Coelii Sedulii ... Opera omnia ad mss. codd. Vaticanos, aliosque, et ad veteres editiones recognita. Prolegomenis, scholiis, et appendicibus illustrata a Faustino Arevalo ..

발행: 1794년

분량: 484페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

Maiestate vigil, quia non dormitat in aeutam, Qui regit Israel, neque Prorsus dormiet VnqUam . Ergo ubi pulsa quies, cunctis clamantibus yna

6o Voce simul, Miserere citus , miserere , Perimus', Auxilio succurre pio e nil vota moratris , ' Exurgens Dominus , validis mitescere ventis

Imperat, et dicto citius tumida aequor, placat. Non erat illa seri pugno audacia Ponti, 6s In Dotanum tumidas quae surgere cogeret Und ,

OPUS PA

Non dormitabit,neque dormiet,qui custodit Israel.Quumque discipulia υna εἰ-mul Doce clamantibus . UOmine , libera nos , perimus , exurbit Suscitatus , υentis imperat , υt qiaieεcerent , mari Praecipit, υς ιaceret , subitoque ponti pariter iter , et aeris inopinata te e-ries praesentiae proditrix se diuinae . Quid isitur conuenit illa de tempestate censeri y Numquidnam te ρeIvus me-uas erexit procellas in dominum , aut seditiosum flabra luctamen contra Suum mouere nisa sunt conditorem absit , Di hoc elementa tentauerint, quod in-

s7. Plerique nostri mis. cum Parri . . sched. Poelm ., Ald. Auia non . Nonnullae editiones , etiam antiquae cum Prosa qui non. In Vat. Σ. dubium qui, an quia i gendum. Vrb. quae non , scilicet maiestas . 38. Schedae Poelmann. scribere i0beria prorsus nec . Sed praestat retinere sc8ptu. ram communem neque prorsus . In Rom. error est metricus dormitat unquam .

mus Taurinensis, Cant. , edd. Vet. . , λ. sNon. Iaerymantibus. Vss. AIb., Reg. 2., S sVat. I., Urbin. , Ottob. 2. , Rom. , Ang. sHeus cum Prosa , et plerisque editis clamantibus . Vat. a. mendose cunctisque clamantibus . In Reg.2. glossa pariter est clamastibus , quod arguit , aliud fuisse . 6o. Parrh. , schedae Poetin. Miserere

deus ; quod non placet i etsi enim in Pro.

iuriam insereret maiestati. Sed υt eunoeta Christi virtutibus humili deuotione subiecta potius censeamus , omne creditur fretum domin ca navigatione laetissimum , quod Denerit ObSequens , GC Pro- rrens ex imis υndarum sedibus nestucandidiore ferveseens . Sic etiam, leuium Praepes natura ventorum Punim , qua Christus insederat , alia volucri iucunis ditare di sis , tamquam regia ducis castra, metu famulante vallaverat. Neque

enim cui violentiae potestatis licentia austrasatur imperioso facile evatur Obedire domino , sicut aequorum s π, L I A. sa est Domine , tamen discipuli Christum

dominum quidem , non deum tunc appellarunt. Vat. I. , Ott. Σ., A M. Miserere ci

to: elegantius alii ritus. Virgilius I. Aen. Sie ait, et dicio citius tumida aequora placat. eὶ Iuretus testatue , in vet. cod. sic legi Numquidnam : quam loquendi ratio. nem similibus eκemplis confirmat Arno-bii , et Sedulii iunioris , auctoris Colleci. in epistolas Pauli, quem male cum nostro poeta Sedulio confundit . 0 Gallandius coniectat aequorum Raetus , et venti . Malim sicut aequorei ven ri. In cogatur subaudiendum est aliquis , aut pro Neque legendum Nemo, scilicet nemo cogatur obedire imperioso domino , cui .violentae potestatis licentia suffragatur , sicut etc. Obstat tamen, quod omnes

262쪽

CARMEN PASCHALE

Nec metuenda truces agitabant flamina vires; Sed laetum miliens Christo mare, compulit imum 'Obsequio fertiere fretum , rapidoque volatu Mouerunt auidas ventor nn gvidia Pennas .eto Interea Placido transUectus marinore, PUPPim Liquerat, et medios lustrabat Passibus agros; lQuum Procul e tumulis gemino stridore ruentes Prosiluere viri, cpios non mala daemone Parieo ,

OPUS PA

ti, rursus rapida commotione praecipitestans venti rubito deposuere torPOre . Interea quin etiam Atii Altis domianus lenitate transuectus, relicto navigi .

editi habent violentiae r quo verbo obscu- rus redditur sensus . Paulo post sortasse imgendum est saevissima .

68. Nonnulli editi Obsequio seruire rmaiorem emphasin habet feruere, quo e iam etymon freti denotatur . Uide not. ad verta Iuvenci freta ferulaea l. 3. v. I a T. 69. Sehedae Poesm. subitas, Urb.,Parrh. rapidas , quo ducit Prosa . Plerique aui. ι, h. e. , cupidas obediendi Christo . Ε

plicatio Cellarii, Venti gaudebundi refugiunt, ciristo imperante,contraria est menti poetae , qui ait, ventos gaudebundos solo obsequio in Christum circum volitantes quodammodo exultasse . Ventis tribuuntur pennae . Iuvenalis Sat. I. V. IOI.

Sierat madidas in earcere pennas . Io. Rom. Vbi Dominus liberauit bomianem quemdam a legione daemonum . Meus Legionem daemonum expulit de duobus vi. ris quae inuasit gregem porcorum. Depram te exaratum est Lege Ioanne pro Legionem. 72. Parrh. gemini , si uente Prosa , sed dissentientibus mss. , aliisque editis . 73. Vetustiores codices seribunt Pr siluere , alli Prosiliere . De hac varietate seribendi dixi ad Iuvencum not. ad i. 1.

. I I9. int. I. malo, supra mala, ad marg.

per oram Dicini litoris incedebat, quum repente duo viri saeuissimi turba, et da monum lesione Possessi, de sepulcraliabus monumentis fremitu prosiluere terribili . Et ob hoc ferreis eatenarum nexia

distinguit quos non mala , daemone pau- ω - Sed legio vexabat atrox . Vat. . quos non de mala daemone pauco , - Sed legio vexabat atroκr sed apparet deletum de . In Reg. i. glossa est mala - pestis . UOD kius coniectabat quos non ala daemone paveo , - Sed legio vexabat atrox, correpta prima in ala , ut alibi quantitatem S dulius neglexit. Relicitur a Gmnem , qui illud mala non ad legionem reserendum ait , sed accusativum pluralem esse: opinor , voluit dicere nominatiuum pluralem , hoc sensu , quos non mala vexabant dammone pauco , sed legio atrox vexabat . Nophensio haec explicatio parum arridet, qui proinde tentabat quos non daemonia pavea . - sed legio vexabat atrox, produ- et a secunda in daemonia , ut alia solet peo eare Sedulius , vel potius quos non malus agmine paveo , - Sed legio vexabat atrox , nimirum ut malas pro daemone aecipiatur. Primam coniecturam non sicile ad. miserim , quum Sedulius alibi seeundam in daemone corripiat . Altera non ita in pta est i sed etiam sic durior est construinctio , quae hoc pacto procedere deberet ;quos non malus agmine paveo, sed atroisci legione vexabat . Sensus hie certe est; ' quos non pauci daemones , sed legio atrox daemonum vexabat . Ex Vat. I. fortasse

263쪽

LIBER III.

Sed legio vexabat atrox, nemque cruento 75 Saeua catenatis gestabant vincla lacertis . .

Angebat quoque poena duplex . Heu i dira furoris Conditio; qui vim patitur , magis ille ligatur .

Tunc Domini praecepta tremens , mire iubentis , Spiritus infeliκ hominem non audet adire, so Emgiem repetens , quam Christum cernit habere.

OPUS PASCHALE.

roris conditiol seni vim sustinet lacerantis insaniae. illum necesse est et vinclis poenalibus subiacere. Conuenienter tamen spiritus ille nequissimus inter hu-

hle sensus ita erui poterit quos non de daemone pauco , - Sed legio vexabat atrox, videlicet quos non legio de daemone pauco , sed atrox , siue ingens vexabat . Sumi enim potest legio pro quavis manu,

seu turba daemonum , quae maior , m norue esse potest . Uerum dum melius

aliquid affulget, teneamus primam inter. pretationem ex Grunero petitam , vel potius ex Nebrissensi , qui exponit : Nos mala , - repete ab inferioribus , vexabant. maeo daemone. i. e. , pauet daemones mali . Intelligi etiam potest : quos mala

legio vexabat, non daemone pauco . sed atrox , hoc est, numerosa. Suspicari quoque licet quos non macra daemone pauco, - Sed Iegio vexabat atrox. 73. Reg. I., otio. in contextu, Poel m.

In contextu gestantes : communior codicum mss. , et editorum Scriptura est gestabant , quam Oti. I. eadem veteri manu

exhibet ad marginem . Arntaenius edidit

gestantes . 76. Reg. ., Oti. I., Vat. Σ. , d. Hein-

sit dura , quod arguitur ex Prosa grauis. Plerique dira . Poena vero erat duplex, quia et daemonem , et vincula patiebatur. 8o. Codex vetus Taurinensis Erigiem reddit. Reg. I. , lileus ad marg., Mulc. , Nans. , Torn. s. s Baε. s Colon . vet. I. , ata magis habitabat, et eineres , eui nι-hil est cum υita commune . Tunc domiano veniente perterritus , et re aessibus Pu satae mentia exclustia , in humanam

rursus e tem , quam Christum videbat

a. , Non. , schedae Poelm . . editio Poesm. in contextu rediens, cuius glossa est in

textu , Alb., Ald., Parrh., Ang. repetens et sed in Reg. 1.,et oti. I.aliud videtur suisse, quo deleto , eadem manus vetus appinxit repetens: in Vat. I. exaratum erat tingiem non repetens, sed erasum postea fuit non. Editio Poel m. ad mari. , Tom. 3. , Lips. . Fabr. , Bibl. Lugd. Patrum fugiens . tas. Cant. linquens . Celiarius ex coni Taraiiurusit reuerens r sed coniecturis tune d mum locum relinquendum putamus , ait

Grun erus , ubi in codd. apti plane nihil reperitur . Ipse ergo Grunerus eligit fu-

giens. Burmannus praesert repetens , vel recolens , h. e. , animo , mente Sua reputans : 1iam Cellarius recolens alicubi inu nerat . Arnizenius putat, reuerens esse conistra mentem Sedulii: non enim ex reu rentia daemon exiit , sed vi coactus ex

imperio Christi . Aptius huic loco putat fugiens , sed quum id in mss. non reperiatur, ingenio alicuius eruditi tribuendum

censet . Tenet igitur cum rus. Arme. Ioviquens . Antiquissima sane est lectio reddens , vel reddit, neque spernenda, si reridens cum glossa exponi possit per deserens . Verum ei reddo significat rerrimo,

264쪽

ρ46 CARMEN PASCHALC

Sed pecus , immunda gaudens lue , semper amicum Sordibus , atque olido consueriuri vivere coeno , Pro meritis petiere suis, tristesque phalanges Porcinum tenuere gregem et niger , hispidus , horrens

85 Talem quippe domum dignus fuit hospes liabere.

Hinc alias Dominus pelago delatus in oras, Intrauit natale solum, quo corpore nasci Se voluit, patriamque sibi

OPUS PA

serere, metuens intrandi licentiam postulare , pecus immunda sorssium obscoenitate laetissimum , et olentis coeni semper amicitiis involutum , pro suis adirerneritis impetrauit . Quippe niger , hirsurus , et horridus proprine deformitati conis similem studuit elictere manlionem , tristesque eontinuo phalangas in euratis , gregem pervasit, impulit, ac necauit in

emitto , edo , tamen pro desero non facile inuenietur . Retineo igitur repetens cum plerisque mss. , non tamen ea significatione , quam Burmannus volebat. Sensus enim hic est, Non audet adire hominem , reuertens in emgiem , quam cernit Christum habere , siue , Non audet adire hominem , et reuerti in effigiem , quam etc. Sic paulo post ait petiere pecus etc. 8 I. Horatius I. epist. a. v. 26. Vixisset ranis immundus , vel amica Iuto sus. Aduertit etiam Nophensius, semper - amicum occurrere pariter apud Auienum, Symmachum , Aratorem , Helpidium per hyphen , ut graveoleσι , semper - auarus . 84. Edim. Poreorum tenuere . Alii Poreinum , etiam Beda De metris , et eius

Commentator , qui, tacito auctoris nomine, hunc versum excitant.

8s. Arator daemonem bospitem 'pariter vocat a. 64O. Hospite sit polluta suo ete. 86. Meus Parablicum liberat . Rom. Vbi Dominus suscitauit bominem defun-uum . Sed in hoc titulo error apertus Ost.z

pater ipse dicauit.

Nec immerito diabolus generaliser Getatur ἰnimicus , qui cunctis ita ait noxius . Di, et quO3 Odit, i erat, et quOS amat, extinguat. Hinc Dominus nauisio rursus famulante subuectus , natalia soli Ines intraitit, ctique g creator omnium an .sei se υo Itiit , illius regionis oppidum auam patriam nuncupauit.Tunc ad eum quatuor viri ceruices lecto suppositi ,

Editi nonnulli, quos secutus est CellarIus, pelagi . Yss. cum plerisque editis pelago . Sic Lucanus l. 2. v. 88. Pelago delatus iniquo-Hostilem in terram. 87. Nonnulli vulgati male de corpore, pro quo eo ore , videlicet quo solo voluit se nasci corpore . Matthaeus cap. 9. v. . ait: Et ascendens in nauiculam, transis

fretavit, et venit in riuitatem suam . Seiadulius exponit natale solum , siue Bethleis hem . Sed melius alii intelligunt Capha naum , in qua ciuitate frequenter Iesus

commorabatur .

g Recte Gallandius aduertit , legendum videri, ut constet sensus , ubique, hoc est et ubi : itaque id amplector, quamuis in omnibus vulgatis sit ibique . 88. Arnig. deus, alii pater , et glossa in Reg. I. qui eam iam fecerat . Nebrissensis Pater ipse , - quum dixit: Quoniam Nazaraeus vorabitur . Verum Sedulius de Bethlehem loquitur , non de Nazareth . Pater igitur dicauit sibi, i. e. , ei, Domino patriam Bethlehem, quum dixit: Et tu Betb.

265쪽

Ecce aderant, vivum portantes , iamque cadaUer , so Bis bina ceruice viri, lectoque cubantem. Via hominem, cui vita manens sine corporis Usu mortis imago fuit, resolutaque membra iacebant ossiciis deserta suis, fluxosque Per Rrem Languida demissis pendetant vincula nermis . 95 Hunc ubi virtutum Dominus conspexit egentem Robore , peccatis primum mundauit ademptis , Quae generant augmenta malis : miseroque iacenti,

OPUS PASCHALE.

quemdam detulare Iansuentem, vix adhuc hominem , iam cadauer . Cuius Disa motu corporis carens funeream Praelia dehat imuinem. Ita membra iacentia, resolutis neruorum vinctilis , ac dimissis Per fluxos artus , et Saticios , morboque

marcidae tabis alienos, via propriis .eiis non valebant . Quem Di dominus

supernae virtutis Sere uirium restituistione conspexit, a peccati priua ω- tiit absoluere, quae malorum omnium

sunt radices , in in hominem depulis som

Iebem , terra Iuda , sequaquam minima ex in 'incipibus Iuda : ex te enim exiet dux , qui regat populum meum Israel. Syntaxis

autem etsi haerere videtur , non est tamen inusitata . Nelius quidem est cum

glossa pater ipse . Christus , qui eam secerat , vel cum prosa creator.

89. Vivum cadauer oppositio verborum, de qua ad Dracontium l. I. 648. Funera viva gerens , vivax is morte cadauer . Chrysologus quoque viuum cadauer vocavit paralyticum Serin. SO.9O. luvenalis sal. 1. v. 64. Sexta reruDee feratur . 93. Ofieta membrorum dixerunt etiam

Lactantius , et iuuencus . Desertus sistis pro deser:us ab sic pariter praepositionem omitiunt Propertius, Statius, Taciti's , Phaedrus , Boetius . 94 Vat. I , Neus , Reg. a. dimissis: in Reg. a. prius fuit demissis, quod cete

ri no,tri mss. cum Arnizen. , et praesta tissimis editionibus retinent . ArnitentuSex Prosa praetulit dimissis : sed conse ri deberet Prosa Cum multis mss. , ut vera

lectio ea ea hoc,et aliis in locis erui posset. Alioqui frequens est eonfusio in huiusm 'di verbis demitto , dimitto , demersur, di- mersus , delapsas , dilusus ; et quod a

tinet quidem ad sententiam , parum re seri , utrum viri praeseras. 9s. Arnietentus eum solo ms. Arniet. egere , quod item ex Prosa confirmat. Non autem video , cur astruat, egere ad poemiarum genium accommodatius esse, quadauentem,quod unanimi consensu alii mss., et editi comprobant : ni sorte sententia

illi arrideat , a nobis alibi explosa , non bene huiusmodi participiis versum con cludi . Virtutum , vel virtutis dominus ,

deus phrases sunt ecclesiasticae , et in or tionibus liturgicis receptae. ν96. Cant. , Amu . , codex Bumanni ,κliedae Poelm., Parrh. , Ald., Ups. cum

Rom. , Alb., Neo confirmat. Alii mss. , et editi mandauit, quod recentiores an plectuntur ex Prosa , et simili loco l. 1. v. 37. Laetificata seges spinis mandat ademptis.

97. Fabr. , et quidam alii editi miseroinde taeenti.

266쪽

Surge, ait, et Proprium scapulis attolle grabatum Inque tuam descende domum. Nil iussa moratus , xo o Cui fuerat concessa salus, vestigia linquens Tandem aliena , suis laetatur vadere plantis , Vectoremque suum grata mercede reuerit. Principis interea synagogae filia, clauso Functa die, superas moriens amiserat auras. xos At genitor, cui finis edax spem prolis adultae Sustulerat, sanctos Domini lacrymansque , gemensque Corruit ante Pedes, vin verba precantia fariSingultu quatiente valens , Miserere parentis orbati, miserere senis , modo filia , dicens ,rro Unica, virgineis nec adhuc matura SUI3 annis,

Gum aqualore mundatum , tamquam Praeparatam smi salus introiret in do. mum . Dicit ergo iacenti tunc misero ,

sed felici protinus futuro hJ , Surge , tolle grabatum tuum , et vade in domum tuam . Nec moratus ille parere russis , arsurPit, ex imbecilli validus , ex desperato eonfisus, ex moriente νι- etvrus , tollensque lectulum , quo iacebat immobilis, et ipsius arentis ligni robore faetus oridior , avis tandem plantis in flere , a lenis se saudet caruisse vesti-siis , 9rataeque mutua redhibitione me cedis Metorem proprium humeris famia

99. Nimb. quae est etiam con-Ieetiira Nophensii . Grunerus tuetur deis scende. quia solet id verbum poni pro ire. In Reg. a. glossa ascende , perge , vade. hin In quibusdam editis lego effecturo , In aliis affecturo , in aliis mendose furo. Vix dubito , quin vera sit leetio futuro, vel afuturo . Infra ita vet. eod. erat ex be-rilli pro ex imbecilli.

OO. Vet. . confessa : lege eoncessa . . Ioa. Glossa Reg. I. Uectorem - grabatum. Grata - placida. Aecipe nune Nebrisissensis enarrationem . Uectorem Iuum , πιι tantibtis mox revexis.

Haec igitur domino faesente mlare. Ia . Principis synasosae filia Ditaliabus terminis occupata vernae iticis ramenta perdiderat . iacebatque corpus immobile, soli iam debitum sepulturae. ne a miseri P0noris clade senitor sauciatus excurrens , cui finis extremus opem seneris abstulerat tam florentem , laetumans . ingemensque domini volvehatur ad pedes . Zix Derba precantis singultu quatiente eonfirmans, Miserere patris orbati, miserere senis , inquiens, destituti. Vnicam habeo. vel LIA.seipsam,vel grabatum. Mercede grataclaia ab aliis vehebatur mercede, sed non grata. Io3. Veiis Rogat Dominum priuems -- eerdotum pro filia defuncta . Rom. De Alia principis onagogae . Taurinens. Princia pir osagogae filiam suscitat. Io4. Nebrissentis ad verbum euaso die profert versum Virgilii 2. Aen. Ante diem

elauso vesper componet obmpo , et ast superas auiras 6. Aen. Superasque euadere ad auras . Io. Vat. a. necnon, manu fortasse re

centiori nec adhuc.

Occidit

267쪽

LIBER III.

Occidit , et misero patris mihi nomen ademit. Asser opem, lapsamque animam per membra refunde, Qui totiam Praestare potes . Haec inquit: et auctor Lucis ad extinctae pergebat funera , greSSumetis Vix Populo stipante mouens: Permixtaque turbis

Ibat inundantem mulier perPessa CrUOrem, Quae magnas tenuarat opes, Vt sanior esset,

Exhaustaque domo , nec proficiente medela, Perdiderat proprium Pariter cum sanguine censum. x et o Ast ubi credentis iam sano in Pectore coepit Diues adesse fides, mediis immersa cateruis , Nititur auersi vel filum tangere Christi:

OPUS PA

magis habui filiam , quae modo deficiens in annis necdum puberibus constituta paterni mihi nominis cernitur abstulisse vocabula. Confer opem, et subueni,dilapsamque animam membris restitue iam frigentibus , cui totum Posse suppeditat , cui totum posse nil Ohuiat . Tales Dix ille preces impleuit, et iam dominus constipatus discipulis , ' et eateruis , ad puellae gradiebatur funera auscitandae.

Ibat autem turbis Immlaeta , nimIseruoris fuento Per annos duodecim mulier sauciata , quae medentibus plura conferens , nil proficiens , et facultatibus pariter Dacuata Prodibat . et Sanis suine . Sed ubi credulo iam sani cordis arcano stilis coepit abundare Praesumptio , mediis re cateruis Vehementer in-εeruit, paruam saltem desiderans stumamitatem dominici contingere υestimen inti, latensque Poneriu3, adi extrema Pen L I A. II. Uat. a. , Heg. ., AId. , mibi patris Elegans esset Oecidit: heu i misero patris inibi nomen ademit. III. Uonckius solicitabat Qui totam, vel Qui votum , quem Gophensius recte refellit, muItis probans , totum pro omnia accipi. Confer v. sao. l. 4. Iuvenci : Totum complere luctu . Ita locuti Ambrosius, Zeno Ueronensis, Chrysologus. Deus suetor , repertor , dominus lucis a poetis saeris passim dicitur . In hymno S. Uincentii , quem descriptum habeo ex perue teri eodice Vat. Palat. num. 83I., neque editum puto , simili modo ; .Et contra dimicans , auctorem Iuris Patrem , eiusque natum . - ui solus , ac verus est deus , instantius tu es confeIIus . Quae est imitatio Prudentit hymno s. Perist. S Uincentii v. D. seqq. Nos laeti auctorem ma

trem ete.

I 16. Meus fluorem : retine cruorem . III. Parrh. expendit: alii tenuarat. In Reg. I. aliud fuit, sed eadem vetus manus appinxit tenuarat. Rom. mendose tenueis rat. In Oit. I. eκ tenuarat factum est triobuebat . Vininae loco mouer i debet tenua4rat pro minuerat. I 2o. Ott. Σ. credenti iam sano pectore, quod ferri potest . I 2I. Ottob. Σ.-: superflua est coniunctio . Iaa. Ott.2., Urb. aduersi : Iege auersi ex Euangelio r Aecessit retro .

268쪽

sso CARΜEN PASCHA LE

Posteriusque Iatens, subitam furata salutem Extrema de veste rapit, siccisque fluentisias Damnauit patulas audo fiducia venas. Senserat ista deus , cuius de sonte cucurrit , Quod virtus secreta dedit, surtumque fidele Laudat, et egregiae tribuit sua vota rapinae. Ventum erat ad maesti lugentia culmina tecti ,

OPUS PA

dentis ora lacinise furtiuam subito rapuit sospitatem . O quam refitis arduis impetrandis plus est Udere, quam Osare r Quippe venit ex corde sducia , ex lingua preces saepius sine corde funduntvr ,fducia sine corde non nascitur . Ecce nunc femina longae passionis supplicio desperata , venit ad medictim ,

non Obsecrans, non gemens, non dePlorans , sed tacens abstulit, quod quaere. bat . Stabat in ore muto silentium , et

I 23. Vat. I. subito , manu sorte eadem factum subitam . Arator 1. I 2o9. Vndique praecipites subitam rapuere salutem . I 23. Neus Sanauit, Rom. pro d. s. curauit, in textu , quod mss. alii cum omnibus editis exhibent. Burmaninnus coniiciebat Stagnauit, ut stagnare sanguinem dici notat Faber ad Iustin. l. 37. c. XI. Verum Nophensius recte explicat Damnauit pro obstruxit. Nebrissensis obis seruat , damno sumi pro constringo ex Narcello, et Seruio ad Virgilium , eclog. 3. v. 8o. Damnabis tu quoque votis . Gophensius pro sua interpretatione laudat Prudentium hymn. 2. Perist. v. 479. Nefanda damnet limina, - Obdens aenos pessulos : et Hamari. v. 63O. Damna aures , Pater alme, meas: et Apoth. V. 732. . -

e fores tumuli, quas saxa immania d ro - obiice damnarant . Sic Arator l. a. v. 93. Quin etiam custode dato signare sepulcrum - Ad geminum voluere nefas , Dominoque paratam - Surgendi damnare viam . Ceterum damnare aliquando idem valere, ac damnum inferre , hispanice da-

SCHALE.

animus exclamabat ad dominum . Mox υndosi sanguinis rivos maior frii deis siccauit alluvio , cunctisque gratiae muliebris ignaris , Christum non latuit sui muneris donum , de cuius fonte emanauit , quod spes confdentis impleuit, fumtumque publieans tam fidele , donis salutaribus remuneratur uim rapinae. Ventum erat interea miserandae

domus ad tecta lugentia , funus υbi Dir- sinis immaturum lacrymis omnium M.LIA.flar , ostendi ad Draeontium l. 2. subi hunc etiam versum Sedulii allegaui. Sed reuera hoc loco sensus postulat , Damnauit explicari per obstruxit, constrinis xit , aut impedivit, ne cruore diruerent. I 16. Nonnulli vulgati cuius in fonte minus bene. I 28. Fabr. , et nonnulli alli editi sua dona , quod ex Prosa firmari potest. Alii

sua vota , h. e. , vota ipsius mulieris , ea , quae voverat, vel optauerat. In Reg. a. aliud fuit, sed vetus eadem manus rescripsit vota . Paulo post v. I 4 I. occurrit eadem significatione , Inopinaque vota pa

I 29. Editio Poel m. ad marg., schedae eiusdem Poelm ., ed. Lips. limina tecti rquod quidem magis usitatum est apud pomtas . Itaque Mophensius ex coniectura volebat , mutari culmina terat in limina te. et . Sed quum exemplaria vetera omnia consentiant in culmina tecti , id retinendum est : ae fortasse Sedulius amplitudianem domus innuere voluit. Uide Barthium ad Claudianum I. I. in Ruffinum v. aor.

269쪽

LIBE R III.

rao Dessentemque domum, moriens ubi virgo iacebat

Extremum sortita diem, trepidusque tumultus omnia lamentis ululans implebat amaris, Funere De modos cantu lacrymante gemebant Tibicen , plangorque frequens confuderat aedes.

OPUS PASCHALE.

tebat expositum , metusque flebilis . ae ris blandientes , et illaetabilis must tu- tumultus Diat Iersa νο ῖhtis amarae tuis do discurrens crebris elamosa doloribus bilationis impletierat. Plangebant i g mitu modulanth tibicines cantus infe-

mee mibi reeta - cui tribus maiora tuis. Alioquin culmen ieeti pro ipso domus tecto accipi solet: sed ut tectum , ita etiam lmen pro aedibus ipsis interdum usur

patur.

I o. Moriens peculiari significatu pro

mortua . Verbum iacere de vita iam sun-etis frequenter adhibetur . III. Uatic. I., ed. Lips. Extremam , quod praeserendum esse putat Arnizenius, si regulis grammaticorum stemus et quia Seruius ad Virgilii im l. Io. v. 467. Stat sua euique dies sic habet: Dies vero ten pus vitae r nam feminino usus est genera : quum enim masculino utimur , reuera diem significamus. Sed quidquid sit de

hae distinctione, quam non religiose ab omnibus obseruari ipse Arnigenius fatetur , in re praesenti ipsum diem postremum vitae vult significare Sedulius . Sie Horatius i. I. epist. 4. v. 3. Omnem crede diem tibi diluxisse supremum . I 3. Arnizenius ex Prosa coniicit υπ- tu modulante , videlicet tibicines gemebant cantu modulante su nereos modos ; nihil

m. , Parrh. gemebant. In oti. I. fuit a pr. H. gemebat , quod schedae Poel m. prae ferunt . sed ita , ut legatur Tibicen , non Tibicines . Arniz. , Cant. , Ald. , Vet. I. sa. , Yonast. , Col. , Lips., aliaeque plureseditiones cum Reg. I. posteriori manu , et aliis mss. nostris gerebant . in Reg. I.

prius erat gerebat . Fabr. , Torn. 3., Bibl. aedes confuderat infelices . Hetat dominus , fleri somno compositam , Delat. LIA.Lugd. ferebat. Prosa stat pro gemebant.

i Iuretus in vet. cod. inuenit Clanisgebant , reposuit Plangebant . Primitus et iam in codice m s. erat rabiesses e sed librarius postea expressit tibiciner . quod postremum rectius esse pronunciat Iuretus t quia tibiae in funeribus tenerioris aetatis adhiberi solebant . Conser notam adversus. Pro inseris blandientes non mala est coniectura Gallandit inferiis hun. dientes . Idem paulo posti refert defunetam dixerit e pleraeque bibliothecae Patrum defunctum dixerit, quod equidem non ausim damnare. I 34. Fabr. , rn. 3. , schedae Paelm ., et , ut puto , Nebrissensis Tibicen , quod et metro satisfacit, et bono sensu usurpari potest pro multis tibicinibus , ut mGles et similia, siue versu praec. legas gemebat , siue gemebant . In oti. a. ex Tuis bines correctum est Tubicines , et recentiori manu factum Tibicines . In Reg. 1. etsi a pr. m. est gerebat , tamen exaratum est TVirines um glossa , qua indicatur , secundam esse longam . In Ang., Alb. , et aliis iuss , et editis cum hoc er

rore metri TVirines. Desen ii posset Iubicines , producta prima , quia tres breues concurrunt , ut fieri solet in similibus . Iuueneus quidem in hoc puellae funere tubas memorat l. a. v oo. , et in codice Vercellensi versionis Italae Matthaei non tibicines , ut in Vulgata , sed tubfrines legitur , ut ad eum loc. , et in Addendis notavi. Quod autem nonnulli dicunt, tibiam

270쪽

333 Ponite solicita conceptos mente dolores, Hic sopor est, Saluator ait, nec funus adesse Credite , nec somno Positam lugete puellam . Dixerat, et gelida constrictum morte cadauer Spiritus igne soUet, verboque immobile corpus ago Suscitat, atque semel genitam his vivere praestat. Obstupuere animis , inopina me Vota Parentes

Aspiciunt, versisque modis Per gaudia Plangunt.

OPUS PASCHALE.

mortvam lugeri Disturam . Cunctis etenim corpus υidebatur extinctum . Soli Christo , qui ad uitam venerat Iarsiendam , Sopor reparebat infusus . Et hoc quidem ad eius floriam pertinuit singu- Iarem , quod defunctam dixerit dormientem , ut admirabilium scilicet facta virtutum parentibus monstraturus, minus se donare pronunciariS , Quam donahar,

humanae laudis declinaret iniuriam . Tunc cadauer immobile , eorpusqMe s

lidum , et frigidae morais . rigore ConStri ctum , Spiritus isne remolliena , imperiosae vocis arbitrio Diryinem suscitauit a tartaro, semelque progenitam , Diuere praestitit his puellam. Stupebant Parentes in Ilia cunctantes credere , quae υἰ-debant , subitaque rei iucunditate permoti, satidio lacrumis Plus Profusis, senus nIutauere planctoris.

semper adhibitam suἱsse In funeribus hominum minoris aetatis, Id , si auctoritate

Seruit ad in Ittatur , intelligi debet de insantibus. Puella autem, cuius mentio nunc fit,erat duodecim annorum: adeoque locus iam erat tubis. In Rega. proseequens videtur

prius suisse: quae fortasse proba, et genuina est lectio . Sedulius enim imitatur Iuuencum , sic deseribentem idem funus l. a. v. 4o . Plangentis populi fre.

mitus , elangorque tubarum - Vltima supremae relebrabant munerin pompae . I 36. Reg. 2. ne funus : sed factum ritentiori manu nec . 237. Poel m. mendose lugere. I Reg. I., 2., oti. I., 2., Vat. 2. . Urb., schedae Poelm ., Parrh. , Ald. gelida , quod epitheton est usitatum mortis . In Vat. I., et , ut videtur , in Vat. 2. ex

selida factum est gelidum , quod editio

Poelm . , Vet. I., a. exhibent.14 I. Ott. I. , animas , recte poster. m.

correctum animis . Uophensius coniicit parentis, ut tibicines, et alii, qui aderant ,

Obtupuerint vota patris . Sed ex Prosa , et Euangelio Lucae cap.8. perspicuum est, parentes obstupuisse. Itaque recte in Vat. I. eadem manus prima parentis mutauit in parentes . I 41. Codices nostri unanimi consensu

Vss. Lips., Helias. , Barthii, Parrh. , sche dae Poetin. , ac multi editi plangunt . Poetna. in contextu cum aliis editis plaudant . Bene id esse ait Nophensius, b. e. , exultant : neque illi displiceret pavunt ,

i. e. , hymnos canunt et praesert tamen

plangunt , ut dici solet flere , aut lacrymari gaudio : quae etiam suit interpretatio Nebrissensis , et glossatoris in Reg. I. nimio gaudio , et admiratione flent . Huc pertinet , quod supra de contrario plangore ait: Plangorque frequens eonfuderat aedes . Fauet Prosa , et similis locus Uictorini Pictaviensis de I. C. deo , et homine v. 39. Iussumque cadaver - Prosilit ante

oculos: laetus fit plangor in omnes .

SEARCH

MENU NAVIGATION