장음표시 사용
651쪽
cepta,quae ferirari a nobis non possunt, alia ite lauiusmodi,quae ueram quam Eopositimus paulo ante doctrinam fallaciter imitantur: exorti quidam sunt, qui se Lutheranorum hostes atq; aduersarios, catholicaeque veritatis patronos esse profitentur;qui statim atque de humanae nati irae imbecillitate,de a
bitri j aegritudine, de gratia, de fide, qua erga Christum assci debemus, verba
apud populum fieri audiunt, Lutheranorum doctrinam esse clamant, & cum pertinaciter arbitrij libertatem asserere uolunt hominem paulatim extolluta diuinam gratiam deprimunt, ipsi ex catholicis Pelagianos sese faciunt, Sc ne quod in Christiana religione caput & radix est,propagetur, & latius diffundatur impediundi imperitam iterd multitudinem multis modis offendunt,multarumque seditiontum ac dissensionum telas ordiuntur. FDe priori quaestionis huius parte hactenus dictu sit, quae ad eos pertinet . qui superbia inflati, renimqtie omnium ignari dum se Lutheranorum hostes profitentur, Catholicos se dici uolunt,cum Pelagiani potius quim Catholici dici debeant. Ad eos nunc uenio, qui ubi aliquod D. Augustini opus perlegerint,ut ea, quae caeteros latent,sbi cognita esse demonstrent multitu)inem multis ineptijs circunueniunt, eaque docent, quae nec ipsa capere possit, nec ipsi sorte prol e intellexerint:atque ita optima illam docendi multitudinendi. populisque concionandi consuetudinem, in turpissimum abusum, atque iri summam insaniam conuertunt,ut diuina fauente gratia,luce clarius perspecturum te confido. Quod ut facilius intelligatur,a primis rei radicibus exordiar.D.igitur Pauli aetate,cum a Iudaeis sere repudiata, inter Gentiles propa - Ggati Christiana religio coepit, coepit & humani generis aduersarius varia quoq; et ir anta suo more disseminare, ex eo silperbiae semine occasone sum pta; quod in hominum animis primum consequutum est peccatum, quod per carnis originem, in omnem est humani generis propagationem derivatum. Ac gentiles quidem ob excellentem, qua floruerunt philosophiae cognitionem,Iudaeoriamque tum alia multa, tum maxime in Christum nefaria sacta, diuini huius iudicii rationem explicare primum uoluerimi: quasi gentes Deus ad se vocasse,Iudaeos autem repulisse uideretur,aut illorum meritis,aut
horum flagitiis prouocatus. Ex aduerso Iudaei, illi inquam, qui Christo nomen dederant, stio ipse rum amore impuls, εc nimio in tuenda populi Hebraei dignitate ardore adducti, gentibus insultabant,genusque situm summis Hlaudibus extollebant, tanquam Deo praecipuὸ earum: cui nimirum lex data, missi Prophetae, multaque summae beneuolentiae signa demonstrata e
senti cum omnes, ut sacrarum literarum verbis utar, promissiones atque
foedera cum Hebraeorum natione inita suissent ; quippe quae Abrahae semen esset, atque ab Israel e manaret. cui semper in diuinis Ilieris promissiones factae diciuntur. Quin&hae quoque promissiones nonnullos postea offenderimi, cum suis Deus pollicitis minime stetisse uideretur. atque ita paulatim Deum non modo tacite, verum etiam palam atque aperte, fraudMIenter atque impie minime veracem, minimeque constantem vocitaro
coeperunt. Ac huiusmodi quidem seditiones Romae praecipue ortae sunt.
652쪽
A nua in urbe plurimi sileri int ditiites Itidaei; Gentiles quoque multi ad Christianam conuersi religionem; virique ii ero Romani nominis splendore ac dignitate arrogarites. Tum D. Paulus. qui quasi vas quoddam. quo Christi nomen Ze gratia toto diffunderetur orbe, deleetiis .i Deo fuerat. Cliristiani nominis amore inflammatus,eaque occasione inuitatus, pulcherrimam 5e dic scillimam, quae ad Romanos est. Epistolam scripsit: in qua propositum illi est utriusque gentis superbiam comprimere, suam ipsorum illis imbecillitatem ob oculos ponere, Sc.quod ante dictum i nobis est. probare non nostris nos meritis, cum merita in nobis nulla, peccata uerd quam plurima sint; sed diuinae tantum bonitatis,ac misericordiae beneficio, per nouam quae in Chrin sto facta est spiritus generationem, diuinam nos gratiam esse consecutos: Mad Dei iussa obseruanda, de bene beateque vivendu, neque naturalem legem, neque philosophiae moralis cognitionem, neque ipsa etiam Mosaicae praescripta lii idquam prodesse: cum haec alioqui silapte natiira bona nobis ob naturae corruptionem noceant, & violata lege maiori peccato obnoxios reddant:atqtie hoc unum nobis praestitisse legem,ut in peccati cognitionem veniamus quo nostrae nobis conscii aegritudinis quam sepe D. Paulus peccatu
appellar ad medicum, hoc est ad Christ i per fidem confiigiamus. Hanc cum Epistolae initio copiosissime doctrinam tradidisset D. Paulus: nono deinde capite quod Hebraeos multos, qui i Christi gratia, Ac silutari uita discessis.sent, multis offendiculo esse animaduerteret.quibus Deus quod promissse . C minimὸ praestitisse uideretur: velletque Hebraeorum copescere arrogatiam, qui auitam nobilitatem iactabant. eiusque nomine obstrictum sibi Deum iudicabant, ut & benigne illis prouideret, & ad sempiternam quoque salutem perduceret: haec inquam cum Paulus animaduerteret. instituta praefatione immensi quo populum illum coplectebatur amoris,quem tantum esse profitetur, ut vel stio ipsus anathemate ipsum saluare desderet quod in maiorem diuinae honitatis gloriam, te honorem imi uersae illius gelis, qua suam ipsus salutem redundare arbitraretur.haec inquam praefatus statim ad eorum se ea lumnias dissoluendas conuertit,qui Deum quasi mendace, aut certe ad pro missa sua exequenda infirmum accusabant. Ac primum quidem eorum eris rorem redarguit, qui ijs tantum qui ab Abrahamo atque Israele secundum D carnem originem ducerent, diuinas promissones sectas esse arbitrarentur,
ij que factas esse docet qui a patriarchis illis spiritali esse nr generatione propagati atq; Abrahami fidem imitarentur siue Hebraei illi suissent, sue gentiles. atque his quod Deus promisisset.fixum esse ac stabile. cum Sc verissimus Deus sit,ia quae promisit omnia infinita sua potentia praestare queat. Deinde vero D. Paulus quo promissonis firmitatem patefaceret. coadhis est rerum
humanarum circulum transcendere,in quo S humanarum actionum causae, atque ipsae etiam actiones, eariamqtie fines cotingentes sitnt, atque a contingentibus pendent causis, nobis videlicet qui n5nulla necessive operamur, sed liberὰ Sc contingenter rerum Sc Cocilioriam mutationi subiectit R multa quoque frequenter interueniunt, quae omnem ex rebus liti mani, stabilit
653쪽
tem adimunt, de constantiam. Harum inquam rerum ambitum D. Paulus Etranscendere coactias est, de maxima,ut uidebimus, reuerentia ad diuinum illum sinplicissmiim, omnique fine carentem circulum sese conuertere, qui,
ut initio dichim est, nulli peculiari causarum naturae, qui effici edi rationi ad- dichis est; sed unica de simplicissma operatione, quae ipsius eadem diuinitas
est, omnes complectitur causas inferiores, eariamque Vim naturamque conseruat,neqtie ulla in hoc orbe vicissitudo,neque suit neque erat, sed est tantusimplicissimum reperitur,quod omne tamen praeteritum suturumque tem
pus continet S diuturnitate sua infinito spatio excedit.Iccirco in hoc diuino orbe neque indefinita est ullius effecti. etiam contingentis scientia, ut apud homines; neque voluntas, quae prima est omnium essedimum contingentiu Fcausa, desectus semper excipio vel indes nita est vel inconstans, sed certissi-nia semper 8: constantissma. Proinde D. Pa illo ut Deum & veracem esse, Scquae promisisset reddere posse probaret; ex hoc nostro qui facile mutatur, ad diuinum illum orbem constendere necesse fuit: atque ita subiungit firmissimas esse promissiones. Deumque ijs quos elegit, 3c ad Abrahami haereditarem ac henedictionem destinauit, non propter carnis affinitatem,aut quae diuinam'gratiam praecesserint merita sed sita tantum bonitate indueham,quod promist,praestare contendit.Duo itaque simul conficit. primum enim c6tra eoru opinione, qui instabilem Deum, &imbecilliorem esse affirmabant
quam ut promissa sita adimplere posset, diuinarii promissionum firmitatem ostendit: hominis deinde comprimit superbiam qua ille inflatus quidqua in G
nobis esse cogitarct, quod a ternam illam electione, Sc diuinam gratiam antecederet:vt hac vana mentis commentatione deturbati,magis,magisque in diuino nos conspectit submi iteremus; & ne tantae bonitatis, atque immensi erga nos beneficii immemores aliquando uideremur,siimmo midio caueremus. Qitoniam uero his auditis homo arrogantia elatus, cum tamen tantadiit ita huius orbis amplitudinem, atque admirabilem simplicitatem capere non possit praefracta statim temeritate percunctari potuisset, cur hunc potius Deus,quam illum ad aeternam vita destinarit; Paulus diuini numinis ardore inflammatus, in hanc contra seperbiam, & intolerandam arrogantiam insurgit eamque iusta reprehensione compescens,Tu inquit quis es qui respon)eas Deo An non habet potestatem figuli is, ε. c.& paululum postea de- Hlapsus, ad rerum humanarum orbem, atque ad eam etiam rationem, qua vitam nostram operationes,& eas qui consequuntur effectis vel inuitis etiam
nobis institui necesse est: in fidei nos viam inducit, non in operum nostroria stiperbiam aut legis cognitionem. Ex quo manifestὰ nobis ostendit quae catin Hebraeorum populo extitit tantae ritinae, qui contempta Christi fide, climoperibus suis, & legis obseruatione niti voluissent; gentibus ansam praebuerunt,ut eorum aemulatione fidem complecterentur. Se Iudaeos pari modo docet, gentium tandem exemplo prouocatos, fidei Euangelicae ceruicem sit missuros.Denique eorum quae ingenio humano obuia sunt,ambitum transiliens, & ad rerum diuinarum orbem sese conuertens, non arroganter & stu-
654쪽
A pidὸ ut hi solent,qiii imperitae atqtie in finieti multi itidini doctrinae opinione imponunt, sed magna animi reuerentia exclamat, O altitudo diti it tartim
sapientiae Dei: quam incomprehesibilia simi iudicia ellis, 3c qitim inimi estigabiles viae eius. Scribit uero insignis gentium doctoris insignis discipitius, Dionysius in coelesti sua hierarchia, adducto illo Esaiae testimonio, ubi Deuse uidisse dicit sedentem sit per throniim;& post pauca verba seraphinos duos
senas alas singulos habentes, quarum lunis obuelabant facies sitas; docet inquam vir ille sanctissimus. alis vultum obtegere aliud nihil esse, qu3m sumnium illum ori mae hierarchiae ordinem, in ea praecellentia, qua inessibili ratione diuina intelligit naturam,maximam exhibere reuerentiam; eaque coaB tentum praestatis quam Deus illi largitus est aliud praeterea nihil scire velle: eoque propterea habitu, atque obuolt ita facie prophetae apparuisse, & infinitam Dei naturam admirantes cecinisse, Sanimas, Sanctis,Sanctus, Dominus Deus sabaoth; pleni sunt coeli Sc terra Scc. videmus itaque seraphinos, quid in diuinum orbem couersi agant: videmus item inter homines D Palilii qui in s milem admirationem prorumpens exclamet O altitudo diuitiarii scientiae Dei, lec. os uerd miseri vermes,atq; in nobis maximὸ imperiti ed prorum unt audaciae aut insaniae potius ut striatari velint, S: causam inuestigare qua Deus certissima te scientia Se voluntate res omnes disponit secundum eam, quae uniuscuiuscunqtie nati irae attributa est rationem: in quibus causarum effectoriimque contingentium orbis est, cuius ambitu humanae quoque C actiones continentur. Omiseros homines de communi nati irae sensit carentes: At longe est, quod colligunt acutius te subtilius. voluptatibus enim, inquiunt, indulgeamus, quippe praedestinati cum iam simus. salutem omnino consequami ir necesse est. audierunt enim ex sitis doctoribus, delectari etiam Deum praedestinatoriam peccatis: sin autem aiunt reprobi semus, quid in
bene beateque uiuendo laboramus, cum bona quoque reproborum opera
Deum offendant Verum antequam horum tibi stultitiam quanta sit explico, 8e manibus veluti attrectandam exhibeo: legit sortasse imperitorum hoe hominum genus ex D. Augustini scriptis nonnulla,quae non sano hausta sensi. silperbiae illis ansam praebuerunt: quo fit, ut hisce paradoxis sitam prae aliis seientia ostentare velint. Fuit igitur Augustini de Hieron mi aetate vir qui-D dam cui Pelagio nomen erat, vita Sc moribus, quantum intelligi potest, minime imorobis. hic cum magnam sibi apud omnes honestae vitae opinionem conciliasset; ea est daemonis fraude deceptus,quae ut illi confiteta ita Se nobis vehementer periculosa, ac ijs praesertim perniciosa est, quonam vitainsgni probitate relucet. Sua n5que ipsius bonitate plus aequo delectatus coepit hum inae naturae plurimum tribuere, A arbitrij libertatem,silpra quam par erat efferre: nosque ea quam a Deo accepimus, arbitrij libertate, omnes virtutis partes ab luere, legique per nos parere posse affirmauit. hinc originale peccatum inficiatus, non dubitauit asserere, bonum Christianum posse se i minimis etiam peccatis immunem perpetuo conseruare:quAd peccatu voluntarium dicerei,de arbitrium nostrum in nostra situm potestate. Diuinam ve
655쪽
gratiam se minime negare, sed praedicare potius ac promulgare praetexe- Η Dat. Etenim diuino nobis munere hanc concessam naturam esse dicebat, ut quidquid liberet, id agere possemus; quare Sc bene agere nos nostra omnino sponte posse.Addebat etiam ea,quae in Evangeliis scripta sunt atq; etiam humilitatis.& charitatis Christi exesti plum, viam nobis ad recte agendum manifeste commonstrasse.IIaec Pelagi j doctrina fuit; in quam praestantissi i illi patres, te Christianae religionis telo ardetissmi Hieronymus de Augustinus multa scripserunt. Sed Hieronymum hoc loco praetermitto, de Augustino tantum loquor, qui plura multo, quam Hieronymus in Pelagianos scripta reliquit, atque ab his egregiis Euangelij concionatoribus frequeter est lectitatus.D. igitur Augustinus, cum animaduerteret, hac quae a Pelagio prosecta Fest doctrinam, in eam Christianos inducere sententiam, quae longὰ est i proposito nobis sine aliena, atq; eiuscemodi esse, quae plurimum Christi gratiae
cuius beneficio peccati curatur aegritudo,derogaret,atq; eas denique, quae ex peccato originis in nobis remanserunt, stiperbiae radices foueret: multa scrisit, quibus Pelagianorum haeres m opprimeret, de apertissimis sacrarum literarum testimoniis demonstraret, tum originale peccatum,tum etiam quae
nobis per Christi fidem data est, medicinam, qua liberi arbstri j aegritudo sanatur, atque,tit paucis complectar, omnia quae ὀ nobis in prima huius disputationis parte dicta sunt. Diuinam uero gratiam, de qua pelagius loquebatur, concessam affirmauit,uel ad efformandam natura,vel ad legis cognitionem, qua peccata nostra dcteguntur, ut iam ante de naturali & Mosaica lege dixi- Gmus: at non eo spectasse, ut naturae mederetur, eam que ad diuinae sobolis dignitatem extolleret. Ac D.qt iidem Augustinus, cum incidisset in sermoneri δe diuina gratia quae omnem hominis & actionem,& voluntatem, Se cognitionem antecedit,ita ut non glorietur omnis homo coram Deo: disputationem de praedestinatione sit scipere coactus est; quae aliud nihil censenda est. quam hominum quaedam ad beatitudinem consequendam de gnatio: quae destinatio quidem nominari posset: verum,quoniam in diuina illa aeternitate facta est,quae omnem temporis mensuram Iongὸ excedit,nostro more, nobisque accomodata loquendi ratione, praedestinationem, quas ante factam destinatione, appellauit. Quae quide vox praeteritum tempus desinat, quod tamen iit ante diximuson diuina aeternitate minime reperitur; neque hoc vocabulo in reliquis rebus contingentibus,etiam bonis, siue humanae illae snt, siue ab humanis alienae, utimur, quamuis & harum quoque diuina voluntas causa sit, atque in omnibus certissima, in qua nihil non des nitum. eo tamen utimur, cum in excellenti aliquo gradu quippiam collocamus. tunc enim id
nos, ad illum dignitatis gradum destinasse dicere selemus. In hanc igitur D. Augustinus de praedestinatione disputationem ingressiis, cum vellet amplitudinem explicare diuinae gratiae, quae non merita tantum,sed actiones etiam cogitationes'; nostras omnes antecedit: causam inuestigare necesse illi seir. cur non omnibus hanc gratiam Deus largiatur.Ac primo quidem saepe divina iudicia, Paulum auctorem senuutus, nobis quidem ignota , iustissma ta
656쪽
declarandam.aduersariorum improbitate impulsus est. mihi tamen si ingenerali illa causa perstitisset. longe facilius suam coprobasset sententiam. Itaq; cum homines inquit Augustinus ob originale peccatum:optimo iure perpetuis stippliciis essent obnoxij, si quibus ille nec infantes absque baptis na te vita surustos, immunes esse censet placuit diuinae bonitati nonullis in quibus sitae misericordiae magnitudinem declararet,opem ferre; hisque tantum gratiam largitur,atque ad summam beatitudinem perducit, seu ad diuinae selicitatis communionem.reliquos uerJ.iit iustitiae aequitas postulabat ijs quae
peccato debentur,poenis obnoxios reliquit: atque hi stini,qui reprobi nomi-B nantur. Atque huius discriminis rationem, ut nobis occultissimam. ita in se iustissimam esse tradit. Haec D.Augustini sententia, praeter eius postrema partem, his optimis concionatoribus, eorumque paradoxis sententiis mariter iam stippeditavit. veru de his postea. Nunc uerὰ liceat mihi quanta decedanimi reuerentia de eo viro loquenti, cui ego tantum tribuo.qitantsi ab ullo est homine tributum unquam sed liceat tamen ignorantiae mihi meae specimen praeliere.haec mihi sententia omnino non placet.Primo enim originale peccatimn ignis damnationi hominem non addicit, de quamuis illum diuino conspeci, Sc ea quae si pra naturam est. selicitate priuet, in eo tamen fine. eaque cognitione relinquit, cuius capax est, eorum hominum natura. qui in originali peccato sine baptismate decessi runt. Sed hoc quide dognaa D. Au-C gustini aetate nondum erat in Ecclesia definitum, ut neque ea, quae de animi origine magna olim c5tetione agitata est quaestio, ut ex ipsus scriptis mani- . seste apparet: Deinde uero planum est, id quod ΨD. Rugustino offertur, nos omnes filios irae nasci ut supra diximus reprobationis satis idoneam causam non esse. hoc enim si verum esset. ubicunque reprobatio esset, ibi ea quoque reprobationis cauca reperiretur.Hoc uerd ita sequi, e natura ipsa docet,& in possianalyticis Aristoteles.at in angelis,quorum nullus vel originali peccato . obnoxius, vel irae filius natus est, nonnullos tamen praedestinatos, alios sim reprobatos videmus . vera igitur D. Aligustini ratio reprobationis esse
non potest: quae diuinae quoque bonitati nonihil detrahere uideturiquasi per illam stet, quo minus omnes,qui reprobi fiant, erigantur. quo fit, ut hanc D. D Augustini loquendi rationem qui audiunt offendatur.Quare doctores comis plures, atq: inter alios D.Thomas qui D. Augustino plurimum tribuit, non in aliis quidem operibus,sed certe in praestantissimo illo, quem cotra gentes conscripsit libro,ijs quae ab Augustino dicuntur,minime contentus,assirmat Deum cordis ianuam perpetuo pulsare eiusque duritiem perfringere:verum eos ad salutem perducere . qui aperuerint, eos uer3 qui cor illi recludere resecusarint, in sua caecitate & aegritudine permanere, sitaque culpa, non illa originali, sed amiali hac, qua pulsanti Deo cordis ianuam recludere noluerunt, in perpetuam damnationem detrudi.Sed quonia cordis ianuam aperire nostrium est, sit spicari posset sorte quispiam, diuinam gratiam subsequentia no--stra opera non anteire. Quocirca exemplum excogitaui, meo quide iudicio,
657쪽
ad hanc D.Thomae opinionem intelligenda aptissimium,illo semper seruato Eprincipio Se iterissimo fimdam et O.praedestinationis saltilisque nostrae, Deci; damnationisue nobis nospsos esse auctores: non ob originale peccatum; seu ob actualem citinam,qua nos Deo naturale peccati nostri duritiem mollire,penirii que Dangere uolenti. maiorem duritiem opponimus: quo fit, ut non ex gratiar ipsiliscssicacitate,sed ex nostra voluntate pendeat, quo minus illa cordis nostri obstinatio perrumpatur. Hoc uero generaliter dictum esse velim; non de peculi ari quadam gratia qiuam s minus omnes assequuti sentini illis tamen est, qui ii ire queri possi. Uerum ut ad rem nostram ueniamus,
proponendum exemptu esse censeo;quo facilius quae dicimus, i ntelligantur. Fingamus igitur homines, quorum natura cum coelesti selicitate compara- sta humillima est, ut de peccato interim tacea, quo natura est corruptad lateribus esse simile .qui ulla in Bblime propensione seruntur,in ima uero maxima: nostramqtie non secus se habere felicitatem. ac si laterum felicitas in eo esset ut in excellentis alicuius aedisci j fastigio collocarentur.Planum uero est lateres si apte natura n6 modo ad fastigium peruenire nullo modo posse,
sed ne tantillum quidem humo excitari,ut in suprema moueantur.cum natura in cotrarium motum propendeant. Iam uerd fingamus eam esse lateribus innatam potestatem, ut praeter natura Iem grauitatem, aliam adhuc nouam,cuotiescunque liberet,adiungere possent: atque id quoque illisi natura ins-
tum iit Nin sithlime tollere uolenti,noua hae grailitate, & in imum propcnsone, n4n res stant, naturali tamen gratiitate ni ita ex parte imminiit a.si quis Gigitur extrinsecus motor accederet, de iis loquor qliae comiti iter fiunt. peculiari,quae quibusdam rarius contingit.gratia praetermissa qui satis comodam sacultate suppeditaret, qua i n sit blime lateres ferri possent: atque eorum noni illi, notia ei qui sitrsum impellit, grauitatem, Se ad ima propensionem opponerent; alii uerd minime: dubium no est quin ij, qui notia grauitate no restitissent, ad aedifici j fastigiu tollerentur,no propria quide tantum,sed extrin- seci etiam motoris vi & facultate. caeteri DerA qui eo sublati non essent, sed nouae grauitatis accessone,magis,magisque ad ima deprimerentum, non motore. sed se potitis ipses acciusare debuissent; quod cum a motore satis ad sese extollendos accepissent auxili j eius tamen motui contrariam vim oppositissent. ita dicendum de Deo est. ille enim omnium hominum corda eo motu Hmouet, qui eoriam duritiem mollire eaqtie ad se conuertere possit: nonnulli tamen nouam sponte duritiem opponunt. Quare sita ipse rum culpa perpetuis obnoxij seppliciis praesciuntur, &ii isto Dei itidicio reprobantur, cuius rigorem sentiunt, qui malitia sita diuina experiri misericordiam noluerunt. Alij uerὰ contra ad sali item deliguntur, non ob eorum, uel opera, uel uoluntatem,liel cogitationem ullam.qtiae diuinam in illis gratiam antecedat. & ad praescriptum spectet finem; sed diluinae tantum misericordiae beneficio, quae omnes illoriam cogitationes ac voluntates anteuertit. haec mihi ratio magis quina ulla alia probatur: sed nec ea tamen ditiinae erga electos misericordiae; eiusque erga roprobos iustitiae,satis idoneam causam affert.electis enim pri
658쪽
A nantem saltem achim tribuit,cliti diuino motui anteire uidetur, nempe,quὐd nouam illi duritiem nullam opponant: quamuis hoc minime absilrdiim sor-tὰ uideatur,cum actis ille in bonis numerari non possit,sed in ijs tatum,quae sese cohibent a perpetrando malo ; quod in improbis etiam hominibus cernere licet,cum eorum plerique θ nonnullis prauis actionibus abstineant. De reprobis autem ambigere fortasse quispiam posset,quamuis leuior subsit du-hitandi ratio diuinam uidelicet uoluntatem minus in illis iuuandis videri efficace. qua se dissicultate ut explicaret Damascentis', hane distinctionem excogitauit, esse nimirum in Deo, si nostram loquendi consuetudinem sequamur unam uolutatem, quae antecedens appellatur,qua omnes homines vult
B salvos esse; ut per uoluntatem intelligatur 4iuinae gratiae operatio, quae in nobis suffciens est ad salutem consequendam. Alteram deinde tribuit Deo voluntatem consequentem,qua scilicet eos condemnat qui spiritus sancti suggestiones contumaciter repudianti, atquesos contra seruat, qui oblatam sibi gratiam humiliter admittunt,nec pervicaci obstinatione reluctantur. Multa in huc sensiim ex sacris literis afferri possent; at nolo hac nos uia incedamus: sed diuino nim potius iudiciorum celsitatem in aeternitate illa constitutam agnoscentes, atque in unico illo & simplici causarum principio positam confitentes; quod non modo nostram,sed angelicam etiam intelligendi vim Sesecundum D. Dionysium,ipsam quoque intelligibilem naturam infinito superat interi allo imitemur D.Paulum seraphinos sequamur,nec siil,latis coeC tra diuinam simplicitatem alis, & impudenter erecto vultu praescriptos infirmae huic naturae terminos transgredi conemur. verum defixis in terram oculis,reuerenter cis electionis vase exclamemus, o altitudo scientiae Dei. quimincomprehensibilia sunt iudicia eius, inuestigabiles viae eius; Ze velata facie cum seraphinis, in Iaudem S admirationem proriimpamus,alterna Voc
hymnum illum concinentes, Saninis, Sanmas, Sanctus. Dominus Deus se-haoth; pleni sent coeli & terra gloria eius. Hac ergo a cocionatoribus rationem teneri vehementer optarem, si quado occaso postillaret ut de sublimi bus hisce S: arduis rebus ad populum nerba sacerent;siquando inquam no-milaret occaso. nam insignis profecto superbiae,&non pamae meo quidem iudici temeritatis argumentiam est, si quis ultro isthaec in vulgus proferre D studeat. Quanquam uideatur alicubi D. Augustinus, eorum madia laudare, qui palam ista plebi concoctonantur. sed tum sortasse necessaria erant ob Pelagij errorem, qui multorum animos occuparat: & Augustinum etia constat expressis postea uerbis statuisse, nulla prorsas ratione cuiquam fas esse aetemnam praedestinationem,& gratuitam electionem impugilare , nisi quis ueritati simul bellum indicere auderet. Hactenus, quantum passa est rei dissicultas, conati sumus eati sim differentiae huius inuestigare, qua ab electis repro-hi distinguuntur.Haec uerὁ quamuis ad obscurissimae quaestionis explicationem, non inutilia fore uideantur; non tamen eiuscemodi sunt, ut manifeste satis detegere statim queant, quorunda hominu imperitiam, qui eo insaniae prolapsi sunt,ut effutire nihil erubescant, stultum omnino esse, continentiae.
659쪽
' sobrietatis legibus anxiὸ sese torquere, ae non potius omnes effrenatae li- Εhidini habenas relaxare, tum definitus iam i Deo sit, & certus electorum atque rcproborum nil meriis nec quicqitam ab electis, quantumuis peruersum
fieri possit. quod Deo displiceat ; nec 3 reprobis tam sanchim, Ze honestum, Quod gratu esse queat. Ex quo insolentissimὰ concludunt, si electi, inquiunt,
sumus, aluari necesse est, si reprobi uerὰ damnari; nec alterutram in partempus nos aut sceleratis operibus iuuari, tici laedi credendum est. Hic cardo praeci putas est, quo res tota versatur. Hoc lethale poculum, quod calutis nostrae aduersarius nobis porrigit pestifero plenum veneno quod ille ex purissimis illis oraculis sexit, quae chlitus simi nobis eo consilio reuelata; ut, patefacta diuinae maiestatis excellentia, nostra hue sonis humilitate, ad opem illius FImplorandam excitemur; atque ut cuncta illi accepta reserentes, &ex illius proueni re gratia agnoscetes quidquid volumus,sentimus,cogitamus quoad eius heri possetiugeremus ingrati animi crimen. Vide obsecro, qua arte modo in contrarium omnino sensum ista detorsi callidissimus ille serpens, male quorundam hominum arrogantia abusius,5 inscitia,ad fraudem suam imperitae multitudini persuaden/am .ego uerd diuinae opis adminiculo essetfhinim me confido, ut luce clarius appareat, in quantas inciderint errorum tenebras.in re omnium maxima. Qitem sine furorem, si in caeteris quoque vitae fiunctionil uspraeseserrent necesse omnino uideretur,publico magistratus de creto,tanquam mente captos,tutoristis comittere glibernandos.In eo igitur insaniae huius sim ma consstit quod cum in unica illa de simplici diuini- Gtate definita sit omnium saliis, e condemnatio mon amplius contingentem. sed pIane necessariam esse putant; nec humano consito, aut prouidentiae locum superesse e cum sapientis non si, de rebus necessarijs, 5e ineuitabili leo constitutis deliberare.His addunt, oraeclarsii illud ingenii sui dogma; nec improba electorum onera Deo displicere, nec grata esse reprolu riim operabona. Sed de his postea. Nunc ueri; remoto ignorantiae velo demonstremus,quim Ietii sibi sallacia grauiter imponi sinant. Ac primum quidem, respondeant mihi velim, qua falsi doctrinae opinione tantopere glorianturi, num in
diuina illa aeternitate, electoriam tantum,& reproboru numerum certa continericlege arbitrenturnan aliarum quoque rerum omnium rationem,qtiae ad
tuendam vitam, te Rempub. ciuiliter administrandam pertinet; quorum ni- Hhil non sortilitum videmus de contingensriit sunt,uerbi causi,untii siculusque trita,mors diuitiae. paupertas, anstas. aegritudo, agrorum nuchis, & ne plura commemorem,quaecunque ex casu fortuito cotingunt: cum ipsa nihilominus aeterna lex praecipua sit earum renim effectrix.quae ex sortuita causa prosciscuntur: excipio tamen defectus. Hoc certὸ nemo sinae mentis inficias ire audebit. Na cum purissimus sit, 3c simplicissmiis sempiternae mentis amas, nihil in eo non definitu cogitari: potest. Me itero 3e illud mihi respondeant. Cum aeterno sit decreto constitutum, prandere ne debeant, aut coenare; hoc ne, an illo apparatu; quid causae est, quod tanta solicitudine curent, ne coco-omus in cibis emendis, de coquus in praeparandis,atque eleganter condie
660쪽
A di, ossicio desit si io Ae non eadem potitis ratiocinati ne nit uatur,nimirum cum alterutrum sit a Deo constitutum necesse esse illud eueniat. quod cert dest determinatu. Quid igitur aduersa valetudine amicti, medicos accersunt,& praescriptam al, ijs vivendi regulam tam diligenter obseruant ξciim de saluit,aut interitu prorsus sit definitum Θ cur semina terrae mandare ivlient cum sato distinatum sit, quos fruinis fiat percepturi. Dubiumne cuiquam esse potest, quin insanias omnium iudicio uideretur.qui hac rationem sequi vellet invita ciuili instituenda ξQuin magi stratus interdicto bonorum illi procuratio, ut dementi adimeretur vsqtie adeo tamen naturae nostrae sit perbia,
altis radicibus ex primi parentis delicto infixa. alitisiis est humani generis hos stis, ut arrepta occasione, ex ijs,quae a spiritu sancto ideo sunt reuelata, ut stabilem nobis diuinae maiestatis praecellentiam,omni reriim natura, minique intelligendi capacitate infinite superiorem demonstrarer ut in eius laudes raperet & admirationem, ut sortis nostrae humilitatem nobis, Sc vilitatem ob oculos poneret; quo cum Christo demisst, Se uera nostri cognitione deiecti, ditiinae naturae, immortalis vitae 5e aeternae selicitatis communione tolleremur; ex his, inquam maximὰ salutaribus mysteriis sumpta occasione,co nos superbiae evexit vers pellis ille daemon, ut non modo humanarum c. at serum ambitum excedere nos posse operibus nostris pittemus; sed infinitos cuο- 'ediuini od, is terminos transilire, sapientiam sallere. voluutati resistere insipilantissimὰ speremus. atque ed caecitatis, leu si roris potius vanam ho-C minum astutiam perduxit ut impiissma hac cogitatione animum suum oblectare audeant nonnulli: valeant precor omnes vitae anxietates, secure mihi licet voluptatibus meis inseruire, Ze pulsa procul molestia, corpori indi:l re. Omnino enim saluari me necesse est. saeterni cos iij decreto sum electrus. At ergo contr3,constanter affirmare tibi rion dubito, sore ut in aeterni carceris supplicia detrudaris; cum non salotis si, sed mortis perpetuar via, quam sagitiose es ingressus. Na ut metere non potes,quin prius semina sulcis ini j-cia aut nisi medicum adhibeas ex morbo conualescere; ita nisi pedem retu-
Ieris , fieri non potest , ut propos tum pijs omnibus salutis scopum attingas.
Quod si respondeas,esse te de salute tua securu, si modo electus es, nec perire posse;ego vicissim ex te quaero si ne messis tua definita, Sc quid,quantia me- D tere debeas sit ne tibi vitae terminus,mortisque tempus destinatum cur ergo non eandem sequeris rationem, in rerum ciuiliu administratione, qua ad vita felicitatem consequendam & euitandas inserni miserias uti velis Vide in quantam nos insaniam perduxit tartareus ille daemon Sed iam promissi mei memor, diuina fauente clementia, rationis huius, quae euidetissima esse Didetur, Sc sortissima, fallaciam detegere conabor. Opera pretium e o suerit , paulo di ligentius notare, Sc memoria iterum repetere, quae sit pra i in nobis disputata de ea quae in Deo est,efficiendi ratione;quam simplicissim. , immutabilem, S propterea definitam esse diximus: quae cum in aeternitate stra operetur,nec fuit, nec erit ullum admittit; sed, est, solo continetur. quod tempu s omne immense spatio excedit. Hoc igitur ante diluuium, qsse non,