장음표시 사용
431쪽
vificetur . Ita Κemnitius & alii rigidiores Lutherani : e contra vero Lutherani molliores, ut patet ex colloquio Alte burgensi asserunt contritionem esse opus bonum , dc nostram actionem a Astipu-tur Calvinus l. 3. inst. c. 3. g. 2 O. Anreruam haec quaestio resolvatur, quaedam sunt praeliipponenda . Primum qui dem contritionem oportet esse liberam ,
ct actum bonum I ratio est , quia actus qui a Deo praecipitur , & disponit adveniam peccatorum , liber , bonus , &honestus est : Atqui talis est contritio ;quocirca Concilium Trident inuin proscripsit errorem Lutheri dicentis dolorem illum esse eoactum , & non liberum ;hinc Ps. so. legitur et Cor conrritum , θώumiliatum , Deus non despicies . Et Isaiae 66. Au quem autem res istam , n*i ad pauperculum , contritum spiWitu , Or tremen rem sermones meos λ Rursus contritio ubique in Scripturis sacris praecipitur ; ea autem tantum imperat Deus quae sunt in nostra potestate : Demum contritio magnum sacrificium Deo oblatum , Psal. So. appellatur, & consequenter est actus
Supponimus II. Dolorem illum debere
esse supernaturalem , tum ratione auxilii, tum ratione motivi per quod excitatur . Primo quidem ratione auxilii, seu gratiae divinae, sine qia nullus sicut oportet de peccatis dolere , aut conteri valli ; scenim contra Pe Iagianam pravitatem non semel definivit Ecclesia. Secundo . Ratione motivi , siquidem actio moralis prae .sertim ex motivo suo, suam desumit speciem; cum igitur necesse sit, ut contritio sit supernaturalis , oportet motivum illius esse tale ; hinc nulla est contritio quae ex motivo mere naturali , nempe , vel ex metu mali imminentis, vel ex timore omittendi bonum aliquod temporale proquit : unde Psal. 84. habetur :Converre nos Deus salviraris noster . Ieremiae 3 I. Postquam enim eonvenisti me , egi ρgnirentiam . is quem locum interpretans S.
Hieronymus , ait : Quantum lit auxi . o lium Dei , oc quam fragilis humana se conditio: ut hoc ipsum quod poenitenis tiam agimus , nisi Dominus nos anteo converterit , & nisi Dei nitamur au-o xilio , nequaquam implore valea-
Concilium Tridentinum sess 6. e. r4. de eodem momento ita loquitur: Qui ve- , , ro , ab accepta justificationis gratia , is per peccatum exciderunt, rursus justiis ficari poterunt , cum , excitante Deo,, per Poenitentiae sacramentum , merito se Christi amissam gratiam recuperare pro- curaverint . Tum can. 3. definit et si quis dixerit sine praυenieare Spiritus san-eii inspirarione , atque eIus a Iutorio, hominem crevere , sperare , diligere , aut poenitera posse sicur oporter, ut ei rustificationis graria corseratur anathema sit , His praeli
TREs sunt in bae concIusione partes o PD a quidem, odium de peccatis commissis: II. Propi litum emendationis. III. Firmum & sincerum propositum , seu sincerus dolor. Probatur prima pars auctoritate ,
tione. Primo, ex Saeris Scripturὼ .
ID a quo abhorruerunt veri poenitentes, quodque venia,n peccatorum eis obtinuit , illud haud dubie est de essentia
contritionis : Atqui odium ante-actae vi tae suit primarium Poenitentiae moti vulnillorum omnium, qui ad Deum conversi sunt : Et probatur . Job. c. 39. legitur , Inum locutus Ium, qtiod urinam non dixissem, Rursus c. 42. Insipienter locurus sum
o. . . . Idcisco me reprehendo , ci' ago pani
rentiam ιn Dυilia . ct cinere: Isaiae c. 38.
Recogitabo rui omnes annos meos , in Am ritudine anima mea . Lucae 7. mulier pec
catrix praeterita deflevit peccata I hinc eorum obtinuit veniam . Similiter Lucae χχ. Petrus ideo feυis amare , quia granis de dux :t peccatum , se Christum D minum abnegasse. secundo , ex Cenellis Triaenriso. FI Is accedit Concilium Tridentin im , qui d
432쪽
quod quidem Sess. I . cap. 4. se habet : Sinruaruν S. Augustinus Serm. 7. de Declarat igitur sancta Synodus hane tempore , ubi se fatur : Poenitentiam se contritionem non solum cessationem a se certam non facit nisi odium peceati . M peccato , & vitae novae propositum &lis & amor Dei . quando sic mnites, ut ,, ct inchoationem , sed veteris etiam ri tibi amarum sapiat in animo , quod is odium continere, juxta illud, Projici- ante dulce fuit in vita , & quod te ,, te a vobis omnes iniquitates vestras, in se prius oblectabat in corpore , ipsum teri quibus praevaricati estis , & iacite vo- ,, cruciat in mente, jam tunc bene inte- ,, bis cor novum , ct spiritum novum . is miscis apud Deum. is, , & certe qui illos sanctorum elamoresis consideraverit , Tibi soli peccavi , & Ωuarto, Ratione. ti malum coram te seci, Laboravi in geri mitu meo, Lavabo per singulas noctes POENITENTIA in duobus potissimum ,, lectum meum facile intelliget , sita est, videlicet in aversione a creatura,ri eos ex vehementi quodam ante actae & conversione ad Creatorem; eadem G, , vitae odio, & ingenti peccatorum de- nim est lex contrariorum ; porro citra se testatione manasse. ,, dubium est peccatum in aversione a Deo& conversione ad creaturam consistere , Terris, ex n. Patribus . vel ipso Domino dicente Ierem. a. Obstupescire eosi super hoc . . . Duo enim mala
H e est Patrum doctrina; primo qui-lfocis populus minus e me dereliqueruns fontemdem prae ceteris S. Cypriani, qui inier- aqua viva, ct foderum sibi csamas de mmone de lapsis non procul a fine sc lo- ras. Igitur odium peccati vera contritioquitur : Uos vero fratres, quorum ti-. debet includere. - mor in Deum pronus est, & in ruina Consi atων : Ubi amor Babylonis in ,, licet animus constitutus, mali sui me- contemptum Dei perseverat, ibi non estis mor est nitentes, ac dolentes peccata sincerus de peccatis dolor. Sed, secluso,, vestra perstricte, gravissimum conscien- ereaturae odio, remanet ad vitium affe- tiae crimen agnoscite, ad intelligentiam ctus : Igitur odium ad veram contriti si delicti vestri oculos cordis aperite. is nem praerequiritur. Tum S. Ambrosius L. e. de Poenitemtia c. 1 o. sic habet : Dum dolemus Secunda pars , Requω tur emendandiis admissa , admittenda excludimus , di propositum, , fit quaedam de condemnatione eulpae disciplina innocentiae. - Eodem ordine probatur. Disus Chr: testimus , illis se addit L. r.
de compuli 'ione corὸ is, cap. to. his veris Primo, ex utroque Testamento.
bis : Quid corpciris viribus opus est ,
se eum cor conterere debeamus. Hoc so- DEUs ipse apud Amos cap. s. sie I 4, tum est quod a nobis exposcitur , ut quitur : Odite malum , O diligite bonum, is senu, r r cordemur inala nostra, dc adsis tonstitiaita in porta judicium , si forte mia
ai triti in revoco iis , I consci tiam δενeatur Dominus Deus exercituum . Ru re. . ruin nostrorum habeamus ante Ο- sus Isai. I. Lavamini, mundi estote, a ferte
, Q os . . , malum regatarionum vestrarum ab oculis meis.
Eadem tradit S. Hieronymus Comment. χιioche agere perverse , discire bene face- ad C. 3 i. J, remiae : Ista enim explanans re . . . Si fuerist peccara vesra My eoecia Verba, Utquam eosne υι , percus Iemur meum: num , quas nix dealbabunt- . Et adhuc Dolentis. iustiis, ct plangentis, di su- EZeehi lis cap. at. Sa autem impius egem per error in istino pici, antis, judicium ris penitentiam ab emnibus pectaris suis , ,, est, ut femur manu Percutiat. ,. Ft i iqua olerartis est , er cus aeterit omnia pra-
433쪽
denotant novae vitae propositum, & quidem explicitum. Apostolus Eph. 4. totam hanc Poenitentiae oeconomiam his verbis explicat : Hos auram non ira didicistis Christum . Si ramen illum audistis, is in ipso edoeii estis , Hur est veritas in Iesu. Deponare vos secundum pristia
bonum & malum penduli existentes , de
novo in pristina ruant peccata : Ergo&c.
Firmum debet esse propositum dc sincerus dolor.
nam conversarionem vererem hominem ... Re
πουamini autem spiritia mentis vestra , π i duire novum hominem. . Secundo, ex Conciliis. Tridentinum Sest . I 4. c. 4. ait : Do- ,, lor de peccato commisso cum proposiis to non peccandi de cetero requiritur .
Quae verba denotant propositum explicitum , quippe quod distinguatur ab odio vitae quondam in vitiis enutritae . Hinc ibidem se habet : Declarat igitur san- cta Synodus contritionem non solumis cessationem a peccatis , & vitae novae M Propositum , sed etiam veteris odium
Florentinum in Decreto unionis: μ quar- ,, tum Sacramentum , inquir , est Peni-M tentia , cujus quasi maioria sunt actus poenitentis , qui in tres distinguunturdi, partes , quarum prima est cordis con- ,, tritio , ad quam pertinet , ut doleatis de peccato commisso cum propositori non peccandi de cetero. DTerris, Ratione ea uε multiplici. PRIMA : Poenitentia est interior hominis renovatio : Sed nisi adsit propositum ulterius non peccandi, non nis conversionem verbalem & extrinsecam spirat;
quod Christus arguit in Iudaeis, dicens ,
Matth. Is. Populus hic labiis me konorat , cor aurem eorum longe es a me. Ergo &c.
Altera : Iustificatio est mutatio dexterae Excelsi, hoc est, Deo excitante, PraeVeniente dc adjuvante . Sed nisi adsit propositum veteris vitae innovandae , peccator in limo vitiorum infixus manet , quippe qui ea non retractet. Ergo &c. Tertia : Pςnitentia exigit , praevia deliberatione facta, determinationem in bono : Sed ubi non adest propositum de vita ante-acta, nulla est ad bonum determinatio , quod quidem quotidiana comprobat experientia, cum peccatores inter
Probaruν νationibus Theologicis.
PRIMA : Illud ad veram penitentiam requiritur, quod ipse exigit Deus ad hoc,
ut peccator reconcilietur e Atqui Deus firmum vitae pristinae emendandae prominutum expostulat, ut peccatori delictorum veniam concedat : Et probatur. IOel. 2.
ait : Cenvertimini ad me in toro corde ve
stro , in te sunto , is feru , N planctu, erscindite corda vestra. Rursus Ezech. I s. Cumaυerrerit se impius ab impietare sua, ipse aniamam Iuam viυificabit. Ac demum jonae 3. Vidit Deus operia eorum , sci licet Ninivitarum , quia conves Iunt de via sua mala , tr miserrus es super malitiam , quam locurus fuerat, ut facerer eis, ct non fecit. Eringo &c. Secunda : Ut vera sit pς nitentia debet esse intima r sed talis non est nisi adsit propositum firmum se se in melius immutandi : Ergo Sc. Haec ratio est Catechismi Rorn. parte a. de Pen. n. 7. his verbis: Intima autem penitentia est illa,
is cum ad Deum nos ex animo convertiis mus, & commissa a nobis 1celera dete.
si stamur , & odio habemus : simulque se illud nobis certum, & deliberatum est,
is malam vitae consuetudinem, corruptosis is que mores emendare. Ergo &c. Tertia : Actus specificantur a motivo
quod sibi aliquis in agendo proponit :Atqui non est vere tantiens nisi tria ii beat pro fine. I. Abolere peccatum . II. A sceleribus non solum recedere, sed &pro eis Deo fatisfacere, quae quidem satisfactio potissimum in aversione a crea tura , & conversione ad Creatorem reponenda est. III. Ut Deo reconcilietur: Sedh:Dc tria citra firmum emendationis propositum, & vitae malae dolorem non reperiuntur in pς nitente. Ergo occ. Haec doctrina est Cath. Rom. ibid. n. io. dicentis:
Sed idem etiam ex iis rebus colligi potis est , quas sibi tamquam proponit is , is quem vere peccati penitet . Primum
434쪽
Solvuntur Bererodoxorum obsectiones.
De Poenitentiae In stitutione, sc. or
is autem hoc ei propositum est, ut peccatum aboleat, omnemque animae Culpam,& maculam abstergat. Alterum est, ut pro sceleribus admisss Deo satisfaciat: quod quidem ad justitiam referri per-1picuum est. Nam etsi inter Deum &homines , propria justitiae ratio interis cedere non potest, cum tam longo in- tervallo inter se distent : aliquam ta- men esse justitiam constat , cujusmodi se est inter Patrem, & filios, inter D is minum & servos. Tertium , ut homori in Dei gratiam redeat, in cujus offen- l enim sic peccata deflent ,
, sonem, & odium propter peccati sin- dem revertantur , nihil Omnino ditatem ineurrit. Haec vero omnia saOBIICIUNT: odium vitae ante-actae non est de essentia contritionis: Ergo &C. Probatur Antecedens ex illo vulgari a xiomate , Optima poenisenlia, noυa vita. Eringo &C. Respondeo negando antecedens. Ad pro bationem distinguo : optima pς nitentia , nova vita , id est ut signum certistii num verae Pς nitentiae habetur , concedo; qui ut mox ad ea- perficiunt . optima Pς nitentia nova vita est , per exclusionem odii vitae veteris, nego: Porro illud proverbium sic explicat Auctor commentariorum in caput et . secv dae ad Corinth. Haec vera penitentia est, is inquit , jam cessare a peccato , lic eis nim probat , dolere te libi , si de ce-- tero delinat . is Respondeo II. Aliter distinguendo : Per novam vitam vera dignoscitur contritio , tamquam per partem inadaquatam, concedo . ad aequatam , di secundum illud totum quod importat , nego. Nova vita l est quidem Pς nitentiae pars, sed non ad- quibus gradibus ad hanc aequata r Cum igitur Patres explicantpς nitentiam per novam vitam , contriti O-nem non in se , sed pro ut in operibus elucet , exponunt . Solutio haec colligitur ex D. Gregorio, qui in I. Reg. c. I S. ait: Tunc bene peccatorem conversum ,, cernimus, cum digna afflictionis aulle- ,, ritate delere nititur , quod loquendo is confitetur; in fructu non in soliis, auto ramis pς nitentia cognoscenda est. Hinstant : Concilium Tridentinum non videtur distinguere odium peccati a dolore, quem quis ex eo percipit, eo quod Deum laeterit; hanc enim tradit contriti
nis definitionem; Animi, inquit, doloris est a ac detestatio de peccato commisis, , so . is Sed dolor non est pars in trini eisca contritionisi contritio quippe est animi virtus , dolor vero est passio sensus ιErgo & c. Respondeo distinguendo : Et Patres Tridentini sumunt dolorem causaliter, scilicet pro I plom ct peccati odio, quod quidem in terris , non vero in celis mero rem parit, concedo: Neque enim deicolae triltitia afficiuntur, tametti peccatum ium-C c 4 mu
o tis declarant , poenitentiam ad virtuo tem spectare. MΩuarta : Ad veram poenitentiam gratia & virtutibus veluti tot gradibus ascendit, & pervenit peccator , videlicet I. Gratia misericorditer praeveniente. II. Fide. III. Timore. IV. Spe V. Amore saltem incohato: Sed haec omnia firmum se emendandi propositum , & sincerum de peccatis dolorem complectuatur . Ergocte. Hoc ipsum docet, di uti ad iustificationem requisitum exigit Catechismus Romanus ibidem , n. II. Docendum is est etiam, ait se divinam virtutem liceat ascendere . se Primum itaque Dei milericordia nos
D praevenit , cordaque no ra ad se con- M vertit. Quod cum precaretur Prophe- D ta : Converte, inquit, nos Domine au te,s, is conυenemur. Deinde hoc lumine il-- lustrati per fidem ad Deum animo ten
dimus . Credere enim oportet accedenIem
ι i. eum , ut Apostolus testatur , quia est , is inquirentibus se remunerator sit . Praeterea motus timoris consequitur , & suppliciorum accrbitate proposita . , , animus a peccatis revocatur . Atque
,, huc videntur spectare illa liatae verba:
D bisux qua concipit , cum appropinqua ritD ad partum , dolens elamae in doloribus suis:
,, sic fatii sumus. Huc deinde accedit spes,, impetrandae a Deo milericordiae , qua ,, erecti vitam, & mores emendare con- , , stituimus. Postremo charitate corda no- ,, stra accenduntur. Ex qua liberali, ille ,, timor, probis , & ingenuis Filiis dignus ,, Oritur: atque ita unum illud veriti, ne, , qua in re Dei Majestatem lςdamus, pec- ,, candi consuetudinem Omnino deserimu S., ,
435쪽
ta , tumgit. νυνgebis : Ilaiae c. s s. haec leguntur :Derelinquat impius viam suam , is vir
iniquus eogitationes suas , re ver raIur ad
Dominum , miserebitur eius . Ibi , ut Claret, Deus a peccatore deposcit ad suam consequendam mi iericordia n , ut i Pla nei flagitet , tum ut 1ba detestetur pecca,ta: Sic latro pendens in cruce solum peccata de tollatus est, dc tamen veniam obtinuit. Sic enim habetur Luc. 23. Neque
tu times Deum, quod in eadem damnatione es . Et nos quidem 3vste , nam digna farris recipimus, hic vero nihil mali gessis . Et dicebat ad Iesum: Domina memento mei, eum veneris in regnum tuum. Et dixis illi δεμι:Amen dico tibi : Hodie mecum eris in para
diso. Ergo i C. Respo).deo distinguendo consequens : Et Priores isti actus supponunt propositum vitae melioris instituundae , concedo : de excludunt, nego : Familiare eli Scripturis, cum de iustificatione loquuntur, ita quibusdam rebus vim justificandi tribac- Te, ut cetera non desint; sic Rom. c. 3. Cum legitur : Arbitramur enim sustificari hominem per fidem. Rom. 8. Da salvi faeli
sumus. Iob. I 2. Eleemosyna a morte liberat.
Et tamen sola fides, lola spes , dc eleemosyna non sufficiunt ad salutem. Cetexum , in testimonio Isaiae vitae melioris
propolitum his verbis continetur : Derelinquax impius viam suam ... Et reυertatur
ad Dominum . Quid enim est derelinquere viam suam , nisi novam initituere , Deum amplius diligere, eique magis placere λ quod dubio-procul lectuse novae vi tae proposito fieri non poteli. Ad id vero quod dicitur, latronem dumtaxat 1upplicii sui justitiam agnovisse ; ex impetrata venia facile colligitur cum vera fide, atque ardenti charitate ad Deum fuisse conis Vertum , cum Christo pro virili , dc ex toto corde adhaerens , in sustinendis patienter crucis doloribus, ad expianda suae anteactae vitae peccata fidelis permanserit , dc tandem vere poenitens obierit :Quae quidem omnia vitae immutandae propositum ita complectebantur, ut o mi LHa hujus proposito , nulla fuisset poenitentia, miliaque sincera convertio.
I. Odium peccati , II. Propositum emen darionis , III. Finceritas doloris proin plita Iunx de essentia contritionis.
PRIMUM patet, juxta illud Isa. 38. Re
cogitabo t. νι omnes annos meos , in amaritu
dine anima mea . Ita Conc. Trident. Sest I . cap. 4. ' Declarat igitur sancta Synis odus hanc contritionem . . . . Odium is continere . is Ratio eli, quia, secluso odio, peccator non Creatorem , sed creaturam amaret nemo autem , vel iplo
Chrillo te ite , potes duobus Dominis serviare , Matth. 6. Meundum sequitur ad primum ; quis enim dixerit illum de peccato commilio habere dolorem , qui non habet icte e mendandi propositum s hoc iplum Conc.
Trid. ibidem dicit his verbis: Dolor deis peccato commisso cum proposito nouis peccandi de CCtero. DTertium, se prodit ex ipsa contritionis definitione; namque si dolor foret solum extrinsecus , jam non dolor , sed mera hypocritis , non semel a Chri lio damnata , existeret. Ceterum dolor debet esse
interior, dc consequenter sincerum emendationis propolitum habet annexum.
ET SOLUTION U M. PRIMO : Novum non induit hominem impius, nisi odio peccatum prolequatur.
Ello quod dolor sit passio , sed elevatum
actum meroris propter Deum laesum im
Seeundo : Tamat si impossibile sit peccatum commissum non fuisse commissum , in votis temen habet mmitens, ut si fieri pollet , numquam extitillet s hinc illud ita detestatur , ut nolit amplius ima posterum peccare. Terris: Propositum non peccandi a dol re primum pς nitentis, tum& a charitate promanat eo enim ipso quo quis de peccato dolere incipit, jam habet in pro '
paratione animi peccatum ultra non com mittere.
De Poenitentiae Institutisne , sic. 8o
436쪽
IO Disseria ip UNCTUM SECUNDUM.
Ωμanta debeat esse Contritis , ur ad ruissificationem peccarorum sussciat CERTUM est dolorem de quo agitur , non eum esse qui in sensum quandoque redundat , cum constet istum ab objectis sensibilibus, quae potentias magis ut plurimum, quam Deus ut offensus apprehensus, movent, pro manare, sed potius mς- rorem qui ex corde procedit: hoc est ex ratione dc voluntate , quae gratia praeventis & excitatis tristitiam ad salutem di intimam animae compunctionem ope
Ad majorem quaestionis elucidationem praenotandum est, duplicem esse detestationis modum , unum intensuum , alterum appretiativum I detestatio intensiva est illa quae adaequat magnitudinem of-sens' per respectum ad personam laesam; appretiativa vero ea est qua peccator penitens praesert vel sermaliter , vel 1altem virtualiter unum objectum omnibus aliis i Hoc posito sit.
Dolor Contritionis debet esse omnium dolorum maximus appreriariυe , hoe est peccaror ira peccata sua detestari debet , ut nolis propter quo iubet rursum peccare. Probatur auctoritate , & ratione. Scriptura sacra. Sc RiΡrURae ad remissionem culpae non exigunt certum aliquem gradum intensionis in contritione, ita ut si ille dest, Peccator non pollit veniam consequi :Igitur dolor appretiativus sufficit : Antecedentis propositio firmatur his Scripturae locis , in quibus nude & simpliciter
requiritur , ut peccator avertatur a via sua mala, oc convertatur ad Dominum,
nihil addendo per quod fgnificetur intentio illius actus, quo vel avertatur , dc doleat de peccato , vel convertatur ad Dominum . Pial. so. habetur : Corcontritum cΥ humiliarum, Deus non despicies Isaiae 3 o. Si revertamini , is quiςsentis ,
Disi eriris. Ezech. 33. Implaras ἰχνpi non nocebit ei, in quacumque die conversus fuerit ab impietate sua. Zacn. I. Convertimini ad me, tu ego convertar ad vos . Sed nudum conversionis nomen non dicit intentionis aut extensionis gradum. Ergo &c.
IDEM docent sancti Patres : praesertim vero S.Cyprianus, qui in sermone de cς-na Domini sic habet : Nec quantitasse criminis , nec brevitas temporis , nec is horae extremitas, nec vitae enormitas, is si vera contritio , si pura fuerit volu - , , ptatum mutatio, excludit a venia. is Parrecinatur S. Basilius homilia de P i-tentia, ubi sic loquitur: Tantummodo is voles, dc ipse Deus ultra Occurret. , , Suecinit S. Leo Magnus Epistola si . ad Theodorum, ubi ait : His qui in tem- pore necessitatis , Ac in periculi urgenis iis instantia, praesidium penitentiae,&is mox reconciliationis implorant , necis satisfactio interdicenda est , nec recon ,, ciliatio deneganda , quia misericordiaeis Dei, nec mensuras possumus ponere sis nec tempore definire, apud quam nullas
is patitur veniae moras vera conversio. D
Eo loci veram solum deposcit converso nem, immo temporis extensionem excludit. Eiusdem est labii S. Chrysostomus in libello de reparatione lapsi , dc habetur a pud Gratianum de Poenitentia Diti. 3. Talis est, inquit , erga homines pietasis Dei, numquam spernit paenitentia in , is si ei sincere, oc simpliciter offeratur , is etiamsi non potuerit quis explere in is praetenti, satisfaciendi ordinem quan is tutum cum oue tamen , dc quamlibetis brevi tempore gestam sulcipit etiam, , ipsam , nec patitur quamvis exiguaeri conversionis perire mercedem. Rario multiplex .
PRIMA o Contritionis dolor ab ea charitate procedit, qua quidem ita diligitur Deus, ut penitens illum ceteris bonis creatis simpliciter anteponat ; in hoc enim sita est formaliter converso , nec aliud ultra saltem ex necessitate prae requiritur: Sus5-cit igitur ad justificationem ut talis lit conis tritio , Tametsi enim foret intensa solum ut
437쪽
De Poenitentiae Institutione , Esc. q. II
unus gradus, haec dubi procul su sticeret. solet a renitentibus , hunc contritionis Ista ratio est Catech. Rom. Ibidem n. 28 .igradum deposcere, sed tantum ut ex ani his verbis : Praeterea , s , uti Deus mo propter Dei summe dilecti offensimis summum bonum est inter omnia, quaeide peccato doleant. Ergo &e. Iuvat istasse diligenda sunt : ita etiam peccatum probationes concludere istis Catech. Rom. is summum est malum inter omnia, qt'ae verbis, Part. 2. de Ps n. n. 28. Qua n-- odisse homines debent: illud sequitur, is quam si id minus consequi nobis li- ,, ut quam ob causam Deum summe di- is ceat , ut persecta sit, vera tamen oc., ligendum esse confitemur , ob eam- is efficax contritio esse potest: Saepe enimis dem rursus peccati summum odium nosi,, usu venit , ut quae sensibus subiectruis capiat, necesse sit. Umnibus vero re- ,, sunt, magis quam spiritualia nos assiis bus Dei amorem anteponendum ess . , ,, ciant. Igitur ex Concilio Tridentiis ita ut ne vitae quidem conservandae no, cujus mens in Catechismo aperitur, ,, causa peccare liceat , aperte nos do- non opus est absolute ad justificationem, is cent illa Domini verba, amar patrem, ut dolor sit intensis imus.
,, aut matrem plusq1ι- mo , non est me di-
Alistra haec est: Necesie non est dolorem OBIICIES : Deus non tantum prae G. contritionis este omnium dolorum maxi-iteris, sed dc plus ceteris diligendus est. mum intensive, si sacra Scriptura ad ve-iscilicet intensive: Ergo die. Probatur an ram poenitentiam non summitin conatum tecedens ex illis Matth. Io. verbis : 9,, absolute requirat, sed ut homo I. Deum, pH rem O matrem plusquam me , non omnibus aliis anteponat, a. de peccatis es me uenus , Rursus Luc. a 4. Letii non omnibus doleat, 3. ab omnibus recedat, Riis part m is matrem, non potes meus esse . illa ultra non patrare sit ei animus .idiscipulus. Hinc S. Augustinus Lib. 1. de Atqui ita habetur Ezech. Ig. S 33. ut Doctrina Christiana c. 12. ct L. de moia supra retulimur. Ergo occ. Sic docet Ca-iribus Ecclesiae c. xx. docet ad ordinatam techismus Rom. a. pari. de Poen. n. 31. dilectionem pertinere, ut nihil amplius.& seq. Ex his igitur colligi poterunt,i& nihil aequo diligat homo quam Deum:
,, inquit, quae ad veram contritionem Ergo dcc. se maxime sunt necessaria .... Primum Respondeo negando antecedens. Ad pr
,, enim necesse est , peccata omnia quaeibationem distinguor Et illa verba indi is admisimus, odisse & dolere . . . Alte-icant Deum prae ceteris diligendum este, ,, rum est, ut ipsa contritio, confitendi, concedo: majori intensone si lilinguo: - dc satisfaciendi voluntatem conjunctam ad melius, concedo: absolute, ita ut, u- ,, habeat .... Tertium est, ut poenitensita deficiente gradus intensione, non sit S ,, vitae emendandae certam, & stabilemicramentum, nego. Ultro fatemur inordia ,, cogitationem suscipiat ... Neque veroin tum este homi ncm qui majori pondere se inter cetera quae ad contritionem ma- in creaturam quam in Creatorem fertur, is xime pertinent, minus diligenter , dcidc saepius magis dolet de amistis bonis ,, necessario curandum est: ut, quidquid temporalibus, quam de boni increat iam is injuriarum ab alteIci acceperis, id to- millione, dc hoc vitium ab origine *da- ,, tum remittatur , ac condonetur. ,, Au-ita, non culpandum, sed emendandum ocdis Patres Trid. in suo Catechismo ni- corrigendum . Satis igitur habet Deus hil aliud praeter amorem Dei appretiati- misericors, si peccator quantum in se eli, ve super omnia ad justiscationem exige-idoleat de culpa, dc dolendo amet praeceiare, oc persectiora esse de consilio . . teris bonis Deum. Neque enim Augusti. Tertia : Si summus conatus in contri-inus peccator dc pς nitens statim , sed gratione necessario requireretur , gravis in-idatim habuit illum amoris intensonem cumberet poenitentis conscientiae scrupu- l maximam, quam in libro Solli loq. expressit, & demirata est Ecclesia . Instabis: Scripturae sacrae exigunt a peccatoribus conatum aliquem contritionis
Ius , qui hunc lummum conatum , eam
que doloris intensionem , ut plurimum non sentit; hinc vel ipsemet Ecclesia non
438쪽
magnum. Igitur nedum appretiativum , sed de intensivum dolorem deposcunt . Probatur antecedens: Psal. 37. legitur: Rugiebam a gemitu cordis mei . Isaiae 39. Rugiemus quasi ursi omnes nos, o quasi columba meditant/s gememus . Rursus Micheae
C. 4. Dole , satago filia Sion quasi parturiens.. Ad hoc etiam spectat amaritudinis vocabulum in Cantico Ezechiae de Ieremiae 3 r. Sicut enim servor intensum denotat calorem , ita amaritudo in Scripturis significat metaphorice vehementem , ac intensum dolorem ; tale est de istud poenitentibus dictum Matth. C. II.
Regnum caelorum vim patitur, π violenti r
piunt illud. Quae quidem vox , violenti , magnum subindigitat doloris gradum. Respondeo distinguendo antecedens: Scriptura exigit summum doloris gradum ad melius, concedo : absolute , ita ut praetermissa vehementissima contritionis intensione, non fiat peccati remissio, nego. Sin minus convertio Augustini non fuisset era, cum contritio de peccatis primum non fuerit intensa, ut postea frequenti xi oratione evasit. Igitur dum Scriptura exempla Davidis poenitentis, Petri &aliorum proponit , id unum intendit ,
nempe veram conversionem ad Deum esse abibi erecessariam, congruamque Deo
exhibendam satisfactionem , ad quam implendam quod deest ex parte operis, saepe compens at vehementia doloris ; sed talis dolor intensus, dc vehemens, qui injun- itur propter satisfactionem, non est ata ibi ute necessirius ; potest enim dc per alia opera, scilicet orationibus, jejuniis, dc eleemosynis compleri satisfactio. Urgebis: Amor Dei debet esse persectior rerum aliarum amore. Igitur oc intensior : perlectio quippe qualitatum, Ecactionum , non aliunde videtur sumi , quam ex intensione, dc majori conatu ;ita pariter peccati detestatio , ut persectior, ita intensor csse debet dc testatione cujuscumque alterius mali. Reypondeo distinguendo antecedens : Et illa persectio desumitur ex intensione simul oc ex electione voluntatis, qua Deum
amando illum omnibus praeponit, concC-
do: A solo intensionis gradu, nego . Adveniam peccati obtinendam necessiri is non est dolor intensissimus , sed iusticit ut voluntas peccλtum Oderit super Omin
nia dc Deum rebus omnibus longe anis
Insiles: Scriptura sacra praecipit non tantum dilectionem Dei , sed etiam in
dilectione profectum . Habetur enim Α- poc. 2. de Episcopo, qui non nihil a pri ri cliaritatis servore defecerat: Habeo a
versum re, quod charitatem ruam primam reliqui):i . Memor esto itaque unde excideris et Et age poenitentiam, cT prima opera De. Sin aurem mento tibi , ct mmebo eandelabrum
tuum. Sed in charitate progressus serventioribus actibus fit. Ergo dcc. Respondeo distinguendo antecedens: Scriptura praecipit prosectum in dilectione pro justis, concedo: pro peccatoribus, subdistinguo: tamquam consilium , concedo rvelut aliquid absolute necessarium , quo omisso , .non justificarentur, nego. Praecipitur peccatori ut justus fiat , iusto autem ut in justitia crescat. Porro ad primam justificationem proscctiim non requiri nullus non novit, cum nemo repente, ut fieri adagium , fiat summus : Sucficit igitur ut peccatox ad Deum sincere
Permes: Deut. cap. 4. haec leguntur eumque quasieris ibi Dominum Deum tuum , invenies eum : Si tamen toro corde quoieris , T rota tribulatione anima tua. Rursus Ioelis c. 2. Converrimini ad me in foro corda υesro. Haec autem omnia denotant maximum contritionis gradum. Ergo dcc. Respondeo distinguendo : Et haec omnia.
id unum probant , scilicet sufficere ut
peccator pςnitens Deum omnibus pra ponat, concedo : Ac illa evincunt dot rem intensissimum requiri neces Iario ad remissionem peccatorum obtinendam , ne
go. Jam vero sciat ille diligit Deum in
toto corde , qui eum ita redamat , ut aliis omnibus anteponat ; ita peccator requirit Deum in toto corde, Ac in tota tribulatione animae 1uae , dc ad Deum convertitur in toto Col se suo , quando Deum piae omnibus diliῖens, de p cato dolor, Ec tribia lator tis , tr et Π .lo , quod ex summo i l Dei amore Umnibus malis detestatur.
439쪽
De Poenitentae Infit utione , i c. I
capiat. Ita Lutherus in assert. art. ra. sis mi liter Calvinus L. 3. inst. c. a. ff. 3. e dem tradit his verbis: μ Diximus re nos, quodam loco numquam sine pςnitentiari obvenire peccatorum remissionem ; sedis simul adjecimus poenitentiam non esseis causam remissionis peccatorum . is Ita pariter Κemnitius in II. parte Exam. P. 96o. ibi enim aperte reprehendit eos qui contritioni remissionem peccatorum tribuunt ante absolutionem; contra quos sit
Dolor de pecearis deber es appretiativa
PRIMO: Scriptura sacra non in uno i eo hanc annuntiat veritatem . nimirum Isa. 3o. EZech. 33. maxime Ioel. a. his verbis. ι revertimini ad me in toto eorde vestro.
Secundo: Hoc idem docent Patres , ut Cyprianus Ser m. de cam1 Do m. Basilius Homi l. de Poenit. Terris: In eo potissimum conversio sita est, ut peccator vere amet Deum , dc odio habeat peccatum : Sed eo ipso quo Deum ceteris anteponit, jam illum summe diligit: Ergo &c.
Contritis perfecta qua homo sua detestatur necata propter Deum summe dilectum , omnia abstergit peccato. Probatur multis momentis. Primo, ex Sacris Sciapturis.
PRIMO: Uerum quidem est Deum non solum prae ceteris diligendum esse , sed etiam summopere & secundum omnem animae conatum , sed pro modulo nostro in quantum fieri potest : Sancti quippe
non intra unum aut alterum annum sumismae persectionis gradum ultimum attigere, sed non nisi post multos exant latos labores secundo: Neque vero negamus amorem
Dei persectissimum a nobis exigi , sed
appretiative , intensve vero solum ex consilio. Tertio : Fatemur etiam opus esse pro justificatione impii, ut ille diligat Deum ex toto corde, sed appretiative; eo enim ipso quo detestatur creaturam, di Deum bonis creatis anteponit, jam ex toto co de Creatorem diligit , cuin in eo ut in ultimo fine quiescat.
Utrum Contritsi tersecta semper habear eonjunctam νemissionem tectari mortalis , et iam ante receptionem a tuaban Sa ramenti
ET II. lGI Lutheran I contrit sonem tequirant ad remissionem peccatorum , niniunt tamen eam remissionem peccatorum
obtinere , & j istiscare , ne inde iides . quae juxta eos justificat , detrimentum
QUOD vivificat animam, cor no tam facit . misericordiam promeretur, iniquitates delet , &c. illud prof cto animam abllergit ab omnibus peccatis: Atqui haec omnia leguntur in Scripturis de contritionis efficacia. Et probatur. EZech. Ig. ha
betur: um aυerrerit se impius ab impietate sua , ipse a imam suam vivificabit. Ionae c. I. Et viii ιι Deus opera eorum , quia come si unt de via sua mala , en misertus est Deus funν malitia , quam locutus es , ni faceret eis , Er non fecit . a. Regum Ia. David renitentia ductus dixit : Pereaυi Domino . Ad quem Natii an : Dominus quoque transtulit peccatum tuum . Hinc idem David ait Pi alia 3 3I. Dixi , confitebor adυersum me iovistitiam meam e est tu remisisti im
In ea verba divit Ambrosus in ApoIogia Dividis c. r. se loquitur: Si dixit, is protiuntiabo , & veniam meruit ante-D quam pronuntiaret ; quanto magis ubio de te pronuntiavit dicens: Iniquitatem is meam Ego cognosco ι remissuin est ei se peccatum Ergo remissionem meruit inio quitatis, & texit es aritate, atque DPe- is ruit peccata. o Astipulatur S. Augustinus concione a. in Psalm. 3r. Non pro- is nuntiat, inquis, ted promittit se pronun-- tiaturuim,& ille iam dimittit. Alii eodemrrorius sensu hunc interpretatur locum Gregorius Magnus Commoni. ejuidem
440쪽
is dulgentiae vitalis necessitas, quanta mi-is iericordiae Dei commendatio , ut conis stentis desiderium comitetur ven Iaano tequam ad cruciatum perveniat Pseni-- tentia'. ante remissio ad cor perveniat, is qua n consellio in vocem erum Pat- is Rursus Ladae c. 3α juxta versionem Septuaginta interpretum habetur : Cum re v3 us inn/nueris , Iuno I amus eris . Quae
verba S. Leo Papa Epist. 9 r. ad Theodorum sic explicat: Misericordiae Dei,
o nec mensuras possiimus ponerσ ν nec ri tempora definire, apud quem nullas p is titur veniae moras vera conversio, diis cente spiritu Dei per Prophetam, cum,. ingemueris , tunc salvus eris . H Non
a milia profert Cadestinus Papa Epist. ad Episcopos, Calliae cap. 2. Ucra , ait,
,ν conversio mente potius quam tempore,k mediendi est , dicente Pros licta , Si
conversus fueris, salvus eriS. is Iu novo Testamento Lucae capo 7. de muliere peccatrice haec leguntur : Remit-runtur ei peccata multa , quoniam dilexit multum. Dominus idem insinuat in parabola filii prodigi ibid. c. I s. ad quem
pater occurrit , antequam' ille confessionem absolvisset; hinc divus Petrus I. E-Pist. c. a. sic pronuntiat . Uniserj- deTTa
verit Charitas is Secundo , ex Sanctis Patribus o
ΑGris N ducet Tertullianus , qui L. 4. cap. Io. in Marcionem haec pronuntiat : Video & Achab Regem, maritumis Iezabel , reum idololatriae , & sangui-- nis Nabutae, veniam meruisse pςniten
Hunc sequitur Origenes, qui Homit. Ir. in C. IO. Levit. ait : Purgatio peccati,, per poenitentiam Constat: quam utrumn quis digne gerat, ita ut mereri pro cais veniam pollit , Videto. ,, Tertius est S. Cyprianus sermone ς. de
Iapsis, ubi haec scripsit : qui penitentia , , facti sui, qui pudore delicti, plus vir- ,, tutis , dc fidei de ipso la plus sui dolo-
, , re conceperit , exauditus , & adjutusis a Domino , quam contristaverat , laeis tam facit Ecclesiam , nec jam solumis Dei vemam merebitur, sed coronam . ,, e .ic iust S. Athanasius, qui termone de
Uirginitate ultra medium haee tradis r Vide quale remedium in lacrymis :is specta quaeso , quam iniquitatem dele- ,, verint. Quid enim tetrius hoc vitio λM Qu*pe qui ter rurejurando Dominum, , abn gaverit , tantum tamen scelus peris lacrymas de Ievito Tum Basilius orat. 4. de PQnit. pag. 8 6. col. 2. Nunc cum Pςnitentia promitis tat animae tuς velut novi germinis reis novationem , quam tu veterem effeci- sti &co k Deinde vero icquens de eia ficacia Nini vitarum Pς nitentiae p. so9. COI-x ait ob hoc cum vidisset ipsos Deus si se demissoς & humiles factos , quasio eos nimis ingenti miseria asMixisset, &is cladem eorum misertus est , Ac vindi-- ctam remitit, laetitiam denique prςbuit, is quod vere pςnitentiam egi sient. ,rtilis se adjungit Ambrosus praefatione in Psal. 3 s. hoc modo : Quis dubitet, affligere animam suam , cum Prophetaeis fanctus amixerit solvens pretium la Pry- marum pro redem prione peccati. δε-E1 uem est mentis divus Chrysostomus L. 2. de compunctione cordis , ubi sic habet Sola est cordis compunctio , quae is sicut ignis, omne animae vitium per is urit k di adimit, di quantacumque in is Cae reperit mala, abstergit univeria, ocis penitus delet . mmmum Gregorius Magnus Homit 33. in Evangelia sic pronuntiat: Quid est e in dilectionem credimus , nisi ignem Et is quid culpam , nisi rubiginem Unde
is nunc dicitu : Dimittuntur ei peceata ,, multλ , quia dilexit multum : ac si a -- perte diceretur: incendit pleni peccatiis rubiginem, quia ardet valide per ignem
Tertio , ex Conciliis. TRIDENTI MIM Sess. I 4. c. 4. nostram
clare docet conclusionem his verbis : Docet praeterea sancta Synodus , etsi is contritionem hanc aliquando charitateri persectam esse contingat, hominemqueis Deo reconciliare priusquam hoc Sacra-o mentum actu suscipiatur Sc. M Rursus Sess. I 3. c. 7. ait ad praeparationem Eucharistiae consessionem sacramentalem necessariam elle iis qui lethali culpa laborant . Eum subjungit . ' quod a Christianis