De verbis Domini, Hoc facite, pro oecumenico concilio Tridentino, aduersus sophisticas nebulas Matthiae Flaccij Illyrici. Per F. Iohannem Porthaesium postulatum Ecclesiasten celeberrimae Ecclesiae D. Martini Turonensis. ..

151쪽

aliqua ex parte demo strauimus eadem assertionem. DE VERBIs DOMINI, 2.28. Numer.'. c. 2 V. 3. .aC. 28. C. q. v. s. 33. 23. 22. 2.3. 26. 33.

quando de coena religionis agitur, hoc verbum Facere, significareκonsecrare, offerreq; Sacerdotum iasinisterio,& sumere, in celebratione umbratilis participationis sacrificia, idcirco multo magis in veritatis coena Dominica, Facereiagnificabit consecrare, osserre, distribuere, ac sumere. Itaque Hoc facite, est idem quod Hoc consecrate, Osserte, petentibus ac dispostis sumendum distriabui te in meam comemorationem. Nec

hac in parte frigide argumentamur CX generali significato tantum istius verbi facere, ut stolide garriunt noui Apostolas M. Sed consurgit nostra demonstratio ex speciali & determinata significatione istius verbi facere, quando ad coe nam religiosam & sacrificia veram participationem celebrandam pertrahitur, ut erat apud Moschen, Exod. tr. Numer. 9. & in coena Euangelica. Quam . obremiistud verbii Facere in coena sem-

152쪽

HOC FACITE.

per significabit consecrare,osserre, mumere. Qua etiam verboru phrasi usus est Christus, dicens, Matth. a 6. Scitis quia . post biduum Pascha siet, id est, consecrabitur,ma stabitur,& sumetur. ut supra diximus,quod repetere necessum fuit ob aduersariorum impudentiam, Propterea clarum est, Christum & Moysen non uois tum uno spiritu locutos, sed i1 dem ver bis, eademque phrasi correspondentiam figurae ad veritatem confirmasse,& ipserorum Connexa collatione fidei nostrae mysteria aperte elucidasse: ut in utroque testamento, quasi ab uno Legissatore, Scin utraque cana facere significet actus religionis consecrandi, offerendi, & Q- mendi. Vnde& aduersariorum nequitia satis contra Ecclesiam deprehenditur qua audent negare,vel effugere,im4 corrumpere scripturarum apertissima testimonia de Ecclesiae Christianae tremendo horrendoq; facrificio. Insuper coenam. Euangelica esse agni mactati, sicut Mo-

t sarca agni agnicula immaculati erat, ipse

rerum

Facere in nouo tem. errea

Caro agni. Corpus

Christi.

153쪽

rerii ordo ex fidei analogia satis superq; cofirmat. Vtrinq; carnes proponuntur,.s agni apud Iudaeos, Christi aute apud fideles. Manducantur ab utrisq ; carnes, sed illis est caro mortua, quia committitur illis umbra corpusq; animalis tantum, nobis autem carnes vivae, quoniam

veritas in Evangelio,vt Christus, qui nomoritur, se vitium & mactatu praebeat. Plus ergo Christus quam Moyses: nam Christus silasmet carnes, Moyses autem: alienas: Christus suum corpus viuu prae- Nnset ς hi l,uit ae utinauit, Moyses Vero carnem

Chrsissed agni mortuam mactando cocellat: Chrit gnostiisti stus semper eundem agnia, Moyses autea ἡ . csἡῖ por singulosdies alium praebebat agnicusim vero eas lum: Christus sine sanguinis effusione exhibet isto sacrificio incruento insemit & dis. ' pensat unicu suu susscientissimu crucis sacrificiu, Moyses vero semper cruente effundens sanguinem diuersum, nunquaperfecte insumebat talibus sacrificiis ais . - lieni sanguinis seu crucis Christi sacri- ficium: Christus incruentii sacrificium

154쪽

uo C FACITE.

in sit memoriam fieri praecepit, sacrifi- ,

cium inquam verum &. plenum, ut pro- bauimus, quoad rem oblata, memoriam i . autem quoad actionem offerentium: GMoyses subinde lacrificium in memoriam exitus de AEgypto,ut esset exemplar sacrisich Christi,&non substantia carnis Sesanguinis saluatoris nostri,quod Eucharistiaenostrae reseruabatur, ut ait sanctus Iustinus,quae est ex lar & substantia sacrificii crucis . Utraque coena Iustin cotta Iudaeorum & Apostolorum in Hierusa, Triph- lem, in munda sanctificatorum Ecclesiacum agimis. hinc Christus dicebat, de Vetere paschate, Luc. a a. quod erat fgura corporis Christi,ut notat Tertul. Deia Tertia.li.

siderio cocupiui hoc pascha vetus) man Ruri '

ducare vobiscu, ut aliud nouit institua sicut diserte tradun B. Hierony.li. . in Hieroum. Mati. cap.rc.ac Beda super Mati in c5 v.h.fabilis mei. ca. et Chuic assertioni alludit S. Pau Beda. lus,dicens. 3. Cor. s. .Pascha nostru immolatus est Christus,no selum in cruce, di, Cia

155쪽

immolatus, non occisus, ut in coena, in Amb.lib.y- oua immolatur & sumitur, licet de appar ait Do occidatur,tacut docet D. Ambrol. ms d Ocb. Luci Ideo epulemur,sestumque agamus

in azymis synceritatis deveritatis, sub quibus est immolatus Christus : quoniam non sunt azymae legales & umbratiles, sub quibus pascha nostrum immolab tur tantum in umbra. Probet ergo seipsum homo. ε . cor. ii. & sic de illo panos edat, qui est riuus, de coelo descendens. De pane, inquam,illo qui est corpus Domini. Asserere propterea, figuram sacri scii coenae Mosaycae, non pertinere ad coenam Euangelicam, est temeratium, Christoq; iniurium, utpote, quo rerum ordo & natura confunditur, & persona verbi non illustratur. Nos autem, etiam in minimo, Christo iniuria satagentes,

non inserre,conamur demonstrare eum

quo ad umbras dc figuras, persectissime ad ultimum usque tota legem adimpleuisse, contra Iudaeorum, haereticorumq

vanissimas allegorias &transpositiones. Vnde

156쪽

Vnde quae sunt sacrificii coenae, ad ip

sam referre contendimus. Et quae sunt sacrincij crucis,ad illud reuocamus,nec innsa Chrν lapillum tuo loco movemus in his tre- μ' mendis ac summis Christianoru myste- r.Cor.Io. Dis. Primo, mensa gentium, altareq; Iu

ligiosa ad nostram coaptamuS : prius emnim habuerunt sacrificium ante quam esset eiusde sacrificij participatio realis: hinc est, quod nostram mensam altari ac mense communi Iudaeoru & Gentium confert Apostolus, sicut & sacrificii par, licipationem, quod absurdum esset, nisi& mensa nostra, altare quoque esset ad immolandum Christum & sumendum, 'ut trecenti & duo minus de viginti San isti Patres in primaNicena synodo, squλ . aduersarii recipere fingunt, &aduersum hiata' χ nos citant abunde tradunt, Catholiceq;. qa iam non docent, dicentes: l uic diuinae mensae cumbentes, propositumpanem poculum noni essemus erὸm animos nostros eriga Numi e

mus, is fide cognoscamus suod mensae

157쪽

D i sit superpositus qui mundi deli-

tolli ac per Sacerdotes incruente inem turi Credimus quum preciosium illius corpusssanguine Ῥereyuscipimus,quod baec certis

sima nostrae resurressioni gna sint. Ideos non multum sed parum fuscipimus,uistia

mus non ad corporis nostrifaturationemsed ad nostri)anctificatione accipi. haec Patres. VerumentinueQ, quoniam Lutherani& Calui nates, ut sunt sua pertinacia excaecati,hunc Canonem contra catholiacam Ecclesiam citant, eius sententiam elucidabimus. Primo,decernut non spectanda esse panem & vinii in mensa diis uina, cuius rei ratione subindicat,quando aiunt iam esse agnum, & corpus Domini:vnde non attendunt pani & vino, quia desinunt in agnum peccata tollentem, & sunt tantum panis & vinum secundum naturam accidentium & op rationum, non autem secundum natu

ram subiectivam,ideo non spectanda. Subinde aiunt,fide agnum cognoscendum superposituni diuinae mensa al

158쪽

HOC FACITE. ruinates aute in mensa symbolum supe positum credunt,agnum autem tantum in coelo fide agnoscunt. Lutherani vero,

bis stilpidi, fide agnoscunt non super

mensam positum agnu, sed tantum denutium morsibus in usu manducationis coficidiaque verbo & elemento ut docet mclesia catholica) illis no conficitur sacrariaentu, sed manducatione,quu tamevel natura duce prius sit res conficienda, quam manducetur. Debuit ergo Christiis cum Ecclefia dicere, sacramentum actionis seu manducationis, sicut ait sacrametum baptismatis, cuius esse, est sesus,&non substantia, sicut Eucharistia, quae dicitur sacramentu corporis, quod seu immemnon est actio. Hoc ergo Buceri commerso est Uio tum inuentum anno . H6. ignorauit iaspinisue prima oecumenica synodus. Tertio ad- ω obstindit,agnu qui peccata tollit per Sacerdo- tia. tes incruente immolari super mensa di uina. Vnde ostendit mensam esse altare, ineruentὸ

super quo fit immolatio. At Lutherani ἡ-ρut- negat esse sacerdotes,negant Christum

159쪽

D E vERBIS DOMINI,

immolari, negant in hac immolatione peccata tolli. Patres autem qui probe norant physin sacrificii crucis, affirmant, hic agnum immolari per sacerdotes modo incrueto, tollentem peccata mundi.

Quid hic ructabunt aduersarii suis stigi

dis symbolis, praedicantiis,& memoriis' Patres sane no sunt obscure locuti, de se Cerdotio, mensa altaris, & sacrificio. Audebunt ne damnare in odium Rom. Pontificis, totius Ecclesiae catholicae decretus non legerant, non intellexerat tanti Pa tres verbum Dei de Christi sacerdotio 'nunquid intellectu contempserunt, qui

omnia pro Christo, iustitia,& castitate pati voluerul'Si ergo aliquid pudoris superesset haereticis,iam no turbaret Ecclesiam de sacrificio incruento, quae dudii ante sitam super hac re tulit censuram. Secundὁ, ut ad rem reuertar, Moysi sacrum conuiuium sic erat memoria sacrificij exitus do AEgypto,quod erat etiasacrificium, hoc aut non copleuit Chri

stus in cruce sub his rationibus praedictis: i ideo

160쪽

Ηo C FACIT E. 38 ideo ad mensam Domini recurrere debemus, in qua est sacrificium & memoria sacrificia.Tertia,coena agni in Hierusalem inter fideles tantum, Christus autein cruce extra Hierusale inter infideles& aduersarios. Recurramus ergo ad coenam, quam in Hierusalem in medio fidelium Apostolorum persecit. Quarto, agnus immaculatus, Christus vero in Cruce pro nobis peccatum est factus.

Ideo ad coenam emundantem recurren indum est, in qua non tulit peccata satis. faciendo, sed tantum emundando &insumedo ac dispensando sacri fictu, quod iam in voto habebat, in crastinum actu persoluendum. Demum, carnes agni mactati cum pane aZymo, quod ad coenam est reserendum, in qua sunt carnes Christi sub speciebus panis &vini. Caeterum nullus Euangelistarum, nec aliquis catholicus j seu canonicus liber,vel Patru, docuit Christum in cruce tantum adimpleuisse figuram agni mactati in co na Mosaica,ergo ad coena, sicut ad cru-