장음표시 사용
591쪽
Pars secunda. IZ ad hanc usque diem ex ipsis caelorum graris exhibere non potuerunt. Immo in suppu- tandis mundi annis semper varij fuerunt, ac discrepantes, ut res ipsa comprobat luculentissime. Contra hostequenti antithesi con
Non potes haberi cognitio finis seculi
per rationem naturalem. . Bseruandum imprimis finem saeculi, & Finisse ν diem iudicii, & diem resurrectionis ge-
ANTI THESIS SEXTA.neralis pro eodem a nobis hic accipi, ac pro- die, inde si quis unum nouerit cognosceret & al- x vx ς' terum: & Vno ignorato, ignorabitur & alim pro eodε rum. Nullum autem horum determinate sci- accipi ἀ-
Deinde considerandum, quod finis seculi rini, A. rationabiliter sit hominibus ignotus: compa- euli horantur enim aetates seculi cum hominis stati h
hus : In seculo autem aetas ultima est, quae incipit ab aduentu Christi, & usque ad finem saeculi protenditur, & senectuti hominis correspondet . quae usque ad eius interitum perdurat. Caeterae autem aetates cuiussibet hominis, λεα um hoc est Infantia, pueritia, Adolescentia, Iu- seeuli euuentus, virilitas determinata habent principia finesque determinatos: scimus enim quo eoparatio. anno hominis quaelibet istarum aetatum in-
592쪽
duratione maioreaeteris omnibus esse pO Fest.
I De consummatione moricipiat; & in quo siniatur , nec ignoramus
quot annos quaelibet harum statum decurrat, quo anno incipiat ipsa senectus: at quo anno finiatur, latet nos penitus,quia terminus eius
mors, hominis ; & ideo compertum nobis non est quot annis ipsa defluat. Eodem modo de aetatibus saeculi iudican- .dum,nec enim sumus inscij, quo anno qua libet illarum coeperit, & quo anno deserit, quod tamen intelligendum de cognitions probabili, non de certitudine infallibili. Quod ad ultimam saeculi aetatem attinet, quae cita natiuitate Christi, scimus quo anno V, derit initium: At quo desi net anno, quis h. minum scire potest ' .Ls ctiam alia communis proprietas, qu0d in nomine Vltima aetas , nimirum senectus, sit intcrdum quantitate maior omnibus ali, simul sumptis: Nam incipiendo ab insantia rvsque ad principium senectutis, complen- tur annis septuaginta, hoc est,non pertingunt usque ad annum septuagesimum, secundum Vnam computationem; & tamen sola sene
ctus interdum durat plusquam septuaginta annis, ut in illis patet, qui ad centesimum& quadragesimum annum vitam perda
Eodem plane modo haec ultima saeculitas duratione maior potest esse omnibus aliis aetatibus simul sumptis, id est, ut duret plus' quam quinque millibus annorum , tot nim a creatione mundi usque ad Christum
593쪽
Pars Secunda. 7st inters uxisse autumat Calculator. Sicut senectuti no sunt aliquot anni, aut meses, aut dies definiti, noc secundum naturam, id est, spe ciem totam,nec secundum individuum, ideo potest esse longa vel breuis , neque ratione colligitur duratio eius. Hinc Ahryli . quaest. aetas, inquit, ultima, humani generis,qtra incipit ab aduentu Dor Ani, a que ad finem seculi, quibu3generationibus computetur incertum ent . cuto senectus, quae est ultima aetas hominis, non habet determinatum tempus secundum mensuram aliarith cumquandoque sola teneat tantum temporis, quantum reliqua omnes aetates.
Sciendu tertio quod sinis huius aetatis, licet a multis cogitetur, suspicetur & timeatur, a nemine tamen inuenitur, aut cognoscitur. Nam si prs sciretur aut posset pr sciri.hoc maxime esset per doctrinam sacrarum scriptura- ruri aut perspeciale reuelationem, Vel per ra- tionem naturalem, sed nullo istorum modoria cognoscitur: de duob. si quidem primis modis ex lictis iam constat, de s. nunc agendum. Quod igitur naturali ratione finis saeculi sciri non possit probatur : quia ratio Omnium , quae cognoscuntur in natura , des initur ex habitudine motus coeli, per quem operantur omnia naturalia, & omnia consistunt in quadam periodo , ut dicit Philosophus, Vnde sit, ut ea quae nullo modo mouentur, etiamsi sint ipsa mouentia , Physicae non sint considerationis . Et quo
niam sinis mundi , & dies Iudicij , &
594쪽
cessatio omnis motus sunt idem. Qui natur liter scire desiderat tempus, &diem iudicii, ' ' i sinem etiam istius motus cognoscat necessedi praesup- cst: nec enim temporis determinatio habcri histi .hὸ potest, nisi pzr motus determinationem: Estini, ip enim tempus numerus motus.
sv mo Caeterum quia motus non est sutipsius causa, aut mensura, hinc sit, ut peripium pra Finis mo cognoici non postit, quamdiu sit duraturus:
..' in,' a & quia ignoramus determinata quantitatem' motus coeli, sit cliam ut eius finem nescia-
Sed nec ex conditione motus coelestis sciri potest determinato finis eius,& patet eundenter, nam motus ille circularis est . In ci culo at tem non est principium neque sinis: potest igitur semper durare, cum non habeat ubi finiatur. At de motu recto aliter dicendum : habet siquidem ubi incipiat.&ubi te minetur, nec extra terminos mobilςs progreditur. Itaque motus rectus non potest esse in infinitum.
Vt igitur possit de fine motus coeli haberi cognitio,hocvel per motorem ipsum aut m bile fiat oportet. i horis, Per motorem non potest sciri determin test seni Q sinis motus & mundi. Philosophi volunt,s' φ' quod motor Coeli seu Intelligentia immat rialis naturaliter iuxta vires suas moueat, &ex hoc ponit regularitatem & uniformitatem motus, cum sit infatigabilis. Fideles vero &Christiani docent Intelligentiam, non natu raliter
595쪽
uere: quia est agens liberum; & tamen quia est naturali- agens infatigabile potest mouere uniformi. ter& regulariter, vult siquidem mouere eo mouet. inodo quo mouet. Et si Voluerit velocius, vel tardius mouere, mouebit, si cessare cessabit. Et quia circa ea, quorum principium est voluntas, non datur ars, aut scientia, fit ut etiam non possit dari certitudo de duratione motus coeli. Itaque non potest sciri modo naturali quando cessabit motus coeli, aut quando eritdies iudicij. Immo necAngelos hoc scure superius ostendimus, Thesi 9.
Nec per mobile ipsum potest sciri finis b .hou
motus illius di Corpus enim coeleste aptum icuur est, ut semper moueatur, quia est circulare corpus, motum super axem & polos suos Sed& incorruptibile corpus est, quia nec elemetum est,nec elementatum,potest ergo durare in aeternum .Hinc naturales Philosophi ignorantes causam inchoationis motus, dixerunt motum & mundum esse ab aeterno, ut hab
tur 8. Phy sicorum. Quae cum ita se habeant, planum est ca sim naturalem in ijs definiendis non habere. locum, quae prorsus inualidam mentis nosti et aciem transcenduut,& quae ex nutu meroque diuinae voluntatis imperio dependent. In robus fidei non rationibus utendum huma- ,
nis, scd aut scripturae aut Ecclesiae auctoritate.
596쪽
Immo magnus ac periculosus est error, magnitudinem,& mysteria Dei, nostri intel- lectus capacitate velle metiri, cum multa o- peretur Deus, quae homo capere, aut plene intelligere non potest : quin imo si natu- ram, ac potentiam Dei penetrare posset in- tellectus humanus, ac comprehendere , si queretur necessario Deum non esse Deum,q ita non esset infinitus, aut certe infinitum esse intellectum humanum , quorum trumque absurdissimum est , ac falsissi
H uic non absimilis apud ladaeos dis scultasi dii, id. exoriebatur de tempore aduentus Messiae, quod nec ratione, nec scriptura posciat iri , ἡ d x xivina ς praecognoscere, conabantur eo- leuibus. rum nonnulli per sagma coeli tempus illud
praescire: Dixit ergo Christus illis. Non pos
. se ratione naturali pervestigari, quando venturus esset, quia hoc ab agente libero depen- Muriis. debat: Faciem coeli, in qui iudicare nostis, gna temporum non potestis scire, ac si dicat ape tius : Signa ex coelo: habere non potestis, quiabus tempus, quo Messias Venturus est, praec gnoscat': Et quia sinis saeculi, & cessatio motus coelestis est ab agente libero, ideo non potest vel per rationem naturalem, vel per si naccelestia praecognosci. Q
At dixerit quispiam : Status noui testamenti fuit in veteri adumbratus at scimus quanto tempore durarit vetus, cum sectandi Vnam
597쪽
unam computationem eamq; veriorem,st da- Ari, ata lege Moysi usq; ad christi mortem: a quod i lege nouum habemus testamentum,suxerint anni ki'u ili is o. ut alibi adnotauimus,scilicet Thesi 9.er- Chiniu. go etiam detcrminath scire possumus durationem noui testimenti,&ex consequeti finem seculi, nouum enim testamentumvscue ad sinem durabit iuxta illud: Ecce ego vobiscum uin Mati Omnibus diebus usque ad consummationem δε-
Respondeo, licet status veteris testamenti satum noui praenunci et in generali; non tamen in speciali singula singulis resipondent, . N in rcbus, & in temporibus praecipud, cum omnes figurae veteris testainenti fuerint in Christo completae,& ideo non necesse est, Vt statu, praeci e status unius ic stamenti tot annis dii 'nouite'
ret, sicut alterius, & hoc res ipsa maniscue : ' ἴ''
comprobat, cum duratio noui testamenti annos, nomaior sit, & a Christo nato iam computetur annus 1616. in hoc igitur standum quod nul- eieri, la ratio, aut coniectura susticiat ad certitis ςβ- dinem temporis,usque ad finem mundi comprobandum.
Ex dictis quoque manissestum fit, Astro
logos illos toto coelo , & terra aberra iei ii sinis
re, qui ex constellationibus, aut ex astrorum iςς ιιι motu, situ, coniunctione, audent mundo perituro certum diem , aut annum desinire.. Et in hos, non Vno in loco inuehitur scrip tura . sic isaias: Stent O saluent te augures Curii, qui contemplantur bdera n ex eis annun-
598쪽
consummatione munHMarent ventura tibi. Vbi o. Vertunt. Astrologi caeli. Et addit Hier. Qui vulgo appellantum M thematici, ct ex astrorum cursu res humanas regi arbitrantur. De fudiciarij ergo Astrologis haec interpretanda sunt. Ex astro- Porro DD. omnium consensu asseritur, δμ ' quod Astrologi futura contingentia, quae ex
,ut non humana libertate dependent , ex astris non Πῖψse possunt praenoscere. Nam corpora coelestia in intellectum,& voluntatem directo, aut noob i cessario motu nihil influunt. Vnde sic arguarito thod. mentatur Damasci Cum Coelum, inquit, necescap. - farib ac naturaliter agat, sbumanae actiones coelesti vi adnumstrarentur ton essent libera sed niturales; nec homo ageret, sed belluarum more M. geretur, nullassi siveresset ratio consiliti nulla cK saut meritum. Quae om n ia absurda sunt & impia. Possunt tamen corpora ccelestia moti ne indirecta,id est remote & ex accidente vo- luntate inclinare , interuentu organorum corporis,& potentiarum eis inhaerentium. Si icitur astra in voluntate humanam du
recta non agunt, sortiori asseritur, Astrol gos non posse ex astris praedicere futura, quae ex sola Dei voluntate pendent, cuiusmodi est consummatio saecul i: Nam liberior est Dei voluntas, multoque coelis su perior,quamu luntas humana . Est etiam longe impossibilius;quia de homine aliqua saltem coniectura sorte sumi potest, propter actionem coeli in corpus, cuius inclinationem solet sequi an,
ma: At Dei voluntas omnibus modis at ior
599쪽
Pars Secunda. est, & neque direm,neque indirecte, neque per se, neque per accidens eam possunt co pora coelestia inclinarer sed ipsa dominabitur astris. Vndest, ut etiam ipsi naturales effectus suturi ex necessaria influentia coest,praedici nos ossint ex astris, cum tanta certitudine, vino
iii it subiecta mutationi, &desectui , si eos
Deus voluerit impedire , subduntur enim astra diuinae prouidentiae, nec sunt elusinodi csfectuum prima causa. Mcrito igitur hos Iudiciarios Astrologo; Christiana,& vera pietas repellit, & damnat;& licet in suis praedicationibus expresse addan se non affirmare id tanquam certum; nihilominus coram Ecclesia non excusantur,
sed puniendi sunt, hoc declarauit expresse
Sixtus Ouintus dicens: Statuimus, ut contra facientes iudicia ct natiuitates hominum quibus defuturis contingentibu succes ibus, fortuiti que casibus, aut actionibus, ex humana voluntate tenil tibus aliqui leuenturum a irmare audent,etiamsi id e non certo a Cirmare asperant, ali protestenturo c. inquirant O procedant,ct in eosseueriincanonicis panis, O alijs eorti arbitrio animaduertant.
Incertum prorsu est, quando numerus Ege sex misitum annorum quos Chiliactae Rabbitu ad Eurationem mundi requi-
600쪽
runt complebitur e se per conse
quando septenarius annorum misienariusimhoabitur.
PRiu quaedam sunt praemittenda,
haec confirmetur Antithcsis. quam pinionem , asserentium mundi aetatem: sex annorum millibus ab ipso sito exordio, ad fi- .nem usque duraturam; in quam sententiam perplures grauissim i viri, ut in prima huius . Th. sis. tractatu parte diximus,conspirarunt: hi enim sex dies operationis diu inp&septima quietis, frustra contemplantes, & cuilibet diei chilia- dem superstitiose fatis assignantes,' mundi aetatem sex annorum millibus determinarunt.
qui frigidis etiam coniecturis vaticinantur sex mille annos mundo esse a Deo assignatos, de quib'superius egimus.Thesi is. Cui Caba. listi. illud, quod a catholicis D D. dicitur: nempe 6. mundi esse States, & temporis huius nostri saeculi articulos. Dicimus quidem sine errore quod ad instar sex illorum dierum,sex quoque aetates saecula distinguantur sed non dicimus quod ipsae se aetates in sex millibus annis deici minentur, id est, ut unaquaeque aetas millenario annorum tramite dirimatur . 'Nec in illo prophe' tico testimonio aliquid de statum distinctione memoratui:Dictum est effinissal. 8' Mi