장음표시 사용
741쪽
A serentia inter constantiam& pertinaciam. Nam costantia est qui tenetatum immobilem pro salutevirtutis sed pertinacia tenet animum immobilem pro victor ia propriae voluntatis. Iosequitur ut pati turpe non ordinatum ad aliquod bonum est vitu
perabile. I Et per hoc patet ud sit di
cendum ad rationes. Ideo ponitur. CONCLusio responsalis: Licet volitiones factae ex timore secundu in quid possint dici inuoluntariae, tamen simpliciter dicuntur voluntaris.
riam non volutarium quidem oeci, inuoluntaraum autem quod
triste is in plenitudine. Qui.n. E propter ignorantiam operatur, quodcunque nihil tristatur in operatione, volens oc.
Ope τι mar quae inscite aguntur,an mus tamariae.
Qv A I TvR Vtrum operationes animae,quae fiunt per tenoratiam,dicantur inuoluntaris I Ar- suitur primo u non, lula de Opera tioni b. inuolutariis no punimur. sed de illius quae sunt per ignoraria punimur. Arguitur scdo sic, quia tuc sequeretur 'oe ignotum elset inuo
salsum eli, igitur Sc. IIn opposituest Arist. in tex. Pro cuius solutione. PRIMO sciendum, P secunda morales dria eli inter Inuoluntari si, di non voluntarium, quia mutaui tarium eii actus Oppositus actu I v
lendi.s nolle.Sed non voluntariit,est Cnegatio vel priuatio cuiuscuq; actus Plia involedi. Ad uerte vi terius m aliqd x volundr voluntariu dupliciter. Vnomosormaliter 'uia actus volutatis dire latrum. cte seri in illud ut si dica volo comedere, eomestio ibi dr volutaria sorinaliter. I Alio mo aliquid drvoluntarium virtualiterino quia actus voluntatis directe serat in illud, sed fit mediante aliquo, in q, voluntas ferebat actu suu , ut actus qui fit ab ebrio inebriatio est volutaria virtualiter, si a nata est seq ad bibere, qd bibere erat volitum formaliter. Sim possemus dare exemplum de orerissione, ut puta post cenam voluisti ludere,& dormies sorti somno no vadis ad matutinas non ire ad matutinas est una omissio,& est voluntaria virtualiter. Aliquid tamen di volutarium D formaliter dupliciter . Uno modo, quia actus volendi directe fert in ipsum dum aliud fit. Alio modo,quia qn fit non vult quia nescit illud, sed postquam factum est, vult, ut inuentio thesauit. I Ex istis patet et dupli I gnorare citer possumus habere ignorantiam dude aliquo. s. iormalua virtuU: ter & Ysim ςx qualitercuq; est voluntaria formaliter,ut si dicerem, noli mihi aliquid dicere de hoc,quia nil ut volo scire. Virtualiter tripi iciter. l Primo quado volumus aliquod opus ad quod sequitur impedimetum usus ronis.
Secundo,quando volumuPaliqua aliam operationem exercere, ' licet non tollat visum ronis,tamen impedita consideratione illius quod debemus scire ut siquis velit ludere dudebet scire.aliquid. l sertio si desi- desin
742쪽
E des & ociosi esse volumus, ad quae luntaria quia inuolutarium simpli Gsequitur nihil nos scire propter non citer omni voluntario opponitur. . considerare. I Unde ignorantia ser- 'Secunda requiritu ru, si nolita pomalis dicitur assectata, Ied virtualis sitiue post sactum elle, quia cum nodicitur cralsa,& supina. Alia est q possu te nolita p'sitiuet in facto, nec
nullo illorum modorum, dicitur ante factum , quia tunc ignoratur. voluntaria,& ista dicuntur inuinci- Patet,ergo quod si no est nolita post bilis, ut puta quando quis ponit di- factum v, non opponeretur voluntaligentiam tantam, quantam potest rio positivae, sed solum negati ut vel ad sciendum aliquid si, tamen non pri uatinae.' Ex quo sequitur in s potest scire a. tum illa opperatio dicitur inuolun-S E c v N D o sciendum,' proso taria simpliciter, tuae fit per ignoranlutione quaestionis ponuntur alique tiam inuincibilem. Et nota quod Coelusio conclusiones. J Prima. Nulla opera disserentia est inter facete ignorannm 'l' tio quae fit per ignorantiam, dicitui ter, S propter ignorantiam : nam' esse voluntaria forni sito, dum fit. sacere ignoranter,est quando lacies
Patet, quia nihil dicitur elle volun- non habet omnino 'rectum visum
rarium sor maliter, nisi voluntas di- rationis . Sed facere propter ignorecte ferat actum suum in illud. sed rantiam , est quando ignorantia est circa ignotum non potest dii ecte ser causa principalis, sic quod si ipsa noF re actum suum,igitur Et dicitur no esset,lioe non fieret. Et sic patet quid H' talitei dum sit, quia pol quam factu sit dicendum ad rationes. Et etiam est potest placere.' Secunda coclu- satis patet conclusio responsalis.
so: Omnis operatiosam per ignorantiam assectatain, vel supinam, di An operationes ex iracundia, Vel co citur esse volutaria virtualiter, quia cupiscemit prosita centesidia talis fit vel sequitur ad aliquod voti cantur voluntariae.
tum sorinaliter. Est tamen possibile
postquam factum est, sit inuolun Qv A E R I TvR Vtru operatarium formalitei,ut si ebrius homi tiones quae fiunt propter iram, vel nem interficiat, multum sibi displi- concupiscent, ana dicantur voluntacebit clim redierit in usum rationis. riq.s Et arguitur primo in b, quias Tertia conclusio.Operatio facta P illud non est vcluntarium, quod fit ignorantiam inuincibilim, non eii a principio non voluntario, sed ira voluntaria virtualiter,cum non se- non est volutaria, igitur si Arguitur quatur ad aliquod voluntarium,nec secundo lic quia incontinens vult etiam formaliter,cum in illud non serescindere ab irronabili impetu,seratur voluntas. I Ex quo sequitur & non potest igitur. In oppoinum quod est operationem inuoluntaria videtur esse Arili. lyio solutioneta. simpliciter duo requiruntur 1.P nul P Ri Mo scicndum , t mens, L i Io illorum modorum dicat esse vo- Arist. suit operationes quae fiunt
743쪽
A propter iram, dicuntur esse voluntaquq fue- riae.Et hoc probat multis rationib.
pposito M. nihil agerent voluntarie, cum omquisito. nia agant propter iram vel concupiscentiam.qPro cuius declaratione
supponitur, quod hominum quida sunt qui ante aduentum passionis, habent vel possunt habere usum ronis,& in illis operationes quae fiunt propter iram vel concupiscentiam, possunt laudari vel vituperari, quia licet ira & concupiscentia multum turbent & ligent usum rationis,non tamen tollunt illum totaliter, nec totu dominium hominis quin possit impetum ire vel concupistentiae
reprimere. Secundo,quia homo ante aduentum passionis potens erat moderare passionem aduenientem B & eius impetum refrenare, & eam semper ducere ratione,sicut sortem videmus usque ad mortem habere plenum usum rationis, qui tamen
non bellat sine passion Ideo si tales operationes laudentur vel vituperentur non est ex eo s, sani pro pter passionem, sed ex eo I, volutas S ratio poterant rebellare,& non rebellant, vel si aliqualiter rebellant.
non tamen omnino quantum ponsunt,& quantum deberent,ut in incontinentib. I Alii sunt qui ante aduentum passionis non habent usum mnis, sicut pueri maniaci: i. mente alienati. Et in istis operationes quars ut a P ira non laudant neq; Pprie vitupezant. 'Ite consonu est alum operari scdm iri & irasci,ut in bello cotra inimicos. Na dicit Ari. virtutem immitte furori,& furore erige. sin bellis. Ite consonum est con- Ccupiscere aliqua vi sanitatem virtutein & se de aliis,& secundum concupiscentiam hanc operari ad prosequendum.Sed dubium est, an in- .Pubi Luoluntaria sint tristitia.Dicit Arist. , se,quia fiunt in penitduine. Vnde illa quae fiunt per concupi lcen tia viden tur esse delectabilia.WSed virum ;lla quae fiunt per iram, sint delectabilia,cum ira videatur esse cum tristitia.Dico quod licet ira fit cum tristitia propter apparentem parui- pensionem eorum quae sunt in ipsum tamen in opere facto secundutram magna est delectatio propter i specie punitionis. fiunt ritS E c v v o o sciendum, P inci iram, vel dit una dissicultas, utrum operatio- concupi nes quae fiunt propter iram vel con- cupit centiam principaliter, fiant a ei leui uti passione vel a ratione & voluntate. DRespondetussu, tales operationes in habente usum rationis procedunt,
principaliter,& originalitera ratione& voluntate. IEt poteli poni exeplum de aliquo rege qui habet potestatem subiciendi sibi subditos, in propter desidiam vel amorem dimittit tm potent iam eorum inualescere. 23 no potest eam postmodum reprimere, sed regnum accipiunt. Hetigitur inordinationes non dicuntur principalitera subditis emanare &originaliter, sed a Rege salte virtualiter,quia voluit aliquid ad quod se cute sunt ille in ordinationes.s Et si obiectio dicas istae passiones non sunt in potestate nostra,ergo operatione, si sunt propter illas non erunt voluntaris. Respondetur si passiones istae sunt in pote-
744쪽
Ε in potestate nostra salie quoad moderationem ipsarunt & earum impetus refrenationcm, sed sorte quoad annallationem omnino earu non
sunt in potestate nostra, propter qd aliquando non sponte timemus vel irascimur tam e sponte timemus vel irascimur mediate vel immedia . possiemus etiam toraliter euitare passionem, ut alias vi sum est, ideo volutas aliquo modo est causa operationis puta positi uesti consentias appetitui, sentitiuo aut priuatiue si non
regat eum, ut dicimus nautam esse
causa in submersonis nauis per eius abscentiam. I Et nota pro ista materia appetitus sensitiuus non est ita potens, ut possit in contrarium volutati operanti secundum eius totum conatum pol in P sorte tractu pa GF Osinis contra conatum debilem voluntatis. Unde incontinentibus volun tas trahi t ad oppositum pa stionis, sed non secundum totum suum conatum ideo permittit se vinci, id- est permittit conatu na passionis superare conatum iptius voluntatis Sper hic omnia soluuntur rationeS. Ideo ponitur. CONCLvs Io responsalis:
Operation es quae sunt propter assonem, sunt voluntariae. An hcmo post, peccare mora thera QVAERI τ vh Vtrum homo possit. peccare mortalii collo tempore quo non pol ea uti ratione. A
gnitiat primo rnon,quia tunc non
Potest deliberare, igitur. PSecundo sic arguitur,quia tunc non est domi Gnus suorum actuum, igitur. I in oppositum videtur esse Arist.in textu. Dicit enim Arist. v ebrio debetur duplex increpatio una , qa inebriat se, secunda de illo actu quem committit durante ebrietate,ut si occiderit. IItem volo seruitur teneatur
aliquod opus facere hora prima, &no possit facere uisi illa hora inebrietur, non e peccat peccato omissionis. Pio solutione a
ista quaerit de duplici paccato.s commissionis & omissionis. Vnde du- Peeeatfiplex est ebrius cuidam est in quo re duple . manet aliquid de usurationis, R de illo non est dubium. Notum est.n.23 talis potest peccare. Alius est in quo nihil remanet de vi ronis plusquain saluo. Et de isto sunt diuerse opi- niones. 8lVna dicit, u talis ebrius
non peccat mortaliter, quia non ur Pquo peccato. Item si peccaret mortaliter hoc maxime ellet, quia fuit causa suae ebrietatis, sed hoc est sal
sum,quia tuc sequereturi ille quisuit causa egritudinis p pquam ess
citur mani acus. id est mente alienatus, 1 etiam peccaret mortaliter,
non eli dicendum, quia legislatores limitet eum. Pro huius fionis so-utione est aduertendum, Tex excelli uo potu sequitur alienatio mentis quadrupliciter. Vno mo sic, ipipse nesciar,nec pro tunc scire teneatur pota illis est excessivu& causare ebrietatem, vi cu fit ex ignorantia secundum genus, sicut.Noe, qui ignorabat vinum esse inebriatiuum . Vel ex ignorantia secundum specie,aut
745쪽
quantitate,aut M virtutem., xt siquis tenorat vinum dulce, aut lTusium est eui ebrietaturum,aut In tanta quantitate, i vinum unius Patri ε .esset inebriatiuum. Et de illo dicut aliqui ui sese inebriare adhuc est peccatum , sed non imputabile: ISecudo quando talis scit potu esse immoderatum, sed nescit ipsum se incbriare posse. Et sic dicunt aliqui quod est peccatu imputabile, quia
omnis intemperantia nullo modo excusata est peccatum imputabile. Tertio,cum aliquis nescit, sed ta- me scire tenetur, ita φ hoc ipsum, quod nescit proueniret ex ignorantia crassa. vel assectata.Et tunc etiam
. est peccatum imputabile: quia ignorantia eius est crassa aut allectata ,qnon excusati igitur. Quarto : cum
B quis scit potum esse immoderatum,& inebriare potante, & nihilhominus vult bibere tale & tantum ma
gis eligens bibere tale, & titum, f
inebriari,il abstinere a tali & tato Nii5 inebriari, & tunc est peccatum. Nota tamen quod no omnis usus vini inebriantis qui scitur esse talis, est pecatum : quia non omnis talis vlus est immoderatus,& excessitius ut patet de usu vini inebriante, qui ideo praecise fit, ut per hoc natura
ali- prouocetur ad vomitum, S purget.' Et aduerte,et non omnis ebrietas
est peccatum mortale, sed si si peccatum mortale, hoc sibi conuenit secundum P usus voluntarius vini est immoderaturuS E c v N D o sciendum, quodcunt rouersa est inter doctores: An
peccatum factum ab ebrio sit vero peccatum. Et pro nunc dico cui Cter quod tu. Et si dicas omne pec- i' 'aiocatum eli voluntarium, sed ebrietas φά& illa qus fiunt in cbrieta e n. svnx .eiE pee- voluntaria: igitur. Dico quod a i catum. quid dici tui volitum dupliciter. Vno modo simpliciter. Alio modo propter hoc. sDico ergo si aliena
tio mentis non.est volita limpliciter, tuta si sola piaesentaretur voluntati,voluntas non vellet.Est ergo volita volitione propter hoc, qu ia praesentato potu voluntati, & alienatione mentis ne deserat primum .vult secundum. I Dico etiam 3 illa,quo fiunt ab ebrio 'sunt voluntaria virtualiter, quoJ lassicit ad hoc, quod tales actus sint mali. IVnde quando ebrius et ex culpa sua est ebrius interficit alium, tunc primo peccat Q peccato homicidis, quia licet illud non sit voluntariu sorinaliter, est in voluntarium virtualiter. s Sed da- Dubium bium est: Vusi illi qui in uult alios ad potum quo inebriantur, peccet Dicos sic, si inuitans sciat, vel pr babiliter credat potum illum esse inebriantem respectu illius que inuitat s Et si dicas: ille ebrius quando occidit, caret usu rationi 1: ergo non videtur peccare. Dico quod valet cosequentia.Dico eciam quod ebrii non carent omnimodae usurationis, cum inter multa discernant.' Vnde de ista materia vid edi sunt
cloct.cum ni ultum discrepent ab inuicem. Et per ista sussici emerim sunt solui rationes. Id nitur. C ONCLvs Io responsalis . Homo potest mortaliter pec care it,o tepore, quo non potest uti ratione,
746쪽
Ε Schoe maxime quando hoc proue- ppque fine. IQuarta,quo vel quas G nit sibi ex culpa sua: actus enim qui ter. 1 Quinta,quando. Sexta, ubi. sunt ab ebrio sunt voluntarii in cau s Rima quo supple instrumeto,sa, quia causa eorum, puta ebriatio vel quibus auxiliis. IEt addunt ali
Operationes deliberat re,ct voluntaris fictaei an sim bose ex
qui octauam .squid. IVnde istae eitcunflatiae d fir sida conditiones ac-entales subiecti operationi: ita ui remotis issis circunstantiis adhue torientitas operation is remanet. Dicut in A εκ i τψκ Vtrum opera tamen Φ illa: requiruntur ad hoc tio humana, quae si cum delibera- illa operatio dieatur bona, sed non tione ,vel quae est voluntaria dicatur ut dicatur bona bonitate fiaturae: iii ' esse bona ex circunstantiis. I Argui mollita emfufi stantve licet non sint tur primo φ no; quia circunstantiae de effiatia operationis: tamen vin- non sunt aliae ab actu: igitur.WAr- tur esse de Aentia operationis vi guttur secundo sic. Actus non habet tuosae,quia sine eis non eri' operatio entitate ex circunstantiis, ergo nes; Virtuosa: necessario requirimitur ad bonitatem.In oppositu est Arist. Pio operationem virtuosam, ideo vide- cuius solutione. ' ' i tur simpliciter, quod circunstantia P Ri M o sciendum est,' c5 iter est quaedam conditio concurrens ad HΛricvr assignare septem circunstan humanam operatione Sed circunseptε eit tias ad operatione bonam . I Vnde stantia mobilis est, quaecunque conetrastan- operatio dr bona quando est con ditio accidentalis ad operationem xi dbo se is dictamini recto ita, ς, istam humanam per quam operatio potest ' 'ς formitas est yprie respectus extrin reddi bona moralite vel mala, vel secus, & fundat in operatione illa melior,vel peioritansi in fundamento remoto . S in SECvuno sciendum est, u operatione illa vestita illis' circun- disti cultas est: Vtrum ad hoc quod stantijs tanquam in fundamento actus dicatur bonus moraliter oporpropinquo. Ex quo sequitur, P teat, i adlualiter reseratur in Dcu. Quid tes ista circunstantis d sint, deestr 'Pro cuius solutione ponitur una qui turtio sundamentalis illius consor- dii initio G mentem Sco.l. 2.d. r. b 'umitatis, di per consequens non est quod actus pol referri in finem. 1.in ' ista consormitas. Unde prima cim deum tripliciter factualiter sicut cocunstantia est quis,oportet. n.quod pitans actualiter desine, & diligit L.
si habens libertatem; ideo bruta no nisi, & vult aliquid ppeu'Alio 4 .ipoliunt bene agere,vξ tame quod p modo virtualiteris eqn aliquis inci uniea. ly quis non soluin intellistat Arist. piedo actu intedit sacere sp deu, si quod si homo,sed qualis homo, ut postea cotin uado actu no plus actuavtru exoratus vel psbiter,&se de liter coliderat de deo qa dissicile est' aliis. I Secunda cui. s Tertia,cur i. Q actuali ter conderare de deo qdiu homo
747쪽
A hooperat, tune colin uado illii actu ille actus refertur virtualiter i Deu. Tertio mo habitualiter , qn quis existens in charitate facit ab queactu actus habitualiter refertur in Deu,quia est clunicharitate,qua est principium reseredi. Et peroppositu actus dicit non reserri tripliciter
s. negatiue,pura quando non resertur, neq; actualiter,neq; virtualiter,
licet bene habitualiter, quia faciens est in charitate. Et de illo est dubiu bium Utrum talis actus sit malus puta, qui nec actualiter,nec virtualiter re' sertur in deum .Et respondet Sco. ibir demit no oportet, fit malus, sed dr actus indifferens. IVnde non urquod hns charitatem teneatur,neqῆtentione necessaria, contra qua est peccatu mortale, neq; tentione utili
B contra quam est peccatu veniale ad reserenduoes actus quos facit actualiter, vel virtualiter in deu: Ideo non vi ibi esse aliqua ratio, quae sufficiat ad ratione peccati, neq; mortalis,neq; venialis;sed ex talibus actibus generatur habitus qui inclinat ad tales actus si sunt indifferentes.
IEx quo seqtur quod bonitas, &malitia non sunt priuatiue opposta circa actum bonum moraliter, vel meritorie, ideo actus no dicitur malus eo,quod careat tali bonitate
sed quia no h et bonitate qua debet
habere, mo non omnis actus quamdiu it de debet habere tale bonitate. 'Secudodr no referri priuatiue,
quia non eis natus reserat in deum , sicut peccatum veniale. Tertio co-trariae , qa tollit p incipi si reserendi, puta gram sicut eli peccatum mo
tale,&per ista,&per illa qdicta sis C 'in primo notabili,patet qd sit ditendum ad rationes. Ideo ponit. CONC Lusio responsalis, adhoes actus dicatur bonus mor liter requiruntur circunilantiae,qugenumeratae sunt in iprimo notabilia
aute uoluntario, is inuoluntario, .
de electione sequitur pertra G
tur virtuti ege, is magis mores
iudicare electione , quam op ribus. Lectis cui tu in sinis an nudiorum ad biem. , Qv ERI Tua Vtrum electio
sit ipsius finis, vel medioru ad fine. D IEt xx quod sit ipsius finis, quia eligimus quod non est Ipter alterueligibile,sicut melius inter duo b
na melius eligeremus quamuis non
esset reserabile ad aliud. I Seeundo sie,si eligamus media propter finem, sequitur qd magis eligimus sinem , quia propter quod unum quod tale,& illud magis. I In oppositum est
Arist.in text. Pro cuius solutione. Psti M o sciendum est, quod
electio se habet ad volitionem, sicut in serius ad superius,ita quod omnis Elect io electio est volitio, sed rota econtra. ζ b, 'I' Unde eligibile est bonii, vel apparens bonu. Eligimus.n. quae maxi- habet. me scimus bona. Via nota electio multipliciter dit a volitione. Primo.n.electio capiturr acceptati ne alicuius boni denumero aliquo
rubonoru , & si e requirit plura esse X x x bona
748쪽
. E bona proposita,&tune acceptatio unius illorum vocatur electio.Volitio vero non requirit plura bona,
ideo oportet i illa bona inter quae est electio habeant inter se quadam incompossibilitatem'aliter utrunq; accipimus,& sic inter ipsa nulla es, set electio. I Ex quo sequitur,meliseo. in x. 'gibile est bonum propositum inco-dist 6. q. possibile eum alio bono. I Differt et
unica. a volitione, luia volitio est tam possibi. tum quam impossibilium, vellemus enim perpetuo esse', sed eliqimus, quod credimus esse possibiles, S per nos operabile. s Aduerte tamen, a, dicunt aliqui, relectio aliquado, sed raro eit impossibilium, ut aliqui elegerunt ascendere citu, de turres ad hoc faciendum costru-c xerunt. s Aduerte etiam ir electio F re intrat primam consideratione di deliberationem, utputa quod bonorum est melius & magis prosequibile,ideo que per iram hunt, cum re pente fiant, non dicuntur fieri per electionem .Et illacosiliatio, vel collatio dicitur consilium, ideo quod
est actu eligibile debet esse maecon .siliatum ideo dicit Arist. cosiliabile,& eligibile idem sunt. Ex quibus patet, eligibile est bonu possibile operabile .per nos, propolitum oam alio possibili bono consilia tum secundum,quod in eius pros curionem natus est fieri appetitus,
. & sic patet, ui electio est desidemum tendens in piosecutionem talis bo-n , vel fugam ali citius mali: ' Eligi
mus .n. aliquando minus malu sup
ple sugiedo maius malum. J Vnde nota F electio non est conclusio c.
silii, sed est desiderium illius, per G
iudicem cones usum est ita scilicet, ' consilium cocludit hoc esse saei dum,& volitio qua aliquis vult hoc facere est electio. Dico ulterius, electio non est finis, sed ordinatoruad fine,quia electio est praeconsilia ti,sed non costiamur de fine, sed de his, quq sunt ad finem. Etiam eli. gibilem bonum incompossibile alteri, sed finis salte vltimus nulli est incompostibilis,lieet fines non vltimi possint bene esse incompossibia mulas, ut fines diuersarum artium.
S E C v v n o sciedum est, quod An eonfiincidit una difficultas: Utrum consi
cuius declaratione est aduertendu, ' quod consiliabile est contingens humanum, erabile per nos, dubium magnum,&quaesitum propter fine. ADicitur contingens, quia den
cellariis, & impossibilibus no quo
ramus consilium, si supple quaerens consilium reputet illud else impossibile, per hoc soluitur argum et uride queientibus consilium de conis
fruendo turres tangentes coelum:
illi enim non crediderunt illaese
impossibilia, ideo ischet sic glosari,
consiliabile est contingens supplesecundum opinionem quaerentis cossilium .' Dicitur notanter humanum ideo de contingentibus naturalibus non quaerimus consilium , ut de pluere, niger, tonare, propter . consit tam nostrum non eueniret aliter. I Quaerimus tamen aliquandoliati tu i nati irati ac uenient tempore,quo volumus n ia, operationes iacer Munc costiamur ii sit bonum tunc Dibi
749쪽
A tune facere. Dr notanter operabi- le per nos,i.per illos qui quaeriit coobi cti o silium .s Etli dicas,qusriimis aliqucosilium pro amicis p Respondetur stille, tuae pro amicis fiunt per nos aliqualiter fiunt. I Dξ notante r dubium, quia si quis scire quid sit sa-
ret consilium,io dicit Arist. scosilium est qo. I Aliquando tamen de his i scimus quaerimus consiliu ab amicis ut ipsi credant esse participes nost rq opera tion i s. I Di nota ter magnu. i. notabilis bonitatis ves malitiae,qa de illo,u, nullius est bonita tis,vel malitiae: non qrimus colit tu. I i notanter i situm p p fine, quia nullus 'rit conlilium de fine. sed statuens si fine qrit qualiter melius por terit assequi illii. Et hoc de fine vitii mo, quia pol esse bii de aliis finita Dico ulterius. v define tanu de quo
gratia cuius 'rimus consiliu m,poia
sumus con siliari. Et per ista,& illa,qdicta sunt in primo notabili, potest satis videri quid sit dicendum ad rones. IVnde si in aliquo passu inueniatur,u, electio sit iplius finis dicendu est,q, capitur electio large. Ad secundam alias visum est in in artibus quid sit dicendum. Ideo ponit. CONCLvs Io responsalis: Electio non est ultimi finis, sed ordinatorum ad finem,
medietas est circa timores is audacias, iam is prius dictu est. Timemus autem terribilia, hae
autem sunt, ut simpliciter sic a
cere mala, M. An finitudo' --. CQv A E R I T v R Utru .rtit do si virtus spritalis ab aliis distincta. I Arguitur, i, non, quia sortitudo consiliit in ptoportione neruora&ossium igitur. IIte quaelibet virtus debet esse perfectio ais, sed sortitudo no est huiusmodi, igitur. In oppositum est Arist. in textu, Pro cuius solutione. PRIMO sciendum est,m forti Fortitutitudo qu amor modi s accipitur. Vno quad R modo pro robore corporis, & se no Pμῆ, est virtus. Vnde robur est potentia mouendi alterum attrahentem aut pellentem. IEst tamen aduertendu,
in subeundis periculis belli robur est aspiciendum. Nam secundum robur flec et aliud,& aliud. I secun odo capitur pro firmitate animi in Uomni bono rationis habete dissicultatem,& sic non est virtus specialis. Nam diis cultas in bono rationis est communis cuilibet virtuti.Vnde ad hoc, quod aliquis virtuose operetur oporter,ut sit scies,eliciens,& elicies r
ter operetur. Ideo ad hoc, P at i- - , qua virtus sit virtuose elicita requi . . iritur, quod tam immobiliter,& is, miter iudicio fiat, ut operans velit nullo modo di in ittere eam pro quo eunque , secundum rectam rationem , non debet dimitti neque etii pro morte si hoc recta ratio dictet. ITertio modo accipitur pm firmitate animi in rebus grauibus dissicilibus, Sperieulosis siue sit ibi contrapugnatio licut in bello siue non,& sie est virtus communis , ina
750쪽
que conuenit subire magna laborioca L periculosa propter boneliatem operis.' Quarto modo accipitur Psir mirate animi ratione relata in his periculis, in quibus est contra pugnatio quemadmodum pericula momtis. Et isto modo est virtus specialis, quia in subeundo pericula belloiu, conuenit aliquando superabundare
ag rediendo aut ea,quae non opor . . . . . iti tet,ut si decem aggrederentur mil-- ω, -le,&esse talia via talutis, aut non se' cundum quod oportet,ut si in loco, vel tempore non oportun is fieret aggressio,non oportet quod . portet,
ut si propter inserendum iniuriam, S non ad repellendum eam,aut si P cupiditate propria.& non pio solute communi etiam contingit deficere, F ut si quis nollet subire aliqua pericula,.ergo si contingat in istis errare conuenit habere habitum quo inclinemur ad subeundum pericula in bello cum debitis circunstantiis.. SECvMDo sciendum est, Fortitu ex. dictis sequitur, quod Ertitudo i aliud ' virtus non qnod tollat impedi-Vii in ope nentum quo impeditur recta ratiori baiulua in operationibus suis, sed quia ponit rectitudinem in operibus humanis. J Ideo male dicunt illi,qui dicunt quod sertitudo est virtus,quia tollit impedimentum quo impeditur ne recta ratio ponatur in operibus humanis propter aliquid dissicile,quod incumbit. Et dices. Vtrum sit virtus specialis ab aliis dico quod sic,quia. Habet specialern mat viam. actus speciales ab aliis virtuMbus, Vnde materia eius est periculum contingens in bello, actus ei us a sunt subire, vel non subire huius pericula consermiter ad dictam en re- .ctae rationis. Sed dubium est, vitullit una virtus, vel plures. I Etur , I non sit una, quia ibi sunt plures politiones extreme, caudaciae, & conardiae, S ex alia parie timiditatis,&intimiditatis, ergo erunti plures
habitus medii. solutione supponitur, quod non oportet semper habitum medium tantum habere duo extrema immo potest habere infinita.f. tot quod sunt circunstantiae obseruandoquia fin cuiuslibet obseruatione contingit peccare,vel in maius vel in minus. I Aduerte ulterius, i, si per audaciam intelligamus habitum inclinantem ad excessum in audendo & per timiditatem habitum inclinantem ad excessum Hin timendo,tunc opponuntur, S simul stare non possunt, quia multa nomina virtutum,&vitiorum desiciun ideo homo non potest bene larui sine specificatione. Vnde per auaciam debemus intelligere excessum in aggressu, & per codardiam desectum in aggressu, & per timiditatem excessum in susa, vel desectu in expectatione,per intimiditatem desectum in fuga vel excessum in expectatione, & tunc audacia proprie non oponitur timiditati,sed cohardiae, & intimiditas timiditati. sEt quando tu dicis, ergo istarum oppositionum erunt diuersi habitus in dii dico 3 non;quia illi operationes sunt diuer' propter hoc ν attendutur secundum diuerias circunstandicias, quas Omnes simul una virtv