장음표시 사용
91쪽
Ranuontra sensem desuc a 'pari seat Iinram tbutatem clare pundi primum in quo linea a in tangσα lineam ii.Sed lis punctus talis co/cursus non est assignabilis:quia in magnitudine infinita nullus est dabilis primus punctus:&minime ultimus.igitur talis linea, b non est pertransibilis: ouper consequens coelum nuncl2TI Wr oluiton sium. 2 Aueroeshanc emeauam demonstrationem a praedicta Heu ab ea quam prima sormacomposeit:&utetur illa Aristoteles postea et ut dicemus. Ecce α mriua quasi tritaritam mihi uidetur proce es. vl.
Praeterea dc ex his perspicuum in infinitum moueri non posse Sit enim linea sit ita lata iusta b lineam sinitam necesse igitur des ab ipso bco Mab a ab solui simul. Quantum n alterius altera occupabit. tantundem et altera illius.
Mora sinita stiperposita A Supposita quiescens finita. Nunc ponit tertiam demonstratitatem:amore geometrix proponit conclusionem Qv inquit praetereas ex his:quae modo adiiciemus perspicuum erit infinitum corpus moueri non pollienaee est conclusio In quibus uerbis Meroes dicit demonstrationem hanc tertiam esse uniuersa tioremaeum Aristoteles intendat phare non solum moueri no posse infinitum corpus sphericu circulari mo sed uel nec aliquod corpus infinitum quouis motu Et ita demonstrariosa uti u'mior est einerisduabus Dcinde more geometrae etiam constituit Eppositiones in prima est ut sint duae line videlicet, ovi:snt ambae initae situ a linea superposita b uero tuo politato a moueatur prope binulescente ueli moueatur rova quiescat. hoc enim non re. fert.quo casi stante suppositio in q, simulowa linea ab ipsi linea bicti ab ipsi linea a ab solueturilla Φ simul inula seperabuntur Cuius suppositioniscausa est: quia quantum altera alterius occupabit se motvitannindem altera illius uua quine occupabit etiam.quare tand duiungentur.hax est lappositio .hax mamev conclusio.
Si igitur ambae in contrarium moueanturicitius disiungentur Sin autem prope
manentem seratur:tardius Modo qnaeprope mouetur: dem celeritate seratur.
Finita mota AFinita mora. Sed possetquaeris linea a mota promisimul absoluentur b quivientcinumiuidum trum econtrariorutpote auersus movi uersus acieque simul ab luentur. e enim Trita
indubitatione dignum:quia non uidetur In simultanea absilutione magis v minus inueniritctita videbitur illas aequesimum moueantur: Le alicta moueatur. Alimum maneat. Resi videt Aristotclis Q, una condictione seruata tales lin se in con/'rearium mota citius ab luenmrquam si solum altera incitemurio attrea mancta dico una mndictioneseruata uideliin q, alim quae mouctur:uniformiter semper ovaeque celerit,moueamr:ubi enim a moueatur ue celerit semper:ovi maneat:tardius a ovi lineae abGlι uentur. ambae moueantur in contrarium etiam aeque cel toxiclus ab ,luentur non seruata uero uniformitate esset imaginarium altera mota: ovaltera manente abBlutionem fieri maue uelocem ci quae semetiam utrisse moris in contrarium modo serι vetur rZilaritas in ocibus:citius abistumvir Iem'. Citius dico in duplorquia a manente absoluctur ab ipso b uerbi causa in hora ubi uero b ipsum mou-ura uali uelocitate Quarnotariu 'abQluer rini medi in hora':ulpam calculanti:&llare Blutio huius dubii non
istud quod adixit:est ad suppositionem sequens. Sequitur enim si a m propem lineam
e Ieritate erantur:in dimidio horae ab luentur: B propterea vis est illationis nota.
92쪽
man- ω- diatur. An infinita prope finitam
2 stam inrisinstasti, sicut altera mota tantia. ita xpefinitam sinita.uldellare tam iut refert nihil ad absolutionem dictam lineam siuefinita moueaturisiuensi a o sererer altera maneat Secundo respondet ad securisso inqu=t sinum ea oenoptatari,aud duo ad dictam linearum seperation siue finita moueaturisiue inmet et
nunigraeci cud Cut mihi uidetur. Verum si moueantur ambae cituis absoluentur. Ddut dictastineas ablatis si uteret moueantur:& si altera tantum dices utrum rad ratione Respondri non eadem ratione.
Ouamquam istisi prinistineam indum quae pro quiescentem mouetur minia pertransreci prope contramotam:squis eas quidem qua contramouenture utrasq. serritaria posuerit eam uero quae prope quiescentem mouetur: multo relerius illis serti.nullum igitur ad rationcm impedimentum erit: contra quae se rem alicra moueatur:ex eo quia contingit motam quidem eam quae est a prope motam eam quae est Utardius pertransim. λ
93쪽
Occurres curem pono per casum sta moueatur uelocitate ut octo lupra b lescentem e certum est certo breui tempore a pertrinsibit b. Ulterius pono per casum , si utraquae cotraserantur: amoueatur uelocitate ut duo. bsimiliter uelocitate ut duo:totus motus absilutiuus erit uel ut quarum patet o ista sic motae in duplo tardius absbluentur igitur stat contralatas tardius absolui a si altera moueatur tantum. Quare quae dicta sunt,non recte dicta simi. Respondet comcedendo totum:Nam si quisse imaginatus su erit etiam debet concedere, ciccius ab lusa barascenteis ab motui intelligebatur enim dicta siuppostlociat dictum est seritata semper paritate in uelocitate Ubi autem non seruetur paritas in uelocitate: totum quod dictum et erit conce/dendum repropterea respondendo dicit nullum igitur ad rationem impedimentum erit:si contra quiescentem altera moueaturi dico nullum impedimentum ad rationem esse ex eo quia confltingit motum quidem eam quae est a prope motam eam quae est bttardius pertransirenam siuea tardius siue celerius ab ipse Naiabluatur semper suppositio facit ad rationem dicendam modosiipponatur illas aliquando sore ab inuicem absoluendas. Hac de de suppositione
Si igitur tempus quo finita linea mota absol iniuriinfinitum et:& tempus quo sis initum finita persinitam mouebatur:insim tu esse etia necessarium sit Impossibile eriti secto infinitum moueri paenitus.Nam tempus fiat infinitum de necesse est etia ''r'
i Per unitum moueatur At coelum circuit atq; conuertitur totum in Orbemini est uetbsi ad/ro in tempore:ut totam cam transeat cimumserentiai quae est intus:uidelicet a b ditum ad sem
iuinitam Impossibile igitur est infinitum esse quod circulo mouetur . ssina Aristo
Vt diximus Aristoteles unam fecit suppositionem:quae spectatun potest ad duas restau nunc supponit tertiamrvel Midius quae dixit in lineis rectistaplicat ad circularres.&ut intelligatur hax suppositio in cimularibus sit
orbis desculus conuexu sit inunitumlut tenet aduersaris usueritatis.5 circumterentia a b finita: quia aduersarius literitatis tenet coelum esse finitum ex parte concaubi Tunc sit suppositio orbis disinuendo circa centrum e mansibit a b circumstrent tam sinuam tempore infinito sue talis circumferentia intestigatur in mobilis siue coiitra motitui est ueritas Nam inuentu est orbes inseriores contramoueri primo mobili ho suppositio patet vpraecedentesinam linea infinita non potest abistui ais nita nisi teporeifinito.&ecotractisiue illa moueat siue quiescat.quare orbis dieragrabit nuna circumserentiam ab nisi tempme infinito.Haec est tertia suppesitioluelut rectius dicam est una:quae infinitis cireularibus est aplicata. His habitis. Aristoteles arguit hypothetice deducendo syllogismum contra sensum: cx inquit si igitur te pus quo finita linea mota absoluitur supte ab infinita:sit infinitum ut supposuimus: c tempus et lam quo infinita perfinita mouebaturizinfinitu esse nec Marium sit ut etiam supponebam rimpossibile erit prosecto infinitum corpus moueri pamitus Nam siue sit corpus rectum luia lomentumsiue sit circularet ut coelum:tempus quo tale corpus moueretur: stat infinitum necesse est etiam si infinitum moueatur per finitum quanto magis si per infinitum moueretur. Consoquentia tenet ex suppositionibuS .nec illam probo aliter Ostendit hoc aduersari sensibus: cui quit at coelum circuit lato conuertitur in orbem totum finito in tempore utpote spatio uigintυ quatuor horam ut sensius ostendit dico convcrtitur in orbem xxiiit foris sita ut orbis B. premus:quod est primum mobile' totam eam transeat circumferentiamiquae est intus uid licet a b finitam diem tempore de corpore recto non ostendit adue viri sensibus.quia costat Si enim coelum. iii l. horis constat moueri:eriam sensibus patet a lementum nullum posse ferri nisi tepore finito:cum omne a lementum intra coelum contineatur. Tunc ultimo addit propositum breuiscvlnquit immvisibile istinirest infinitum essetqucis inculo mouetur. curerariti reducitur ad
94쪽
virum:ut Sest ueritatis aduersarius orbis d sepremus tempore infinito peragraret a b orbes es, tentos siue illi intelligantur mobiles contra primum siue in mobiles, sed hoc est contra sensium nam tum orbes illos in mobiles peragrare Milii horis constat sensibus-quare oculum omni Contra gale ex parte finitum esse necesse est.uidetur igitur ex duris unam tantum Aristotelem msse sep/politionem:quae primo seu declarata Plinetis rectis finitis:postea in lineis rectis infinitis eude uar Auero mum in circularibus Aueroes uero hunc locum confusit merum quia nostro tempore homines com xxxviii tempus finitum
tenetlut dicit Auero quis est exconuersione percon Napolitionem primae. Quare si contingit lineam ins/nitam moueri prope finitam illam peragrandor abal, Ia non contingit seperari nisii ore infinito non con/tentus Aueroes dicta probatione:quae fit per contrapositionem probat secundo illam saeundam suppostio nem syllogismo diuitiuo: sic Si linea infinita peragraιbit finitam aut tempore talio ab illa disiungetur aut tempore infinito.non tempore finitor ut sexto physi nimium barbarie ipsius asticiunturi est etiam in his qua ditatio nihil tructus:propterea quae hic dicit lclarioribus uerbis:quibus possumus ireferre enitemur Auer satac,multas facit suppositioncs quarum prima est in xcedenti comento uidelicet lineastu magnitudo finita pertransit finitam tempore finito Secunda scon eriens percontra positionem utpote linea non sinita pertransit finita rempore non finitoNuae neque pollet Itala uidelicet linea seu magnitudo infinita pertransit finitam tepore infirit, Ha igitur suppcsitio a infinita linea tempus infinitum
Cur liber phi corum est probatum. igitur tempore infinito Auero obiter assignat treScausas cur liber ph Vsi, ficorum dicis Unam let dici de motu liber. prima est quia omnia ordinantur ad motum ut ad finem . dusa primus di secundus lint praeparationes ad tertium:ctim sicut de principiis motus . tertius uero est de definitione motus .ateta infinito quod esse Mobile rimatur quartus de loco:qui est finia
motus.de temporciquod inmensura motus de uacuo .quod est finti inturdatus motus. Oula/tus est de diuinonec speciebus motus sextus de pallior ibus aru propriis motus.septimus de motu aeterno atq efiiciente motum octauus demum de motu Ric notatu primo motore finis
igitur libri physicorum est motus cum quicquid in illo consideretur:ad morum spectet. Secsida caula est:quia maior pars est de motu: utpote a tertio libro usis ad finem . quia ut themistius di, cit primus dividus non de motu:sed de principiis minus sunt instribitur igitur totus liber demo quia as dominante fieri debet denominatio tertia causa quare liber phylicorum est de motu est propter ham duo:utpote cv quia maior pars est de motu :α quia omnia quae in eo Iibro
tractantur:admodum habent rationem occurres quia non uidaur polles erat 1 lineam infini, tam a finita:qulaqii seperatur tempore infinito: non seperatur intelligas supposit1on Ἀννmuhellae:utpote si contingat talem infinitam lineam seperari Nam ubi contingat seperati se, perabitur tempore infinito Sic enim hypothetice intellecta haec cippositio dese uit demonstra Dubita Sor. ti ni dicencterut iidebitur. Ex his patet secundissippostio Quo uero modo Meroes syllodi
zalmon clare constat.uerum antea syllogismum conficiat: uerba Aristotelis perlibrati dicuntn Iiaerari enim elus translationes, euertamurem pera, . Aue transit motus finitus inmotum infinitum:&sevi rabitur ab eo: cv quo Iuit motus infinitus: cun Consideratio
nationibus transuit motum finitum: Tunc partes eius sunt infinita noces lariolam sunt uerba suae transationis Vbi primo dicit Aristotelem per motum intelligere mobilemon enlin motus pertransit in morum: dest quo mobile pertransi spatium cur spatium permanos. Secundo per parres intclligit parres monis uniuersaliter est igitur sensus uerborum apud Aueroem: si tempus est infinitum:quoue Iobile finitum paertransit Batium infinitum permanens dissecando stabillo:&quo Mobile infinitum 'acit imperagrat finitum tunc partes cius destino. rus erimi infinita .renet eonsequentia cli et ipse non probat quia infinitum non resultat nisi ab infinitis numero eu magnitudine. Si igim tempus est infinitumi motus etiam illorem erit
infinitus:&si monis est infinitus:partes eius motus erunt numero&quantitate infinita . Hae est prima expositio uidelicet i, per partes eius: intes ligar partes motus, Aliter exponiticu uult per partes eiuslpartes mobilis.Si cnim mobile est infitia itum e partes eius erunt numerinc ma/gnitudine infinitae. odii dicas non esse uerum noxio:Responda vita dum aduersarios
95쪽
ecelum ex pane eonum est infinitum si item licet finitum ex parte eo aut Quare partes mos hillitatem aliquae sunt infinitae:quod sufficit ad rationem Ex iis expositassibus colligitur ter imuma.
tia suppositio:uidelicet , si aliquod mobile est.Infinitu partes eius motust uel eius mobilissint infinitor di quia hax uappositio est gemina: prout uerbum illud partes cius ipsest reserri ad partes motus:& ad partes mobilis: propterea bifariam deducit rationem Aristotelis iuxta igitur se tam selli.
Cunctam interVarrationem qua ueri vini illud
rat sic si coelum est infinitum .partes coeli saltem conuexales erunt infinitae iuxta tertiam suppositionem secundo loco expositam Coelum est infiniis di aliquae eius partes saltem convexa Ies.igitur totum coelum& eius convexum pertransibunt orbem medium intra ipsum intellectu uel convexum terrae tempore infinito Immo totum coelum pertransbit totum illum orbe intractusum ues totam terram tempore infinito:&pars coeli utpote convexum partem illius orbis uel terra puta illius convexum etiam tempore infinito, Ultra sequiturq, totus mundus erit infinitus:& quo libet cius pars:quod intelligo quoad motum hoc est contra sensummam sensu uidetur coelum laesus convexum xxiiii horis peragrare orbem intractusumluel terram: si ille
est inmobilis: I saltem si mobilis in contrariu in paulo maiore tempore. Additu, tam expositio: tua per partes eius intelligit partes mobilis est conuenientior postea dicendii inma uero qua per partes eius intellexit partes monis est conuenientior uerbis textus. Addit autem uerba postea dicenda quae sunt illa uidelicet Manifestum est igitur corpus D reliciua:quibus secunda expositio ui-ur ualde conuentre Ho Aueroes quoad primum modum legendi uerbum illud partes esus:& de primo syllogisino iuxta illius expositionem . Si uero uerbum partes cius reseratur ad motu tunc syllogit sic si coelum est infinitunt tunc corpus infinitum secabit fi .nltum tempore infinito si si ergo pars corporis infiniti secabit partem illius finiti tempore m.
am infinito:urpura convexum infinitum lecabit convexum intraclusi orbis vel rem tempore infinito.Nam prorentio infiniti adrorum orben in clusum:&adcius partem uidelicet esus
convexum est eadem proportio. Ultra gini motus ocius coeli est in tempore infinito e mo/tus eius partis uidest icius convexi at hoc est contra sensumaeum totus Motus cucius pars nota maior.xxiiii. horamm.disserunt autem hac syllogismus a primorquia hie deducit ad infinitatem totius motus:& eius partis c per hoc deducit ad illud quod est contra sensum Primus uero deducit sine hoe ad id quod est contra sensum:quae est parua differentiacti iuxta hunc secudum syllogismum legit litteras Aristotelis satis bene: replicando syllum factum iuxta primam expositionem. demum notat syllogisnum litterari russeuntumsilitarcu particulariter contu l. Vn1ι uenaliter quidem conficituris concluderii uniuersaliter nullum corpus infinitum posse mouerici preconsequens nullum corpus infinitum esse particulariter ueros coelum non
posse moueri' est infinitum demdstrationem uniue sale nec Aristotcles tecit: nees se expreses: potest tamen ex dictis sic consita:si aliquod corpus infinitum daretur esuri esset rectum uel
circulare.Si rectum: ortet ut moueaturive igitur tempore finito:ue tempore infinito Si tem rem finito moueretur igitur etiam tempore finito mouebitur. sicut omne quod moueret in
anno:etiam in die mouebi mr:&quod in die: etiam i hora igitur quod tempore infinitor etiam tempore finito mouebitur Sed hoc est impossibilciquia infinitum totum occupans tempore ri/nito moueri non potest ut sexto physicorum est dictumnec dari potest tale corpus moueri mo/tu ev tempore finito zquia tunc Moueretur Dpra spatio finitor quod est impossibile . non potest
igitur essecorpus rectum quod uero non sit circulare:deductum est: quia coelum esse non potitantrum Inam pertransiret aliquam magnitudinem tempore infinitonquod est contra sensum. Nam xxliu horis moueri uidetur Sic igitur uniuerialiter ou particulariter patet nullum corpus infinitum ivssem eri:&ita nullum mouetur Dubitat tempore infinitorquia aeterno mom-c tamen est mobile sinitum igitur non oportet motu cor/respodere mobili quoad finitatem infinitatemue remerea imaginor circa terram evomnes or/bestquos ponit Aristotcles orbem moueri ab occasu in ortum in duplo tardium1x.orbe cvaliuam in duplo malorem mouerit duplo tardius x cu mi adhuc in duplo malorem moueritnduplo tardius:& si in infinitum.1om potest adueriarius dicere esse orbem ex parte conueri coeI infinitum qui proprio mora in inite tarde movemur. Adham dico dicet Motus diurnus sielnfinitus replicatione 2 secundum spetiem tamen est finitus secundum individuum est enim in xxiiii horis. In his n coelum praxue complet reuolutionem diurnam e sepe hoe Aristote Iest undauit demostrationem mam ficiaelum inuit horis complet reuolutionemmon pol mo/ueri nisi supra spatio finito ou tempore finito igitur est finitum. Ad saeundum dicerem illud esse
96쪽
lma inaclum .sednon umm.quia secundum res naturam omne quod mouetur aliquando rvmotum illo motu:quo mouetur saltem secundum individuum aliter motus ille essetfustrat curiuna ad finem ueniret.Preteterea talem motum tardissimum in infinitum phylo hi non poιι sunt poneremula omnem motum coeli ponunt propter motum stella: at nulla stella eme potest faciens aduruuersic seruationem quae in illud sit imaginarium tamen in re nihil esse potest. lax colliguntur ex comento Tu uero stlas ea quo Aueroes Oualla sunt hic dixit esse nugasmam ea perlibrat in texnu:quar in codicibus gram non inuenimus Praetentiae Auero . ea Multiplicat syllogimos ovsuppositiones ou expositiones ad ea:quae non re riuntur in ocudicit his cibus graris PNa tu considera quae diximusmam sent dicta ad mentem ναμ exmut .
E 2 ς'' Perierea quernadmodum linea ex ea parte qua finis est infinita esse non potest:
Cuiu, nisi ad longitudinem, superficies ex ea parte quisnis similiter infinita esse non
potest.Cum autem lacrit terminata multa ex parte est infinita ueluti nec quadratum nec circulum nec sphaeram sinitum lixeris' rnadmodum nec pedales, sed siquidem finitum
Infinit in demonstratio eulus Cipponit nullum circulum e& nullam spharam Me Infinituestu sepi syllogitat si e nullum terminis clausum est innitum Circulus ou sphaera est omni ex par
m ' te terminis clausus.iginur nec circulus:nec phama est infintra Maior deducituri nam linea ex ea Nς non, da te qua 1pis terminis clauditur non est infinita.superflates similii ex ea parte qua terministi sed lauditur minime est infinita.&demneris id genussimiliter totair uniuersilitα nullum trisensui telligi ni, sitissum est infinitum.Hancipitur malorem probat cvlnquit primere quemadmodum is dixeriscuer nea exeamne qua finis est hoc est terminis claud--ntu ad logitudi/hu sepletum nem hoe est nisi ad alteram longitudinem Merit infinita di seper ficte ex ea parte qua sirus est Ex ea parte dest terminis clauditur similiter infinita esse non potest.& uniuersaliter cum uehunc uel unqua uel eulus ficie fuerit terminatamulla ex parte est infinita.ex his uult habere hac maiorem uidelicet nutrInfinitae uer tum tremini clausim est infinitum.Minoem non posuitluidelicet sed sphaera tommis clauditium supteru , ut quia intellist rudi sed substribit coclusionem per uerbum zuelut quod est nota similitudinis. uero lege per uerbum illationis nam uerbum ill rueluti uim habet illativam leprigitur nec quadratum nec circilluminec hinam infinitum dirieris quemadmodum nec pedale insuntnim dices est igitur conclusio sphaera non est infinita. Animaduertit me multa mutassetola plura adiicisset sensus explicationem:qua quia notaui in lateribus rems tu considera Quo Circul sphae uero ad uerba attinet Icirculus ousprina differunt nam circulus est insuper e sphama in coror pore.prominacirculus est superficiali sev sphara corporea figura relinquitur gitur ex his sup/possit oeuldelicet 'sphaera non est infinita ' - .
M Si igitur nec sphaera=nem quadratum nec circulus et infinitus Vati l circulus Duori ' non est.latiis eireularis non est:&similiter si circulus Infinitus non est latio circu
Hac siit it stante syllogizat hypothetice sies spharacti circulus&quadratum non est instantiuῆ:Motus circularis non potest esse insinitus,probam in textu quia sicut si non est circulum non potest essenioriis circularis:ita si non sit infinitus circulusmon potest esse infinitus motus circularis.igitur ualet si sphaera Oh circulus non est infintrus: lotus circularis non potest Me cifininis. Tunc ponendum est antecedenstat cimitus infinitus non est ut ex lippolitione habe/tur Imo nec sphaerat nec quadratum igim Motuscircularis infinitus este non potest. Tunc ul/tra. Si circularis motus non re test icirculari infinito. f-oatmquia motu qui nαestinα potest essiernullum corpus moueri r Probatum est autem morum circularem infinitum nec essetne posse esse igitur tali motu nullac us mouebimr Tunc sequitur clusio uidelicet chnec coelum potest tali motu infinito moueri quod erat intentum dicit igitur neqs amineet quadratiimine circulus est infinitum hoc est antecedens cui deberet conium illud consequens uidelicet:latio circularis infinita non
similiter si circulus non est infinitiis latio circularis infinita non erit ecce Iim est maior hum/thei syllogiunt:&cius prciliatio dat Mi infinitus non est Mute
97쪽
minori deberet addi conclusio uidelica:igitur Motus circulari, non est infinitus. sed non addit sed subiungit consequens ad illam conclusionem uidelicet igitur corpus infinitum circulo moι Debitur nunq:sequitur enim si mot circularis non est infinims corpus infinitum non potest Moueri motu circulari infinito:ut fuit deductum tacuit uero conclusionem principalem uidelicet coelum non posse cile infinitum quia eam politica principio, Quo ucio ad uerba attinet debes scirest sermo Aristotelis est abundus:addit enim lucram ch quadratum non esse infinitur quod sup uit ad syllogismum ucibum illud addirum est ad pleniorem intelligentiam: ut habeatur omne figuratum esse finirum.&quasi in test fimalius syllogismus hoc pacto omne si
guratum finitum Coelum figliratum Coelum finitum Qua ratione Aristoteles dedisset unam rationem:& alteram indicaret Au es autem rationem hanc a lita componit. Ad cuius euide Quae Aucto. tiam supponit:duo sed utilippositiones intelligantur:notat in comentost duplex est figura se com . Ain, perficialis uidelicet: Y corporalis superficialis clauditur una linea: ut circulus uel pluribus lut relangulus luel quadrangulus:&carteri id genus corporalisu clauditur supresicie una sutiplici rictim solidumuel pluribuslut corpus quadrammi uel cubicum hoc notato: supponit pri most tam linea A superficies potest esse una ratione finita:altera. infinita ex parte quidem genreis infinita nam ratione longitudinis quae est genus lineae: ci latitudinis quae est genus supreficies:non remignat lineae infinitudo:&Lpcisciei ratione uao disterentia, repugnat est enim disterentia lin cuius extrema sunt duo puncta:superficiei uero:quar lineis claudimr .cvsic ex parte generis nulli horum repugnat infinitudo ex parte disterentis uao repugnat.Sccu. do supponit nullum figuratum posse est infinitum nil ex parte generis utpote ut quanι tum . nam ut figuramminfinitum clieno potest quoniam siue riguratum sit superficiali luite coeporali figura:quatenus figuratum:terminis semper claudimr ponitur autem secunda stippolitio
apud Aucto. intextu suo parte illa Tunc enim est impossibile Ex hiis duabus sitippolitioni iniquult Aueroes Aristotclem syllogizare ibi Si ergo nemorbiis: Et syllogismus ut mihi uidetur)apud ipsum te componitur nullum figuratum est infinitum Coelum est figuram quia spha: Neu igitur coelum non est infinitum, Malor patet ex suppositionibus:dicrum est enim si ratum ut figuratumi non posse esse infinitulara nisi ratione generis Ultra si coelum non est infini tum sequitur nullum infinitum esse mobile motu circulari.quia si aliquod esset: maxime esset
coelum:ut dictum est. Hax est demonstratio:ut Au meXponit:quod qualit ualeat ex nostris comctationibus: paspicuum est Sed occurres:quia posset dici rationem Aristotelis proba, recoelum quod movemr.xxiiii. horis este finimm:ut morus finitudo denotat tamen stra primum mobile est dabile orbis infinitus:qui mouetur m infinit .quem orbem non percepe/tunt astronomi:qui istum obsouarunt orbes:qui movcntur motibus finitis, Respondet Auctora textu:&dicit propterea addita est quarta ratio:quia millam remouem iste Guillus. quoniam talis Orbis ultra alios concΠMustellet orbis: igitur corpus figuratum Modo nullum figurarum esse potest infinitum sed dubitatur circa hax:ω primo quia non uidetur ualere conse quentia Auerois rotudum est finimm: igitur eius motus est finitus:quia licet ualeat mobile est infinitum rigitur morus est infinitus non ualet econtra mobile est finitu igitur motus quia μιlum est finitum:quod tamen mouetur tempore infinito diximus superius ch prdpositio Aristo. telis& Auctois debre intelligi secundum individuum Omne enim mobile finitum motu uno
numero finito mouetur ciClum uero non mouetur uno motu infinito numero:sed specietquoniam reuolutio caeli est finita. Secundo occums quia figura non uidetur de praedicamento quanιtltaris:led qualitaris igitur tam genus alassibentiae sunt de pra dicamento qualitatis curitascinus non uidetur esse de pnedicamento quanti dici potest Q particulae positae indefinitione si/gura: non sunt proprie genus:&di entia:sed circumlocutive ponuntur cv propicie uerum genus:&uera disserentia ineuidentur in praxlicamento qualis Tertiouldour infinitum cor. Ipsi id est pus esse possciquia aliquannim corpus esse potest:& aliquanto maius: v sic infinitum tortire t e uerbosupletudicunt infinitum corpus posse esse quia sincathecoramatice. non tamen corpus infinitum: qui Aiaduerte in non cathegoramallae. Tu, lege dicta nostra. lii .phcorum gram ne et
cidit n ea. quo cita non igitur circuli circulum quae ei infinita stulerunt.
98쪽
Hax est quinta demonstratice quae parum differt a secunda
ut dicemus tamcn more boni geometrae ponu primo exc/plum in puluere .ckquasi dicati sipet aduersarium ueritatis detur corpus spIixti umifinitum mobile Isit illius dati cor
poris gcentrui n. linca uero ab sit infinita utra ex parte
e e sepleti sit erecta ad angulos cctos infinita secans at in Σpuncto,c linea id exiens a centro lateraliter lit linea: quae mouetur motu corporis piutrici infiniti mobilis dati. in cassi isto patet lineas ah:c e et immobiles intellui. lines amucro dimoueri motu corporis sipharici dari uideliuet da e b. Ulcbgd moueri motu corporis pla ei dati,quia intelligit Aristoteles illam moueri uersus er c ag balneas immobiles.hla est casus descripnis in puluere.Tunc arguit si ita est lut pra cedens casiis dieitmuna linea ipsa gd ab e Σabseluetur.quoniam et e ponebatur infinita inmobilis:Modo infinitum pertransiri non potest ittin i dic tum est.ablalucturigitur nun ud gabete:sed semper quemadmodum hinmobi/lisse se habebit qiue inmobiliter secat e Lin et puncti non quod similitudo currat quatuor pe/dibus sed dico des sese habere ad Ee:sicut a blad Ee:quia sicut a b nuns derelinquit et et Rognuns elinquet Σe.at hoc est impossibile:quia ponebatur gd Moueri motu rccius spha rididati igitur quae estud infinita nunq circulum complebit:& ita sphinii una datum Minime clarer consequens impestibile est dari placricum infinitum mobile ex his apparetiquod issentialiter haet quinta demonstratio non dilffert a secunda: sed Dium quia in hac assumitur illuctuidclicet in ed ira se se habebit ades civi a b ad Ee:quod non assumebatur inscuda demonstrari et tamen tundamentalis uis utrius*eadem est inueroes autem licet aliaua ex parte aliter AR Q rationem componat:tamen utitur eodem exemplo. llaetan illo litteras aliquantulum mutat:qa a in exemplo nostro per g centrum inteIleximus, ipse uero per c signat centrum nos e et signauimus Imram imo bilem pertranseundam apse illam uocat hes.ram exemplum omni ex parteae idem P terra Aueroes decIaratr. quod Aristoteles stipposuit , Aristoteles enim sphaericu infinitum d ah b supponit habere centrum c Aucroes saper hoc inquit manifestum est cum posuimus Q corpus
rotundum mouetur circulariteri necine est ut habeat centrum:siue sit infinitum siue finitum quod ueritatem ha/bere asserunt iuniores de centro motus non autem de centro magnitudinis Nos uero diximus illud esse ruhypothcticemam si 'tu cum corpus infinitum circulariter mouetur necesse est habere centrii licet simplici ter non sit necesse habere centrum quia infinitum caret
extremis di medio:sed de his supra. destripto exemplo Meroes arguit aliqua ex parte aliter: r. it enim Silineaed quae apud nos dicebatur g se raretur a linea Th: quae apud nos dice/Datur Σχ:talis seperatio non esset nisi in ultimo puncto lineae ih sed talis seperatio ficti noso. testin ultimo puricto h:quia infinitum non habet ultimum igimrtalis ineratio fieri nom/test Malor probatur ab ecnquia si non esset se peraclo illarum lineas ab inuicem in ultimis punoestrunc alia puncta adhuc superessent secundum quae deberet sepam ω iis, ii dum olent seperata rovexesia pane erant semata, sed secudum quod est infinita:non habet ultimum punctum:scillaei in parte d:& supte tu nec in parte h. sed oportet in hoc casu c d secare arcum similem arcusset quasi dicat oportet ut lineae semper sit insecando EI, arcum dc scribendo desidico in secando amim similem stet quia lineam iii sempin puncto et uel illi uiualenti secabit nunus seperando a tota linea Σ'. Vocat aut starcum quia destribit arcum circa ultimam lineam uidelicad ah b.Vult igitur dicere Auer sq, linea cd taliter mouebitur super lineam ' h:st nunq seperabitur ab illa:sed sempc in puncto uel illi uiualenti illam secabit:cum quo punctos preseruabit deseriptionem seminea Σd quae arcus dicitur apud ipsumi propter causam datam. Hac credo Meroes uolitisse .cvlii si uoluit lum:non curo suam barbarium intelligere: quia no est ad rem quod iacit, Demum in calce
99쪽
ci menti ipse syllo etat dupliciter conclusionem: primo motus infinitus non perficitur Motus coeli perficitur .ergo lupte motus coeli non est infitiinis,st motus corporis infiniti non perficiat patet sula linea cla nunes crabitura linea Σh constat autem lineam c d moueri motu corpo
ris intiniti dati .q uero motus coeli perficiatur: patet quia milli horis completur.uel sic motus corporis infiniti est infinitus: ut patuit per casum. Motus coeli est finitus igitur occlum csse nomnesti nitum Hos,ma parum diruria prima-llaec Auerora tu uero ex nostris comenta.
clonibus facile intelligere potes expositionem Aristotelis:&quantum illa Auerois convcniat
Adhaee si coelum est infinitum circumuolnitur: inlini tum sinito tempore erit piransturins enim caelum quidcm quod manetansmitum id aureo quod in hoc mouetur: quale.Quare si circumuolutum fuerit:quod es infinitumuequale sibi infinitum cinpore sinito peragrabit at hoc erat impos bile.
Haec est sexta demonstratio in qua Aristoteles imaginatur coelum quod ponit infinitum mobile ab aduersario ueritatis stem si noueri.xxiiii. horis:hoc enim ad sensus patet supponit secundo clam quodam inmobile elle ab Ic:in quo coelum mobile continetur ut in loco tibi, qti. tunc arguit si coelum mobile diis feminfinitum cuspositum fit adsensum illud complere reuolutionem sua iiii horis:laquitur illud pertransire coclum illud imobile intra quod intelleximus contineri uidelicet ablc. Muli. horis sed coelum illud inmobile ponitur innnitur. quia continet Oaelum mobile infinitum rigini caelum mobile tempore sinito peragrabit spatium infiniti uiastem scoelum mobile, uti horis peragrabit a b I capatium inmobilemquod ponebatur infinitum inuero.ucro inae Auero per caelum manens intelligit uacuum: quod ponitur extra coelum secundum aduenarios uerita Om XII tis&perciaelum mobile itelligit coelum corporeum qirini mouetur ut patet ad sensuns xxiillhori s. Tue ad syllogismum uult Aristotelem supponcre duo primo Q civium uacutim necesario est infinirum:quia munet coelum mobile infinitum saeundo coelum mobile. xxi:il. horis complet reuolutionem suam. nc uult syllogismum este ad homurem. Nam si coelum mobile est infinitum:MUrtet dari uacuum in quo connetur linfinitum igitu ut superius est deductio coelum mobile xx illi horis miransibit illud uacuum infinitum, Ex quibus uidetur sttota ra tio Aristotelis consistat in duabus prolisitionibus prima oculum mobile est infinirem Secun/da datur uacuum in quo coelum continetur infinitum ex his sequitur patium infinitu pertransiri tempore finito: quia uacuum datum dixiiii Iroica caelo mobili pertransibitur constat autem tale uacuum esse infinitumicum coelum mobile contineat infinitum.Sed dubitat Auero Dubita
es:quia ratio Aristotelis est ad impossibile. modo tale impossibile non uidetur sequi ad propositionem quae dicit coelum mobile cile infinitum. sed ad propositionem dicacm esse uacitum n ι finitum extra lum.& ita per conlequens impossibile non habetur nisi macuum infinitu sit impollibile: non Q coelum infinirum sit impossibile. Quinarius enim ueritatis di et syllogismum hilne ducere ad imposibile ex propositione quae ponit uacutam infinitum mon ex propositione quae ponit tum mobile infinimm . Respolidet Aueroes ratio est ad hominem: mordo pro ratione hac oportet ad hominem supponerest omne corpus habeat locum in quo est: ses' nocus corporis sit spatium continens:quod diminuitur cv avgctu sociandum quod augetur cvdiminuuntur corpora in eo contenta: hoc est oportet ut locus sit aqualis locato secundum con. lnentiam:&comensurationem.hax concedunm ab aduersariis: modo ex concessis arguitur: liccetum mobile est infinitum toportet dare per eos locum infinitum quam describe coelum ip sum tempore finito ultra igitur spatium infinitiim erit pertransitum tempore sinit, hoc conEquens et impollibileta v non pro concessis ab aduersarii q. igitur pro eo quod addunt iidelicet q.coelum mobile sit infinitum.quare caelum mobile esse infinitum est impossibileret, sic patet qualiter illud impossibile non sequim ad concessat sed ad positionem corporis sphaerici insi quae auctornsti . Ego uero iuxta expostionem simplicii cu expositoris per coelum manens non uacusum intelligoeem: scd spacium maginarium quod coelum mobile intinere imaginara. Moe
100쪽
contram finitatem temporis finitatem mobilis igitur hic syllogismus est conuesus syllogismi Mentia contenti in priori . cvu iactit lucc conuersio per contra positionem quia primus arguit coelum est infinitum .igitur tenapus est infinitum praesens arguit tempus est finitum. igitur coelum est sinitum Ubi patet elle syllogizatum ab opposito consequentis per termino. rum murationem de infinitis ad finitos:quod uidem conuenire conuinioni per contra mitionem.Et hoc inquit Auer sin uerbis suis obscuris hoc non est conuersum sermonis predi/m ho est syllogismi formaliter expresti ed conuersum suae potentia: Hest syllogismi qui potestate continent in syllogusino expresΓ3 Deinde ponit syllogisnata conuerium:& inquit.sermo enirn si tempus in quo patransiuit illud corpus inanelfuerit finitummoeessario erit illud inane&corpus:quod est in eo finitiim:in conueritim sermonis seu syllogismi non aliter erupressi sed porestatecontenti in syllogisino formaliter expressis: quem syllogismum potestate contentum explicat dicens si corpus ει inane in quo est Eetit infinitumi necessario erit temι pus in quom transit ipsciminfinitum Sic igitur presens syllogismus non est conuersium syllo. gita expressi sed uirtute contenti in illo te hoc dicit uidelicet culoe quidem hoc est iste syllogismus cuius presens est conuersem mcn fuit positum in demonstratione pracdic ta:quar formarIiter exprimebatur:&inducebatur informa hypothetici ad impossibiIcire non in f, rectat quoniam ha demonstratio proximo textu aedita cum inducitur hoc pacto in serina hypothe titia primo ad ultimum habetur syllogismus uirtute contentuslinquo cum destruximus consequens:relinquetur pressitum antecedentis:erat enim consequens uidelibetcoelum pertransiit spinum infinitum tempore infinitor quod ciim destruxerimus:quia sensu eatet coelum uigin/tiquatuor Ilimsmoueri:relinquetur corpus inane in quo ccxlum est non rite infinitum,quod
est oppositum antecedentis Propterea in syllogismo ostensilio presenti sumit tempus quo coeludestribit pacium:else finitum:ut inseratur cvspacium c coelum esse finita.&c igitur ut dicit ex syllogismo potestate contenti in proximo sylloguinoco lucitur caelum moueri tempore infinit Arittoteles uero sumit contradictorium huius pro antecedente uidelicα tempus quo coe/Ium sciturlest finitum:& infert coelum cile finitum:quod est contradictorium primi antecedentis in syllogismo uimite contento. Unde mola hax uult habcte Au es in his syllogismis
Meduplicem conuersionem ordinis uidelicci di terminoriam. Ordinis quid-quia quod in syllogismo potentia contento est antecedens primum:in ostensuo est ultimum consequens:&quod in ostenta est consequens ultimum in illo est primum antecedens Treminorum ureor quia mutantur inrtramide infinitis ad sinitos. Exemplum syllogismus potentia contentus est: De Ium est infinitum:inane in quo coelum est infinitum est. Si inane est infinitum tempust quo inane describitur:est infinitum Conuertitur ad ostensivum sic: tempus quo inane descri/bstur est finitum igitur inane est finitum.Inane est finitum igitur coelum est finitum Vbi pa in duolex mutatio ordinis uidelicet tu terminorum .haae Auctore.Sed quoniam si expositio Qualis Aue pace Au is est potius confusio:& obscuritas a dcclaratio: larius usuctu mihi esse dicendum' positi hunc syllogismum ostcnsilium dici conuersum prioris quia prior syllogismus r&praesens fiunt
qucdammodo oppositarum rationum:quoniam syllogismus praesens est ostensivus prior uero ducem ad ista,lsibile:igitur praesens uidetur quodammodo oppositus pricti secundum ratio/nem genreis:non autem species:quia praesens non correspondet formalit reptiori secundum re/gulam datam primo postolorum:&secundo priorum Propterea dixit Aristoteles est autem claconuertibiliter dicae idest contingit secundum eandem uim idem desuine sub diure se a.
Qimligitur id quod circulo moueturin s. Imm sim
nem habeat perspicuuin est . in terminata EpyI at ovale essiemspicuum esse immensum nec insint
tum sed habcte finem . Dixit nec esse immensum:quo ad convexume dixit nec infinitumMuoad concauum Aure ait 'rationes dicta patree non tantum de coelo ipso finitudinem sed Au de omni mobili spinisco:&ut ismo sit unita alis ad omne corpus simplex addit etiam de ele Omen Alui' mentis idem.Ubi animaducisione dignum septem rationibus esse probatum nullum mobilesphameum esse infinitum.Verum omnes eadem ut firmantur: quia omnes semunt illud sensum spicuum uidelicet coelum morum sitium complere uigintiquatuor horis: pricta quartam:
quae simpIiciter probat nullum mobile sprrerimm esse infinitum. Sed circa ha ues emerstunt a m questiones:quanam prima est si corpus mobile circulo sities possit esse infinitum se vidctulo. Pum '