장음표시 사용
381쪽
cta quare sequitur tunc solum cile puncta:& nullum corpus esse. HM Aueroes de consequcisa. Dubl. Sed contra lianc deductionem sint dubitationes Inam mimam componitur ex xlcmentis riti tamen non sequitur aliquando hine emenia sola:& nullum mistum . Praeterea, Iementum est e materiae, serma Ire tamen non sequitur aliquando esse materiam c&formam& nullum Sol: Auero. lementum, Respondet Aueroes c uult hoc impote sequi eos qui faciunt generatione ex non corpore:c corniptionem in non corpus:ut Platonici qui autem ponitu corpus generetur mallo corpore:c corrumpitur in aliud corpus:ut ait Aristotelesmon contingit et ut aisquod te pus ueniat' in quo nullum erit corpus quam relinquit in posterum de Iaradam:& sic ueste ut, detur Aueroes consequentiam ualere de compositione quantitativa:qua Plato ait: corpora co/pon ex punctis, Nam omne compositum ex aliquibus compositione quantitatiual resoluetur aliquando ad illa. modo nec mistum fit ex in lementis compositione quantitat tua: nec alemcntum ex ima c&forma:&sic nec millum aliquando resoluetur ad ae lementa nec a lementu ad materiam di formam taliter ut sola sint aedementa:uel materiae forma Blae ct nihil aliud. Sed adhuc dubito contra solutione Auer, quia totus mundus sit ex quin formi ibus compo Dubl contra
sitione quantitativa' di animal e membiis compositione quantitatiua ., tamen partes mun Solauero. di non erunt aliquando:&mundus erit corruptus. similiter nec membra erunt aliqua absenanimal l. biclius igitur expositor auctoritate simplicii Respondetui, qui ponit mistum fieri ex par exp&. Mementis bene potest dicere necessitatem militonis Inam mucibilia subduntur motibus coe/lorum' qui nectitario secundum Aristotelem o rantur mistionem. Puncta aute cum sint sim
pilaiter indivisibilia: non supponuntur coelestibus motibus: sic non prat:coeli in punctis ipι iis inferre necessitate militonis:liant enim ipsa indivisibilia non idonea millioni: nec apta lubdi coelisic, sic ad formam dici potest omne compotatum uisu, naturae posse restaut aliquando
ad illa' ex quibus componitur:ut mistum ad aelementa, Paelementum ad materiam ci forma: cvanimal ad membra:c mundus ad quin corpora:quoniam omne compositum ut suae naturae est resolubile ad ea ex quibus componitur. Ueia necessitate motoris extrinsocliuilia horupol esse aliqn roblutum ad ea:ex quibus est:lta ut Bla illa sint . Nam coelum quod est motor
necessatio agit militonem misti ex alementis:compositionem alcmenti ex materia di forma. quare liuet necessitate intrinseca omne compositum sit aliquando resbiubile ad partes exquisbus est necessitate tamen extrinseca non omne compositum est taliter restaubile ut aliqua Lle partes sint Aesim Platonem qui ponit corpora componi expunctis oportet dicere duplici necellitate esse aliqniunctat cla nullum corpus intrinseca quidem:ua omne compositum P uim suae naturae est resbiubile ad ea:m bus est extrinseca vero:quia puncta non subduntur coele/smum acti lici hosti limplicii di expositoris est optima: ut mihi uidetur: c hanc Blutionenue. fortasse olfecit in sine planus tamenti:du ait:&hoc qd dicit est necessariu eis:qmio est distatuito corporis in spe in aliquom ore cum corruptione bole indiuiduoi ira hanc opinionem inlli md accidentali nam sonit corpuS ex punctis fieri:ponit commem hanc fieri, ac/cidens Ino periscv ita polle est ut aliqn nonanueniat corpus sm speciem:quia quod est, accias potest non et Ie: imo se necessitate oc per accias aliqnerit at cum possiterimus i m Ari. Φgna tio corpoΝ est ex corpore perscidi intrinsece:& extrinsece tunc continuatio cuspetuitas corporis in spe est ecntialis curse: in diuiduo est accidaalis Ecce q. Aue uelle ur duplice ecid ematicul' ex alitibus:jaccras ut qWωponit aliquod totii ex panibus p accias us caput ex capillist ple ut est comm Uti ex micv bra .ckisisti excitiis: itic uult q oecommitu ex aliubiis per accias aliqn resoluet ad illauta ut illa sint: ova irascisi silmeoi spemcc in nuocsi situ at alim. lus ex aliqbus pselnsiri ut taliter re luat ad illa ex bus est: ut illa sint:& ipsum nysit in I rnec linii ecu sic up Aue.qsi aliter riadere:uolens corpoα exsuctis siti ac stet cormae mistolia ex ae itis: Uaelis micv sora:&,liter corpos ex corporibus sit se.Tu uero cosidera quia fortasse ham solutio Auercis secunda est ficta .nd.n.constat sterile ad mentem Platonis:&adeo cum simplici,ck expositore sentirem
PRAETEREA Etiamsi tempus similiter se habet:tolletur aliquando:aut
tolli imitet hipsit minim nunc indivisibile est ut punctum lineae.
Quinto arguit:& inquit praeterea cisi lepus se I simitradasa nuctui linea ad pueri taciti. Expositio Gmnat ex ipsis nuctui linea componit explictis:ic in lac tollet aliqn: aut salte tolli psit pertia tutione facta ad ipsa nuc di tam consequentiae allignat: ΔΨ sngt psu m. n. nunc indiligibile
382쪽
est:ut punctu lineae . Quare ut linea resbluitur adapsa puncta indiuiublila: ita tempus ad pia
riuno Aueroes autem facit unum syllogumum primo O inquit cvsi instantia in tempore sunt umilia punctis in incis linea: aut componuntur expunctis:lgitur tempus ex initatibus. hic est syllogismus: tunc inseri zovcum ita sit znecesse esti ut in aliqua hora sit: in qua, pus non sit: quod est impolci ou hoc ostendit quia in aliqua hora non elth tempus inplicat contradimone quia ponens hunc sermone negat ou affirmatic Me in simul nam contingit ut sitissus ali/quod:in quo non sit tinus.& ita erit tempus:&tio erit Deinde Aueroes ostendit consequenti am ualerciquias ponat tempus commutu ex instantibus:ut compositae sunt incae exsuctis: oportet dicere tempus resolui ad ipsa instantia:ut linea ad puncta resolui nam ors compo ro
luitur ad illa:ex quibus est uel saltem de poli ad illa resblui p&:dico de poli zli non concedit de inesse. Vetum ut dicit Isi conceditur tempus resesul posse de possibili ad ipsa nunc sequitur
aliquando rore resolutum' quia omne possibile necessario aliquando ponetur in loci Verum de his alibi. .
IDEM Autem Scus accidit:qui coelum ex numetis coponunt quidam enim ex numeris naturam consti tuunt:ut dc pythagoricorum non nulli Nam corpora quidem physica grauitatem at deuitatem habere uidentur Vnitarc alpri corpus facere compositae possunt:nci grauitalcm habere
Nunc quasi per uiam consequentiae area corollarie opionem pythagoricon rcfellit:& primo proponit generatim illus opinionis errorem loklnquit idcm aut absurdum o iis accidit:qulctatu ex numeris componunt Deinde positionc eorum breuibus tangit:&inquit quidam n exnu/meris naturam constitutit hoc coelum:& compositiim nale .ut mixta: ct a lcmenta:ut cuprthagoricorum non nullis Ultimoqa dixerat idem absurdum sequi hanc positionem: explicat speciatim illud:& inqt o supple tundem absurdum sequiturinam corpora quid. physica graui/tatem atqs leuitate habere uidentiest igitur malor corpus physicum est graue aut cuci Deinde
dat simul conclusonc:& minorem:& inquit unitates aut ne sorpus facere composita piat:&haec est conclusio Inem grauitatem habere: Phac est minor . Vnde portorus syllogismus elleoc corpus graue est ex grauibus:&oe corpus leue est ex leuibus.a lemcticu mixta sunt ia aut leuia aut grauia .lgitur aritare mixta componens ex grauibus Vltra aelementum aut mi Xriam constat ex grauibus .nsii non fiant grauesmee leues:ueluti nec unitates: igitur nec aliunce mixtuso elle ex uismec ex unitatibus. Haec est tota O. Aiaduerte an codicibus aliq/bus reperit epylNustut expositor habebat: inniis licto coelicibus graecis nolcolpilam. Quo uero ad uerba attinet Aue ponderat uerbum natura:&dixit q, quidam natura constituunt mnisi Umam fiant duae poestiina uoluit corpora alia componi ex nuisuit pythagoreoR no nul/li: vasti per natura intelligunt corpora nalia, Alli ut Plato dixerunt sermas.l Ide lintelligentiam 1 deum tum alam mundi: cvatam nostram componi exitiis: qa dixerunt alam esse num seipsum mouento Art.1gitur obicit contra dicentes nam esse factam ex nuis. qa ad illos stili urtinitates cile grauem aulicuesteo a corpora alsa sunt aut grauia aut icura: cvno cotta eos qui dixerunt alam factam ex nuis. non enim sequitur unitates este grauestuci leues:si anima sit ex numeris:quia anima nec est grauis nec leuis:& se patet cur dixit naturam Hax Aueroes et terra Meroes convoll. laborat primo circa quorudam uerborum interpraetationem Vbido hes stirest in arabicis codicibus reperiebatur duplex textus:unus erat . Nec puetusm p uni ras habet Bliditatem:aut grauitatem omnino Et hic rex rus apud cum non habet dubitatione nam clare patet unitatem non Ilabere grauitatem mec soliditatem in cotinuo similiter nec piractus. Allus textus erat: Neq; punctus: neu unitas habet soliditatem aut actionem omnino: Et tunc Aueroes laborat super uerbum actionemri ait per actionem debere intelligi coeactionicv palmioni quae a formis naturalibus proficiscuntur Nam qui corpora componit ex superficiebus:aut ex punctis:non potest assignare causam qua acrior es oe passiones corpoς naturalium dirierunimam omnes superficies:o, omnia puncta sunt eiusdem rationis:igitur substantiae cimethium erunt esu semionis dirita actiones eu pessiones non diffount.Practerea est necesse ponere aerii seu passiora existere in supficiebus ck unitaribus siue punctis: ex b sunt corpo, ra aut oportet ponere corpora physica non componi ex his aut oportet dicere tales actiones Meti palliones non este in corporibus Et confirmat hac democriti auctoritate: qui cum posit/mt physi corpora fieri ex amomlardixit res tribus modis distare tantum uidelicet ordine
383쪽
athomoru figura athomorum c&situ illorum:ut in lib.de generatione dictum est modo de mocritus ita dicens cum difficultate potuit allignare alias dias knsibiles:quae apparent exmiaeolore:&tactu Tria coactus ruit dicere tales dias rite 'mapparentiam:& non sis ueritateat qui corpora componu ex stiperficiebusmon positini stignare ex illis diam: qua dimet unt corpora pera Arima posuit in lib degeneratione democritum Platoni. Praeterea est alius cr/ror in opinione Platonislquia ea data res mathematitae erunt principia rerum naturalium . at democritie pnt rerum naturalium assignare saltem principia naturalia:uel propinqua naturalibus. Et sic melius dicit democritus liceti ut dicit Aue utercipirret:ut in lib.de generatione ui sum est. Hac Aue ait quoad textus expositionem. a lut mihi uidetur znulla sunt astratu. Cum in nostris codicibus nullus illon textuum reperiatur. Aue. tamen parte illa Theminii tae essio autem:digreditur circa opinionem Platonis:& disputat cum themixtio:& primo narrat quid Auero.
themistius ait de contradictionibus Ari:& inquit themtatius autem in hoc loco siti Itb dixitdcfendendo Platonem di quasi contradicendo Ars liaec uerba u3r qua de causa igitur fuit ille sermo Ari contradicensim extimationem dicentibus corpora ex seperficicbus fieri no est fa/cile ad intelligendulnisi aliquis uellet esse inlustus dicendo suppleo facile est intelligere has
contradictiones ualere. Haec themtatii uerba Aue exponens inquit idest Φ omnes istae coti adlationes quas induxit Ars non potest homo concedere eas este O tradictiones nisi uoluerim' impugnare ubi tincte hanc opinione supple Platonis q-d Tunc oportet dicae has contradiscliones esse ualidas:qn uolumus dicere opinione Platonis esse falsam: ad dem est iniustu deinde themixtius quasi derides Ariait non esse Hatoni cotradicendu nisi intelligas intentio
sui sermonis na ut scribit in ima o:anaxagoras dixit socrati si tua coclusio corra inc sic imintellectum mea: nictionis:uere cocluderet mihi:cum at tu nonant iligis intention mei si rmonismo reputo mihi cocludi in bus uerbis themlxilus innuit Art.non recte i latonico ira dixi qa non intellexit intentione eius sermonis:& sic themistius derisit Ari. Tertio Aue. introducit them dicentest Plato non dixit Iineam componi expunctismeelapsici ex lineis
Imo nec in ad suum sermone: quia is uelit corpora ex supficiebus componi non dicit linea expunctismec sup em e lineis commime sequi si corpus componit ex sepsicicbus: linea coponat expuncus:&cysepficies componat ex lineis.Deinde tui .assignat tam quare hoc ni sequit:& alliptae peste coponi inuice duplὶ aut si am linea us apti do una supficie alteri linealiter. Aut scam latitudine' suppoemmi penendo una sup e sun alia donec resultetat tum evifundii quodda simili ac po line cum lincti est duplex scam linea,plicando Ii nea lineae scam longustu faciant angulu:siue no faciant:&icam latitudinem imaginando una luxta alia ponat donec faciat supiiciere dicit Φηndi linea re exsuctis: di supficie ex itinvino est intelligendu nisi earn aplication iis apli do uetu puncto donee est ite lineareviplicatastam latitudin e inca linea donec resultet supcci .m apud Harone corpora sunt ex supficiebus non scam aplication in . undis:scdicam linea. i.aplicatione silphesei ad stim eman Iongum:&ipea ait quo mo igitur si quit ut linea fiat ex punctis cun modus copo
sit lanis sit diiurius ab altero:est igit ratio compo qua linea componeret ex punctis:& sup etsi cies ex lineis dῆt a commerqua Plato dicit corpora fieri ex sepscicbus: igitur ex uno conci libno sequit aliud sore concedendum di ta dato in corpora fiant ex ipficiebus:nonin hoc ititur lineam fieri expunctisniel superficie fieri ex lineis ex his ue ic up them sq. Plato concessit corpora componi ex supcificiebus compo scam profundu quia ponendo aliam stipe alia reιsultat corpusmoniti concestit linea expunet is componi:&superliciem ex Ilneis:& tota caulii
est quia istae com nes sunt impermixtae:&una non sequi ad aliam Nam quouis mo com . ponantur corpora sepsiciebus: non sequitur lineas aliqua comme componi expunetis uel supficita ex incis:deinde sequitur illa pars comen Et taliter non est inopinabile: hi Aue inducit hemixtili ponente motivum Platonis:quo Plato mouebat ad dicendu corpora sensibi. Ita fieri ex supficicbus:& breuiter minitiuerat:qasup ese prima se a corporet:qua primi/ms materiae prima inest quaerGd aesas constituta. Vnde ait tres dimensiones esse prima materiae forma:qua caeterae qualitates secunt: c, in qua reperitur figura quaedam corporea .hapodimensionum primus est supficies quae est ante figuras rectan/gulas evanteqlitates dictas Quare si supficies est res prima dimi sione: up quasi bima prima ὀmnium corpoα sensibilium:& per consequcsomnia corpora sensibilia constitul ex illa tanum prima Bima iuxta ha patet hunc ordinem este apud themistium inmo sunt dimensio.
384쪽
nes in m Secundosumsicleslut terminus illaα. loqualitates sens biles ex quo sequii se perficiem prae cedere corpus sensibile:qa non dicitur corpus senubile nisiliit includat qualitates lentibiles cum igitur superiales praecedat qualitates illas zui pra cedere corpus ut sentibile: clalta superfitietur prima forma materia .quare ola sensibilia corpora aut ex illa subluant saliter. Obicit autem sibi themillius zquia superficies illa poteli considerarit ut figurat di ut quantitas. mo ut figura est sorma materiae:& non ut quantitas: immo ut quantitas habet rationem potoria: lcvmateriat:quare superficies est isma ut figura zsed ut figura non praeteriit corpus sensibi/le:qissi corpus sensibile elisba:& figura est qualitas quae est post inam:Δ ita superficiest ut sol, non praxedit corpus sensibile Secudo obicit quia Plato uelle ui sorte primo se corpora sint ex si perficiebus sm,plicationem unius super aliam postea mutas eu uultq, corpora sint ex sererficiebus scam compositione .ctuta Plato us dupliciter errare:primosa in opinione non uidetur unummis:sed uarius.Secundo errat stillud corpus quod citi superficiebus per lineas rerι minatum .non est infinitum .ldest continuu diuisibile in infinitum nec est corporeu sesidii pes ipficies:qula sup es simul compostae nuna reddunt corporcum selidum. Respondet themistius e in it dcbent igitur perscrutari quid erat huius phylosephi intentior c, non accusare se quasi uelit dubitationes has proficisti ex malo intellectu opinionis lylatonis:c in ipse non explicat Platonis intellectum. Deinde sequitur illa rars comen. Hoc igitur quod dixit:ub Aue/roes exponit quaedam dicta themistis .cksunt duo dicta primu quid hemistius uelit percom positione corporis ex supficiebus stam linea .c dicita intendit cor pocm superfici ci cum su siete quatcnus cocurrunt super una lineam non stdm rectum: sed ut oblique continuanturmo quo dicunt mathematici supficies tacere corpus icocendronsues clibatium uel id genus Scdm est qd intelligit, primam forma existente in prima maritiam cosccuni alia qualitates: cvrespondet Auer', performa eiusmodi intelligit dimensioni terminatam:unde prima sola ἔ ipficies:&dimensio terminata idem est. Nam dimensio toeminata accipitur in defitione ecr. poris existetis in prima ma:evit in prior figura ipsa:&in figurae definitione posita, nam di bgura corporis cotineri a suptae uel supficiebus dri corpus esse:quod supcrficie claudis: cvitaui superficies prima forma post dimetione interminatam:tuc quia pra cedit corpus ipsum figuratum: tumes praxedit qualitates: cx notater dixit atra cedit corpus illum figuratu:quia nopraxedit corpus interminatinquod di dimensio in potentia Quod supficies terminantes corti pus sint priores tribus dimensionibus quae sint de definitionecorporis:probat primo quia res dimensiones non psitisse in maciet nisi iit finita est matovio est finita niuid superscies tigilanficies sunt priores trina dimensione Secundo quia posita superficie in ma ponitur dimensiolii terminata: di illa remota remouetur et dimensu digit superficios est prior trina dimensoncro corpore culta seqeu superficic esse prima forna hoc qua componunt corpora,cxlae ora probant nositu suphciem ede priore corpore figuratosta corpore simpli quia est prior dimentione trina . quae ponit desinitione corporis simplr Praeterea dicti Q uphcies est prior Oibus figum:qa est prior figuris rectangulis quae sunt olum figura se prima laevoibus modis. Mupficieb' sunt priores ipse sup icies: la luperficie praxedit octii spem supficiei figuratae. Ex his uult hiesii psiciem esse prima forma simpli:qula pra cedit corpus sim p cuius sita est trina dimestor napra cedit trina dimensionc ulta esse prima scdmqd:quia praeci lit tigirrctro ita praecedit corsus ut figuratu dissim duo Aue de intenti je theni siti 1 huculcpphai, si id ex his patet mollusi 'Iamnisq, corpora sensibilia sint exsupficte sma e. prima forma: primaria resilitat corp'simpli cu corpus figuranimisuperficies est prima forma: igitur ex supficie fit corpus simpliciter te corp' figuratiudico sit corpus ex suphcie uera compore partib'sc. 'litate qa lusicies e sera prima flare est una themimi expd circa intinonc Platonis: vult n. Pisonc uelle corpora fieri exsupficie cv ma:qa si inficies est prima materiar sola culta uult corpora fieri ex suptae copoe litativa:& o qualitativa Deinde milli illa pars Eicii themillius ubi inducit themistium dubitante aduersus opionem&dlata Plat61s:α primo epylogat brculic motivii pipione Platonis icdtinuando se ad sequetia: lacla ibi Et dixit sed inquatum texequii prima pars pyInscia probat' corpus est prius supficie:qa ut agebas: superficies est fgura: com simpli est prius figura ev hixe est prima dubitatio Adaicnit ibi posset aliqs opinari quae talis est: quia posset dici Platonepcd, em corporis e lapscicb' intellexisse contem quatitatiuatev no illitativa:qal ut 'ede copcte stam sup em:qcstip comis quatitat lila: til, ni ibi Deinde induxit italis est: quia notii superlicies prima materia forma:sed ultima nam dimensio ter,
385쪽
mmata est ultima sorma materiae modo sepsicles est discnso terminata. iiii ponit ibi. Et impossibile est:Quae talis est concello Q corpora componant exsuperficiebus sepositione super B:ut Plato prima fronte sentire uidetur: equitur ut illud quod est inta superficies: non sit
solidum meu infinitum dest continuum diuisibilem infinitum: immo contingit ut illud qutermina per Lip clcs circum circa:sit uacuum: non, n potest dici cile seperficiebus plenum reta superficies addita superficiei nuta a facit malus corpus:nec minus: nec dici potest illud elle infinituis idest continuum diuisbile in infinitum zquia superficies superposita supficiei nunqeontinuabitur:quare illud erit actu aut vacuit .aut quoddam ex seirficiebus aggregati non faciens malus in corporestate. Dcinde Patur illa pars. Et hoc quod dixit, ubi Aue compat dubυ talides contra Platone ratsonibus proa latone: iv alitias dubitationes cotra Platone non esse leuesmec minores roibus pro Platone:signum aut est:quia postea in sine ipse me themistius ait opinione Platonis n*cise adhuc intellecta Deinde sequit illa pars Dicamus igitur nos
ubi Aue contradicit hemistio per. iiii rdes prima est Φ Plato non nouit materia migitur per compositionem corpon insupersiclcbus: non potuit intclligere compositione corpon ex macvsiperficie. Dcinde cum dicit. Et idco cum dixit: ponit siccundam rationciquae talis est Arist. non debuit ponere:quod clase est modo clare Plato ait corpora compons ex superficieb's 3 suppoem ad euitandum vacuit igitur non dcbuit exponae intentione esus: nam non potuledicae nisi corpora componi ex sullscicbus more mathematico: per interpolitionc vacui deinde cum dicit. Et a si concellerimus ponitiis. rotae quae talis ethnam si corpora sensibilia sit ex ma ivstiperficie:superficies citi locoso mae: de ita sequitur aliam superfici in esse grauitatis: aliam leuitatis in .uelut forma est ca grauitatis iaci cuitatis.quod est falsum nam oc supcrficies sunt eiusde rationis:& ta si una elica grauitatis:α serunt illius a Deinde cum dicit. laci contingeret: nit lili direm:quae talis est:q, si corpora sensibilia componunt in mire su
inficie:mnc superficies erit sba:deducitur primo uaprius sba est sta.rnodosum est prio corpore:quod est stia:ut dixit iliemistius: igitur superficies et ista. dosa partes sto suntshae,md mire superiales sunt parte corpori stauod est sba igitur sent digniores ut sint sta istud uero talequens est falsum: la superficies est forma corporis mathcmatici qd non est sba. Deinde se tur ultima pars co ibi Et aes supficies Vbi Aue soluit motiusi hemixtis pro e Platonis:& breuiter inult esse negandu ante Us non. n. sup es est prima sania matcria: claadidiae Rideto sepscies n6 incit matella inisi a forma, con coartanaliter existunt in illa, grauitas leuitas:& ca toea id gai':& ie sepsicies non incit materiae primitus sed quialiaet res ex kst rem longa remisit se ad aliti locum uilib.deila orbis . Ex his clare constat Quae Aucto. Aue. noposuisse dimentioncm intaminatam materiae coaetoena:all. ii sepsiciem se id mas dedimesione selion .pterea dicit sta prius es Iesbam, Ven de his in lib.desba orbis. Aiaducisione dignum interminata. tripli de Platonis opinione alias nos sensisse: una. nante ratio filii Platone uoluisse corpora ua de Pla. fieri exsupficiebus persuP emimaginando plures Myscies suppositas reddae corpus:c, hic opinione, sensus est Ari de illa me:que ipse reprobat tibi zqa non psit cultare uacuusc in aliasiones Seda intoeptatio est:*cu Plato ualde in mathematicis uenaretSalluetus in illis Oia more matthematico tradidit deo uoluit corpora fiat ex supficiebus, defluxu ita mathematicius iit puerum molli facere linea:ua de puncto ad punctii licet recta sinea duc .Simit linea mota sacere sumesciquia delinea ad linea licet sui fici m ducere ita Plato autumat sepsicle mota deum mo ad alim: uel de alto ad mia facere corp':quare corpora fidi ex sup icichus ira ima inauonii mathematica qua licci concedan more mathematico latia physice Plato 646cederet. lis. lnι te raetatio si ch Plato linitur mathematice:sed sentit phisico mathematiciis. n cu conliderct la serma:ldeo ola quatitate contemplatinua credit Te crma imo Bla serma Quare malliematice supis: i st dictaa sorma:&iato magis st qualitas:quato ipsa est terminata. ideo fm rones mathematicas corpora nJ fiunt nisi ex supsciebus:ecce quo uciba sunt mathematica essen/sus at est physiciis: ia pie supficie intelligit sermis tale corporis:uctb gras supficie ignis uinisglt forma ignis: lupsiciem aquae: rma quaere, in caeteris id genus. D igii l lato cor/pora ait ficti ex sephelcbusti luit dicere corpora fieri ex suis sormis principadito:quatenusi ipsum ma aut nihil est:auippe nihil ex ita uelle uῆ corpora esse principalὶ sup ebus. l. suis formis quatenus totu esse corpon est a formis Qua interprinariosi est ad mente Platoni stre/ae ipse senili sin asit alsi intelligctet:ut sibi imponi di ipulus iis Ari opinio eius salsi cst: recte eum refellit Ari, Hae e mihi occurrui de opinione Platonis.
386쪽
Moueri Mota Ipsa uerbum additum est.
uar aueroaconi xviii. Quae aueros
vo Autem necessatium sit corporibus simplicibus omnibus naturam
tum aliauem inesse:ex his perspicuum est Nam cum moueti uideanturies necesse est ipι moueti:si proptium motum non habent ui aut de privrer naturam idem est. At si ptirier naturam est motus aliquis: dc secundum naturam nec Meest esse praeter quem ille est ex si multi hi suntRui praeter naturam sunt unum esse qui secundum naturam est: cesse est nam secundum naturam quid simpliciter est pricter naturam autem unumquodi plures habet
Secundum expositores inquirit nunc an corpora naturalia habeant motus naturales cx hoc proponitdlaens:quod autem necessarium sit corporibus simplicibus omnibus aliquem motu3luesse secundum naturam:ex his supplciquae dicentumperspicuum erit De necellitate aute prica sentis intentionis Aueroes uult praesentcm intentionem nαellitiam esse ad demonstratione factam Paulo ante contra Platone quia in ea accepit omne corpus quod recte mouetur: ille graue aut leuci modo haae propositio non potest dcmonstrat nisi dcclaretur Cmne corpus na/turale habere motum naturalem:& hac necessitate Aristoteles transit ad hanc rem. Alii uolueιrunt Aristotelem transisse ad hanc intentionc quia quidam in illa errauerunt:u uidelicet ueritas qua sit appareat. Melius autem dico hanc intentionem esse inductam quia Aristotclcis est pertractaturus Q grauitas ct leultas sunt principia motuum naturalium quam rem non potest declarare nisi pr accipiat cv declaret id:quod nunc propositit Accedit adhax Q quidam errauerunt in hac re: Uideo quasi obiter remouet errorem eorum Quo uero ad uerba attinet:debes scire et Aristotcles mussit corpora simplicia quia idem est indie iam de corporibus mixιtis:omne enim mixtum mouetur ab artemento praedominante: cvideo si culli corpori simιplici comperit motus naturalis:cuilibet etiam corpruri mixto cor retit: quoniam, crur a P dominante aetemento. Haec de intentione postea probat quod dixerat: cv inquit nam i mo/tieri uideantur: sensu enim constata lementa moueri: si proprium naturalem motum non ha/hent 2ul neces est ipsa moereri.est igitur consequentiata Iemcnta uidenturam sibus moueri:&non proprio naturali motu igitur ut necesse est ipsa moueri: omne enim corpus physicum d
mouetur aut natura:auis ter naturam mouetur. ut autem cupra ter naturam idem est quare si omne quod mouetur: mouetur aut naturaraut praeter naturam nec esse,st ut omne moueae
aut ui aut naturali proprimi motu. Utra procedit:c inquit at si praeter natura est motus alius supple eis competens'. v secundum naturam necesse est esse eum praetcr quem ille est . quare ismplicia corpora mouentur motu praeter naturamroportet ea moueri etiam motu naturalii eouid licet praeter quem ille dicitur praetoriaturalisti, sic patet ipsa moueri motu proprio natur ratiui Aueroes autem reducit rationem ad tres propositiones quarum prima est omne cor/pus naturalel necessario mouetur cv patet sensu Secunda est omne corpus naturalem cruraut naturaliteriaut uiolentericu probatur ratione' quia omne quod comperit alicui aut sibi co/petit secundum naturam' aut praeter naturam Modo uiolenter moueri est praeter naturam moueri Tertia omne quod uiolenter mouetur:habet motum naturalem: probatur quia uiolentudicitur respectu naturalis:&4ta omnis motus uiolentus diutur respectu motus naturalis quare si aliquod mouetur uiolent oportet ut habeat motum naturalem Deinde Auerora remouet iacite quaestionem Avicinae:& inquit c& haec uniue saliter propositio est manifesta: cuproba.ta primo coethev abnegatio Auscinae in ea nulla est.Planc rem disputauit Aueroes primo coe/li contra Aulcoram cuideo hic illam tetigit:&non expraesiit:Sed intine illam aliquantulum exprexit . Deinde componit syllogismum sic omne corpus uiolenter uel naturaliter motum: naturaliter mouetur.omne corpus simplex naturaliter ue uiolenta mouetur igitur omne corpus simplex naturaliter mouetur. nde declarat qualis fuit syllogismus Aristotestsse ait cum positionem omnium antecedentium sippie propositionum concludit cons quens intentur cvia uelle uidetur Auer sq, in exm syllogismus sit acceptus in forma hypothcrica in quo pantecedente sumptae sunt tres propositiones: hoc Nclo:si omne corpus simplex moueturrcv corpus physicum uiolenter aut naturaliter mouetur cvomne quod mouetur uiolenter: mouet naturaliter: ne corpus physicum mouetur naturaliter: haec est hypothetica cuius antecedes sunt tres propositiones:& ait Aueroes consecutionem hanc esse manifestom ubi si ponatur attitecedens sequetur positio consequentis:tit enim simillier tae notam positionem antecedentus. Ecc
387쪽
Ecce quomodo Drminum syllogismi est hypothetica, positone antecedentis ad positionem
consequentis deinde sequitur illa pars Et hoc si ut di ximus:ubi rem et unum dubium nam pollet dicia Iucc pro utio omne corpus naturale habet motum naturalem sit perse nota igitnon est demonstrabilis Quod autem sit post nota patet ex hoc quod sonat hoc nomen natu ra euenim definitio naturae lut sit principium motus okquietis sciam gitur posuimus aliquod corpus esse naturale. necesse est ut natura sit sui motus caula: v sue quieus nam motus cu quitaquoium causa est necessaria: fiunt ex hoc etiam ipsi necesIaniscvita naturas exsul definitione est principium tuscv quietis: sequitur corpus naturale habere motum naturale rovelle hoc quali perie notum igitur non est demonstrabili ho propositio. Responsionem innuit Aueroes allere hunc syllogi mum esse necularium non simpliciterist respectu negantis Secundo uero physicorum com ii dixit hanc propositionem egere modica innultione: cv ideo syllostismus hypotheticus ualet ad eam Deinde sequitur illa pars comme Et hoc quod dixit:ubi pon/deratoi dixit motus uiolento plures elle naturalem unum rannim: ait enim ille hoc additune quis credat motum mira naturam esse unum uelut naturalis est unustpropterea quia uiole: tu dicitur respectu naturalis:& etiam quia contraria extimantur secundum eundem numerii lut de sanitate ova gritudine tamen non est ita:qula motus uiolenti plures esse pollunt:&iamsi unus est naturalis: uiolenter enim aer sertur ad centrum:&ilolcnter satur ad concauum:ox tamen naturaliter fertur olum ad concauum ignis: vhoc est Aristoteles ovi multi hi sunt: qui praxe naturam sunt:unum esse qui secundum naturam estinectile est Nam secundum nanira quidem simpliciter dest uno modo est.Praeter naturam autem unumquod aelementon plu/res habet. Sed occurres quia licet a lementa media possint habere plures motus usolentos et Dubi
unu naniralem: trema ementano habent motum uiolentum nisi unum:&unum natura
Iem. uicquid uelint alii:egodlamm*Aristotcles Sol: naturam pro eo quod non est secundum naturam:modo quod no est secundum naturam mul, tiplex est:uiolenm ueros naturale .quae extremaliter contrarianmrino nisi limplicita sunt Ex his patet textum revilui in duos syllogismos quorum primus est:omne quod mouenirimo Resolucio
ue ruiolenter:ue naruralitacortrus simplex moueturiiultur corpus simplex mouetur uiolcio tuster:uel namraliter Secundus est: ne quod mouerer uiolenter uel naturaliter habet motumnamralem.omne corpus simpleXmouetur uiolenter uel naturaliter per conclusionem primisello sinit igitur omne corpus simplex habet motum proprium naturalem hax est rubivi
R AC TER EA Etiam ex quiete paret: dc enim aut ui:aut secundum natu
ram quaeicere necesse si ui aulcm manci:quod uisertur 5 secundum natura: quo locundum naturam.
Secudam auonem ponit nunc e parte quieus:& duo praesupponinquorum primum est. - p tio ne quod quiescitviccesse est aut ui:aut secundum naturam quiescere te inquit praxterea etiam ex quiete supple hoc idem pater Deinde tangit suppositionem primam: ct inquit ovinim autul:aut secundum naturam necesse est quiesce supple omne quod quiescit hax est prima se .positi Secunda suppostio estist ibi quiestit aliquid ul:quod sertur ut o ibi quiescit aliquod secundum naturam' quo sertur secundum naturam Hoc inquit ut autem supple ibi aliquid manetiquo di, tertur re ecundum naturam sebaudi ibi aliquid manet quo secundum naturasmur. Hac est secundaset Ostio. Auerocis autem ait tanta ex parte quies Quae mero' tis fundari in duabus propositionibus:quarum una est:omne corpus naturales habet quietem inn 'λiae naturalem Secunda est:omnis locus in quo quiescit corpus baturaliter ad ipsum mouemr a. turaliter postea in exponendo paries textusmon has propositiones:sed eas: quas collinimum notat Me supponendas:uidelicet omne quod quiescit: necesse est aut ui: aut naturaliter quiestere e secunda est:illic aliquid quiescit ut quo ui sertur. illic quiestit secundum nasuram quo sertur secundum naturam:& huius secundae roptationis Aueroes ausim reddit ex eo quia gesest finis motusto ita si quies fuerit naturalis: motus ad ipsim erit naturalis o si uiolenta:mo nis ad ipsam erit uiolent': cv sic patet secunda suppositio.
V Igitur aliquid in medio manere uideatur si secundum naturam quid ili''ς patet' lationem huc:secudum naturam ipsi inesse Sin autem ui: quid est quod ' ''ud Diuilias by Coos lex
388쪽
prohibet serri Si igitur quiescit quid aeundem uolumus sermonem necesse est crum aut secundum naturam esse primum quiescens:aut in insinitum abire:
His suppositistargusticum igitur aliquid in medio mantae uideatur uidelicet terra sues apti: ut
sensibus patet:quavitur de eo:quod sic uidetur in medio maneret aut manet in medio secundunatura aut ui illic manet Si secundum naturam quidem: patet cv lationem: quae huc vergit: secundum naturam ipsiqulissenti haesie:ut secundallippositio ali. Si autem terra uel lapis inquies it in medio:oportet elle aliquid detinens terram uel salaidem quod prohibet terram uel Iapidem lani. Ucibi gratia lut columna detinens lapidem. Modo uolumus sermonem de prohibentcic, cum illud quiestat in medio detinendo lapidem uel terram: mccide et aut ecundia naturam esse primum qu testens:quod quidem primo dccina: cla primo naturaliter quic it:&sic habetur quod illuc fuit naturaliter motum:aut est necesse in infinitum abiret sic a detinet ut ipsum Δ c ut detinet ipsum a te d uidetinet ipsum e cuia in infinitum tmodo hoc est impossibile igitur porta dare aliquid in medio primum quiescens naturalitra: e ita oportet elle aliquod quod illuc naturaliter tuerit motum Icunta est aliquod corpus: l comit motus naturalis:quod es intentum Sed occurrcs cur Aristotelcs inprobando promitum suum ex quiete: induxit exemplum speciatim de terra quiescente in medictovion de alii, celementis Soluit Aueroes quia de terra maxime dubitatur. Nam alia a lemcnta extimatureste Minaturaliter secundum totum in siil locis De terra uero tantum dubitatur cv causa dubitationis est quia videmus cum pars inferioriau nuri partem superiorem descendere,c ita extimatur esse de tota: ut de parte cernitur:&ideo timatum est terram totam in medio uiuestere, Hac igitur ratione de terra induxti excplum Quo uero ad uerba textus attinet animaduertet* textus Auerois habri. Inducemus sermonem iam ipsem: ubi Aueroe, ponit sit per Usumsilicet aduersarium:& errat:quoniam in praxis uabis stat: ut nos transtulimus. Praeterea dicitur intextu Au is aut mouebitur in infinitum Et Auctoes duplicita exponit uno modo resamdo ad terram:alio modo reserendo ad prohibens:si resertur ad terram est sensus: q. si terra non quiestit naturaliter in medio ipsa mouebitur dissum in infinitum. Quam ex/positionem Auciocsmon tena: c recte:qula ut paret in graxis codicibus: non potest vi intelitigi. Sin autem resertur ad prohibens:recte dicitur:nam i terra non quiestit in medio naturalites:sed ul:cum uideatur illic faretoportet esTe proli1bens ipsam ne ulterius moueatur cv quartratur de prohibente:uci quiescit naturaliter: uel ut Si natui alitat trahetur propositum. uus: oportet elle aliud prohibens:& se uelabitur in infinitum:uel oportet licitare ad aliquidiquod illic quiestit naturalita. Et hac expositio optima est
SIN Autem id quod serri prohibct: Mouetur: ut empedocles inquit terram a reuolutione quickcre:aliquem in locum sane mouerctur cum impossibiles tui infinitum serti nullum enim impossibile fit In infinitum aurem transire impossibile est. Quare quod fertur mecesse est alicubi stare:& illic non ut sed secundunaturam manere Quod si si quies secundum naturam: latio in hunc locus ino tus erit secundum naturam,
Iste textus Ela induci continuus p cedenti nam quaesiuit de prohibente:an quiescat: uel mo ueatur Cum probauit q, si quiescit:rclinquitur intentum nunc probat quod non potest moueri tale prohibens:ut dicit empedocles. Et hoc modo Auero exponit lite Melius autem uidetur st Aristoteles remoueat responsionem emped ii Hqui diri it terram ut quiestere in medio:& q. prohibens est reuolutio coeli:ut uisum fuit in secundo huius: contra qua m obicit Aristo, teles dicens si ita est . unc terra remota coeli cuolutionet aliquem in locum sane moucta sup ι edeterminatum:cum impoliubile sit in infinitum ipsem serti nullum enim impolubile lui in infinitiim autem pertransire impos Iibile est:quare non potest Graacmota cccii reuolutis ne in iri finitum ire:lbit igitur coeli reuolutione ammota in aliquem Iocum determinatum, clatunc complet rationem:& inquit quod si est ulcs supple terra isecundum naturam in aliquo
loco detremi nato: latio in hunc det inarum locum motus erit secundum natura cultare linquitur aliquod corpus habae motum natural cm HM Aristotesta Au es autem extαι
389쪽
imo ala infinito semper moueti occurrendum est: quo nam motu moventur P xx du
quisue cibi plorum lecundum naturam motus. Improbati ut recte sentit expositor taliquorum phylosephorum mata:primo illud democriti ait Expositis.
et leucippi:quorum insumcientiam primo ipse narrat: ct inquit qua propter ciulciacippo o de mocrito:qu prima pia corpora:qua: athoma uocant ae rerum principia asicru in uacuo atq infinito seinper moueri occurrendum est didicendum:quonam motu moventur:quliae est ip/ rum secundum naturam motusSQui cum hora non determinasscnta. insulticliter uisi sunt tra/didisse. trire de insufficientia eorum Aueroes autem uultq, Aristoteles nunc dcstruat opinio Quae auero. nem eorum quidlaunt motum in naturalem esIe ante naturalem Secundo ait hos este diuises omis. in duas sectastuna est leticippio democriti dicentium athom moueri in uacuo at infiiuio motu aeterno. Allii 'latonis dicitu, Quatuor elementa mouebantur antes mundus sim tuom inordinato:deinde cum deus secilla mundus: induxit illa ad motum ordinatumTertio ait Aristotelem primo contradicere primor stetix:secundo uero secundae, Haec Auctora detextus introductione .quam non uideo:quo modo ualeat D inde sequitur illa pars se intendit: Ubi Au es exponitqti damuaba teXtus quae in graecis codicibus non reperiuntur. Quibus pnaetermittis ponit conuenientiam cudisterentiam inter opinionem Platonis:Δ democritico uenientia quidem estu ambo ponunt innaturalem motum priorem naturali distesortia uero quia Plato innaturalem motum posuit in praeterito: Ununc in praesenti non democritus auteait motum in naturalem corporibus athomis di de praeterito e de praesenti semper ines locata, salutem:qula ple posuit haec athoma rerum omnium sciementa:quare oportet pia sem fuisse e semper cile:&cum eorum esse sit motus:oportet ut semper fuerint:& semper sint limotu sed cum lite motus non possit rite naturalis:ait igitur ultactus:quare democritus distere a platone in hoc in motum uiolentum ponit praxedacio ponit Esle de privsenti Deinde Auet sparte illa Dicamus igitur eis si hax:reselliropinionem democriti rex colligit in textu duas in sufficientias quae sunt ducet quasi questiones: prima est:quis est primus motor corporum atho/morum.Secunda cum primus motor debct habere motum naturalem: quis est eius naturalis motus. Haec Aueroes quae pace sua non stat ad propositum:est enim una tantum infusicletia uidelicet quo nam motu moventur corpora haec athom e quis sit illorum motus naturalis. Quodsi hae sint dux insultielanilemon sunt illa :quas resumit Aueroes fuit autem causa erroris Auerois textus male transatus ad eius lingua
N AN S aelementorum aliud ab alio ut moueturinocesse est ex cuiust etia ali.
quem motum sic secundum naturam:praeter qua m uiolentus est . Etiam Nune ponit excul rionem illorum:dicebant enim illorum relementorum:quae sunt athorra ali raud ab alto moueri ui: uod excludit primo:quia si ita est nccesse est ovili iusta etiam aliquem EXPOstii
motum este secundum naturam: praeter qua m uiolentus est ut dictum est.
Fa oortet primam motricem non ut sed loeundum naturam mouere In irυ
finitum enim erunt si non erit aliquid primum mouen iecundum naturam sed γtimsi moue. semper ipsum prius ui motum mo t.
Secundo obicit excusationi quia oportet saltem primum mouens non ut mouere sed secundum Expositio. raturam . nam quod movet uti habet principium suae motionis extra: Iura non mouet nisi motum e ita oportet moueri ab alio semper .uel standum est ad primum:quod tria ut mouet . Unde inquit re oportet primam motricem supple uim non ut sed secundum naturam mouere prohat hoc:&lnquit in infinitum enim erunt supplem mouentia moralsi non erit aliquid pri/mum mouens secundum naturam:sed semper ipsum prius motum uiolenter taliud moueat estielmr consequentia si primum mouetui: igitur prccedetur in infinitum in mouentibus mimiis probatur quia si mouet ut igitur non mouet nisi motum extra, quare mouebitur ab alior claquaeratur de illo. ues ultur ibit in infinitum in mouentibus Δ motisrues oportet ut primini.
390쪽
nunc habent ea quidem quae grauitatem habent:ad indium .Quae autem leui. tatem:a mcd. Hunc autem ordinem habre mundus,
Nunc reprobat Opinionem l laronis:uoluit enim Plato ut in limaeo dicinita ementa antemui 3positio 'di ipsius facturam moueri inordinate, Vnde dixit ante mundi generationem materiam inor dinate luctuasse. Materia autem leviclementa idem est quare uoluit ante generationem naum dialementa moueri inordinate. Postea uero reducta esse admotum ordinatum ab ipse deorquam quidem reductionem PIato appellat mundi genituram. Obicit autem Aristoteles huic possitioni asserens accidere illi quod democriti Adcucippi opinioni accidebat. Vnde insit Ii autem dem sepple absurdum:quod democrito accidebat:necesse est accidere: cv si ut in limaeo riptum est:ante mundi famaram clamenta inordinate mouebantur. α hoc facile ipse dedit. cit:& inquit neces le eit enim aut uiolentum esse motum supple eorum ante mundi tacturam: Aut secundum naturam probat non sicundum naturam:quia tunc naudus proe ulci cu ita suisset anteu letreinde inquit si autcm secundum naturam mouebanturmcctile est tunc mundum encisiquis uelit contemplari cum diligentia, inducit:quia ex quo Ucmenta tunc moirobantur secundum naturam:necesse est tunc primum mouens mouere ipsum supple primu motium secundum naturam .hoc eis num nam minis alementorum reducitur ad motum coeliquare si tunc Mementa mouebantur secundum naturam toportet tunc Mum a primo motore etiam moueri secundum naturam oportebat etiam ea quae morientur non iii: sed propria naι
tura qua et quieibant seis in locis etiam non ui:sed natura: m accreordinem:quam quidem nunc in niuam suppi in quiescendo: usupple in mouendo Expositiue uidelicet ea quidem quae grauitatem habent:oportebat ad medium moueri:quae autem habent leuitatem soporte/bat moueri a medio Hunc autem ordinem mundus habet zigitur si ha comnia sunt ante mundi facturam:oportet dicere mundum etiam tunc praefitisse: cv ita mundus esset antea esset.Ta/cuit autem probare et ante mundum a lementa non possunt uiolenter mouerit quia perse no tum est Q si uiolenta mouerenturioporteret illa naturaliter moueri:ut superius est deductum laborat autem expositor declarare quid Aristoteles uelit per primum mouens: &quid per ip summotum:qua certe patent. Aristoteles per primum mouens intelligit primum motorem incorporeum: per ipsem motum intelli it c umiquod est primum motum a se phidest amoror quod est aliquid suinit nos exposuimus Aueroes autem dat huic rationi uim .cY uultu, . tres dispositiones requirantur ad rite mundi persectum prima est ut quaedam rerum mouean μ' 'Vς 'tura primo moto Secunda ut quaedam quiescant in suis locis.Tertia ut quaedam moueant ad ψm' i sua loca uidelicet illa quae fuerunt extra loca genita modosia Iem nta ante mundi facturam mmcbantur:cum non poterant moueri nisi naturaliter:tunc erant omnes istae tres disipositio nes: Uita tunc erat perscete mundus quare mundus esset antea esset. Quo uero ad uerba atti/net debes Llre q. ln uerbi arabicis sunt Iim uerba Sed dico q, Mementa re reliqua:ubi Aucro ait hax uerba posse esse rationem per c distinctam a ratione nunc facta 5 isse elle parterationis facta : sed quia haec nulla sunt lege uerba:ut nos legimus.
PRAETEREA Tantum aliquis quaeret utiqr:utrum possibile aut nor In amore sibile erat,inordinate mota talibus etiam mistionibus aliqua misceri:ex quibus In amicitia
corpora constant 'uae secundum naturam constituuntur Dico autem ut ossa In concordiata carnes:quemadmodum pedocles in amore fieri di it. Ait citim ci, multoru 'l'Qcapita sine collo sunt orta. m e
Secundo obicit contra Platonem:&facit unum quaestumcu ad neutram panem arguit Quaesi Expositio . tiim est hoc utrus ante mundi genituram a lementatquae inordinate mouebantur: poterant: uel ne talibus mistionibus mi heri ut ex illis mixta complura orirentur . Vnde inquit Pte/rea anmmlhoc est illud unum aliquis quaer uti Iumi possibile aut non possibile erat aliqua nordinaremota qua ponebanm ante mundi grecrationem.talibus etiam mistionibus misceri:ex quibus corpora constantius pie illa:qua secundum naturam constant: hoc est mixta. Hoc est quaerere utrum a lementa ante mundi generationem quae inordinate mouctant: poterant taliter moueritu ex illorum mistione mista proficiscerentur uel non poterant sic moueri nee arguit ad aliquam partem:ut quidam exponunt sed di minit institutum quia quavis parte quae siti concestat sequitur mundum esse antea est et Namsi non poterant aelementa illa