장음표시 사용
331쪽
eomm intersectio debet circularis esse ueluti etiam patet in iis di lunae desceribus nam luna lem interiecat per lineam circularem antecedens patet ad sensum nam sit sol a terra b c occultet se sol ad occasum nostra: regloninapparet linea od quae siex klis cuterrae intersteti et te
Non animaduertentes solis ad terram intercaptam mess ambitu magnitudis
nem:quo modo parui circuli si longe distaverintradiectam lineam uidentur intersecti propter igitur hanc apparentiam non oportet ipsos terre molam opinarii
tundam non esse. Ex sitio . e Respondet Aristoteles hul ranon quia non sunt
caetera patia in corporibus rotundis ualde distinis,hus:&parum dulatibus limiliter parulac magnis sint igitur duae cauis illius apparentiae in occulta tione solis prima est Elisad terram magna interea. pedo Secunda est magnitudo ambitus terrae ad G lis apparentem magnitudinem . Signum autem as fere Aristoteles in parcis circulis:urpote a ch:c, adb.Nam si hi ualde distanti sectio eorum apparebit recta utpote per lineam ab quare cla in occultatioe lis etiam recta uidebitur semo tanto magis:quanto ipsa terra maior ipse Ble apparuerit. Et ideo Ari stoteles ait igi mr propter hanc apparentia οπων tet ipBster molem opinari rotundam non esse. Ouae Auero. hoc declarat Aueroes benedio inquit rite determicom. lxxvi. d natum in astrologia propter remotioncm Issa terra cui nostris oculis maximam apparere:circulum interiectionis adeo paruum ut non uideatur est enim terra magna res miselis ob I paruus respccni ter :ideo comparatione terrae . arcus ille est paruus:&propterea uidetur recra sectior secus est in eclipsi lis: nam luna est prope is Iem di apparet magna resipem Bliis:propterea sectio illa est notabilis:&ata apparet arcus lictionis malabiliter.Sic igitur arcus sectioniis qui sit in Glis occultatione est adeo paruus ut non dis sternatur . eo quia sol apparet ualde paruus respccrii apparitionis teme arcus uero sectionisi quisit in leperatione solis ev luneapud eclipsim apparet magnus:quia ambo luminaria apparent sere aeque magna Et addit Aueroes statue apparentia haec sit uer alsiue non: Hopter apparentiam non debemus negare demonstrationem:maxime si apparentia potest saluari: sunt autem ratio nesduterprima quia ambulanti ad septentrionem a meridie sibi quaedam apparent stellae in se/ptentrionem arant Irim appares ant:&aliquae occultanmriquae prius non erant occulta: Hoc autem .ine non potest nis ob terrae rotunditatem. Seeunda estie ortu cu occasu siti mam si terra es Iet plana 'uecito sidus omnibus habitantibus appareret:quod contrarium est mani/festum.Ex iis patet renam este rotundam cuperhax patet regula geometria esu intelligenda quando circuli fiant aequalesule parum inaequales. cum debita distantia:sub qua arcus milit ul
Addunt praeterea hanc siguram ipsi atq; hanc illam subire aiunt:propter quae tem igitur de ipsius terrae quiete repetiam motu plurcs profecto sunt modi.
Quaeriuem Secundo arguit Aristoteles terram esse tympanilem utram ex pancie uis syllogismi est omnec .l xl. mobile talem debet hal re figuram per quam non molarumnec sit aptum moueri Sed taIis est inpura Tympaniuginir terra est Iympanilis:&quia plures de quiete cY motu terrae dictae sunt opiniones: propterea in ludit plures esse modos dicendide motu terra: c de quiete.Circa haerationem debes scire ut Aueroes innuitu quies terrae potest este a pluribus causis quarum una ne esset tympanicies terrae alia a qualis undi* partium acctilio ad centrum:dicit modo Aueroesq. a causa ad effectiam bene ualet:qula si est tym ilhisgitur quiescit:c si panes undi* se Iiter ad centrum accedunt: etiam sequim est e rotundam.econtra uero ab effecti habente plures causas ueritatis ad alteram illarum non valelmon enim equitur terra quiescit:igitur est tympa/nili tquia quies este potest ob accessionem c quia Aristotcles uidit ut dicit Meroes Imitarem huius rationis:propter dimisit illius Blutionem.
332쪽
In ambiguitatem situ ormus incidere necessatium est sertasse enim mentis inpertis est non admirari:curuam parua quid terrae pars si in sublime tollatur:relicta feratur quiesceret non appetat:Maiori uelocius seratur Universa autem si quis ipsam in sublime eleuatam dimictat:sertur prosectomunc uero tantum podiis qui scit Insii per etiam si quis partibus ipsus eleuatis.antea cadant:terram di moueat:deorsum mouctu si nihil obsistat Quare dubitatio quidem omnibus vita
Mouet questionem Aristoteles cur terra non cadit:sed semper imobilis existit. Vargultu debet Expiau, cadere primo eadem est ratio totius terrae ck unius glebba :sed una glebba semper defccdit quoιDRi non inuenit resistensu tur tota debet destendere' donec non inuenit resistens. at cum nul/Ium sit resistens propterea admiratione digna est tantae molis quies Quo uero ad uerba attinet debes ire uerba illa uniuersa autem siquis ipsam in sublime eleuatam dimictat Isemi profecto legi uidentur negasue .hoc modo uidelicet non sertur.quod stare non potest: terra enim tota si extra centrum ponatur:semper mouebituridonec medium cius efficiatur medium mundi pterea illud uerbum dcbet legi:ut transtulimus.quoniam ut ingraxo scribtrurisonat affirmatione quando uero qui maece sapis considera Secundo arguit particulae teme quae substinentur in aliquo firmo:si eleuata suerint: cu antea cadant remoueatur substentaculum claterra ipsa:cadetidonec inuenerit resistens Sed supple tota nullum habet obstaculum rigitur de/het cadere Ha Aristoteles pro questione propterea infert quare dubitatio quidem iure omniιbus ob phylosophiam emersit.
At Glutioncs circa rem nanc nonne quispiam profecto admirabitur: quoipseluν dentur magis absurdae dubitatione buippe cum alii ob haec terrae partem quae infera G:infinitam csse contendantesipiam infinita in re radicatam dicentes/ueluti Xenophanes colophonius inquit ne moleste serant qui causas quaerunt .
Mota questione uult siluere cuprimo proponit quales nam sunt antiquorum solutiones okuna rapiari. at solutionescirca rem hanc assignatas non ne qui iam prosilio admirabitur quo pse uidetur magis absurdae dubitatione quasi dicatq, sic:&propterca abserditatem illarum explanansi deι clarat c,pinion phylos horum antiquommicv inquit quippe cum alii obhax terrae partem: quae insera est:quaru uagit uersus imuin finita recu contendantlipsam in infinitare radicata es tameno 3 se dicentesiqua substentatur ne cadat ueluti Xenophanes colophonius inquit hane enim causa nis Colopho ausignat breuitu nequiquamni causam quemnis di nul de maestentiirlat umentur ita hoc dicit ad euitandum laborem quiet
Sed empedocles hoc dicto attonitus ita inquit si infinita est terrae profundita are immcnsus aether quae ρο multas linguas oram iam dicuntur parum de uniuerso sepiunt.
Increpat Aristoteles positione Xenophanis authoritate pedoclis agrisicini qui sitici cum rapositio 'nibus quae de phylos hia conscripui Xenophantem derisit dicens si infinita est terrae in deorι sum prosunditast cv in meri sauher ut Xenos hanes ait: quae per multas linguas ora* multo cdiuulgantur plebeia sunt:atet parum de phylosephia univcrsi at Ierus naturae sapiunt i immo sint poenitus ab omni phylosophia de uniuerse mundolovierum natura aliena.de uniuerse quidem mundo quia probatum est in primo libro coelum esse omni ex parte finitum.de rerum uoronatura:qula probarum est grauitatem terrae& cuiuis a lementi qualitatem finitam esse .ch propter ham Aristoteles non aliter contradixit Xenophanti s authoritate sapientis empedoclis qui opinionem illam derisit.
Alii uero ipsam super aquam residere aiunt hanc enim sententiam uetustissimam accepimus:quam thalam nasscsium tulisse feruntdilui per natationem eam ita quiescere asserit perinde aloe lignum aut aliud id genus ec enim nihil horum in aere manere est aptum:Sed luper aquam
Secunda positio est thalis milesii dicentis terram quiescere quia stiper aquas natat uelutiasqnum Finano
ausid genus super aquas lint:&non descendit didicit notantasut aquas: quia nihil horum
333쪽
etiones tantum aduer non ad possibiles fieri a quouis.Ex us quasi monet philosishantes per
optimum pro tum&inquit quocirca ro te quaesitiarum pereas obicere oportet instantiast quae generi sunt accomodatae. ok non per Dphisticas ac extraneas quae genus transcendunt sed
per initantias proprias:qua generi accomodantur hic autem est qui omnes differentias illius generis contemplatur:ex quibus uera rei colligitur definitio quae est principium demonstationis. Exilis ultur qui uult persecte inquirere debet personam res definitionem colligeremas per talem cognoscit persecte rem ipsa mea tu omnia accidentia de re per eandem flendit: c tandem remouet omnes rationes atq questiones quae sunt uel esse polliint. Nam persecta desinti loest quae nata est luere omnes questiones contingentes in re ipsalla Aristoteles Aueroes autem in com . talem innuit distinctionem in inquintio potest stiri dupliciti restino quidem modo Quae Mero' ust,ad questionis finem Allo modo ad finem disputationis.ad questionis quidem finem sit ira Om. IX qui urio secundum potentiam demonstrationis: ius documentum ponitursecundo pollerton rubi dicim talem inquisitionem fieri inuentione ultimae disserentiae.ad disputationis uero fine sit:quando secundium polle dialecticum fit quod est aut in se ipse:ut quado omnes obiectiones: quas sibi se facit: tolluntur aut ad aliunilaut quando tolluntur omnes opponentis oblectionestueteres igitur faciebant inquisitionem secundum fin m disputationiis. Haec Aueroes.
Anaximenes uero xanaxagorasvi democritus latitudinem causam esse dicunt, per quam ipsa terra manet non enim diuidere:sed operire acrem inserum asscrutipsam:quod quidem tacere uidentur ea corpora quae latitudinem habet . Ha c. n. α auentis cum diis cultate moueti possunt ob adhesionem , Hoc igitur idem sua latitudine terram facere ad subiectum aerem dicunt hunc uero cum locum no habeat sui scientem ad qua in migret densum deorsum quiescere aiunt ueluti aqua in clepsydris Quod autem magnum pondus assumptuS de mancns aer serre pos st:plures alias coniecturas addidere.
Tertia lutio est anaximenis anaxagorae cudere Tlud om, Vestrio nes partes uelut quadrangulumlcv sua latitudine in aere de ieri ne deorsum cadat quod quibus
dam conlecturis persuadere enitebantur. t rimis quia terrae latittido facit ut aer inferus no diuti
datur.Secundo quia uidentur corpora lata uehementer uentis resisteretquia sunt ualde firmata isundamento.Terno quia aer subinferus densus esticu non habet locum adni a m seratur. Vesvis aer inclusus in clepsydris lubi enim sit uas habens in hi sumitate paruum seramen evobnira tu Icti in fia infundo unum alius ramen non obturatum lcv subito sibmergatur naquat aer interior clausus:quia non habet quodi'uglat: uam non permictit intrare re simili modo aer subsidens teme comprillus ab ealnec habens locum unde distugiat: non m lcri terram drastendere. c a longiori oratione sese excusans:inquit quod autem magnum pondus assumptus clamanens aer ferre pollit iplures alias conlecturas addidere.ut de utribus inflaris evribile evades vrivsiquae possent magnum pondus substinere.Quo uero ad uerba attineri cum Aristoteles ait Deluri aquae nclepsydrismon intelligas absolute:sed Iu modo cier uel aqua nil udris quado alterum soramen obturatum est:non permictat corpus aeris uel aqiue subintraret quia non habet aqua uilae inclusius unde diffugiat. Aueroes autem resbluit textum ad tres rationes. Pri Ny AM 'ma est latitudo temerauae est diuisioni inepta Secunda est quia aer locum non habet ad quae in M'diffugiat . Tertio confirmatur per exemplum de utre ovaere denso: qui magnum pondus sub
stlaeti Sed primum quidem senon lata figura sit trem: propter hoc quiclcct nature . a quietis non latitudo causa est ex iis quae dicunt:sed mapis magnitudo . ob loci s.
quidem angusti am aer ipse cum non habeat exitum:ob multitudinem manci:qui quidem multis est eo quia monitudine ipsius terraeivigna compraehenditur.
quare idem est serotunda quidemst terra modo tantast mole Manebit enim
ex illorum sentcntia. Obicit nune Aristoteles huic, si ioni primo quia si rationes hae essent efficacesi propter eas 'si terra ponariir rotunda maperet non minus ab aere substentante: nam ita aer comprimitur a
magno corpore si latae figum sit:&uiu cuiusvis status: do sit magnum:& sic si essit rotum
334쪽
da cla magnaladhuc aerem comprimeret . has rationes iccirco breues expono: quia sunt cla I Qtis Auero isto non nimis utiles: sat enim est rerum sensus Aneroes autem sorte uidens hanc rationem poseom. lxxxii se babere cauillum supplet Aristotelem est e contentum hac ratione:quia acutius postea contra dicet:addit tamen rationes pro Aristotilet Marguit primo: quia uel aer perdatera potet exire cuterrae recedere:uebnon Si potest recedere: terra non quiescet:quia aer per latera recedet:&desce/detii tra, Ssucro aer non poti it recedere: tunc terra comprimet psium cuiusliis figurae sit:& sic ratio Aristotelis ualet Secundo non datur maxima aeristic aquae condensatior igitur non est de. ueniendum ad resistentiam:qua aer resistat propcer impollibilem ulterius condensationem Ex hoe loco colligitur ad mentem Auerois non dari sumam aeris uel aqua condensationem . Sive mammam condensationem e quod aliqui sic probant: quia sit arae maxime condentatus parte: cu in nunc quod est praesens Applicetur sibi b potens condensare' cu quaeritur utrum merdiate post hoc adplum erit:uel non: u non erit: tunc illud fullset ultimum instans ese eius: si uom erit:tunc magis condensabitur. In contrarium est Aueroes in primo capite de substatia orbis Dbi expriclia concedit maximam condensationem in aere uel aqua.& alibi.& hoc teneo 2tuc ad authoritatem Auero is hic dici potest ipsum cile locutum de conden latione mathematice consi derata:quo modo loquebantur antiqui .qui omnia ad mathematica red erunt nam hoc modo considerando condensationem non nabet maximum ncc minimum: quia ut sic non habet parιtes sime proximast nec sumeremotas Ad secudum dicost primuma nitans applicationis est primum corruptum esse a s sume condensati :culta ratio concludit dari primum non este rei σι manentis Sed replicabis aut Napplicam enti uel non enti Sienti igitur applicam condensa titsmoto stabit argumentu Si non enti:tunc applicatio nulla est . Amplius omnesn torrup/tionem praecessit averatio:&sic in instanti applicationis non potestes cormptio quia ninc stibila Icticu nulla priviesisset alteratio Ad primum dicost applicaturenti in potentiat quia in illo instanti applicatur aqua quae fuit aer uel potest ese: ok hoc sufficit. Ad secudum dici potest uerbum Aristotelis este uniuersaliter uerum exceptis maximis c minimis:aut sorte Aristoteles loquitur lecundum considerationem uniuersalem ut sexto physicorum dixit A com in v.
Omnino autem ad eos qui ita de motu locuntur non quidem de partibus est con λtentio: ed de aliqua toto ait uniuers, a principio mina definitum in utrum aliquis motus naturalibus corporibus inst. an nullus.& utrum naturalis quide poenitus nullus sit uiolcntus aurem sit.
Quicquid uelit expositor Aristoteles nouum principium facit:quia uult tractare positiones subtiliores eu ueritatem de causa quietis terrae. Ubi debes scire et limateria de motu potest cili questio generat licv specialis generalis quidem questio est utrum aliquod corpus naturale mouetur uel nullum minitur. cv si mouetur: utrum omnis motus sit naturalis:uel omnis uiolentus. Malis autem questio est datori mouetur aliquod ut terra:propter quid particula remem et clatota quiescit.& de igne similiter propter quid totus non mutat locum:& pars sici Aristoteles grprimo proponit id in quo antiqui facile di in quo dirificile tetigerunt di inquit omnino autῆ ad eos qui ita de motu locuntur suppleaticulus corporis aliquid fuit facile: aliquid difficile.&hoe subdit non quidem de partibus est contentio: nam possitnias lignare caulam: cur glebri mouet di cur quiescit: nemo enim in hoc ambigit sed de aliquo toto atq uniuersin ut de tota terra est cotentiorquor quiescit cvnon πGuetur deinde quin causam assignans cutae excusans a longiori tractatu linquit a principio enim definitum est utrum aliquis motus natiiralibus corporibus insidian nullus cusi insit utrum naturaliis quidem poenitus nullus sit uiolentus autem iis Haet.n. duo sint in primo desinita:igitur non sunt ampIius repetenda Sed quaerendum est de primo praquid uidelicet particula quidem mouemr:ut glebba:&tota terra non mouetur circa quid igitur restat questio:&quid antiquis facile cv quid difficile fiterit ex iis peripicuum est.
At eum deus sint determinataquae pro facultate praesentito natis iis tanquoris utendum est Si enim nullus est horum naturalis motus: nullus ritu talent'. s uero nec naturalis neq; uiolentus est:nihil prorsus mouebitur. Haec enim ita esse prius deteriranatrum est a etia motus alius naturalis uel uiolentus:ita quo quies at si aliquis motus natura sis fuerit: ncq ui O
lenta latio sol um: ne quies tat
335쪽
Haesterius quid facile cla quia dissicile antiquis fuerit:& rursus quae generatum definita sunt sum Expositio.
iti nunc uero uult supponere quaedam .quae accipit ex questionum dictarum Glutione.nam ieet dictae questiones non erant repetendae:tamen solutiones fiunt sumendae ut suppositioncs adueritatis inquisinonem ovuidetur primo sipectu arguere hypothetice, destructione antecedentis: o non arguiti sed sumit duo:primum si non est motus naturalis aliquis tunc nec uiolentus erit aliquisl nec quies naturali sine uioletat sed nihil poenim mouebitur deducitur consequen/tia:si non est motus naturalis .non est uiolentumam naturalisqvusolentus iant respectu ciusdem.Vltra si non est uiolentusmc naturalislper dem.&si non naturalislnechulalentusmital
mouebitur vitus Maxenim prius ita eme determinatum est: m quibus etiam determinatuest nihil polle quiescere zquia si nihil prorsus moueri potest nihil quiescere poterit . Morus enim e&quies circa idem sublectum sunt fieri apta oves morus est alius naturalis: alius uiolentust siequc quies rixe est primatum ne perit uiolenta latio solum: ne quies uiolenta solum:Immo erit aliquis motus naturalis c alius violenrus:aliqua quies naruralislox aliqua uiolenta: tenet enim ratio per idem argumentu. Ubi debes scire q uis processus Aristotelis uidetur prima facie ab opposito antecedentis hoc modo simillus est motus naturalismullus est mores ok nulla est quies: iglmessi est aliquis motus naturalis: ne Omnis morias erit nam ratisine omnis uiolent' ne omnis quies est nanuralii necromnis quies est uiolenta sic enim uiderur arguere Aristoteles prima Mersed reuera non arguit quia ne peccaret in logica: non enim ualet ab opposito antecedentis nisi in conuerribilibus. Melliis lotur dicendum Aristotelem duo secisse silpposita disiperata pro decisione problemaus propositi .evhoe est melius ut mihi uidctur. Hurres primo quia Ani les fecitdi ultione E Quae ex me. nes contraria hoc pacto utrum omne corpus habeat motummet nullum habeat o habetmirut Om Ixxx111. omne habeat violentum uel nullum habeat uiolentum uidetur in melius sociisset ut in octauod Prima dubi. bro phesicorum isti utrum aliquod corpus habeat motum naruralem ovaliquod uiolentu. Di sotu .ci potest ut ex uerbis Merois colligi potest in propositionibus perie non referre uniuersalirer claparticulariter pmserre impiasibile enim est dare corpus quoddamiquod motum habeat natura.
lem:& quoddam quod non habeat: nia enim sunt eiusdem naturalitatis. Secundo occurres quia Aristoteles intulit si aliquod corpus nec naturalemi nec violentum habet motum: 1git nul iacta dubi. tum motum' contra nam ignis in propria regione nec naniralem habet motum ire violetum Solu. claramentiabet moram quo mouetur Urrouc--Me audi Ouat Auerc. eridam in molle iis recrarie reliquis uero alibi dictum est Debra Auerois q. om cc lxxxvii. ne quod naturaliter mouerum naturaliter potest quiesceretprimo ex desinitione naturae ova est principium motus&quietis Secundo quia quot modis dicitur medium in finem sint modis ovfinis dieitur Sed motus qui est medium inquietemidicitur naturalis cuuiolentus igitur cv quties in termino ad quartmdicitur naturalislo uiolenta Secundo debes seire etiam ex eodem commen. si aliquis motus est alicul naturalis:hic illi dem non potest ecte uiolentus obsi hie e naturalis' non uiolennis:quies in termino ad quam est etiam illi naturaliscvnon uiolenta. contra etiam ubi quies intermino ad quaem uiolenta alicui merit:motus ad illam etiam uiolentus erit: v quies in termino a quo naruralis eidem erIt E illa insertaueroes', si terra ad medium naturaliter mouetur:runc ipsa uiolenter extra medium quie licus a medio mouetur uiolentor tunc ibi quiescet naruraliterialiter nullam haberet quierem quibus patet solutio problematis
Aristotelis propter quid terra quiescit in medioehoc enim ut melius dicetur, est quia est natu.
ratis terrae dispositiolou locatis . .
Quares, quiescit nunc terra:m medium etiam accessisset ob couersionem quam
uidem caulam omnes dicunt ex iis quae seruntur in humidis circa acrem acci/unt . In iis enim maiora temperingrauiora ad mutum ueniunt conuersionis equo circa aeterram omnes qui cccsum generant: in ipsum uenisse medium aiunt.
Iis suppostis anteil ad taurionem accedat quas perulam consequentiae concludit postione em Expositio pedocllaici inquit quare si ut quiescit nunc terra:&supplem nullodsinorum modorum quo utitere processieruntiquiescit: uitur etiam ut in medium accestis let ob coeliconuersionem:quam quidem ex sui proprietate causam omnes dicunt in iis quae seruntur in humidis.& circa aere aecidunt videmus enim cum aqua ponim in motu ualde circulari lcv proiciatur lignum in illarmox lignum ad medium ducitur cv hoc idem apparet in aere quo utauim cadus plenus quaelcv non radici in enim conuersio cum v circularissus proprietate pellens ad medium conueri
336쪽
onis quatiatione deterram omnes qui coelum generant: in ipsum uenisse messium alant ululae Ileet pulsiva conuersioninqua naturaliter ad medium pellit . Animaduertest haec positio non sequitur ex suppositis:sed quasi per hoc quia non restat alia positio dicenda.
At quia manetaeaulam quaerunt ubi dc alii ex latitudineo magnitudine hoc modo causam dixerunt. Alii ut empcdocles coelum conuersione sua uelociorelsit de terrae ipsius motus:lation hius impedire ueluti in aqua sciquae in Cyathis est. dc enim hax cyatho circumvecto:& si per saepe in labrius ansera ducatur aeris: non fertur tamen deorsum apta deorsum ferti candem ob causam.
Epylogat positiones duas ominens alias tana stiuolasic hoc inquit at quia manetlevhoe uidet omnes:admirati causam quam nitubi alii ex magnitudine alii exui conuersonis caulam asse, runt, uel ut ex empedoclis exopto aqua non cadentis ex circumvectione cyathi. Haec ex dictisIck transtatione patenti Debes ici re ut Aueroes innuit ueteres omnes de motu terrae conuenisset omnes enim dixerunt motum terrae esse propter expulsionem factam a coeli conuersiones. De quiere uero non conuenerunt:quia alii quietis causam e Magnitudine:alii ex ui conuersonis: alii aliis modis at signauerunt.
At si net conuersion neqlatitudine cohibent quonam ferretur aere quidem ipse subtermeante ad medium cni in ut mota emuiquoq iniplo manctis Sed cum aliqua lario sit secundum eius naturam sibi necessa, haec igitur est ne ea qua sursum pergituNanea qua deorsum an alia quaedam aliquam enim esse necesse est. Quod si non est. magis ea qua sursum ci ea qua deorsum itur:ae superior lationem ad superius non prohibet:igitur nec is aer qui infra est:eam prohibebit qua deoi sum pergitur casdem enim causas mussicin quorundam esse neces se est
Nunc contutat has positiones eu primo in simul hoc pacto si terra quiescit aut conuersione cohυhente aut latitudine aerem cohartanter uiolentre quiesceret in medio: c ultra terra quiescit uiolenter in medio:lgini aliquo aliquom tu movebitur naturaliter. modo hoc non uidetur: quia nec deorium magista sursum inec econtra inquitat si ne conuersione cohibae ne latitudine comante terra quiest U:hoc est si esset remotum omne impediens quonam ferretur aere quυdem ipso lub eri irante arq cedente: tirpi T casum ponatur cv probat debeat ad aliquem Iocus moueri:& inquit ad medium enim ui mota est secundum omnes quia in hoc inueniunt ui quo
in ipsis manet: ur etiam consentiunt. sed cum aliqua latio est sibi secudum naturam necessariar haec igitur est ne ea qua suri im pergitur:an ea qua deo sum:an alia qua clam dico hoc quia albquam esse necesse est nec ultari potest per suppositiones QP cum non possit assignari nisi motus ad mediumzipsa ad medium quieicet naturaliter. Addit tamen speciatim contra ponentes latitudinem leu inquit q. si non est magis ea qua siritim si ea qua deo sumatur: aer superior latione ad supersiis non prohibebit:quia non resistit praementi igitur nec is aer qui insta est, eam proh1be/hlmqtia deo sum perglnirrequia simili ratione non resittit illi oportet enim resistere si terra coar/taret at pelim et: i quia conclusum est ipsam non magis deorsum a tutium iideret nec ipsa magis stiritim s deorsum pelleti uel coartabit:& sic omnino nulla est causa ex coartatione aeris a cepta Haec contra hos argumentatus est insimul.
Praeterea illud etiam ad empedoclem aliquis dicet:quando eniam aetemeta seorsum a lite ditabant quae nam caula terrae quietis crat:non enim di tunc conuersionem causam assignabit.
Spectarim obicit empedoclis smplicius hanc interogatoriam rationem sic interproatu prae Evo simps terra illud etiam ad empedoclem aliquis dicer:quando enim a lementa seorsum inter se a lite id est propter litem distabant lut tempore mundi ornatust quaenam causa terrisquietis erat non Confutatio enim oviunc conuersionem causam assignabit Haet simplicius.& expositcσ:quod quidem stare non potest: primo quia ha interogatio facta est prius ab Aristotele:uidelicet propter quid ni in mundi ornatu terra qui eicit: vest luta propter motum coeli qui in mundi genitura pepulit ad centrum conuersonislo, qui nunc terram pulsam cohibet moueri:& sic triuola uidetur intero EXpOppria patiosivundum hane expositionem. Melius igitur cum Auer c Alexandro dicerem praeterea
illud etiam ad empedoclem aliquis dicet:quando enim Mementa seorsum a lite distabant utpo
337쪽
te tempore mici amicitia dominabatur uestiti in mundi Osusione: quae nam causa terrae quietis erat non enim di tunc conuersionem causam allignabit: quia no erat coeli motus ultu .cti tamemne quieicebat terra igitur empedocles sibi ps contrarius de insut ictens uidetur. Sed replicat Replicat simplicius huic expositioni per hoc quia inistinui confusione tora non est igitur non est recte quaerere quare tunc quieicit:omnis enim questio supponit subiectum elle primo posterioα. Sed Solutio haec replica stiuola eri nam empedocles clemcta rerum principia posuit: cu ingenita a tui ncor/mptibilia:bene tamen per concordiam confusibilialcv per litem distincta questio igitur supponit terram es Iecicu est secundum res ueritatem licet non secundum este distinctam ab aliis di propterea questio est conueniens.
Insuper etiam absurdum estptius considcrare terrae parres ob conuersionem adimedium Telatas:nunc aurem non quam ob causam uniuersa quae pondus habet seruntur ad ipsa non enim conuersio nobis propinqua st Iraetcrea quam ob causam ignis ctiam sursum fertur non enim ob conuersionem. Quod si liac alique ad locum aptus est sertiadem etiam de terra putandum sic paret
secundo ostendit caeli conuersionem non e se causam quietis terr ad medium ut diritempe Expositio. docles inis ut nunc Inon simpliciter chomni temporemam licet in litis principio coeliina pepulit sua conuersione terrain:quia illam tangebat:nunc quo nam pacto expellere teli illius partes cum nec illas nec nos tangat toportet enim mouens cuminum simul este Debes stire ut ex uerbis Aueresq& Alexandri colligitur empedoclem ponuisse rescre causam motus torre ad me mire Auero. dium in prima mundi genitura nam cum caelum caepit conuerti mpulsi ignem senis aesc: ac com .lxxxviii denim aqua de terram, at nunc illa uniuersali expulsione iactat pedocles causam assignare nopotest partium eiu Qevsic illa causa fuit secundum tempus o non simplicitcr.Secundo debes sci bre* lcet empedocles possit assignare causam motus terrae ad medium mytamen quietis eius in medioeqnia ut recte Aueroes ait aurhorltate Alexandri:quae propter circumgirationem ad me/dlum pestiatur: simul cum illo circumvecto mouetur ut patet de ligno in aquari aqua in cyatho motiq. quare non dum patet causa quietis terrae simpliciter Secundo arguit Aristotclis duorum contrariarum si aliquod est naturale uni oppositum illi erit naturali opposito illius Si et conssequens cum ignis non mouetur sursiam ob conuersionem mec terra deorsit miscuc bini ob con/versionemmon enim erit maior ratio deterrasidet ne cum omnia ementa subdantur caelo EVO Alex e diuest ad hoc addi ratio Alexandri:quia si terra ellet mora ad medium in prima mundi denti optima tura re non ob eius natura lectui conuersionis coeli omnia ae limen rami eiusdein couersionis estent ad medium pulsare ibidem de tenta:&sic non magis igniS ad concauum uel iis res terra adis edium.& hoc lanat ratio Aristotelis Inquit enim praeterea quam ob caulam lenis etia iur/sum f. mur non enim ob conuersictem:quia illa sui ui pellit ad medium eius. si hi aliqui in ad Imum aptiis est semicvnon ut conueriton scali: idem etiam de terra putandum rite parciniis enim conuersonis non magis terrae applicabitur u igni ues alteri cuiuisaelemento Atiare cum igni propria natura ad concauum ueniti cu non ut conuersionis igitii nee terra ad medium ue/nerat ut conuersonis ad omnia nam*ula conuersionis aequaliter sese habet ita nimi mapis adiqnem:quanto sibi propinquior est di haec Alexandri positio est acutiori cum is ad roburra EXPOPpriationis. Aut sorte haec ratio potest formari sic quia sicut se se habet ignis ad moti im sursium:ita terra ad motum deorsum. sed ignis sita natura sursum emariti non ob coeli conuersionem.igitur elaterra deonum Et hoc modo ratio etiam litteraeconuenit.
Insuper etiam nec conuersone graue deue dcsinatum est Sed eorum quae prius erant graui atq; lcina talia in ipsum ueniunt medium, Alia sui motu superserunt. erat icitur dc anteqconuerso scrc ab ud graue:aliud leve.
Tenio arguit Aristoteles enthymematice sic coeli conuersoncncst causa distinctiois specifico Expositio.
sclementorum: dalia ante conuerson ad medium taliae medio moueri apta uoltur antea conuersio fieret erant forme grauacci leue uidelicet qui faelementa propria in icca moueri erant apta. Et sorte syllogismus ut Auer sindicat est iste graue est id a quo rescit apta moueri Quae ex me. ad mediii micvleue id quo est apta moueri a medio Sed coelicoversionec est graue nec leuelgi com lxxxix.
nineceu conuersio non est id quo clementa fiant apta moueri sursum aut deorsum ev sorte textus Aristotelis potest restalii in duos syllogismos:primus est qitruvia non distinguntur aliquoi Expo retia sp cllicanici istinctionem mon mouentur illo per Sed Elementa non diltinguntur caeli cons
338쪽
bent perse motus o opera a coeli conuersione, uidetur enim iure duo indicare Arit toteles in Boenthymematet uideturaeum antecedens sumpsit copulatum.
aequonam distincta erant,&quomodo&quo erant apta ferri . nam infinitus st:sursum, deorsum esse non potast: usi us graueatapicue definita sunt qua ratione fit ut plurimi Eirca huius rei causas elaborarint.
Expositio . Meroes autem reducere enititur verba ha ad quartam rationem eontra emped Iem quaten Qitiae Auero uidetur reducere ipsum ad contradictionem per concelsa ab eo Iachax expolitio nullatenus texcomta in tui consenat propterea uidetur mihi Arist.κelem demum refellere quasi ex nune dilatis contra Contra aue empedoclemi primam positionem quae dixit problema de quiete terrae esse nullum: supponit Propriaevo enim esse medium locuml superum cuinserunt atralia loca et se non possunt: quia mundus ininitus et trinqvi nihil est suriumlnihil deorGm Contra hos quasi rationem innuit per hoc quia tunc tessarent des ni iones grauis de leulatqui a graue per locum deorsum deue per locum ursium definitur quare sima loca cellabunt: linc et Libliiud firili lones grauli im& leuium chata ni/hil esIet graue inihil leue in natura. at cuin haae sunt impossibilia: restat sipponere esse graue clalmelculorum superum lcv inserum:&quaerere causam problematis uidelicet quam ob causam hoc sursum illud deo sum seratur Inqiii quae quo nam distincta erant l&quomodo cu quo erat apta ferri silaopleui infinitum est unluerium nam si infinitum sitistitium locus Ic deorssim esse nopotest:qulb'eraueat*lelie definita sunt: cvsic cestant omnia.quaeres cum sit impollibilis:Hroiupponendu est graue re leue esset oblocasii sum cudeorsum:qua rarione sit ut plurimi circa problema licausam et Urauerint.quia supposiverunt mindum esse finitum ovesse illa loca distin/eta Hoc modo textus est intellisten usilicet non abluidisticultate.
Sunt autem aliqui qui ob similitudinem ipsam m.mere dicant:quemadi nodulium pristis anaximander. Id enirn inquit quod in medio costitutum esti de quod ad extrema aequaliter sese habet. de simul atq1 neq; ad contraria moueti, est: non siti, sum magis a deorsum aut uersus latera ferti contingit quare necessatio illud tria
Nunc narrat positionem antiquissimi anaxlinandri de causa quietis terrae hie enim noluit ter/Iamqtuescere ob similitudinem hoc est ob similem habitudinem quam terra ipsa habet ad Gratum ire uidistintiam ab illius qualibet parte IId enim quod in medio collocatum est totius oh quod aequaliter ad extrema coeli sese habetinec est aptum moueri ad contraria simul: non ursu uemagis a deo sum aut uersiis latera serri contingit: sc sic terra necessario ob talem ad coeli consor mltatem ar* atquedistantiam necessario in medio manet.Hec anaximander antiquus. Auermes uero hanc positionem declarat exemplo quodam ut si corpus quoddam imaginaremur sphae/ricum adamantinum siue magnetinum:&in medio illius serreum corpustula rotundum ut cen
trum:tunc patet tale centrale corpus in medioq alescere qtila aequaliter attraheretur ab omnib'y
partibus illius nec simul sit aptum moueri motibus contrariis. Et quia hax positio habet colore addit Aueroes hanc esse minus salsaminam aliae politiones motum di quietem temet alunt esse Dioterim m. Hac uero ait motum esse naturalem ad medium.quietem autem uiolentam sedanhoe fit uerum ad mentem anaximandri dubitor non enim uidetur menti conueniens posse esse ad aliquem locum motum naturalem l&quierem uiolentam eiusdem corporis propterea uidet Mae positio si est ut dixit Aueroes minus rationalis .concedens enim partem ueritatis ponit im/plicans contradictione ideo Ille locus considerationis est.
Sed hoc lepide quidelmnon uere tamen dictum est hac enim ratione omne quod in medio poneretur/maneat sillo necessarium erit quare de ignis ibidon quicicci quippe cum id quod dictum est:terrae proprium non sit.
refellit positionem hanc primo perimpossibiletqulatum omne qlicd in medio ponereturi ibidem quiescerer sok sic ignis illie maneret propter eandem quam habet ad caelum ratione*:quac terra habebatdroe autem falsiim est:quia non esset assignatum ut terrae proprium: alsgnaule enim quieris terre propriae causam propriam ex similitudine proportionis ad partes caeli quare cum hax causa potest igni accdmodari: uidetur no propria sed ambiges sortasse quia dicere aliquis non Expositio. Quae Auero
339쪽
quis non eodem modo esse de igne tu terra. nam ignis non est aptus sua natura quiescere in modio a terrae est naturale&per consequens obiectio Aristotest nulla Innuit Aueroes Blutionerationem Aristotest esse fundatam in dicto anaximandri qua aequalem terrae a coelo undiq3 distantiam causam quietis assignauit. Hac enim aequalis est in ignec terra ok omni corpore si in medio poneremr ok addit Aueroes hanc ratione posse reduci cotra empedoclem qui dixit qui e rem terre ille quia est in medio conuersionis sic enim posset sequi de igne: si in medio poneret. Que themi. Au es narrat possitionem themisti il&Glutionem ad rationem Aristonesti: dicit enim the/m litius primo Φ haec ratio non est uniuersalis dehi corpore posito in medio et, propterea uult rationem habere uim pre exemplum platonis de naui: inquit enim plato in limaeo si aliquod pondus ponatur in medio naulsi non facit illam ad alterum laterum perpondere propter aequas litatem lita quod dicitur de igne dicit Secundost hax ratio est comunis:sed quaesiti est causa p/pria perquircnda Haetenim causa potest accolae lari omnibus quae in medio ponerentur. diciticato hanc rationem rite ad hominem nam cum plato uniuersalem causam quietis terrae aequidulantiam talem assignaue uidetur Aristotescis concludere illam ut non modo uniuersalem terra ista omnibus aliis quae in medio ponerentur.Contra qua minueroes ali non bene Medi Quae Auero. ctum hanc rationem esse ad hominem:quia est secundum rem procedit enim ex simili ratione Otra themi. cauta:quae potest in omnibus disse eadem. Ulterius themistius soluit rationem Alistotelis con Quae themi tra anaximandrum:qula est contra platonem:ubi debes stire themistium uoluisse propositione adrone Art. uilla univcrsalem cum exceptione hoc uidelicet pacto omne positum in medio aequaliter liIle quiesciti modo sit de illis quae apta sunt illic quiescere. Ad propositum autem ignB non est illae quiescere aptust Sed uiolenter hinc ratio Aristotclis nulla est contra Platonem est enim sermoplatonis uniuersalis accomodaret non simpliciter: ius exemplum ponit de homine nam si homo in medio ponerem mundi qua ratione est graue:illic quiescereriquia tamen est animalleo moueri aptum alium in locum. Sed huic blutio obicit Aueroes nam si plato loquim in eo o Confit ribus aptis quies cere: aut loquitur de quicte uiolenta: aut naturali si in uiolenta tum ignis pos summam si uiolater quiescere ratio Aristotelis aestuc de igne militabit.Si de quiete naturali dilitur terra non ob aequalem ad coeli partes distantiam quicuit:sed ob eius naturam o sic suae quia tis nutila alia est causa nisi eius natural siue species Semndo si inret Iigitur in aptis quiescerer tunc ignis
non moueretur ad concauummec collocaretur in concavo:patet quia ibi non est aptus quiescoronam mouetur perpetuo motu firmamenti in illo Tertio maximadcfassignauit causam quietis ter ob mauidistantiam ad omnes caeli partes Sed hac cauti potest igni accomodari. 1eito de igne ualebit.Sed runc Aueroes mouet dubitationem contra se:qula uidetur dictum Aristo Dubii Milo test non esse uniuersalcinon enim ignis quiescit in medio in quocum cassi relusa non quando poneretur pariam citra medium via uidetur impossibile Aristotelis esse particulare solum i casu. in quo ignis stet praxistin medio. R sponda Au es κωencla rationem Arist a Sesu nere casum illum , ignis sit in medio praecise: v addit tunc secundum hanc positionem axa/ximandri causa sua non ualeret nisi de terra centralli non desipersciali nassim non miti1distat ab psius coeli partibus Amplius non ualeret de glebba quae in sublime attollσetur. His Auer s.Sed tunc dubitabis utrum si aliqua ignis portio praecise incentro ponerem ibi quiesceret. Whi' ex uerbis enim Aristotclis non habemus quid certi:quia ipse arguit ad opinione illius si enim terra quiesteret ob aequidistantiam: ignis possici ibi quiescereret uc non est causa propria terne lum Aristotesis ex quibus nihil certi habemus. prerea arguitur abi non quiesceret, quia ibi semel quiesceretirunc semp quiescera:igitur uiolentum Prerum Amplius ti corruptibile
reddae aeternutou multa alia sequi prae tenerim ignem ibi quic reecuuiolentre: esset enim aptus moueri ad circuisentia: licet ad illa nunullam te, tunc dicerem ad primu non esse uso 'Π'Ientum perpetuum uia talis ignis corrumperetur a natura uniuersiali ad euitandum impcle sed cices quid nam resistit igni ne moueatur a medio dic nihil postive:sed bene aliquid priuatis uriqucdest esse indit Mens admotum cuiuslibet Iovi. Haet de quaesti
Insuper etiam nec necessarium cst no enim dumtaxat in mediis manere vidcf:sed ad medium etiam serri quo nim qua uis ipsius pars sertur: uniuersiam etia serari necessarium est atquo suaptenatura serturn bi quoq; suaprenatura macbit n5Mitur quia seniliter adcxtrema sese habet: net hoc mim omnibus c6mune est. ferri autem ad medium terrae proptium est-Ado arguit contra maximand ostendens vis casu non esse neceMaria:&sylli pol coponi sic:
340쪽
omne corpus naturaliter motum ad mediuminaturaliter quiesciti medio terra corpus est: quod naturalitis mouetur ad medium .igitur terra naturalitesqui cin medio Inquit insuper etiam minoris:& inquit non enim durarat in medio manere uidetur tacd ad medium etiam cri noest minor:cui ohationem subduruemquserri nocinarium est.In corporibus enim simplicibus eadem est natura totius e partis huc quasi malorem addit in eius me ploidibit illa uidetur uis maioris. Ioe syllogismo 2non propriam conclusionem intulit: ita concIudit transumptum dicensinon igitur quia similiter ad extrema sese habet manet o adcli nutus
causam .d.hoc enim omnibus comune est:quia omne corpus si aeqvldistaret a circumlerentia: ilesceret. at serri in medium:proprium est terri ha est expositio textus. Aureora uero lic ratione textus sormat c untur regula opica uidelicet contrariorum contrariae sunt cauta.Sed cauta elis terrae est aequissistantia a lacumserentia igitur caula quietis terrae sursum est exitus ab aequi distantia:& sic ubicunet poneretur terra extra medium:posset illic quiescere:etiam nicocauo gesceret.Obicies fortasse quia nos partes terrae non ad centrum moueri cernimus ted ad luperniciet x cu sic salsum est terram petere centrum ut Aristoteles conclusit com anaximandrum He/spondet hoc esse per accidens ob impedimentumaeuius signum est quia videmus graui uigorari in motu:tanto quidem plus' quanto magis erunt prope mediumlita hoc non perse led impedimentum est. Alexander autem ut Aueroes aut horitate themistii narrat arguit sic si causa setis terrae est arauidistare a circumferentia coeli:tunc causa Motus terne ad medium citet a quid istare a coelo. tenet consequennal quia una eadem est causa finislcvmediorum infinem quare i3 quies sit finis leumoeus ad medium sit ordinam etiam causa motus.at equidistantia non est caula motus ad medium igitur nec quietis:ha e Alexander.Ex iis uidetur Alexandrum talem uoluisse consequentiam a quidurantia non est causa motus terr ad medium igitur non est causa quietis terrae in medio Obicit huic themistius uanon ualet uisiis non est causa ambulationis igitur non est causa uisionis:& in proposito non MIebit equidistantia non est causa motus terra: ad medium igitur non est causa quietis:cos quiescum is sunt disperata:&ira stat aliquid in caula motus .est. n. ut themistius inquit hax regula q, quorum causae eaedem sunt:etiam ipsa sunt eadem evia non ualet. Secundo obicit themistius es quod Aristoteles cti Alexander dixit: , uidelicet causa morackquiens temet medio:est grauitas, nam si grauitas incausa motus ad medium igitur quado graue erit in medio .uel non erit amplius grauciaut grauitas non erit caula quietis e primum est imposssibile est enim essentiale terra esse graue ovata grauitas non erit causa quietis terrae in medio. Ex iis dat themistius causam motus esse exitum ab axiuidistantii causam uero quietis esse prauitaret aequidistantem,c ita uult themistius tria primum est consequentiam illam non υlere aequidistantia non est causa motus terrae in medium igitur nec quietis.Secundo uult utitatem nec motus nec quietis causam esse Tertio uult causam quietis esse aequidistantiam caulas uero motus esse exinim ab arululdistantia haec themistius ut narrat Aueroes huic positoi obicie Auctora nam una est caua sinis c otasnati infinemqueconueri sed motus est ordinatus in mnem:&quies est finis motus igitur una est causa utriusqs igitur si aliquod principium est causa motus terra ad medium cum aliqua dispositione:idem erit causa quietis in medio cum diuersi dispositione:& ita grauitas est causa motus in medium cum hac dispositione quae est esse extra medium zquieris autem cum hac dispositione quia est in medio. Tunc ad rationes hemisti se l/uit Aucroescvuult non tile inconueniens unam eandcm causim esse diuersorum enectuum inuicem ordinatorum dist itione diuerse ut grauitas est causa motus ad medium cum hac dis
spositione quae est esse extramedium. Et eadem est causa quietis cum hae dispositione:quae est esse eum medio . Ex iis contra Themistium sequitur: quia ipse usus est dispositionis agentis pro apente .utitur enim a quid istantia pro agente quietem:c exitu ab aequidistantia pro agente motum.quod est impossibilo aequidistantia enim dispositio est agentis pro quiete exitus ab muti distantia disipolitio pro motu Errauit igitur themistius in logica dupliciter primo per saliatiam
secundum quid ad simpliciter:esse enim extramedium est causa secundum quid Q esse graue est causia simpliciter.Secundo per fallanam accidentis. Nam esse extra locum est caper accias mot'. sed graue perse QEq, tales dispositiones sint n6 perse nec simplr probat quia si essent eaul, perseck simpliciter: tunc inuenirentur semper cum graui tam in medio si extra medium constituto.
quod enim perse cv simpliciter causa est aliculus:nunil ab illo seperatur: cuic quata Aristotclea