장음표시 사용
621쪽
Pars secunda. sordictum in Concilio Lateranens ultimo, sciasione undecima, ad hominum effrenam i meritatem proterendam , cuius initium est: Superna Maiestatis, cte. ubi inter alia haec habentur : Mandamusique omnibus, qui hoc onus praedicandi sustinent, quique in futurum sustin bunt, Vt tempus quoque praefixamfuturorum ma- Iorum, vel Antichristi aduentum, aut certum d em iudici, praedicare, vel asserere nequaquampr fumant chm veritas dicat: Non esse nostium nosse temporasiel monenta, qua pater posuit in sua p
Nostram autem antithesim docth Diuus Thomas in . sentent. ratione diuinae Virtu- tis & potestatis, hoc modo corroborat, & cur sibi diei ultimi cognitionem supremus rerum rcctor reseruarit, ostendit: Finis,inquit m i
Ia virius creata Deo cooperata est; mundus enim
exsola Dei potentia originem habet: mis ergo inu di a nullo intege tu creato praenoscetur, sed solum diuina seu sternetur voluntati, ac potestati: iuxta illud: Non est vestrum nosse tempora o momenta, qua Pater O c. Vt igitur in symboli exordio, prositemur ut solii nos credere Deum esse creatorem coeli & ter- ὸ Ii di rae;sic in ne ciusdem symboli,credimus De- Deus, seum esse mundi consummatorem,carnis sic. re I irrectionem praedicantes. At articulus sidet minor. ratione aut demonstratione no probatur: Essenim Hes argumentum non apparentia. Heb. II. Sed acutius hanc adhuc rationem,non tan-Ii tua
622쪽
De consummatione muniuitum ratione potestatis, sed etiam si ientiae di uinae illustrat D. I hom: Dominus Dem,inquitum per suam potestatem ac sientiam res omne producat, potentiam suam mul es fientium, fuisaliquando communicat creaturis: potentiam quidem dum rebus virtutem tribuit agenti, o res a-ti m quarum sunt causae siendi: hientiam, dum rerum cognitaonem j lem diuinitus in ollat.
operatur Sed ut quandoque communicat, ita ct quan quiridis doque isili potentiam scientiam res ruat: naim medi- operatur quaedam nullis alijs causis concurrentibus: similiter coenosiit quaedam, qua a nullo puro
integritu cognoscuntur. Eiusnodi sui quae oli dismae potestati subiiciuntur, ct qualis est hac nouissima diei consiummationis seculi cognitio. Et quia haec exsola Dei voluntate dependet, conuentem est ut solus Dei 3 mrendi nem fiat, antequam eueniat. quod si reuelaret,non sciret ipse seliis,& ideo expedit ne talis reuelatio fiat. Itaque dies noui stimus cum ex voluntate diuina pedeat, quae nobis reuelata non est, &non potest ratione inuestigari, soli Deo,non Angelis
aut hominibus notus est. Tria reid Tria vero rerum genera esse videntur, quae omnem creat gnaturq intelligentiam ex- feendunt cedunt, ut docte Pererius in illa Danielis 1. humanu. verba adnotauit: Ipse reuelat profunda, ct abscondita, ct in tenebris conmituta. Vnum est rerum supernaturalium, cuiusmodi sunt mysteria nostrae fidei, ut trinitatis,incarnationis,
Eucharistiae,& dicuntur profunda.
niterum eorum quae vocantur arcana co
623쪽
dium, uti sunt propriae voluntatis re inteli eius actiones,& nominantur abscondita. Tertium est eorum, quae in scholis appellantur futura contingentia ; quae nec sunt et v, nec suerunt unquam,nec in causis suis d terminate continen tur, ob idque certam cognitionem parere non possunt. & dicuntur in tenebris abscondita. De his Propheta Isaias cap. qs. Annunciate, inquit, quaesuturasunt, Osciemus quia Dij estis. Et Ierem. 17. Prauum est cor hominis,ct inscrutabile, quis cognoscit illud' Ego Dominus scrutans corda, probans renes. Nemo etiam inficias ierit, quin praeter hac varias λmundum consummandi potestatem, etiam .. variae ac multiplices sint ipsius duntaxat Om- rationes nipotentis Dei operationes. Cuiusmodi est . creatio: nam inter ens & nihil est infinita di santia, hinc proditistio creature ex nihil est potentiae infinitae, quae soli Dco conuenit. Vnde per Prophetam isaiam cap. 4 .ait: uosκm Dominus exrendens solus coelos,stabiliens re
Eiusmodi est recreatio impii, siue iustifi- Iustifiea. catio: Dei est enim remittere peccata princi- '' pallic & effective.Eiusmodi est saluatio: Ego saluatio. fam Dominu ct non est ab , mesaluator,ait per Prophetam liniam cap. 43. Dominus. Idem Praedestrudic de praedestinatione quae soli Deo nota est.' μ' Sed & miraculorum operationem, cui, nisi Miraeu- Deo attribuemus qui facis mirabilia magna so-i' si mait Psalmista,psal. is .Solus iacmpe, ut verust ' 'naturae Dominus,mirabilia facit. Quin & in-
624쪽
vio ist iuriarum solus vindex vult esse Dominus:
RomM.Mihi vindictam, ait, ct ego retribuam. cibis.. Denique gloriam sibi soli reseruat: Isia. r. Gloriam meam alteri, inquit,non dabo. Ex his sit planum quod Deus ter optimus
a Maximus, non semper potentiam , & scien
Sic & videmus eos, qui eius vices in terris
gerunt,non inferioribus quibuscumq; iminis, s. nri ,suam Iurisdictionem in dulgere, alias qui
' superiore, facies, quae forma aut status esset Hierarchiae sex x. Ecclesiasticae' Si potestatis sit re quibusvis co- piam facerent Ecclesiae Antistites' fine non esset ista Hyerarchia Cant. 6. Castrorum acres bene ordinata: Equidem boni regiminis ratio postulat, Vt res&causis grauiores iudicio grauiori,& scientiae eminentiori subdantur.
Ut ergo in naturalibus inferiora, superio-
rum motibus reguntur; ita in humanis subditi
Superioribus motu & imperio voluntatis
diriguntur,qua maniscstata vi alietoritatis diuinitus ordinatae obtemperent necesse est. Itaque occultam Deus vult esse nobis horam &diem consummationis secul quia praescientia eius est de rebus illis, quae solius sunt Dei, de quibus ipse solus habere vult gloriam , nec eam dare creaturae, dicens alibi: Hosuis Deis . o non est alitu ultra me Devi, nec e t rudis mei, annuncians ab exordio noui simum , ct ab initio is necdum acta unt, dicens Con baim meum
flabit, ct omnum voluntas et , O gloriam meam alteri non dabo. Isa. 6. & 38-
625쪽
Pars Secunda. su Ex diffs igitur elucet, quod ut nouitas
mundi non potest a nobis, ratione naturali certo euidenterque sciri: sic nec scire post
mus quando decreuerit Deus eundem ad extremum pei ducere: cum enim agat Deus per voluntatem voluntas aute eius in ijs, quae pertinent ad cicaturae gubernationem, libera sit, nullaq; necessitate rencatur: non potest talis Voluntas ratione comprehendi. Hoc adubrubant Seraphin facie Dei & pedes Velates, quia exirema scilicet prima N extrema cooperta sunt. sunt ig-R-bbi etiam Moyses, ut refert, deVoragia ' ne dicebat Thalnaudistas eiusmodi apophte- Ser in gina solitos in ore habuisse : nimirum quod Dominis quicumque posuerit ingenium suum circa quatuor, confusione replebitur : Si voluerit λ ops, ε. fore quod est in summo,ct quod est tu imo:&quod ma Rab- fuit inprimo, ct quod erit inritimo . Summum hyR'ium.& primum haud dubie Deus est . Hoc igitur pervestigare, curiositas est. lmum, &vltimum omnium finis est. Quae inter primum& vltimum sunt, nempe diuinos effectus cx- pendere possumus, non ex curiositate Vana, .. . ted Vt ex his Deum ipsum intelligamus, in- telligendo amemus & glorificemus. Quae cum ita sint,cum,inquam, Dominus Deus scientiam determinalitemporis,quore rum omnium consummatio obuenire debet,
nemini praedixerit sed sibi dumtaxat reserua cuid Qxit, suos iam calculos recludant, quotquot de iudieiis ne saeculi vaticinari praesumunt. ζ Ndc immerito dies illeIudich extremi passim eiiiii.
626쪽
De eonsummatione mori inscripturis dies Domini appellatur: Licet enim ita fortassis vocetur , quod in illo
omnes homines, dierum omnium suorum i
tionem sint reddituri, vel quod in illo potis simum diuins irae magnitudo sit manifestanda, aut certὲ quod scelera omnia examini di umo sint denudada, nihilominus non absur dd diem Domini appellandu dixerimus quod
soli Deo notiis sit nec purae creaturae cognitucsse volucri iuxta illud: Statuit diem, in quo iudicaturus est orbem in aequitate. Satis iam Dominum Deum diei huius cognitione tibi tanquam Iudici reseruasse ci
rum est: nec mirum , Dei siquidem est hoc scire, non solum in quantum ipse naturaliter omni scius est, sed quia ipsius est producere omnes effectus in nobis, vel in rebus , prout cxpedire iudicat. Et quia quaelibet res fit in tempore determinato, oportet, ut ab illo, in quo est prouidentia & dispositio rerum,tempora cognoscantur , in quibus effectus secuturi sunt, sue ab eo fiat rerum executio, siue ab aliis causis inserioribus, quibus eam demandarit , & sic Dei est scire tempora& momenta, cuius cst etiam res ipsas produ
At contra haec quae diximus exsurget quis dicens: sinis mundi debet resp0ndere principio: sed principium mundi determinath scitur a nobis per scripturam Gen. primo cap. Igitur finis eius determinate potest sciri. Respondeo, ut sciatur sinis alicuius rei non susu
627쪽
Pars secunda. IIsseit principium cognoscere , sed sciri etiam
debet mensura durationis eiusdem rei: Et quia omnium aliorum motuum , & rerum per se motarum , coelcstis motus est
mensura durationis, scito principio earum, poterit finis cognosci. Non sic de motu coeli: quia ipse non est mensura sui ipsius, ideo licet hiatur principium eius, non cognoscitur finis: nam non est aliud per quod mensuretur. nisi diuina voluntas, cui omnia subduntur; at illa nobis est occulta,ideo finis motus coeli,&finis seculi etiam nobis ignotus sit oportet.
Scite Horat. Od. 29. lib. y. Prudens futuri temporis exitum Caliginosa nocte premit Deus. Antithesin nostram alia adhuc ratione Inem'
planam saciamus, scilicet similitudinibus ex ι ὸj .psius S. scripturae penetralibus desumptis, quae contestantur hunc diem ultimum omnibus sore incertum,planeque occultum; ut sit aute 2s
idem praecognitum ac inopinatum, veram in- aeserip-
uoluere contradictionem nemo sarii cerebri μ μ' negauerit. Varia ergo ad huius incertitudinis euidentia inepta Christus & script. proponit.' Primo inundationis exemplum: Sicut alite Esem flam diebus Noe , ita erit ct aduentus iij hominis, Vt ergo ante diluuium erat incertitudo de su' Maia , . turo diluuio per a quam, ita ante iudicium g nerale erit incertitudo de diluuio suturo per ignem, S de iudicio generali. I cstatur id o- et Propheta,cap. 3. Reddam vicis tudinem vobis, : cit relociter. Et bl alachias Proh.capit. 3. Et
628쪽
accedam ad vos in iudicio, se ero testis velox sib per maleficos, o super adulteros . Addit velox, quia ex inopinato eius aduentu iudicium erit celerrimum, quod tamen a malis putat, tur tardissimum. Exempla Secundo, suris exemplum. D. Paulus, D Ih n. i. Petru , & B. Oannes in Apocalypsi, qui om. 2. PD 1. nes diem Domini, Ut furem occulto atq; improuiso venturum praedicauerunt. Tertio,iaquei similitudine idipsum declaratur: Attendite, ait Christu ,nesuperueniat in vos repentina dies illa, tanquam laqueus enim superueniet in omnes, quisedent sit per faciem omnis terra : Vt enim avis libere per campos volitans, in laqueum, de quo minimὰ spicabatur, incidit; sic terrenis hominibus rerum inis don stantium aff ctione depressis,adueniet dies ille repentinus. Nec est quod quis miretur,s Dominus noster Iesus Christus tam sirequenter, & tam se rio nos ad praeparationem nouissimi diei hortetur, statim enim ea die prae foribus erunt tempus & locus, id quo nihil gratiar, nuhil misericordiae , sperare poterit peccator. Praesto erit iudicium illud nouisiimum, in
quo,teste B. Paulo a. Cor. . omnes abimus ante tribunal I esu Christi, si iam sententiam tam boni, quam mali audituri. Exemptu Quod subito & ex improuiso sit venturus
ud iudicium Christus, alia fulguris simili u-
dine significatur: sicui fulgur exit ab oriente iu
629쪽
Pars Secunda. FIsueatur, non tamen successive apparet, sed si bito cum gignitur per totum horigontem ius hemispherij, in quo excitatur, oculis spe ctantiu obiicitu r. Ita plane Christus subito ad iudiciu vcniet,& homin b. erit manifestis, nainsigni apparatu δὶ summa Veniet maiestate. Adseruntur & a Christo duo alia exemplar Exeptuni
Vnum de patre familias, qui non neret perfodi is
munisu in istaret, qua hora urveniret. Alte- Lxeplum
rum de seruo patrissamilias, de quo sic ait Lu.
cae 11. Si autem dixerit malus serum ille, moram mi. Iacit Dominus meus venire, & post pauca: Veniet Dominus serui issius iii die, qza non erat, ct hora qua ignorat. Huius incertitudinis congruenti, Conginε- am insinuat Christus, clam ait: Vigilato ergλ he quia non itis quando dominim domus veniet. dinis. Ad incertitudinem etiam hanc confirman. ζης plui dam D. Paulus praegnatis exemplum adducit: ii, Cum enim dixerint pax,ctsecuritas, inquit, tunc in hes s. repentinus eis sit erreeniet interitus: sicut dolor iuxtero habentis,ct non est gient. Licet enim pra
gnans mulier signis quibusdam sciat, sibi te- ,
pus parturitionis haud procul abesse, certam tamen diem & hora partus prorsus ignorat. Vnde saepiuscule contingit,ut subito dolor in utero suboriatur,&parturire incipiat, cuta me longius ad pariendum sibi tempus promitteret: sic mundi consummationem certo affuisturam scimus,eius tamen horam ignoramus. D. Aug. idem senectitissimilitudine demonstrat, Vt superius meminimus. Vnde B. Lucas: Non veniet regnum Dei cum obseruatione.
630쪽
De eons matione munῶHis igitur exemplis apertissime illius nouisti
mi diei inexpectatus aduentus comprobatur. Cuius causa haec esse conuinciturmimirum ut attendamus,ut vigilemus, ut parati simus. Si Gnim terminum vel vitae nostrae , vel huius
mundi notum haberemus & perspectum Drtassis aliud tempus voluptati, & aliud poenitentiae impenderemus. Immo, Vel propagatione , ipsum poenitentiae tempus negliger mus,morte,vel die supremo praeuenti, ut alias copiosius disseruimus. Tanto igitur dili. gentius ac indesinentius & ad mortem, & jd tremendum Dei iudicium nos disponered bemus ac praeparare, quato minus definitum mortis finisque mundi tempus agnoscimus. Et quia diem ignoramus Vltimum, omnes ut suspectos studiose observemus, necesse est. Porro in certitudo finis mundi potest &adhuc alia via suaderi: nam finietur mundus completo elcctorum numero, iustis siquide propter verbum Dei intersectis, &de iudicij
mora conquerentibus dictum est Apoc. 6. Adhuc tempul modicum donec compleantur conserui eorum , ct fratres eorum, qui intersciendisiunt cui ct isti.At numerus electorum, Ut loquia
tur B. Gregor. lib. I. mor.c. . insupernafaelici tate collocandus, li Deo cognitus est. quip pe hic numerus si primam praedi finitionem spectes,& electionem, ex sola Dei voluntate pender, & omnem rationis captum transcendit, Vt per se liquido constat. Et licet numerus cog-