장음표시 사용
71쪽
Motio estuerbum additu. Dubitario. Solum.
laclo circularis:quae est ab ilib: ci contraria est:quae est ab a in g, ham est conclusio Deinde tapit minoremicv inquit in id .n hane eodem est motio.est igitur minoriis motus alga
ct motus asti a non incipiunt econtrariis &desinunt in contraria Demum tangit maiorem: cvii illi contraria uero latio definitur esse ex contrario in contrarium fax est maior . Unde Aueroes eodem modo exponens hunc locum inquit cuium posuerimus has duas propositones itides lari motiis contrarii sunt qui super rectam dimensionem sunt econtrariis terminis in con/trarios rami nost& monis circularcs super rotundu non sunt e contrariis taminis in contrarios terminos Conesuderiir in secunda figura', motus circulares non sunt contrarii lax Aueroes
obicit philoponus hi ζquae sile dicit Aristoteles.s,lmo quia Aristoteles arguit:ea contrarietas
quae est in re istis motibus:non est in circularibus: igitur nulla contrarietas est in circularibus: cv ita arguat deducit quia quilito physi F. conuarietas motuum quae est eorum quilunt econtrariis in contraria estcontrarietas rectorum momum .Quare uidet comittere paralogismuconsequenus arguendo a particulari negative ad superius .non .n.ualelmon est album igitur non est coloratu Secundo obicit quia strationem Aristotclis uidetur non solarem a comtrarietas amotibus caelitis:sed Oinoromotus. natas motus in eo motu est ab uno in alnid igitur ille motus qui est ab eodem in idem non est motus. tollitur. n.ratio motus propter cile ab eodem in idem Quare ratio Aristoteliis uideriir non tantu tollereronem contrarietatis motibus:isionem motus. Ad primam optime soluuist decipit philoponus:rO-n cOtraricta tis qua dixit Aristoteles est coiscidus motibus: s,n motus contrarii sunt:qul e contrariis in contrarios sunt terminos.Modo este e contrario in contrariu est formalisio corrarietatis in motibus:simpliciter dono in rectis tantu Quare arguitur negarii ab aequali ad aequale Ad secu/dam soluitur, id quod Aristoteles.d. in cauillo etenonis.vi physe .lbi.n.dixit cauilludimonis hare ocul um no mutare locu lis Abicctum:&atino moueri stibiective:quia motus il le est
ab eodem in idem Tamen coelii mutat locus maliter c, ita mouet forma litem nam licet dein in mora coeli sit primiplucksintsym subiectum: no tamen F mronem &forma.A. n.ut crini nus e quo dissertione a semetips,ut terminus ad que. uare ro nihil amplius probat nisi luno moueri sim lubiectum rvm melius perquire. vi. phsi replicabis si, ut terminus equo disseri ab ipsomet ut terminus ad quem pari rone idem lubrina rone mi sthlipsi esse corrarium sit,alla ratione. Dicendu aliquid sufficere ad diuertitatem: od non futticit ad cotrari atem A igitur ut terminus equo:distat, emetipso ut terminus ad quem: non tamen a tic lnus equom testsibii elise conarrarium ut terminus ad quem:qm ad contrarietatem requiritiit maxima distantia terminorumqua rite non pol sine catil,subiectiva disterentia Quare illa ratio sinicit ad motumo aut ad contrarietatc motus hae ad cauulos philoponi
Prieterea si circularis motio erit alteri, Ad idem
Secundo arguit: syllogismum dici tuum hoc pacto:si motus circulares totales essent contrarita uel essent ab eodem in idem p eandem regi cretes ab eode in idem per alteram archaltera reflmonem. Si circularis motio circulari esset contraria:luppletu prand regionem: frustra eris
altera:deducitiqui ab eodem in idem anIbae erunt per eandem cregionem Debes scire disintur motus circularcspeandem re bgionem si ambo inceperint ab a ortu per dimendicivio redeantino ortum: ita ut primus motus sit a b ia,Socundus sit per eande
sumin coelo alter:am enim sunt similes ciuiliisdem Gnixam hocnim aboma:am perti meridiem:ambo in a ornim redesit algini trustra erit alter:& hoc inquit:si in ularis motio totalis circulari morionstotali esset contraria:supple/kambar cilent ab eodem puncto in idem per eandem regi infrustra est et alter Sed curiennam in eadestiano est smaltem indiuiduu si alteri sucrit simillimu.igit in coelestibus duo minis solescino piat stare:&alternderit selastra Riades secus est in sempiternis:& scias in comi bilibusiam in sempiternis sufficit unu indiuiduli in peeicicu careat materiar
72쪽
sed non esse contrariosequia ut proximo textu diximus triritus contrarii sunt e termirus cotra riis in terminos contrarios haede primo membro,
Insuper id quoel circulo sertur undecunq incipiat 41a smiliter loca pervcni Quae quide
reci latratian Recst quae qui sursum& deorsuriati ante dc retro:itcimpodcxtrum dosii ustrum quippe cum lationis contrari tates per locorum snt contra ictares.
Secundo pbatu, motus circulares totales no piat es Ie contrarit altera ari altera reploneni Et autem uer supponit unii: si sint duo circulares motus cotrarii: oportet oe quod movet illis uel altero illorum moritu:rraseathia locis trariarquae sunt sursum deo sumiante retroldextruetv sinistria pro
physicorsi. Debes cire q. ha suppositio pol intelligi cathegorice:& hypothetice:si cathegoricerti lilii BQ q intaLicui in ilici dister tie ille cotrarie:pquas oportet trassiue quod movet illis uel altero illote motu u ok hoc est uerumai coelo dextru est ortus sinistru est occasu sta est culmen retro est imum sirsum est meridies:deorsum est septencloan elemctis uero loci cotrarietates sui duae:sursum uidelicet&deorsum sic igit sicesestes more sunt colintl:quod movet illis ut alterro illose oportet inciperea loco cUtrario:&deueniret locu cotrarisi zo tras repota dicta media Ioco citrariarques eade linea inuentu . Sinauratippositio intelligat hypothetice: essensui coelestes motus fiantcsitrarit:quod mouetur illis uel illon alterorop3 rasire phia loca cotrariarsi in coelo sint talia media loca cotraria. Et dixi si in coelo sint talia loca cotraria:qa reuera non sent eoderio sicut in elemctis tui dicenius, 14 hulius .an hypothetica est ueratqm mor eotrarii sint ob loca cotraria norio equi simplui: ct inque desinunt: sed per quae transeunt: li Inter media ciusmodi reperiantur ham de suppositione.
Si igit essent aequales: motus ipselytio cent Sinaut alter motus separet:alter profecto non esset. Qua res utraq; essent:frustra sane corpus alterum esset suum no biens motum frustra enim calceum eum dicimus quo non est calcia tioiat deus ec natura nihil frustra faesunt,
Stante suppositione arguit si motus circulares totales essent co btrarii maltera atet altera regionlaut poteras et a P regio rcvabegapb regimini puncto e tales motus es corpora qm ierent his motibus:lnulae obularis:tenet cosequata pati Politionc' quia quem entur cotrariis motibus soportet illatrasire phia loca media ch tuc uel eiusmodi motus siue corpora quae illis mouerentiessent axiuipotoria:uel alterii alte iresium raret. sic ultractia:frustra essent ambo:quia ambo no attin perent sines monis: in medio itineris sese impediret. Sinaut alterii estimaret alimitti alterutrustra moueret: cuipeditu ab altero nunqin sine motus deueniret. Sed hoc est absurdu: quia deuic natura nillil frustra agiit, Totus igit syllogismus sit copositus:si totales motus circulares essent cotrarii uel essent Leande regionciuel palteramatin alterii Si, eand Piruc frustra esset altertui deductu filii Sinauti altera a tui altera sit unus p ,ekalter iniregione Tila sequit in puncto e corpora que illis mouctur: sibiipsis obviare t3 argumctust sumsitionciquia quem cetur cotrariis motibus: op illa tralire pota Ioca media: ii aut in pucto e siblipsis obviabiit:necesIe est uel utra ete aequipotetia: okse utram essent Histrarcti alterii quippe cu neutru seu subibit motu:cu nuna in fine deueniet Slnasit alterii est poten/llust alteruerat stultia sed rinci nitul elypsit frustra: quia deus cuna ipsa nihil stultra faciut. lux Aristo. cu uerba eius spicua sut his expositionibus, Tu uero aiaduertias: quia nec expositormec Simplici':nec Auer. ueno se exposuemtro certe eos expositiora ii magna dirticultate piat textui aec moliri. Sed sit hic dubitatiora trades 4 Vlma quia uis hui' ronis no vidisserre a praecedeti. Et solb est:quod precedesio limit ex costacratioe motus in uri utit n.rrotib cu circulo uliter. Praesens uero sumit ex cosideratioe motus initiculari .appi scat. n. motu ev circulu ad corpus naturalet ut pote ad ipsum coelii Secudo obicit philoponus quia pari mne q*la in motibus rectis glaret noeeci trarietatὰqm in illis alter alterii impediretiovia frustraret alter. Soluit Simplicius c& expor optime Gest eadei in motibus circularibus:quae est in rems . Primo
Dubitat loes Prima soluo Secunda. Solus
73쪽
quia duo corpora piat realicotrariis motibus moueri:wno sese impedire Nain rem motibus
mo ecctropiat insita lux in duci cu ita poterit ignis sursum moueris una inca:& terra deor/lum: alteriquo in casu no se impediet. at in motibus cimilaribus supposivit Aristo nihil possem cri ab ortu in occasummisi phia loca intermedii sierit:& ecotra nihil ab occasu in ortu: nisi eodemo.Quare in motibus circularibus corpora mota sese impedia in rciliis no Acundono est eade, .qua quod recto motu sere: t corrupi:ovita pol impediri:corpus uerolquod cir/culo ferturmo pol comipho, ita in rems nihil phibet alteruic Histra:cu it corruptibile in circularibus incouenies est alterutpediri licut incolaenici est illud comipi haet de dubitatioibus. Quae Auer Aueroes uero aliter exponit huc Iocu:ckinnuit duas m nes:uul in primost Aristo primo p me XXm ponat mthymema:&quod illud declaret intextus fine:que expona corric seqXXXii fienthymema est si motus circularis eri alteri moruscirculari dira iustalter eos estet ociosus Sccundo uult q. pposito enthymemat citras erat se ad alia ronem siue demostrationc uinde inquit:& Ii quod dixit:post doelarabit ipm: vita uultq, Aristo primopponat enthymema:&quod textu come-sequoris illud deducat Et subditi&cu incepit hac nosti lone dicere:siue hoc enthymema trastulit se ad alia demostratione, Quarerm Auci Aristo.saest duasiones in textibus his: qtiarm prima pponit: h in sine optet. Sectita incipit ibi insepasquc di in textu suo e re corpus ct coplet. Ad huius ronis declaratione supponit Auers, si aliquatarsiculi utpote aliqua stellam Cret regionatim pectrarias regiones:utpote a dextro in sinunus ante:& alia stella a sint, stro in dextru ire iii ante no .ppter hoc sequis in toto ut uni motui circulari totali alter sit conDubitati trarius quia e corrarietate priuio sequitur contrarietas totour: ut supius diximuS Sed incirrro prima na Aristo. tupponit tu lipedextru eusnil mire alias disspositisiis:quod nota est declaratur Solu igitur supponit dubiit in declaratide, Iterlus dubii. Soluit hoc esse suppositu alte ad loem conrsecunda, sensum aliquoi qui colensim illud concediit Secudo occurres quia uolo imaginari unu totum coetu moveri a dextro in lint struo ante: cu unu alterii a sinistro in dextruaterviante:& ita eritro a motibiis circulari luis totalibus:& no a motibus Irtialibus. Rndetosiippo est impossibilisna vi physicos .matu est torei luto posse mutare locu lan subiectit sed blu ecudus na. Quare imaginatio nulla Colligit igitur rone quouis sui cotrarii hoc pacto st duobuli totalas moueans regionatim cotrariis motibus .urdueites coeli quouis modicaturis turo alici tila ossismel unametres ectet sibi conaria salte secuduit . haec Qualisima est prima expositio Auer.& sine dubio nullo pacto textui consenatripterea aliter exponitrui positio nos diximus: imaginatur. n. Aristo. primo accensse enthymema Semido pilllus declaratione sepositisse unust no piat duo motus circulares cite cotrarilmis corpora que illis motib ouaertraleat pota loca intermedia Gtraria:secus in rectismi diximus. Qua suppone stante:sequime alimsi illoruesse mistra:ut deducratuit Interim Coi textu possunt te due domostrationestita ut ibi it corpusiquod in textu suo est sit una demostratio, serre pol ecunae r qua illo textu accipias una suppositio:quae unad Ustratioc6ponitur in secunda figura licecotraria suntque hist cotrarietaterpter cursum in locis cUtrariis:corpus circularenGI contra/rietaternercursum in locis contrariis quia alitretilet unus illorusistra.iginir corpus circulareno im eriminibus contraritis.Hhax loeunda expositio est optima:&hac secuti sumus Quae Auer nos laec Auer.come xi come.uero xxxii .ircitatorii illius enititur multipliciter exponere eome XXXii. Vbi dei, sitare temtus illius comis.xxxii. t continuari cui xedeliti:o miscorsum exsponi.Si continuestu praecedenti risi expositus est Na dixit ipse paulo ante praxedcti como Q Aristo,pponit hypotheti a uidelicet q. si motus circularis ea motui circulari cotrarius:alterreri esset ociosus: q, illa deducet simum textu hoc est textu comis, xxxii Quare iusta illa expositione: nunc Aristo declarat illud enthymema sue hypothclica:& hae est uera expositio claad mente Aristo. Na ut nos diximus Aristoeprimopponit hypothetica:secsido supponit unu .cvtertio reae tu Siquidon aequalm issent:ex dicta suppJned Hucitenthynae Phaet est optima ex , at si extus ille:si quide n mitiales eret:seorsum inponaturnit enititur exponere Auer. bonae.Xxxii. bifaria scorsem exponit Auer postra recordanis:exponit tertio: Esic ut milii uidetui trifaria exponit. Pro intellectu primae expolitionis, Auπ.set ponit unum prene: cvaliud tacite exores supponit oes motus orbiu coelestiuie eiusde ivri Qua supponem me ridi noncesses in ii contra Avice declarabit.Tacite supponit Aristo poectu intelligat agregatum Oibus orbibus:quod uocatur mundus suptor cust uelit Mare tale, uag regatu no posse
mouerimotibus circularibus Gaarua:lis sum arguitis motui circulari ectet alter motus circu. Ians
74쪽
latis 5trariusit op in eo caelo M indiuiduatistites e5trarias: qtiae mouetur motibus circularibuscotrariis. est:tuc opsc Elutile unu nuero: quod aggregat exoibus orbi':quod heatntes diuersas uidelicet duos pliales orbes:quod mouctu motib'c rarus ricosequella, suppositione e stamqa suppositu est circulares motus oc esse eiuBe δ:quare ori imaginari aggregatu ex tabus orbi cis unu occlu nuero:siue unu indiuiduu sub spe caeli, iussit ducepte hoe est duo orbes:jm ctur motibus uere c6trariis:quodata coctaut de orbe:qui diarto motu moves:&de coetoeis orbib' planetas:na orbis supremus ab ortu in occasum rediti ortu. teri uero ab occasu in ortii redeut in occasum. Deducit igitur hoc esse impcilibilema si haeduae pies siue hi duo orbes moueretur motibus conariis: orteret illos moueri sup eo te polos ok circa decentrii:&sup de paciutouare oporteret illos sibi mulae obviare in eode puncto medio:& sit uel cissent aeque potatanael alter alterii exuperaret:&qcq dicitur:sequitur altem fal/tem esse ociosum recolligit igitur uim expositionis Auercis: Cinqcim hac expositione Arist. supponere motus circulares me eiusde spei cusessequitur in eode indiuiduo reduas pres contrariastut deductii est.Secuta exponit aliterati supponit motus circulares disterrei tui tenet Aulcenna:qui uultq, circularis motus quo mouetur supremus orbis ab ortu in occasum: ckc1rcula/ris motus:quo mouctu caeteri ab occasu in ortu sint spe disteretes . Tuc arguit si motus circula/restilent contrarii:tune op3utes usiipeud idecentru:o sup eodespacio.ttinci cosmum ex codillonibus requisitis ad cotrarietatemotuu circularium:& ultra sequitur ut prva S in uel essent aequales uel alter sortior:& tandeq. alter eoru esset occiosus:& sic siue teneat
circulares motus esse eiusdespci:ut est otio Aristo sue disserres :ut tenet Avice.s psequitur
dem napi illi bile ex eade radice:qitae est definitioc trametatis motuu circularium Auer ma/m uult prima expositionc:quia ultra hoc coe impossibile uidellcct Q alter eon esset occiosust sequit illud quod supradixit:* in eode indiuiduo essent duae pies contra icicvita disseri prima expolitio a secuda:quia primae ultra impolsibile:qiuus Aristo infert in textur addit' in codem iudiuiduo essent duae pie cotrarietquod est impossibile, se. Secuda uero nihil ultra additi nisq, eo dato:alter eoru alte esset ociosus Elppterea cocludit sibi uideri melius esse exponendum textu primo mo: secudo mo Aiaduersione dignu Auer. indicare desectiἰm Themistii qui ex citra M. posuit fisi lcκGaliter: I desectiis est: quia nihil addit ad uerba Aristo,cu nulla secerit suppone. Secundo defecit:quia nodeduxit demostratione Aristo.noe uerificauit illa Tertio desecit quia
dixit Alexandru aliter exposuisse:&in no dedit illa expostloncidi cocessit Icesi esse ualde disficilem:&sic patra desectus multiplex them quida arbitrant Aueroe Ibi evsundamini eius demostrationis posuille expone Themistit: ppter illud uerbu esus:quod refert pximu nici ed rquod est Tli istius:& errati na ut salua gramatica cUtradicunt auctori.Aueroes n.dixit tres detatus Themistit:&dixit expostione illa esse obscura:at in calce hu/lus expositionis inquit&ex hoc declarae q. illud quod Aristo. intcdebat phae demostrarione est ualde manifestu hec Auero.Quare si Aueroes retulisset expone Themistilicsitradiceret sibi quia prius dixit illa elia obstiira:&demtic&lusi illa esse manlisa.opinorigi illud relativuesiis:reterre Aristo.&ita tecisse de Themistionit Themistius de AIexadro:quia ut Themistius
no retulit Alexandri expositione:sic nec Auer retulit illa Themistit:& ita oportet dicere Auero insic redi crempositiones illas duas ad una coem deducaeo ad unti coeumpossibile quia sumit coiter duas lup nestquam prima explicauit uidelicet ad hoc ut motus circulares sint conarii:requiris ut sint supe&dc polos:&circa idem centru:cksupeode pacto aequedistantea centro secuta tacuit:m ponitur in textu uidelicetu, deus iv natura nihil agunt frustra tunc exprima suppone deducis unu coe impollibile. uidelicet Ialte alter motus circularis eclociosis. ex secunda suppoli habetur cur illud est impossibile uidelicet a deus cuia nihil agut trustrat ho Aueroes in duabus primis extri sitionibus.postea Auer.quas ponedo tertia expositionem sol qQnis inclutryonem in toto hoc essu occurrente.uidelicet utrissimo ui circulari possit motus circula, toto cessu.ris esse citrarius.Soluit Q motus circularisio dupliciter cosiderari .uno mo in eost motus cir/cularis cui uti tutabstrahita corporibus coelestibus: mo quo ipsus siderat mathematicus. Alio mo poti siderari ut est Gaeticus' vel igneus: cui niticulari: ut physicus coli derat , si primo mcdsideretur: ut si nihil Dhibremotus circulari esse alterii motu circularem cotrariu ad imaginatione mathematica. Nam i in imaginatione mathematici possum cosiderare motu ab oritusnoccasum&ab casu in ortu lupe se acio:& supra eis scpolis:&circa centruid rquac5 sideratione motus illi erui cctuarii:cu habeati m imaginationcoctionditiones contrarietatis.
Quod aut hoc sit imaginatiu:pata:quia inragmatio se extendit nomo ad id quod inlue pM
75쪽
Nota hac exmnem Trogiana De infinito. Hoe ipsum. H κ . illud. Quo Auer.
esse gnore 'gnat esse sed ad id quod no repugnat intelligi esse.&lodo no repugnat intestigiesse duos circularcsm rustales simoqiu linteiuldespci: altem subalter emam imaginatio cumens extodit se ultra pollibile Sinaut cossideret secundo mo sie nulli motui circulari pol altermorias circularis se Otrarius:quia sim natura nihil pol esse cxlosum secudu mente nihil phi/bet restari losum:&r pterea inquit ex cu isti duo motus fuerint positi incorporibusnalibus
hoc elle intelligant ut coelici possibilerciterietur impossibile:hoc est illud quod erat postibile ad imaginationc:nsi amplius erit possibile nate .s ret .n in eade spe esse c6trarietatQquodamnatura est impossibilemi quia sic una res eluiae 'ci destrueret se erudii spe rei qua si id eis esumtutdeductu est:quae secuduphratacosidctatione sunt impossibilia:taudia in mathe matica:no statim stibilia.na mathenntici hoc est abstraheso motus come naturali:ut mathematici abstrahut imaginariu est in eade spe et Ie sitrarietatciliemetu altem eoru esse ociosus: imaginationihil ponat in esse huius senis ponit exemptur quod est Aristotelis primo de ala Nam Glet quanti uim sphericu possit tangere planu in pueto soluit Auero sphericii oviIanu posse coliderari secudu physicam u .lioc est sphericu obplanu ut ignea uel terracea uelim Iicaluerit ealdu eiusmodi:& hoc pacto nunci sphericii tanget planu iniun tua licet sit dare
nimii sub hac considerationemo in illud est iuditissibile.at si considerent ad modumatheιmatici:qui fingit inditiisibiletovimaginatiso te planum levisecte sphericu:sicin intelligi se
tangere in puncto: dem modo de motibus circularibus dici potinam si consideremur in illo priori instro abstrahunt a corporibus naturalibus: it sic ad imaginationem potest intelligi contrarietas.Sinaut considerentiir ut sunt coelici uel tales:ut sic non potest in illis esse contrarietas. hax Auer. Ubi aiaduersione dignum:ut. vl. physicon .diximus.* ex eisde subliciis c pra dicatis tMest fieri propositio uera:&rpositio m libitis:quia ut logici dicunt aliter supponuntilicet non allicrsignificent uerbi causatha cestucra motus potest uelocitari in infinitu inquam motus:&ulla falsa motus pol velocitari in infinitum.ubi patet eadcesse subiecta:& praedicatae licet non eode mysumant ' prima sit uera:probaul in nostris codicillis contra serticolas:quia illa ossiciabiliter secudu Alexandracvphiloponem debet phari. Nam illippositio motus potvelocitari in infinitum inquantiam motus test uera:quae adsequate significat motu posse uelocitari in infinitum inquatu motus.1gitur motus potvelocitari in infinitum inquantum motus.
Quod uero illa absioluta sit falsa:patet:quia nec motus coeli potest uelocitari in infinitum: nec motus ignis te sic de caeteris igitur nullus motus Dico igiturn existac subiecture cisse prae/dicatis potestuositio effici uera:&estici falsa .uera quide si ex illis reduplicativa fiat nositior quae o sciabiliter piatur falsa uero:si ex illis fiat ab luta:quae .pbetur reselubiliteri uel expo/nibiliter: ex his facile pol patere solb Auer.Nati .ppositio coponas reduplicatiumuldesiecimo
tus circulares sunt contraris ut motus circulares:est uera de motibus:qui intelliguntur fieri cir/caldon cenietum ovuam eisdem potis:&de Otrariis terminis super idc*actu Sinai .ppositio
sit absistulatest falsa:qa de nullis motibus pinulatibus micisse uera: a nec de motibus coelicis
nec de igneis nec de elusinodi talibus Ucru si queris declaratione maiorem: uide qua diximus sexto physic m. nam ibi abinde difficultatem simile3Peretractauimus . Vbi nolo te ignorare aliquid considerari secundum modum mathematicum,quod tamen non attinc ad scientiam mattrematicam.ut mores ipse in uniuersali mi abstrahit e corporibus naturalibus iconsideratur secundum modum mathematicum:qui tamen non attinet ad scientiam mathematicam potest enim unus artisex inconsiderando subire modum alterius artificis:qui tamen non est ille artis sex:ur physicus qui monim illo pacto consideraret: subibit modum mathematici:qui tamenta considerando non erit mathematicus.Causa autem estquia simile alicui non est idem illi. physiciis iram sic considerando motum est similis mattiematico: quia eo modo motum considerate quo mathematicus sua considerata considerat.non tamen physicus sic considerando est in the/maticus:quia sic considerando motum:non considerat ea quae continentur sublubiecto mathematicae scienti igitur sic considerando subibit formam mathematici: cvtamen non erit mathematicus. haxmani duoetas: nam dum eram iunior: mssu haae Blu. Auciolas paseeit disti cultatem .hax de expositione Auerois.
Sed clim de his perspicitum sit:&dereli quis considerandum fit:&iclino utrusit aliquod corpus infinitum 'uemadmodum complures antiquorum phylose phorum putauerunt:an hoc ipsum sit unum aliquod impossibillium.
Quid hactenus Aristoteles egitmon omnes eodem modo dicut Aueroes uult Aristotes de/sual se
76쪽
llarasse emptis rotundum:quod est coelum:esse quintam naturam ovillam ab element lativo est ne graue neu leue .ltemur nec enerabilet nec corruptibile. Expositor ev rectius uult An stotelem demonstrasse unium periectionem declarando ex quibus di quot ptibus eius psectio constabit: sed ad non a sacere: nemo dubitaticum ipsemet dicat .lnquit n.& primo utrum sit aliquod corpus inunitum .quemadmodum complurcs antiquos pBos putauerunt: an hoc sit unum aliquod impossibilium lim sine dubio est capitis intentio.Sed cur Aristoteles hoc inibbro hanc agredietur pertractationermiasse emis ora cGmentantur. Au es arbitratur hoc esse de per se quesitis in hoc libro Vnde dicit uult mos crutari de accideribus quesitis in coeorpore:quo munii est si sit sustumi uel infinitum. Aliud est lisit unu an plura quare secundu Auero de hoc Aristoteles ni agiti nulla alia ro nisi quia est dense quesitis ok intentis in hoc libro.Expositor noster uelle uidetur hoc no esse de a laquesitis sed tractari tanu consequcs ad alia. Na si declarauit pfectione uniue iidemGstrado ex quot k quibus sistat terat oesoques agere de illius unitate:&quianonulli unitatem tribueriit infinito erat cosequens pertractare si uniuersum sit infinitu: ita ut ppter hoc sit unum: si sinitum Ickium hoc unum Ego autem puto hoc esse de per se quesitis ut Auerces credidit:na qui de uniueis,pertractatroportet nota tum pertractare ex quibus 5c quo partibus constat:sed an raIe uniuersum sic constans Isis nitu uel infinitum an unum uel plura:an factum uel aeternum. Verum eum hoc nihil Mibet posse tale questum conlaqus ad aliud:ut Thomas autumat non enim puto ablurdum aliquod unum esse per se questum in aliqua scientia: ou sequens ad dicta. Arbitror etiam hoc esse quelitii in hoc libro propter antiquos:qui opinati sunt uniuersum esse infinitumquare multifariam eiusmodi erat quaerendum. Thomas noster dieirva, quia Aristo eles de infinito nunc agreditur disi tan/dosi uniuersum sit infinitum:uel finitum:& infinitum tripi 'sti magnitudine multitudinelcv duratione:ideo primo disputabit si uniuersum sit infinimm magnitudinem nonulli ueteru
mundos. Tertio si sit infinitum uel finivum tempore:ut Platoequi dixit univcrium elle factum reΨ duratione finitum a parte ante: Smpedocles dixit ipsiam finitum utram ex parte. Quare uel le uidetur ha tria esse quesita non perse:sed Quae ad alta conli quutur. Nam illud quesitus sit uniuersum uel ne infinitam:sequimr ad quesitum de unitate coetera sequutur ad quesnim de infinitate Nos uero diximus hax esse quesita per se coquo stare posse esse quesita edcomitacia, uerum de his suo loco.Sed occurresmam iii physicon: de infinito egit ou copioso Igitur hic non debet steriim de infinito agredi. Auer o luere uidetur hanc dubitationemrcv uult hic ev subes Iede infinito pertractarum:uerum non eodem msi Nam illa piractatio tertii libri physico cerat ussori ha particularior. Ita enim est si uniuersum sit infinitum:& ita hax eonsideratio est particulatis de uniuersi infinitate. Illa uero est unliterialis silit aliquod coepus infinitum signa autem est quia illic bluendo distinguit de infinito per actumet, potentiam equae distinctio ui detur metaphysica: eu uniuersalis at hic cum non ita univcrialiter loquatur illius distinctionis nihil meminit Secundo Ita emactatio est firmior cvnon in suppositione illa uero remittis physicorum est ex suppolitione:supponit enim quatuor esse elementarunum quintum cor/pus:at Haec demonstratio illud iuppositum probauit:quare haec demonstratio est firmior APpι pinquior certitudini Quibus perspicuum est hanc periraestationem non esse uanam
Hoc n. an illo modo res se se habeat:no parum:sed totum atq; ad ueritatis co templationem resert.
Dictam intentionem nunc mobat cvsyllogismus est quod non parum refert sed totum obom ne ad ueritatis contemplationemquae est de rebus naturalibus in hoc libro pertractandis estinianirali phylosophia:&in hoc libro pertractandum: subdit minorem: cuinquit hoc mi an illo modo res sese habealmon parum:sed torum ovomne ad ueritatis contemplationem supte
quae est de rebus narursibus refert igitur in hoc libro est de infinito pertractandum de ratio/ne ut uides istum mini)rem dedit.COncli ilionem superius o postea adlicieti minorem preter misit ut sui moris est.Quo uero ad uerba attinet animaduertione dignum perueritatem intelligere cognitionem quae est de rebus naturalibusmon enim loquim hic ut in secundo metaphysica lased ut in primo de anima qui perueritatem in te Ilexit inentiam naturalem:qua est de robus naturalibus.dixit uero totum:& omne referre ad ueritatis contemplationem nam torum intellexit quoad totalem latentiam naturalem omneuero: quo ad omne quintum in Uentianarurali Sic enim uel aliter sese habere facit disterentiam in tota scientia naturalit cum omni
77쪽
uo Auer queliso lemlenamralis:ut dicerur. Au in x ut intellexit elementa:que simi principia constitutiva uniuersi: est igitur sensus' sic ues aliter di/cere dissirentiam facit in toto mundo: okin omne hoc est cx in omnibus principiis mundi quesent clementa Na n qui ponit infinitum esse mundum cogitur dicere omnia ues unum elemotum esse infinitum:qui uero ponit mundum finitu dicere cogitur omnia elementa esse finita ex quibus constat. Item qui ponit infinitum:dicere debet unum esse mudum vinfinitum:qui uero secus dicit:&de mundo secus etiam sinu dicere. igitur sicus aliter dicere de mundor duplicem facit diffrinnam: quia primo in toto mundor iecundo in partibus. hac Au es. Qualis expo Sed non placet quia Aristotes loquitur de infinito in uniuersalii probat enim in scientia na/Auerois turali esse agendum de infinito Et propterea consentaneum est ut uesit dicereri, sis uel aliter dicere facit difMentiam in toea Merulanarurali, quesito naturalissimi propter
Et enim hoc sere contradictisnum omnium his qui de natura aliquid enuntia Fuit isterito int principium fui id erit sane
De infinito merant duae secteterquae tamen omnes in eo conueniunt , ipsum ponunt princi/ent i futuro pium rerum naturalium Altera Rosilit infinitum esse omnium rerum naturalium principium quasi materi aloeut Anaxagoras Parmenides c Melixus. Altera posuit finitum esse rerum naturalium principium:ut Empedocles cuphysici Qui posuerunt infinitum esse principium maioriale:dixerunt res naturales fieri ex illo quasi per se ratione Ickquia illud principium est inrfinitum' rerum naturalium generationem dixerunt nunci deficere . ui uero illud principium materiale dixerunt finitum:dixerunt res naturales fieri ex illo per congregationem: ut dixit Empedoclenqui tenet materialia principia finita:& dicit generationem rerum naturalium fierri per illorum principiorum congregationem. fissi dicant generationem una deficere:propterea illud alloeunt 2quia res naturales reciproce generario corrumpi arbitrantur. Ex his facile
colligitur sic uel aliter loqui de infinito cile principium contradlationum his qui aliquid de namra enuclarunt. Nam qui pon infinimm ex parte principii maloialis:hi loquut degenerartione rerum naturalium per illum modum: ut diximus. Qui uero ponunt finitum:loquuntur sylloessimus aliter de gnatione rem naturalita Componat igitur syllogismus sic:quo arur minor erat nominor pxim syllogismi lim: hoc .n an illo mores sese habeat znc parum sed totum ad contemplationem rem naturalium refert syllogismus hanc pbans est disterentia in principio est causa maxime disserentie in his:que ab illo principio ciscuntur.hoc an illo modo res sese in atrest principiti rerum naturaliumui patet per hax:que nuc diximus.igitur est causa disse alae in his:quei stunt a princi cu maxime disserentie Derone hac ponit minor dumtarat. Quae Auer Meroes uero uclle uide turpblema de infinito sacree disserentia inmudo uel principiis mudi. m. xxxiii. Unde sic ues aliter olema illud de infinito determinare multiplice facit diuersiaiciumsido.
sunt principia mundi.Secuda est exste mundi:qui ex illis elemctis constat: nam qui terminat phlium aditem assi attua de infinito:cogit dicere mundu esse infinitul ou unu qui ad mema armativam definitomon cogitur dicere mundii esse infinitum culinum .imo cum multitudi/ne finita principiorum: stat mundum esse finitum ou plures. Tretiaddum dicit infinitum:cogitur diecte ipsi im non esse factum a primo omnium principio.uidellacet deorqui uero diucret mundum esse finitum potest dicere mundum fieri a deo. Quare ter cladisserentia quae inde oritur est disterentia in primo principio quod est deus Vltima disteretia est in omnibus rebus. Nam si ex diueria determinatione illius . lematis exori disserentia in primo principio:quod est deustexoriri dia in cibus rebus que adeo de dct:quippe cu dia incncipio in cibus principiatis diam iniciat.ha et Auer. Vbi aiaduersice dignuel triplex ee innitu v aritate siue magnitudinemvero siue multitudiercv metae duratociostedirigi Auer. per ordinem diuersam terminationem problematis de infinito quovis horum trium modorus,cGedi'crentiam inmundo maximam: cum ordinem dicamus: qui mundum dicit infi/nitum magnitudinet cogitur dicere ipsum non habere princi plum: nec novum Pnec actαν num Et hoc Henricus doctor s lemnis tenet etiam theologiae sentiendo. uult enim nullum
infinitum corpus posse habere agens Alii catholici dixerunt infinitum corpus deum posse produccreet
78쪽
producere ἡ: tamen nestum torpus sinitum deum posse producere merum hane disputa tionem catholicis omictor illud unum supponamus physice senciendo corpus inrinitum nactu no et se effectibilet quoniam eo ipse: quod est effectum Ierit terminatum obfinitum. Qui uero mundum dicit magnitudine talium: non cogitur dicere ipsumclIe independens adeo tquia finitum potest dependere ab in inito.Secundo qui dicit Mundos esse plures utpote infinistos multitudine .cogitur dicere plura prima principia:immo infinita prima , Nam ut dicemus ex unitate mundi concluditur unitas motoris qui uero econtra dicit utpote mundum unumrhic unum primum motorem esse cogetur dicere Fertio qui diei Mundum esse infinitum te pore siue duratione:quod Aucroes appellat antiquum:potest ponere agens esus esse incorporoumlcv indivisibilemi est opinio Anitotelis:qui ponti coelum aeternum: claetus efficientem camsam aeternam cuimpartibilem qui uero dicit mundum esIeduratione sinitum hoc est nouume cogitur ponere eius generans et corpus.deducit quia omne quod de nouo generatur prius al. teratur Alterationis enim sinis est generatio. uare generans mundum erit alterans . At alte/rans est corpusmrobauit enim in libro de substantia orbis primum alterans esse corpiis: prirnu uero mouens este uirtutem extra corpus. igini tale alterans erit corpus , quaeramr ulterius de tale alterant utrum sit geninimi uel aeternum Sigenitum:adhuc aliud habebit encrans et ibi/mr ad infimirum Sin aurem tale alteram generans sit aeternum: qua retur quare genuit mun/dium poeius hac in horalil in alia:quare oportet duere ipsum genuisse mundum in hac hora po/elus quia hac liora certa affectione disponitur magis salia nora contra arguitiquiariinc tale generans aeternum mouebitur quodam alio motu a locali aeternor quod est impollibile nam dictum est in libro degeneratione corpus aeternum generare de nouo aliqua:&quaedam correspere per appropinquationem to remotionem . Sol enim ob propinquationem ad apicem nostrum generat:ob remotionem corrumpit.Quare si tale corpus alterans aeternum generabum indum in hac hora:oportet illud esse quia mundo nunc est uicinius a prius erat:phylos hi enim ab arterno corpore nunil poterunt nouum fieri arbitrari nisi hoc pacto per propinqua tionem: ultra si illud aeternum alterans generat mundumquia sibi est nunc magis proci uuii antea:relinquim Mundum de nouo effectum contineri a tali corpore arterno alterante quo admodum generabili a continentura ecclo.uel sitiem generans cumundus qui ab illo generastur:continebuntur ab uno communi remo corpore quare mundus effectus elli quasi quaedam pars corporis illius continentis:quod est quasi quidam mundus extrinsecus.quibus patet quoluis modo loquamur de infinito siue magnitudinet siue multitudinelsiue durati lillud cisse cau/sam differentia in mundoeeu in elus principio. Vltimo Aueroes declarat diuersam te, manaticinem problematis de infinito elle non modo causam disseremiae in naturali phylosophia circa quaesita:quae dependent ab illo problemate:sed in legibus humanislcv d minis: quas homines ponunt ad boni im imminum Nam qii ponit mundum finitumi dicit iplum esse factu me deum est emi indi factorem:qui poneret ipsum infinitumi non posset dicere dcii esse mundi coelio terrae creatorem Addit ucro obiter Aueroes eiusmodi leges tile positas uoluntarie secundum inclinationem gentium:quibus leges dantur. Nam si gentes magis inclinantur credere iactu ramundi:ponitur lex st mundus sit tactus Si avernitatem:utchaldaride erito non sit sactus. clain caeteris id genus simi iter arbitratur Auemestre non modo in speculabilibustsed in operabis libusinam i gens et inclinata ad luxuriam Ilegislator ponit uxoriam multitudinem e bigamitam.Sin autem ad continentiam: mnit unitatem uxorum. cudem teris id genus eodem modo senili. Sed in tribus Auer sdiseere uideturi primo quia Aristotae loquitur de infinito non Contra Auci contracto ad mundum:inquit enim sere contradictionum omnium hic quide natura aliquid mem. enunciarunt:principium , fuit c erit sane ecce q. loquimr de tota naturarcu non de mundos,lummi etiam ex textu proximo patet totum atq3 omne referre adicritatis contemplationem
igitur loquitur de infinito uniuersaliter e non de infinito contracto ad mlidum quasi uesit Artistoteles dicerest attinet ad pElim naturalem terminare problema deis finitor e speciatim de infinito mundo in hoe libro generatim in libro physcoae probat aut Aristoteles generatim μhlema de infinito esse a naturali, meminandinquia statim patet phlema de infinitate mlidi rite hie disputandit:&hoc Aueroes nGuidit. Mos.n.Aristo.emut dicit Simplicius a eulercla parricii lare omitteret modo illud pticulare ex illi phato sequatur Secundo deficit quia noestuerum o si mundus fit de ninio agens illum sit corpus. Nam non ola noua Nuctio est generatiortit putat ipsem enim tenemus aliquid fieri de nouoecvnontingeneriatione sed, creationem
79쪽
quod agit mere liberect contingenter processus enim Mercis haberet locum:quando mundus fieret de nouo per ueram generatione quae est finis alterationis.quod nos negamus. rtio mulio magis errauit hic uir credens Ieges diuinas este datas hominibus secundum illarum inclinationem:hoc enim si uerum sit de lege eorum porcina:de nostra Mentitur . Nam ea quae traduntur in nostra legetquantum ad speculabilia sint uerarcu non accepta a nostra inclinatio ne, I sacri hominest non potuerunt illa gentibus pcrsuadere nisi miraculis hev certaminibus mortis quantum uero ad agibilia:quaecunq; in nostra religione traduntur: sunt moraliter indita: imo ut alias disputaui religio christiana praetermissis creditis nihil aliud est nis phylosophia
peripaterical ut expositor idib. sethicorum cupoliticorum enititur semper uerificare nihil enim in nostra lege ponitur a sacris quod sit contra bonu moris. quare quae dixit Aueroes si uera sunt in cius lege:in nostra flant erronea. Nam illa eius est hominis lex mostra uero deisin cuius actione non cadit error.
Siquidem dc paruus exitus a ueritate sit hi in recesserunt Si longe progredian redi tum in sinicies maior ueluti siquissipiam magnitudinem aliquam minimam dixerit
digressus sic:hic enim Minimam introducens:maximas rerum mathemticarum dimou inst Dicacim bit. huius autem causa est xiuia principium uertute in maius est magnitudine decies mille iccirco quod in prinopio paruum elicidin ne tit longe maius Inrinitum autem
maior principii-dc quantitatis maximam uim habet . Quare non est absurdum me Qui recessat rationis mctam egreditur admirabilem differentiam esse ex eo quod qui piam alitu si quod corpusisse in rerum natura infinitum accipiat quamobrem a principis r nil tarid petentes de ipso dicamus oportet.
deviantibus . Probat malorem proximi pro syllogismi:qiue erat Q disserentia in principio est causi maximae Longe malus different He illorum quae ab illo principio profuiscunmr.&componitur ratio hoc prctoiparuis exitus aueritate uidelicet principit: funisiqui recessem nil si longe progrediantur: infinicies mabit tu magnu or.qui errat in principio: ita ueritate igitur qui errat in principiol progrediendo longet erra/ualde magnu blt deciem illes magis huli: S malorem eXpositor patere diciteXerrore uiarum: quia quI parum
In gmaeo no a recta dcillarula:si longe progreditur:sit multum longe. Aristoteles probat illam exemplo maest totu illud thematicorum Namsi quis indivisibilem magnitudinem introducat in mathematuat ut demo Si longe pro critus inquiti corpora athoma:hic maXImas rerum mathematicarum destiuet utpote q. lineam mediantur . datam eontingit secare in duo media st continuum sid1uisibile in semper diuisibillaicu caetera sed illud du eiusmodi .huius causiam assignat ex eo quia principium est uirtute magnum quantitate paruum
taxat ut semen arborum est arborum comperatione paruum: attamen uirtute maximum est infinitu hoc est longe uero habarationem principit:omneSenim qiii insin um lirmant in renim naturaliplimi Ira
uel Ocuhaidi eretrationem principii dixerunt:ut patet tertio physicorum Accedit adhaec . infinitii est quatum inest ad litate magnum: habet. n. infinitam ratione principit: Δ' est magnum quare non et diltarum
sensum simpli errare in illo sit caula multorum errorum in processu propterea concludit este de infinito, Geisc, alioru . tendum. Aueroes uero declarat paruum errorem circa principium dilatari in processu tum exci ine Auero ploularum .dum excplo aegrotationum In aegritudinibus enim pamus motus ues error factus com ., sis uel a medico uel ab infirmo fit magnus in fine:ut experientia docet Melido debes scire ut Aue, mes ali ponere magnitudinem indiuiduam ut ponitdcmocritiis est cauti magnat disserentiae duplicueri uel quia iacit disserentiam in redendo caulas dilpostionum entium qui enim ponit corpora athmaaeogitur ponere omnia esse indiuidua:quoniam indivisibile additum indivisibili non facit malus item cogiturdicere nullsi corpus este altero malust uel minus c, multa alia quare non dicens sic reddere causam accidentiumentium uel quia sic dicens facit disserentiam in redendo causas dispositionum entium: cucum hoc dicit 'uaedam quae pro utra parte sint, habilia positio enim democriti habet multas rationes:& illa Aristotelis etiam'uare facit disterentiam ex parte principit:quod siti natura est uarium:& ex parte eorum quae proficiscuritur ab illo ut in libris mathematicorum constat. Qui igitur ponit indiuiduas magnitudines duplici ter initit disserentiam lex partecius quod dicit:quod est pro utra parie probabile cum parte eorum:quar ad illud quod dicit:secuntur Tertio debes stire ut Auemes inquit haec quae Aristoteles hic ait esse dicta ad documentum documentu est ut semper circa pricipia fiat magnu sermona sermo de pricipiis est qs de cibus sermo pricipiusiade sit,ia:q ab illo lecunt illi. debes scire
80쪽
ut Meroes alt& recte is, illa: duae positiones de corporibus utpote illa Aristotelis quae dicit
omne corpus esse finitum uel illa democriti quae dicit corpora minima:&illa quae dicit corpus aliquod esse infinitum: sunt diuina quoppolitae diueri, quid quatit ad hoc quia una no estalia: ita diuinae in se, positae uero quo ad ea:quae secuntur ad istas. Nam ad dicentes coro1nfinitum:sequitur corpus illud esse infinita potentiae, Ad dicentes nullum corpus esse infinitu sequitur omne corpus esse finitae potenti Nam potentia sequitur magnitudinem:adeost Lmaiore quato est maior uirtus in minore uero minor. Ultimodcbes stire q. li corpus infinitum sit letincipium:tunc ut dicit Aueroesi non est mirum ci antiqui maximam fecerunt moram circa iludiita ut quidam dicant corpora athomaluere athomist ut democritust alii corpora finita exsilutist Alii infinitum ex infinitis.Sed circa haet nobis maxima exoritur difficultas Nam dupli Dubitatio nocia sunt principia in proposito cognitionis quae dicuntur initientia positiones dignitates sup parua positiones in id genus: aeessendi: qtrae sunt sunt illae quibus omnia conlideTata in Gentia componunturi uel proficiscuntur,uerbi causal in naturali philos tua principia cogno odi sunt Moιtus est plurientia mobilia sunt:& caetera id genus:quar necesse est quemli, distendum natu/ralem, Biam habere tendi uero sunt materiai formalcvagensetisnis:eqbus res naturales constant. Modo dubitatur de quibus principiis loquitur Aristotelest uel essendi:o salsium est qddi citino enim Oportet principia ellendi elle potestate cognoscendicia in silentia considerata: ut
constat.Sin aut intelligat de principiis cognostendi no estis, infinitu esse principium cognostendi.Quare quae dixerunt Aristoteles ok expositores quastione non carent. dicere nunc qc alias dixerim principia ellendi esse prici placcpnosccdi in proccisu est. n. in natibus duplex ormessus qa ab et sectu in cas.&ost quid a cais ad effectus principia igit cognostendi sunt principia cognostendi in ol processiti in omni n-rcessu illa supponunt tana dignitates . essendi uero
principia eisdiicducat. Dicci igit ca Aristotcles intelligit de principiis eis ii quale credit esse infinitumqd alii potueriit ex parte materia, Alii ex parte age inlut patet. ii .phcomtruckioce do principia elisendi non et Ie potestate ola cognostibilia in ta processu sed bene in Fo processu. Nam res nates nisi resoluant ad principia ecndhiuina secudo messii resolutorie cognostuntur Haec de dubitatione, Sed quan ut umina infinitum si esset: liaberet ratione principis ct uidet q. ivvstio non :quia haec est una hypothetica:cuius oppositu consequat stat cum antecedente stat.n ad imaginationem infinitu esse te non liabere sinem principit. Nam principium S p uult esse extra principiata: cst. n. principiti aut citiusdam aut quorunda lut in ii, pixorum Primo dictia est. At extra infinitu nihil esse poticum totum occupet Arguat igitur si infinitii esset extra insinitum nihil esset.Si extra infinitu nihil essetino esset principiatu:qm extra princi ptu est principiarum igit a primo ad ultimum si infinitiatilet:non haberetionem principii In contrariu est Aristotcles hic&uit,plmaene ut uult illam hypotheticam esse necessiariam pro quaestionis So Disticuo linlutione debe; ire quaimplex est infinitu Aliud quide duratione ut motus coelut cla quo iii tempore a terno: manet. Aliud uero magnitudine:ut corpus infinitum extra quod nihil estinec est intelligibile esse. Aliud multitudinelut nus lapidum infinitust uel alio talium Quar/tum est infinitii uirtute ut deus.Vnde hare distinctio pol sic reduci qa oc infinitum aut est qua Reductiodbtitate:aut qualitate. Infinitii qualitate est infinitii uigore luel uirtutelut d s.infinitum quanti uisi ad duo latet est iterum duplex:uel cotinua uel distreta. Si distreta: sic est nus rerum infininis. Si cotinua membra uel succestariat ut motust 5kecclutoboc quod est in tempore aeterno.uel permanente:& sic est corpia vextra quod nullii corpus est: nec pol esse nec intestigi esse. Sic igit patet quadruplex esse in/-l uti non Vulti firhi. tunc de infinito qualitate nemo dubitat: oi s. n. dicunt illud infinitum Solqoissi esset:habere ratione principii Imo catholici ten mi illud esse:&esse causem prima at* primuoium principiti:quod sinasse est, Tipatii lcum De infinito uero duratione:dicerc si tale insinicii vici haberetronem principii: Sed non primi principii simpli inhibusina aliquod tale ha/beret ratione primi principit:ut primus motortaliquod uero ronem principii no primit ut mo tores orbium c motus c&cculum.m hypothetica est necinaria:qrhHIe non pol aliquod infinis riim duratione:qn sit principiu uel primarium luel l lucidamu . e stat uidere de infinito magnitudineat multinidinedo ines gandauctis inquit infinitum tale trifariam posse considerarii uel Meamnes
quoad qualitatem ipsam:quae est terminiscar uel quoad priuationc terminon :quibus caretruel quo ad remsubieeta quantitati e priuationi quae sunt substalla subiecta quStitati l& priua tioni Modicit tria ad questione modicit in si isnitu simit maccidete illo quo sta denominaea tu finita:ia tale infinitu nodis ratione principit:qissi nullu accidens soludis ronc principii at