua quaedam atque inusitata comitia, ac pefflexa quaedam Ducis eligendi ratio inuenta. hanc nos, ne quid incoepto inieri desit, paucis exponemus. De iuncto Principe ac iustis pie honorificeque persolutis.Consiliarii, qui interregni illius tempore se in sedes publicas habitationi principis destinatasi sontinuo post Principis obitum. N p unt, magnum consilium uocant. in eo prirno post interitum Ducis conuentu, ea ratione ςomitio-riim qixam supra narrauimus, quinque ciues creantur, qui defuncti Principis res gestas diligenter scrimari debeant; aede consili j sententia, si quid ab
eo contra leges ac decreta sit factum, rescindant. si i quopiam etiam munus acceperit, ac statutae pepercerit impensae, ea quinque hisce reserentibus irrogatur haeredibus a consilio mulcta, quam leges iusserint. Pecuniaria ea est. eaque silmma aeris de haereditate Principis publicatur, atque in aerarium resertur. Eisdem comitijs eliguntur quinque alij ciues, qui eodem momento quo renunciati sunt, recipiunt se in conclaue comitio adiunctiam: neque inde discedunt antequam inter eos reconsultata, statuant quid ips de potestate Principis detrahendum, aut addendum itideatur. Re inter eos discussa, iterum cogitur conssilum, quo coacto egrediuntur illi e consalii , inam prius non licet ac sitam quisque sententiam ad consilium refert de Principis iure, atque uniuerss ciuisus disceptantibiis suffragijs decernitur, id quod noximὸ rei piiblicae ustii sore vissim fuerit. Id decretii inter leges, quas Principes seruare debeant statim resertit r. constituta Principis potestate,postridie initur perplexa illa comitiorum ratio', quibus Princeps creari G-
Iet. conueniunt ciues omnes, qui x x. annos excesserint . nam iuniores, eaque aetate minores veteri Reipublicae instituto ad ea comitia non admi
326쪽
A tuuntiar.numerantur deinde uniuersi ciues,ac totidem globuli in urnam conijciunt lici quot ciues fiterint. ex his triginta simi aurei, caeteri omnes argen tei ea urna statuitur ante suggestum comitii,ubi Consiliarii considenti adstatvmae puerulus, qui series eὸucat. siil,sella ciuium uocantur. ad eam vinam accedunt omnes eo, quo sederunt ordine, nullus tamen quod in aliis comitiis fieri consileuit in urnam manum imponit, sed puer qui astat, pro singulo
quoque globulum unum educit. Ij, quibus argenteus obtigerit, statim egrediuntur e comitio . at is cui sors fauerit, educto aureo globulo, d scriba alta voce pronunciatur.Continuo ille in certum conclaue secedit:eius uerd gentiles Se consanguinei omnes arista necessitudine coniuncti ex suo quisque lo-B eo assur truniuersique in partem atrij concedunt. numerantur ibidem ac totidem globuli argentei ex urna extrahuntur: exceduntque hi ex comitio. hoc pacto triginta,quibus sortis beneficio aureus globulus obtigerit deligutur ex uniuerso ciuium coetu . quo peracto consitum dimittitur. Postquam omnes discessere. triginta illi ὀ conclaui egrediuntur, ac coram Constiariis dentio sortem sitheunt, ita ut nouem quibus Ars fauerit electores fiant. caeterisque dimisssin conclaue secedunt. huic muneri destinatum: ibique seliconcluduntur,nullo prorsis, ne ministro quidem admisso:nulli copia fit eos alloquendi, neque inde discedere possunt, priusquam xxxx viros elegerint: nullusque reserri potest ab eis elechis,nisi sex suffragia tulerit.quo fit, ut quatuor refragantibus nullus electus pronunciari queat. quum primum qua-C draginta hosce viros elegerint, per internuncium custodem ac ianitorem publicum certiores Consiliarios faciunt se munus suum obijsse. euestigio Consilia ij. nisi hora diei stierit ualde intempestiua, consilium magnum uocant. Postquam cities omnes in curiam conuenere profertur smgrapha ex
conclaui in qua nomina descripta sunt ciuium electorum. Ac scriba primus ascenso suggestu magna uoce pronunciat xxxx desgnatos ciues. horum quisque si intersae it,cum primum audierit se pronunciari,a loco ubi conseia derat sergit, &ad suggestum Consiliariorum . indeque in conclaue destinatum concedit. sn autem eorum quispiam absens fuerit confestim ab uno ex Consiliariis, item ex xxxx viro in praesectis, uel per totam urbem conquiritur. Iuventus primum ab ijsdem magistratibus in comitium, dein D de in conclaue ad collegas deducitur, nulla interim aliquem conueniendi aut alloquendi data sicultate, ne ulla ambitioni occasio, aut aditus in his eoia mitiis concedatur, quae sanctissima omnium maiores nostri esse uolue runt. hac ratione xxxx ciues designati de improuia conueniunt, ubi conuenerint, euestigio dimittitur consilium. tunc quadraginta hi egrediuntur dconclaui, atque in atrium comitii amplissimum Consiliarios a)eunt ibique eodem sertium modo, quem sepri ostendimus. x II ex ipsis decernuntur,uiginti Scocto qui supersunt ex quadraginta viris repudiatis. hix I I viginti quinque viros elisut quorum quisque necesse est,ut octo suffragia serat,paucioribus naque nullus eligi potest. re expedita Cosiliarios per internuncium
327쪽
admonent. hi si tempestiua hora fuerit, consilium cogunt, eodemque modo viginti quinque illi de improvise coguntur. ac dimista consilio eodem
genere sortis nouem eliguntur, sexdecim reliqui discedunt. nouem hi quadraginta quinque creant, senis item sustragiis: qui pari pacto coacto consilio a scriba pronunciantur, ic in conclaue coguntur. ij sertis eiusdem beneficio. rediguntur ad undecim.qus eligunt quadraginta & unum,omnes viros ex primariis Senatoribus. qui sebito ut prominciati merint, secedunt in atrium destinatum: hique Ducis deligendi facultatem obtinent. non tamen duos eiusdem familiae, aut arista necessitudine coniunctos in hanc electorum clas. sim admitti leges siniit, qui mos perpetinis est apud Venetos in omnibus magistratibus. Tam perplexam de multiplicem eorum comitiorum rationem maiores nostri viri sapientissimi,atque optimi homines esse uoluerunt, ne ciuium multitudo omnino expers esset potestatis Dulis creandi. Na primi ordinis electores sorte fiunt quae omnit, is ciuibus communis est.post eum ordinem miscuere sorti electionem, ita tamen udeIemo sortem antecelleret. nulli enim fauere sers potest, nisi iudicio prioris ordi ias fuerit coprobatus iaat in postremo ordine a sorte recesserunt.statueriint enim qui principem ele uiri essent,non esse omnes sertium temeritati comittedos. ideoq; neq; multitudo omnino expers est huii iste auctoritatis, neq; etia prorsiis ius hoc multitudini imperitae tributum est, apud qua pleriinq; plus inanis quaedam aura, quam optimorum ac sapientissimorum hominum iudicium ualet.Praeterea cum nulli certi sint Principis electores, sed res omnis ex eorum sententia pe-deat qui tartis beneficio usi sint nullus ambitioni locus relinquitur.nam fieri facile potest ut hi nullum ius snt habituri,quos ita egregie ambieris.Nunc ad rem redeo. Peracta tandem ratione comitiorum, ubi iam creati fuerint xx xxi viri Principis electores, statim omnes, nullo interea ciuium salutato, nedum compellato, conlaeniunt in eam curiam, in quam cogi Senatus solet. ibi primum omnium sanctὰ ac piὸ diuina mysteria celebrantur, uniuersque tactis altaribus iureiurandae Deo optimo', ac Reipublicae pollicentur, eum sese Ducem electuros,quem sanctitate, in patriam charitate, solertia, ac prudentia aliis praestantiorem esse duxerint. amotis deinde sacerdotibus, seli'incuria concluduntur,neque famulo, neq; quopiam alio ministro accito. tunc tres.qui caeteros aetate antecesserint,veluti praesecti resident ad paratam mensam quandam ad hoc munus: stiper qua urna quaedam est constituta: hinc unusquisque Aector notat in syngrapha nomen eius, quem Ducem pronum ciat ac notatam sungrapham in urnam iacit. iniecti somniii syngraphis una educitur, quae sorte in manu uenerit extrahentis. Iecta a praesectis syngrapha, is citius nomen exierit,si praesens adsit, ut plerianque c5tingit, continuo egreditur e curia. tunc si quis eorum existimauerit eum ciuem minus idoneum. qui tam magnam dignitatem sustineat,aut ob quampiam aliam causam, non re ὸ Republica eum Ducem esse, consurgit, ac primo modeste praesatus ingenue proseri, quid de eo cive sentiat, se quamobrem putet non
328쪽
A esse in rem patriae,eum Duce fieri. ubi finem is dicendi secerit, praesecti nuncupatum adhibent: atque ex his maior natu omnia illi compendio repetit. quae ei obi jciuntur, auctore tamen suppresso. nam sacramento antea omnes
perpetuo silentio se obstrinxere. refellit ille obiecta ut libuerit. Deinde iterum recedit ὀ curia. quod s prior aut alius quispiam nouis rationibus adhuc
arguere&accusare hominem velit, potestatem habet'. rvrsias accersius ille resipondet, schue vicissim res tractatur, donec accusatoribus nihil amplius relictum sit. tum demum in suffragia itur. ante haec tempora, si is vigintiquinque siuffragia tulisset, nulla amplius aliorum ratio habebatur, sed statim ille Dux renunciabatur. nostra tempestate in comitiis, quibus Andreas B Grittus,amplissimus Senator,creatus est Dux.haec ratio immutata est. nam. tametsi nullus electus Princeps habeatur, nisi suffragia vigintiquinque tulerit; res tamen in eo non consistit, qui primus eum numerum suffragiorum expleuerit, ut antea fieri selebat: sed progreditur ad alios, ut si quispiam eum numerum suffragiorum excesserit, non ille prior, sed hic Dux renuncietur. Postquam itum est in suffragia pro eo, cuius nomen primum exierat, alia item sim apha ex urna educitur, atque omnia eodem, quo antea, modo administrantur. se in tertio. qtorto, ac omnibus deinceps. quod si nullus ad eam summam suffragiorum peruenerit, nisi hora diei fuerit intempestiua, iterum eadem ratione comitia repetuntur: ne multa, electoribus non
prius exeundi, conueniendi, alloquendi aliquem, qui aliunde adueniat, po- C testas fit, quam vigintiquinque eorum in Principe eligendo conuenerint equo renunciato confestim Consiliarii in curiam uocantur: hi omnium primi nouum Ducem salutant, ac Venerantur. Post id fama per urbem vagatur , ubique discurritur. ciues omnes gaudere, ὀ Deo optimo Maximo supplices petere, ut reipublicae felix faustumque id st. familiares ac consangui nei Ducis in curiam properant, nouo Duci gratulantur . eodem temporis vestigio nummi cuduntur, inscripto nomine Principis, atque imagine expressa: parantur omnia, quibus ad pompam opus est . interea Dux , electoresque omnes ibidem operiuntur. instructis omnibus, desicendunt ὰ curia, aedemque D. Marci ei loco propinquam adeuns, augusti in templum, magnisque opibus omatum: Deum immortalem primo religiose uenerantur. D de suggestum, ex porphyritide lapide consectum, omnes ascendunt. ex electoribus qui caeteros aetate anteit, is verba ad populum facit denunciat creationem noui Ducis, eumque modeste laudat. Post ii Ium item Dux oratio nem habet . ac pauca de se prudenter praefatus, seruatumm se pollicetur om nia, quae bonum Principem deceant, bonoque reipublicae, nullius priuati commodi habita ratione consulturum, in primis iustitiae munus sanctὰ obiturum, dariariamque operam, ut aequum ius omnibus administreturanon
rei familiari, non labori ulli, non denique Vitae parsurum, si reipublieae suis incommodis prospici possit. demum Deum Optimum Maximum, D.Marcum sub cuius numine ciuitas Veneta est atque ditios omnes precatur, ut sibi faueant aspirentque laeti, in tam magni muneris fianctione obeun '
329쪽
da. Verba Ducis uniuersus populus magno plausu excipit. Postquam Diri Eperoravit, omnes ex eo si aggestu descendunt, Ducemque ante aram maximam templi statuunt. ibi tactis euangeliis iureiurando Deo immortali ac reipublicae fidem suam astringit, se nil eorum omissurum, quae legibus Dux
Venetus praestare teneatur. His actis electores, qui eatenus cum Duce perstiterunt, discedunt omnes: at ipse ligneum pulpitum conscendit, adscito ex conunguineis eo,quςm omnium habet carissimum. Nautae,qui in pretio habentur, pulpitum humeris attollunt, magnoque plausu insidentem Ducem per totum forum D. Marci deserimi. Dux uero ex pulpito pecuniam suo nomine ςxcusam iacit. summa nulla certa statuta est pecuniae effundendae, sed is modus tςnetur, que rei familiaris copia,angustia ve, aut ipsus Dim Fcis ingenium statuerit . iactam plebs studiose colligit. tandem circunlustra to soro cum ad scalas aedium publicarum Principis ventum est, pulpitum sistunt, ἡ quo descendit Princeps. mos inualuit, ut uestes, quibus Dux est indutus , vasque argenteum, in quod populo essundenda pecunia congesta silerat, nautis, qui pulpitum humeris sublatum gestaverunt, dono dentur. Dux scalis ascensis excipitur a Consiliariis, qui ibidem operiebantur, Sc capitio, quod Principis insigne supra esse diximus, coronatur. haec series est totius pompae . Postridie Senatu in curiam coacto Dux orationem habet. Deo ac patribus gratias agit, quod ad id munus atque ad eum honorem euectus sit,simulque operam suam pollicetur nulli reipublicae commodo destituram. eiusmodi sere orationem habet coram uniuersis ciuibus, primis statim G comitiis, quae post se creatum Ducem sunt. Hactenus de Principe, seu Ducereipublicae nostrae dictum sit. Illud proximum est, ut de Constiariis pauca perstringamus, quae tamen satis exploratam facient omnem illius magistratus auctoritatem. assident Principi Consiliarii sex, quod supra quoque diximus, singuli inquam ex unaquaque Vinis regione . in sex enim regiones.siue tribus diuisia est uniuersa ciuitas. harum tres sunt citra magnum riuum, qui mediam urbem diuidit, tres ueris aliae ultra. ex unaquaque urbis regione Constiarius unus eligitur eadem comitiorum ratione, qua omnes magistratus creari supra abunde satis explicuimus. est magistratus iste octinaestis smulque cum Principe omnium rerum,quae ad rempublicam spectant, curam habet. verum instituto admodum veteri uniuersa comitiorum ra- Hlio Consiliariis potissimum incumbit. si qua etiam de re ad magnum consitum reserendum, eiusque auctoritate sanciendumst, res tota Consiliariis reserentibus decernitur, utpote qui soli id iuris obtineant.his tamen interdum adiunguntur quadraginta viriam praesem, quibus tamen solis reserendi ius non esset. nulli praeterea magistratni Ducem semper excipioὶ concessa est ea potestas. possunt etiam s eis libeat de re omni, de ad Sen
tum Sc ad decem uiros reserre. Caeterum praeconsillioribus ea praecipue cura demandata est,ut & Senariam cogant, & ad Senatum reserant: quemadmodum N x virum praesectorum officium est, dcx viros cogendi. 5c ad eos reserendi
330쪽
A rendi:de quibus i nobis infri tractabitur.At Consiliari j ampliori auctoritate sunt praediti, utpote qui in Senatu par ius habeant cum praeconsultoribus, dc in ColIegio decem virum cum illius collegi j praesectis. Octo mensibus Duci assident,eoque munere funguntur,quod iam explicui. Quatuor uero menses intersunt, uel potius praesunt, quadraginta viris, quibus capitis grauiores cauis sunt demandatae,eisque decernentibus iudicantur, de quibus suo quoque loco dicetur. Nunc, postquam de maro consito, quod popularem statum in hae Republica refert, Sc de Principe, qui regiam personam gerit. si minus eleganter, diligenter quidem tractatum est: institutum opus poscere uidetur, ut de reliquis partibus huiusce gubernationis
B reseramus, quae optimatium regimen repraesentant. huiusinodi enim gubernatio in Veneta ciuitate caeteris facile praestat, quam sequenti volumine Deo annuente integre explicabimus.