장음표시 사용
421쪽
osscij potestatem accipiat in huiust nodi consecratione, characterem cuni Ε
accipit in sit sceptione calicis, qui ei traditur cum vino, N patena, quae datur ei, cum hostia non Sacra. Di accinias irer δ, qtita ei non traditur in vasis sieris aliqua materia,ut sacerdoti,& vasa sacra tangere etiam Sul)diaconolicet,credendus est ideo accipere characterem in manuscimpositione, qua in re pret emit,et eius consecratio cosecrati i subdiaconi. actio secunda Diaconi spe
. cfans ad populum, est lectio Evangelij ut diximus. Subdiaconi prima actio; ' .' in oblatio vaserum acrorum Diacono de per illum sacerdoti. secunda legere populo doctrinam Apostolicarii, & utriusque ossicij in consecratione po-
restarem accipit. attamen in sesceptione vasorum sacroriam, vacuorum ti-inen characterim Fc consecrationem capit. Acolytus primam actionem ha E et asserendi urceolum ad sacrificium, qui ci datur in consectinione vacuus . Subdiacono Derda letius. asso secunda est serra cereos 5c lumina ad expelledas animi.&mentis tenebras, ideo datur ei in consecratione Cerenserariuς:
erinsecratibneira tamen accipit in susceptione urceu lintres alii ordines serὸ distinctam non habent actionem.quae est due rum Christi corpus pertines, ab ea, tuam habent ad corpus mysticum,id est ac populum,praeterquim custi iii templo, quo populus comienit ad Missariam sacra, Ostiarius omnino expelli lat indignos, Exorcista certo tempore. Energumenos, qui hus praeest, Lector uero Catechumenos, qui etiam saepesin Conciliis appellantiir audientes, N 'poenitentes quos quaeda Coiicilioriam Decreta in nonnullis delictis conaiungunt atidientibius. actiones Pespiciunt corpus Cluisti: quate iis exera Ocentur in Missariam Acris; tamen praecipue respiciunt populum, neque satis
perspicue possunt distingui. hi septem sunt ordines Clericorum in Ecclesa.
verum infra minores ordinessst Corona, seu Tonsilia, & sepra maiores est Episcopatus, Archiepiscopatu , Ptimas, seu Patriarcha, Se Ponti sex Roma nus. quantum ad clericalem coronam tenet B.Thomas in quanq,quia non si ordo. de recte: nam, curuordo st fgnacillam quo ordinatis traditur de spiritualis potestas, de ossicium. ae per coronam nulla tradatur potestas de officium clericis. iit patet ex his,quae si Episcopo recitantur,cum clericum tondet. nam alei scitur tantum in clerim, Se ad diuina obsequia, spiritualemque vitam nullum tamen officium nec potestas ei propterea tradituLcorona ergo non est ordo. sed est aditus& vestibulum ad ordines, leui sponsilia ad rimatrimonium. Atile Epistopatu magna est quaestio, an sit ordo necne. Ma xister sententia iam in quarto ponit tantum seitem ordines, sacerdotem Mile sit minum Deit, deinde numerat quasdam in Ecclesia dIgnitates ut Epi scopatum, Archiepiscopatum. Primarem Sec. B. Thomas, item inquam. to tenet.quod pinpriὸ capiendo ordinem Epistopatus non sit ordo,quia po- 'testas ordinἰς prim3 respicit torpiis Christi uerum, supra quod Epistopiis non habet quapiam in parte maiorempotestatem. sinplici sacerdote; si iter3 ordo capiatur pro officio supra mysticum corpus, se Episcopatus dici pote-
.iit ordo, sed improprie. attamen contra magnam dubitationem Deit, quia . . ' potestas
422쪽
A potestas spiritualis, si non est ordinis, est iurisdictionis Episcopalis, ergo
potestas esset iurisdictionis. ex quo sequitur, quod munera Epistopi possent committi exequenda non Episcopo. si perius diximus de unctione chrismatis,qudd presbyter ex commissione Papae potest conferre chrisma; de minoribus ordinibus diximus, quod conserri possunt ab Abbatibus; quamobrem potestas Episcopi in ea re non est ordinis, sed potius iuri lictionis. verum, quia committi non potest nisi sacerdotibus, non autem diaconis, sicuti ea, quae sunt tantum iurisdictionis , ut excommunicatio, indulgentiae m. iccirco sit perius diximus, esse huiusinodi facultatem mediam inter iurisdictionis facilitates, Scordinis. verum potestas illa Epistopi coserendi sacros ordines, B nulli potest committi,neq; ab alio quam ab Episcopo possunt conserri, quia propinquissime respiciunt corpus Christi; scuti ergo ut inquit item B.Thomas in quarto, selus sacerdos, qui potest conficere uerum corpus Christi potest etiam abseluere in foro conscientiae, de facere poenitentem idoneum ad suscipiendum corpus Christi; ita hi sacri ordines praesertim presbyteratus, cum habeant immediatum respectum quendam ad uerum corpus Christi , non potest committi hoc munus alteri, quim Episcopo. ex quo uidetur sequi, quod potestas haec sit ordinis, & non iurisdictionis. verum, si huic rationi concesserimus, & dicemus Episcopatum ordinem esse, & si aperiorem
sacerdotio, ab eoque distinctum, confestim maior quaedam quaestio oritur. nam si diaconus nondum presbyter consecretur in Episcopum per saltum,ut C habetur extra de prest etero ordinato per saltum, accipiet hic characterem,& consecrationem Episcopi, cum non sit presbyter: poterit igitur facere ea, quae sunt illius ordinis; igitur poterit consecrare quempiam in presbyterum, cum tamen ipse non sit presbyter, quod uidetur ualde absurdum . nimirum quaestio haec est ualde implicata, uerum, ut reor, Durandus in quarto optime eam soluit. putat ipse Episcopatum esse ordinem, non tamen distinetiamd sacerdotio, sicuti sacerdotium distinguituri diaconatu, sed sicuti persectim in eodem genere differt ab imperfecto, sicuti in humano genere puera viro, nam sacerdos est impersectus Episcopus, de Episcopus persemissacerdos. nam perfecti est posse facere tale,quale ipsum est; impersectum ueris hoc non potest; vir potest virum alium generare, quod puer non potest; ita D Episcopus potest sacerdotem consecrare, quod sacerdos non potest. ex quo sequitur, quod is, qui non est presbyter, non possi in Episcopum consecrari; sicuti fieri non potest vir, qui prius non fuit puer; quod si consecraretur, nullam reciperet is consecrationem, seta characterem,le ideo sungi munere Episcopi non posset, sed oporteret,ut is consecraretur prius in sacerdotem, ac postmodum iterum consecraretur in Episcopum . haec Durandi se tentia mihi summopere probatur.Canonistae uero tenent Episcopatum ordinem esse supra sacerdotium.& quia no satis acute haec intelligunt,eoru complures , ut refert Abbas Panormitanus extra de presby. ordin. per saltum tenent, quod Diaconus ordinatus in Episcopum per futum, oportet utco
423쪽
secretur in presbytertim, non tamen iterum consecrandus est in Episcopum, Es euti de subdiacono diceremus ordinato per saltum in presbyterum, sed in his rebus auctoritas Canon istarum non est magni facienda. Episcopus supra ea, quae potest sacerdos fac e. rotest novem . nam potes Clericos ordinare, Virgines benedicere. Ecclesias dedicare, Clericos deponere, Synodos celebrare, Chrisma conficere, Vestes, de Vasa consecrare, Chrismate ungere, excommunicare. Qitae omnia pertinent ad amones Hierarchicas in hac Ecclesiastica Hierarchia. nec est ulla actio Hierarchica .quam Episcopus n6 possit ex sito ossicio sacere.Archiepiscopus Primas de Papa habent in his ijsdem
actioniblis ampliorem potestatem, Episcopus magis angusta. quamobrem, cum Episcopus celebrat, decem etiam ornamenta habet supra sacerdotem, Fcaligas, scilicet, sandalia, crucem,succinctorium,tunicam,dalmaticam, chirotecas, mitram.annulum bacculum. haec de ordine Episcopali. nam, quod Archiepiscopus Primas,& Papa no habeant ordinem supra Episcopum, nullus ambigit. etenim, ut diximus, nullam habent actionem hierarchicam mapra Episcopum, quamuis eas obtineant ampliores. Hierarchicae uero actiones genere tres sint, ut ait Dionysius purgare. scilicet,illuminare.S perscere. tres,item. ordines eas agentes tres.item, sti scipientes; Diaconi est purgare Presbyteri illuminare,Episcopi perficere. Infra hos clericorum ordines.sunt item in populo tres ordines, purgantur quidam, illuminantur alii tertii perficiuntur, seu ad persectionem tendunt. purgantur Catechumeni . Ener- sumeni de Poenitentes. illuminatur reliquus populus. ad perseistionem ten- Gdunt Monachi, quorum, cum initiantur, caeremoniam exponit Dionysus.
Hierarchiae item tres simo Coelestis, inovam; postquam est Ecclesiastica haec nostra. postrema fuit Hebraici populi Hierarchia. prima tota spiritualis, nil corporeum uel sensibile habens, sed actionibus spiritualibus superiores angeli,inferiores ducunt ad diuinas intelligentias. Deique imitationem. Iudaici populi Hierarchia tota sensbilis, Si corporea, utpote cuius fuerit scopus ex obseruanti js illis, S caeremonijs ditiertere populum a cultu idolorum , 5e adducere ad Dei cultum spiritualem. nostra Hierarchia harum media utriusque partem habet. nam cultum spiritualem habet expressem, quo, Ut valemus, quamuis tenuiter, attingimus Hierarchiae coelestis similitudinem. Vertim, cum cognitio nostra ὀ sensibus pendeat. utimur etiam fmbo- Hlissensibilibus; qua in re sequimur modum Hierarchiae populi Hebraici.
institutio sacrorum , 5e caeterorum ordinum, quantum ad sacerdotium . in quo omnes continentur, expresset habetur in Evangelio Mat. ca. 26. nam
Et consciendi corpus uerum Christi dedit potestatem discipit lis in coena . cum dixit, Hre facite in mei commemorationem. item absolliendi in foro conscientiae dedit discipitiis. ut habetur in Evangelio Ioannis. c. 1 o. cum dixit. Accipite spiriti im Saninam, quorum remi seritis peccata, remittuntur eis Sec. De potestate iurisdictionis iam si pra annotauimus locos . institutio aliorum ordinum non ita expresse habetur. verum;
424쪽
A cum omnes contineantur in sacerdotio, suere postea explicati 5c distincti Spiritu Sancto docente , al, Apostolis, qui insti tuere Diaconos, ut manifestum est exach bus Apostolorum, siti, quibus omnes alij continentur. nam sex ordines ministrant sacerdoti, & populo, quorum alij erant potiores, alij inseriores, ut colligitur i Dionysio, quem locum supra citauimus. Hactenus
dicta de sacris ordinibus satis sint.
De Sacramento Matrimonij. C A P. II. Os TREMUM omnium Sacramentum est Matrimonium, quo in Christiano populo sanctificantur Vir, & Uxor, eoriamque con-- iunctio ad generationem carnalem. naturalemque populi Christiani, sicuti per sacros ordines institulint tir ministri ad spiritualem generationem .in matrimonio primum illud est insipiciendum qiuod velliti basis est Sacramenti, scilicet,qudd institutum fuit in officium naturae ad sobolis propagationem . eaque institutio facta fuit matrimoni j maxime persecti secundum naturam hominis propriam. Nam cum naturale sit omnibus anima
tibus. in quibus disti nimis est uterque sexus, maris, inquam, Sc sceminae, sexuum coniunctio ad sobolis propagationem ; non tamen idem modiis est in omnibus, verum pro cuiusque natura ditiersus. Nam in animalibus illis in quibus ad sobolis nutritionem, & tuitionem mas nihil operatur, promiscua
C est coniunmo haec, neque scomina certum marem habet, nec mas certam Reminam, sic equorum, boum armenta, caprariim, & ovium greges Venerem exercent, ut sola Domina prolem agnoscat,& eousque,quoad egeat proles opera matris, postmodum capit eam obliuio omnis materni. si talisque iuris . nisi si quando quippiam monstri contingat, ut resert Aristoteles de equo illo. qui se se praecipitem dedit, postquam restiuit habuisse rem cum matre. in animalibus uerd, in quibus proles indiget utriusque opera, maris sci- Iice , N sceminae, non est ita promiscua coniunctio; verum mas, & scemina post coitum, Sc conceptum, se inuicem noscunt. in compluribus attium genetibus licet hoc iptueri, simul laborat uterque in constructione nidi, incubant ouis vicissm. smul postqvim pulli sunt exclusi. dant operam, ut pa-- D stant pullos, qui postqvim adulti fuerint, ac uolare per se, cibosque comparare poterunt. destituuntur a parentibus, utpote, qui suncti sint officio eisd riatura iniuncto. In immine ueris, qui rationale est animal, militarumque disciplinarum capax, Nactionum effector.non tantum proles indiget nutritione matris donec adolescat, sed maxime eget institutione, itemque rei sa- miliaris copia, pro tuenda corporis firmitate, S: aliis compluribus sunctionibus ciuilis uirtutis, quae t patre liberis comparantur. item lue cum homo natura ciuile sit animal, ac prius domesticum, quam ciuile, scuti prior est domus, qui m ciuitas, finis matrimonij, prout est naturae oss-cium, primus est generatio, educatio, & institutio prolis: secundus uerd est
425쪽
. vita domestica, tranquilla sine tuni lim. ideo matrimonium secundum na- Εturam uere persechim dei et ad utrunqtie finem consentaneum institutum esse; in quo non tantum viritisque finis assequendi habita filisse ratio uideatur, verum etiam ut modo maxime commodo id fieret. iccirco opor- titit matrimonium maxime persechim secundum naturam esse, non promiscuum; nam sic pater non agnosceret prolem, neque eius curam habere posset. item, domesticae paci de gubernationi non conuenit, neque etiam educationi prolis, Vt Vnus Vir plures Uxores habeat, inter quas rixas oriri sit necesse, de pacem domesticam turbari, impedirique maxime prolis educationem, dc institutionem. quo fit, ut uideamus animalia, in quibus uterque sexus curam halbet prolis quandiu durant, eorum matri- Fmonia ad adultam, scilicet, prolem, coniunctionem esse unius ad unam tantum . item gentiles Romani, de Graeci, docente natura, simul unam tantum uxorem habere solitos esse Historiar testantur. Quὀd etiam vinculum matrimonij si perpetuum, quoad vixerint, summopere pertinere uidetur ad matrimonium persectum: nam, ubi non est certitudo perpetuae si,-cietatis . nunquam est persemis, & securus amor, dum uterque cogitat pocse dissidium fieri. pertinet item ad hominis naturam, quae rationalis est. N , scuti parentes robusti filios paruulos, A imbecilles educarunt, ita fili j vicissim robusti effecti, educent parentes, eisque vicem reddant; quod fieri nequit, nisi perpetuum sit matrimonij vinculum. haec est humani matrimoni j persectio naturalis, schiae institutum Rit in Paradiso, antequam homi Gnes primi peccarent. nihil etenim nisi persccham prima illa institutione suit
a Deo institutum. Hoc loco non erit ab re, quoniam de natura matrimoni j, Sede persectione eius naturali mentionem fecimus, multisque modis dicatur quippiam secundum naturam esse, paucis hoc totum explicare, ne aequi uocatione fallamur. Dicitur ergo aliquod naturale alicui. uel secun dum naturam generis, uel secundum naturam differentiae propriar, seii speciei: verbi gratia, uti cibo, ac rebus venereis ad propagationem sobolis est naturale homini, quatenus animal est, de ratione sui generis; sed ratione speciei, & disserentiar, quatenus homo rationis est compos, est homini naturale uti cibis coctis, de apparatu quopiam conditis, sc uti re venerea non promistue: nam male proles educari posset, etiam institui incerto parente Hnata. dummodo ergo certus sit pater, Sc mater,proles poterit nasci,& educari , qui est primus matrimoni j finis, Se in hoc essentia matrimonij, quod est naturae ossicium, continetur; ita, quod si haec conditio defiterit, nullo pacto censeri poterit esse matrimootum. & haec est prima naturae lex in matrimonio.attamen cum non tantum primus finis sit fecitndum naturam,ac ea quae ad eum finem sunt necessaria, verumetiam eas ni naturalia, quae quamuis non sint omnino necessaris, eiusmodi tamen sunt, quod commode sine ijs consequi finem non possiimus. item, cum secundus finis sit etiam naturalis, & ea, sine quibus aut sitis ille haberi non potest, aut non commode haberi
426쪽
Λ beri potest . uxores autem plures impediant exact am prolis educationem &institutionem. impediant etiam domesticam vitam, idque etiam dissolutio matrimoni j faciat, ideo horum utrunque est naturale, non tame n primi ordinis, sed secundi. quo fit, ut matrimonium absque his esse possit, impersectum tamen, Sc mancum. His constitutis redeat oratio, unde digressa est. Matrimonium prima sui institutione institutum suit maxime perse chim, secilia dum naturam, ideo filii unius ad unam. & indissolubili copula colunctum, quod Dominus noster in Evangelio sicilicet Matth. capite decimonono excellenter interpretatur . nam in Genesi capite secundo dicitur. erunt duo in carne una; si duo, unus ergo tantum vir, Ze mulier una: si in B carnem unam, indissolubili vinculo coniunm: quod ergo Deus coniunxit,
homo non separet.ecce matrimonium maxime persectum. verum post peccatum corrupta hominis natura, Sc praesertim corrupta vi generativa praealtis, immd etiam insecta, nam ex ea trahitur peccatum originale in prolem matrimonii, ratio multum decidit i naturali perfectione: unde multi etiam probi, de sancti uiri plures uxores habuerunt: non tamen propterea improbanda sunt huitismodi matrimonia in Patriarchis,& Sanctis viris,qui intrinseco instinctu, & dispensatione Spiritus Sancti, credendi sunt plures uxores habuisse ad propagationem populi Dei, de diuini cultus. erant illa prio-raim matrimonia, quia non promiscui coitus, sed in quibus, certar matris, Sccerti patris certa proles; attamen impersecta, & quae multum deciderant qC naturali persectione. Post legem Mosis ille seritatus est mos, ut lege permittente daretur libellus replidi j: paucique leguntur habuisse plures uxores. apud Romanos ueteres,&Graecos mos ille uidetur sitisse, ut unius uiri una esset uxor, poterat tamen i uiro dimitti, sicque nusquam ac nullibi gentium matrimonium fuit perse 'nim, sicuti ab initio fuerat θ Deo institutum, ad quam persectionem naturalem solum per Iesum Christum fuit redactum.
postqtiam eius, & Ecclesiae coepit esse Sacramentum. Sed, antequam ad matrimonium. quatenus est Sacramentum, procedamus, pauca perstringemus
de libello repudij, qui a Mose, teste Domino in Euangelio Matth. ca. s. Se Mar. c. I o. suit permissus ob cordis eorum duritiam. complures Theologi putant in popolo Hebraeo peccasse illos, qui, uxoribus repudiatis, alias su- D perinduxerunt, nec putant ob repudium solutum fuisse uinculum matrimonii, nis causa fornicationis. omnes etenim eam excipiunt. Canonistae uidentur sequi hanc sententiam. Nam opinantur, si infideles sint uir, de uxor, ac repudiata muliere comiertantur, Sc fiant Christiani, quod uir debeat uxo . rem dimittere. quam habet, ac repudiatam ducere, praeterquam si fuisset repudiata causa fornicationis; praesi apponunt etenim uinculum remanere: nam illam permissionem interpretantur, scuti mali minoris ad euitandum maius; sicut leges ciuiles permittunt meretrices, & fornicationes ad euitandum adulteria. attamen sanctus Thomas in quarto existimat, quod, cum
perpetuum uinetulum non sit legis naturalis primi, sed secundi ordinis, quod
427쪽
in eo potuit dispensari. 5e licet illud, quod diximus, inquit idem auctor, sit vcommunius, uerius tamen est, quod quamuis ob eorum malitiam praestita fuerit ea potestas. suit nihilominus a lege concessa, neque illi, qui ea le- eviebantur, peccabant, aut quippiam contra legem faciebant. haec Thoamae sententia mihi magis probatur, quam mihi persuadent uerba legis Mo sis.ex quibus nihil possumus colligere de permissione mali, ut meretrictim permisso, quia si vinculum remansisset post repudium, non uideretur fatis aeque a Mose statutum, Quod Vir repudiatam mulierem, in coniugem ite tum sumere non posset. scio posse dici suisse illud statutum ad poenam viri, qui post repudiu uxoris, nullius mulieris vir esse iure posset; scuti de uxori cida. qui, ut infra dicam, legibus mulctatur, ne possit aliam uxorem ducere. Phaee 'acute dicuntur,attamen, si quis attente legat textum Mosis Thomae sententiam potiorem putabit. Decretum uero Innocentii terti j extra de diuor tiis c.gauilemus,quo nituntur Canoni star, factum fuit, quia cessauit status il lius populi. & leges illae non sunt tenendae ut cogente quin possi statui contra eas. omisso repudio redeamus ad matrimonii Sacramentum, ad pristinnam illam persectionem, quam habuerat in Eva, & Adam. Verum, antequam eius desinitionem, ac proprietates inuestigemus, operaepretium erit,s clarius explicabimus id, quod tetigimus in prooemio. I vrherani nostra tempestate, qui magnos hos tumultus excitarunt in Ecclesa Dei propter alia nouae sapientiae inuenta. illud etiam perspicaci ingenio indagasse uiden tur ex uerbis Apostoli in epistola ad Ephaesos c. .non posse colligi matrimo Gnium esse sacramentum, immis potius non esse. Nam, cum Apostolis di xisset multa de coniunctione viri. de uxoris, fgnificareque docuisset con iunctionem illam, coniunctionem Christi cum Ecclesa, ideoque viros diligere debere uxores, ut Christus dilexit Ecclesiam, subdit . hoc au tem magnum Sacramentum est, dico autem in Christo, Sc Ecclesia. ecce, inouiunt, quod sacramentum non est in coniunctione viri. Si uxoris, sed in coniunctione Christi cum Ecclesia. supprius diximus in primo libro totius ius operis prooemio, Sacramentum, quod Graeci dicunt musterium, si nnificare arcanum, quod subre sensi ili lateret, iuniores postmodum appellasse Sacramentum rem illam sensibilem; de arcanum, quod latEt sit, ea,
Docasse rem Sacramenti. exponamus ergo Paulum, exponamus inquam, id Hest. iuniorum lingua audiamus eum loquentem. coniunctio viri. 5e uxoris
similitudinem habet, seu fgnificat, seu fgnum quoddam sensibile est coniunctionis Christi, Sc Ecclesiae, quod magnum arcanum est, arcanum in- ouam , in Christo, Ze Ecclesia. Si ergo soc arcanum sacriim latet sub ea re . sensbili. quis ambigat iuxta iuniorum sententiam coniunctionem viri, Sc uxoris esse Sacramentum Explicato hoc loco Apostoli, accedamus ad definitionem matrimonii. Magister Sententiarum in quarto, desnit matrimonium esse maritalem coniunctionem viri, & uxoris inter personas legitimas, indiuiduam vitae consuetudinem continentem. Haec definitio est ma
428쪽
A trimonii persecti secundum naturam, ad quam reductium est matrimonium in ossicium naturae institutum per Sacramentum Christi. Iccirco matrimoniis infidelium qiuamuis sint legitima, & uera matrimonia, non tamen conuenit ultima particula, quia possunt dissolui, remanent enim a naturali summa persectione deficientia, ed, quod illis deest Sacramentum Christi. non enim significare queunt coniunctionem Christi de Ecclesae in illis, qui sint
extra Ecclesam, se extra Sacramenta omnia Ecclesiae . explicemus nunc singulas particulas postas in hac definitione. Matrimonium est coniunctio viri, & mulieris, non quaecunque coniunctio, sed coniunctio maritalis. Hae particula & animorum conii inctio explicatur, & potestas,quam uterque ha-B bet in alterius corpora, ac mutua fides. nam maritus, quatenus maritus, habet potestatem corporis uxoris, non sui; item uxor, quatenus uxor, non habet potestatem siti corporis, sed vir; fides igitui mutua, Sc potestas corporum includitur in hac particula, Maritalis. Potestas autem corporum pertinet ad prolem, quatenus definitio posta conuenit matrimonio instituto ad naturae officium quale est in infidelibus,quod tamen deciderit i summa pem sectione naturali, in qua primum θ Deo fuerat institutum. vltima uero particula, indiuiduam, scilicet vitae consuetudinem continens, pertinet ad matrimonium, quatenus est Sacramentum Ecclesiae Christi 1 Nam, scuti coniunctio Christi, & Ecclesar est indissolubilis, ita coniunctio maritalis, id vinculum coniugale est indissolubile. conueniret etiam matrimonio persectic C smo secundum naturam, quemadmodum a Deo fuit institutum: sed, quoniam summa haec naturalis persectio, potest amoueri, essentia matrimonij manente, nec est ad eam redachim, ac firmatum matrimonium, nisi propter Christi Sacramentum; iccirco ea particula non conuenit matrimonio, nisi quatenus est Sacramentum. Ex hac definitione colligitur, ut Augustinus dicit in libro de nuptiis. tria esse bona coniugij, Proles, scilicet, Sc Fides, & Sacramentum, quae coniugium honestant; quod non est ita intelligendum,
quod coniugium esset per se inhonestum, Se honestum fiat ab his tribus bonis, veluti a quibusdam extrinsecis rebus, sed quod haec bona intrinseca sent
matrimonio. continentur etenim, ut diximus, in definitione matrimonii,sne quibus, coitus uerus, inquam, matrimonil esset inhonestus, quoniam D sine his bonis matrimonium non existeret. coitus uero extra matrimonium
est semicatio, & peccatum. Quod si conseras inter se tria haec matrimonii
bona, prout actu sent, Sacramentum utique maxime omnium persectum
est, tum quia pertineat ad Christi gratiam, tum quia est ultima differentia. quae omnium uidetur persectissima esse. amplius sine prole, de fide Matrimonium constat propter Sacramentum. versim, si capiatur proles de fides, non prout actu sunt, sed prout sunt in suis causis. proles, scilicet in intenti ne de debitum seruandae fidei,sic utique sempta sunt magis ad essentiam matrimoni j pertinentia, quia ad coniugium pertinent, ut est naturae officium; haec uero, quae pertinent ad naturam, sent magis intrinseca, quam ea, quae
429쪽
sunt gratiar, quae utique stiperuenit nati arae. EHactenus de tribus bonis matrimonij. Sequitur post haec quaestio ualde dissicilis, an scilicet, ex Matrimonio, quod diximus esse Sacramentum, gratia conseratur. Magister sententiarum in quarto libro, & Hostiensis
de Sacramentis non sterandis dicunt, quod ex matrimonio gratia non consertur, sed ideo esse Sacramentum, quia est signum rei sacrae, coniunctionis, inquam, Christi, & Ecclesiae, non tamen eo sanctificantur coniuges. Horum sententia potest utcumque probabilibus rationibus compro-hari. nam . cum Matrimonium contrahatur per uerba de praesenti, ut infra dicemus, ex quibus fit pactiam inter virum, de uxorem, si hoc Sacramentum esset . quo conserretur gratia, utique dotis pactio esset Simo- Πniaca, cum in collatione Sacramenti, seu initiatione nulla fieri debeat pacto de pecunia. item sne verbis inter absentes potest matrimonium contrahi, ubi vir absens per internuncium contrahit cum muliere absente; nullum autem Sacramentum consertur absenti. amplius, inter fideles est uerum matrimonium, licet, non persectum; qui nequeunt esse participes
Sacramentorum Ecclesiae Christi, qui, si conuersi fuerint ad fidem, non contrahunt de novo, sed remanent in priori, quod incipit in eis esse Sacramentum post baptisma, cum tamen prius non esset, nullum tamen
fit fgnum sensibile nouum. His rationibus uidetur satis perspicue probari matrimonium Sacramentum non esse, quo gratia conseratur. at contra, hoc peculiare, & proprium est Sacramentis nouae legis, quod gratiam Gconserunt. quo fit, ut omnes posteriores Theologi teneant gratiam conia serri hoc Sacramento, qua coniuges secundum Deum operantur ea, quae pertinent ad matrimonium , dc diuina ope in eo aditimantur. quod ut melius intelligatur, versabimus ex utraque parte matrimonium, & prout accipit ab ossicio naturae. 5 desinit in Sacramentum, Se rursiis ab arcano Sacramenti versus ossicium naturae. Matrimonium, quod est ossicium naturae, coniunctio, scilicet, maritalis, fit pactione quadam inter coniuges, quae pactio explicanir per uerba de praesenti; verba igitur illa sensibilia si int causa, quae essicit coniunctionem maritalem; quae si fuerit inter infideles, est utique veriam, S legitimum matrimonium in onficium naturae, non tamen est Sacramentum, quia coniunctio Christi H cum Ecclesa bene significari non potest ab his, qui sunt omnino extra Ecclesiam. Ecce, quid primo essiciant verba, causa simi, ac essiciunt coniunctionem maritalem in osscium naturae. at si talis coniunctio fuerit in cer fideles, est etiam Sacramentum, quia recte, Sc rite sgnificant coniunctionem Christi cum Ecclesia. iccirco in prima illa pactione, quae Sac amentum non est, sed essicit Sacramentum, potest fieri pactum pecuniarium . potest etiam fieri inter absentes, nec oportet ut repetantur, cum
coniuges infideles fidem sitscipiunt, quia in his non est Sacramentum, i in coniunctione maritali, quae est inter fideles, deest tamen ei significatio,
430쪽
A ficatio, ut disimus. sed cum pri inum fidem suscipiunt, incipit significa.
re Christi, & Ecclesiae unionem, ideoque incipit esse Sacramentum, gratiamque inuisibilem nanciscuntur ex maritali coniunctione illa. si ruinis incipiamus ab arcano, Christi, stilicet,&Ecclesiae unione, non significatur illud a verbis, coniunctione, qisam faciunt uerba. repetamPs paucis omnem matrimoni j institutionem, &vini. Fuit primo institutum in Paradiso ante peccatum in officium naturae, persectum tamen: post Diluuium fuit institutum in officium naturae, dc remedium concupiscentiae, cui ex matrimonio imposIi sunt certi fines; ne vagentur matrimoni j iura. per Christum in Evangelio Matthaei cap. 18. suit matrimonium restitutum
B ad primam illam persectionem, addita vi Sacramenti, quam Apostolus explicauit in epistola ad Ephes cap . . in remedium etiam concupiscentiae, quae adhuc in nobis multum petest, ut inquit Apostolus, prima Con
Quae hactenus a nobis dicta sent de matrimonio, pio huius'opusculi'
compendio, satis esse uideri debent: Nunt paucis perstringetrius matrim nij impedimenta, quae commode colligi possunt ex matrimonij definiti ne. Diximus matrimonium esse secietatem maritalem societas utrθh
inter virum, & mulierem initur contractu, Sc pactione qpadam; contractus uero efficiens causa est consensus eorum, qui ἱnter se pacisti intur: con- sensus uerd, si consensus iure dici debet, voluntarius visit, necesse est; ea C igitur, quae uoluntario adiuersantur, dest ruunt consitastina, de per eum pDctionem. voluntario autem, ut dicit hilosophus in tertio Etsi coriim, ad uersatur coactio, item ignoramia. coaetio gitur, oc metus, qui iure dici potest humanus metusi impediunt matrimonium, quia tollunt consensum voluntarium . item error per nae, ut puta, si vir putet Martham, es se Mariam, aut si mulier reatur Paulum, Petrum esse, quainuis contrahant. per uerba depraesenti, matri rhaonium nullum est. item error status persenae, verbi gratia, s putat mulier esse liberum eum, qui seruus sit, s mulier non fuerit etiam ipsa serua, matrimonium nullum est. Hic non est diacendus error quispiam, si eum putet diuitem, qui est pauper, aut bonum, qui est malus, aut sanum eurm qui est aeger, utiqtie hi erro es nullo patia matri D monium impediunt; cuius rei ea ratio est, quoniam is error, qui aufert --.Iuntarium circa ea, quae se pertinent ad secietatem maritalem, quae ea pactione initur, destruit voluntarium quoad secietatem, ut putas volo inire societatem cum Maria, Se mihi offeras Martham, utique pefaceidens tonamho cum Martha, per se autem, quo ad meam vostilitatem. c ontiabb cum Maria. ecce qudderror est in his . quae per se pertinent ad societatem, quam ineo. s ego item liber contraho cum serua, quam puto liberam, utique sal- lor in eo, quod per se pertinet ad societatem hane . non enim cum situ poa 'test esse commoda societas maritalis, praesertim ad tuendam rem,Se conuersationem domesticam, neque tradi persecte potestas corpotis, inqi 'od sex habet dominus. quod uero sit sana, aut aegra, sapiens, uel insipiens, non per se