장음표시 사용
711쪽
E tur secundose.Summum, bonum 'uid dicitur appetitus ppter alterii Gquod cit Deus, non sol una propter dupliciter prima intentione. Vno Vnum se, sed propter aliud est eligibilo, modo secundum appetitum natu- P P .li quia illud quod est gratia alterius, ratem sine recta ratione regulatum. est elisibile propter aliud, sed Deus Alio modo secundum appetitum di plieiici . est huiusmodi, igitur. ' In oppos stortum&naturalem,& secundum tum est Aristo. intextu. Pro cuius istum appetitum cotingit prima in sol utione . tentione appetere melius propter pePRIMO Eendum est,' aliqd .ius, i Unde amarus principaliter poeligitur propter aliud dupliciter. ruit iplentionem in pecunia, unde
Uno modo prima intentione. cuia non obedit Deo, nec deliderat scien ido modo secunda intentione. I Vn tiam, nec habet ni spinter pecunia de illud quod appetitur prima inte & de istis non oportet o simplicitertione est nobilius,& sie dicimus et, sint meliora, nisi solii in secundum omnia appetiatur propter Deum pri ia lsam opinionem appetentis. ' Ex nia intentione, sed illud quod appe quo inseriur ' illud Quod eli eligi-IIestio titur secunda intentione est perse- bile propter se,est melius eo, quod PB φ' μμ ctius altero, quemadmodum dici- est eligibilius tropter alterum tan- mus, o, Deum appetimus propter tum. Vnde illud dicitur eligibile ista inferiora laetanda in tetione,noe propter se,u, habet rationem bonis est u Deus poteli diligi propter al- tatis,ut puta,quia de se perficit nos IIterum, minus tamen dilectum vel vel decorat vos,& illud dicitur appeiterum illud in Deum referendo. tibile propter altςrim tantum quod Ex quo sequit, ui finis stri per est non habet de se rationem bonitatis, nobilior his,quae sunt psopter ipsu sed solum in relatione ad alterum, secundum primam intentionem, & ut pecunia vel medicina amara, insealia non dicuntur bona nisi propter do illud est melius simpliciteriquod ipsum,&lic dicitur et semper dete- habet in se rationem bonitatis, quarius est gratia melioris, hoc ast id ,st non habet.Et loquitur hie de b
communiter dicitur 91 duplex est fi- no in nobis non secundum. uniuscunis,s.secundum priniam intenti iusque naturam,quia sc omne ensnem,& secundum secundam inten haberet de se format iter aliquam rationem. Isinis secundum primam tionem bonitatis. Tunc dicitiis si est semper melior hisquet sunt pro- illud queaod est eligibilius pronae septeriplum, Sex eius bonitate alia tantum qi pexsectius, quam illud θ dicuntur esse solis. I pinis secundu est eligibilius propter se ,& propter secundam in tetione est rei in serio serum, quia illud est semper vl- , risord; nis ordinat ad sinent princi timus finis. I Dico ulterius, quod palem seu ad finem primuin prima illud, quod est eligibileta, propter tria intentione . se&propter aliud,no diminuitura
712쪽
A bile propter aliud,& per hoc soluit
tur rationes. Et ponitur. . CONCLvs Io responsalis:Illi id cluod est appetibile propter setatum appetitu recto est eligibilius illo quod propter se & propter aliud appetitur, quia quod eli appetibile propter se & nunquam propter aliud, siue hoe sit simpliciter siue in aliquo genere est ultimis finis qui nihil exigit ipso melius, sed quod mi appetibile propter aliud dato et, quod sit appetibile proter se est ultimus finis.
aem is optimum dicere conses sum quid et ridesiderasur ausem
ma nifestus quia es adhuc dici. inte utique et hoc si sumatur
Anfrliciti sit quid fossicientifi
guitur primo, quod non,quia per se sufficient stimum facit vitam sussicientem,&nullo indigentem, sed felicitas non est huiusmodi, igitur. Argoitur secundo. Felic as cum uno minimo bono est persectior seipsa sola, yitur non eli quid suffcietissimum. i In oppi situm ell Arist.
in tex. Proculus lol ut one . - .. . .. R 1 33 O sci. mrum est,quod se
disj ii. t. poteti capi duplic aer, ut iam iei ea te iuperi s visum est: tune dico, cpselicitas primo modo puta, pro ua tu omnium bonorum,Sc. eli pol
a ictior quam felicitas secundo modo Cuta pro uno simplici bono, quod omo posti l habere.' Secundo dico p ipsa cum alio bono est, per sectior
seipsa sine illo bono sumpta id est aggregatum est melius quam unum id lorum bonorum, quia plura bona sunt semper elisibiliora pauciorata bonis dummodo in illis pluribus includantur illa pauciora. Sed dubiu Dubia. cst utrum pecuniae prosint aliqυ modo ad vitam felicem.Responde tur ili bonum quod est gratia mesu, dis boni est semper eliPibile, quan diu prodest illi bono, sed quando nocet non plus est eligibile, quemadmodum pecunis non insuperabundantia, sed in aliquo termino prosunt. Et si dicas,si pecuniae pro sint Obiectio felicitati, sequeretur ip selicitas non esset per se sufficies bonum.Ad hoe respondetur 'in prima intentione, ipsa est per se sussiciens, quia est vicimus sinis,& tantum propter se, sed in secunda intentione indiget mulistis,& se non est sufficiens. ' Vnde felicitatis est subuenile indigenii bus parentibus, liberis,dc toti comunitati, sed istud non potest seri sine pecunia, sine amicis. Et per hoc l
S E c v N D o sciendu est,' ipsus felicitatis multae sunt proprietares.' Prima est, ipsa est ultimus K Multanis,quod non est intellige dum si 'μ'
pliciter,quia Deus est vitainus finIS, fretici in-ς non est in te. l gendum simplici liis. ter, quia Deus, e i ultimus finis, sed debet intelligi inter bona humana, ita ui inter bona humana ieu in erbonasu homini Fit coiiuem res licuas
713쪽
E licitas est melius'Et si dicas felici . quia ad reddendum hominem bo- Glas hominis est accidens, auiano est num &ost naum ipsa sumcisi& per
nisi operatio perquam attingimus ipsam tantum bonum ostenditur, Deum,ergo videtur, quod homo, quod homo nihil omnino reputat quia est persectior sua operation alia bona. sit magis finis selicitatis,qttim econtra. i Notandum est quod quando- LOD HI autem modo σcunque sunt aliqua bona ordinata iuIta amanti iustum, is omni- adinvicem, melius semper dicitur, no qua secundum virtutem a- finis respectu aliorum.' Unde inter manti virtutem . A fultis quis omnia bona homini apposita felici- dem imitur delectabilia aduer' tas est melius bonum, cum hoc ta- santur adinvicem, quia non Π men itat,quod homo est finis felici turalia sunt oc. talis, selicitatem enim diligimus
propter nosmetipsos ut ipsa perficia An multorum delectationessibilauirem mur. I Secunda,quod ipsa est pro- corurarientur.
pter seipsam eligibilis, quia ipsa ex seipsa persectio nobilis. Tertia,q1 Qv A I Tua Vtrum dei ipsa non est propter aliud eligibilis, ctationes multorum sint sibi inuice quod debet intelligi prima intentio contrariar Arguit'r primo,* no, F ne&inter bona humana. I Quarta quia omnis delectatio est quoddam Hquod omnia alia bona humana id bonum, sed bonum non contraria- est homini apposita sunt propter ip tur bono, igitur. I Argitur secundosam eligibilia,s Quinta,quod ipsa sic. Delectatio est contraria tristitis, est quid persectissimum,quia a nul ergo non delectationi. Patet, quialo habet excelletiam. J Sexta, quod una tantum est unum contrarium. ipsa est quid delectabilissim v, quia In oppositum arguitur auctoritate persectissinis delectatio sequitur ip Arist in textu.Pro cuius solutione .sam felicitatem, quia ipsa operario, PRIMO sciendum est, 'paia quae dicitur felicitas est de obiecto sones scur gaudium delectatio, tri. nobis conuenienti stimo, puta de ip stitia, dolor solum inueniuntur inso Deo. I Vnde de felicitate primo entibus cogniti uis & non in rebus, modo capta notum est, o no est bo- non cogniti uis. s Unde delectatio ramoneanum sum cientissimum, sed secun- conlequitur adeptionem eonuenie ubi inuς do modo capta dicitur bonum sum tisti eius appraehensionem,& tristi ' -- cien tisti m um,quia inter omnia bo-- tia, vel dolor consequitur stipam alina homini apposita ipsa est suffcie cuius,ouod tamen euenit vel desideli ssima. Et per hoc luuntur argu - rium alicuius quod non euenit. menta. Ideo ponitur. IDico ulterius, Urprie tuentuturCO MCLvs Io responsalis: in appetitibus. Pro cuius declaratio Felicitas est quid suffcientissimu, ne est aduet te dum triplex est a peti-
714쪽
A petitu .scilicet rarionalis,qui ni est Appeti in aliud, tuam voluntas. Alius est sensi uiri . tiuus, salius naturali ,. J Vnde appetitus sensitivus, ted 'pi inpric iter. V non. o uteli derelictus I iiqproprix natur.e, S sic eli uacilis ap-- petitui brutorum .is Alio modo ut eli regulatus ratione , &sic nunquaobuiat ratione. I Aliomodo ut eli vitiose deprauatus. Unde appetuus deprauatu, semper obuiat redis tationi, ideo illud quod eli delectabile
appetiui sentitiuo deprauato villo, est contrarium , vel saltem discuti- ueniens rectae rationi, & hoc eli id volebat dicere, Aristoteles t multotum delectationes sunt contrariae. Et quando dicitur bonum non cotrariatui bono. Dico quod bona, in ordine ad ea quorum sunt bona noB contrariantur, sed secundum luas proprias naturas bcne cdtrariantur. Et per hoc soluitur primum argu-
i. .i ' SεCUNDO sciendum est,quod ii oti, siti delectabilia vitiosis multotiens sunt
couaria. contraria: ut auaro commutatio pe
cuniae est sibi delectabilis, & pr cligo consumptio pecuniae eli sibi de lectabilis S sic delectationes eorum sunt contraris , saltem Originaliter
quia vitia eoru sunt contraria. Et
per hoc soluitur iccundum argumetum: licet enim delectatio formalia ter contrarietur tristitiae, tamen una delectatio Orginaliter pote is cotramam alteri. Ulterius est aduerteduv respectu diuersorum idem p tellelle delectabile & trilia hile , t aliquid poteti esse dei celabile guilui istius,& tritiabile guttus alterius, ta hoc eli propter dispositiones contra Crias iliorum lensuunias Est ulterius
odiuerte i duini, quod ut plurimum illud quod appetit ratio recta reiilgis appetitus selisi tuus. Η atio enim semper ad optima depi ecatur, sed in ii minibus aliquid pia a sensualitas semper tibi aduersatur . ' Etiam et adiacmedum 9 virtuosis possintelledcle tabit ia contraria: ut indigenti delectabile est ac iuirere pecuniam,& eam teruare, sed abundanti dei diabile est pecuniam indigentibuή , dis imbuere. Ex isti, pcnitur talis. CONC Lus Io respon salis, Multorumhlare de cubilium delectationes, multae sunt contrariae, quae conclusio relinquitur proba: a
rtim, quae exterius sunt bonorum indigens, qui admodum diximus, impossibile enim, vel non facile bona nyerari impotentem tribuere existentem oc.
tem .s Arguitur primo q) non, quia tunc sequeretur, ip nullus diceretur salix, nisi haberet opuς virtutis,ied hoc est falsinu igitur. I Arguitur secundo sic. auis potest habere felicitatem, dato ν nullam habeat virtutem, iginu. In oppositum eli Aristoteles. Pto cuius solutione .PRi Mo foedum eli, quod du Dupli eplices sunt virtutes, scilicci inici le- lunt viris
715쪽
optimum sed hoc non, quia Deum qui est optimus, laudamus. IIn Oppositum est Aristo ei es, dIces Quod optimorum non est laus. Proculus
uus. proprie est conscitio alicuius boni, Immo breuiter omnis consessio alia
cuius boni dicitur esse laus, & cum selicitas sit bonum, videtur q, possit laudari,& sic erit de numero laudabilium . ideo laudabilior omni humano bono. Et dico in secundum laliqua sunt magis vel minus bona, se sunt magis vel minus laudabilia. Est tamen aduertendum I, laus quandoque capitur stricte, ut est cofessio bonorum quae ad bona opera seu mel iora ordinantur, Z isto modo felicitas non esset laudabilis, cus no ordinetur ad maius bonum . sed est quid diuinus & melius. Vlt mus est aduertendum quod laus in- sinis bonis attribuitur. Vnde nosor 'lum homo est laudandus sed etia
'bos & lapides, & per hoc differt abia bonore, quia nonor no debetur an iis maenili ratione bonorum excellentium. Vnde honor est exhibitio reuerentiae in lignum virtutis excet lentiae, vel dignitatis.Absurdu enim esset exhibere reueretia equis & lapidibus,et hominibus latuis & liuitis.
IEx quo potest poni differentia inter laudabile,& honorabile,sta laudabile ordinatur ad melius, sed honorabilia sunt, quae secumlu se sunt
bona.Illud etiam patet, nam laus,&vituperium contrariantur' Nam vituperium est de malo ut a malis r trahatur ergo laus debet esse de bo- C λno ut ad melius excitetur. Var auteoptimus non indiget ut excitetur ad
melius; uleo illi non sunt laudabiles.s Et per hoc soluuiarur argumenta. Notum est quod felicitas, & etiam deus sunt belle laudabilia capiendo laudabile large , sed non capiendo laudabile proprie e stricte. SECvNDo sciendum est, u circa textum incidit una diis culta .s Quod istorii est permanentius pu Quod P
ta virtutes, in 'diicitia inae, sui sciena m. ς' tis. Ad quam respondetur breuiter, ies, an qudd virtutes sunt maanentiores, iciplina.
quia per obliuionem non possunt deleri ,quin de ipsis per ea, quae in vita
occurrui habeamus continua exercitium: sed habitus per obliuionem,&per interruptionem actus perdi pos- D sunt.Videmus etiam istud per exporientiam, nam antiqui actus virtutumagis,& promptius polliunt exerceri , quam actus habituit speculabiliusEts dicas: si hoe ellet verum, vel obiectio hoc esset ex parte subiecti vel ex parte habitus: sed nullum illorum est dicendum, igitur. Resi detur quod non est ex parte subiecti, sed ex parte phantasmatis,vel speciei intelligibilis, ut a phantasmatae depcadet. Vnde dicitur probabiliter, filicut actus intelligendi dependet abactus l. - et phantasiandi,& sentiendi in esse, & iconseruari: ita habitus di pendet in iesse,& conseruari ab habiIu phantaliae: i deo ad corruptionem illius corrumpitur habitus in intellectu. Et Instalia. si quis iterum dicat, actus speculationis saltem circa diuina nos magis trahunt, quam actuS virtutum, IUT t i igitur.
716쪽
T igitur.Respondetur op licet nos magis trahant, non tamen sequitur 9, propter hoc sint permanentiores, quia in actibus virtutum sunt aliae causae permanentiae sortiores . Ex omnibus istis ponituta . Co MCLvsio responsali s,capiedo i audem large felicitas est laudabilis;sed non capiendo strictae.
alia qusdam natura animae ir- rationalis esse, participans qui' dem aliquatiter ratione inconti . nentis enim, T cotinetis ratιone
habens laudamus, recte enim o ad optima deprecatur ratio Erc.
quia illud quod est obedibile rationi
non aduersatur rationi: sed appeti-υ tus sensitiuus est obedibili rationi rigitur. Arguitur secundo se : Illud quod ordinatur ad alterum non aduersatur illi ait eri, sed appetitus sensitiuus ordinatur ad ratione figitur.' In oppositum est A. H. intextu. Pro cuius solutione P Ri Mo sciendum est, , intelia . . lectu , seu raxio dominatu r appetirili αρ' mi sensitivo dominio politicali &Petitui. regali, modo notum est, u, subditus in tali principatu, vel dominio non obedit nisi libere domi no: Ideo non. ἰ.2l semper sibi obedit, sed aliquado tibi aduersatur,& aliqua lo nia, sic est de appetitu sentitiuo,' solum libere vi detur obedire intes lectui, seu rationi,ideo sibi aliquando obedit.Et ista opossunt declarari, na incontines habet ronem rectam, scilicet hoc est inhonestu sacere,& quod ipsum est sugiedu, tame appetitus ad hoc seri ter inclinatus mouetur ad hoc secie du.Vnde incontinens vult seipsum : orescindere ab appetitu irrationalis . v.Ised vincere non psit. I tem ratio semper ad optima depraecatur & appetitus semper sibi aduersatur. IEst tamen aduertendu r illud non est v
rum nisi in hominilius deprauatis. Nam praua consuetudo in tantum obsuscat ronem, Tomnino peruer
rit ludicNun rationis. Dices h hoe obiectio esset veris. sequeretur 9, homo semper male operaretur. Rei podetur negando colequentiam, quia ratio aliquando v incit illa appetitu, ut patet in cotinentibus. Vnde non proprie H diceretur quis continens, sed tempe . iratus, niti haberet concupiscentias
piauas,& tamen continens deletus ratione non sequitur eas.
SECvravo sciendum est, τ ni Nihil in hil dicitur inclinari ad opposita im- ς mediate & propter se, tamen bene immedia ad unum immediate A sp se, di ad te . aliud pira alterius ut in cocinete appetitus sensitiuus immediate S pyse inclinatur ad voluptuosum, sed gratia alterius puta voluntatis & i nis inclinatur ad sugam, ut canis vides cibi , inclinatur propter se ad cubum, sed propter timorem domini inclinatur ad fugiendum. Sed dubi si est , Dum xoluntas posit aduersari rationi λ A d quod dicitur Dicis Proculus declaratione est adue t cndu er voluntas se habet ad ape titum:
717쪽
A thum,sicut dominus ad subditum, deficere voluntas. Finaliter est ad- C dominus autem natus eii dii pere uertendum sata secudum pdictas subditum di sibi compati, ideo saepe potentias puta intellectu& volutate cum appetitus sensitiuus sortiter in principat corpori principatu dispotii et tendit ad voluptuosunt voluntas co cO, Oportet.ri. rpti, ait obedire,&sentat ei, licet ratio dictet oppositu. ipsum duci secundu exigentia pol --h ISed quid de vepetatiua Restion- tiarum a te, si non suerit impediens detur, i talis non est nata obedire Sperii at oluunt rones. Vnde licet rationi: nam accepto cibo ct potu vo appetitus sensitiuus ordinetur ad Glumus,nolumus,lpla Operatur. Etia nem , in cum hoc itat, i potest sibila si mino verum eli v ratio dcvo- aduersata,vivisum est, ideo poni .luntas habent dbminium supra ve- CONCLvs Io rnsalis. Nihin gelatilia n, iluojadministrandum omnibus omnino deprauatis, ratio obieci um,puta cibum, S in hoc pi semper ad optima dep catur.
cundum librum. Ethicorum e ri rotelis.
' V A g R I et V R Utrum sit aliqua virtus,que inclinet ad supremum appetibile. Et arguitur primo,quod non, quia nullum et supremum appetibile, igitur. Ante ara Icedens probatur, quia quocunque appetibili dato, dabile est maius, igitur. 'Arguitur secudo sicut sunt diuersi appetitus, ita diuersa sunt a petibilia, igitur nullum est supremum appetibi laus Inoposituna a guttur. Non est processus in infiniatum in appetibilib. ergo deueni eduest ad unum supremum appetibile . Pro solutione huius quatiliouis.. Par Mo selendum, i, appetiabile, volibile,s: Emabile idem sunt, ita 'quando dicitur.Vtrum stat
quod supremum appetibile, sensiis itz. ζ.
est, Virus aliquod supremum d - blle i
718쪽
E ligibile. I Pro culiis declaratione potuin tu r aliciuae pri politiones. I Pri- Proposit - ma, inter appetibilia nature intellexione . ctualis est unum supremum appetibile,quod dicitii relle infinitum. Probatur,quia natura intellectualis nata est viti te perfiei in aliquo, vel ergo illud est finitum, vel infinitu. Non finitum , quia quod libet tale, taliquid habet imperfectionis, ergo in illo non est nata viti male persci. Probatur,quia natura intellectualis
nata est perfici in illo, quod proptere si stest volendum,& illud dicitur esserium.' supremum appetibile, igitur. I Ex
quo sequitur,quod naturai mellectualis non perficitur vltimate,& coit et nisi habeat illud supremum,' appetibiles , immo illo non habito, natura intellectualis seinper manet is imperiecta,& inquieta. Istud etiam probatur,quia in habet uibus appetitum,si uenaturalem,sue animalem
non habetur vltima persectio, nisi habeatur illud, quod tali appetitutastatia . propter se appetitur . Et per hoc sol. uuntur susticie ter ara umenta. s Et siquis quaerat, quomodo porest ha-bcri illud supremum appetibile Re .spondetur,2 non potest haberi yiu attingendo eum. Et si dicas, quomo do potest attingis Relpodetur,quod
attingitur,per operationem,puta vi
idem do ,& eum diligendo super omnia Et siquis dicat, quid est illud supremum appetibile3 Dico, i, est illid, tu qd propter se est appetibile, ut lanimus Deus. IVnde illud diei
tur propter se appetibile cui ex natura sua: repugnat propter aliud esse N olendum, unde nulli alteri a supremo voli bili repugnat, reter aliud G
SECvMori sciendum est, ν duplex dicitur esse persectio, si prima & secunda. J Vnde illud dicitu tesse Duplo persectum persectione prima, quo persectio habet omnia pertinetia ad primum πάὸ, esse rei, ut ille homo di citur esse pia μμφ'
etiis persectione, prima, qui habet omnia requisita ad esse ipsius hominis. η Sed illud dicitur esse perfectu persectione secunda, quod habet omnia pertinentia ad secundum ee seu ad esse accidentales. s Et est duplex persectio secunda, sextrinseca, S inti inseca,quae recipitur in perse ctibili, sed persectio extrinseca est,qnon recipitur in persectibil l . sed bone attingitur per operationem ab ipso persectibili.Et sic homo posset sic, iperfici ab obiectσ, quod ab ipso cognoscitur,& scpernceretur Deo. Et inherentiam, sed attingendo illa.
IEx quo se i u i tur,st ii appeti tus at icuius est respectu ignobilioris, quast illud cuius est appetitus non perscitur nisi secundum,quid. s quitur ulterius 'saliqua natura attitigat aliquid nobilius, ea, qued no est supremum appetibile non perficitur complete,& vltimate ideo, oportet dare supremum, in quo ultimate perficiatur. Et si dicas, utrum sera dum ordinem naturatum oporteat esse psectiva extrinseca coplective, perficientia. Dico, non, sed suta cit,si perfectiones inuin secet,& secadae collespondeam gradibus persectio
719쪽
A dtionum p inrarum. ivnde tria est
inter voluntatem,& alios appetitus: nam alii appetitus non appetunt aliquid extrin secum,nis propter naturam cuius sunt appetitus. Voluntas aut amat aliquid nobilius se,& plus,
quam naturam cuius es . Ex Omnib.
istis patet quid sit dicendum ad ra
lis. Aliqua est virtus, quae inclinat ad supremum appetibile,quia est ali ua virtus,quae inclinat ad summe iligendum Deum,qui est supremuappetibilo.
tute existente, hac quidem intellectuali, hac autem morali. Ea quidem, quae intellectualis pluri-
B mum ex doctrina habet, se ge
nerationem , is augmentum, ideo sperimento indiget is tempore,ctc.
An virtutes generentin ex oper tibiistit.
Qv AERI Tvκ virum virtutes generentur ex operationib. I Ee arguitur pri ino,' non,quia ex una operatione poteli generari, erro noex operationibus generatur. II A guitur secudo.Vel generatur ex pri- .ma, vel ex secim da, sed nullum istorum est dicendum, igitur,quia non: ut esse maior ratio de v na,quam de alia ergo virtutes, non generantur ex Operationi b. In oppositum est Aristoteles in textu Pro cuius so
Pnt Mo sciendum est, si sicut Calii habitus,qui sunt speculativi geis abi iusnerantur ex operation ibus, ita habi 2 'tus practici, sicut sunt virtutes morales, videmus etiam, rex contra tiis operationibus generantur cotrarii habitus, quod non esset nisi illae operationes genera reni habitum. I Aduerte,vlterius, si quando dicimus, virtutes fieri, vel generari ex operationibus, lyex, potest dicere habitudinem causae efficientis, ita quod est sensus virtutes sunt ex operationibus tanquam a causis est cien i tibus,& illud communitet tenetur.
Vel ly ex, potest dicere habitudine causae materialis,sic quod sit sensus, operationes sunt materia ipsorum habituum,& sic non tenetur.Vel potest dicere ordinem quemadmodii dicimus, quod ex magnae si meri- I dies, id est post mane si meridies, &hoc potest teneri immo multi doctores hoc dicunt, sed primus modus, est magis corti munis. ISed dubium Dubia.
est a quo caulantur i stat operationes respondetur breuiter,u, causantur ab ipsa potentia sicut a voluntate,si sintoperationes voluntatis. Unde voluntas no solum passive se habet ad recipiendum actum, sed etiam active.Voluntas enim seipsam deteriri inat ad agendum,quod non faciunt alia arentia.Vnde volun talem seipsam determinare non est aliud, qua ipsam habere volitionem .s Secun- David. do dubitatur, quomodo virtutes se habeant ad suas operationes. R spondetur breuiter, quod virtutes inclinant ad consimiles operationibus illisa quibus generatae sunt. Ea
720쪽
haec conditio vera est decimn ib. ha- sed in i . hi tibias sit: e lint insuli liue acqui liti: .,' Secundo dico, 9 etiam virtutis saltem acquisi': active,&ellective se habent ad illas operationes,sic vide dicet,' partialiter causant illas Op rationes ideo ur ibi est e quq dam circulatio de qua non eis inco ueniens. Ex operationibus generantur habiritis N ex habitu opc rationes concurremE tamen poteria. ..
uirtutesia nerantur virtutes. Vtrum solii in ex, Operationibus conaniensuratis secudum rectam rationem. R cspondaur. breuiter, psic. Nam virtu&inhabi- itus bonus. ergo 'cueratur ex opera- tion ibus bonis, sed irrita sunt opera-Ltiones bonenis liantis cundum, CE recta io dictat. l. Dicunt tamen ali- γ' .i,' hoc non est verum,quia D sunt esse opera bona , qu.e non fiunt. secundum rectam rationem. Ideo .pida a o declaratione elli aduertendum, Η, qtradruplii estitata operationes, virtutum .s Quaedarn sunt imma
tuentes in voluiua e. Quaedam in apetitu sensitano s.Quaedam in mel bris. I Quaedam transeuntes extrai nos,ut in actu liberali tatis, et est da -
rie bonum, poli quam racio dictauit,r quod dandum ei donum, voluntas - vult dare, ideo impetat alii, poteni liis hoe est dandum. Secundo ap- .d uia a petitus sent minis contentiens ipsi voluntati appetit illud idem sacere, ideo mouet membra corporalia addi faciendum. Tertio illa mem-l bra corporalia motum recipiunt ab
Appetitu sensitivo. Quarto possi
bile est, quod tales motus a mem-Gbris tacti in res extra recipiatur, vel transeant. Ilit aduerte, i tales operationes dicuntur bonae, quia sum coin m en suratae secundum rectam rationem,hoc est tales quales recta .ratio decrevitas in adnerte, ui istae operationes non necessario se conieqliuntur in bonitate,& malitia , sed aliquae post uiuelle bonae,& commesuratae secundum rectam rationem, ubi alie erunt malae,& voluntas p test habere actum consonum rati
ni,& appetitus propter passione, vel laborem , vel difficultatem rebellat sibi. ex si ex toto non possit sibi rebellare, tamen non Obedit sibi nisi cum
dolore. Etiam dato, P volun G,&appetitus consonent rationi, tamen .sorte membra propter inconsuetu .dinem non erunt ad exequς' um Hactum ad extra. Ecotra postibile eis, v DpuMn voluntate erit valde malum, di opus extra erit valde bonu, ut patet in hypocritis ubi opus volutatis est malum , quia volunt sacere propter vanam gloria na,& tamen o pus extra erit valde bonum,quia e--rit tale,quale sui si eat, oblima ratione ex sic patet, q, ex dictis satis soluuntur rones. Unde actus potest es- .se ita intensius, 'tenerabit virtute,
sed si non sit suis cientes intensus pitunc habitus generari ex pluribus actibus,ut pollea videbitur. Ideo
. C ΟNCLvs Io responsalis: Virtutes morales , generatur ex Omat ion ibus, don omnibus , sed ex Operationibus , commensuratis secundum rectam rationem , quae