장음표시 사용
161쪽
hic Propheta meretricem uxorem iubetur ducere,& rursus moecham uxorem sociare sibi imperatur. O RIG E NE S.i. tomo in caput. 26. Genes eos homelia. 1 . In manibus, inquit,prophetarum assimilatus sum, quod cum unus sit Dominus noster Iesus Christus per substantia ct filius Dei sit homo factu varijs typis, ct figuris varijs in scriptura demonitro riua , verbi caula,cii ossiertur in holocaustum ipsius est typus, ct postea aries,quiimmolatur,nipseAngelus qui loquitur ad Abrahaipse Dominus est de Diminus ouis dicitur,ctagnus,&ouium pastor. Apud Esaia dicitur sponsus, ut filius Dei, & sponsa tanquam diui in sapietia: hic Origenes.Chry sosto.in cap.I.loanis melia.l . Ego visiones multiplicaui nquit,cum situs Dei in mundu veturus essetvera carne accenta,multo ante sanctos
xima ad diuinae iubstantiae visione variis
Vulg. D. HI ERO . Si Galaad idolum, ergo frustra erat in Galaad boves immolantes, nam & aliaria eorum quasi acerui super sulcos agri.
Traulti . LN . Si non Galgalarit m quid falsi erant in Galgal
ἴ qicipes immolantes, altaria es
rμm. q*asii testudinu super desertum
E OPH YLAC TVS s,irgo 1 inquit , vos per prophetas iam
nebam ut supra visum est, vos aute ibatu ad idola, α ostendit Dominus idola esse vana. Si Galaad inquit, idolum, id desh, imago quaedam est , ct simulachrum quoddam &nihil praeterea fru- 'stra erant, igitur qui ei sacrificabant boues, α altaria lorum simulachrorum
quasi aceres lapidum erant in medio agri, qui apud quosdam stultos reli-.giosi habentur. Pro idolo Hebraice est quae vox sonat idolum , nihil, mendacium A & ita vertere L xx si Galaad nihil , vel mendacium, Si non Galgala est, nunquid falsi erant qui illic sacrificabant: & altaria eius quasi testudines in deserto : quasi cocnuae a aceruos significat, di iuxta L cochleas et quod Ura, rotari est, de
volui: unde coelum,& plaustra ab hoc verbo dicuntur, quod se circumagant& rotentur, unde LXX, galim, aceruos interpretantur . Altaria ergo id lorum sunt quasi testudines super de- , sertum agri: quae nihil frugis hominia ibus asserunt. Mihi quidem, si conu menter superioribus haec sunt explicanda, etiam hunc sensum haec habere via dentur: cum tam multa retuleris Dominus de reuelationibus factis per m nus prophetarum , quq suere stustra perfidis Iudaeis, qui non recepere Christum, qui prophetias ridebant,flt pr didit Iosephus, aut malitiosa interpretatione alio deflectebant . Subicit propheta: si lex vetus, & sacrificia & cer moniae legis veteris huc erant evasurai t riderentur prophetiae, es iura Romanoruin idololatraru essetit sequenda: profecto lex vetus, ct sacri ci , α remoni et frustra erant: quidni erant
enim omnia Christi typi, & saurς , α similitudines : si ςhrsitus no recipitur, quorsum: boues tui Christi imm*hbantuit Nam sine Christo uidest aries
immolatum aut taurus nisi sordes sanguinis si& stercoris i Ergo si Galaad auen, vel idolum, si Iud quae hoc loco dicitur Galaad id est aceruus testimoniorum de Christo, id enim lanat Galaad Gaia tvox Hebraea, Sitalaad ergo, si Iudaea;
quae aceruus testimoniorum de Christo est, auen, nihil , vel non sic enim is tere L , & id etiam vox Hebraea sonat , si aceruus testimoniorum
162쪽
de Christofuit in vanu omnis enim vita& omnis ex ve us prophetha fuit Christi uenturi si hoc fuit in vanum , vel si
eas fui 34 cst,idolum, si populus Iudacps erat trinsiturus ad imperator e idololatra', 4r ergoIudaeorum princi pzs erant immolantes bouea: frustra inveteri Iςge fiebant sacrificia , quae om
nia ideo grata erant Deo quod singuli Christi erant typici figuri, a li 'qui tuis ient Deo ingrati l sima: nisi putas Deum stercorc boum, sanguine . Fuis helectati sint na ς:cu rso se i cu qDeo erant gratissma quod Christi mysteria reprae entabant. Ergo Galaad testimoniorum aceruus est. Si legas cum cora,animal tam sordes Si non Galgala
ano, Sc stercore animalium, is tui
Iη rat Dominus per hunc prophe
ria e millis simili udinibus Chri . si mysteria repraesentasse per suos prinphetas quaedam exempla proposuit. Addit nunc eodem speciasse hiltoria 'Iacob. TH E O. historia IasobChri. m. typus est,inquit, tur in terram venies matrimonio spiritali sibi iunxit Ecclesiare pro ipsa seruiuit in carne,&passioni bus.& inlegis mandatis,quae oblemauit
Proplictam, suscitabit tibi Dominus: I , se vere dignus vocari Israel id est vides Deum eduait Mah tenebri;huius citae per Lucem Euangelij,& per promissa vitae aeternae.Serut utlirael in uxore Chi istus lacuus factus qLcumisset Deus verus primo Ecclesia tua sponsa & m uxore seri: auit, pro eccicsa seruus est factus:&pastor fui: Ego surit,inquit,pastor bo nus.Pro L laboriosa a enim sonat vox
he a, quod Iabqre ex hibuit Dominu Lia,id est,s magosa uti lippis oculisiuit Sinon agnouit Dominum receptis res quijs,quae siluae facts sunt, Et pastor fuit pro Rachel Rachel ouis est Latine, oui tanquata illa Euangest j quam relictis alijs Dominus quaesiturus de coelo descendit,&sy:pportauit eam humeris. Raches pulctaaiorma era Ecclesia ex gentibur phiclira erat forma induit enim Christum, qui es ipsum pulchrum, ipsa pulchritimco. In propheta eduxit Dominus istas dii AEgypto,inprop beta Jose,qui typus
erat Christi quinoa eta sac/n oris Melisberauit. Seruauit lsrael in uxoreta, sic in uxore seruaure: pro in VXOresta seruatiat, i Chrysost.to 3.rI I.vertisse videtur: In muliere seruatus est,ut significaretur do-iminum pro uxore Li hoc est pro syna gogacustodem fuisse ovium sep cm annos,id est omne rempua synagogae,quod Per septenarium numerum hebdomadu momnes anni eant,& rursum, in mu- die seruatus est,in Ecclesita seruatus est
smptem Mariam virginem: qui pastore cclesiae Rit pro populos leti, & in mutiere seruatus fuit populus fidelis iuxta illud : Quod Eua tristis abstulit, Tu
reddis almo igermine , Vitam datam per virginem: gentes redeptae plaudite :vt primodocoIacob proDomino accipiatur, qui pastor nait synagogae per omne tempus synagon 2.loco Iacob sumatur pro populo fideli, qui media sacra:virgi- redemptusaest. Non congruit hoc th quiescum Hebraea lectiones: imo mari. 4e: piincta a pud Hebraeos pro vocali 4bus valent, α proratione sententiae
163쪽
verbum Ephraim : quae verba THE-HOPH. siue is Theodotitus est sic interpretatvriopprobria quae christo Domino ingessere Christicida: Iudaei: Aue rex Iu orum Alios saluos secit , se ipsum uiuum sacere non potest: & si milia recident in caput eius. Sanguiseius super eum effundetur T H E O P verba haec, ruae dixere: sanguis eius super nos, effunetur super c purpus populi, iuxta te monem Ephraim,id est populi Iudaici in
fides h Diximus Ex Eusebio id shnificare
' Ephraim , .& qua irationeid significet. Iuxta ergo sermonem Ephr aim, quem dixit in litteris Euangelicis: sanguis eius iuper nos,& super filios n6stros recidet in caput eius populi sanguis Domini effusus a Iudaeis. Et cum D. HIERON.ec eo multo antiquior O RIG E. nobis fuerint authores,ut scripturae sanctae interpretatione Ecclesiastica csi He braeorum interpreti tione conferremus,Vt intelligeremus quam humi repant Iudaei, quam se vel digitum transuersum non attollant humo, quam omnia peruertant,&a Christo Domino auex ant , yt cum lmpius Iudaeus per scripturam sanctam peruagatur dicere possis, si aure perati e- ta excipias omnia.Smgdiaris ferus depas
citur vineam Dei cum ergo D. Hieron.
& Ori genes id nobis fuerint authores, ct destinarim animo id oneris subire in
duodecim prophetarum enarratione, Sccollationem utriusque interpretationis
facere non solum sigillatim , sed etiam
uniuerse & generatim,non praeterendusilentio sum arbitratus , quod proxume dixi de transsatione tax virorum, quae
ita distincta est authoie T H E O P H T siue is THEODOR I.est, ut plane lectionem Euangelicam personet, nostra confi rmet, & constabiliat trecentis annis ante Domini aduentum in carne,re- sellat Iudaica,operae pretium erit, memoria repetas,quod dictum a nobis non semel est:Ephraim,seu Ephrem authore Eusebio Caesariensi demonstrationis Euangelicae libro.9.demonstratione I7.isi lari
Comment. 344ptura sancta pro Iudaico populo perfi-
. do,&incredulo poni.Hoc fundamento iacto,lustra tecum tacitus animo ct cogitatione verba postrema capitis huius: Sanguis eius super eum effundetur. Opprobrium illi retribuet Dominus iuxta verbum Ephraim,id ςst iuxta verbum Iudaici populi increduli:& quaere φ verbuillud fueritiudaici populi increduli de san guine effuso&succurret tibi illud:Saguis eius sua nos & super filios nostros:vides
LXX viros sua trastatione & distinctione nobisverba illa Euagelica repraesentasse interpretationem Ecclesiasticalprobasse, refutasse Iudaicata ut verissime ex lententia veterum in disputatione dς trans. lationibus dixerimus tranationem Ἀπpr ter alia commoda innumera quae Ecclesiae sanctae suppedi ant: illud non esse postremum,quod scholia sunt antiquisesima trecentis annis ante Domini adue. tum in carne , que Lucem scripturet sanctae afferunto Iudaeos refellunt. Eniam ter quaterve sua tran statione in hoc propheta Ecclesiasticam interpretatio
nem Lxx constabiliere,refutauere Iudai cam . Nam Veteres Vt commentatores
doctissimi&antiquissimi non solent singula persequi &explicare,vnu duosve locos enarrasse contenti unde c teri lucem asserant.
Vul. D. H IERO Loquente Ephraim horror inuasit ILrael, & deliquit in Baal.
, -IXI hunc locum aliter filige nctum 1 Hieronymo M-& aliter 2 LXx viris , Ut conin
ta a stat exTheophylacto siue is
164쪽
Theodoritus est in cuius scholijs in hoc caput ita apparet distinctus ut diximus. Fecere ergo Lxx principium capitis. I 3. iustificationes accepit ipsa in Israel θ THEO. liueis TH EOD. O. est legem accepit Israel qua intellexit quomodo mihi oportebat seruire , ipse appositus est Baal conuenienter tamen praecedentibus dices, iustificatione accepit apse accepit legem gratiae, quae iustificaret: in Ilrael, in Christo', qui dicitur Israel inscriptura quod ab istaei seeundsi humanitatem ducit Originem. Ipse tamen additus est Baal ipse apposuit te Baal
Imperatota Caesariaeum dixit: Si hunc dimittis, non es amicus Caesaris:& non habemus regem, nisi larem. &mortuus est in Sh cfuit causa vastitatis Iu daeorum. Iacob enim, & Israel dicitur uniuersus Iudaicus populus,quod Iacob sad tria. siue istaei principium fuit gentis Iudaicae Baal vox hebraea imperatem signi ficat,
ct imperatorem. Colebatur enim Romanus Imperator pro Deo, ut notum est:
α idolum erat gentium quem populus Iudaicus regem sibi delegit.Verbum Hebraeum nr' quod D. Hiero. transtulit pauore,Lm reddidere iustificationes,quod utrunque significaret.Timor nique Dei est religio, iuxta illud: Sacrificium Deo. spiritus contribulatus,cor contritum &humiliatu Deus no despicies, & Plato in Euthyphione religione & sanctimonia Dei timore definit, unde genufreligionis est latria απο Τό ι λιαν valde contre. miscere metu Dei δουλιια valde timere ατο Τα Mais δύis. Ex hac Lm interptitatione &Theophy.scholiis enarrabimus vulgatam D.Hiero.& vulgatae distinctionem. Loquente Ephraim cum impius Iopulus Iudaicus loqueretur quae dicta uni: Aue rex Iud orum: Alios saluos se. cit: Descendat nunc de cruce: horror inuasit Israel ille de quo Euangelicae litterae post descripta in Christum iniecta probra, subiecere: Viso terrae motu, & his 8uae fiebat,tim utrui valde, dicetes: Vere
nihilominus post visa tot miracula &post visam Diti resurrectronem, impius populus perstitit in priore sententia αpr ptauit habere regem Imperatorem Romanum, quam Deum . Et mortuus
est ideo deletus est populus Iudaicus ex uniuersa Iudae residui dispersi sunt per
omnes gentes. 1 . iVulg. D. HI E R O Et nune addiderunt ad peccandum, feceruntque sibi conflati le de argento suo, qua sit similitudinem idolorum,factura artificum totum est, his ipsi dicunt immolate homines,vitulos adorantes. Trans . LXX. Et nunc apposuit 2 t peccaret, fecerunt sibi conflesilia ex argeutosuo ecundum imaginemissolorum,opera artisicum conflata eis,
ipsi dicunt,immolate homines, 2ituli defecerunt
HAEc enodanda erunt couenienter superioribus, & nunc addiderunt ad peccandum persequedo fideles qui Christo crediderant feceruntque sibi costatile de argento suo praedictionibus de Christo Domino semper i adnotatu ex sanctis patribus a nobis millies est, subiungi solet crimen idololatriae,quod idololatria fuerit causa ut Iud i perm itterentur a Deo occaecari & non agnoscere Christum,ut vallaretur Iudaea postea,e go fecerunt sibi conflatilia, imagines, simulachra de argento suo quas similitudinem idolorum ad similitudinem ido, lorum factura artificum totum est ido. la nihil sunt, nisi opus artificum. His ipsi dicunt, immolate nomines.Theophylactualiue is Theodoritus est,qui Hebraeo
165쪽
rum interpretationes sequitur, subiicit postea, ludaei post Christum, sacrificabant Christi martyres, quos per omnia
cruciamenta necabant, lacrificabant inquit Iudaei quia iuxta verbum Domini putabant se obsequium praestare Deo&quod defecerant vituli, diruto templo putabant se facere sacrificium gratissimum Deo quod credentes in Christum sacrificarent. Non enim poterant legem Mosis alibi sacrificare quam in templo Hierosolymitano quod dirutum erat &cum oporteret ait Theophylactus loco 'itulorum quos Veneri, . id est voluptati sacrificabant mactarei, potius prauas animi cupiditates & viatia , mactabant imaginem Dei renouatam per filium eius Iesum Christum qui homurem creauit. His ipsi dicunt immolare homines a quoniam non pote- sis sacrificare sacrificia veteris legis eu cuata lege veteri, inquit Theophyl ctus,immolate ipsos martyres qui Christi praedicant fidem, dc Diuus Hierony
mus transsationem Lxx enarrans huc vi
detur allu vitulos adorantes vos qui idola coluistis & nunc adoratis principes idololatras quod nihil est aliud qua adorare idola, Lxx pro vitulos adorantes vertere vituli desecer mutati ne unius litterae legere enim HebraicEpro Isaqun, Isaiun. osculari est αadorare nita deficere.
erunt quasi nubes matutina,& sicut ros matutinus pra teriens , sicut puluis turbine raptus ex area,&sicut fumus de fumario.
tinus pertransiens, scut puluis exsuffatus exare sicut a vor a locustis.
I Dcirco erunt quasi nubes matuti- na. Quod haec fecerunt Iudaei,inquit
Theophylaetiis mometo temporis eu nescent, & vastitatem Iudaeae similibus multis Propheta expressit, quae adam-ptilicandam rem multum valent, quasi nubes inquit matutina Iudaei ex Iudaea evanescent quae orto solestatim dissoluitur, quasi ros matutinus, quasi puluis turbine raptus. sed quod Theophylaeu Theodotitus is est,hunc locum ad utruque refert ad captiuitatem decem tribuum & ad Christum, age haec similia, quo spectent expendamus.Iudaeus in Iudaea post vastitatem ab Adriano Impera
tore Romano inuectam non compa .
ruit quod inde liquet quod lex lata est
ut Iudaeo esset capitalem Iudaeam interre pedem. Ex capciuitate decem tribuum in urbibus IIrael multi secreresidui, unde postea decem tribus succreue-
temporibus Christi Dere florentinsimae. Igitur hae similitudines ad Caristi
tempora spectant, ad captiuitatem deacem tribuum non spectant. Evanuere ergo ex uniuersa Iudaea Iudaei omnea, venubes matutina , sicurroS matutinus perltransiens, sicut puluis turbine raptus ex area,sicut semus de fumario. Pro sum rio Lxx vertere locustas, hoc descrimen recille puncta D. Hieronymus in hune iocum docet. Esse tamen puto hunc u porem a locustis nebulam quandam coortam,quq locustarum multitudinem consequi solet cum volant.
terra AEgypti: & Deum absque me nescias,& saluator norit praeter me.
Translatis. Lxx. Ego autem Dominus Deus tuusfirmans caesis, aedifi-
166쪽
caiis terram, cuius manus fecerunt exercitus issius Er non ostendi tibi ea , d .
HAEc in lectione Hebrara non sunt, latur Λ V G VST IN. vero & alii pa
Mentea quae sint apud Umrima ex Iectioia'
credibile, Ea sic interpretabimur. Domigelos. Ouanquam T H EO P H II. n. ue i, TH E O DO R. est exercitus coelorum pro Angelis accipi posse ait . &pto stellis & astris. Mihi potius videtur .c si pro Angelis accipi debere, ut in illo Mo . iii ir i e Genestos: Igitur persecti sunt ' coeli & tetra & omnis exercitus eorum. Vbi persuasum habeo creationis Angelarum factam esse mentionem , quod Quasitum inter viros doctus lx sanctos est, Cur Moses creationis Angelorum mentionem nunquam secerit, &cauantur multa.En hoc loco Angelorum creationis iacta mentio est. si qua r- id colligam ,dicam breui: vis verbi Hebraei id cogere videtur,frequenti ' 'ν est inscripCura, Dominus Deus Sab Utb. Dominus Deus exercituum: quod plerique sanctorum Christi nomen esse volunt,ut Deus sabaoth,christus esse dicauix caput sic Deus nissimae cocletisnomcti suntcrii terra, ct omnis ornatu eorum. Nam pro omnis Ornatus eorum, Hebraice est Sebaam , quod est idem nomen quod fabaoth: excepto quod Se-baam est cum pro nomineaffixo, quod Hebraei nominant tertiae perlanae psura-
lis exercitus eorum siue ornatus eorum.
Age, si Deus Sabaoth diaestur, non quod sit de Deus astrorum,di stellarum, quanquam & horum quoque sit Deus sed quod sit militi et coeli Deus omnis Angelorum Hierat chue : quaeso te, cur idem nomen in Mose non eodem modo interpretaberet praesertim cum vul
go credatur in Mose creationis Ange-sorum nullam factam esse mentionem' Sed Hieronymus inquiunt,& Lxx pro Sabaoth apud Mosem vertunt : Om ornatus eorum: bene est: an non ornatus coelorum sunt Angeli, plusquam sydera, plusquam astra Angeli nonne prae sunt motui coelprum, & syderumnomnibus rebus, dc continent hunc mundi ornatum , quem Deus continet per se Angelorum ministeriol Ergo si Sabaoth interpretaris exercitus Angelorum , in creatione Sabaoth , eosdem exercitus Angelorum interpreteris est necesse. Nam Sebaam idem nomen est, com positum tamen cum pronomine affixo tertiae personae pluralis : Exercitus siue ornatus eorum , eodem modo ergo ubique interpretari quid vetat φ n mans coelum ego sum qui feci coelum.& tamen coelum pro Deo colis aedificans terram ego feci terram. Guius manus fecerunt exeret tus ipuus
Angelos,&daemonas,&0dera &non feci ea ut ires post ipso ut adorares ipsa. Haec Τ H EOPH YLACTU LAddiicitiamen cietas,id est ,sanctos viros in Christo Ieru firmat & conserinth bono, nam coelos dici sanctos, qui templa De sunt , res est notae terram: autem, id est eos qui terra sunt, oc iunt terrena, per Christum .ireaedificat & nouam fa,cit creatu. Iram
167쪽
Egypti, Deum absque me nescies, & siluator non est praeter me. Ego cognoui te in deserto in terra solitudinis iuxta pascua sua adimpleti sunt, s turati sent , & eleuauerunt cor suum,dc obliti sunt mei.
TranslaLL .Ego autem Dominus ' Deus tuus eduxi te de terra Asentis. Deum praeter meum cognofessaluator non eItabsque me, ego pasceti te instatudine n terra inbalutabilis
c dum pascua sua repletisunt in satu
ritate , Ur exaltata punt corda eorum,
propter haec Obliti sunt mei H A ta beneficia cinquit T H E O.
contulit Deus in ludaeos, ct alia innumera: pro his beneficiis Deum dereliquere, & recalcitrarunt aduersum Dominum:&rursum panibus a Deo saturatici aliis beneficiis innumerabilibus a Domino subleuati, elati insolentia sunt adsuerium Dominum, & ita Rupertushaec omnia verba Clitisti esse putat, nec mati cohaeret, iuxta illud Elaiae: Qui loquebar, Ecce adlum. Ipse enim Christus patris verta in prophetis loquitur,quid autem dicit, Deum absque me nescissi Ud ideo dictum est, quod voces excluin diuinis, non excludunt essentiam, nec nomina essentialia pro beneficiis su .pra dictis repudiauere ipsum Dominum, ct ei antetulere Caesarem & dixere: Non habemus regem,nisi Caesarem.
Vulg. D. HIERO. Ego ero eis sicut leaena, sicut Pardus in
Comment. 343 via Assyriorum occurram eis sicut ursa raptis catulis, & dirumpam interiora iecoris eorum , dc consumamicos ibi
occurram eissicut*sa indigens cibo dfrumpam conclusio ueni cordis eorum,. devorabunt eos ibi catuliseruarum ,b
Iliaearai distumpent eos. . . . CR
CV RI L. in Genesim de Beniamin
nat.Ero, inquiens, eis quasi Panthera αPardus. C Y R I L L V S i taque dς Beniamin signum euidentissimum Iudaeorum impietatis in Christum Dominum fuit vastatio & desolatio uniuersa Iudaeae, quam praedixere omnes propi etae , cu
euidens euentus& effectus est conlecutuI cum omnes nationes videre miseria modis vastatos a Romanis Iudaeos,euerinsu omnes urbes Iudaeae, vicos omnes incensos , montes dc uniuertam proula
tum consurasse, residuas pulsos, eccaptiuos ductos in omnes partes terra rum , nec id solum, sed ubicumque agorent Iudaei, qui ex illa vastitate effugis senti miseris modis vallatos i nationibus,quod te docent historiae': ut Phylon de Flacco,&eius immanitate in I daeos, ct losephus Iudaeus , & C H RIS OS T. AMBROSIUS, GR DG O R I V si Nazianetenus Ecclesia ilicae Historiae, qua de re dictum est alibitae , & liisn ut appareat hoc loco ut non immerso dicat Dominus se futuatum in Iudaeos ut MoMm, ut Pardum,
168쪽
& Pantheram, ut immanissima quaeque animali' ., ut eos ab impietate in Christum retraheret. Et subiicit C Y R I L. Dominuta appellare agriseris credentes in se ipsum per Esaiam dicens: benedicent mestrae Uri,quod bo nes,qui vi ,
uebant ritu serarum , & ideo serae agri nominantur conuersi ad Dominum Si. Tenes nominantur, & oscines, qui Dominicas laudes suauissimis cantilenis,& voce luauissima in coelum serrent , facti genus Domini electum de filii Dei faeti, vides ergo inquit quomodo Dominus feras agri nominet genus electum, regale sacerdotium, sirenas, & auicularum votcalissimas, quae cocinerent laudes Domino, dc suauissima voce Christi trium- .Phos personarent,& vere inquit Cyrillus bestiae agri fiunt, dum eugnantPro Christo, dc omnia vincim meque est qui
se illis opponat. Procopius lub finem metariorum in Genesin haec verba Christi esse ait, & Christum te comparare hoc loco Leoni, & Pantherae ix urso O RIG EN ES in caput. 22. Matth Hiractatu. zo. reddit caula ut multis verbi, cur Deu pater in litteris Euangelicis se assi let homini, quoad ostendat se nobis in patria, sicuti est , dc cur hoc loco' Olee te assimilet Pantherae Leoni, dc vrso tuibato ut peccantes, inquit,faciat
desistere a peccatis. D. Λ M B RHO S.
in Apologia Dauid ; Deus, inquit, pro nostrorum supplicio peccatorum asse.ctum quendam ferinae crudelitatis in. duit , ut qui natura pius est & misericors
noli rorum scelerum atrocitate commotus assumat quandam bestiarum saeui.
lud Lucae capit. i . Homo quidam fecit coenam magnam: Deus, inquit, quando vim suam vindicauuam vult significare pantheram se nominat, Leonem, dcvr-Mam, quando humanitatem hominem se
appellat. GREGORIVS Nazian1enus in plagam grandinis: Legimus, inquit,inum, qui omni inimiperturbatio
. ia D ne vacar, pardi instar ad kim Assyrioa
rum occurrentem. Quem locum Nice tas interpretans : vis v ltrix Dei intelligenda est 4n hac eomparatione, nun a tem quicquam aliud ex his, quae his be-istiis sunt, quemadmodum inquit, Domi. nus ursa in angustias redacta praeclusos- ue sibi omnes exitus cernens: aut fame
oppressa , incredibilii quodam furor
obuium quendue aggreditur ; sic etiam ego facia nbs es vestros 6m tu animoruimpetu vos inuadere, nec misericordi. vlla vos habebunt dignos. Age nunc e pendamus haec: cothparationes vinci ctae Domini de indignavonis viri captiuitata congruant magis , captiuitata decessi tribuum, an captiuitati Iudaeorum quae micem Domini est hibiscutal Posth Lmines natoa, tanta strages, tanta vasti stas, incendium tantum ullius nationis inunquam fuit,.quanta Iudaeorum str
ges, quantum incendium ruit post cru
cem Domini ivt docet Ioseplius de bello Iudaico sub Vespasiano , atqui multosuit maior sub Adriano : ut diices ex
Dione in vita Adriani, cum uniuersa Isdaea ferro dc incendio absumpta est, dc Iudaei omnes qui in Iudaea erant, residui ducti captiui dispersi sunt per omnes oras partesque terrarum. Huic Iudaeorum stragi oc vastitati congruit magis lauitia Leonis,Pardio Pantherae,quam eaptiuitati decem tribuum: in captiuitate decem tribuum namque Ibaesitae
non sunt absumpti ferro & incendior ducti sunt captiui, dc quam plurimis p
percit hostilis gladius , dc quam plurimi
se ex illa captiuitate subduxere, unde re. floruere decem tribus ix succreuere quae
temporibus Christi fuere florentissimae. Dirumpam interiora iecoris eorum tax dirumpam conclusionem cordis eorum & contumam eos ibi quasi Leo, bestia agri scindet eos. Haec etiam satis declarant non de captiuitate decem tribuum haec esse dicta, cu enim ductae sunt dece tribui in captiuitatem ad Assyrios,
169쪽
non occurrit eis Dominus quasi ursa raptis catulis ad dilaniandos eos, sed salui ducti sunt in captiuitatem. Tunc vere quasi ursa raptis catulis fuit Dominus in Iudaeos, cum post crucem D mini inuexit in Iudaeam per Roma
nos vastitatem,diram famem, seditiones, omnium nationum arma , quae sub Romanorum signis militabant, & demum Iudaeos ferro & incessio consumpsit residuos, in omnes partes orbis dispersit: αsicubi versarentur inter nationes, aut si quo se proriperent fuga, nationum insidijs opprimebantur , & necabantur. id est , quod dixit Dominus: ero eis Pardus in via Assyriorum, id est,quocumque se fuga proripuerint, aut ubicunque fuerint ,ero eis veluti Pardus, αLeo, nam Assyrij pro omni natione ponuntur fer synecdochen ex uno plures,
vel omnes:quod est Quintilianus, ubiq;
enim nationum insititis nec opinantes opprimebantur miseri. Et dirumpam Interiora iecoris eoru m Lxx & dirumpam conclusionem cordis eorum Theophylactus haec, inquit, faciam ut conclusum & occaecatum cor eius aperiam &ingrediar ad illos: ut verba Christi haec sint, ut agnoscara Iudaeis. Malis enim presii Iudaeorum plerique, qua causa tata mala incurrerunt,& au Christum coueta
si sunt. Et infra idem T H E O Ρ H. haec
eadem verba interpretans, addit, Domi nus subiungit,bestia agri tandet eos, appellans bellias agri illos, qui Iudaeos duxere captiuos, non solum enim in Iudaea lacerabant Iud os,sed etiam ad se ductos cruciabat miseris modis,& compellebat
illos malis intelliger unde sibi tanta fuissent mala nata,&crederent Christo. Eodem modo interpretaturR.D.clausuram cordis,pinguedinem cordis claudentem,
Vt non intelligant, iuxta illud Esaiae: Impingua cor populi huius . Ide significant
verba nostrae vulgat .dirumpam interiora cordis eoru , clausa scilicet ut lux Christi ad ea ingrediatur, infra idem T H E OPH Y. Conclusi intra corticem litterae Comment. ISO non poterant Christo credere, dirumputur haec claustra ut appareat Christus, ct ei credant. Addit T H E O P H. claustra
quoque nominantur dogmata plutoso. phyca nationum & quaecunque a Christo auertebant, haec omnia rupta sunt ut patefieret Christo aditus. C Y RI. in Genesin de Beniamin agens: bestias agri, inquit appellat Dominus credentes, ex nationibus scilicet quicum idololatrae es.sent, bestiae agri dicebantur .sic enim sere in litteris sacris nominantur, recepta vero fide Christi iam filij Dei dicuntur,non bestiae agri, & scindent corda Iudaeorum emollita, ad lucem Euangelij recipienda
iuxta illud, scindite corda vestra,non ve stimenta vestra.
rael, tantummodo in me auxilium tuum.
Transi. L XX. Corruptioni tuae Israel
rum meritis , & remissionibus contra Pelagianum libro secundo , c pixe quinto , pulchra similitudine hoe expressit: sicut, inquit, corporis oculus non adiuuatur 4 lumine, si oculum claudas,aut si eum a luce auertas, ita si te avertas a Deo,quod lumen est, quod illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum aut si claudas mentis oculos,incurras in laqueos daemonum,&peribia si vero te conuertas ad Deum , ille tuam mentem illustrabit,& te ad se conuertet. Itaque b Israel, perditio tua ex te est, quia te auertis 1 Deo , salus tua tantummodo ex me , quia conuerso ad Deum ex peccato a Deo incipiat necesse est.Salus enim nostra cupeccamus,autcusemus in peccato a Deo v icate & sana-
170쪽
te est. Nam si diceremus a nobis habere principium liberationum a peccato, quod nos ipsi nos couerteremus ad Deuprimum haeresis esset Pelagiana , dicimus autem in manu nostra esse, ut a peccato resurgamus, quod Deus ad fores semper adstat & pullat, & per illum non stabit, resurrectio tamen a peccato non est a nobis primum , sed a ueo. I xx ita vertere corruptioni tuae Israel quis auxiliabitur Cum discesseritis a me, scilicet quia reliquerunt Deum Israelitae post eius crucem. Hoc axioma Theologicum ei receptissimum, ore omnium Theologo rum maxime detritum, quod Iudaei peruersa interpretatione peruertunt sic: si-cheZca,corrupit te,&iubaudi ut vitulus:
Israel, b Israel qui quonia bi,in me beez.
recha, in auxilium tuum: sic Rabi Selo-mo,ut sit: Corrupit te vitulus Samariae: quia nisi hoc fuisset, in me suisset auxilium tuum, falsa & impia interpretatio-De, quoties enim post vitulum Samariae misit Dominus Prophetas ad lsrael, ut eos auerteret a sua impietatet Quot miracula edidit ut eos auocaret ab idololatriai ut fallo dictumst, nisi hoc fui
set, in me fuisset auxilium tuum. Sed Iudaeorum interpretatio ut dictum est falsam facit & mendacem scripturam: non enim peccata nostra obstant, quantumuis tetra, & foeda , quin Dominus manus porrigat, & nos iacentes origat: &ad te trahat. Vt mittam dicere, quod ut falsam efficiat Rabi Selomo scripturam, subaudit vocem illam, vitulus : Corrupit te, vitulus supple ι & addit totam illam orationem, nisi hic fuisset: & quod sequitur, In me auxilium tuum, suppleest , dicit ipse fuisset. Thargum Vero vertit. Quando corrumpebatis vos domus istaei, dominatae sunt vobis gentes, & quando reuertebamini d legem fui in auxilio vestri. Male vos Deva per
dat , Iudaei impij, per mille quingentos
annos captiui estis inter nationes, &clamatis ad Deu in , ut vos redimat, nec liberamini unquam ex misera captiuitate,
nec liberabimini quoad usque ad Christum reuertamini. Falsam igitur dc mendacem scripturam faciunt Iudaei sua perauersa interpretatione. Iudaei ergo, quod Diuus Hieronymus S LXX, nomen se. cerant sicheua, perditio, siue perditioni verbum faciunt tertiae perlonae peris
didit, aut secundae perdidisti : sed parui
reserebat hoc, niti caetera peruerterent.
D. igitur HIERONYMVs mirabiliter hunc locum vertit, Perditio tua Israel , tantummodo in me auxilium tuum-Recte ebiam LXX, corruptioni tuet Israel quis auxiliabitur ἰ cum a me discesseris, scilicet pulli tamen deesse totam illam orationem: Quoniam in me auxilium tuum : vi additum videatur illud Lxx, Quis auxiliabitur, multa enim , Lxx adduntur perspicuitatis causa. Illud aduerte vςrissimum esse, quod dictum est a nobis non semel , ex authori. tale veterum, interpretationem Iuta eam falsum & mendacem facere Deum: . fallam & mendacem facere eius scriptu
salvet te in omnibus urbibus tuis, & iudices tuos de
quibus dixisti, da mihi regesic principes , d. ibo tibi re
gem in furore meo, dc auferam in indignatione mea. Tranglutio. LXX. Vbi rex tuus Bet, sabium faciat te in cunctis 2rbibus tuis, iudicet te quem dixisti: da mibi regem cir principem, cir deditibi regem in ira mea, repressi iusμ-