장음표시 사용
261쪽
Muci ese Com. M.ti .demonstrauimus. Errat itaq; hoc loco Musa, iqui septimu mensem ab Hippocrate non excludi contendit, iquum diserte dicat sit μμ ῆν, usq; ad septimii mensem. Si enim hunc excludere non voluisset,ad octauum us'; men sem illi ὀ cendum erat:quod tame dicere absurdum fuisset. iqusi saepe hunc mesem partus anteuertat. Qu0d vero ait,sed eas minus,hane sententia habet: Eas mulieres grauidas,quae ad septimii usq; mesem peruenerut,minus qua illas qu quar, tu,quintum & textum menses attigerunt, purgare conuenit.i Permittit itaq; iis verbis medico, ut tuto etiam purget circa initia sexti mensis,at minus tuto circa eiusde finem p sciliceti septimus mensis,ut ia dictum est, partui etiam destinatus starimi oYE, Qv d clarius iis verbis expressit,Iuniores & seniores cave. di senio. re oportet,quali dicat,eas quae quartu mensem im)raegnatio ι uς ο nis nondsi uti gerunt,aut ultra sextum, aut certe iuxti initi i
φ ' progresse sunt, purgare haud decet. In primis enim tribu , mensibus retinacula& ligamenta scelus sunt parum robi ista, atq; adeo scelus ipse in utero haud satis firmatus est. Ob purgantis itaq; medicamenti motu,prompte iiipuntur In timis melibus qui partui sunt proximi, aut partui destinat
scelus grauior ac ponderosior existit, qua ut citra ligamento ru ruptione, purgatione tuto exhibere liceat.In mediis vero mensibus,s tsi validiora sint ligamenta, nec scelus admoduadhuc grauius sit, tutius,ac minori periculo purgantur grauid . iuersum igitur lepus,quo mulier neru gerit,in tria Hipp digerit, in iuniora media, & seniora.Iuniora vocat id tempus quod a primo mese ad quartu vse: exledit :Media. quod a quarto mese ad septimu usq; extrahitur.Seniora, rim ad nonum, ita via septimo usq; ad nonum, cauendae prorsus isint purgationes.si quidem Philotheus etiam hec ipsa inter
pretatur, inquiens: νήπια τα ἀπο το
x.Vnde iterum palam fit, septimum excludi ab Hip.mensem. Caeterum quum hic sit verbum quo usus est Hipp. a biguu, QM,quod no solu cauere, & vitare, sed & versti significat: ideo sunt qui contendat, iuniores & seniores prorsus ab H i ppocrate excludi. apropter turpente materia in primis & vltimis etia mesib' purgadas esse utero gerε
res, haud secus e mediis statuut, licet minus tuto. Hinc esse
262쪽
uM Hippo.dixerit vereri oportere, non cauere. Ilane qui- m se itentiam Musa quoq; raqua veriorε arripit. Atqui co Muci itare debuissent istius abstardet interpretatioisautores,Hip Nn criti prorsus aduersari quod asserunt.Is enim antea diser. H. - . dixit.sed eas minus, soc est,eas quae ad septimii usq; me sem peruenerut,aut sexti fine attigerunt,minus qua eas quae ad quartu,quintiiq; mesem veneriit,purgare licebit. Vt Vereri quide iis verbis manifeste innuat oportere eas quae iuxta septimu sunt mesena ,seniores aute& iunistre, prorsus caus. re.Ea se esse verboru Hipp.sentetia, res ipsa manifeste docet.Est i haec ipsa explicatio ratiot c5sentanea.& omnis ata surditatis expers. Quod si vero accidat ut tur ente materia primis & vltimis mesib aliquod medicametu quod alvu ducat, sit a pinandii grauidis, dandu quide etia tu erit , sed tale quod idipsum sine periculo seciet. Eius aute generis duo tantu hodie usitata medicameta sunt: Casia nimirum fistularis & Manna,mel aereum Galen. vocat.Testis eius rei inter Graecos in Actuarius, qui in libr. de Compositionὸ medic*mento si ita scriptu reliquit, Casiam de manna, quib' poten- , ius medic metum dari non potest,nepe pueris, & Remanis , utero serentibus, commoditati quadam S necelsItate urgem te ex sibemus. Rhabarbarum autem, quod Mesue, Musa, . alij complures p nantibus etia tu id dari posse censent, in . M. borum numero esse non patimur. Na hoc ipsum ut pluribus danduri. constat experimentisin Arabuςtiam testimoniis, mire s mores,eolq; in venis. istetes,attrahit de educit,quapropter abolla agitatione no' modo grauidis, sed interdum etiam aliis tu viris tu mul;eribus molestu existit. Taceo quod ex desiden li frequentia,quae hui u s semptione sequitu r,n sinum qua febris etiam excitetur.Neq; obstat quod Musa pro tuenda Mesues de sua semetia, Paulii Aeginetam citat,qui lib. I. ' pi.I. a ponticum utero gerentibus praebet.Quippe ibi- pauli oi em Paulus de eo Rha pontico loquitur. quod Dioscoridi, ςM3 e Pu Galeno es aliis veteribus cog itu fuit, cui nulla prorsus pur ς' is i xis inest,ut abundo sati όn Apologia nostra aduersus te uni demonstrauimus. paulum vero eo loci Rha po si rapon fuisse usum tanquam purgante medicamenta, sed potius adstringente,ex i ela malo cuius ibidem curationem
tradit, iisq; medicametis quib= ad huius mali amolitionε
263쪽
utitus,palam fit Quippe quo pacto vomitus qui grauida,ῖα ' φ Testat sit dispescendus, hoc loco docet Paulusndq; per medica''' imenta siccantia & astringetia, qualia sunt ab eo comemora
yg0num,anethum, & Rha Disticu. Polygonii autem C PIE Ciunniat nemo est qui dubitet. ΑΚethu vero siccare, ad .crudos humorps concoquere, I lib. 6.Simplicium testatur. Nec al ia de causa a Paulo exhibetur, qua ut vitiosos sumbres,quibus utero gerentes re sudant,cocoquar,exiccet ac disina ha pon- cμtiat.Rsa Pontincu aute veteru adstrictoria fuisse facult, xicu Vexς- te pruitum ex nioscoride& cale satis liquet.Quod autem 1 - β ,'pauJu, Rha Pontico tanqua purgatorio medicamelo in Fra A; - uidis non sit usus sequetia ibidem eius verba pala docet. in-
non ς bi' sunt Rha Ponticum assumere lioebit, igitur non erit purgatorium meὸ ea inentum.Nam infra lib. .ca. 4 .Paulus disse
diluitur iis verbis prohibet, ne a cibo purgantia medicamenta exhiracultates beantur,eiu' rei ratione labiungite cens, in qu medi liquide cibit eorrumpi t.Si cibit ista ratione sumpta Rsa pod i eum corrumpit, igitur vitiosos grauidarum Ini- mores pol ius auget quarn imminuit. Quod si vero quispia mpet v ista ratione effugere velit,ut dicat, Rha Pontico simul purgasaiores. toriam & adstri Aoriam vim inesset quare a paulispotius ri φ- ad ringat quam ut purget,esse exhibitu, meminerit velim. etiam si cosideremus antiquorum Rha ponti csi purgatoria esse tame hanc ratione haud procedere, ed si hae sacultates.
ques medicamentis a tota substantia Insent, quaIis e arti isui statori. isdmp esse validiores isti g, quae ab una aliqua hian; sta qualitate, aut duabus idossessilent. Si itaq: Rha, ima Pausus grauidis exhibendii esse desubii , purgatoria simul di dstrictoria saeuitate praedituri iste . tius eas eurgasset,A
ut v im a s strictoria exeruisset.Quare fieri no pote utribebaicatur esse usurpatu potius ut astringat, q ut purgeriquanto
t obure & .iribus su peret.Caeterum in Dioscorides rhanis Ilissimis verbis asserat, in Rha Pontico ανω di Funlinita . se premam au maxima facultate esse adstrictoriam,omnibus perspicuumsicnon esse veterum Rha Ponti-
264쪽
eum purgatorium .Reliquii igitur est, ut fateamur paulum Deo sup citato,Rha Pontico tanqua adstrictorio tantu, dc non simul purgatorio medicamento usum fuisse. Quod si ta' me quispia hic ista ratione euadere cupiat,ut dicat Paulu in eo loco minime de veterii Rha pontico locutuesie,sed de il- Plectiolo potius, quod hodie passim in ossicinis prostat, quoque ad xivi ,s duce a nobilium maxime aluum ututur medici, idq; ex - alio eiusde autoris loco,qui est in capite 43.lib. I.ossedere conetur,ubi ex professo qua ratione sanis aluus soluenda silao ens sic reliquit scriptum sinu, νπαρον δελιμυρι- υμ i rix se et M est, quum magis subducere voluerimus,paru paulis, a. Rhei miscebimus. Huic respondendum erit. Paulum in hoc tale Rhaeapite de alia radice fuisse locutu,q in primo: idcoq; factu, purgans aut alia usupra fecerit voce ussissi. Hicem im appeti uit, ' a' ἡῖ cpite aues i. ν ω ρψu,ut scilicet hac ratione d)serte quiden quod purgar,ab eo quod purgatoria destituitur faculta . , te distingueret. Veterum itaq: quod purgadi facultate caret paulii, ii .ubi ex Asesso de simplicibus tractat medicame- Rha non Usimplicites,id est, R neum& Rha lib. I. t come- purgantia Horatum est, radice pontica, aut Ri, ponticu, perinde atq; Rioscorides & Galenus appellat. Nostru quod purpax, vexo inuti
at in lib. .cap. it in compositionibus, ιαε, τ . eum adiectione , usitata hodie etia voce,appellat.Id autemnon Paulum tantii fecisse,& diligenter etiam obseruasse sed & Actuarium, virum apud Graecos A risu, magna autoritatis,constat.Is enim veteru Rha incomposi- tione pastilli. αι aQιῶν /ῆcμ ποστιλ ρ, in Antidoto Esdrae, ... is, πανοι, ἰὼ de ρ- simpliciter vocat. Alterum aute β - . tiret et si dis de nominat.Qgod autem indicum habeat A.. ,
bile educem facultate testatur in primis Actuariu , qui scri Rhram bis praeter Rheum indicium nil il aeque domare bilis flauae πιπις impetus,atq; oxyphoenicum. Neq: enim ea ratione biled inare dixit, u ia frigidu.Quomodo ergosrigidue t Rbeu -it indicium,quod purgare experietia ipsa testatur, quu omnia
cultate calida sint3Reliquii igitur est. et domare flavae bilis . . impetum ideo dicamus, quia hanc poteter per alvu vacuat, indicu aute est dictus ex India,aut locis Indi Eximis, nu
265쪽
ας os ECTIONI s III l. re 1 Semitis, stephano de urbibus aurore, populi 3 Peindis
Rha sceni afferatur.Hine sceniticu etia est appellatsi. Barbarita vem, ricum, quod exBarbaria deporteturiCuius quide generis fuit,quq
annis se attuleriat milites,qui csi inuictissimo nostro Imperatore Tumsam,vel, v unc vocat Tunetum expugnauerunt regiq; suo restituerunt.Distant itaq; praedictge duae radices nominibus suis es natalibus. Veterii enim Rue , inde a que e riguis ad Rha fluuium supra Pontum & Bosphorum si sposterio - septentrionali tractus adsertur, unde etiam Pontic radicis ς Graeci, apellatione obtinuit. Recetioru ex calidiorib' Indiae & Asa
hi, in biae regionibus in Europa maximo 'ugstu couehitur. Cartς-
tu odore tum sapore augent iniqui inquiet aliquis suid igil tur faciendii, i mulier in ulcro serens acuto corripiat m Quid sa- 3 Primum praescribenda victus ratio erit. Quae qualis esse i dum i debeat in explicatione Aphor.3o.quinta sectionis dicemus. moibo a Dein ubi aluus adstricta fuerit, mollire hae mollisit imis elyeino ebrii ,ribus oportet,quales sunt,qui ex aqua,oleo S melle parapiatur. tur.Valetioribus vero clysteribus & medica metis neutiqua utendE,tum quia, ut ia coprehensum est, haec ipsa scelui sist pernicioni
mitieiuni ri' quemadmodu posteriores Graeci duoru Rha memineriit, Messies et ita etiam Arabes ipsi.Primum enim Ponticum, alterum I mxum. dicum,dc Raued sceni,ut legentibus Melaena constat,nomia lauerunt. peccat tamen insigniter Mesue, quod utrunq; miscet, neq; ut Greci fecerunt,eorudem facultates discernit i itaq: duo sint Rha ut ia a nobis demostratu est diligenter ad modita cauedu erit,ne unu pro altero, magno aegrotariu's pedio, urpemus.Prius em purgandi secuItate in sit desti tu,tu tb uter u feretibus, necessitate exigete dari potest. AIte. rum minime, quod purgadi quide facultatensi leue habeat. . .. Hare longius i nobis Gmemorata sunt, ut studiosi legitinia fies Paulini intellecta hinc consequerentur. Porro cur Griptum grauidas,sed se alios omnes acutis morbis laborante . si materia n 5 turgear; haud purgare conueniat, a de se ani explanatione Apho. x .secta. monstrauimus,lta xt mn siemus illa lloc loco repetere. Grauidis vero hoc potissimum danda puc nomine non sunt propinanda purgantia medicamet quoae e
266쪽
perniciosa: tum quia ante concoctionem dimouere succos,o. lGaleno in Commentariis teste,noxium existat,&quia non , ἔα satis adhuc costet quo natura vergat. Quod si paulo largius 'deiicere expediat, veluti quum per aluum putrida excremeta natura quotidie excernere tentat, tum detergere ac deii- ut . ,siere conuenit ea, quae in ventxiculo & pximis venis collecta iii sunt, per ea quae in censum ciborum potius quam medicamentorum veniunt. Talia vero apud veteres, quos quasi du- ces coelitus nobis demissos non modo in methodo quam nό- his indicat, rumetiam in auxiliorum materia imitari ex pedit,sunt ptisana & mulsa. Ea enim ut lib. g. The.meth.t statur Galenus,biliosis excremetis, S mediocri pituita tum ventriculum,tum primas venas expurgare valent. Si valemtiore aliquo remedio opus erit,oxymeli sat fuerit. Possunt tamen re ipsa exigente, Cassia quoque fistularis, de Mannypraegnantib*s acuto aflactis morbo dariuninita tamen, ut supra monstratum est,Rha barbaricum. An autem tum aliis etiam vena fit incidendaac sanguis mittend*s,in enarrati ne aph .sIaect.s.luculenter ostendemus. Ibi enim ex pr sesso rem hanc agit Hippocrates. ANNO T. IN 'cou O A L. ir
Dimilem habent. JGrme, .lis,sse, solum dimilem.
Dis lutionem. J Graece, Misis , communionem 2 Hoeest,cogat accelerare.) Graece, τουπι--χ 'm,hoc est,urges, impellit. Accelerare itaque verbum in conuersione abu dat. Illud dictum est.JNempe .victacui.aphorisi'. Imsammationes.s Gratia, τὰς in more, partes inflammatim
ne obsessas. paulὁ post. Graecὰλ paulis post, &c.
In usu medicamentorum purgantium talia e compore educere oportet, qualia etiam si stonte prodiarent , milia essent. Asia vera contraris exeunt modo cohibere.
267쪽
medica is menta va- euandus. Musae sententia improbatur.
IN lide aphorismo, quemadmodum in secundo 1. sect. a DI cet Hippoc.qualis sumor per purgantia medica menta sit
educendus,dicens In usu medicamentorum purgantium i id enim est M/ -i talia e corpore sunt educenda qualia ubi sponte prodirent, utilia essent: id est , qualia a n tura ipsa utiliter vacuarentur x x atad; ,& non rutat Mula, legendum. v x vero sunt dicta, Psi jotheo autore. λι ἐκ-36 τι morbν , utilia dicuntur, quia id quod si serit acuum est,eduritur. τ ζαχ' ινι λωίτυ, spontanea vero, quia citra medici operant excernuntur. Quae autem contrario modo exeunt in medi camentorum purgantium usuis est, ubi talia per pure ani ita medicamenta vacuantur, qualia natura ipsa non utiliter educeret, hibere oportet. Quae omnia copiosissime in C; mefit .goeet Gat .vbi duabus rationi b. nempe ex notis regum dantium liu morum, & toleratiae facilitate, qui humore, vim Iiter 'per purgantia medicamenta educantur& qui minus, monstrat. Quare quum hanc sententiam prolixe Galenus enarret,non est cur longiores in ea explicanda simus.
Sine aliqua medicatione GHce,χ - Naita νι τ ,, sine aliqua mediet opera. Ipsum. J Legendum ipsa, quippe Graec4es1- . Prius itaq: dictuna est. J Nempe i. aphqr. r.
fio tu- , de omni vacuatione i psorum dictu est generalius. Si e& vasorum inanitionem,si quidem talis sat, qualem se
ri oportet,conserre,&c. Et per vomitus,&c.JGrece τοῦ hora νπη των, vomitoria & deiectoria. in pectore.J Gras reta, in thorace, Aequaliter euacuans. Graece, μη
πί viris, fi mualiter vacuens, quemadmodum venae sectio vacuare credita est.interpres itaq: legitimam caleni sententiam non expressit. Et omnino sanguinis missio,&e. Gr
& in summa, omnis sanguinis ablatio quouis modo facta. Non igittar rectὰ interpres sanguinis milsio dixit. Quippe Gai. generatim de omni ablatione sanguinis loquitur, quineis
268쪽
uis modo facta:non curado num per vent sectionem scarificatione,aut alia ratione accidat, ea totu corpus squaliter vacuare dices : Per sanguinis enim oblatione omnes humores vacuantur Sive per exercitia.J Graece, si τε a A Nis ρομ-Lu,&qu per exercitia,&c. Ex acci denti inedia. J Id qdabundὰ . , suprasin. 2.com. 77.demonstrauit. Non a qualiter inueni tur euacuare. J Graece Mκcess--ρ- ωπίρως, inueniet non aqualiter vacuare. Q u litatem & quantitatem. In Aldino codice est duntaxat. ὀμ πί- -τ D. Speciem euacuationis iaciunt differente. JPurgantia enim medicameta peculiares Di tantii humores trahut & vacuat. Priora Vero omnes. Cuiui notitia perquirenda. c. ut dictu est etiam supra, sect.I. . comm r. Industria.Graece, uar 's',studia, vitae genex aes qua qui'; exercςt, quemad modii liquet ex iis quae μ' .hb 3 de Sympl. us cap. s. scribit Gal. Colore ruso.JGraece, in q,colore pallidiore. De hac re multa in Annot.
postris in librum Gai de Tuen.sani .diximus. Persedem Jperperam itaque in Aldino codice legitur, AI - αι, pro ae Aid ' co a . Pustulis GraeeeA-λ--,papulas Plinius vocat ut d alibi diximus Sunt autem duplicet, nempe sublimes & lat . . sic quidem de sublimibus, quae nostris Morbilli vocatur, inuitur, paulo post de latioribus,quae variolae nostris iodie Moibila.
ppellantur,ver saciet.Fastidium. JGxarce, η .Graecis au- Uariolae. rem Ara utrunq:,& cibi fastidium,dc inquietudinem qui ob με pris vetriculi potissimu malitia,atq; cibi multitudine excibi tur, significat . Ore ventriculid Expungenda vox ventriculi Graece enim est,ἐκπιορκια ηπι - σεμος. superfluitatum sua qualitate insestantium. JGraece, m--μ - ηνῆ ,storum quae qualitate insest hi, Qti litas autem hoc lo- Qii ix ε ς0 nihil aliud, quam vacuandi humoris speciem, seu viui sum succum,m :χυμ- sir es pominant, significat quemas modum supra sect, i aph. i. copiose demonstrauimus. Simbiitudines vi ipse inquit. Jlib, scilicet ε. Epid par. 8.aphor. 32.
M AD , inclinationes in somnum. Superfluitas aderit.4
269쪽
Graece Aαν is τα 'ril πλυνο,quando in ventriculo abund verit scilicet pituita. Dixi.JGraece,is ut dixi. Hunc Graece, o , istud. Purgationes Graxe,κονοί is, cuati es. Perperam itaque interpres speciem pro genere conuertit. Interbis Qui sequitur. Graece, Ax - μετ' α' ιν, qui illum sequitur. -- Exemplum. JGraxe, πιε Πmalax. exempla. Neque enim ' unum tantum sed multa exempla profert. auem aqua inter cutem. scilicet ε.Aphor. si lippitudo.JNempe C. apho. ita ibus biliosae.J .aphor. 28.
B Ic Hippocratis aphorismus,quum antea bis a nobis sit
.ε. . . e Maic quid *Hymores magis Pentne sibine autem instriores medicamentis purgare oportet. Aestate a T T in in aphorismo Hippocrates docet, aestate, utpote insuperiora. αλ qua generentur bilioli humores per vomitum magis hyςmςΠr esse vaeuandum: hyeme vero, in qua pituita procreatur, perinin Q inseriora potius esse purgandum. Hunc autem esse Verbo- - --μμ' iurat merati senssim exaphoris. 6.&7. huius sectionis colligitur, in quibus itidem aestate superiora, hyeme verbinferiora esse purganda hortatur. Praeterea ex Philotheo,
qui scribit Hippocratem τας ἁνω κοιλιοπλιλίν τιν τοῦ Ἀμ 1 D q. x, τας a . A., - εντ α, superiores cauitates , seu ven tres vocare os ventriculi,& ipsum ventriculum: inferiores veQ, intestina. Id quod multo clarius iis subinde verbis Ggnificauit, - , inquiens ω ματρα τεκοσνα,κέω A. τοῖς inrupi τοις δε δε ταυι απι ,in aestate quidevomitoriis magis utuntur,minus vero subductoriistin hya-
270쪽
me,contra. Quare mirari hoc loco satis no possim,cur Musaealienum plane ab eo quem iam diximus,& a mente Hip- Muci lapocratis abhorrentem sensum fingere placuerit,hunc nimia tςrpreta rum: state superiores vetres hoc est, caput & thoracem esse Wψ i P purgandas.Si purgandae hoc tempore erunt,certe per vomi tum de Hippoc.sententia vacuandae erunt. Non posse autem eas partes per vomitu purgari, notius est quam ut a me demostrari debeat. Absurda itaq; esse Must interpretationem, omnibus perspicuu est, maxime cum Galeni quoq; sententiet aduersetur,qui in Comment. non solum aestate per superi ra, hyeme vero per inferiora esse vacuandum allerit, sed Meius rei causam exponiti Uerum obtrudet hic nobis quis . mpiam locum Hippo. qui est in lib.de Vict. rat.salubri, in quo dilui ui 'contrariu ei quod diximus,adstruere videtur, dum ita scri- Aph. 1 bit,sex hybernis mensibus vomere utile est. nam & pituitae plus,& capitis grauitas subest. In aestate vero clysmatum sit usus,& superiores corpor is partes per inseriores purgandae. Quam sententiam Hippocratis Corn.Celsus. lib. I. capcl. iis verbis expressit, Vomitus utilior est hyeme quam aestater .
nam tum & pituitet plus,& capitis grauitas maior subest.Ad quam quidem obiectionem facilis esset responsio,.si hunc lis bellum non Hippossed Polybi potius esse, in eoq; non pauca
haberi,quae commoda interpretatione eget, liceremus. Sed
omissa hac responsione cum Gai. qui hunc locum diligenter explicauit,dicamus:Hippocratem in praedictis verbis loqui
de vacuationibus, quae citra purgantia fiunt medicamenta. am: adeo de iis quae totum corpus non evacuant, qualia cer
te sunt cataclysmata, hoc est, ablutiones.Neq: enim haee ipsa nisi xentriculum de intestina ipsa abluunt , pituitamq; &bialem ipsorum detergent. In pra enti vero aptior. dς mediς - metis, quae purgant, disserit, id quod ex verbo, quo utitur,fit manifestissimum.Verum praestat Gal. profert re verba, quae ita se habent, Quae cataclysmata, id est. abl 'tiones v et in iis quae sequuntur,indicauit ipse nempe quae 'ex lacte conficiuntur,&.ciserum decoctorum aquam, mu- 'riam, aquam m rinam, Piuersa enim ab iis sunt purgan istia medicamenta, quae viai.ersum corpus vacuant.Quemad 'modum igitur balneatores purgare se balnea diem,quum ab illoru lapidibus lutum si sordes abstergut: ita ventriculidc