장음표시 사용
691쪽
A potentiar,& sunt tres. I Primus modu l. primo modo dici tui potentia de potentia activa,qui est principiumotus, vel mutationis in altero inquantum alterum,& talis aliqua doeil extra passum, ut ars aediscat tua.' Secundo modo dr potentia pa sit ua quae est principi uti asinuta di ab altero inquantu altei v. 'Terti0 modr depotetia resistitia,& inde est, siqno possum restitere dicimus impotentes. I Consequeter Ponit tres modos potentis .s Primo modo drpotens secundum potentiam activa. 'Secundo secudum potentiam palsiuam.'Tertio secundum potetiam resistiuam. Sed impotentia dr duo
dii . bus modi Uno modo priuatiue, Scse est carentia potentiae in subiecto nato. Secundo dicitur impotetia pers oppositum ad potentia m. I Sili impossibiles dupliciter. I Primo mo, quia caret potentia . ' Secundo mocr cuius oppositum est necessariu,dc sic impossibile conuenit proponi b. Sed possibile dr trib. modis. Primo illud cui' cotrariti no est necessariae..c. . 'Secudo mu illud, est veru . In ertio mo illud, τ eii cotingeter verit. Coseque ter ponit modis uti,& eius distinitione, dices,situm est,et est diuisibile in ea, a insunt,quo u singuΜagnitu lunatu est esse hoc aliquid. I Dein dinis spe de dicit,u, duae sunt spes eius. s. mulος qψψ titudo,& magnitudo magnitudinis tres sunt spes. si in ea superficies, &corpus. I Item utorum qpida sunt uia secundum se alia secundum accidens. IItem quatorum per se 'dam sunt essentialiter quanta, aliasisut pastiones,ut breue, & longum.
Item utotum per accidens fidam C
sunt quati purepcr accidens. ut musicum, dia per alterum . ut tempus,& motus, motus est quantus per terminum,& tempus per motum. T Tio sciendum, 9, conse- Μodipis
quenter philosophus ponit modis qtecti,qui sunt quinq;. I Primo moer perscctum extra, non est ac r- pcre aliquid, uisit eius pars, ut ipsdr persectum cui nihil deest si est . pars eius. liacundo mo dr plicta, cui nulla dispo qualitativa deficit, sin ut dicimus alique studente esse psecte studiosu.'Tertio mo dr psectust attingit ad virtutem , vel propria periectione eius. ' Quarto modo si quid drysecta, ia, pertinet ad finem propriu , S ille modus transfertur, ad malam significationem, iura dicimus alique mee per secte cor ruptis.' Quinto aliquid di persectum clahet aliquid horti q dicta sun t.vel gaest signum, vel eflectum aliquorum eorum,que is icta sunt. Praeterea dicit,' terminus di nouem modis. Termis Primo modo dr vltim urei. I M- nuccrndo dicitur, ultra quod non cotingit aliquid accipere. ITertio modo aliquid dicitur, in quo sunt on ines xes terminatae. ' Quarto modo dξ forma magnitudinis, ut figura.
t Quinto modo di finis, ad quem
tendit motus.' Sexto modo dicit a quo motus incipit esse. s Septi Romodo dr finis, gratia cuius aliquid fit. I Octauo modo dicitur substantia.i. sorma subitati alis. I Nonomo do dicitur terminus, quod quid erat esse, i. diffinitio quid ditativa. Secu Seeud si dum autem dicitur quinq: modis. CVno
692쪽
E svno modo dicitur secundum, illud ,quod eli species, & forma rei. secun do modo dicitur de subiecto alicui us formae. ut homo est colom ratum secundiam superficiem. ITertio modo dicitur de causa esliciente. I Quarto modo de causa finali. t Quinto modo sienificat i sinem, ut secundum,quod cipit , secudum
uod vadit.Per sedicitur quin minois. I Primus est quando diffinitio quidd itativa praedicatur de dissiniti o, vel de aliquo eius supposito. ISecundus est quando pars dista nitionis praedicat de distinito. t Tertius est, quando praedicatum inest subiecto primo tanquam passio eius. Quartus est,quod per se ineli, & non per causam aliquam . ut homo per se ests homo. I Quinto capitur pro solitarie, ut homo per se. in Astaeo sciendum, ei conseruenter dicit Arist. i, positio accipitupliciter. I Uno modo pro ordinero hibi. partium inter se.' Secundo pro or- tus priua dine partium ad locum . t Habitustio rassio dicitur quatuor modis. I Primo, ut duo u ιζ -cti Q b bentis, S habiti, mouen- cura diu . xi S moti. t Secudo modo dicitur habitudo media inter continens, Scontento,uellem,& veilitum. Tertio modo dicitur dispositio secundum qua aliquis se habet bene, vel niale. I Quarto modo pro parte talis dispositionis , quia virtus partiudicitur habit .s Similiter passo tribus modis dicitur. η Primo modo pro qualitatib. secundum quas fiunt it 2 alterationis corporum I Secundo' alteratione, quae sit secundum huiusmodi. qualitateS. I Terrio modo P alteratione tristi, & notitia. Quarto modo pro magna calamitate .s Privatio dicitur septem modis. I Primo dicitur carentia alicuius dispositionis in aliquo. Secundo iii Odo dicitur carentia dispositionis in aliquo, quae nata eli inuenire in aliquo sui generis,uel sus syeciei. J Tertio modo pro carentia dispositionis, quae nata est habi ri ab eo pro tempore pro quo nata est habere. I Quarto modo dicitur priuatio ablat o alicuius rei per violentiam. I Quinto modo dicitur habete, aliquam dispositionem, sed turpe. I Sexto m do priuatio dicitur, habere paru de
aliqua dispositione. ' Septimo dici
tui difficultate haberi. l Habere drquatuor modis. IVno modo habere est alterum secundum imperium ducere, ut febris habet hominem.' Secundo dicitur habere formam sibi inherentem. Tertio sicut continens habet contentu in .s Quarto, prohibet ipsum moueri,ut columna habet podias supra positum. Ex alio
autem dicitur tot modis quot modis dicitur habetur. η Ex alio dicitur sex modi. t Primo aliquid dicitur ex alio tanquam ex materia siue
propinqua sue remota. I Secundo tanquam ex agen re I Tertio sicut pars est in toto, vel sicut totum eis in partibi: s. 'Quarto species ex genere, & differetia. Qinto modo, quia ell ex aliqua parte eius, ut puer dr esse ex patre& matre. I xta,quia est poli illud ,ut ex mane fit meridies.
Et haec de primo art.&c. Dun ITA TvR primo, quot
sunt modi totius,departis. η Ad ipdicitur,
693쪽
A dicitur, quod pars dicitur quinque cipalioribus. I Octaua sit conti- CQuot ut modis. ' Primo dicitur de parte ali nuum. Exqtio tequitur, I, harm m 4 uota,quae aliquotiens silmpta me nia non eli colo n. I Nona,' pars jM . ,surat totum .ssecundo dicitur de- ablata sit exterioribus,& non de in- parte quantitativa. Tertio dicitur terioribus. Decima est,' illa pars de parae subiectiva.' Quarto de ma non sit nata regenerari.sConseque 204 teria, & forma respectu compoliti. ter ponit modo, generis,& sunt qn E, Quinto de parte dissinitionis, ut que .s Primo dicitur collectio eoru,
. I re arm. ω. - - .. - - ἰr o rit riar si h nli uaris
sunt genus, S disserentia. Totum quae ad inuice generatur rub aliqua dicitur duobos modis. I Primo , la specie. 'Secudo dicitur illud,a quo est persectum. Secundo, quod ha- multi descendunt, ut pater.' Tertiobet partes, & ille modus diuiditur pro subiecto respectu passionum. in. totum quod sub se multa comi- 'Quarto pro materia communi eonet,& totum integrale quod ex suis rum,quae ad inuicem habent conti- partibus componitur. I Deinde po- nuam transiti'nem. IQuinto dici- .nit disterentiam inter totum, &om tur,quod ponitur in distinitione sidne dicens, v utimur isto termino to ditativa. I Sed diuersa genere dicuni tum in illis, quae habent nartes, qua turdupliciter. IVno modo secun-rum diuersitas situs substantialiter, dum genus naturale,quod est male diuersscat ipsum, ut dicimus tota ria. I Alio modo secundum genus B domus, sed utimur isto termino om logicum,quia continentur sub dine, quando illud ,quod habet partes uersis generibus. . quarum diuersitas in situ non di- D vhi TATua tertio. Quot uersificat ipsum , ut dicimus om- modis dicitur salsum. I Ad dubiunis aqua. respondet, pquatuor modis.Primo Duου ITA Tva secundo,quot dicitur salsum in propositionibus. oues , ut sunt conditiones Colobom . I Pro s Secundo modo dicitur falsum de conditio- solutione est aduertendum,quod co resalsa.Cintingit autem rem dupli nescUlo lobom,ut communiter dicitur est it citer esse salsam. Iuno modo,quia - lud,quod est diminutum in aliquo non est .s Secundo ni licet sit, nomembro,&sut decem conditiones tamen apparet talis qualis est, ut de requisitae ad hoc, et aliquid sit c olo scriptio umbrosia apparet esse homo, bon. Prima oportet, I, colobon sit & non est. lTertio modo dicitur sal quantum. Secunia, quod sit parti sum dedimnitioitibus. i Contingitibiles in multas paries. Tertia, pa- tamen diis nitionem dupliciter esse. liqua pars ab eo ablata sit minor eo. salsam. Primo quia apparet distinis Quarta st remaneat eiusdem spe- tio,& nullius est diffinitio. Alio mociei I,ost ablationem partis. Quinta do dicitur dissinitio talia non simplis, lit totum heterogeneii. Sexta,et citer, sed respectu illius, cuius assitate totu faciat compositionem .s,e pnatur,ut si distinitio hominis assi-ptima, P pars ablata non sit de prin gnetur equo.Ex qno inferi,s dissi ui
694쪽
E tio est quodammodo unum , di quodam modo multa. I Quarto dicitur salsum in hominibu &hoc contineti duplicitet .s Uno modo aliquis homo dr selliis, tui cxcerta intcntione asserit alii, fallas rationes,&hoc cum quada delectatione, S intentione sallendi. cudo aicitur homo falsus, qui steri rone, falsas, licet non ex intentione sallendi. Ex quo infert, r non dicitur homo sali sus,qui potest mentiri, quia tuc ide. esset vertis S falsus. M Finaliter dicitim accidens dr duobus modis. Aecidens ' Uno modo pro illo, tu od inest ali' Q cui, sed non de necessitate , neq, in ' ' pluribu , S tale est contingens ad utrumlibet, vel ut in paucioribus,ut sunt calualia ,de fortuita.' Secundo modo dicitur accidens, quod mellper se, neque est de substantia,neque Gde quid ditate subiecti. Et dissert ille
modus a primo, quia illa, quae sontaccidentia. Secundo modo possunti se perperiia,S non aba. Et haec Qesccundo articulo. Quantum ad tertium sit. CONCLvs I o responsalis: Art. . Aliqua necessiria habet causam sui est no in omnia. Prima par, patet, quia conesuliones demonstrativae, sunt necet satiae S tam e habent causam. Secunda pars patet de primo
principio. Ad rationes similiter dr tu illud , i est nec stari u cffective, S non sor malitcr non potest habere causam, seu principium tame illud quod est necessariu formaliter, sed non Hecciice potest habere causam, seu prii splum.
qua casanitatis,o conual centie s ut Mathematicoru principia elemeta Θ cae crvniuersialia er ouscientia interi
malis se participas ali ad intel
lectus circa cas,o principia e IZ, aut cerriora,autsimplicιora oe. ST E est sex iis liber Metaphysicae Aristo. in quo ostendit quonodo haec scientia habet deteriit inale de ente. t Et primo ponit hanc Di it
695쪽
A hanc conclusionem,ad illam scien-Qsio me tiam pertinet conliderare causas en aphysi ' tium incinantum enti xsint. Probath ih a quia aliquam scientiam potinet
Lente. coiiderare causas,S principia entis in quam umen, sed hoc non pertinet ad scientias 'pales,quia unaquaeque conliderat ca, S principia circa aliqu9d determinatu genus eriti ut medicina conliderat principia sanitatis,& mathematica principia enti uni mathecallum. Ex quo infert, Di, , di Ocorollaria. I Primum non et t. demonstratio substantit,nec ipsus, v quidem est. l Secundum eis, nulia scientia ollendit ii eil de subiecto, cum nulla ollendat quid eli. I Consequenter ollendit distinctione huius scientiae ab aliis, rone cuius olle ditrones,seu conditiones physicae,3 quae sunt tres. I Prima est, i, ipsa noDiscrime factiva,sive .lctiva, probat, qui ab itii, omnis scia iactiva, liue activa eii deicientiis. reb.quarum principium est in iaciete, sed ea,de quibus est physica, non sunt huiusmodi, igitur. η Secunda conditio,phy sica cli 'cientia specu latiua patet,quia omnis scientia, vel ril activa,vel factiva, via speculati-ua,sed phy lica no et i a di tua, neq; sactiva,ergo est speculati ua. s sertia conditio,phyliincit scientia specialis patet,quia est circa aliquod deter
minatum genu, en ti,, puta circa G,
Mathe quod pollibile est moueri. Deindem declarat conditiones matheniaticae.
αohe, ' si ima, mathematica eli de ab liractis a motu,& matella sentibili,probat, quia ipsa eis de his, quae in suis diffinitionibus,nec motum, ncc materiam scit libilavi includ ut, igitur.
tica est speculativa, probat, quia co- siderat ea, quae considerat vi mam 'bilia,& parata a materia ergo ipsaeli speculativa. I Conse silenter sciam milendit numelum lcientiarum speculatiuarum,dicens, I, sunt treb, Icilicet Ma thematica, Metaphysica,&Phy lica .pbat,quia si est aliquod i in imobile separabile,& sempiternum eius est aliqua scientia sempiterna, quin equae est physica neque m 2themataca, sed alia ab eis,N ptior inlis, sed aliqd est i mobile, inteparabile, δι sempiternum igitur. s , cludam parte probat,quia phy sica eii de mobilibus, mathematica vero licet nosit de mobilibus, tamen est de separabilib.a materia. Ex quo inseri vh sc scientia,quae Rhetorica dicitureli honorabilissima,patet, tui. si eli oaliquid diuinum in natura ipsa de
eo considerat Secudo patet,quia ipsa eli delectabilis,quia rhetoric scie /tiae sunt delectabilior alii , igitur. - . γ IEt si quaeratur, virum mathema tica sit scientia spatis, vel pencratri. Respodet philosopli his,' mathonatica,&aliae scientiae sunt circa ali id determinatum renus entium igitur sunt scientiae 1j cciales. An ieiune JeeMatiscerite sicatae sint a Philo I o. rQv AERI Tu R. Vtrum diui
696쪽
E sio est insuffciens. s secundo sic, cus factus suit, sed cosequens est sal GEns secundum se diuiditur in dece sum posito, a prius si tactus musi- . praedicamenta,ergo sicut unum di- cus,&post grammaticus,sive econ- . . ,- uidens,sicut quantitas iacit scientia uerso, quia quod factum est unica specialem,s mathematicam, ita alia factione factum eis, sed muscus,gradicunt sacere scientiam .s Tertio sic. maticus factus eli unica factione , Subilatia incorporea haber proprias igitur. Secundo probat minorem p- passiones alias paassoni b. entis sub dictam , quia enti, per se dicti est geliatiae,corpores ergo sicut de subita neratio,& cori uptio sed entis peraelia corporea est scia specialis,ut sese cidens non est seneratio ,.&corru-tia naturalis, ita videtur de substan ptio,igitur. tia incorporeae. I Quarto sic. Meta- S E C v v D o sciendum, et con- En per physica habet considerare omnia se- sequenter Phylos dem te per acci- ac id ς cundum quid dolein, ergo non vi dens mouet unam difficultatem,pu Θ' dentur ponendae aliae scientiae a me ta,quae sit ratio entis per acccidens, taphysca. I Quinto sic, secundum & tunc sacile apparebit quare eius, philosophii. Σ.Physi. physica,& ma- non est scientia. Ad quam responthematica videtur esse de eodem, s. detur, 1, ens per accidens accipitur de quantitate,ergo no distinguunt. duplicitcr. Vno modo pro com- In oppositum eii Arii l. in rex. In muni intentione huius,quod est esF hac quaeitione erunt tres art. an- se ens per accidens. ' Alio modo P . tum ad primum. illo quod denominatur ens per acci 'Art. r. PRIMO sciendum,a, conse- dens & hoc quinque modis. I Pri-quenter Aristo t.remouet ens, sup- mo pro omni eo, id non est substansco 6. me pie per accidens a sua consideratio- tia,&sic de eo bcne est scietia. Secu
ph q ne, licen q, nulla ea speculatio de do pro a regato ex subiecto,& acciente per accidens probat ratione,& dente inseparabili. I sertio pro illo, signo. l Signo sic nulla, scientia, vel quod nec accidit nec est, ut in pluriam aliquis de eo considerat, iaciens bus. I Quarto pro propositione vera enim domum non facit quicunque contingenti. IQulpto pro subiecto accidunt domui, quia sunt infinita. ct accidente separabili. t De aliquos Ratione sic,illius, quod non est, etiam est scientia duplici ter. I Uno
non est scientia, sed se est de ente P modo tanquam de obiecto propin- accidens, igitur. Minore probat du- quo. I Alio modo tanquam de obiepliciter. I Primo, auctoritate Plato. octo remoto,tunc dicitur , t de ente qui dicit sophistica melle de non en eo accidens primo modo potest este,quia rationes sophisticae sunt ma se scientia. Dicitur secundo,quod xime circa accidens,sicut haec ratio. de ente per accidens secundo,& qns Quicquid eis, & non semper fuit to modis accepto bene potest esse factum est,grimaticus musicus non scientia tan et de Obiecto remoto, Ssemper cli,ergo grammaticus musi hoc inscia subalternata de quo alias
697쪽
A satis visum est in pos er oribo , veri ab ente. Circa primum dicit, R
An quR TERTIO sciendum conse- ς, ens acceptum pro vero,& no Ita,EA fluenter Arist. vult remouere salsam acceptum pro salso consistunt incos ae ei e Dpmionem circa pridicta,& est, o positione,& diuisione intellectus,&mant. Omnia, quae eueniunt de necessit iaciunt sibi contradictionem , quia te eueniunt, A. hic opinio standatur cuiuslibet entis altera pars est vera, in duobus. Plimum est,' non est & altera salsa, quod probat, quia si postibile aliquid seri nisi praecedant in omni compositione, amrmat uacausta sum cientes, i. quae susticiunt est verum, tunc in omni disiunctio ad hoc, 9, fiat. l cundum et positis ne negativa est salsum. JEts quaeri instinua. causs sum cientibus essectus, eo mo tur.' Vtrum verum, S salsum quae do quo sim .iunt ad producendum sunt opposta possint esses in ut in aes eium, producitur talis essectus. liqua aninia. Respondetur,u, posis inici ergo, τ principia, & cauta sunt esse simul, & etiam separatina, ὴenerabilium,& corruptibilium ali quia silvul possint seminari oppostae quando sunt sine eo,* ex eis sequa- promiluones,&successiuae. Dis rurgeneratio. patet, viij8 si non sic, seri autem bonua vero, quia bonu,
tunc omnia de necessitate eueniret, S malum sunt in rebus, verum au-
quod est impossibile , quod probat, tem,S salsum sunt in mente, non ta luta si Omnes effectus laibeant cau- men in cui clibet intellectu, sed in .. B tam per se,ex qua de necc ditate pro illo,qui dicitur compositio, vel drui DdMce entur,requiritur 9 hai de ne- sio. Ex quo inseri,ui eἡs acceptum acessitate mouetur, vel perinfirmita pro vero dissert ab entibus ih coiqerem,vel per violentiam mam seque xis,quae sunt decem praedici meta retur,quod, si exeat domum ex ne- sta praedictis in seit, cit, acce- 'cessitate morietur ex eo, et inueni- ptum pro vero,&ens per accidens, rei latrones &de necessitate seque- Ptermittenda sunt,patet, quia alteretur,u, si sitiat exiret domuni ab ha riuisorum cilicet entis per accide bendam aquam, S si comedat mor n0n est ca uia determinata , ut te-itificantia moreretur. IEx praedictis rum vero est anime passio. Et haeiosei t.* caularum quaedam sunt ex de primo articulo. Quantum ad se- . quibus de necessitate sequerςturesi cundum. Att.2. sectus.Vnde autem proueniat qudd. Duni TA Tvll ptimo.Vtrum ex aliquibus causis non semper se- diuitio scientis speculatiuae realis quatur essectus, hoc est aut a mate- in Physicam Metaphysicam S Maria, aut a fine, vel agente, vel ali- thematicam sit sustulens. Pro cu- Seo.vbI quo alio. iussolutione supponitur,q, praedi- ωP
In quo in A RTo sciendum,a, conse cta diuisio intellisenda elide scien. .is v qu try Axiii determinat de vero,& tia speculati uastricte capta, lue.s.c falso,& primo ostendit, in quo con natura sui subiccti ordinatur ad sci- sistantaecundo ostendit disserentia retaquam ad finem immediatum: R
698쪽
A nam sinis immea latus , cuius ibet scientiae est speculatio subiecti illius
scientiae ita τ non est circa aliquam Operationem, quae non sit essentialiter speculatio, cuiusmodi est scientia practica.' Supponitur secundo, hic est sermo de scientia speculativa possibili acquiri ab iamine ex
naturali lumine n ellectus,t. ex prin. cipiis cognitis via sensus, memorigvel experimenti, quia omnis nostra Ex lib. de cognitio oritur a sensu,ex primo posenlu. di steriorum, ideo non diuiditur hic sensili, scientia in aliquam scientiam, quae sit de substantiis separatis tanquam de obiectis. Supponitur tertio, Phaec diuisio sumitur psnes diueru-
ratem eorum, quorum neutrum co
tinet veritates virtute alterius scientiae, siue subiecti alterius scientiet.
- IQuarto supponitur,u hic diuisioy aliter etiam potest sumi circa obiecta: nana Metaphysica est maxime circa intellectualia Mathematica ve,
est circa imaginabilia, naturalis siue Physica est cuca sensibilia, qs intelligitur secundum quandam appropriationem, omnis enim scietiaest circa intellectualia, sed Metaphysicalia,nec in viri uersali aut in sin ularibus sunt proprie sensibilia, & li-
cet mathematical ia lint sentibilia, non tamen primo, thysicalia autemptimo sunt sensibilia. Duni TAT vn secundo. Utra δ' de ente per accidens sit scientia. Ie . si s Et arguitur, , sic,quia de quocunscientia. que potest elle demonstratio, de illo potcst ei scientia: nam de ente perseo Vbi accidens poliant multa demoniliam p. a. ii, ut patet in textu, ergo de eo est
scientia. meeungo ad idem, astro C .lopia, s musica sunt scientiae,&ra- , men sunt de en re per accidens musica, enim est de numero sonoro, qlest unum per accidens. In oppolitum est Arist. in textu. Pro solutio Se . ubi ne dubii supponenda sunt ea, quae i, Ex
dicta sunt in Logica in primo Polleriorum,quo moJo. s. scientiae subal ternatae sunt de ente per accidens taquam de scibili remoto, & hic non vult negare Philosophus suin de ente per accidens non sit scientia sim, pliciter, sed Ibium, 'de aliquo in ordine ad praedicatum accidentale,& nullo modo passionale sit scieti a. Et quia late materia satis tradita est in libris posteriorum, ideo ibi recurrendum est. Duηret Arust se do.Vtrum
verum ἡebeat excludi a considera ΑΛ hiatione meo physicae. Arguitur, P debeat non, quia scientia metaphysicae, id- eludi aest metaphysica est scientia prima & conside-
commuidissima maxime circa pri- r. xione
i essed illud videtur esse verum, igitur.' Item unumquodque sicut se se. ε me. habet ad esse ita ad intelligi, in secu taph.q. .
do huius, ergo verum conuertitur cum ente,& percosequens pertinet ad metaphysicum scientia de eme . Item si verum deberet excludi a consideratione metaphy sici, hoc videretur esse pro tanto,oe verum dicit ens diminutum sed noc est salsu: nam illud, uod diminuit de per u cticine ei, non attribuitur primo. Deo, igmar. Pro solutione est ad . . uertet, dum, , aliqui dicunt verum esse obiectum adaequatum nostri
699쪽
A intellectus, qd in est salsu, cu verus .li.3. no si primu intellieibile, qd autestia. -q- - cibiectu nri intellectus, v ilum est in libris de aia. I Ulteriusaest aduerte-du quot modis or veru,& hsc distinctio satis visa est in Hira metis, ubi' dr: Abeo. n.qd res est,uel noest, droratio vera,vel salsa, ibi. n. dictu est, si veru a quo a postio di vera, non est nisi cotormitas actus intellipedi ad re,quae fundat in illo actu intelli fedi,cuius co sideratio pertinet ad liru de Anima,cu ibi tractat de omnibus actibus potetiarii. s Aduerte-du est ulterius, , veru aliqn accipit, Cut est passio entis,& couertit cu ente S illo modo metaphysicus h et bene determinare de vero, sed no primomo. Et per hoc patet qd sit dicedum ad dubiu, in quo finitur secudus arti Quantum ad tertium stiCONCLvs Io responsalis ad Ara.3.
quaestum: Diuisio sciet speculatiuae in tria pdicta membra est sumcidi, ut satis Ibatu est ex dictis. I Ad ra
tiones ante oppositu quaestionis dicitur, P omnes eorum solutiones s iis patent in secundo art.
In sex priores Aristotelis Moralium libros si ciὶς Quaestiones.
An virtutes morales mi in voluntate, vel in . i. appetitu sensitivo.
Arist. mouetur talis quellio: Utru virtutes morales sint i vo- lutate, vel in appetitu sentitiuo. Arguitur primo, qgno sint in volutate,sta volutas est determinata ad bonii igit no indiget
habitu iclinate ad illud bonii. Arguitur scdo sic, volutas est libera: ergo ex se pol se determinare ad axedu er 'go in ipsa no det poni aliqs habitus
ad ipsam determinadu. In oppositit i. . argui tu r,sta volutas habet operationes suas in sua potestate, & est illi- mitata,& indeterminata ad illas ope irationes: ergo indiget habitu aeterminante ipLam adsie agendu . I Pro solutione huius quaestionis. sonsida SciE MDvM est primo, qued pliciter. Tettia Pars. Ss bo-
700쪽
A uis inueniantur habitus inclinandites ad, operationes consorines re -
Qv AERI Tu R isecundo, v μde virtutibus sit scientia. Et argui-xur primo im non, quia de sola coclusione lir scietia sed virtutes . nasunt c5clusiones,igitur. Seeudci sic: letia est eorum, quae sunt seni per vel in pluribus, sed virtutes no sunt inluribus, quia homines ,ut in plurius sunt mali. In oppositum est Arist.in tex. Pro cuius solutioue . De quo Serges Duxi est primo, de
possix ii' illo, quod habet aliquam disei Π' finitionem, & passionem pol baberi
sciet la, sed virtus habet passionem, B& distinitionem. Vnde virtus est, a Ethie. quae habentem perficit,& eius opus P. s. bonum reddit. Unde distinitio facit scire rem secundum notitiam inc .plexam,& est medium ad sciendum rem secundum notitiam complexam. Virtus etiam habet passiones, scilicet esse circa dissicilia & esse moderativam passionu: ergo videt ud,s, de virtutibus possit haberi scientia tanquam supple de scibili remo . tibi G to: nam de sola conclusione habetur 2 scienturianquam de scibili propinquo, de quo alias in artibus visum emptimo Posteriorum,dubitatione secunda, circa quintum, sextum, &, septimum capitulum. I Et per hoc. sol ivtur primum arEumentum . Set stam. JVndeqii dicitur, ut scientia est eo rii, quae sunt semper, idest est de coclusione necessaria, i quandocunciue formatur semper est vG Cra. Aduerte etiam, virius dicitur habere caulaς determinatas : q sunx ratio, seu i ntellectus aistinguens inter bonum,ct malum: voluntas eliciens bonum, & fugiens malum, &allue factio in bon is operationib. SCIEN Duxi est secundo, . scientia scientia de virtutibus est necessam homini. non quidem mcessalia sim necessa ispliciter: sic,'nonio no 'possit bale ita.
esse,& viuere sine ipsa: segest necessiria secundum quid, puta ad acquirendum finem debitu homini, qui est ipsa felicitas: quae conlisit in operatione persecta hominis; scin visi seo in . ne Dei,&eius dilectione. in quo ait dist 69. tem principaliter λ dicit ur, quod in dilectione, licet aliqui ri nos tu teneant. Unde cosnitio illius finis est homini necessaria: unde sicut sa- tigillator no recte sagittaret adsignti Unisi cognoscere signum : ita homo
non recte tendet ad finem,nisi recte cognoscat finem. Item virtute, tiam sunt necelsamae homini quoad eius persectionem: homo enim non dicitur persectus, nisi habeat subiectionem virium inseriorum in ordine ad rationem ,& hoc sit per virtutes. I Dices, sine virtutibus homo --. bene potest operari: Nam ad bene Rμ- i . operandum sum citratio, quaed si inguit inter bonum S malum ,&semper ad optima deprecatur,& v luntas potest elicere bonum,& fugere malii, S executio potest eise pernaeinbratagitur. I Respondetur 9 in homine praeter rationem est appetitus sensitiuus,qui in plurimum inclinat incontrarium illius, quod