Ern. Frid. Car. Rosenmülleri, teol. ... Scholia in Vetus Testamentum. Volumen primum undecimum Patis tertiae, Jesajae vaticinia continentis. Volumen primum

641쪽

XXII, 5. Imo se eris eum regno Israe , - θε quis post sactam messem Dirigeti m influuia, itin ut

parum vel nihil relinqua e , -- Lavit. XIX, 9. 2Ο. pcva In Maias Raphaim, quae erat planities Iata et amPla, subieeta urbi Hierosolymitanae, in eIimato Ocessio ad A strum, Eleutheropolin versus procurrens, cujua notitia et rissimo conoipitur ex Iibro Iosuae, X v, 8. XVIII, 26. , ubi deseribuntur sinea sortium stributam δε cia et Benjaminisἰcl. 2Sam. V, 18. xa. XXIV, 23. xlv, 3. IosEPHus Antiqq. VII, Io. da hac vaIlo: Pa asinorum exerciana uagus Murbem accessu, et in ea Diale κοιλαδι ea ameιω- es,

at non directe meridi m versus extensos suerit hic campus, Iad deflexerit versus Occiduum; incipiens ab extremo montis, qui vaIlem filiorum Hinnom, a monto nono separabat. Noman repetendum a R hauia με quibus vid noti supra

ad XIV, 90, qui olim hanc vallem, sertilem haud dubie, planam et situ eommodi diniam, sibi vindicarunt.

6. a 'u vir' Relinquentur in eo, regno Israelis, vix racemationea, Ierem. XLIX, 9. Iud. VIlI, I., cf. Jerem.

VI, 9. Jud. XX, 45. Pritis similo Vs. 5. de spieiregio ex

agro, hic per alterum ex horto vel vinea illustratur. nra Sicut in cuspoua seu frictura oleari ut infra XX l IS. Nomen m, v proprie ad Dindemiam pertinet, notatqu. racemmionem, quae post factam vindemiam instituitur. Etiamsi vero nihil vetet, illud hic transferri. ad OGMas, quae in prima OIearum strictura relictae nova ἰterat aquis cura leguntur; est tamen probabile, vatem ad duas similitudines hio respexisse, Iicet alteram earum hic tantummodo expresshrit. Cum duas' binarius numerus passim paricitatem indicat, vid. a Reg. XVlI, 12. Ierem. III, 24. Ηos. VI, a. naeis Aut tres, asyndeton, ut I Sam. XX, a. Grana, haccae, coli. Chaldaico 'i' a a, bacca, Devias ci

642쪽

mimo rami. Ita vulgat et Chaldaeus, qui posuit. Saadio: Saraa s s in fummarus rami.

Iovam ejusque cultum revertenturi di Ni H In di a

ηn--,ν IIIo die respieiis homo ad faeιorem suum. nvo Boisieres ad aliquem, a quo auxilium exspectatur, ut infra XXXI, I. n. v Farior Ephraimitarum dicit. Deus non

tantum quatenus totum genus humanum ereavit, Verum et

quatenus rempublicam Israeliticam formavit et constitui qua de re verbum nisu usurpatur Deut. XXXII, 6., ejusquo Participium, ut hie, infra XLIV, x. LIV, 5. Ps. C, 3. vi 'p M4 Et oculi ejus in Venera n m I aliis cui I, 4. XlI, 6. XXIX, a3. imue mur, a quo uno auxilium utiliter implorari Pollo cognoscent. CL PLCXXI, i. a. CXXIII, 1. I. 8. M' non ressisses ad aharia, uua manuum suarum; intelliguntur arae, vel Jovae erectae praeter altaria illa, quae secundum Iegem divinam exstructa erant in templo, holoeausti videlicet, quod sub dio erat, et lassitus, in ipso Saerario; via dilanugacibus exstructae, ut ab Ahaso lactum a Reg. XVI, Io.XxI, 3. 4. 5., et ab Ephraimitis, Hos. VIII, II. nN . N , 'n xM quod Deorum dirui fui non a Dieiu. Videntur Iarium et penatium imagines significari, in quibus formandis eaolandisque artia plurimum adhibitum sui ; cs. II, 8. Neque ad Amulaera Maiora scit.

xespiciet. Vocem hebraeam, quam vulgo iacos vertunt,

Graecos Alexandrinos sequuti, qui illud ἄλως interpretari solent, Astartes n 'νν), Deae Syriae, simulacra pluribus Iocia veluti Jud. III, 7. a Reg. XVIII, i s. a Reg. XXXIII, 4. . at signiscare, vidit jam Saa.DErrus da Diis Syria Synt. II. . c. II., argumentis vero plurimis probavit GMENiua in Lexi IU. Vat. Pr

643쪽

μω --teutonico majori ad h. v. p. 75. seq. CL SPRNe nou de Legibus Nebraeor. rimatibus L. II. C. XVI. Sect. t. Nequo ad saluos idolorum, cf. de hac voce not. ait Levit. XXVI, 3o. ed. teri. et Egeeh. VI, 4. Utraque supe

stitiosi cultus materia iungitur et infra XXVll, 9.

9. vn ' v 'n' M pin d ma Iuo dis fiam urbes munimenti ejua, Israelis, 3. e. urbes urunitae Israelitarum nondum cum reIi quis eversae, 'INv2 Aetio reiaritim quid is ae seu nemoria i Sam. XXIII, ib. Εκech. XXXI, 3. , cum caesa sylva rarae supellant arbores. Alii: tit resisti Duclua nemoria f. in nemore, aut ut ramua summa in arbore Vs. 6. , i. e. haud secus ac si ramis decussis summus in arbore vertex remanserit. Alii: ut liuetus relictus in culmine arboris. v ν, Quem relinquere solant, qui ligna caedunt, aut fructua colligunt, ita verbum aru usu patur Levit. XIX, IO. XXIlI, ua. lluth II, I 6. auo,MUo, Coram Italia Israelis, i. e. Israelitis. Alii: promer Israelitas, ut Genes. XXXVl, 6. 7. Exod. IX, II. laepiusque usurpatur. nuces Eri qua tota terra mera desolaιio. I, 7. Sensus totius versus igitur hic erit, sors, ut terrae Israeliticae urbes munitae sint veluti pauculae x liquiae, quaa reliquerint vastatores Israelitis. atque hi vix unum alterumve Iocum habituri sint, quo seia possint -- cipere, propter vastitatem terrae. Hebraei interpretes in nomina allusionem est a putant ad nomen Amorae ram populi Cananaei, ab Hebraeia olini, domaduce, expulsi, Vatemque autumant hoc velle, illo temporo, quo hostea barbari Ephraimitaruin terras sint invasuri, e dem terram sero statu, quo erat ubi olim occupabatur ab lsraelitis. Post ' DNn nomen nariu repeti volunt, et ad posteriua membrum aeque ao prius pertinere, monente Κimehio, in hunc modum: ius die erunt urbes ejus --nitae ut derelictio qua Amoraei s Cananaei olim urbes suas Hereliquerunt a faeis Israelis rum. Ita jani LXX: Τνημ α ἐκείνp ἔσονται οἰ πΩεις σου ἐγκαταλελειμμέναι. ον

τροπον

644쪽

τροπον ἐγκατέλειπον οἰ 'Aμο αῖοι κού οἰ Ευαιbι απο προσω- που των υιῶν 'Ισραμ ' καὶ ἔσονται ἔρημοι. Amoraeos in 'EN non dissiculter invenerunt, Evaeos autem sive Hevaeos

ci' ri, Jos. XI, 3. , itidem populum Cananaeum, e nomineis ri inde exsculpsisse Vitringa existimat, quod Iud. I, 35.

Iegitur: d n 'na naωχ ''ndri Emoraei Molebant inhabitare montanum Neres. Sed Gelanius Graecum interpretem Pro ''UNn V pri Iegisse aut legendum conjecilla' u Nn' ''rin censet. Arabicus in Polyglottia interpres pro Hevaeis Moabitas substituit. Hi ERONYMus nostrum Versum ita vertit: In die illa erunt ciritates fortitudinis ejus δε- relictas scul aratra et segetes, quae derelictae sum a facie torum Israel et eru d feria. Quae in Commentario hoo modo enarrat: is Hoc non loquitur contra Damascum, sed contra decem tribus, quae vocabantur IsraeI; ut quomodo ad adventum ex Aegypto populi Dei omnes gentes, quae incolebatit terram repromissionis, subito pavore conterritas aratra dimiseruiit, acervosque frugum et media opera, salutem pedibus requirentes; so et terra Israel multo temporo

desolata permaneat. Unde miror, Pro arasris et acerMia

frugum voluisse Aquilam interpretari ιυZam et Emir, Symmachum, Bl-m et Amir, LXX, Amorraeos et Maeos. Solus Theodotio hebraicum verbum posuit, Ara et Emici quod apud eos emendatius legitur Norea et Amir, id

est, Oomeres et aceria segetum. Patet, Hieronymum vociae ri significationem a verbo a aDit, deductam tribuisse. Vomer autem hebraice dicitur nΣ'nu a Sam. XIII, uo., aut nivn V, ibid. 'DN vero significatione non disserro credidit ab in manipulas frugum, Jerem. IX, 2 . Amos Il, i 3. Mich. IV, II. Ceterum et Hieronymus respici a Vato existimat ad illum terrae Israeliticae statum, quem habuit, cum Hebraei incolas veteres e sedibus suis expellerent. Nec aliter Chaldaeus: In tempore tuo erunt ciDuates fortitudinis eorum scut urbs quas deferta es, et redacta in cicerMOs lapidum, quas derelicta es a facie Ariorum Israel; et eris in desolationem. Syrus: Tempore illo eipuat

645쪽

munitionis visa es adem tanquam esernia Nerea ri Amiae. quae Myorta es a conspectrastiorum oraelis; eritque in eorruptionem. Saadias: Illo tempora inem urbes munitae equa fetit. derelictio urbium CharUM M Amir, quas incolae fuae reliquerum a conoeetia Israelisarum, eritque foliaudo. o. 'N '2 Quia tu, gens Israelitica, oblita ea Dei, auctoria Diviis tuae., sospitatoris tui, ut Mich. VII, 7.. cf. Hos. II, r5. M' η vor x' Et μι-o XXVI, 4. Denti xxxls, i 8. munimenti tiat, i. e. sortis adjutoria tui, ut recte Hieronymus, non ea recordata LVIl, II.), ejus Dei, qui firmissimi munimenti Ioeo tibi esse potni penitus immemor suisti. 'Rx oppositum videtur τοῖς tum Versu superiore. Chaldaeua: timorem Omniρο- tamia, era a Morbum fuit in auxilium ιωum, non mem

nisL Iliae noNisus: si Ista, inquit, perpetieris, o lsrael, quia reliquissi Deum, salvatorem tuum, qui te liberavit ex Aegypto, qui tibi gentes subjecit inimieas, et adjutoria tui

non es recordata. Ω'ITUI 'vdia 'ven ta Αν Propterea, quod Dei sospitatoris tui immemor fuisti, planιasi plantas Moluptuariorum, i. e. Voluptliosas, jucundas, seminaria amoena. D furcu peregrini, i. e. svrealis peregrinia con Misi eum, vel conferis eum, scit. η' 'agrum tuum, Vel in I, Mineam tuam cs. Devt. XXII, 9.ὶ; ad hujusmodi enim nomen, quod fuit in mente prophetas, sed non exprimitur, ut saepiva fit, referendum est relativum suffixum in havri n. Continuatur sententia et clauditull

Versu proximo. I. Uipaων 'ludia di 'a Die pluntationis tuas mustiplicabas vel operam dabas maximam, vi crescereι, utroque

enim modo aecipi potest sorma Piel rerbi Hala ; duplicatio radicalium arguit emphasin, cs. STORRII Obserναι. p. 174. D mana famen L fvium tuum secisti essiorescere, cura tua vigilasti, ut satum plantalumque emo-- resceret

646쪽

resceret in gemmam, illud mane rigando, et omnimodo vendo. innare z 'B Sed acersma messa

in die posiUsonis orit et dolor desieras , immedicabilia

derent. XXX, 25. , i. e. cum ex fato plantatoquo illo j eundissimo, quod tanta cura fovisti, demetere et Percipere fruges sperabia, acerbissiuit doloria mellam facies. Jungendae sunt dictiones eiuN 2M: 'ra, cumultis messa dolor desperasus, quae per ἔν δια δυοῖ, sunt explicandae, acervus messis doloris immedicabilis, quale derem. XXIX, Ii. Ad dandum Mobis naian em es axosctasionem, i. e. finem exspectatum seu exoptatum. CL supra I, 13. Nn xv , et ad eum Ioc. not. p. 38. GLassu mi M. S. p. 29. edit. Dath. et Saeoanii obfers au. P. 24 . Nomen 'a quum

reliquia quinque, quibus in V. T. legitiae locis Exod. xv, 8. Ios. III, 13. 16. Ps XXX lil, 7. LXXVlII, 13. indubium

habeat eumuli significatum cs. not. ad Ps. XXX lII, 7. , neohoe Ioco aliter sumendum est Fon igitur audiendi, quia verbi 'ta agitandi, fugiendi notione 'a vertunt fugam, abIationem, me is, aut cum Vitringa a 'ra, complorare, comploramio mes . Quod interponitur, n tria di 'a,

in dis speratae possesssonis, significat tempua messis, quo

melle se potituros sperabanti Pro nyreta in duobus codicibus Ea tensibus, consentiente utriusque codicis Masora, et in libris nonnuuis typia d scriptis, Iegitur ribria, aegritudo a ut Ierem. X, 18. XIV, 37. XXX, 12. JARCHI ex plicat nax di ', dio angusicia, incertum, Iegeritne niri , an acceperit ri ria pro eo nomiuo, ut Ktincta secit. Tuia vorba nostra sic erunt vertendar sed a rotia messa erit διε gritudinis M doloria desperaιῶ, i. e. mollia arii tristissima atque Iuoinosissima. Ceterum utramque hunc Versum figurate arguere summum Ephraimitarum studium in sectandia exterarum gentium vel superstitionibus veI foederibus, vix dubium esse potessi De peregrinorum deorum cultu cepitChhidaeus, qui Versus superioris partem posteriorem, et hune versum ita explicat: Nam plantaea ea pismalione

electa, sed vera corrupta mutit te M. Pos quam fam ei se i

647쪽

meas, ubi daeis fervire mini, retiqui is obsequium meum, ferri is i is, et aMemali esia pomisantiam. Antequam Per niret dies interitus Mesri, siano fuis dolor Deser inexhalationem animae; L e. talis in quo anima eslatur. Nos Potiua cum D DERLiuio hisce Versibus acrem laederis eum Syria initi reprehensionem Inesse arbitramur. Israelitae, spe in Jora plane seposita, Syrorem foedere, rebus suis majus conciliare deeus majoremque florem moliebantur. Sed fructus ac eventus hujus consilii erit belli tempestas, devietis Syris in Israelitas saeviens. Quam sententiam vales poetico enunciat, similitudine desumta ab iis, qui seminaria sibi instruunt amoenissima, peregrinis ae rarissimis plantis wnfita, atque ut succrescant et maturo smota floreant, exspectant; tum vero, cum fructus colligendi sunt, messem laborum, planctus doloresque diros percipiunt. CAP. XVII, I. In Damasium oraciarum. Fiaturum' es; ut Damaseus urbs esse de αι, in ruinae acer m

in Malia Rephaim legas. 6. Relinquatur in eis quod racemretir, tis in olea 'ringaenda duae erea e baccas in Amma arbors, qualuor quinqueMe in ramis fructuariis resaris, inguia Iosea, agmiantam De .

649쪽

ARGUMENTUM.IHiatorum contra Iudaeos conspirantium populorum m Iimina temporis momento irrita reddentur, Iova increpante

et disturbanto XVII, Ia-14. . Id valea vulgandum docet Per orbem, iubetque maxime per nuncios celeres deseret ad Aethiopes, qui ab eisdem hostibna petiti eum Dei Israelitarum potentia ab illorum metu liberati suerint, grato erga Jovam sensu assecti ad ejus templum donaria mittent Cap. XVIII. . Ingentea exercitus, quorum eladea extremi a Capitis X II. Versibus denunciatur, esse A Frioa, qui in eo erant, ut Palaestinam invaderent, eaquo expugnata Aegyptum P. terent, cujus Pars austriata tum Aethiopicae stirpis principibus subjecta erat vid. ad XVIII, a. , vix dubium est. Editum igitur suerit hoo vaticinium anno decimo quarto Hishiae regia, brevi antequam Assyrii, Sanheribo duce, in Palaestinam irrumperent, vid. infra XXXVI, 1. 1 a. Interiectio λευι - , ut supra I, 4., Vatia non comminantia nationibus, sed dolantia vieem populi sui, in quem ingens hostium via irrueti di div un

purarum mutiorum, eontra Iudaeos acies invehentium. nyaer P v I Seeundum severo maria, ut mare fluctibus isti strepitum et tragorem excitat, una sic sumuouiamur,

650쪽

VIII, 7. Primum boo hemistichium quum mera sit posterioris Versua proxime praecedentis repetitio, omisso tamen i nitio Versus nomino regente I Nes, nec legatur in septem codicibua manuscriptis, neque expressam sit ab interpreto Syriaco; Gamulus illud librarii alicujus errore repetitum esse suspicatur, quod tamen jam Graecum Alexandrinum interpretem suo in codice hebraeo legisse agnoscit. Quodsi genuinum fuerit, ἀναδίπλωσιν esse judicat, qualis in Psalmia pluribus observatur; vid. Argumenti Psalmi CXX. noti .. p. 1742. editi sec. la Sed increpisti eum tumultum Iova, Pt IX, 6., et vocis suae terrore essiciet, dat vi fugias, XXX l, 8. pri vo I uia. XXX, 27. Propeia. ιειυν, agitabitur, XIV, 6. Δ''ri yB3 Sicut gruma momiam. in montibus, quotum ideo mentionem sacit, quod in ita magia vigent venti. CL Ps. I, 4. nshd DFetia res Mes uia, s putris rotatus coram ι Hina, es.

Ps LXXXIII, 14.

14. 2 π tu, Te ora Mespertim, vespere, ut Genes. VIII, II. a Sam. XI, a. nn 2 Terror erit, coli. Syriaco terruia, unde uox cicuta, terror, es. PL LXXIII, 19. Amequam mans sat, non aderis ampliua scit. hostia, q. d. assisnuia ejus erit, Genes

XLII, 36. Proverbiali usu D Oera ει mane pro brevissimo tempore usurpatitur, ut Ps XXX, 6. Vesperi suus ad s. mans o sis. Et Ps XC, 6. Graminis insar, quod mane res, es Desperi decidis. Minima igitur necesse est, ut ad subitam Assyriaco exercitui immisiam eladem, de qua infra XXXVlI, 36., haec reserantur. phri n mee est portio,