Petri Tatareti ... In Aristotelis philosophiam, naturalem, diuinam, & moralem, exactissima commentaria quibus passim inseruntur quaestiones quamplurimae, ... Additae sunt in calce duae quaestiones R.P.M. Iacobini Bargij, Scotistae clarissimi. Omnia n

발행: 1581년

분량: 854페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

611쪽

De Sensu, en o

si res eiusdem proportionis, sed non eiusdem quantitati ;. I Deinde dicit quod corpus sensibile non est in infinitum diuisibile secundum partes di itinctas sensibiles ab aliis, sed tantum est in infinitum diuisibile in partes indistincte sentibiles ab aliis. I Deinde dicit u non contingit sensibile in in sinitum diuidi in pamtes,quq possunt per se naturaliter ¬abili tempore existere , ex quo aliqua pars elus propter nimia paruitatem non est potens reli flere continenti. Et dicit' sensus sertior, vel melior potest sentire in minore magnitudinem sed quia non est in infinitum sortificabilis, ideo non est possibilem sentiat in infinitum minorem magnitudinem, licet in infinitum paruam masnitudinem sen

quo concludit lex suo sunt quedam agnitudines indilhincte, cum aliis tuae nos latent, & magnitudines,qunt sensibiles distincte non sunt infinit , sequitur i, passione 'sensibiles in inhilitum sunt diuisibiles, no in partes,quarum quaelibet est nenia sibilis in actu&distincte, sed partes quarum quaelibet est sensibilis , siue in actu, siue in potent i a. Coseque

ter mouet aliam quaestionem . Utruvisibile prius tempore moueat medium quam visum. I Et arguit primo P sic, quia odor εἰ sapor prius mouent medium quam sensum, ipitur similiter eli de visibili. Soluit qonem ponendo disterentia inter multiplicationem luminis,& aliorum sensibilium. Dicit 'sonus multiplicatur per quedam motum localem aeris,&similiter odor, sed lumeno Cmultiplicatur per motum localem, sed per solam praesentiam lucidi. I Deinde mouet aliam qiiaellione: Vtrum sit unus,& idem sonus, queaudit piopinquus, & remotus. Respondetu, sic, sed non eli eadem species in numero, sed in specie, & ita dicendum est decoloribus& od ribus. Finaliter ponit disserentiam inter alterat onem & motum localem dicens s nihil prohibet quantum est ex parte alterationis omnes partes simili alterari, & hoc si ali rans esset ita bene proportionatum vni sicut alteri,sed propter impossibilitatem penetrationis corporis re pugnat, quod per motum localem totum simul pertrascat, sed motum localem ser totum simul non est impossibile . DEST autem quaedam obiectio, o alia talis circa sensus, utrum contingit duo simul sen

liae, in quo philosophus monet alia quae ilionem. Vtrum cotingat simul An eo tinplura sensibilia sontiri in vino,& e dem tempore, vel non . s Et arguit tprimo ' non . Pro cuius argumento litia

ponit duas suppolitiones. s Prima,

motus maiores expellunt, vel impediunt minores, propter hoc homines tin ento, vel ad aliquod vehementer in ledentes no sentinni secudum alium sensum.' Secunda luripositio,vnumqtrodque sensibile sim plex melius scn ii per se, quam coniunctum altera. 'Ex his sic areuit, si Nn plura

612쪽

2 plura sensibilia possint simul senti- DF prius autem Hesa obir G

ri,aut ergo motus, vel immutatiO- ctisne considerandum virum cones eorum erunt aequales, vel inae tingissimul plura sentire aut nSquales, si inaequales, maior impedit contingit,oc.

minorem, & sie non utrunque se tietur, si sint aequales, tuc unus alte- I s Tu D est ultimum eapitii tu,

ra coniugetur,& impedirent seinui- in quo Philosophus soluit praedictace,& percosequens neutru erit sensi qonem secundona vera ratem, S dibile, salte dii lincte, ta subditi pilla cit primo, pcosiderandum est utrusunt biacdmiscibilιa, is ut cotraria, contingat in uno,& indiuili bili t S ex ipsis fit una.*Secundo arguit pore plura sentire, aut non, Oportet sic, si plura sensibilia unius sesus,no et conliderare, utrum oporteat senti pollini simul sentiri, igitur nec plu- re in uno tempore indivisibili, secura sensibilia diuersori sensuis, quia dum ria aliam,& aliam partem alae, Solutio magis, vi , m plura sensibilia unius vel in vuo tempore diuisibili secun- P pQ si , sensus simul sentiantur, quam sensi dum eandem partem animae . s Un 'i' u 'bilia diuersoru sensuum, ut acutu,& de dixerunt aliqui, spars sensitiva graue magis,quam acutum,& albu, est, sicut quodda continuum hens sed non contingit unius sensus plu- diuersas partes, licet non in actu seiusdem spe

faciunt, nili unum actum in illo sen contingit eundem sensum sentireis,per quem actum non experi utur plura secundum aliam, & aliam par distincte, sed confuse in toto, vel dis tem, vino cotingit visu videre a ui, serunt spe,& tunc vel essent eiusde de alium colorem in alia di alia par- generis, v t album,& nigrum, & hoc te visus,probat quia cum illi duo conon,quia illa sunt cotraria,S fici ut lores erui unius,& eiusde generis ob actus contrarios,qui non pollunt si- iecti oportet et visum hie duas par-m ut essem eodem sensu, vel essent tes eiusde spei. I Et si quis dicat , et, dria genere,& hoc no, quia illa plus hoc non eli in conueniens,cum duo distant,u illa,quae sunt eiusdem se oculi videantur est e duae partes vi-neris. Conleque ter tangit solutio sus. Respodet ut Philosophus, rex nem antiquom ad pridictam qone, duobus oculis fit tantum una opera

Seit, i, plura sensibilia no simul mi tio,& indivisibilis. ' Deinde ostenpiuntur, sed credimus ea simul seti- dit, i, contingit eundem sensum si-ri,eol tepus est insensibile propter mul plura sentire'. Primo contingit sui paruitatem, sed lise solutio est sentire plura simul sensibilia driam

salsa,quia non contingit tempus es nere uno lentu indivisibili, ergo a se in sentibile,mu, in omni tempore sortiori contingit sentire quaecunq; possumus sentire aliquid. no disserui genere uno sensu. Ante cedens

613쪽

A cedens patet, quia anima per una po primo, i, non,quia solum de concla Cremiam sentit album , & per aliam sione scientifica debet esse scientia, sentit dulce,ergo necesse est, et illa eo 'scientia non eli impossireducantur ad unu sensum, qui om bilibus aliter se habere, sed limo tria illa simul cognoscat vel non.M perationes,& passiones sunt possibicundu non poten dici, cum sit unus les aliter se liabere igitur. η Secudo sentit q, aut simul ponit disserentiam sic,de continsentibus ad utrumli- inter illa. Consequenter tagiduni- het non est aliqua scientia demon-tatem illius sensus comunis dicens, strativa, sed illae passiones,& opera-ouod si illud, quod sentit sensibilia tiones,ut dormire, vigilare, fomnia diuersorum sensuum sit unum , & re, ambulare,& sic de aliis sunt hu- indiuisbile, tunc secundum unum iusmodi, igitur. Tertio sic, idem est actum coenoscit simul plura eorum sensibile antequam sentiat, & posset

si autem fuerit diuisibile tunc alte- sensatum est, sed in libro de Anima naro,& altero sese percipiet illa diuer determinatu eli de sensibus, & lenia . Consequente tangit eius unita sibilibus,ergo etiam determinatum rem, dicens,quod in anima ponen- est de sentibus,&sensatis. I Quarto dum est,unum,& idem numero sen sic istarum operationum anima est sitiuum omnium sensibilium, cu- ca, sed eadem est scientia cause.& caius tamen esse est alterum,& alterii ti,principii,& principiati, igit ilia- op respectu sensibilium drium genere, ruoperationum, dc ipsius areeliea- Vbi velis quia sicut est in rebus, ita est dem scientia. agitato sicli. de Aia anima, sed in rebns cotingit unum, ita persecte determinatum est de so S idem numero esse album dulces, nis , 'de ipsis non restat amplius, quod tamen est alterum,& alterum igitur trustra de ipsis hi alia delemi secundum esse, ergo S in anima. natio. In oppositum arsuitur Phi- IEx ouo concludit Philosophus, 2, losophum tradentem aliquos libros anima sentit omnia sensibilia uno, de talibus passionibus, di operati

S eodem sensu, non tamen uno se- nibus.In quaestione erunt tres .arti.

An requiritur θe ali ρ λ sibile possunt dupliciter c sidera nectigandis operaii'nδμε, ri. Vno modoqium ad quod quid supposi palponium Mim est eorum,St etiam inquantum sunt tionς .

est eorum,& etiam inquantum sunt i i principi u actus sentiendi,& sic de ipQv A E O . Vtrum aliet iis determinatum est in lib.de Ani- scientiam oporteat esse praeter scien ma. Alio modo possunt considerari, tiam librorum de Anima, & libro- puta ipse sensus in ordine ad orgarum de Animalibus, & planti v ad nu,Gededo quale det esse organti, determinandum de operationibus, & cuius dis positionis. & sic de eo pia passionibus animatorius Arguitilinet determinare ad hunc librum.

614쪽

Liber.

Ε Secundo, supponitur, , operatio- IVtrum caret a natiuitate haben- Gne; comunes animaeti corpori pos- tes au ditum, debeant este sapientio 'ne ei sunt dupliciter considerari. Unomo res,quam surdia natiuitate habendo,Vt se tenent ex parte animae, tan tes visum. Et arguit, 'habetes visu ' quam ex parte principii, S hoc mo dato, quod sint surdi, sunt sapientio sint lapi Edo de ipiis determinatur in lib. de res,quia habentes visum, habet sen ii res iurAn mia. cim do inodo, ut se tenent sum certiorem, qui nobis plures re d F. 'ev p.;rte corporis, S animae, & hoc rum differentias ostendit. Inoppo adhue considerando ipsas in genera litum est philosophus in textu. Ι'ro b Visu. li, 8 non descendendo ad aliquam cuius solutione lupponitur u mul- certam sensationena, Se hoc modo tae sunt artes quarum opus non conlideratur in illa scientia. I sup- teli exerceri sine visu,pol sunt tamen Ponitur tertio, ιν qualitates sensi- sine auditu, sicut sunt artes fabro , biles possunt dupliciter conliderari. sartorum & fartarum, quae non posVno modo quantum ad nactu suae sunt ad disci sine opera ndo,& de ta- generationi v. Alio inodo, quantum libus dicituris in illis surdi haben- ad modum immutandi len latione, res visum, ni sapientioles. Aliae S hoc dupliciter.Vno modo, ut sen- sum artes,quarum operatio non posus le tenet ex parte corporiς,& sic testsciri, niti per auditum sicut sunt pertinet ad illos libros, sed scoli de scientiae ioculatoriae. Et de litis dici F rent quantu ad modii penei alion is, tur, 'caeci habentes auditum, sunt Atuc deprimis qualitatib. ytinet ad ii sapientior si quam surdi sed quan-bros gnatione, eo si tales qualitates tum ad scientias naturales oportet sunt principia alterationu. & corru- determinare quantum ad principia, ptionu corporu naturalium, sed de & quantum ad renes usiones. I Plusono quantum ad modum suae ge- rima enim principia inscientiis naneration is pertinet ad libros de Ani turalibus ac uiruntur per sensum,ma, sed de coloribus , saporibus,& eae nerientiam, S memoriam, & siue odoribus vr satis spectare ad libi v. dubio quantum ad talia principia Meteororum quantum ad modum habetes visum sine auditu sunt masiae generationis, sed Arist. hic deter gis sapientes, S scientes, quia visus

minanit de illis propter opiniones ad plura sensibilia se extendit, &

uorundam antiquorum, qui credi quamuis talia principia per audituerunt quod quaedam qualitates pollent ostendi,non tamen nobis c non haberent esse fixum,& deterini sent ita certa,quia non omnia sunt natu na in subiectis, in quibus ap- nobis certa, que ab aliis percipimus; parent ias, sed solum sciam apparer, sed quantum ad conclusiones scibi diuersificatur, ita a nihil dicit dul-flest erratiocinationem, ut in Logice' , nisi quod apparet dulce . ca, Grammatica, & Rhetorica , &SECvru Do sciendum, Ucise scientiis speculatiuis caeci magis posca textum incidit vita dissicultas I sunt perficere,quam surdi, quia mo i dicum

615쪽

De Sense, en salo.

A dicum est, ς, homo solus seipso pol iiplicantur per reflexionem ad ocu-C

acquirere in talibus scientiis. I Re- lum tuum . Similiter quando vides quiritur crgo in talibus doctrina, O te in oculo soci i tui, ille species non maxime hei fieri per sermonem, ad sunt in oculo socii tui, sed in aere Pque requiritur auditus, S licet pol - pinquo.' Sed nuc videdum est de set acquiri per figuras, non tame ita fulgore apparente tibi in oculo tuo.

prompte sicut per sermonem. De quo dicitur primo, quod ille lui An sul Tgstrio sciendum, τ incidit gor non fit in oculo tuo, quia tu nug0 3 qμψ talis difficultas.Vtrum sulgor, quo quam videres, vel semper videres.. 'φρ i iis oculus apparet fulgere sit in oculo. Dico secundo,quod ille fulgor est oculo. ' s Et arguitur, psic, quia ubi appa- lumen modicum ab extra,& disperret esse ibi est, sed apparet esse in ocu sum,quod non est tussic 'ens videri, io, igitur. IIn oppositum est Philo- tamen supra nigrum oculum restansophus in textu. Potest etiam sic pro ritur unite,& tunc sortificatur,& est bari, quia sensibile positum supra sum ciens videri. I Et si dicatur,qua obiecito sensum non facit sensationem, igit re est,quod illud lume non videtur si ille fulgor eet in oculo no videret. in oculo quiescente, sicut in oculo Pro solutione supponit,u, sulgor du perculis Rel pondetur, quod oculus

pliciter apparet in oculo. Vnomo in quiescens refrangit se totum ad ex- suo oculo,alio mo in oculo alterius, tra, sed oculus percussus incuruatur

B sicut ioculis catoru,&luporu. IPto sic, quod una pars refrangit lumen Dcuius declaratione suppon i t scdo,q, in alia, ideo tiic videtur.' Aduerte lenia refrangunt unita lumen, &spe etiam , wapparet aliquando palpe etes oculorum,ideo specula sunt le- bris clausis, quia valde bene potestnia apparet etiam hoc de aqua, quae subintrare palpebras. si sit quieta videbis in ea faciem tua, Qv A R et o sciendum , restat vi non autem si sit mota tuc enim mul alia dissicultas, an visus sit de natu-- in tum disperse frangit faciem tuam, ra, aquae. Ad quam respondetur intantum quod non potest percipi breuiter, qudd organum visusee de aliqua spura,eol partes aquε non

sunt uniformiter iacentes. Suppo

tur ulterius,u, s lumen sit debile, &tesrangatur disperse, non est suffciens ad videndii. Supponitur ulte- natura aquae potest intelligi dupliciter. Uno modo quo ad substantiam,& sic non est de natura aquae, quia non est aqua. Alio modo quo ad qualitates,& hoc dupliciter. Vno modo

rius, q, superficies oculi est valde te quoad qualitates primas,& lic nonnis, ideo si aspiciasin oculo socii tui, oportet organum visus esse de natutu videbis faciem tuam sicut in spe- ra aq cu sit quod di mixtu, hent salculo, &manifestu est, τ sacies tua, te virtualiterquatuor qualitates priquae apparet non est in oculo socii mas. Alio modo quo ad qualitates

tui,sicut in speculo non lunt species secunda , sic videlicet, quod habet visibiles, sed in aere propinquo in ut qualitates similes qua litatib. secun

616쪽

E dis repertis in aqua: nam sicut aqua est clara,& diaphana,& transpares, ita etiam organum visus eli clarum perspicuum,fc transparens, &sh dicatur de organo aliorum lensuum: na organu auditu, est de natura aeris quo ad qualitates secudas requisita ad receptione sperum soni, ut per illam fiat separat io, cui usimodi sunt diaphaneitas,& aliqualis Pspi

oliactus est quoddam membiu deputatum in alati ad recipiendii spes odoris, de quo satis visum est in x.

. de Aia. Aduerte etiam, ν organu olfactus non est de natura ignis nisi potentialiter, sed niastis actualiter est de natura aquae, ves aeris a d nio, oportet enim organum este in potetia tale quale obiectum est in actu, modo odor est pallio actus calidi, S sicci, ideo organum eius in potentia debet esse calidum,& siccuna./ 'Aduerte finaliter, τ organum gusius, dc tactus sunt de natura terr , supple quantum ad qualitates secu- das motivas,quia plus participat de qualitatibus motiuis terrae,quam alterius elementi, quia sunt mullum grauia,& etiam quantum ad secundas quali tates non motivas,quia ad hoc, et organum gustus,& tact sint sulcienter receptiua specierum tangibilium & guliabilium, requirit,

sint terrestria,grossa, dura opaca, Scompacta,m,l melius possint re. cipere species tangibilium, &gu sfabilium. Et haec deprimo arti. Quantum ad secundum.

dissinitio coloris sitsufficiens, in quadr,color est extremitas perspicui in Gcorpore terminato. I Et arguitur,et, An dissi-non,quia tunc lux esset coloriquod est salsum, et color esset in corpore suificiis . perspicuo,st etiam est salsum,cu corpora perspicua non videant esse colorata.qPro solutione supponitur primo, tripliciter aliquod corpus dr terminatum.Vno modo,quia est finitum secundum quantitatem, &peroppositum dr interminatu, quia est infinitum secundum quantitate. Secudo modo dr terminatum, quia est solidum,& firmum,& non nuxibile, Speroppositum dr interminatum, quod non est solidum, & si mu sed est fluxibile scuraqua. r-tio modo dr terminatum, quia terminat visum, ita cr vltra ipsum s ue per ipsum non polsumus videre aliqua corpora,& peroppositum corpus dr interminatum, per quod possumus videre alia corpora, cuiusmodi eli corpus diaphanum siue transparens. Unde talia corpora terminatur, per lucem , vel opacitatem perlucem , ut sol: per opacitatem , ut lapis, vel lignum. Disserunt tame Lux.& lux,& opacitas,qa lux nata est mul- pacitastiplicare spem per corpus diaphanu quo dictsibi coniunctum opacitas veto non. IVnde de opacitate dicut aliqui ,23 non est nisi tenebrositas,& sic no capitur lila, sed capitur pro qualitate alia a luce,per quam corpus redditur terminatum, & non transpare

& de hoc est duplex modus dicedi, dicunt. n.aliqui, p opacitas est qualitas dispones subiectum ad receptionem coloris.' Alii dicunt, ' no est alia qualitas a colore, ita , sicut ali-

617쪽

Α quod corpus terminatur luce, ita aliquod corpus terminatur colore sibi adueniente. Si militer de diaphaneitate duo sunt modi dicendi. I Dicut enim aliqui,' diaphaneita, non elialiud, quam corpus transparens noterminatum. I Alii dicunt, pest q-dam qualitas positiva inherens ipsi

substantii corporeae, secundum quam ' ipsa subitantia corporea dr transparens,& eli qualitas conrraria opaci- color tri tati. I Supponitur ulterius, si color, Pusixςι- tripliciter accipitur.Vno modo comuniter pro oinni qualitate visibili,& nullo alio sensu perceptibili, &ilio modo lux esset color, & etiam lumen,&sic capit Philos hiis quado dicit,s, omne corpus est coloratum . Alio modo capitur pro omni

qualitate visibili, & non perceptibio li ab alio sensu, dii tincta a luce,dc lumine, & illo moest hic sermo decolore.Tertio modo capitur pro aggrerato ex colore,& luce existentibus

in eodem subiecto,& diffundentib. suas species per medium usq; ad organum visus,&hoc est multum improprie capere colorem .s Supponit ulterius, s dissinitio colori si posita est in textu .non est nisi descriptio coloris. i.os ledens qui res sit color, quia non couenit colori ex i sient i in profundo, sed est qda oro exprimes

aliqua requisita ad hoe, 9, color vl-deatur. Vn ad hoc,s color videatur requirit,' sit subiective in cor irrepore rerminato. Secundo requirii tur corpus perspicuum, siue transpa rens illi corpori terminato coniunctum per quod diffunduntur species coloris usque ad visum,& se sensus distinitionis est iste, color est in cor Cpore terminato coniuncto corpori perspicuo lecundum extremitatem

eius, si ipse color debeat videri. Te tio requiritur lumen in illo corpo re perspicuo, cum color non disiundat suas species per medium, nisi sit illuminalsi.'Et si quis qui rat,qu modo ergo debet distiniri color. REspondetur,u, sic, lor est passio corporis opaci alterativa visu, de pote . tia adactum. Et ex illis patet quid sit dicendum ad dubium.

nigredo sit prauatio albedinis .s Et An nigre videtur, non,quia nullum sensibi do sile per se est priuatio, sed nigrum elisensibile per se, igitur. I Pro solutione supponitur, si, nigredo est qualitas addita subiecto, quod est nigrii, scut albedo subiecto,quod est alba.sEx quo patet, hoc nomen ni edo, non est nomen priuatiuum, sed positiuum . quia priuatio non resistit receptioni huius, sicut tenebranon resistit receptioni lumini, , sed . nigredo resistit albedini. Et li dicas quomodo ergo dr priuatio albi n Dicit,quod improprie, quia eli qua to

litas minus persecta, & illo modo amarum dicitur priuatio dulcis, destigidum calidi. Vel pol etiam dici, quia albu maxime participat de luce inter alios colores, & nigru minus, ideo dicitur quodammodo pri uatio albi.Alia eit,dissicultas. Ut tu

colores medii componantur ex extremis coloribus.Respondet, quod hoc iam multotiens visum est ,lu illi medii colores non componuu int ea eatur realiter ex extremis, sed di-uemis.

618쪽

E euntur componi propter quandamnaturalem couenientia tu extremis maiorem quam sit in t exilema.

Et si dicatur dicit Aristo. quod medii colores generantur ex extremis.

Respondetur, quod debet intelligi

ex causis extremotum colorum con

currentibus simul ad inuicem. s Et similiter dicatur de mediis odorib. S saporibus puta i non generantur ex dulci, & amaro, sed senerantur ex causis dulcis,& am .ri concurrentibus, vel commixxis, vel aliquo modo se habentibus inter illos modos, per quos generatur amarum, S dulAn hmoi ccis Alia dissicultas virum humidudu sit su- sit subiectum odoris. Respondetur breuiter, quod purum humidum,ut aer, vel aqua non est odoriserum, nisi aliud commisceatur. η Dico etia, p quod purum siccum non est odori

serum, quia n ec terra nec ignis odoriserant nisi aliquid aliud sit admixtu Relinquitur ergo,21 Oportet Odorem esse in aliquo admixto, ideo dico, leti in sicco terrestri passo a calido,& sapor est in humido passo a sic An odo co I Alia dissicultas virum odores

res eonis conferant ad sanitatem capitis temrat ad sa- perado frigiditatem cerebri. Et vel ,. non,quia sicut sapor est pasx sio humidi facta a sicco terrestri, itaeconuerso odor est passio sicci terrestri secta ab humido, sed tam humidum, quam siccum terrestre sunt naturaliter frigida, igitur. IIn oppositum est philosophus in textu.Pro cu-6 ius lolutione lupponitur, Η, odores suaves non multum sortes, ut rosarum, violarum,& inultorum aroma. rum multum Pro sunt cerebro,& coserunt ad eius sanitatem,ideo medi Gci conserunt tales odores, & consciunt aliqua poma artificialia ex speciebus aromaticis ad tenedo in manu ad odoradu. IEt ad rationem dicedis est, inlicet odor si subiective in sicco terrestri, tame oportet illud siccum esse passum a calido,a quo dor contrahit vim calefactivam. Alia dissicultas. Vtrum contingat An e5tinsimul plura sentire Respondet bre--simul uiter, quod nunquam aliquis dubi ξ μ i

tauit utrum possumus simul plura, 'sentire, sed utrum possumus pers cte plura sentire. Ad quam respondetur ponendo aliquas propositiones. Priina, non contingit sentire unusolum,quia omne sensibile est diuisibile, habet partes, ergo si unum, sentiatur,& suae partes. Secunda propositio, plura aeque persecte simul setiutur sicut unum, quia illud unum

est plura, ergo si distincte sentiatur.& plura,& sunt verae istae duae conclusiones tenendo,s, totum integrale non distinguatur a suis partibus. 'Tertia propositio,non est possibile quodlibet illorum plurimum que

simul sentiuntur sentiri ita persecte sicut aliquod unum sentitur.Quarta propositio,possibile est sentiendo sentiri simul totum, S partem sentire perfectius illam partem,quam totum propter nimiam ex tesonem totius. I Quinta non est possibile sentire plura simul, S quodlibet, e rum pirfecte, sicut posset sentiri An simul unum illorum,& ista volebat habe- & semelle Aristo. totum ali D vh ITA Tun tertio. Vtrum

posti bile lit aliquod totum simul,& ttiari. . semel

619쪽

A semel alterari. s Procilius soluti

supponi turis, duplex eis altera tio, qciam est,quae fit per abiectione informae contrati F,sicut calefactio aquae.. Alia est,qui sit sine abiectione Q

mae contrarit,licut illuminatio medii. t Secudo supponitur, i duplex

est alterano, s .extrinsecum,curusnodi est ista is respectu aquae, aliud eliintrin Iecu in cuiusmodi est aqua νε

ducens frigiditatem ip seipsa. His

suppositis rei pondetur per aliquas propositiones.s Prima, totum po test alterari simul simultate partium qualitatum quantum ad longitudinem, & hoeab alter ante trinseco: nam aliquod totum potest applicari pallo secundum omnes suas partes. Secundum dictu, totum pote it simul alterari simulta B te partium quanti ta laart m quan uad longitudinem,lat madulam,& Pfunditatem ab alterante intrinseco,

st.2, non citius alterat unam partei

quam aliam, cum sit ipsis aeque approximatum. 'Tertium dictum, totum potest simul alterari limultate

partium quantitatiuarum quatuli lad longitudinem, & latitudinem ab alterante exum Ieco,t ed non quoad profunditatem,nisi pallum ellet aeqapproximatiim quoad omnes eius

partes, S hoc etiam debet intelligi

in alteratione non abiiciente iarma contrariam,quia in abiiciente semper est succestio. Sed restat soluere aliqua quolibeta. Primum quare Nonnes Q calefacta magis sitent, quam miri malu'. x gi dataξ Responditur,' ideo est, qaplicatio. odormultiplicatur per tum alem euaporationem,quae lit per caliditate,&non per frigiditatem. ISecundiim, Cquare immo citius attingit timore, si tangantur ab alio, quam seipsum tangat)s cspondetur,Visi est, quia homo melius percipitextraneum, iseipium. Tertiu,quare homo magis turbatur, si tansatur sub ascellis quam si tangatur lub aliis partibus Risponde ' , 9, ratio est, quia illa pars est multu subtilis, ideo ibi melius sentitur, etiam quia homines sunt inconstreti ibi tangit. I Quartum,qua re est,q post Q homine, po tauerunt boua vina, si postea bibant debilia, iudicant illa nihil vale iee Rei pondetur, in ratio ell,quia illius vim fortioris in organo gustu, sunt species, a quibus impediuntur spes debilis vini. J Quintum,qua re infirimi iudicant omnia cibaria elle amara .cum tamen sint dulcia Respon- D detur, P sileo est, quia habcnt linguam insectam multis humoribus iaetidis, ideo quando sum sit cibum& potum,hirius modi humore, ainari comit centur cibo,& reddunt Obuamarum. I Sextum, quare sordia natiuitate iunt muti lici pondet, ideo, est,quia nunq audiueriint sc num .s Septimum quare ais iacescamelius impinguantur, kluam vide-tia Riadetur, et ratio si,qui .i in alalibus caecis potentia nutritiua non dii trahitur a sua propria operat:one; licut in , identibus . t Octauum est, quare est,quod carnes citius putrescunt in aetiare,quam in hyemeλ Respotuletur,uical are triniectis in hu . mido alieno causat putrefactionem. dc qina in hyeme pori carnium sunt ..clausi, ideo non potest bene calor I rextrin-

620쪽

Liber

E extrinsecus intrare. INonum,qua re mulieres non sunt ita bene barbate sicut viri Respondetur, quod mulieres sunt frigidar, & in eis abudat multa humiditas,& desectus caloris non expellentis illas supersultates, ex quibus generantur pili. IDecimum, quare aues non min-tunt Rebndetur,si ratio est,quia1 uperfluitas,a qua generatur Vmna, mutatur in plumas. I Undecimum; quare vinum parum lympharum cito inebriat Respondetur, quia tunc Gefficitur magis penetrabile. Et harede secundo articulo. Quantum ad tertium sit. CoN CLvxr o responsalis r Art. . Praeter libros de Anima ponendus est iste liber, ad determinandum de operationibus , S passionibus animae, quae conclusio relinqui tueprobata in primo articulo. In quo

etiam patet quid sit dicendum ad

rationes.

LIBELLUS DE

REMINISCENTIA.

E mem oria autem, is memorari dice

dum quid est, is

proter quam iam

sit , is cui anima partium hac accidat passis, o re

minisci,non enim idem sunt memoratιui, is reminiscetes,sed ut frequenter memorabiliores quidem, qμi rarae, r . Set a est liber de Memoria.& reminiscetia Ariqui diuiditur in duo capitula'. Primum est desu: . Viri incinoria, cundum est de remini-quib. et L scentia. IEt dicit priino, i, non est

Memoria

quid. cum

idem memorari,& remia isti, quia quidam sunt bene memoratiui,&non reminiscitivi, & econtra, quia qui rude recipi ut, ni bene memoratius, sed ingeniosi sunt multum te miniscit tui. I Deinde ostedit cuius obiecti est memor:a, dicens,l non est suturi, nullus enim dicit memorari sutura, nec etiam prεsentis, sed praesentis est serisus,nullus enim dirit se memorari ea quae pnesentialiter videt.' Concludit,eUO,'m moria est praeteriti,quia nullus, dicit se memorari alicuius nisi dicat se audita ille loqui, vel vidisse illud. I Consequenter inseri dissinitione memoriae, dicens, quod memori μ

SEARCH

MENU NAVIGATION