장음표시 사용
571쪽
A qua no videtur,quia inter illa duo puncta est distantia diuisibilis, in
qua non videtur. ITertia conclusio. Ultra spacium in quo videtur, non est dare maximam distatiam in qua non videatur,quia quacunque data adhue in maiori non videtur, &sie
in infinitum procederetur. Quarta conclusio. Non est dabilis simpliciter minima distantia, in qua faba non videtur, quia si poneretur immediate supra oculum ibi non videretur,&Ii modicum elongaretur,adhuc non videretur,ergo illa non erit
minima, quia adhuc est diuisibilis
in duas medietates,& in alia non videbitur. IVltima conclutio. Infra illud spacium in quo faba videtur, non eli dare maximam distantiam n qua no videtur, quia dictum fuit B is est dare maximam distantiam pquam non videtur, ideo fgnetur illa S terminetur ad punctum b, non oportet distantiam in sua videtur, esse minorem, quam illa perquam
non videtur, ideo oportet eam terminari ad punctum propinquiorem,&tunc inter illa puncta erit distantia
diuisibilis in qua adhuc non videbitur, ideo omni distantia data in qua
non Fidetur est dare maiorem,etiain qua non ur,eiI o non est dare maximam in qua non videtur. An 'hore DuBITAT v R secundo.Vtruloquςxς, me loquente sit idem sonus, quem
his fetu ε quilibet vestrum audit' Et argui-
quilibet tur 93 non,quia nullus videtur audi audit. reniti sonum perpetuum ad eu, sed non idem sonus est perueniens ad
auditum istius,& ad auditum illius
immo sunt separari loco & subiecto sicut isti sunt separari, igitur. IItem Cnon est idem lumen multiplicatum ad oculum meu, &ad oculum tuli, igitur non idem sonus, veniens ad
me& ad te, igitur. I In oppositum est philosophus in textu arguens scrQuia idem est color qui videtur, a me,& qui videtur a te igitur eri t idosonus qui audietur a me & a te . is Po solutione suppenitur'ut communiter dicitur,sentibile habet di plex esse.feste reale,& esse intenti ri ale. I Unde esse intentionale, dicutur haberesesibilia, ubi sunt species sensibiles eorum scut est medium,&organum. Sed esse reale, dicuntur habere ubi realiter inhersnt, ut lux dicitur habere esse reale i ncorpore lucido, sed esse intentionale habet ubi sunt eius species, sicut lume.
Etiam sonus dicitur habere est , Dreale in aere velociter moto S tracto
virtute percutient is ,& percussi ,&sunt diuersae species s Orum secundum diuersam figuram illius aeris Dacti,& hoc modo etiam sunt diuersi soni secundum diuer las figuras percutientis&percussi,sed post modum ille senus in aere circunstante orbiculariter generat, siue multiplicat speciem suam quae est representativa ipsius, & illa species non est sonus, sicut species coloris non est color. Supponitur ulterius, 'uod sicut non viderur species coloris, sed ipse color, sic non auditur species 'soni, sed ipse sonus per eius specie venientem ad auditum .sTu c ponitur talis conclusio. Eundem sonum
572쪽
E suit in aere fracto in gutture meo, sed non per eandem speciem sed per alia inti aliam . ' Secunda conclusio.Sonus auditur, qui non est , liue ruado non est.Curiis ratio est, quia scut sonus realiter consiliit in motu veloci aeris fracti, sic oportet i sipecies soni multiplicentur per quendi motum aeris licet non per talem fracturam non tamen intelligendo, laer moueatur localiter idemn uinero de me usque ad te, sed sicut in aqua, ubi ponitur lapi sui quaedam circulationes successive, sic fiunt in
aere. Nam aer motus, ct fractus impellit undiq; aerem sibi propinquit,& ille alium,& fiunt inundationes aeris,& in tali inundatione nata est multiplicari species soni, & ideo noauditur sonus ita cito, prope, & r F mote ergo prius cessat sonus realis, quam ad locum remotu perueniant huiusmodi inundationes aeris,& PcOsequens antequam generetur ibi species soni, perquam ille sonus auditur, ideo manifestum est-bene sonus auditur, quando corruptus est. Et ex illo sequitur 9, sensus exteriores percipiunt sua obiecta in absentia ipsorum sensibilium, non tamen sicut phantalia, quia non percipiunt sua obiecta nisi per tempus
modicum post, sed phantasia per logum tempus post. An sesus Du si TA TvR tertio. Vtrum 'u six sensus tactus sit unus sensus Et arsiti. guitur Plic, quia si non esset unus sensus sequeretur bessent plures sesus exteriores, quam qnque, sed hoc
est salsu in. IItem si sensus tactus noesset unus, vel hoc esset ex parte animae vel organi,sed nullum illorum Gest dicendum cum quodlibet illorusit unum. In oppositum est philosophus in textu. Pro cuius solutione supponitur, si sensus tactus potest capi multis modis. Vno modo pro ipla potentia tactiva&sic dicor est tantum unus sensus tactus.Alio modo capitur pro organo, & sic etiam est tantum unus sensus. Alio m .do capitur pro anima,& sc etiam est 'unus sensus. Et illis tribus modis noeapiebat Arist. in textu leni in tactus, cum dicebat lest plures sensus. Alio modo capitur sensus tactus pro dispositione qualitativa secundum quam organum est in potentia,& dispositum ad recipiendu spes sensibilium. Et sic potest dici ia, non est unus sensus, idest non est una dispositio qualitativa secundum qua . est dispositum ad recipiendum species calidi S stigidi, humidi& sicci, sed salte sunt duq& sic dicit ee plu- ires sensus. Diuersitas ergo sensus tactus&pluralitas est ratione dispositionum qualita: u per quam organu est susceptiuum specierum sensibilium,& non ratione animae, nec ro-
ne organi,nec ratione potentis. I Et squis quaerat de obiecto ipsius potetiae tactivae, quod non est unum, cusit quatuor qualitates primae. Respodent at i qui Η, ipsius sensus tactus est unum obiectu adaequatum, scilicet qualitas tangibilis. Alii dicunt i, totum disiunctum ex quatuor qualitatibus primis, licitur esse obiectu id
adeaequatum sensus tactus. s Sed re
stat alia difficultas,utrum sensibile, tum , da.politum supra sensum iaciat sensa-
573쪽
A tionem, hoc est dictu, utrum sen- non est natum causare sensatione, Csibili posito in organo sensitino, vel nec species nisi mediante medio. immediate supra organu sentiti uist, s Ad secundam ratione patet quo- sentiatur3 s Et videtur u sic: quia a- modo lumen debeat dici vili bile . gens naturale quato est a)pinquius sSed restat alia parua dim cultas, senisse, palla, tan to potest aget e: sed obiectu virum sint tantum quinque sensus 'ς i Q j
sensibile est agens naturalem ad ip exteriores IEt videtur uino, quia '' ' μsam sensationem: igitur. IItem lu- omnis sensus est sensus tactu , quia 'μ' i' men est sensibile a uisu,& tamen dis in omni meinbro, in quo est aliquislandit se usq; ad organum visus: igi sensus, in illo est sensus tactus. I Retur. In oppositum est philosophus spondetur breuiter si tantum sunt intextu. Pro cuius solutione poniit quinque sensus exteriores specie diali quae propositiones.' Prima, sensi- uincti. Dicitur secundo p in om-bile immediate positu supra sensu, s. ni membro, in quo est aliquis sen- supra organu sensitiuu, no facit sen sus ibi est sensus tactus', hoc tamensationem: id est no sentitur. Et pol non est secundum eandem disposi- probari ista conclusio inductitie, & tione qualitativa, sed secundu alia praecipue probatur de ractu, de quo Saliam, ut lingua gustat & sentit, est maior dissicultas: quia tu non sen sed hoc est secudum aliam & aliam iis qualitatem organi tui, si fueris dispositionem qualitatiuam .Et haec B in bona dispositione , quamuis in de secundo artici Quantum ad te
corpore tuo per totum tu extensus tium sit.
calor, etiam qua do tu pr ivo intras Co MCLusio responsalis ad Atii. balneum, tu sentis aquam ualde ca- Auaesitum; Sensus est potentia passilidam, sed postquam tueris ibi per ua, quae conclusio relinquitur satis tempus. tu nihil aut parum sentis it probata in primo artic. Patet etiam lana caliditatem , quod non est nisi quid sit dicendu ad rationes princiquia organu tactus est iam realiter pales an te oppositum qonis. ISed calefactu. sucu da propositio, sen- ad uni ronem, in qua dicebatur desus non sentit sin ei medio. Unde si basilisco de de muliere menstruosa.
os vel ni ruus fuerit denudatus a car sDicos, verum est q, insciunt, sed ne non lentiet punctura vel incilio- hoc no est per visionem, idest quod De,& hoc non est, nisi qa nerui sunt visio extramittatur , sed recipitur vere organa lenis taetiis, et indi- in potentia visua, sed hoc fit ex veget certo medio adsentiendum, sci- neno exeunte per oculos,quod di Gl icet carnem. Tunc respondetur ad funditur per aliquod spacium. rationes. Ad primam concedo lugens naturale agit in sibi propin- OPORTET Ulitem uni et Ebri quum prius, quam in remotum:& uersaliter de omni sensu accipe- 5ρ thdd.
hoc supple serinam, quam ibi est re, quoniam sensu quidem Hi su
natum ager modo dico ui sensibile sceptiuus I ecierum sec.. Tertia Pars. Ll Isra
574쪽
gQIsra est viti mus tra. huius li- De sensi. bri, in quo Philosophus determinat
bus inte- de sensibus interioribus,& diuidit Moribu . in tria capitula. Primu diuiditur in tres partes.' In prima parte inaedit --, quatuor conclusiones, quaru prima
est haec: Omnis sensus eii susceptiuus specierum sensibilium sine materia. Quod probat per simile, quia
certa recipit formam annuli sine materia eius: igitur. ISecunda conclusio, excellentiae sensibilium corrumpunt sensum. Quod prit, quia excellentiae sentibilium corrupui proportione qualitatum disponentium ipsum organis: igitur. ηTertia conclusio: Plantae nossentiunt quis ha
beant animam. Probat: quia non ha
bent illam proportione qualitatu, t quae requiritur sensui tactus: igitur. F Quarta conclusio tangit una quSilione; virum omne quod patitur at ii sensibili sit sentiens.Et probat sic, quia quicquid agit in olfactum , est odor; ergo quicquid patitur ab odotrieti olfactus. Quaeltione soluit ponendo differentiam inter taneibilla Salia sensibilia, quia omnla ta animata, Q inanimata patiuntur aliqda qualitatibus tangibilibus, sed non omnia patiuntur ab odoribus. In secunda parte intendit talem coclusionem: Tantum sunt quinque sensus ex teri ores. Quod probat, quia tot sunt sensus exteriores, quod ii het animatum pei sectum, sed animatum I eri ectu tot uni habet quinque-Minore probat tripliciter. i Primo ex parte sensibilium proprio ii, a nulla sunt sentibilia propria qui non percipia ntur ab animato pers cto. igitur. Secundo probat expa Gie medii, quia omne naediu vel est
convinctum ut caro, vel extrinsecuvi aer vel aqua & quodlibet habet animatum persectunt' igitur. 'Tertio probat ex parte organoru, quia . omne organum eli a dominio alicuius elementorum,vel ergo est adominio a ius,& se est oculus, vel aer, S sic eii auditus, si aliqualiter ignis, sic est olfactus,si terra; erit tactus &tustus. IIn tertia parte intendit talem conclusoriem. Propter sentibilia comunia non est ponendus aliquis sensus proprius S particularis ab aliis distinctus, probat tribus rationibus. Prima, auia onania sensibilia communia sentititur lentibus
I articularibus: igitur. l Secuda: nuluin obiectum habens tensum pro- ivprium ab alios distinctum sentitur ab alio sensu nisi per accides, sed sim sibilia communia sentiuntur a pluribus sensibus per se: igitur. 'Tertia ratio,illa non habent sensum .p-prium ab aliis dillinctum, quae per se a pluribus sensibus percipiuntur, sed sensibilia comunia sunt huiuia modi: igitur. ηFin aliter mouetvnii dubium,quare percipimus sensibilia comunia pluribus sensibus. Soluit philosophus dicensi est ut percipiamus diuersitatem inter sensbil la propria & com m vn ita
Is Tu D est secundum capitu- Quod delum huius tractatu' in qu hilosophus ostedit numerum sensum exterio
575쪽
A teriorum. Et diuiditurin sex parte . tus& an In prima parte intcndit sedi conclu- ix 'n siones. I Prima tangit unam quae ς0k- ilionem: utrum sensus particulares percipiant suas operationes vel ii. a percipiatur ab alio sensu. Secunda conclutio tangit duas rationes probantes : q, percipiamur a si sensibus: & d ua, g, percipiantur ab alio sensiim. I Prima ratio p prima parte talis est na si actiones sensu si particulariu pciperentur ab alio sensu,' sequeretur cp unius S eiusdem Oble. cti essent duo sensus, qd est impose
sibile: igitur. 'Secunda ratio, quia si actiones sensuu particularium P ciperetur ab alio sensu,eadem ratione actio alterius sensus, perciper tur ab alio: & sic esset processus in . infinitum. Pro secunda parte tanis git duas rationes.qPrima: quia si V sensus particulares sentirent suas actiones sequeretur esset i de sensus sui psius, sed hoc est salsum: igitur. I Sectula ratio Isequeretur 9, visio esset colorata, vel esset color laest impossibile igitur.'Tertia conclusio tangit solutionem praedictae, uaestionis; dicens 9, est aliquissenus qui percipit colorem tantum in praesentia coloris,& talis non perci-lut actione per qua cognoscitiar cΟ-or. Alius est qui percipit colore in absentia coloris,& ille percipit vilionem,& vocatur sensus cois seu phitasia. 'In secunda parte soluit una 'Uaellionem , cu ipsius sensibilis &sensus sit idem actus,quare sensibile non sentit sicut sensus, soluit Philosophus dicens, 'i, cum motus actio ct passio sint in patiente, aeti. S im
acti ui&passivi sunt in patiete, ideo
no Oportet mouzS moueri, nec ages pati, ideo a et tis lentibili, non eii iniensibili sed in sensu. V n tertia parte soliti talia quaeli tonena,vtru i ensu,&sensibile si mu l corrumpatur. Soluit per distinctione in , dicens duplex est sensus& sensibile, quia quoddam est in potentia, aliud in actu,& ille sensus in sua tui corrumpitur cum sensibili actu, qu probat,quia eorum est idem actus: ergo
quando corrupitur actu, unuS, corrumpitur etiam actus alterius, S pconsequens quado unis corrupitur,
alterii corrumpitur. IIn quarta parte soluit aliam 'usitionem quare quaedam sensibilia corrumpunt siens vita,& quaedam delectant sensun . Soluit dicens tr omnis sensuS coli- sit in quada media .sportione, m do quaelibet .pportio corrupi turperexcellentia, ideo excellens sensibile corrupit sensu in . s In quinta parte soluit quint ina quaellionem quali- , iter disserui sensiis particulares asen . su coi ex parte aditus. Soluit dicens, quod unusquisque sensus particularis sentit suum proprium sensibile& discernit differentias proprias . .
elus, ut visus discernit albu a nigro,& similiter de aliis dicatur.Sed tensus cois discernit in te' obiecta diuersorum sensuum, quod probat, quia nos discc mimus inter albu &dulce,& hoc non fit per sensum propriuna: in per lentum commune, igitur. In sexta parte quaerit aliamqucssionem: Utium sensus cois sit unus.Et argultu non, quia impossibile videtur cp x nus sensu, simul iu-
576쪽
riis, sed sensus eois lilii ut iudicat de diuersis sensibilibus&cotrariis: igitno est unus.Maiore .pbar, qa impossibile est ide,& indivisibile moueri motibus diuersis & contrariis, ergo ide sensus no pi moueri a sensibili-hus cotrariis S diuerss. luit dices sensus cois est unus, S in diuisibil s, est in fila cile quodam ci diuisibilis. I Sed cotra hoc arguit sic philosophus, quia licet indivisibile possit habere in potetia cotraria. no in potsimul lire cotraria fm actu. Soluit dices, P licui puctus est quod amodo unus,& quodamo duo, fila se acceptus est unus,sed sin q, est finis v m' partis, S principis alterius est quo τ damo duo, similiter est de sessi coi.
α inde. bus disserenti's di iunt maxime an ιmam, motu quidem Iecildum locum c c.
Phantasia ' I N hoc ultimo cap. Philosophii quid, & determinat de sensibus interrorib. quo dif- Et diuiditur in sex partes. In pri-ieri ab P' ma parte tigit opinione antiquorii, di intelle dicens P antiqui pone diit niaxime civ. duas drias antinae. s. moinua smi cu ,& cognosci liuii, cuius actus sunt intelligere,& sentire, io non distinuebat inter sentire S intelligere.Et oc probabat duabus ronibus. Prima, s ensus cognoscit, intellectus cognoscita ergo intellectus est sensus. ISecunda ratio, simile a limili cognoscitur, sed anima cognoscit corpora: igitur est limilis omnibus corporibus, S sc potentia intellectitia erit Oiganica, sicut senstitia. Hac re .probat unque ronibus. I Prima eta Gclusio eoru est inlustici meo, oste- I. zducam ignorantie. Secuda,eta taeos oportet dicere ola vera esse, quae vfir. I Tertia ro, qa sta in eos oportet dicere, P deceptio causaretur excOtactu sintili,scu i scia ex cotactu amili. Quarta in illa distinguunt, i pnt abin uice separari, sed intelligere & sentire psit ab inuice separari,na sensus est in omnibus animae
libus, intellectus vero sotii in hominibus. Quinta ro, cotingit intelligere recte,& no recte, sed sen I us respectu suoru sen sibiliu semper est verus. IIn secunda parte ponit driam
inter phalasa & opinionem, ponendo tale conclusionem: Phantalia noest opinio,qd probat tribus rationibus. Prima, in nobis est phalasari cum volumus, sed in nobis non est opinari, cum voluerimus. 'SOcunda ratio; ad opinionem terribilis, aut delectabilis movemur prosequendo, vel fugiendo, sed phantalia hoc modo ad nihil nos mouet; sed habemus nos in consideratione phantas matum, ac si solum videremus idolum. Tertia ratio, opinio potest esse intelligibilis,cum scietia prudentia in imo sint disterentiae
intelligibilis, sed phantasa ad intellectu nullo modo pertinet. In tertia parte consequenter ostendit, τphatasia no est sensus qd ybat tripliciter. Primo quod phalasa non sit sensus inuetu, quia phantasia in actu aliquando est nullo scnsu habito actu. Secundo, quia Omni animali inest sensus, sed non omni animali inest phiantasia , ut animali-
577쪽
Α maalibus impersectis. Temio,quia lenius respectu p oprii obiecti est se per verus, sed phantalia aliquandoeit sal sol una. I in quarta parte pomnir talem conclusionem . Phantasia non est composita ex sensu & opinione,quod probat,quia eadem apparetia non est simul vera, & salsa, nec compolita simul ex vero S salso, sed de eodem obiecto hemus simul apparentiam s n sus salsam & opinionem vera, ut per visum sol apparet bipedalis,quod est salsum & opinamur ipsum est e maiorem tota terra.
In quinta parte comparat phantasiam ad intellectu in ledens duas coclusiones. Prima phantasia non est intellectus, nec scientia,quia intellectus S scietia semper sunt verorumphantasia autem saepe eit salsorum.
B s cta conclusio phantasia non est aliquid compositum ex intellectu, S scientia, cum illud totu si sit,sit si, verorum phantasia saepe falsorum. In sexta parte S snali declarat naturam phantasiae, & dicit primo lsensus exteriores moti a sensibilibus mouent sensum c5em,S iterum sensus communis mouet phantasiam: imprimendo in ea similem speciein illi speciei, quam habebat. Et ex hoc inseri philosophus q, contingit hantasiam esse veram salsam , Quia ependet ex sensibus, qui ut in plurimum sunt veri ut puta circa Droprium sensibile,& quandoque salsi,
ut iudicando quae sit res album .s Ex quo insertu, phantasia est motus a sensu laetus secundum actum. Insert ulterius:u, contingit atalibus multa operan, di pati fila phan talia. An necesse sit potine pensium C
su passibit i seu pastiuo ex natura rei distinctu .s Arguitur primo quod
non per Ara.dicentem omnem sensu in ee virtutcm passivam ,ergo nullus sensus est agens. PSecundo si vel esset agens respectu sensationis vel respectu speciei sesibilis, sed nul ' tum illorum est dicendum, cum talibet tale causetur ab obiecto. I Tertio sic, non est ponenda pluralitas sine necessitate, idest si ne ratione euidente aut sine notabili auctoritate, aut certissima experientia, sed nullum illorum est dicendum, scilicet propter quod debeat poni sensus a gens, igitur. Quarto sic, in quo Dcunque manet vilio, illud est sensus pastiuus,ergo non est ponendus sensus agens aliter oporteret ponere decem sensus exteriores , quinque passi uos & quinqueta agentes.s Quinto sic , quia vel ille sensus agens esset aliquid distinctum a sensu passivo, vel non, non est dicen dum quod si quia no videtur quid ellet eius Operatio, si non habcretur propositum. In oppostum are uitur,quia intellectus acens est diuinctus ab intellectu possibili,ergo etiassensus agens erit dii linctus a sensu possibili. In questione ista erunt tres
arti. Quantum ad primum . Ρκῆ Mo sciedii,st de ista qcne Act. 1. iam ni lone praecedenti, satis ivit ostensu in quo modo.sensus particularis unus, & idem numero ma-
578쪽
Enenu i sat partialiter suam sensationem, S recipites, ideo ipse unus numero line quacunque di itinctione.ex natura rei dicitur sensus ages,& sen ius possibilis, ideo respectu se
postibili, ergo si oporteat ponere sensum agentem op rtet ipsum ponere spectu spei iei 1esbiIis, sed hoc no,
sco.quo: quia ut dicit Scin q, prima actio a lib. q. strahendi quae e si caulare speciemeli mazis propria intellectui quam . secunda, quς est causare intellectionem, quia illa potetico petereatus potetum mam quilibet potentia citPartialiter notitiam rei, sed nulla est quae causet speciem rei nisi intelle .ctus. Et propter hoc non oportet poncre sensum agen rem, quia ma- taxime poneretur ad causandum illa πι speciem sensibilem, sed talis totaliter tanquam a causa secunda causa tur ab obiecto, vel una causat aliam sini vilam eii alias. Et ex illo passu videt haberi Q, nullus sensus neque exterior neque interior causat
speciem sensibilem neque totaliter neque partialiter. ἰEt siquis querat quare ergo melius ponitur intellectus agens distinctus ab intellectu possibili,quam sensus agens. Respodetur 9, non e it sinii te de sensu & intellectu: na intellectus dr ages, quia partialiter cum santasmate cat speciem in telligibile in intellectu possibili,& poli ea ipse intellectus possia. bilis partialitercu illa spe ca intellectione S recipit eam, lic aut non ethde sensu cum sensus nullam actionem habeat circa speciem sentibile. SEςvvno: sc edit, 'promi- Gnori decl*r tione quaestionis suppo Ditis in. nitur, , dictrcntia cit inter sensus xer serus exterio G N interiores: nam sensus iri intei iores siue lint plures siue sit tan letiores. tu in unus habent actu, suos tam in presenti a obiecti,q uam in eorum absentia. Ex quo sequitur 9, sensus exteriores cognoseunt intuitiue &abstractive ogdoscunt enim qu ic- qui deii , lepius interiores cognOscunt & eodem modo , S cum hoc alio modo puta abstractive, ut patet in dorimetibus, in quibus eli actus phantasia in absentia oblecti. Vnde
in dormientibus decursu communi nulla potentia alia a phantasia habet actum suum, sed sensus exteriores qui sunt quinque specie distincti, non habent actus suos nasi in p- sentia obiecti vel modicum dost, ut inquaritione praecedenti visum est. l Et aduertes quando dr quod qnque sunt sensus exteriores intelligitur de stillibus coans tiuis. Nam simpliciter potest concedi, dece sunt sensus exteriores, quinque cogno scit tui,& quinq; appetiti ui, ut alias visium est, in cuilibet potent e cogni ianta, extiuae coriespondet sua propria retei tenores. tia appetit tua. Disserunt secundo sensus exteriores,& interiores: nam
sensus interior, licui est phantalia cis specie phantastica, seu eum phantasmate in ab sen tia obiecti causat sensationem. Ex quo sequitur,s phitasma habet activitatem respectu arictus phantasia , sed sic non est de speicie sentibili: num species sensibilis
nullam activitate ni habet respectu sensationis, sed sensatio causatur ab obi
579쪽
ic O,Sca potetia. Et siquis ouae iudicia sunt notitiae complexae. Et Cxat, crar Ergo ponitur species sensibi- liquis inserat,ergo in talibus aia lib. I i. ACLpondetur 9, ponitur liquam erit intellectus practicus iudicanues etias praeuius ad alium essectum hoc esse prose' uendum ,&hoc esse Miai en sensatio nam obiectum nun sugiendum. Etiam videretur,l ta- quam carisaret sensitione nisi prius lia animalia dicerentur ronalia. Recautauerit speciem sentibilem, sicut spodetur is non sequitur aliquod ilignis riori comburere,nisi prius cale lorum, quia homo non tantii habet saceret, non P calefactio, si causa iudicia particularia, seu singularia, combuitionis. led etiam lubet iudicia uniuersaliapus TERTIO sciendum, o adhuc respectu quorum homo dr ronalis, incidit talis dissicultas. Vtrum sen- & non tantum circa sensibilia,sed et' ' sus possit habere aliquam notitiam circa intelligibilia,& ex illis ratiocim complexam , S ex hoc soluetur alia natur. η Similiter intellectus pra-qo. Vtrum animalia irrationalia ha cticus no solum est ex lingularibus, bet aliquam notitiam complexam. ex altera murci sali quandoque con Ad hoc respondeturper aliquas pro siliatur, confert etiam praeterita praepositiones. I Prima, sensus, & aialia sentibus ti suturi sed bruta anima bruta habent notitiam simplicem, Ita habent solum iudicia singularia, ut visus cognoscit colorem, & talis vel particularia,& non uniuersalia, B notitia est in coplexa. I secunda pro ideo Inon dicuntur rationalia, nili Dpinquamuis non sit nobis plane no caperetur ronale pro omni illo, qd tum naturaliter aim alia bruta ha - discurrit,sue ex iudiciis uniuersalibere notitiam complexam de sensi- bus,siue singuleribus. Ex omnibus bilibus, tamen ex his, quae de hic patet,l senius saltem interiores hapercipimus possiimus inferre, ha- bent notitias complexas. ut notitiam complexam, videmus Qv ARTO sciendum , P circa
enim, et aliquando brutum appret- textum incidit alia difficultas,an se is sis ut hendit panem, & prosequitur eum, sus particularis simul possit sentire fossi s α& aliquando apprehendit & no mo cottaria, ut sensus visus possit simul lite conuetur ad eum Item aiat appetit sentire album & nigrum. Et vide- trari dulce,&qnappraehendit, prosequi- tur cynomnam impossibile est idesitur,quod non faceret nisi iudicaret mul moueri diuersis motibus, sed si illud esse dulce,patet etiam de cani- sensus particularis simul sentiret cobus veneticis, qui postquam seram traria,simul moueretur motibus cosequuntur si ad bivium viniret,odo uariis igitur. Item x et illa sunt aerant unam partem S aliam non,& qualis vitutis,& tune impedirent se unam sequunt,& alia non,quod no ad inuicem, aut alterum est malo sacerent,nisi iudicaret aiat transse ris virtuti , S tunc sentiretur, R no per illam viam .&non per aliam, di alterum . Rc spondetur bretia ternotu est,t omnes tales notitis , O ad dissicultatem,quos sensus part
580쪽
E culariu potest simul initis contraria, patet,quia possibile est duo contraria selibilia lirpntari, sesui aut ergo sentiret viruisq; S sic habet propositum , aut alterum , ergo eadem iis ne&aliud supposito, i, sint eodemodo propinqua,&a qualis virtutis ad mouendum patet hoc et ja per experientiam , exper imur enim, 'llegendo in libro videmus simul album & mgiu. Et ad rones. I Ad primam negat minor, quia motus contrarioi una sentibilium non sunt c5trarii in sensu, nec in iii edio, unde licet album & nigrum cotrarient, tamen species sensibiles eorum no conariantur. Ad secundam drq, si illa obiecta sint squalia, tamen tales motus pnt esse aequales, si sint inar-ualia, inaequales, & ad probationer i duo motus reales bene se mutuo impediunt,non in intentionales' Aduerte in cy qn sensus visus simul videt album,&nigrum, non ita persecte videt, sicut si tira unum videret. Et si iraν virum visus sen tiat album,& nigrum unica sensali : ' '. . tione, aut pluribus, non una, quia in i . brii tellectus qui est potentia persectior,
tu nec plurib. quia qua tone possent simul duae sensatione, ira&tres via suti in infinitii. Respondetur P sin sus visus pol percipere album , &nigrum duabuent, tioniti simplicis bus& et unica. Nam ponte di iam inter album & n ror,& hoc per unuacturi gitur Ex quo pod, inserti, sensus exterior non solum hentactus incomplexos, sed etiam complexos,& per hoc soluit priuiam: nam intellectus pol simul clia plu- Gra cognoscere& unico actu, R pluribus actibus. s Ad secundam dr, ut non est simule de duabus & infini-υ
tis, cum sensus visus sit potentia limitatari hec de primo arti . Quantum ad secundum.
siti ieeesso ponere sensum communem ex natura rei distinctum a sen-. An pone-sibus particularibus, i. a sensibus exterioribus. iEt arguit primos non, quia actiones sentium particulamino percipiuntur a sensu communi, . . a
igitur non est ponendus.Ans patet, quia sensationes sensuum exteri ru non sunt qualitates sensibiles, igitur. I Secundo sic sensus cois non peponere dria inter obiecta diuersorusensuum ergo praeter sensus parti culares non est ponendus sensus comunis. Aris patet, quia si poneret different iam inter obiecta diuersorum sensuum,vel esset eodem actu, vel diuertis non eodem, quia impossibile est eandem potentiam , eodem
actu distincte cogscere obiecta specifice distincta, nec in pluribus, quia non ur, quod talis poteria simul possit habere plures actus.Tertio sic, vel hoe esset py sensibilia communia , vel propria,vel per accidens, ton Pypropria,quia talia sum cie ter cogno sunt ut a lentibus exterioribus', &etiam communia & etiam sensibilia per aeciderui licet non per se, sed petaccidens, puta perhoe quod sum coi uncta sentibilibus propriis . I Protautione pomtur talis conchasi , nec hil ponere ien Ium communem