장음표시 사용
51쪽
I De consiummatione mundi certitudo temporis, quo Venturus est: nam ut Adris ρ, benὰ dixit B. Aug. In omnibus lictis signis quae me
vangelio ponuntur,me ad urbis excidium, siue ad orbis totius exterminium pertineant,sunt qVaedam, qua sic se habent anui sunt obscura. t vel labori sumst ea diiudicare, vel temerariam,quamdiu n5 inteliguntur ide his aliquid desinire: nam quod ad sui aduentus tempus pertine haec habet Marcus. De die autem illo vel hora nemoscit, neque angeli in caelo, nessi lim, nisi pater. Et hoc fortassis, ne dilati uti audacius signis auditis nouissimi diei, certum, & praecisium terminum inquir rent. Praevenit igitur Christus dicens: de die discipulis autem illa nemoscit. Quasi dicerei,de die nouis-ςμPqβμ' sina, post q tot annos vel dies Ventura sit,
non est quod scrupulosius perquiratis: De die, ode,soh nimirum iudicij, ut omnes expo praestin nunt, non urbis euersionis, nemoscit. nullus homo scit, sed neq; sciet. Atque hac atione declinavit Dominus interrogationem distipulorum . de die iudicij
importune quaerentium, sat esse ratus, quod scirent postsigna venturum esse , unde dixit: ara is vos, cum videratis haec omnia, scitote qVia prope est intanuis. Caterum, quando haec signa incipercnt, quantum esset inter unum signum & alterum, quantum inter Vltimum,& eius aduentum intercederet, subticuit,quia non expcdiebat eos scire. Et ut seipsum magis explicaret, expretiissimis exemplis docere voluit, neminem hunc diem ultimum
M' posse praesentiscere. Erit, inquit, aduehis3 Dο-
52쪽
mini, ut diluuium, ut fur in nocte, ita venisti. i. Thes spisulgur ab Oriente: ut aues laqueo, sic homines z- λι. inuoluentur aduentu inopinato. Et ut omnem A postolis conqueredi occasionem adimerer, bubiunxit: De die autem illo, vel hora nemoscit. M Ni ivum angeli in caelo, Oc. Ac si patentius dicat: si non reuelatur vobis dies illa, non est quod miremini, aut permoleste feraris: nam Pater meus ita inius cognitionem sibi reseruauit, ut ne Angelis quidem creaturis nobillissimis, &aui diuinorum solent esse mysteriorum con-lcij. voluerit esse manifestam et nam quae soli diuinae potentiae subiiciuntur, & ex simplici diuinae voluntatis libertate dependent, cuiusmodi stini initium, &consummatio mundi
oli creatori,non creaturae cognita sunt, & explorata, i
Si ergo ne Angelis quidem, hic dies reum latus est, quis sibi reuelari postulet y non est quod dicat Calculator, aliquem hunc diem
praesciturum. De modo,quo Christus ad iudicium venturus est,accuratius loco opportuniare disseremus. Antis. io Ex sim dictis sat compertum habemus, quod nec ex modo,quo Christus Apostolis de coim ummatione mundi interrogantibus respon-lit: necetiam ex modo,quo ad supremum il-ud iudicium vetiturus est, sciri possit dies no- aissimus. Verumenimuero cur Pater solas dicatur sci Mis, recitem hanc attentiuscule hoc loco dispici-mdum est: certum aute est, quod ab hac cog-
53쪽
nitione non excludatur filius,aut Spiritus sau.ctus: dictio enim exceptiua, Solas,in re essentiali, qualis est cognitio extremi iudicij, alias diuinas hypostases nequaquam remoue hinc
γςgula dς regul at Qua dicuntur secundum substantiam, dereisoni,. omnibu personis dicuntur ct ingulatim, ct simul, ingularites. Potest& hic patris nomen pro diuina na tura, in qua est Pater, & pilius & Spiritus sanctus accipi, atque sic ab hac cognitione crea tura dumtaxat arcebitur:in eum enim sensum interpretamur illud : Pater noster qui es in coe Iis: nemo enina non scit fidelium orationes
non ad Patrem solum, sed ad filium etiam, &Spiritum sanctum dirigi i Non igitur hic a ri 3 - cipitur pater, pro sola Patris persona. Et ita intelligit D. Aug. dicens particulam illam, So-
Ius, non excludere eas personas quae sunt eluceu,rido dem naturae cum Patre.ssed res creatas, nisi se dieitur mo sit de actione, quae conueniat Patri ratio- . ai ἡ ne personae, non ratione essentita. Quia i - Mn εκ ' tur scicialia conuenit patri, qua Deus est,noris ii' .4 qua paror hinc non reuciuntur filius , aut spiritu, Spiritus sanctus, cuna Solio pater dicit aliquid Doctu . scire. Sermo itaque de notitia naturali est, cudicitur, pater sulus scire t solus enim Deus nouit sua naturali notitia momentquae posuit m uapotestate: nec aliquis naturali sua lcientia, nouit consilium Dei , nisi Spiritus Dei.
Sed alia ad huc sese ingerit dissicultas, qua
hic non est silentio pra: ei mittunda, cur apud Maro
54쪽
Parsprima. arcum dicatur, filiis nescire diem illum: Veia C pi eres codices Graeci ut testatur B. Ambro. non lavi; nabent,quod nec si lius scit sed non mirum, si , Ti. s. oc salsarunt, quia scripturas interpolauerunt cap.8.iuinas:Donemus tamen ab Euangelistis scritum, nam hanc particulam apud Marcum mper lectam fuisse pro comperto habetur: ao apud Matthaeum olim legi consueuisse tantur nonnulli. Quomodo ergo diciturius nescire Hac in re dissentientes sunt DD.ntentiae.
usidam de filio adoptiuo hoc intelligunt, ,c est de nobis, est enim Christus filius Dei a Ei
turalis, & ueternus, non adoptiuus: sed per- Ri. v ram , nam satis adbptiuos filios exclusit. ando dixit nemoscit. Dixerunt alii hoc dici, quia Christus non ibat practice, necdum enim diem illum se
at, nec iudicium exercuerat, non Venerat uidem tunc iudicare mundum,sed siluare. .3. At pariatia hoc habet sirn talis, neque e- .a Apostou cupiebant scire practice,sed th
Alii volunt , quod Christus non sciebat 'iomo, id est humana scientia, sed diuina
elatione, verum hoc non satisfacit: quia si- nouit, quoad diuinitatem spectat cognite tibi naturali; ita quantum ad humanita-CXCO , quod communicata est ei omnis alia,per unionem animae ad diuinum ve
russerunt nonnulli, qLod Christus dicatur mi
55쪽
ιδ De consummatione murari restire diem iudicij, non solum ut homo est, sed etiam quatenus Deus est; filius enim ut
Deus, quemadmodum essentiam diuinam noa se, sed a Patre habet, ita & scientiam, iuxta illud: mea doctri mea. sed eius qui misit me. Hsc etsi vera sunt minus tamen faciunt ad re, quia hoc non esset peculiare, cum omnium quae filius nouit notitiam a patre acceperit, a quo & essentiam habet, & tamen hic peculiariter loquitur de die iudicij,quas sit ignota, di caetera se scire insinuet. Deinde modum, quo diem illam sciret Christus, non inquirebant Apostoli,sed diem illum exoptabant sibi manifestari. Opinis. Sunt qui dicant, quod Christus sciuerit ut iudex, non ut redemptor, sed reiicitur haec opinio: Christus siquidem in initanti conceptionis suae sciuit omnia scientia visionis, quae Deus fecit, & facturus est; non tamen sciuit omnia scientia simplicis intelligentiae; sciuit igitur die illam vi reduptor. Deinde A postoli non de modo,sed de reipsa crudiri cupiebant. Q. Opinio. Interpretantur plures,quod Christus dic tur nescire non in persona sua, sed in persona ecclesiae: dicitur ergo Christus nes ire, quia membra corporis Christi, id est,ecclesiae, nesciunt. Caeterum quando Christus dixit: ne scit, satis omnes qui sunt in ecclesia, exclusisse videtur.& idco,quando dixit neque lim, non potest ecclesia significare. Has i a dictas opinia In cap. ones Salmeron, & aliiDD. ad quos Lectore a-. madamus,& fusius coplectunturn examinat
56쪽
indem quidam haec Christi verba expo- , nunt , quod nesciebat Christius diem illam ad opinis manifestandum discipulis:sciebat, sed non vi HO ' δε
reuelaret Atque haec expositio,& verbis S in-
me congrua : nam passim scicriptura loqui- fumii tur: Nun a at cognoris quod timens Deum, hoc est Hieran ad ostendi tibi,& alijs quantum me colas: Et alibi: adhuc multa habeo vobis dicere, hed nonpotestis ,ortare modo. Dixerat eis quaecunquo audiue' Aufi L. rata Patre, ut ibidem habetur capite praecede deten. Θ i, nimirum quae illos expediebat scire, nec . alis nim eis omnia simpliciter indicauerat: ita& Gen adiaoc loco vult Dominus reddere causiam cur μ' xo
aon manifestet diem illum, & dicit causam se, quia non scit, hoc est non didicit hoc a Pa
re, ut reuelaret illis, sed ut sibi hoc secretum ruaret. Hoc B. Gregorius similitudine illu- ωὸ υψε.trat: Sicut, inquit, nos diem latum dicimus, non adhu-
uod ipse dies la tu sit, sed quia nos latosfacit: 'c die tum Est quod ipse nesciat diem quia huncscita
minviae permittat. Optima nouerat diem il-im, sicut de alios,non tantum ut Deus, sed eam Vt homo, quippe ludex erat;iuxta illud olectatem dedit ei iudicium facere, quia filius Ioais., ominis est. In cuius rei fidem multa signa currentia iudicis die nobis praedixerat, at sciebat ut evulgaret.Vt igitur legatus aPrinye ad alterii missus, cataratu loquitur,quae in andatis habet, reliqua vero, etsi explorata, comperta habeat,dicit se nescire, nec tamen
emit , quia de illis uinandi non habet
57쪽
mandatum.Eodem plane modo,Christus ori nta quae accepit a Patre nota fecit nobis, diem vero
iudicij subticuit. cur hoc' quia, ut mani festaret in mandatis non habebat: quia non sic sci- ebat diem iudicij, ut eos canotitia impertiri
contentancum esset: quippe expedic bat ig- norarent homines diem ilium, ut semper incerti, ac trementes sic vitam, moresque conformarent, quas proxima die ad tribunal iblud horrendum rapiendi. Vnde merito iamdudum explosa est PS PP. impia Ignoitarum haeresis, qui asserebat horam iudicii Christo esse henitus ignotam, di simul rotunditur' tam antiquorum, quam
nouorum Arianorum obiectio, hoc enim lo. co Utebantur tanquam ariete ad illibatam desilio Dei orthodoxam fidem concutiendam: nam sic ratiocinabantur: si aliquid ignorat filius, quod Pater nouit , quomodo cum illos eiusdem deitatis esse potest ' Cἡte uni Christi Domini animam a mo- mento suae in corpuscillo infusionis certo, ac manifeste cognouisse diem, & horam iudici, & per scientia insusam, praeter omnium Theo ologorum miram de hac re consensionem, deo exploratum, constitutumque semper in
ecclesia suit, ut sit haeresis aperta illud velle
negare. Cum id quoque in sexta generati s
nodo Constantinos'. actione is. in oratione Sophroni j, quae approbata est act. q. desini tum esse nullus ignoret. Iam ad Calculatorem reuertamur. Licet,
58쪽
christus dicat: nemo scit, non dicit tamen ne sciet.Quam imprudenter haec verbis Chri- Η addat & impie suae cauillationis ariete nitatur ipsius veritatis aeternae murum firmissi- Num labefactare, ex iam dictis ruinis sit eui-ientissimum; nam spe Christus dicatur nenire diem illam, quia videlicet in persona ec- lesiae nescit, qu0d asserit sexta opinio falsissi-aum est quod infert, nempe sciet aliquis dielum, in toto .enim partem,yt ait regula iuris,on est dubium contineri. Si Christus diem illum nescit, ut dicit ulti- a opinio, qui liis aperire, & reuelare non est, etiam Distatis, clemeritatis traducatur cesse est Si Christus non scit ut revelet, iis reuelabit' non Angeli, licet alia soleantanifestare, quia nesciunt : non homines, ta nemo sit: non daemones, quia ut post dimus, diei etiam illius sunt insci, o . Porro sicut nemo sciebat diem iudicii qua-. haec Christus suis denunciabat Apostolis,& nemo sciturus est; ratio est euidens, quia
licui hoc aliquando reuelandum erat, non- i
tunc Apostolis de die illo Christum inquiritibus. reuel ri dignissimum erat auarcum ita se habeant, satis ostensum esteinceps ostendetur,ineptam,ac falsam esse itionem illam a Calculatore excogitatam. a de die illa nemo sit, aut scire potest. illiusique cognitio cunctis obscura est, & inco-a, &solius Dei notitia , quasi signaculo dam obsignata clauditur: quippe hoc pro-
59쪽
prium est, ac gequinum diuinae naturae Ut nuturali & ingenita sibi scientia noscat te ora, o momenta,qua posuit in sua potestate. Fuimus in hac Christi responsione expendenda plusquam par est fortastis prolixiores: Verum quia quae diximus ad eorum, quae deinceps tractabuntur intelligentiam, viam ste nunt,& complanant, vix paucioribus fuerunt haec perstringenda
Calcul. Deus potest quando videbitur e*pedire, sevis fidelibub diem talum manifessare, sicut i se diluuium, ac Loth
subuersionem Sodomae reuelaui .
R Iam diximus,quod Christus diem illui
non iciat, ut patefaciat, & alus revelet. Haec quam adsert Calculator coniectura exigua est admodum, ac mendica , vim quam de facie habere videtur, nullo negotio conuel
De reuelatione tam Noe, quam Loth facta nullus cs ambigendi locus : haec enim expresie diuina eloquuntur monumenta . Noe quidem di iuuium his verbis praedixit DominuS: non permanebit Spiritus meus in homine iuaternum, quia caro est, erun1 dies illius centum vigint annorum. His etenim verbis non doterminatur humanae vitae tempus post dilu-
60쪽
ullum suturum,quis enim perplures homines, etiam sinito diluuio vixisse diutius ignorarit' 'Sed praefinitur tempus a diuina sententia lata usque ad illius executionem, in quo poterant
homines, nisi peccatorum usus illis sensium ad
emisset, reiectis vitiorum faecibus, quibus tuc ante di
mundus totus adspergebatur, ad meliorem se
siugem recipere, & virtutum splendidis orna inuolui mentis sese cocinnare. Hoc siquidem tempus praestituerat Deus, ut homines, quos pudorypeccandi consiletudine non abducebat,saltem in nundationis uniuersalis.timor ad saniorem
Tunc θεοδ. δα l ac suturae alluviei praescius Noe declamatoris sungebatur officio, quem non immerito B. Petrus p aconem Vocat iusti- Uaeris,. quia suo exemplo pth, ac iusia viverent, a. Pet. a. tortuosos suos mores castigarent, quoscunque monebat. Verbo quoque caeteroS collo tabatur,ab inueterato errore & impietate, recederent. Quin & synchronos arcae fabricacito redirent ad cor instrucbat, ut merito Vocatus sit deucaleon ἀπο- hoc est vocando,ut interpretatur T heophilus. His suc- Aisibi acinit Sybilla. inm. Collige Noe tuis vires, populo 1 moneto
omnes,ut mores villientserventur ut omnes.
Quodsi non curent,ut mens est laua malorum, Omnegentisperdam alluviem molitus aquarum. Imo resert Iosephus, quod Noe facta Giga- Lib. r. m tu indigne,&moleste seres,suadebat,ut in me-- hlius volutates,ac opera sua transmutarsit, ver i