장음표시 사용
321쪽
m principii ad coenera Magnum excelsum intelligere oporret
Nunc accedit ad secundam dubitationem primo repetit illam tu inquii de ambinis at uero q=zzz Vula suos. Plaee eit dubitatis ubi per lationem corpus latum inrclii: nam mathema: 'la ionem pro eculo sumunt. Cul dubitationi respondet loti inquit oblinum quidein pro zotima allo siue primum mobile primo uiuat .ar. sit primum principium:ccvter orbe u
lacteali tutam excelsius autem elle non potest nisi quoad numerii stellarum quare mul Qv I Asto hici Aueroes autem ob malas quas habet transsariones indi at ad men
M' νη Λti Η, stella, fixa, tribus diffitentiis motus --red do .d mim οὐ roprio motu ab occasu in ortum singulis centaenis annis parte una o motu progr: aonia repedationis:quem abylonii obseruarunt singulis septem millibus annorum comoleriouibus ctificatulo uel concedere X siphaeras X quidem per cuius motum omnes alia ab or/
autem perculus motum stellae ipse serantur singulti centenis annis parte una . animaduerte Mmen nonnulla m.uero motum et ut titubationis sed hoc ad mathematicos omicto . Haec res non est ut Aueroes dicit Aristoteles enim stellas fixas non percepti mour nisi unico moti ab ortu in cicasum tantum.qua ratice orbem stellarum primam lationem siue primum mobile ubi* appeti lat.&luxta hoc λndamentum uidetur dirigere omnes rationctos λημ' eia duo nam modo ualeat haec Aristotelis ratio:agamus&primo supponamus primum mobi/le esse rerum causa quod quidem multis ratioibus sepra est declaratum secundo innam' primum mobile elle causam unlucrialem omnium rerum .Ex iis sequitur prima pars turionis. ex eo enim quia primum mobile est causa:Meruit stellam:orbis enim non agit nisi pr Iam par Idn activa cccii est stella ipsa ex eo uero quia uniuerialis est omnium cauta at iri/ma:meruit tot innumeras stellas:ut per quasdas illarum sit causa quarundam rerum qualdam alias lut causa aliarum&per omnes sit causa omnium Iluxta illud hermetis nullum et granuin aretinum in rcrra: quin proprium selestur quia est causal prima causa alc uniuersalis meruit tot stellas Secunda pars rationis d claratu etiamtquia primum mobilchi latenus est uniuerialis caula omnium uiuorum immoeceterorum orbium:meruit praestabiliorem ullam tulta praestabilior est per praestabiliorem animam anima praestabilior est Pollentis motrix'olicauis motrix meruit corpus maioris mirusimnae.corpus pluiium fellarum maioris inresstentiae corpore paucarum stellariim ut cacci. tritur meruit orbem plurium tellarum Amplius praestabilior ulta meruit praestabilius corpus , - Λ-- stabilius est ca lum plurium
minem uidclicere, proprium:proprium quidcm quatenus primum mobile per eas stellas quae arietem fieturant arteribus praeest ovanimalibus id genus prestellas quae taurum auduntitauris overereris id ginus Buciloxpcr-reras stellari orbis imagines coeteris animalibus o robus administrataeomunem ueroiquatenus stellae omnium maginum coenarrunt generatim ut effictrices cauis ad omnia ea ad quae planetae pili concurrunt.hulus re caula est: quia planetis di derunt sic eciales uires non istum erga animalia plantas mineralia:sed etiam opia limenta ria corpora, tribuerunt enim strumo bonam cosiderativam.Sua.enim.vi melanclae, lica magnurraebet momentum in considerationibus o artium inuentionibus melancholi enim fauet ci/eriri ut in libro problematum parte xxx docet Aristoteles tribuunt saturno alia multalci lo. ui 1 mari aliarquae esset longum narrare sed nos dlisimus in libro eruditionum . ad pros ituiditur stellae primi mobilis generatim ad omnia haae concummi ad quae spectatim septim pla/netae concurrunt. Addir tamen Aueroes haec omnia esse confiirata in libro que Aristotcles eripsit de regiminibus ciaelestibus zquem n non uidimus nec in graminec in latino Animadui
322쪽
sione dignum AristoteIem per hane rationem selum causam dedisse de muli studiu stellarum serum ut mille cv xxii stes ri uel alium id genus per hane rationem non explicauit,sumcit 'p'ratio generalis multitudinis
ne dignum altionomos in clostellato obsemes nibus collocarunt:ut in tib eruditionum scripsimus coeteras uero non obseruaruntiquia uenerunt illas habere actionem in rebus partim quia non nulla illarum nimis parue si in ita ut earum uirtus ad nos non possit uenire cum enim uix ullam moueant:quantom nuda tum
. p um pii non nullae uiri notabiles nimis declinant ab apice nostro/I Ii ni a st in nostra regione no imprimunt.propte de
20 V Quaeres sitan utrum dato motus larum fixarum propriolou motu ritu Dubf.
rnae ' ςi unum lum:uel in pro omnibus dimerentiis motus α.
mmsiquibus mouetur cor conis issiciunt tres orbes:qui unum coelum conmmutunitate fini erunt lassia tres orbes requisiti ad motu fixarumlox unum coelum. Quo uero mo
stellatum esse unum:in quo sent plures stesta requisita pro bono o conseruatione uniuersi:siue
Iacio una est plura tamin diuina corpora fert coeterae autem multae quidem sunt: unum tamen unaqueque dumtaxat uinat corpus scitarum enim quUibet pluribhusfertur lationibus. hoc igitur pacto natura ipse aequat arenordinem efficit quendam:um quidem lacioni multa corpora tribuendo.uni uero corpori multas
lationes. res stellasio unum motumvicteris orbibus unam stulam tu plures motus iam sie seruauitor, 'vinem:quia quod de motu defecit in primo mobili uipleuit per stellas:& quod de stellis defecit in coeteris orbibus suppleult per motus Sed undosumatur huius cauta congruentli non facile apparet Ex uerbis expositoris ou simplici colligitur hax cautaquae in duobus fundamentis co/ustitiquorum primum est planetas esse tanu instrumenta primi mobilis sprimum uero mobile ut principale agens Secundum est principale agens semper agere per propriam uirtute alui r/mam Instrumentum uero perinfluentiam rα tam a primo hoc est inquantum motum animmo: s patet color secundae causa, Nam in eost primum mobile est principale apensium Multifariam innuens tmeruit plures brmas arca uirtutes:quibus agat tu influant eo uero usi orbes planetarum sunt instrumenta ada cluata primo mobilii meruerunt moueri pIuribus mouhus:qui diriguntur ab illo primo.& hoc mo struat militas inter instrumentu obpricipale apcs. Sed replicablamam cuper motum D . reorbis primitabitavi us plures stellas:s uere potest Dic potest primum mobile meruisse plures stellas okunicum motum zquia sic kr in etia siuam dignitatem ubi namq pluribus motibus moueretur:attingeret finem uiliori modo ut 'cliximus. video orbes planetarum usuri indigniores meruerunt plures motus ovinam stella quia si emanrgradum nobilitatis:qui sibi competit Aristotcles igitur primo resumit duolo in quit insuper citam hoc accidere uiderur per hanc qum rationem Nam prima quidem latio unaeniplura tamen diuina corpora sertiqua dicuntur astra:siue stellae cccrerar autem multae quiderunt:lunt enim vii cculi unum tamen unaque* sipham siue occlum dumtaxat uehit corpus ut
323쪽
ecelum siturni selum stellam siturni: licet plures habeat orbes ad illam subserulentes, cuius mursam inert.d. stellarum enim quaelibet pluribus fretur lationibus. Sic igitur patentia di Iov* primum mobile una latione serturire plures uehit stellas taeteri coeli pluribus lation ibus mouentur cvtinam uehuunt stellam. Ex iis infert silutionem secundamicv inquit hoc igitur pa/cto natura ipla coaequat tu ordinem inicit quendam uni quidem lationi muIta corpora tribuendo uniuero corpori ianillas lationes. Hax est secunda problematis causa.
Praeterea ZOcccaere lati s ob hoc unu haiat corpus:quia plura corpora mouent:
sunt autem hae qualec prope ultimam sunt unam stellam habentem Sub multis enim lphartis Vltima sphaera alligata fertur unasum: autem sphaera corpus cst Erit igitur coinmune opus Illius proscctonam una qucqrlatio ali a quidam per
nariaram-propria crit alia aute ac si adiaceat univcrsi aute finiti corporis ad sini
tum uirtus finita est de stellis quidem quae inor in ferunt quales nam suta stantia sunt atq; sigura de loco ipsarum dri; ordine ductim est.
Expositio . Videtur a IIignare tertiam causam:quae est ex necessitate sumpta inam ubi coelum erravium ha/beret plures stellas:aut non moueretur: aut tardius mouerctur pro huius tamc declaratione primo dcbes cire apud Aristotelem dicterre coelum lik orbem coelum enim gram, orbis uero sphaera est oculum aurem quandoc pro mundo:quandoq; pro agregato ex multis orbibus ad unam stellam deseruientibus cossieuit limi orbis autem semper apud ptolem me, Aristo/telem pro una splucra uel parte deseruiae ad motum sicli quo modo dicimus coelum selis ha/here tres orbes eccentricum & duos deserentes ta hoc dixerunt astrologi qui obseruarunt temporibus Aristotelis unum tum ordinatum ad unum pIanetam csse ueluti imuin membrum rcuius sunt plures particulae, ut in coxa est caro 'est ostest nemusici ad genus: sic in coelo Dils est eccentricus apud ptoleni umio duo deferentest apud illos sunt tres uel quatuor concentrici ruunum coelum esticiunt unitate sints Sccundo dcbes cire astrologos suorum temporum colloca se orbem qui desert stellam semper id ultimo uersus nos.cceteros concentricos superius. Nam multimum stella serm proprio incessu ab occasu in ortum per caeteros superiores sema secundus alias differentias motus:qui ideo lurium suntlut rapiant ultimum. propterea ab illis ultimus orbis quasi ligarias saturiquia mouetur ad motum coeterorum . oeteri uero quasi Eluti perse mo/tientur:quia non ad motum interioris:semper enim contentus orbis ad motum continentis scrturicvnon econtra Tertio debes stirest licet orbes unius coeli uariis motibus mouentur: totum tamen caelum in illis agregatum mouetur quasi ab una uirtute ex ominibus uirtutibus agrega/ta:quae mouet uniuersum cata proportione: ita ut addita una stella tollatur proportio .c subla/ta similiter. ove iis patet tertia auia:s enim coelum erraticii plures haberet stellas aut non moueretur aut tardius moueretur:quia destrueretur proportio. Inquit praetercacv ccclcro lationes uidelicet citra primum Mobile contentae ob hoc unum habent corpus iden unam stella quia plura corpora hoc est plures orbes mouent suppleob unum finem: merito cuius unum orbem constituunt: ch exponit quae sunt Iuc lationes quae unum corpus mouent et inquit sunt autem hae scilicet concentrica quae ΔΨ prope ultimam deserentem stellam sunt collocat habenim mouent unum corpus propter plura corpora:quia mouent unam stellam per plures spimas. Δ huius expositionem addit dicens sub multis enim sphaeris concentricis ultima splutra alligata scr/tur: ut dictum est unaque autem spluma corpus est propterea recte dictum est sphera esse cotipus. Ex iis quasi concludit suppositionem:& inquit erit igitur comune opus illius stellar prosocto Nam una que* latio de superioribus alia quidem per natura propriam erit hoc est libera ch
lutat quia non mouetur ad motum contentae alia autem ut ultima mouetur ac si adlacearissa
non tantum motu proprio:sed motu superiorum fertur ueluti alligata illis . Vniuersi autem ex omnibus congregati:quod eli finitum corpus ad finitum uirtus finita est.Et ita patet ad formarnam si uirtus est finitamon potest mouere nis unam stellam: nam ubi plures moueret destrue/retur proportio quo uero ad uerba attinet debes stire Aristoteles dixit lationem mouere unucorpus.non quia latio mouet:sta quia est id quod mobile sertur. demum epylogat ch res patre. Dubitatio eo Sed uideamus quae dixit Aristoteles hic:c, an uera sint ovescamus non te opinionem sitam detra Aristo stellis fixis comunem apud omnes: ipse enim uoluit stellas fixas esse primo uiuentes ok causis esse omnium uiuentiumrquod non est secundum opinionemptolemai obuerorum astronomortium enim astronomi ut narrauit Holcmanas in tertio libro apotet atrum uoluerunt selem cla
324쪽
Iunam esse uitae ovannm datores: qui gnaece aphetae dirunsocctera aut si praebent annos aris ulta: non nisi pyconditionesquas sole uel luna hiat.dat. n. ruiticvannosus qui de die exortunc una uero iis:qui de nocte, hane opinionc et ut porphyrius inqt ne epsusQE tosiris eladorotheus obseruarsit multi, tibus:& inueneriit utra. Praeterea id qd M ait de motu non estima opinioneptolemaei, Mi n tribuit motuis cuius raptu uoluit caeteros
orbes moueri aiptolemaeus uoluit motu diurnu esse cGem ossiuslou principaliter eouentre selli qui sei manentia die eituitisius abstalla principale ou luna coeteras stestas esse cis instrumetarias patet qacoetu agit in nos lumine di motu Sol aut Iuce qdem cita excellit stellas Motu uerosa diurnus motus is coiter tabus orbibus coperate principi in soli.quae res est cotraria poenire opinioni Ari res ista astronom-cofirmas quia stellae uireshmiliabitudine adsolemtati habitudine ad solem rcv ad luna. stellae .n ipsa fixi cu primu lucanae fiuntntires sibi coparant pollentesaeu aut occultane uel in alio situ ponune ad Bletalia uires natistuns Ide clade uagis scribit ptolemas. Haec n. res apud astronomos maifesta est. Amplius coeterae stella,no aqui nisi ut directae uel assectae a sole cvluna qa ut declarauiis in lib. nostraae calamstatui cu in lib.erudicionumisi aliae cosiderationes siue GDurationes caeterm stellas fierint admixtae luminib' no agunt in nosladmilaens aut multis modi ut dixim':qa uel fasipectumet, peragratione facta in figura se tangula lueti hoc in otingui in domiciliis Blis uel lunae:ues in altitudinibus illo aut triagulis idotum:auti finib illoi'na fines solis sunt dimidiu signoα utpote sex signa aestiua:&quar in alia
brumalia ut dixim in erudit Gib'.c breuiter no praesupposita aettoe uel astrettoe luminuoce. terae stellaticies n5 ageret: sed qa non prit accidere nisi in I ccx potestatib' alterius luminaris .ideo actio umanariti est ulla re princi listacterain uero ut istrumctaria ovsubministra:&fic pyra quae Ari dixit nodie ueraim obseruatione astronomoα ueroM.Signissat est rius quod a nomidiculiqaces csistellationes Grigerint:strutes esse portendui:si uero parua:debiles di imbecillos agunt Adainum Ari. ro et his modis colata in m.orbis stellare simplici motu moves primodi sed toruastregatu limo principaliter sel ovicaarlocoeteri Amplius plus valet ipsae Brutes aliae quaevis sellae euhis uirtus ab
eo defluat.ppea molemaeus , vires primas sili di lunaeuctas septe planetis:Tertias ulres tri/hust fixis Melius istis lucieqonem sedum astronomiaptolemis.&dicerem Sorqola quaci luct fuissere lalladariore nos culta orbiis stellatus meruit tot stellas:quia aliter no potuis Aristo mouit taed recte ad bonu univosi cceteri me merui una tm:quia stilla .pportiones guber dum prole nare uniuersum. Haec de cloim habemus ab Aristotile Digreditur autem hic Aueroes ipsa laus 2btiliter:&mouet duas dubitationes:ptima est quia Aristoteles ait si coelo addere astrui Digressio aueaut non mouereturi aut tardius m aetur:oblest Aueroes quia hoc ueritatem nyhabet nisicce mis co. Irat Ium moueatur cum labore .nam si non moues cunabore: tunc additis quotui stelli sinunti laborabit in sui motu:Pcunda dubitatio est:quia Aristoteles superlus ou in transsatioibus suis hie innuit orbem summum rapere omnes alios adsit immim:quod primo aspectu uidetur imposti, bile primo quia raptuus motus sine tactu non fit.Modo constat orbes non polia se tangererom es enim tactus est inter corpora activa ou passiua Secundo omne mouens raptu aliat mouet uiolenter. uod autem uiolenter mouetmon mouet sempiterno motu sed finito tempore: quare motus coeli non elset infininis Irulucit Aureo Blutio Alexandri ou Aulam Sor Auscenae philoponit isti enim concesserunt motum coeli sui natura esse finitiam in tempore letu lum Alman omne esse generabile ou corruptibile atu omnino finimm in tempore Didunt tamen ha libuisse artemitatem amo, reperpetuinqui inpotemnae insin hanc solutio Coniuratio nem Aure sequiam contingeret ut aliquid sit possibile corrumpi:quod nuna corrumpetur Sonoannis
ius contrarium est conclusim pris coeli.Ioannes uero gramaticus ut narrauit Aucrotarcon gramatici
ressit in celo esse potentiam finitam in tempore merito cuius dixit coelum esse corruptibile cuplatonicv contra Aristotelem ait tamen coelum nactum esse aeternitatem a potentia infinita. Hoc autem probauit Ioannes per quandam questionemquam dedit contra peripateticos:quulis Auctora non explicat:sed in duodecimo methaphysice commento xli.& in octauo physicorum commen. magessi nono cvalibi fuit autem questior quia omne finimmi mami, tudine est finimm in potentia cu quod est finimm in potentialest finitum in rempore tale arutem est corruptibile Sed obicit huic Aueroescvrecte quoniam si illic sunt dure potentiae fini Consu talaillae in ipsa magnirudine. Infinita uero in motore seperator tunc idem esse corniptibilectineorruptibilemam diundum finitam erit comantibile:secutam autem infinitam erit incorι
325쪽
Sol prima'.q. tiptibile.Consitatis lis solutionibus Respondet ad primam curius olutio consistit in hoc Ias m Aucro. bor uno modo simi potest pro resolutione spirituum:qua ratione cutila animalia bis in motib9 laborant alio modo pro diminuta uelocitate siue haec proficiscaturriresblutione spirituum siue ab additione resilientiae siue ab ipsa proportionis uariatione Sic igitur conceditur ibi tile laboι rem secundo m6:ck hoc in casis si adderetur astrum:& probatur in coelo non Eine Iaborem primomo:qulas ibi cilet labor primo mGlutpote ex roblutione uirtutis pficiscens tunc eius motus esset frieulolentus: ovit non aeternus:&addit ineecsitra illis:nam si coetu non moueretur motu aetcrno:tunc laboraret s. n. hae consequentia in alatibus. n.aial quod moves motu sinito mouet cum labore chresblutione uirtutis. In non alatiis uero secus in ut diximus indit,com .hu.
Sol sede'ola lus in Hude prima dubitatione Adscdamq6n ridet Aue satis subtiliter& imaginator/bes esIe partes a tua ut ebra unius aialis cocleltis:cuius prima sorma est primus moror qui est principaliter in primo mebro totius agregari:quod quidem apud Ari est primum mobile ut coeIum stellatus: apud ptolemeum est 4.okione illius est Arma coeloon , Drt autem tale coelicuatalabaiali morticino primo quia aiat morticinueste membris compositum diisimilaribus. caelicum ala ex similaribus.&do quia aiat morticinum est unum ingehose per uillo,ck lacertos coelicum aut est aiat unumqvucrius unu per potentia spiritalem: hoc est mne formae totius:que
est primus motoriqui est totus intoloch totus in es parte. Ex is ad sormami non .n primu mouet reliquos raptu sed pse uniuersum .ckcaeteros ut partes illius.Motores uero particulares moι
uent illos orbes .ppriis motibus.Et sic per raptum no actractionc intes Icxit Ari. sic. n.orbes seserangerent:sed sequelai nam prima si,ma primo mouet congregatum: principaliter uero primus mobile: cla per uia sequelaeci siclos alios.qa alii minus principaliter mouent di sic nec per raptu intelligit uiolentia lut de raptu proserpinae dicut poetae: sed intelligunt cJcomitationem ipsi piupatetici. culicis Glutio ad ambas sies, uerum de re hac multa diximus in lib. destru deliriactio. Solqois Ioan disputatione, sit in l. xl l . dubii. H.xc de secundaqOo Soluit tertiamqO quam dedit Ioannes nis gramatici gramaricus&Bleius consistit in hoc caelipiat considerari ut corpora: okhoc pacto sunt finiti in uelocitate motu sic uigore at potata mouendi cu in hoc coueniunt cum corporibus gene/rabilibus cucorruptibili biis. Na finitudo uigoris compelli corpori leo corpusic ita es corpo/ri. Alio Mut sunt corpora simplicia:&sic sunt infinitae potentiae induratione dicaa .n corrup/tionis fiant micu contrarium&corpus coeleste est ab his absolum . at quia corpora generabilia
sunt mage cv contraris admixta:ideo sunt finitae potentiae in tempore, quareola corpora in de
corporis uigore finita lini In rone aut talis corporis: ut coetu in me simplicis corporis est infini eplica eum in me. Haec corpora aut in de qua siposita: unt generabilia han adrisinem Ioannis. S. die plicabistila Ari primo huius:dixit coclum esse finitu. igitur cv magnitudinec, ut erit finitii chSol Aue, ita non aeternu. R espondet Aueroes dictum Aristotilis esIe audiendum definitate quae tot seq/tur corpus in eost corpus hoc est definitate poteriae activa, non aut de finitate quae Osequitur corpus in eost compolitum:quod quide ignorantes deducti sint in perplexione erit igitur cae/lum tempore quidem infinitum per priuationcatui carentiam materiae cucontrarii .finitum au/Verisi assies rem in qualitate motus per hocq est corpus Ex iis uerificat Auctore tria sprimu q, coclum est simplex non compositum ex materia ΔΨ forma physicis rev hoc quia est aeternum . Secundum forma coeli non est materialis hoc est a ducta de potetia materiae. Sed seperata ab ipsius coeli materiaidans tri coelo constitutione. Tertium est quo narid intestigit Art. cosmu a 3 q. si orbi
addae stellatauin Um ciet eaut tardi' moueret:hoc. n ptato uescestiquato destruit porιlloes a crescit resistoria:de quo satis com Ixiii .dixit. Ha Auero. indigressione circa quae pollem multa dicere:sed qm de iis in multis locis diximus ut in lib. vlli auscultationis physicae est xv. methaphy ok in lib.de substantia orbis:nolo nunc contererest usi accidentaliterat 'obiter dictis ut uentosi faciunt:qui multa indigressionibus componunt pauca autem ad textu in
Restat ut de terra dicamus ubi nam colloeatast:& utrum ex iis sit qua quiescut:
an ex iis quae mouentur dec etiam ipsus figura.
Hactenus de coeloide sellis dixi, aten' movens civ amo mouent nisi circa terraudeo pilamcdsequata sequit nuc deictra dicere: nsiridem inquatu est unum ae lementos,sed quatenus est
centrumundippea dixit, 'stat ut de terra dicamus motans praeseritem consideratione sequi addicta putam consequetia' proponit dicere de positione de motu at quieter o defigura.
De situ igitur ipsius non omnes eodem modo sentiunt Nam plurimi quidem ip/fainin medio collocarunt qui coelum ipsum sinitum inquiunt esse
326쪽
Prosequitur' primo de sitiesus:deqito ait non omnes eodem modo consentiret nam plurimi Expositio
qui lemiplam in medio collocarunt:u autem sunt qui coelum di uniueritim mundum finitum faciunt ut anarimanderia rimanesianaxagorast pedoclesi&plato.adiecit autem
quioaelum ipsum finitum esse inquiuntinam ut faciunt ipsum infinitum lut parmenides c melixusmon ponunt eam in medio nec in latere, infinitum enim medio caret principio cutae,
Haet est delitu terrae prima positio.
Alii uero qui italiam incolunt:&pythagorii dicuntur contra sum sentiuntinam in medio quillem ignem esse aiunt terram autem unam esse stellam:sertim morabem circa medium-ati hoc modo diem dc noctem Scere . Insuper etiam aliam
huic contra iam terram consti tuunt:quam terram uersam nuncupant. Secunda positio est pythagoricorum: qui dixerunt in medio esse ignem terram ueroesiastellam vos .
qua circa ignem illum perpetuo circum urim culus monim occupando nune nobis solemenunc Manifestandoldiem nobis ae noctem et ficit.adiiciunt rursus terram aliam Itala contraria quam ναο uerbo antichthonam appellant latine adueriam c&Iule contrapositam hane nos
non uidere asserunt quia inter nos cuillam mediat terra haec nostra Ham est secunda positio de
Non quidem ad ea quae apparen rationesvi causas accomodantes:Sed ad qua0
dam opiniones ipsoruml, Sappamatia iacentes ornare Psecto enituntur Doce mine secundum quaem philosephandi modum ha positio fluxit summi enim duo pro vinuo 'cipui philosiopriandi modi:unus quidem ex sensilibus:quo philosephadi peripatetici philo pratifunimam trationes intellectiles uerisitabant m experimenta senseta dicebant ensmexperimennim uerorum sermonum rite quatenus consor tu sentitis:& ita ex sensilibus phylo ophia defluxit.Alius plutos handi modus suitabantesimilibus: quopythagoras cuilato tali multi philosephati sunt: hi enim sensita reducebant ad intellectilia cupro tanto uera esse sensibilia altierebantlpro quanto intellectilibus conueniebant: c propterea Aristoteles inqt non quidem ad ea quae apparent rationes x causas inquirentes:sed ad quasdam opiniones ipso rumuirationci apparentia reducentes ornare profecto enituntur Ham depositione pythagorae
Circa quam animadueritone est dignum simplicium hanc pythagore opinionem interpretas simplis hoc modo:dixit enim pythagoram appetiale ignem calorem solis e stestarum circa mediui usi de ponet
terra penetrantem terram autem hanc materiam uocauit stellam:quatenus sua ad solem liabitu PythU 'dine est causa diei e noctis:appestans hanc moueri quatenus habitudine ad solem uariatur.ter/ram huic oppositam uoluit ese lunam est dialm luna ima lica.Ham nostra terra est aetemmtaria.quae luilc contraposta est quia illa sursum:hax deonum est. cit quocri occulta quia nosemper uisibiIupropterea quia disturrit per imum terraequa *.hoc modo simplicius reducupositionem hanc in bomim Catholici ueroaliter reduxenintinam hanc terram posuerunteire Quoi tholi ignem infernum perpetua uariatione mutari: posuerunt ensmansernum in abysso temet in quo ui Πς prisco pythagoras animas cruciari aut eorum qui male uixerunt.&ad timorem illarum fieri toni x gQ uua ex tempestates ut Aristoteles narrat secundo statorum terram huic aduetiam dixerui esse sensualem appetitum:qui cos perius mole hac terrea c&corporia non cognoscitur ideo mouetur pm rationemrporis&uoluptatis corporiae semper uariatur:&han est illa in qua incolimus Alia quae ex hac processit:qua corpus nostrum procreatum estihuic adueriatquatenus illa sub lim supratendit pro motu appetims.c ambae eo formiter uariantur Ha de positione pythagorae Fm theoloecis. Aneroes autem de meteinham M. Au 'gore ponit duas terra hanc quam incolimus circa ignem collocatam:motam quidem alteratM QM' ii' non autem latione, Altera quae circa nos reuoluitur at capita nostra quae quando peruenit ad apicem aliculus regiontis evit illi nostem,c per eius interpositi mem sicli eclipses Haet Auci tam D si iste color Aue sit aperte mendax ppea die aut ut simplius dixit aut ut calliolis.
Compluribus etiam aliis uideri poterit locum medium non esti tertiae accomomodandum:non ex iis quae apparent fidem sumentibus:sed ex rationibus potius praestabili l smo enim corruiti praestabilissi locum conuenire oportere arbistrantur atq; ignem quidem terra praestantiorcin sinem autem ipsus mediis uti
timum enim dc medium sines sunt, quare ex iis ratiocinantes no ipsam in medio
327쪽
DE COE ET MUNDO.*Uer,sed potius ignem collocari contendunt Praeterea pythagoricum' id
maxime conseruati deceat:quod in uniuerso est praecipuum: sicin id quod est 1 inedioetale:ide, nem qui hunc locum temetuouis custodiam appellant.
terit locum medium non estitemae accommodandum non ex iis Quae pinet memoriis sensibus evexperientiis fidem sumentibus zueluti peripathetis phile hantur: Sed ex rationibus inicit idibilibus potius.Si igitur per rationes diuendas poterit alicui postero uideri terram non Me in medio Dixit autem Aristotelis allaci postero: quia nemo ante ipsum rem hanc prodiiti
nisi pythaeoras:tmst autem immouidam iis ovillis rationibus secutus est:ut simplicius ait.dcinde explicat duas rationes:& prima est erum emanca:lnculus antecedente lamitstabilissimum. Nam I siccam similis est.Se nouimit ignem patet lucis praestantialemcaria agendit ovisa spiritualitate sumit renormem esse semper locum praestabulorem Iocis intermediisto quia appellauit Medium mundi finem: addit ultimum .n. ut concauum coeli tu medium mundi fines sent saltem motuum rectorum Exus tribus quasi di urrentes inserunt non terram in medio mundi sed ignem esse collocandum trux est prima ratior a sumitur a loci, stantialatet corporis nobilitate Secunda ratio etiam enthymematica est:&sumit primo in antecedente ignem l .semit secundo thesaurum esse collocaiulum semin territ: opterea lenem qui hunc locum teneti is custodiam uue thesaurum uocant ex alibi pytha, ras uocauit locum illum costodiam siue carcerem aliam ob causam:quia ibi animas malorum coeli perpetuis trucroribus assiimquaepositio est con a ueritati nostrorum theologorum
Quasi medium simpliciter dicereturiex medium magnitudinis G rei medium ebsetrare naturae ut enim is animalibus non est idem animalis de corporis mediu: se prosed vi magis circa ipsum uniuersum coelum est putandum igitur hac ob causam non oportet ipsos circa uniuersum perturbati neci stodiam ad centrum ipsum reducere:sed illud quaerere medium quale quid est:& ubi est aptum ς est enim hoc modo medium principiun,& praxiosum at mediam loci uidetur magis smile esse ultimo t. incipio Medium enim aerminatur. at terminus est ipse .nis praxiosius aurem est continens & snis:u orentiam siquia hoc sit matria: illud substantia constitutionis Haec determ loco opinantur.
Ex ouilo. Respondet nune Aristoteles ad rationesidi distinguli medium esse duplexi magnirudinis e nam tune est medium magnitudinis illud e quo lineae ductae sunt aequales:ut umblicus in animali: Medium narum: est in quo est uirtus coiseruatiua tollusitae sit in sim medio suis in extremo: cvh m cor est messiumrquia in eo est ulmis conseruati torius iov mmcxxloduplex eumedium magnitudinis quidem ut centrum teme equo ad circumserenam omnes lineae ductaeliant aequales Naturae uero est illud in quo maxime uiget uirtus conseruatiua uniueritici hoc apud Aristotelem est coelum stellatum.apud ptolemaeum est Sol pse Inquit quasi medium sunpliciter dicer mira utrivisum magnitudinis si medium mola nam .cvnon est ita ut.n.1nin aialibus non est idem salis o corporis medium Inam salis medium est cor corporis at urnihlleus:siepsecto cla magis circa ipsum uniuersum coetu est putudum:*allud sit corporis mediuulemmim.& aliud aialis Elici ut uel orbis stellatus. Tunc exus respondetur ad rationes: ad prima dico non semimedium magnitudinis esse nobilius:semper.n Medium naturae est nobiliumcla per consequens non oportet ignem collocare in medio mundi tanql Ioco nobili indices salte debet collocari in medio naturix:dicendum re hoc gnem non esse corpus praestaribsimum:sed coetu stellarum: Ita est tale, Ad secundam Patet etiam per idem quia igni, non est eustodia ou thesaurus iovis: mo sit cormae praestabilissimu .nec locus cari est nobilissimu Inqt gitur hae obcam non in ipses circa ordinc uniuerit prurbari ou hoc quoad primam ononem stodia siue thesaurii ad ipsemicissi reducere:& hoc quo ad tam onosed in quaerere illudee mediu'di Me hoe e mltae uirtutis ovad hoc magnae suae.& hoc, et i fuerit: ok de tali mo
328쪽
tudinindu medium narum oti inquit est enim hoc modo medium quod dicitur natura lprarios sum di principium principium quidem:quia uniuersemidicruat praxlesiim uero:quia in eo est omnis uirtus totius. at medium loci sine magnitudinis et magis simile uiliou ultimo ultimum quidem quia continetur cv ter natur uile ueroquia magis materiae a formae comparatur . Ex is patet quanta sit inter media tax differentia.& per conlequens illos ulta esse s hillicos trogismo:quia acceperunt medium multiplex at si uno modo diceretur Hax ad rationes.Sed mo/uet Aueroes contra Aristotelem dubitationem nam in libro de animalibus Aristoteles uult cor Qua Auero, ipsum esse in medio ut rex in medio regni Hic autem ait non esse de ratione medii nature debe OmlXXlI11. te collocari in medio:sed in extrem Soluti Aueroes c bene aliter est ei animali magnoidi antimali paruo In animali magno pars nobilior est circumferentialis siue extrema quia illa conti nectioinm. ok propterea illic debet esse H quod est medium natu .at in animali paruo concauitas pectoris est nobilissima pars:& ideo illic meruit esse corio lic loquendo de animali Gmuniter ad oculicum ovisorticinum: non est de ratione eius ut illius medium sit in medio uel in αι tremo:sed Glum esse in loco nobiliori quicquid sit illud, at in animali ccvlico de ratione medit naturae est ut sit in extreo. In animali uero morticino de ratione medit est ut sit in pectore HanAuet se recte circa quae debes scire in sphaeticis corporibus e incorruptibilibus esse de persemone conrinoe:&propima quanto corpiis erit magis e terra remorum tranto erit persectius:
quia tanto erit magis corinens:& sic in animali magno Medium nanirae siue uirtutis meruit lo/cum altiorem. in rems uero corporibus dicorniptibili biis non est de persectione contineretqa clunt esse persecticu cotin ut cerebriim est Craneo perfectius: qu Craneo contineatur:qa Craneum est lacrum pro scivo eius atq; desensiuo illius: quo non egeretis esset incorruptibile:&sta in ipsis potest medium nanirae siue ii imitis esse in medio:ut in medio post oris: quia ponitur illic ut clausum c asconium ne tedatura multis, talis autem lecto cum non possit accidere medio uimitis in sphaericis corporibus:ideo potest Uz medium uirtutisi obtenere extremum persectissimum magnitudinis:& sic recte Aueroes.
Et de quiete atq; motu similiter non omnes quid hodcin modo putant. Na qui
eam in medio non es le asscrunt. circa mcdium illam moueri inquiunt ec non modo hanc: sed etiam aduersam ut ptius dictum est quidam uero plura etiam talia corpora ferri possie circa medium extimarunt: nobis tamen inmanifesta ob aetrae huius obsectionem.
Haet de ipsius terrae loco: o de quiete atq; motu eius proponit non omnes eodem modo sentirer quemadmodum nec de loco Nam alii ut quidam pythagorei ea non ponunt in medio sed igne
in medio: I illam tiri a medium:&hliplam circa mcdium perpetua agitatione torqueriatu circumserti semper autumant:& non modo hanc:quam nos incolimus:q iam gen uocant:sed illas terram quam appellarunt antichthonam id est huic aduersam: a moueri circa medium ignem itoluerunt. Haec est prima positio pythagoricorum quorundam.Alii imaginati sunt i medioeel fim, circa ignem esse plures glebbas magnas . ovillas moueri continuo circa ignem levitescet re illac glebbas moueri hanc nostram:quae sua interpositione occultas glebbas illa . Sic igitamba ista, sitiones sunt pythagoricae:& ambae terram moueri circa ignem uolunt licet pria sillo duas tantum terras concedat gen uidelicet ovantichthonam.Secunda has duaslowadhue alias interclusaq. animaduerte tamen melius Im secunda positio intelligitur ponendo illas
plures terras esse antichthonasleu Terra huic tamen annexas .ck omneS moueri circa medium
linem .c, hoc consenarrationi dicendaricvlitterae non di in nudit:dicit enim quidam uero pirura i talia corpora fieri posse circa medium extimarunt mobis tamen in manifesta iob terrae niae interpositionem quia sunt nobiis antipoclis omnes tamen mouenni ut anaxae lute nostis Etha expositio debet teneri quia non distanat textui:5 rationi proximae conuenit .in interpretario ne uero huius secunda: positionis .dici potest ut de primatquam omicto brcilitatis caula.
Qua ratione&luna res deliquationes plures fieri dicunt xl blares quipricu non
tantum terra haec sese obiciat sed unumquodqr eorum quae is tu corporum
329쪽
plures sint eclipses lunares a solarest igitur plures sunt terra a lunae . Sed Iuna est una igitur Solu mis py terrae sunt plures Sed debes scire rationem hanc non ualere , astronomi enim obseruarunt non tu lagoricor e sci lunarem eclipsim: nisi per inreruentum huius nostrae terrae:quia tu luna umbram intraticu non recipit lumen a sese ratio igitur lvaec non plures esse terras:sed iussiem terrae plures fiori interuentiones stgnificat:*unt interitentiones hinae inter nos di solem huius autem frequenitioris interuentionis hare est ratiorqula luna frequentlus capit uel caudam draconis intrat .at illius rara' interuentionis causa est diuersitas asperauum ut dicunt astronomi cu ita licet luna ciues coniueantur in capite uel cauda propter diuersitatem aspectuum potest et Ierio eclipsis selis main eclipsi lunae quae fit interuentu ternecinihil operatur aspectus noster at in eclipsibus istis operaturici sic ratio eorum nulla.
Et cum terra contrurn non sit:sed per ipsius totum hemisphamum distet: hil prohibere arbitrantur apparentias accidae
Expositio . soluunt contra se oblcctiones:quia haet positio uidetur contra apparentiast quia si terra non es tam medio: non semirer medietas ridiaci richis apparereticuita plura signa essent supra orizontem nostrum: hoc autem est contra astronomos:qui dicunt tam in die breuissim, lonιgissimo esse semper sex signa supra terramicus X sub terram consequientia pateti quia ubi terra esset extra medium ita ut superticies terrae conuera nobis antipoda esset extra centrum tunc ipsa esset uni coeli medietati propinquior alii remorior: ct sic sequitur pluris sex signa apparere:
qidia eleuatione sua a centro discociniret nobhsplula recli dimidium. debes scire haec ratio maxime ualet ponendo terram esse eccentrificam:silia enim uni coeli dii nidio ellet propinquior: al. teri remotior.& hoc modo ratio habet colorent Exemplum huius patet hae figura.
Respondet tam Aristoteles cx dicit duo primo',
terra non est centrum mundi:& hoc sorte quia cenι reum debet esse indivisibiIe . at terra est mapra timensionis: Immo maior luna: ctu multis aliis stellis. Secundo dicit terram non .ste conccntritam re sido Immo eccentricam: quia distat a centro mundi, e
hus volnit esse addendum tertium chsa terram tum distetimidio, unditialis tamen distantia si prestibet Deritatem apper a praedictar: primo a terra est insensibit squantitatis respectu firmamen ιthsecundo etiam illa distantia est insensibilis respomi distantiae ipsius a coelo: sic ratio 2 apparentia
Nam sicut si terra esset in mesis:& nos simi liter in centro non habitaremus: nihil proseeto nunc magis ostencueretur per dimissitum do nobis diltantibus: tunc:
Reducit rationem illam in contrarium ut reduxerunt pythagorici erat enim ratio si terra no s/set in medio:sed eccentrica: tunc non semper medietas zodiaci nobis apparerer pythagorici acit si reducebant illam in contrariumrdatoci, terra esset concentrica cu in medioec nos se perficies illius incolimus:runc euam non dimidium coeli appareremtenet consequentia persmilcm rationem: nam plus distat centrum a concavo coeli q superficies terrae ab eodem cx propterea pro ueritate utriust partis dicendum est talem distatiam esse insensibilem sereres pectu uniuersi .Quo Dero ad uerba attinet inera legitntur uerba ualde obscurer quaecum minime intelligibilia sint: o Modo hoc transtuIi Inihilcri addidi non necessarium:niIallet omisi utile ideo insitit nascut i terra esset in medio:& nos similiter in centro non habitaremus:sed in supcr cinihil profecto nunc magis de caelo ostenderetur nobis dii antibus a cino per dimidium diametri s QPpl tunc ubi centrum habitaremus:& suppleui in graeco sic quos modo: ubi teneamus terraineste recentricam , sic patet lutio pro utra sarte
Alii uero de ipsam in centro collocatam moueri asserunt circa polum:qui perrum uersum extenditur:ueluti in timo scriptum est.
330쪽
Nunc narrat postilonem aliorum&inquit alii ucto di ipsam incentro collocatam moueri assie Expositio. runt circa polum qui per uniuersum extenditur: ueluti in timeo scriptum est.dixit circa polum qu per uniuersium exaeditur:quia polus potest umi pro puncto siue uertice:qui me terminati Epro ipsa ax qua auertiue aduerticem extenditumpropterea addit circa polum qui per uni uersum extenditur:ad denotandum polum hic essenumptum pro ipsa mercirca quam coelumretinuiturio ratem: Dubitauocir sit poilitio platonis ut apparet primo aspectu Adharae -- camem pla/cile hanc mentemplatomisiquia inphedrone alseruienam in med tonis de moetro.&non est consonum platonem sibi contradicere.Ad uerba timcci ait platonem dixisseter tute
tam circa polummodo leo per oram significat alligationem.Aristotcles uero te Pasimplicit u H gon;quod signi kat idem quoduerto.Etscretimam
hetur. Alexander uero excusat Aristotclem:&dicit primo Aristotele non dixissi hanc esse me Potem platonis:sed et Iescriptum in rimam modo siue plato dicat contrarium alibi sue non: ad opinionem AristoteIis nihil fuit. cit seeundo suelleo riptum sit eum lota siue cum ridi pthongo:semper intelligitur methaphoilce pro transtatione:quae potest uersionem signiscar Sed replicat limplicius:quia non uidetur Ita positio umo liquia imaeus ibi asserritrerram essem Iscae sim In centro tirmatam Secundo quia leo stribitur per totam fovita lignificat alligationem.Tertio licit dato riberetur per ei dipthongum: significaret uersione ladhuc uersio ipsa non semper significat notum nam dicuntur figurae circulares conuerser idest ad otinnem partem uersareriam
tra 'lexandrum Sed profecto simplicius temere loquitum nam in contradicendo Alexandro in simplicium. cula Ari stotelem de liuore:&de ignauia gramaticae.&propterea ipse conatur excusare Aristo
telem ut legi potest ab eo .ego uero cum Alexandro consentio:quisiit sidus obsumus peripateticus Ad primum dicerem Alexandrum non dixisse hanc esse opinionem tima sue platonis:sedcile iptum in remmχquidquid uelint imaeus cuplatothae enim filii positio ut dicit heracliti ponticl. Ad secundum dici potest uerbum leo:quouis modo scribarur semper methaphoriceum potest permotu uerta laltem Ad tertium licet non semper uetito significat ipsium motu et propositio tamen motum signiscare uidetur Ad quartum si ibi dimo multa significaret limplatoelietusius aequIuocatione:&propterea dici debet illic uerbii illud non si nisi re nisi unutantumo ut Aristoteles dit Haec igitur dici possunt pro Aristotcle ovolatone.
Ita prope modum de sigura ipsus ambigitur nam aliis rotunda aliis plana perinde ut tympani figura itide,
tures Te hanc coiecturam secutis nam cum exoritur atq; occidit se rectam & non curuam ab ip/sa terra occultationem facere in detur oporteret enim si rotundacissic terra curuam fieri diussito
Nunc etiam defigura uult ponere opi Expositio, nioneslevasserit alios posui e terram tundam.alios posuisse planam saltu quoad eam pancm quam nos incoli/mus ad modum tympani. cypro secunda positione ponit rationem primamzrua potest ad enthymema sie reduci, cum occidit uel oritur ortum cti a casum facit secundum interiectione refletam igitur uel terra uel ambo sunt re cta ticosequata ex iii geometriae lib. ubi di quoties duo circuli sese iter secata