장음표시 사용
391쪽
Christi uerba consecrantia prosen ut Christus: quo fit, ut Sacramentum Ehoe consciatur uerbo Saluatoris, no uerbo sacerdotis, ut inquit Ambrosius. Sub hoc Sacramento duplex latet mysterium, seu duplex res Sacramenti, ut posteriorum more loquamur.Altera in Sacramento continetur, verum, scilicet, corpus, & sanguis Christi. Altera uerὀ significatur, & non continetur. musticum, scilicet corpus Christi, id est, fidelium Ecclesia. materia eius est panis triticeias,& vintina,quae naturali sipecie significant nutrimetum. Com munius naque de magis necessarium nutrimentum hominis constat pane aevino; pane inqua triticeo,&uino ex uuis expressio. nam quaecunque alia 'nera panis,& uini per quandam horum smilitudinem, & proportionem dicuntur pane Sc uina, primo ueta,& proprie triticeus panis est, de vucus humor, Puinum. Haec est propria huius Sacramenti materia, adeo, ut ex aliis conscinon possit. Et quamuis esse uideantur duae rerum species, ex his tamen conficitur, veluti ex partibus completum nutrimentum: sic in sipirituali nutri mento Sacramentum unum est, quod perficitur ex duabus partibus, pane sciIicet de uino, quibus Christus, prout passus est, continetur, Si nobis significatur. quo fit, ut grauissime peccaret sacerdos, qui panem absque uino, aut uinum absque pane consecraret. De usi uerd, an bene in Ecclesiam Romanam indu his silerit hic usius, ut, scilicet populo siti, una tantum specie,panis scilicet dispensetur,quaestio est; de qua infra dicemus. vino aqua misceri debet, quamuis etiam si non misceretur, conficeretur nihilominus Sacramentum. ideo miscetur. quia aqua populum Dei fgnificat, iuxta illud. Aquae Gmultae, Populi multi . de quoniam in hoc Sacramento sgnificatio est Christianae Ecclesiae, quae Christo capiti coniuncta est, & in ipsum mutata , iccirco parum ponimus aquae, ut vi ipsius uini po&st in uinum commutari. Haec de materia Sacramenti. Forma in uerbis est quae proseruntur a sacerdote, scilicet hoc est enim corpus meum; hic calix est sanguinis mei,noui & aeterni testamenti mysterium fidei, qui pro uobis, S pro multis effundetur in re- niissonem peccatorum. Dubitant Theologi,an uerba haec omnia snt nece saria ad consectionem Sacramenti.Scotus putat non tantum haec, sed etiam, qui praecedunt ut accipite,& manducate,item, accipite S bibite, esse summa cum attentione proserenda; nam nescire'nos,quibus uerbis proprie sat consecratio , Se in corpus Christi mutatio. Theologi alii item praecipiunt om- Hnia esse attente, de magna cum veneratione proserenda, uerum uerba consecrationis propria dicunt esse in pane; hoc est enim corpus meum; quamuis, s quis praeteriret particulam,enim; non tamen propterea non conficeret. de uerbis in consecratione calicis est etiam controuersa. Verum assentiendum puto sentetiae Thomae, qui sentit omnia esse necessaria, quoniam inuenimus in Evangelio prolata Risse a Christo in institutione huius sanctissimi Sacra menti , praeter ea, quae, ut dicit Innocentius tertius extra de celeb. missa. Ecclesia per manus tradita ab Apostolis accepit, scilicet,aeterni testameti, item. mysterium fidei; item hic calix est sanguinis mei, non autem hic est sanguis meus; neque,hic est calix nouum testamentum in sanguine meo.hoc postre
392쪽
A mum consgniscat usum illius sanguinis,utpote quem bibituri stimus.ca te- .ra explicant planius sensim verborum. Testamentum nanque hoc, ad quod pertinemus per Christi im, notium est,& in aeternis rebus consis matur,ut in . quit Apostolus Paulus in Epistola ad Hebr aeos. c. 8.in hoc etiam sanguine est mysterium fidei id est arcaniam,quo innititur fides.nam, ut item inquit Paulus , ad Romanos capite tertio, per fidem in sanguine eius constituit cum Deus propitiatorem. Antequam ad ministrum huius Sacramenti, & suscipientes, aliumque ritum accedamus, soluendae nobis sunt quaedam perdissiciles quaestiones. Prima est de vi horum verborum . item an sint enunciationes, qllae prius desnant esse, quam ibi sub specie panis sit corpus Christi, Se B siit, specie vini, sanguis. est praeterea maxima quaestio, quo nam pasti corpus Christi.quod credimus ascendisse supra coelos, sit siti, paruo panis frusto, aut in paucis vini guttis. est praeterea qtraestio de accidentibus,quae sentimus,
eorumque actionibus. item modus, quo Christus magnus homo sub eo Sacramento contineatur, satis ab homin;s intellectis comprehendi posse non uidetur. Antequim perstrutemur vim verbonam, quibus fit consecratio, Sequomodo uera snt, qliae dicuntur, erigenda mens est, de cogitandum augustius quoddam,& amplius hoc Sacramento contineri,& confici; ideo excellentiori quadam vi opus esse. Sacerdos no mihi stri persenam, sed vides Christi sbi sumit: neque materia utitur praeter eam, in quam agit, non qlia, aliud quippiam agit, ut in aliis Sacramentis, sed veri,is tantum perficit consecraa C tionem. quae uerba ratione significati essiciunt ex pane corpus Chri sti, Sc ex ino sanguinem. neque proseruntur a sacerdore enunciationis modo quasi recitentur ὀ Christo dicta: sed. sicuti ars in lartifice, quae forma est rei faciendae, in materia formam essingit: ha in his uerbis fgnificatum, quo significatur contentum sub illis accidentibus esse corpus Christi. ex pane esscit compus Christi,nec sgnificat, quod sat corpus Chrisi; hoc nanque quaedam es sit significatio rei inchoatae non perfectae; sed quod sit, quod est significatum rei iam perfectae. etenim par fuit, ut in uerbis Christi persectius si res Sacramenti, quae fit eius uerbis, quam in uerbis ministri: iccirco magna de causa famam est, ut in selius huius Sacramenti consecratione, haec forma locutionis adhibita si,qua explicetur rem esse,quae eius vi fiat. Accepit Ecclesia vem V ba haec i Christo,& verbo eius coficitur hoc Sacramentum. Verissima etiam est haec enunciatio, nam perfecte significatio enunciationis non est expressa, nisi in ultimo momento, 8c cum fgniscando essiciat in ultimo momento, illud est corpus Christi antea iterδ, semper filii panis. Nolo nunc eam aggredi quaestionem Aristotelicam de primo Multimo momento rei permanentis;de qua agitur in octauo libro Physicorum; nam non multum facit ad erudiendum Episcopum; satis si nobis hoc herum esse.& Aristoteli consonum, in toto praecedenti, ac priori tempore ibi panem esse . in ultimo momento,
non esse panem, sed corpus Christi. Secunda uero Ionge dissicillima quaestio est de modo, quo Christus, seu corpus Christi, cum prius non fuerit sub illis accidentibus,tunc primum incipiat esse.Omnes Theblogi conueniunt,licet
393쪽
non sit proditum in sacris ii teriri rationis tan'. en ductum semientes,quod seri illud non dueat motu locali, sed mutatione vadam si ibstantiae panis in corpus Christi . quam a , ellant Transsui,stantiationem. hoc item statutum sitit in concilio generali sub Innocciuio tertio. l es certe hominis captum stiperat. uertim obsequendi im cli, re obediendum fidei, stim mittendusque int ellectis diuinae auctoritati, Ad sententiae Ecclesae. Haec mutatio. ut inquit
Thomas conuenit partim cum creatione S nat Drali mutatione partim disiseri ab alterutra, partim ab Utraque. nam conueniunt tres hae, quas diximus.
factiones in ordine extremorum,ut scilicet limina sit post alterum,nec simul esse queunt, sic in creatione est ens,post non en, ,neqtie si aut esse queunt. qui enim seri potest, ut idem sit ens, 5c non ens. sic neque album, S nigrum λmul ; ita postremd nec panis, Si corpus Cliristi, sed ob prio iis, & rosterioris
ordinem, dici potest ex non ente, ens; ex ait o nigrum; ex pane fieri corpus Christi, differunt hae H quod in creatione . non ens, non mutatur in ens, neque fit ens. in natu ratis mutatione, album mutatur in nigrom, ratione si ibi e-cti, ouod prius erat sub albedine, postea ueris sub nigredine non tamen albedo, fit nigredo. in hac uero, am dicimuS, mutatione, tota selistantia panis. materia, inquam, &sorma constans mutatur, & transi in corpus Christi. si quaeras quomodo hoc fiat, respondςbo uerbo creatoris, diuina uirtute . si item quaeras, quanam ratione intelligere queam totam substantiam, rem, scilicet, existentem posse mutari in rς in aliam existentem . satebor ingenue me non intelligere, qua ratione queat seri. 5 fiat; nihilominus certiss. mum mihi esse . quod sat . an uideor sortasse tibi rem miram dixisse: ex e dita res est, facilis est. innumera simi , qtiae natura fiunt. quorum ego rati nem, uel minima ex parte attingere non queam; nihilominus sensu percipio, neque dubitare possum. quin sani. cur ergo miraris, si partiuς. Se ui- Iis homuncio, rei fusta diuinitus rationem intelligere non potest. Redeamus ad rem nostram. Conii enit haec transsui stantiat id cum creatione qilia in neutra subieluam aliquod est; differt taliaeta, quia ut dixi, terminus a quo.
panis. Inquam, mutatur in Corpus Christi, in ea neutiQuam, non ens. mutatur in ens, creationanque, non est mutatio, sed simplex quaedam emana tio rei a prima causa; uerum cum mutatione naturali conuenit qu8d in titra-cue aliquid idem remanet, de constat sub utroque termino. id in mutatione
caturali est subiectiim. in hac ueia transsubstantiatione sunt accidentia. qi ire remanent. Haec satis snt dicta de quaestione secunda a nobis prodiosita, in quibus conueniunt omnes Theologi posteriores. illi ueris, qui existimant in -Sacramento san .smo hoc. non esse corpus Christi uerum, sed esse illum enim panem. 8d fgnium corporis Christi iteri Haeretici habendi simi.Hane
haeresm. ut habetur in Decretis, Berengarius excitati it . qui postea eam abiurauit. Zii inplitis autem nostris temporibus, quibus prodeunt omnia monstra. instauratuit; quam sequuntur Sacramentari j in Germania. alia quaedam etiam ho ress in hoc Sacramentre, a Luthero sit excitata, quae tamen nunc; milii uidetur sopita. Nam dicebat in Sacramento altaris esse uenam corpus Christi
394쪽
A Christi &sanguinem, simulque esse si ibstantiam panis, & vini. Uerum utraque haeress consulatur verbis Christi, nam inquit Christus, hoc est corpus meum quod pro vobis datur,hic est sanguis meus, qui pro vobis,&pro muItis effindetur. Tu dicis sacramentarie,ibi esse signum corporis ueri, at Christi is dixit, hoc esse corpus statim, non sgnum corporis, sed corpus, 3c verum corpus, utpote id quod pro nobis tradetur.seu datur, seu frangitur. Quid expressus dici potuit Haeretice pari pacto, hic est sanguis, dc uerus sanguis, is scilicet. qui pro multis effundetur. quis tam caecus, qui tam illustrem rem non uideat is tantum quem ambitio se perbia,fratemum odium excaecauit. Tu itero Litthere inspice an verba Christi tuam sententiam resellant. Putas B tu ibi esse uerum panem. scuti erat ante consecrationem. Postmodum, quia a nobis comprehendi non potest modus,quo incipiat ibi esse corpus Christi,s diceres incipere ibi esse corpus Christi, modo, quem non capis, laudarem. s item diceres,te non intelligere transbbstantiationem illam,quam uidebaris irridere. quamuis infinitar esset audaciae irridere tot Theologorum, id totius Ecclesiae sensum, propterea quod non intelligeres, rogarem, ut non ita audacter reprobares ea, quae non intelligis. at cum dicas ibi esse substantiam panis,&eum panem qui prius erat intolerabile est.Nam verbis Christi contradicis. non dixit Christus, hic est corpus meum, sed hoc est corpus meum. hoc ea scilicet,sebstantia, id individuum,quod set, eis accidentibus demonstratur, est corpus meum. ecce, quam perspicue Christus hoc explicet, adeo, C ut nul a dici, tum esse queat. submittendus est fastus, curuanda cervix. ut obediamiis fidei, ut in verbis veritatis nullam si spicemur esse posse falsitatem . Sequitur non minus priori difficilis quaestio de accidentibus, quae ibi esse, Seremanere sensit percipimus, an scilicet quemadmodum erat in pane, tanquain subiecto ita sint in corpore Christiadeo ut Christus eis assciatur. utiq; primd certissimum sit, &exploratissmum corpus Christi non esse subiecti meorum accidentium, neq; aceidelibus illis affici. absit hoc a Christiana mete, non enim fit adeo pusillus Christus,neq; formam, figuram e hominis amittit.Ex hoc sequitur nullan sibstantiam subiectam esse illis accidentibus. verum animaduertendum est non esse eandem rationem omnium illorum aecidentium nam quantitas proculdubio subiectium est figurae albedinis, sapo-D ris, odoris. omniumque alioriim, quippe, quae substantiae inesse non queunt. nisi media quantitate. in hisce igitur nullum est mirum: sed omne quod mirari iii re possumus, redigitur ad quantitatem. quae in hoc Sacramento per se
est, se habet modum substantiae. Mira res certe naturae repugnans. Vcruntamen non est adeo aliena a reru natura, quin multi Philosophi hi inquam qui posuerunt vacuit esse imaginati sint fieri hoc posse ut quantitas per se si nee inst cuipiam substatiae immd nec sit ullis qualitatibus sensibilibus affecta. id
nanque vacuum est . cur ergo mirabimur Deum id facere, quod illi rerumnari rae scrutatores piriarunt esse secundum naturam . quantitas ergo habet esse pei se, de modum sui stantiae . nolo hoc in loco eam dubitationem tangere, an, scilicet,esse substantiae panis,inquam,remaneat in quantitate illa ut I I inquit
395쪽
inquit Thomas, qui sensit esse, seu existere rei cuiuscunque distingui secum Edum rem ab essentia tan potius,ut inquit Ioannes Scotus, non cS de ratione
accidetis,quod actu inst sui, lecto. scd quod sit aptum natum inesse quare nil uideri posse impossbile, s quantitas non aetii insit cuipiam subiecto. cum
habeat tamen artitudinem naturalem, qua sit apta nata inesse subiecto. nolo ut hanc quaestionem discutiamus. luam ignorare sine crimine ullo potest Episcopii ; nobis satis si, quod diuina virtute quantitas illa per se si, nullitaque inhaereat,ac propterea habeat modum siti stantiae. De actionibus uero de passionibus,quas sentimus in illis accidentibus, siti posto eo, quod modo diximus quantitatem, scilicet, habere modum substantiae, te per se existere non
satis difficile est. intelligere,& quod fiant S quod fieri sentiamus. de actionia Fhus res perspicua est, nam,cum ea quantitas habeat modum siti stantiae, ex diuina virtute, & affecta si accidotibus, quae sitiit principia actionum ut albedo visionis, odor olfactionis, sccitas exsccandi; nil miri in si agat, nec mi rumsi alteretur ab accidentibus contrariis. magis mimm est de eius corruptione, ει mutationem substantiam alteram, cum quantitas si forma simplex, res autem generata sit composita ex materia, te forma. Hoc in loco dissicillimo.& vix explicabili Innocentius et . in libro de sacrificio Missae. quem sequitur Alexander de Ales, puta it ante corruptionem sensibilis Eiicharistiae, de alterius substantiae ganerationem, ex ea redire siti stantiam panis de vini .ex cuius postea cori uptior .e alia subs antia generetiir. Sed haec opinio i posterioribus reijcitiir.Thoma,ic am,& Scoto. quia donec remanent species panis. e vi Gni .ibi est corpus, Zc sanguit Christi: si ergo eo redit substantia panis, smul ibi
esset substantia panis, te corpus Christu si autem cum corruptae sitnt species sacramentales redit selista aria panis.praeter uim quod esset tunc absq; propriis accidentibus smul etiam esset cum substatia ex ea genita, quod esse nequit. quidam uoluerirnt materiam tantum redire; de qua eadem dubitatio consurget, ac praeter eam, alia, qt d materiam i detur ponere esse sine sor- maal Qia.Thomas in lettia parte Summae uidetur dicere,qudd quantitas habet vicem materiae, Ecquod in ea sit scipitiir forma generanda. haec positio multas habet quaestiones. 3 qi ibus se satis explicare non potest. nam nescimus, an semper mensi ira s t quantitas illa pro materia in successuris innumeris generationibus.an ali mi ad pro ea si materia reuersira.Scotus vult qtidd ritota si bstant ρ redit ganita scilicet ex sensbili Eucharistia. veru no queo ego intelligere. quo nam pacto tota substantia redeat. praesertim quae nunquam sterit, nisi per creati et ii, quam tamen vitat: ideo fortasse minus esset in- conueniens s quis diceret,quantitatem,quae non per se existat.ru si quatenus est quantitas panis. nat'tatis speciebus, & accidentibus panis, cum vi cons crationis amplius per se existere nequeati, sed tendat in non esse. mutari vidiuina in substan. iam rei generandae modo propinquo illi. quo dixi substan tiam panis mutari in corpus Christi. omnia harum ira: omnia supra captum hominis sunt. Postrema quystio est se modo, quo Cliristus magnus homo,
de decorus supra filios hominum sit sal, paruo panis misto; an fortasse cor
396쪽
A globatus, A complicatiis tam parinis essicitur. aliunt haec monstra i sanctis simo Christi corpore. immortalis in eo est decor, immortalis proceritas,ca teraeque dotes illustrissimi illius corporis.quid ergo inquies.quonam pacto ibi es Zpaticis expediam, si attentum te exhibueris. Diximus in pane vi consecrationis mutari substantiam corporis Christi. primo igitur sub accidetibus panis est substantia corporis Christi. substantia omnis per se, id est, sua natura . non est ditiisbilis, sed ob quantitatem si diuis bilis', perspicinini est hoc cuiliis philosopho. adlienas tamen nos ed, quod diximus substantiam per se non esse diuisibilem, noluisse tamen propterea dicere substantiam per se esse indivisibilem; hoc nanque longe aliud est a priore. id enim, quod per se est B indivisibile, nequit seri diuisbile. cum ergo substantia non sit diuisibilis per se, de mutatio sit per se in substantiam, ideo sub accidentibus illis sit bstantia corporis Christi non est diuisibiliter, ut ita dicam. verum in quavis particula panis, in qua suerat stibstantia panis. vi conuersonis, in ea est tota substantia corporis Christi,quae no est indivisibilis in se immis procera, Si magna in loco, in quo est ratione suarum defensionum. at,cum in pane hoc non si secundum modum dimensonum si artim, sed secundum modum si ibstantiar, non est hie diuisibiliter qu,uix diuisibilis sit; immd omnis eius quantitas, proceritas sub accidentibus his est 5e sub qualibet eorum particilla, non diuisbiIiter tamen, sed per modum si ibstantiae, cuius asseclysi inti 5: comites; se est ibi anima Christi, sanguis, diti initas, quamuis ex vi consecrationis non stC nisi si ibstantia corporis Christi. ille idem igitur Christus, qui in coelo est magnus, ac decorus prae filiis hominum, est nanque ibi scuti in loco ratione suarum dimensonum ille idem , inquam, totus est in qualibet parti cula . ubi fuerat siti stantia panis, non eo modo, qu6' est in coelo, ubi in loco est, ubi uideri potest, quia rationesiae quantitatis ibi est, sed secundum modum sit,stantia . quae non est diuisibilis per se, caetera lite ibi si irit tanquam assectae siti stantiae . quo fit . ut inquit B.Thomas, quod Christi corpus. & sanguis, prout si int in sacramento panis, id vini, neque etiam ab oculo cuiuspiam beati itideri posset. nam sit stantia non est per se sensibilis, sed ratione accidentium sentitur, in Sacramento uero per se est substantia, accidentia vero sequi nitur substantiam. Ac ihi sistit per modum substan- D tiae. Hare nostro operi institiito sint satis de dissicillimis quaestibilibus his. Nunc pauca quaedam dicenda sunt de ministro huius Sacramenti ic de ace dentibus ad illud. minister sacerdos est, qui habet characterem Christi, per consecrationem Episcopi. is sempei dummodo intendat conficere corpus , ω sanguinem Christi. conficiet, verba ea proferens, qua diximus silpri se mam esse huiuς Sacramenti. Haec de phtestate sint dicta. Veiam, si indigne consciat conscitis sibi mortalis culpae ad perniciem siti consciet. Item, si degradatus. aut excomunicatuς, seu suspensis irregularis 've consecerit, ad interitum siti conscier. Item. si constitutus in haeresi. alit ubi interdimina loco cuipiam silerit sacriς in caput si uim conficiet.Oportet etiam ut seriret ritum Ecclesiae in consecratione huius Sacranaeti,Missam celebrado. Accedete ue
397쪽
ro puro esse oportet ab omni mortifera culpa. nec audiendi siliat illi qui putant posse differri consessionem peccatorum mortalium cum intentione, ac proposito consessionem saciendi,praestituto ab Ecclesia tempore et i a s nulla necessitas urgeat,etiam si habuerint copiam sacerdotis, cui possint confiteri. purgandus est animus,habenda est a sacerdote absolutio, ne iudicium nobis manducemus, & bibamus, ut inquit Paulus Apostolus primae Cor. c.vndecimo, ita dicunt omnes Theologi, quidquid imaginati sint quidam iuniores. oportet etiam non esse excomm Unicatum, S esse ieiunum, qui accedi .
vis huius sacramenti est augere gratia, & fouere, n5 dare no habenti, qui sibist conscius, immo perniciem illi affert. verum, si quis non haberet gratiam,
quam habere se putat, Sedum confidit vencrationi, accedit, consequitur gra- Ptiam, hoc tamen per accidens st. valet etiam ad abolenda peccata venialia saltem quoad culpam, nam actus ille fidei per charitatem operantis, culpam venialium delictorum delet. praestat etiam nobis robur ad peccata vitanda, quarenus auget gratiam. non tamen institutum fuit hoc Sacramen tu ad hoc potissimum, ut peccatum deleat,sed ut attaeat gratiam, ac nutriat; ex qua ro-hur praestatur,raon particulare quoddam,ut in chrismatis vii 'ione,ad consessonem scilicet,sdei pertinens, sed commune quoddam ad sustinendam humanam infirmitatem ne labatur, sed hinc robur capiat. nulla cosecrationem confert hoc Sacramentum. nam,ut supra dixi, conficitur hoc Sacramentum non usu materiae,sed consecratione, Vis uero posterior est, nec Sacramentia est sed usus Sacrameti quo nutritur,de uetur spiritualis vita. o fit, ut prae G supponat in accedente vitam. Cum etiam significet corpus mysticum Christi. id est, Ecclesiam, stipponit quoque accedentem esse in Ecclesia non ab ea excommunicatum .is ergo,qui sibi est conscius mortalis culpae, seu ex comi
nicationis assingit sal statem Sacramento; ideo grauissime peccat. Apud fideles usus huius Sacramenti duplex est. Sacramentalis, si ilicet, eseiritualis. in sumptione sgnorum sensibilium cosistit sacramentalis usus, qui bonis, At malis communis est. Spiritualis uero est per fidem,Sc charitatem, qua credimus in eo contineri,ac passonem eius, qua redempti sumus, in eo referri; ac
amamus. 5e veneramur tam magnam cius erga nos charitatem, ac Vovemus
eius corporis membrum esse.hic usus selus bonorum hominum est. de ange is huius Sacramenti usus, neq; ali piibus couenit, qui incorporei sunt, de in- Huisbiles; fruuntur attamen semper re huius Sacramenti.Christo, inqua non Sacramento corporis aut sanguinis Christi.Laleis Fcclesia Latina dat sub specie tantum panis ad multa vitanda scandala, sacerdos uerd pro populo cuius personam gerit, sanguinem simit, Veris ira quoniam diximus praeter rem contentam im hoc Sacramento significari corpus Christi mystieum.id est Eccle sarn quoniam tota lim res bene intelligi n5 potest, nisi prius explicuerimus nostrum sacriscium; hoc enim Sacramentum est etiam sacrificium dein Mics resfertur Deo ab Ecclesia Catholica, qua de re a Lutheranis nostra hac tempestate tam magna contentiones ortae sunt. iccirco non ab re suturiimi utamus, si qua altius repetemus de hoc nostro sacrificio. Verum frustra
398쪽
A conata ir de nostro sacrificio agere, nisi prius intellexerimus quid sit sacrificii ina .Quod ii ideo minitos ignorare,qiii tamen nequeter in ore habent sacrificii ina iacit nim N Missam .Paucos etiam inueni auctores, qui bene prodiderint scriptis suis,quid nam sit sacrificium. ex omnibus quos ego legi, Augustiniis mihi Didetur hac totam rem explicuisse in libro decimo de ciuitate Dei, litem auctorem potissmiim seqtiemur. Sacrificium duplex est . interius 8e exterius. exterius sensibile illud fgnum est eius, quod Deo offerimus, & est, ut inquit Aligust. Sacramentum sacrificij interioris . interius uerὰ sacrificili, nihil aliud est. nis nostri ipsorum oblatio Deo, ut ei inhaereamiis, cuiuS tantum participatione felices esse possumus. hoc est sacrificium interius, cuius B Sacramentu est se crificium exterius. quo fit,ut in scripturis sacris,in prophetis inquam, de in Psalmis sypenumero dicat Deus, sibi non placere sacrificia exteriora. quibus non indiget, reprehendens scilicet illos, qui sinerstitiose Deum colebant, putantes se secisse fatis, si frequentia Deo sacrificia offerret, exteriori,scilicet cultu,partim Ellic iti interioris.hac etiam de causa Daem nes stinerbi,& maligni. qui diuinam sibi venerationem appetunt, uolunt sibi sacrificia fieri,no ut insipientes quidam putabant ob id, quod delectentur nidore pecorum,aut eo vescantur,ut saepe est apud Homerum; sed quoniam interius sacriscium, Quod ili Deo debetur.in exteriori illo sacrificio sibi offerri uolunt, ut homo illis inhaereat, S: non Deo. haec est sacrificij distinctio, εe definitio, quam in eo quem citauimus libro, Augustinus optime omnium C explicat. Hoc fundamento iacto propius ad rem nostram accedamus. Cum igitur ea. quam diximus. st sacrificij ratio, seri non potest, ut donec sumus inimici Dei nos Deo offeramus, ut illi tanquam summo bono inhaereamus. peccatori enim dixit Deus ut in Psalmo q9.iniare tu enarras iustitias,& assumis testamentum meum per os tutam: igitur oportet, ut recociliati Deo nos
ipsos illi offeramus. Cum autem haec reconciliatio esse non possinis per Christiim, Se per sacrificium illud, quo se ipsim Deo patri obtulit Christus. immis nos omnes, Sc totum humanum genus, in se ipse, id est, in homine, quem assumpserat obtulit Deo. iccirco cum nos unum simus facti cum ipse
per fidem, it charitatem dissi, sam in cordibus nostris, sicuti ipse in suo illo
unico sacrificio, quo reconciliauit nos Deo, se ipsiim, ge totum humanum genus in homine quem assumpserat obtulit Deo: ita nos eius,scilicci,corpus uniuersa Ecclesia offert Deo Christum repraesentans,ic recolens memoriam
passonis eius, Se se ipsam per Christum Deo offert, ut illi inhaereat silmmo bono, cuius participatione fit beata, Se scolix. Sc quoniam nostris temporibus res est in magna controuersa, &Lutherani urgent Catholicos, dicentes Missam esse sacrificium, tanquam qui aboleant meritum passonis Christi, dicentes hoc notium commentum esse, non ab re putamus esse ponere
verba Aligi istini in capite vigesimo decimi huiuς libri de ciuitate Dei. induit ibi sanctissimus hic doctissimus. Se antiquissimus auctor. Vnde serus ille mediator,in quatum formam serui accipiens, effectus est mediator Dei, de hominum. homo Christus Iesus,cum in forma Dei sacrificium cum patre
399쪽
sumat, cu quo εἰ unus est Deus,tamen in sorina serui sacrificium maluit esse. Equam sumere, ne uel hac existimatione quispiam existimaret cuipiam sacri sicandum esse creaturae. per hoc & sacerdos est ipse offerens, & ipsa oldatio, cuius rei Sacramentum, esse uobiit quotidianum Ecclesiae sacrificium, cum ipsius corporis ipse si caput, dc ipsus capitis ipsa sit corpus, tam ipsa per ipsum, quam ipse per ipsam siletus offerri. Haec ad literam sunt Augustini uer ba.in quibus expresse est, quod Christus uoluit nostrum sacrificium. id est Ee .clesar esse Sacramentum,id est, memoriam illius sacrificii, quo scuti Eccle- sa oblata per Christum caput, ita ipse per ipsam est siletus offerri. offert ergo Ecclesia in suo sacrificio Christum, offert etiam se ipsam in Christo. Hoc expresse dicit Augustinus in decimo illo libro capite sexto. Hoc est sacrifi- F. cium Christianorum. Multi unum corpus sumus in Christo quod etiam Sacramento altaris fidelibus noto frequentat Ecclesia, ubi ei )emonstratur, quod in ipsa oblatione, quam offert, ipsa offeratur. Offert igitur in Christo se ipsim Deo Ecclesia,&hoc est sacrificium Ecclesiae. Quod autem ita of
seratur Christus, ut recolatur memoria passioni S eius, de non coenae, praeterquam quod hoc euidenter ostendi potest ex consecratione panis, & viniscorsum tanqtiam corporis, & sanguini S separati, quod fuit in passone. uer-h, Christi hoe fgnificant; uerba Pauli expresse ostendunt. Nam apud Mat. e. dis. Christus dixit de sanguine, Qtii pro uobis, de pro multis effundetur, quod in passione factum suit; ac siibdit, hoc facite in meam commemorationem; Sc Paulus Apostolus primae Cor. cap.undecimo expresse haec inquit: GQitotiescunque feceritis, mortem domini annunciabis, donec ueniat. Quid clarius Quid illustrius Verum ignari hi dogmatis Ecclesar Romanae. Se uniuersalis, ac sii perbi impingunt nobis, quod dicamus Missam esse sacrificium propitiatorium, ad remissionem peccatorum tam pro uitiis, quam pro defunctis, quasi opus illud operatum sacerdotis aequiparetur Christ i passoni.
de quod nobis remittantur peccata non tantum per Christi oblationem. de unum illud uerum sic rificium, sed etiam per opus operatum sacerdotis. improbant, quod Christum offeramus tanquam impium cultum, id non sentiunt in stagulis orationibus nos offerre Deo Christum, cum dicimus, per dominum nostrum Iesiim Christum lec. Non ne hoc facere docemur, cum
docti simus solum mediatorem esse Christum, de quidquid Deo placet, in Hiillo placere unde etiam totum canonem tanquam impium abstulerimi mira certe violentia est, magnus impetus superbiae, praesertim s acciderit in hominibus silapte natura elatis. addunt praeterea inuocatione sanctorii in canone esse impiam.idque ausi sunt nullius auctoritate nixi,inconsultis Episcopis uniuersis Catholicis.De Romano Pontifice nihil dicam,cu tamen praecipue de eo dicere oportuerit,Vt pote,ad quem reserend. e sunt quaestiones dissiciliores de sde; de hoc nihil dica; ne obi jciant mihi, me loqui ingratia: sed unus
uuisq; per se facile existimare potest,cuius pudoris stantiquissimu more totius Ecclesae propria alictoritate mutare, ut neq; trideatur haesitasse. Nos paticis respondebimus calunijs horti hominii, qui nihil habent pens. Primu dici
400쪽
A miis millum auctorem Christianum ex vetustioribus,neq; ex iunioribus, qui praecipui sit nominis, dixisse Missam esse sacrificium ex opere operantis sacerdotis, quo veluti aemulo sacrificii Christi sacerdos nobis mereatur remissionem peccatorum; hoc tamen inculcant hi in auribus populorum,Segetium; immo Ambrosus in libro de Sacramentis, Augustinus contra Faustum manichaeum in libro de ciuitate Dei locis,quos adduximus,dicunt,qudd in Missa fit memoria & commemoratio illius unius sacrificij quod Christus obtulit. Quid plura non 'ne in canone dicimus,sescipe sancta Trinitas hanc oblationem, quam tibi osse rimiis ob memoria passonis,resiurrectionis, & ascen- sonis Iesu Christi domini nostri. Item, hoc facite in meam commemora-B tionem, unde Sc nos servi tui memores venerandae passonis lec. Ecce ex
presse dicimus, quod memoriam facimus passonis Christi, per quod unum sacrificium reconciliati sumus Deo. Quod si quaeserint, an ex Missa contingat aliqua recociliatio,& remisso vivis, Sc desinetis,dicimus,qudd remisso ad duo referri potest. ad culpam,scilicet,& ad poenam, cuius remanemus rei etiam post abolitionem culpae. si de culpa mortali,inquam,quaeratur,respondemus,qudd propitiatio facta per Chrisbim, cuius in Missa fit memoria,existenti in peccato mortali potest prodesse, te ad ipsem attingere per modum precis; amobrem,in canone cum mentio si de vivis, de je defunctis orat sacerdos,ut perspicue intueri potest,quicunque legerit canonem. nec huiusmodi peccatoribus vivis, inquam, alio modo potest applicari remisso facta C per Christum. quae preces maximam vim habere credendae sunt, cum fiant in Missa, in qua sacerdos gerit per nam totius Ecclesiae, easque offert in sacrificio, quo Ecclesia Christum, & per se Christum Deo offert, quas orat onferri per manus sancti angeli ad sit blime altare Dei. si autem loquamur de remissone poenae in vinis, Sc desunctis, seu de gratiae augumento; in vitiis dico, quod valet. primum modo seperius dicto, scilicet, ratione precum, quae esticacissimae esse putandae sunt in Missa; ideo de apud Graecos de Latinos iam ὀ primordio Ecclesiae institutae fuerunt preces in Missa pro defunctis. locupletissimus testis Augustinus in Consessonum libro,cum Ioquitur de obitu Monachae matris suae, in libro de cura agenda pro mortuis; ubi de orationibus, de eleemosynis, de de sacrificio altaris loquitur, tanquam de his, quibus D praecipua sessi agia praestentur defunctis. item, remittitur utrisque poena pro deuotione, fide, Sc charitate uniuscuiusque, sic enim dicitur in canone, quorum tibi cognita est fides,3c nota deuotio, Si ita dicit B.Thomas in tertia parte, illis ualere. offerentis etiam deuotio ualet: sed hoc pertinet ad precum vim. Item, valet speciatim his, qui sese offerunt sacrificium Deo per eum sacerdotem.Illi enim veluti propinquiores memoriae passonis Christi, magis participes fiunt illius meriti, de satisfactionis sectae per Christum. Hoc nosis insinuat antiquus mos Ecclesiae. nam post symbolum fidei,qtii cunque
circunstabant, offerebant. item pro defunctis fiebant oblationes, ut ex sacris canonibus sicile conijcere possumus,cum nonnullis eorum prohibeatur, ne pro quibusdam defunctis caperentur oblationes,quas omnes veluti hostiam