장음표시 사용
611쪽
& i nobis; non autem a Deo. Deus etenim ut supra ostensum est,nequit esse Emalorum, id est, peccatoriim causi per se, ut sit pra ostensum est: a nobis tamen siint lci libero arbitrio, quia ex nobis deficere possumus; imperfecti namque semus . te deficientem naturam habemus, qu ae adhuc ex peccato aegritudinem contraxit ; factaque est magis deficiens; &hbedicitur ab Osea Propheta. Perditio tua Israel,tantummodὰ in me auxilium tuum; sc Iac. in Epistola,Deus intentator malorum est, sed unusquisque tentatur a concupiastentia sua. Bona uero opera nostra humana a libero arbitrio sunt, non tamen sine ope primae cause & primi mouentis. Nam ut praeteream Philo phonim rationes, sic dicitur in Psal. Aperis tu manum tuam, & imples omne animal benedictione, auertente autem te facie turbabuntur, de in pulue- Frem sinim reuertentur. Qiiod si accipiantur bona opera nostra, quibus seelicitas suprema debetur,manifestum est, quod primer uniuersalem illam vim,
qua naturaliter, secundum tamen nostrae nati irae captum, movemur a caua
prima, requiritur priuatus quidem,'dc particularis propriusq; motus, quo in Deum per fidem conuertamur,&conuers per grat am histificemur,adopi murque in filios Dei: neque tamen hoc tollit libertatem arbitri j; immd magis liberos nos facit,ntillique deest hic motus a Deo, dummodo quis n5 officiat,ac per desechim mal ae voluntatis reijciat diuinum hunc adflatum. Nana quae per alios possitimus dummodo velimus, seu dummodo non reij ciamust: num oblatum, nostri esse arbitrii dicimus; & hoc in tertio Ethicon dicit Aristoteles, nullusque propterea a Deo reprobatur, si ipse sbi non desuerit: Gpossumus ergo per nos peccare & perire,non tamen possumus salui fieri, nisi per gratiam Dei;quae,ut dixi,non aufert arbitrii libertatem,sed perfectiorein eam reddit. Idco, quod supra adduximus, dicit Osea Propheta, Perditio tua Israel.tantummodo in me auxilium tuum,ac si diceret, per te perire poteris. iee Deo sed tibi ascribenda est tua perditio, auxilium autem tuum tantum .modo est a me.quia neque humana bona sine diuina vi facere possumus neque diuina illa, quibus beatitudo debetur, sine motu mentis ad Denm, quo ad Deum movemur per fidem. & sine gratia, quam ad Delim conuers consequimur. Ideo dicebat Apostolus Paulus, Non sumus susscientes ὀ nobis, tanquam θ nobis. aliquid sacere aut velle, sed omnis sussci Aia nostra a Deo est; le in Evangelio dicit Christus, site me nihil potestis facere, ego sum uti ntis, vos palmites; scuti palmes non potest quippiam i sescere nis manserit.in vite,sc nisi in me manseretis,nihil potestis facere. Item, non vos estis
qui loquimini, sed spiritus patris vestri est, qui in uobis loqu; tur. Item,si
perimentum quaeritis eius,qui in me loquitur, Christus. Item vilio ego, iam non ego,sed in me Christus. Item Aperi os tuum 3c implebo illud. Item factus stim tanquam iumentum aptidie,&ego semper tecum; Ex quibus om-vibus attictoritatibus sicile cor ligitur id, quod dicebam, nos non posse qui piam i,oni sacere ad salutem, sine diuina gratia . Legemque Mosaicam, permam non iustificamur, datam nobis propterea esse, ut per eam cognascamus
612쪽
A scamus peceatum aegritudinemqtae nostram.ldad gratiam recurramus .Haec mihi itidetur esse sententia Pauli perspicita in Epistola ad Romanos, perlegem. inquit, cognitio peccati; multaque in hane sententiam dicit, quae non oscitanti lectori compertissima esse poterunt. satis de hoc articulo.
Quintus Lutheranorum articulus est de sacramento consessonis. inquiunt Lutherani consessionem retinendam esse . non autem omnium peccatoium, sed eorum duntaxat, quae conscientiam mordent. Nam caetera
prope impossibile est intelligere, ac nosse, quod etiam perhibent in Psalmo diei Destilla quis intelligit 3 Peccatorum erm,quar urgent nos, ac sui grauita
te premunt conscientiam, consessionem dicunt retinendam propter vim
g absolutionis, cui fides est adhibenda, Christoque sine haesitatione ulla credendum , qui inquit, quorumcunque remiseritis peccata. remittuntur eis; ob eamque potissimum causam nobis peccata remitti . quia credimus verbis Christi. nosque absolutos propterea esse nequao iam dubitamus. Ne que negant Lutheeani contritionem peccatoriim inesse oportere ei, qui ab soluendiis est, caeterum negant post absolutionem habitam ulli nos satisfactioni esse obnoxios. Non enim inquiunt.par est Deum maxime bonum, maximeqtie liberalem non omnino omnia condonare illi, quem gratia ini partitur, shique ex inimico amicum facit, sed poenam aeternam ac supplicium nimWam desinitum condonare, poscere uero ab eo temporariam mulctam. Quocirta negant Sacramenti huius tertiam partem. ni ae scilicet Sacramen C tum&absolutionem consequitiir, satisfactionem uidelicet. Qtrare negant etiam purgatorium ignem .Raec Lutherant. Huius eorum sententiae primam partem, retinendam scilicet consessonem propter ab lutionem,' non censeo ego esse improbandam. Verum quod addunt grauia tantum delicta, qtiar conscientiam urgent Sacerdoti dicenda a ia uero minimξ, quia nullus delieta intelligit, reor posse ad rectum sensiim reduci. Nam peccata mortalia sint ea.quae conscientiam premi int.Haec ueri; sunt explicanda pro virili.RGlioua vero venialia incuam,generali ouadam consessone si explicentur,satis
esse;nec insistendum esse quibusdam scrupulis,quos sathanas plerumque viris probis ac religionis obseruantia praecipuis obijcit, incredibilibiisque stimulis eos agit. sensus iste meo iudicio non est improbandus. mod s eno
D mia tantum pectata exponenda sacerdoti esse censeant,reliqua uer3.si mortalia si ierint reticenda aut generali tantilm consessione explicanda,longὸ er rant suisque se ipsa rationibus conuincunt.Non enim Sacerdos ea remittere peccata poterit quae ignorat, neque iudicare in quemniam debet aut malum
de quopiam suspicari,aut sinitari. Hoc namque ab osscio viri Christiani maximὸ est alienum.Confiteri ergo is debet,qui absolutionem petit. Qiiod si dicant susscere generalem consessonem; curetia in enormibus peccatis eam susscere non credunt 3 Cognoscat ergo necesse est Sacerdos eam terram. quam absolutione est canaliurus. Praeterea ignariis Ze idiota Christianus.
sit hue amore corruptus, quonam pam rerum iudicium serre de se suisque
613쪽
pestis poterit . ut discernat, in quiluis grauiter ,&' in quibus leuiter delique. Erit. Retinendus est mos antiquus Catholicae Ecclesiae, quam seruant notitant dira sectatores Romanae Ecclesiae, verum etiam Christiano nim nationes quae maximὸ dissilent θ Romana sede. Graeci, inquam, Armeni Maro- .nitae, pii ac nonnullae aliae Christianorum sectae lingua moribus, ic institutis maxime alieni a Politisce Romano. Ex quo certissimam coniecturam facere possimus traditiun hunc consessonis morem a Christo & Apostolis Christiano populo, ad nos usque deuenisse: nam Sc de baptismate Ioannis. quo homines uocabantur ad poenitentiam dicit Euangelista, Baptitabantur omnes constentes peccata sua. Quo fit, ut existimem priore sensu non improbando, Lutheranos primam huius sententiae ac dogmatis sui partem Fprotulisse. Quod uerὁ inquiunt credendum esse absolutioni praestitae, minimeque haestandum se absolutos esse propter uerba Christi id dicentis; non credimus esse reijciendum, immὀ summoperὸ nos etiam fidem, qua in Deutendimus.commendamus,cui ut permeniamus ad gratiam, maxime innitendum esse fatemur,secundum sententia Pauli cepissime id asserentis,&Chri- si in Evangelio in compluribus locis,quos nunc citare non est opus.Id uerisui od addunt de satisfactione, inanem scilicet esse post absolutionem, quia
De iis ex infinita liberalitate ac misericordia,qua utitur erga nos, totam mul- clam dimittit, non autem partem adhuc retinet, cuius sumus rei, Zc quae satisfactione compensanda st; reor ego alienum esse a ratione naturali, ac dis
sentiens a locis quibusdam sacrae scripti irae. Quos infra citabo. pri md ratici Gnem adducam; in quolibet peccato mortali, ut inquiunt nostri Theolo .est auerso i summo Ae ;mmutabili bono. 8c est inordinata conuerso ad lamnum commutabile, quod est insta Deum. Ex aversione ab infinito modo, rei efficimur aeterni Ac infiniti supplicij. Ex conuersone uerὁ ad bonum commutabile inordinata poenae etiam sumus obnoxij, sed temporariae. Prior ab lutione remit ;tur per gratiam Dei, cui reconciliamur; posterior satisfactione diluenda est. Ridebunt,ut sistent hanc nostrorum Theologorum distinctionem I ut herant; dicent hue symenta esse,quae nec ratione nitantur,nec sacris . Iiteris. Iccirco minime a nostroru sententia dissiletes alia via aggrediamur. In nobis est lex naturae, quam Deus ex naturali lumine cuiuscunque hominis
indidi,tiixta id ouod dicitur in Psalmo, Multi dicunt, iiis ostendit nobis bo Hna Signatum est super nos lumen vultus titi Dominet supra hanc est lex diuina nobis tradita in sacris literis, infra ueris legem naturalem est lex civilis. quam scilicet ciuiles secietates hominum constituere. Haec quidem i nullo sanae mentis negari queu fit. rundamento hoc iacto dictis illud addimus unci idemque peccatum esse posse contra leges has omnes, Divinam scilicet Naturalem. & Ciuilem. verbi gratia. homicidium, L surtum est contra legem diuinam. nilia homicidia Ad furta Deus sacris literis prohibuit:.Est etiam contra naturalcm legem nobis inditam, cuius rei unusquisque in se periculum irotetit sacere, adhuc est contra legem ciuilem: praeliaricatio autem legis utriusque
614쪽
A utriusque iniustitia & iniquitas est, quae poenam seu mulctam, quam Ierlubet, ad aequitatem reducit. Sicuti ergo homicidar, quia contra legem diuinam egit, statuta mulcta est, ita etiam statuta' est ei poena, quia egit contra legem naturae; εc adhuc mulcta alia statuta, quia egit contra legem ciuilem. Quemadmodum ergo non est dicendum homicidam,qui contritus est. 8e a Sacerdote abselutus, ac propterea Deo reconciliatus, neque obnoxius amplius gehennae, absolutum etiam esse a poena, quam iubet lex civi- Iis, neque debere ciuitati poenas homicidij perpetrati dare, quoniam Deo reconciliatus, neque amplius reus aeterni supplicii: sic etiam non est negandum hunc homicidam Deo reconciliatum,remanere adhuc obnoxium poe-B nae, quae ei luenda est, quod egerit contra ordinem rationis & legem naturalem . Et se est inordinata illa conuerso ad bonum commutabile, quam dicunt nostri Theologi teri poraria poena diluendam esse, cuique aiunt satis. actionem deheri. Nisi quis ergo uoluerit esse pertinax, ut reor, facile intel- Iiget haec quae de satisfactione dicta simi, maxime esse dicta secundum rationem naturalem, idemque propemodum esse, si quis dicat et,qui reconciliatus sit Deo, cuique non imputetur amplius quod egerit contra legem diuinam, niillam amplius poenam deberi, quia transgressi is est legem natura- Iem . ac s quis diceret, nullam etiam poenam ei deberi, si pariter transgre sus sitisset legem ciuilem, ac ideo iniustias iudex censendus esset, qui homicidam iam Deo reconciliatum aliqua poena assceret, quod homicidium C perpetrasset. Hactentis ratione disputauim sit: hoc uerd comprobatur exemplis Sanctoriam omnium,qui pro peccatis quae secerunt, se ipsos sunt viti. μspon 8 poenas dederunt. Sic Niniuitae veniam meruerunt,sc rex E echias. se David rex; Ioannes Baptista hortatur in Evangelio, ut faciant dignos fructiis poenitentiar. Item in Evangelio Christus inquit, vae tibi Capharnaum, vae tibi Corasim quia si in Sodomis te Gomorra suissent uirtutes, quae factae sunt in te, iam dudum in cinere Se cilicio poenitentiam egissent. Item apud Danielem notissima est auctoritas, Peccata tua elemosinis redime. MuIta praeterea in hanc sententiam adduci possent, quae praetereo breuitati praecipue studens.
Sextus Lutheranorum articulus est de inuocatione sinctorum, eorum-D que cultu : inquiunt enim, cdm ex sacris literis unus sit Mediator Dei gehominum Christus Iesiis; qui etiam, ut' inquit Paulus, interpellat pro nobis, Sancti mediatores esse non poterunt. neque inuocari debent, ut orent pro nobis . nam etiam Ioannes in Epistola sua inquit, Filioli nolite peccare, quod si peccauerimns, Advocatum habemus apud Deum I
sim Christum . qui est propitiatio pro peccatis nostris. Haec Lutherant;
qui si negant Sanctos orare pro nobis, aut intercessonibus eorum nul- Iam nobis comparari utilitatem, ac propterea inuocandos non esse . proculdubid maximὰ errant. Nam cum sancti ciues sint ciuitatis Dei, Se Chri sti membra praecipua , cuius nos etiam sumus ciues, lepariter Christi membra, ac egregia praediti sint charitate erga nos, quis ambigere potest, quod
615쪽
pro nobis adhuc periclitantibus orent Valet autem eonina oratio. Nam, Es ut inquit Iacobus, assidua iusti oratio multum ualet, multo magis ualebit Sanctorum oratio ; quis etiam vertere in dubium debeat, quod non frustra a nobis inimcantur, eorumque gesta nobis imitanda proponuntur Nec obstant auctoritates,qilas adducunt. Nulli namque dubium est, Christium solum Mediatorem esse Dei de hominum. Solus namque meruit gratiam Septoriam his, qui in ipsum credunt. Hoc pacto nullus Sanctorum est mediator; immdcontra eos, qui secus sentiunt', exclamat Paulus in Epistola ad Corinthios, inquiens, An Paulus pro vobis crucifixus est Sic etiam est aduocatus. & interpellat pro nobis, cuius orationes efficaciam habeant, ut efficiant id, quod Christus uoluerit. Sancti ergo mediatores sunt&adu Fcati . scuti conserui nostri, sed domino chariores dc propiores nobis; inuocandi ergo sunt, non ut Christus, sed ut membra Christi', orantque pro nobis , ut ex pluribus sacrae scripturae locis probari posset, quos consultd praetereo. Verum, quia in hac Sanctorum inuocatione potest irripere abusus, cum ita quis ad superstitionem declinaret, ut obliuisceretus Dauidi cum ilia lud, Vacate Se uidete quoniam ego stam Deus. de alibi. videte quod non sit
allux praeter me; censerem ego interesse plurimum bonorum praesulum .hitiusmodi abusus cohibere, ea tamen mo/eratione, ac dexteritate, ut nihil vi fieret, sed pro temporum ratione ac moribus nationum in melius paula
Septimus Lutheranomm articulus est. de votis Monasticis, te coeli- Ghatu Sacerdotum . inquiunt Lutherani: Vota Monastica perpetuae praesertim continentiae esse reiicienda: tum quia sunt contra mandatum Dei.
qui in Genesi dixit ad Adam, Se ad Noe post diluuium. Crescite & multiplicamini , ac implete terram. Item de re impossbili votum fieri. est contra rationem. Sed seruare perpetuam continentiam est res impossibilis: ut experimento compertUm esse potest sumpto a Monachis, qui voverunt coelibatum.& i sacerdotibus. igitur talia vota tollenda sunt. Haec in summa Lutherant.
Quantum ad priorem partem pertinet, scilicet de votis Monasticis, dicimus. nulli dubium esse, vitam coelibem persectiorem esse, magisque aptam rerum diuinariam contemplationi, quam vitam eius, qui uxorem habeat. HNam 3c rei domesticae cura distrahit animum hominis a contemplatione: de voluptas venerea adfigit humi diuinae particulam aurae. aded ut nihil serium in ea homo cogitare possi, ut dicit Philosophus in Ethicis. Averroes etiam in septimo Physicorum idem dicit sere. Inquit enim, perturbationum sedatio ad contemplationem summopere facit: sed praecipue omnium castitas . Paulus etiam idem adserit: Qiii uxorem habet, quaerit ea quae sunt uxoris, Sediuisis est. Item, inii dat virginem suam nuptui, bene facit, Sc qui non dat. melius sicit. Item, De virginibus praeceptum non habeo, consilium autem
do tanonam misericordiam a Domino consecutus. Innumera huiusmodi possem adducere ex sacris literis. Nulli ergo dubium esse debet, quin
616쪽
A Vita erelibum sit praestantior iiitaeoni m. qui uxores habent. Quod si meliorae excellentior est vita Coelii una, nullus ambigere potest, quin etiam in hac Ecclesiastica Hierarchia eiusmodi hominum persectiorum status es.se debeat; qua . si hoc statu careret, imperfecta esset: utpote 4ui deesset persectior status hominum. status autem firmitatem dicit, qua frivatus is qui est in eo ordine, descendere non queat ab eo uiuendi gradu ad inferiorem ordinem. Sic dicimus Sacerdotum seu clericoriim stariam, se stati imeorum qui uxores habent, statum: Quem stuum Coelibum si concedere de- hemus Feclesiae Christiana . necesse est, ut firmitas haec adst. Firmitas 'autem haec ex voto comparari solum potest; quo quispiam se, vitamque sua in B uniuersam diuinis obsequiis contemplationi te offerat, ac veluti holocata sum faciat. Nis ergo velimus perfectiorem hunc hominum statum ab Ecclesia remouere, manifestum est C libatus vota improbanda non esse, Im mo ad decorem de persectionem Ecclesiae maximὸ facere. Hoc ex sacris literis comprobatur. Nam Christus in Evangelici inquit, diuersa esse Eunuchonorum genera, eorum scilicet qui deprauata natura nati sent. Ac eorum qui manu arteque hominum facti; Ze eorum demum qui se castrauerunt propter regnum coelorum .:Sed omnes non capiunt hoc tierbum. Ex quo colligi potest, esse gemis hominum maximὸ probandum, qui se eastrauerunt propter regnum coelorum. Hi . qui siae voto coelibes sit ni, non propterea dici queunt castrauisse se propter regnum Ccolorum. Nam Eunuchi non C dicuntur tantum, quoniam non generant. sed quia impotentiam habent generandi. Ii ergo tantilm,' qui ex voto castitatis sibi adememni potentiam generandi. possunt dici uerὸ sese Eunuchos secisse propter regnum coeloiarum. Paulus item Apostolus, tam loqueretur de viduis, quae se diuino obsequio manciparent. admonet viduas iuniores admittendas non esse, quia cilm luxtiriatae fuerint, in Christo nubere volunt, damnationem habentes. mioniam priorem fidem irritam secerunt. nubentes autem non possunt me reri damnationem. Quoniam priorem fidem irritam fecerunt, nisi moriam voverant.& fidem Deo dederant sese nulli amplius nupturas. Rationes quas asserunt Littherant.noli est dissicile soluere. Nam priorem rationem de mandato Dei in Genesi, nisi velint asserere contra distium Anostoli Pauli , virgi- D nitatem esse peccatum,Scesse contra Dei praeceptum,illis quoque nobiscum sollienda est ea ratio contra Iovinianum, dicendum lue. praeceptum illud Adae datum &Noε, tan*iam parentibus humani generis, ac humano generi in illis existenti: non tamen datum, ut quilibet homo id mandatum ser-Den, generatio enim est propter bonum spe ciet,ut species scilicet perseueret; scuti agri cultura, ut cibum habeamus. quo niuriri possimus: non tamen propterea quilibet homo dare operam debet agri culturae; se neque quilibet homo dare debet operam liberis procreandis. Immo, cum homo ciuile sit animal, nimiaque ciuium multitudo officiat bono ciuitatis, ut philosiophi probant. multum conseri bonae& Delici hominum vitae noni illorum hominum coeli linus. Quod postea diculi seruare castitate esse impossibile: quona
617쪽
pacto asserere possunt id esse impossibile, quod tam multa hominum, vir Enim ἴc mulierum millia seruauere, dc in monumentis patrum nostroriam Christianorum memoriae proditum est Plenae suere ingentes eremi Monachonim coenobiis. Innumerae virgines , quae vitam cum morre commutarunt, ne ulla in parte si mel animo conceptam virginitatem macularent. Notamen inficias co.nostris temporibus ad hunc vitae stat lim perfectorum hominum Sc virginum temere ac passm paruo,aut nullo discrimine plures sc pe admitti; quo fit, ut etiam eorum multi in maxima labentur scelera; caetexosque illius ordinis 5c status, probos alioqui homines infament. Quamobrem maiorem diligentiam adhiberi oportere, nec abbates caeterosque, qui monasteriis praesent,ita faciles esse,ut plerique eorum sent ad Monachos re- Fcipiendos. De Coelibatu Sacerdotum, quae secunda pars erat, nulli dubium. quin hoc si institutum Ecclesiae. Verum hoc institutum maximὰ puto con-ilenire Sacerdotis ministerio, qui semper sere addictus esse debet diuinis rebus; ut qui uxorem habet, diuisiis est, ut inquit Paulus. Non tamen probandum censeo hunc morem,qui iam inualuit in Ecclesis multis,ut quiuis pas. sim admittatur ad Ecclesiasticos ordines, etiam primae lanuginis adolescentes, & homines inopes, ignarique rerum omnium, te cepenumero viri pratii. quamobrem abusus hic etiam esset corrigendus. Octauus Lutheranorum articulus est de Canone missae, quem summopere improbant; eo quod ex eo itideamur nouum sacrificium Deo offerre, ac propterea aperte contradicamus Pauli sententiae in Epistola ad Hebraeos; Gubi inquit, Christum unico Ablato sacriscio sanctificasse omnes ad se accedentes,neque reliqiram nobis esse nouam hostiam pro peccatis offerendam rImmo s Christus. inquit, inter nos esset Pontifex, non haberet amplius hosiam quam offerret. Haec igitur Pauli expressa sententia improbare uidetur Canonem missis, quo uidcmur Deo nouam hostiam offerre, novumque sacrificium de manibus Sacerdotis. improbant deinde vehementissma ora
tione hanc Missarum, quae passim dicimtur, multitudinem & frequentiam. unamque tantum sitfficere asserunt in teplo uno diei sngulis quibusque diebus, praesentesque Eucharistiam e manibus Sacerdotis stimere debere diculis non omnes,maiorem tamen eorum partem.Haec Lutherant.Vtinam Christiani homines uui Christum sequi, Se in eum quim maxime credere profite Htur, charitatem seruarent ac humilitatem: quas Virtutes tanquam omnium praestantissimas Christus commendat,facile namque esset cori trouersas omnes de medio tollere.Nunc uero cum arrogantia Sc stiperbia elati,verbis tantum profitemur charitatem erga Deum te proximii,&: animi humilitate: davnusquisque sapientior fuisse videri vult, ac non sne causa proximum argui se; fit ut pertinacia ol caecati, nihil potius nobis sit quim sententiam nostra tueri,& aduersarij refellere.preneamus animi humilitatem, facileque erit nostram hanc controuersam componere.Christum dominum nostrum sese patri Deo hostiam & holocaustum obtulisse pro peccatis omnium quotquotvnouam fueriit & suturi sint, ac inica eahostia sanctificari de persectos red-
618쪽
A di quotamque . qui per fidem de charitatem adhaeserint, nul Ius Cli risitan
rum est q ii dubitet. Ni illiis etiam anit,igere potest, in Eucharistia se Calice , qtios offerimus, esse verum corpus de sanguinem Christi sub specie vini de panis, eum inquam sanguinem idque corpus, quod in cruce oblatium fuit. IJis addatur id, quod Christus dicit in Evangeliod Hoc facite in mei commemorationem : post liram dixerat: Hoc es corpus meum, quod pro uobis tradetur: in holocaustum scilicet de hostiam. Item Paulus Apostolus in Epistola ad Corinthios inquit: Hoc quotiescunque feceritis.mortem domini annunciabitis donec ueniet. Ex his quiuis colligere potest, in Missa Deo patri sacrificium Sc hostiam offerri, non notiam,sed eam quae oblata est. Nam B id quod offertur . est Corpus Christi verit m εἰ sanniis verus. idem numero cum eo quod ipse obtulit: est etiam idem secrificium, quia fit in memoriam
ipsius. de in annimciationem mortis domini: Stest repetita memoria unius
illius sacrificij, quod semel a Christo oblatum est. Novitas uerd est non ratione sacrificii, Illud namque idem offertur,) sed ratione modi. Nam tunc oblatum est sacrificium illud specie hominis in qua situs Dei apparuit nunc
Dero offertur sub specie panis Zc vini. Est etiam noui as. quia veteris sacri scii est noua memoria. Ea ergo quae dicuntur in canone Missae, sum uera. quia offertur hostia Christus. Se sacrificium quod Christiis obtulit: non tamen offertur noua hostia; sed ea, quae oblata fuit seb specie hominis, offer- iatur sub specie panis de vini t nouaque fit memoria veteris rei. Quam obla- C tionem praeuidens spiritus sanctus, sacerdotium Christi dicit esse secundum , ordinem Melchisedech: qui . cum esset sacerdos Dei altissimi, protulit panem te vinum; quia scilicet sub huiusnodi speciebus Patri offerendum esset uerum holocaustum, Christus inquam. in memoriam oblationis eius , qua se insim obtuli t in ara crucis sub specie Se forma hominis. Sic interpretandus est canon Missae. eaque sententia intelligendus, quae ex uerbis in eo positis. si recte animaduertantur. manifeste elicitur. Non ergo offerimus novam hostiam, neoue nbutim sacrificium facimus; nulla enim est hostia Deo accepta praeter Christum: sed sub speciebus ii is eum osserimus in memoriam oblationis illius , quasi ipse in cruce obtulit. Et haec est oblatio munda. de qua Malachias meminit, locutus in persona Dei. Nomen meum maia gnum est ingentibus. inquit. 6c ubique eitur mihi oblatio munda. Quod autem Lutherani reprehendant hanc Missarum frequentiam, tanquam quae contemptum pariat, fortasse non omnino reiiciendum est, quod dicunt: beneque fossan religionis maiestati consisteretur: si non tam temerὰ ac passima sacerdotibus praesertim ignaris aut malis, Misse dicerentur, nec in priuatas ac prophanas aedes inducerentur. Haec fatiq. Nonus Luthera norurn articulus pertinet ad abstinentiam institutam μ' esu carnium die Veneris Se sabbathi, item diebus quadragesimae caeteris' uehuiusmodi, prout Christiani omnes seruare solent; dicuntque haec instituta praua esse. 5c multum ossi ere Iibertati qua, ut inquit Paulus. liberati it nos
Christus, id ust, in quam nos asserula ab ob ationiblis 3t caerem ijs legis
619쪽
Mosaicae ; inqiiiiintque sitissicere fidem in Deum & Christum, cui debeatur
regnum coeloriam: huiusmodi nero dierit m obseruantias nihili existimandas esse. Nam, ut item inquit Paulus,regnum coeloriam neque est cibus neque potus,sed pax de gaudium in Spiritu Sancto, Scc. Improbant etiam ritum Ecclesiae in qua Eucharistia laicis hominibus datur set, specie panis tantum.& non vini, multosque ex Euangelio Iocos adducunt. ex quibus conantur colligere praeceptum Christi esse, ut utraque species laicis detur. Huiusmodi dicunt Lutherani in obseruantias Sc ritus seclisae. His paucis resipondebimus. Fatemur primum hortim quaedam instituta te obseruantias non esse diuini iuris,sed i patribus nostris & ab Ecclesia statutas; contra quas Ecclesia etiam statuere posset.si fore in rem communem hoc uideretur. Non tamen F propterea sequitur instituta haec bona non esse ic seruari non debere. Nam, eum Paulus praecipiat omnem animam sebiectam esse debere potestatibus
sublimiorihus, omnis enim, ut inquit', potestas i Deo est. Se Qui potestati resistitiordinationi Dei res stit: nulli dubium,quin.st contra iustitia de praecepta Pauli. haec inobedientia: praesertim,cum maximὸ snt hominum naturae accommodatae huiusmodi obseruantiar. Nulli etenim etiam gentilium philosophorum fuit unquam dubium,quin abstinentia i carnibus & ieiuniumentem euehat ad supernae E contra, crapula, delicataeque mensae animum
grauent, ne quippiam sublime sapiat. Cur ergo improbandum est Ecclesia institutum, quo praecipitur huiusmodi abstinentia, his qui sine detrimento
honae valetudinis ea uti possunt quem morem vetustissimum, i tempori- Ghus Apostolorum, in Ecclesam deductum ad nostra usque tempora cuius cunque nationis & ordinis Christiani seruauerunt ac seruat, quibus nihil est commune cum institutis Romanae Ecclesiae. Graeci hunc more seruant, Maaronitae; Iacobita . AbissenLArmeni, moribus, lingua,ac institutis aliis inuicεIὀngissime diuers. At inquilini Christus haec facienda non praecepit.Si non scriptum est, pr cepisse , non tamen propterea colligi posset quod non prae- ceteri t. Nam multa dixit de secit Iesus,quae non simi in Evangelio scripta ut testatur Ioannes Euai elim. Multa per spiritum sanctum datum Apostolis, eos docuit,& palam sedit, quae antea non praeceperat; inquit enim ipse Apo- solist Multa habeo vobis dicere, sed non potestis portare modo. Paracletus autem spiritus. quem mittet pater in nomine meo. ille vos docebit, icc. Ue- Hriam .manis i Claristo Be ab Apostolis non suerint haec instituta an propterea non sunt seruanda patrum nostromm sanctissmorum hominum antiquissiana instituta quae ratione naturali nituntur quibus Christum imitamur,qui quadraginta diebus & noctibias ieiunavit λ qtiae prodesse tantum, obesse ueris minime queunt si etiam quippiam obessent non tamen propter haec ruri menda erat Christiana charitas Se Ecclesiae unitas. Fatemur nos quoque cum Paulo Apostolo, regnum Dei hon esse cibum aut potum, & Quod intrat rex os. non coinquinare hominem, ut Iudaietantes dicebant,qui cibos quoiadam mundos, no ullos immundos ficiebant, quibus infici conscientiam, mentemque hominis praedicabant, qui eis vesceretur. Contra hos exsamat
620쪽
A Apostoliis, Se Christus in Evangelio, hancque discretionem ciborum imis
probant. Praeterea satemur, etiamsi huiusmodi etiam apud nos instituta abstinentiae superstitiosὸ serventur,ut nonnulli faciunt, Se contra rationis regulam, qui de charitate erga Deum de proximum parum curant: si inuidi sint. aut superbi, nihil cogitanti dummodo in huiusnodi obseruantiis non delinquant' quas etiam aegritudine pressi minime omittereti superstitiosae hae o seruationes addictae exteriori cultui tantum de interiori uerd ne somniantes quidem,non prosent Christiano viro.Non tamen propterea censendum est. huiusinodi obseruantias esse omnino reiiciendas, cum sint maxime utiles,de magnoperὰ faciant ad interiorem cultum excitandum Se augendum: neque
B desiciscendum est ab ea obedientia, quam debemus Ecclesar eiusque praepositis ac summo Pontifici. De Eucharistia quod addunt, debere scilicet tribui Ialcis sub utraque specie:nimirum,cum ips fateantur Liatherani uerum coriapus 8e sanguinem Christi per concomitantiam esse sub specie panis tantum, sicuti sub specie vini verum sanguinem, dc Verum corpus per concomita tiam: mirum est. cur improbent institutum hoc Ecclesar. quae ob euitanda innumera scandala εἰ plurima quae foeditatem adserebant huic Sacramento. cum praebebatur laicis sub utraque specie, statuerit sub specie tantum panis laicis praeberi, cilin nulli dubinm sit. quod Se singilis te corpus Christi assiliam itur siti, una tantum panis specie: εc in actibus Apostolorum fiat mentio tantum de pane, i dicitur de Apostolis quod perseuerates erant in fractio-C ne panis: sub specie namque panis Se corpus Christi comeditur te sanguis bubitur. e cuilibet satis compertum esse potest. Quae addunt de potestate Ponti fieis 5 Episcoporum, nulli dubium, s ratione nitamur. de sacrae scripturae auctoritate.quin in Ecclesa Catholica debeant esse praesides, qui potestatem habeant in spiritualibus iudicandi Sc coercendi; puniendi denique.si qui deliquerint i qua uti debent ad aedificationem Ecclesiae, non ad destrii monem. ut inquit B.Paulus. Nisi enim in spiritualibus in Ecclesa essent praesides qui de docerent populum Christianum, zc coθrcere possent eos, qui secus seris.
sint, aut dicerent, nimirum Ecclesa Christianortim pastoribus careret, peiusque haberet quam secietas ciuilis, quae rectores habet Sc pastores. Niter enim humanum genus non hominum more,sed more ferarum degeret.Ea-D que libertas. quam praedicant, maxima efficeretur seruitus. Quod Plato adnotrenit in libris de legibus. In ea,inquit,ciuitate in qua libertas haec esset, Hunusquisque id ageret.&eo quo Vellet, viveret modo maximam serii itutem ess cerer, clim probis viris contra improbos nullum esset publicum auxiliuAbst ereo, ut haec perturbatio si in Christiana Eeclesa, quam optime omnium institiatam esse oportet, ita ut hierarchiam qtrandam pr. t eserat, quod
Dioni sus in libris de Ecclesiastica hierarchia pulcherrime ostendit. Hoc idem inquit B.Paulus: Vultis in virga veniam ad vos, an in lenitate Tradere etiam Sathanae eum qui peccauerat, potestatis sui. Sic in actibus Apostolorum Petriis Saphvram de Ananiam mulctatus est, ec, qui-d uolitissent fraude facere Spiritui salvis. Innumera adduci possent ex sacri, literis, de ex sanctita