Leonharti Fuchsii ... In Hippocratis Coi medicorum principis septem Aphorismorum libris commentaria, ab eodem authore nuper recastigata, adiectis adnotationibus, & locorum difficilium Galeni explicationibus. Cum indice insignium copiosissimo. Lugduni

발행: 1558년

분량: 664페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

291쪽

dentur .Abudant itaque in couersione haec verba: hoe est eis. eun stantia moueri. Quii tenebrae videaturJ Adiiciendum,

Nerul ad uorsi magnitudinς. J Quippe neruoru haud exilium par ex j'T ςerebri coiugatione sexta ad ventriculum desertur.dispa

' gitur, implicat, cotexito: maxime os eius.& partes ipsi vicinar ac ς6tinuas, inque alias ta partes ad fundu usq; ipsius ve-triculi proteditur: per quos veluti rivos&ductus aliquos saeuitas animalis ad ipsum a cerebro defluit,qua indigetiam sentit.Soli itaque vetriculo, pr sertim iis partibus quet ad os . eius pertinet,natura sensum indigetis,& inanitionis incitatem,& pungente animai,afferre cibaria tradidit.Test is Gal. li. . de Usii pari.qui hac rem copiosius prosequitur. Rufa JGraece, r,pallida, ut supra,& alibi a nobis dictum est.

Doloressupra septum transuersum, qui fiurgatione erent; medicamento quia per sVeΠρω 8MUat, opus esse si tibicant stiti Vero insta, per instriora.

QVod in eo qui prςeesiit aphorismo Hipp. particulatim

.de uno oris ventriculi dolore docuit, hoc in praesenti d omnes qui supra & infra septu transuersunt cosistut dolores extedit,eosque qui supra illud sunt,purgatione per superiora: illos aute qui infra,per inferiora, &alvu purgatione septum egere asserit parte autem corporis qua Latini septu trasue transiκx- nim Hipp.& alij veteres Graeci ρ - Gal. lib.s de Malea i- fect loc,ea 3.teste,appellarui ideo, vel quod simpliciter illi, in mente venerit,Vel, ut nonnulli putant,quia ea parte insamatione laborante, mens laedatur I posteriores Graeci prisco neglecto nomine, δε ραγμx vocarunt,quod scilicet instrumenta respirationis ab alimeti instrumentis distinguat. Inter Latinos Plinius,que in sua couersione Leonicenus secutus est, partem hanc corporis praecordia nominauit.Cornet. Celsus,& alij, praecordior oce hypocliondria intelligunt Proinde quum praecordioru vox sit -mbigua, praestat pro ea uti δά -

292쪽

νti Graeca, aut Latina septum transuersum, ut nos fecimus. Non aute ab re dixit Hipp. qui purgatione indigent,nescilicet imperitus quispia omnes dolores supra septsi transuerissum c5sistentes, per vomitu curandos esse putaret. In pleuritiae enim saepe dolor est supra septu transuersum, neque tamen purgatione ,sed venae potius sectione, ut metipse Hipp. Qui puelib. 1.Vict.acuti Aph.Io.testatur indiget.Nonnunqua etiam gationς a fatibus ea in parte dolores nascuntur, neque tamen vacua tione per superiora eget. Qui vero dolores infra septsi tran.. .rsum consistunt per inferiora purgatione requirunt. uὁ enim natura maxime repit , eo ducere per conserentia loca noxios humores oportet, Hipp. autore. In Gal.Comm. nihil est quod annotatione requirat,nisi quod ab initio pro antea conuertendum erit prior.Graece enim est ἰ προδεν. passim etiam pro praecord i is,d icendu m erat septu m transuersum.

signia esse tradit,sitim. scilicet haec ipsa in medica- peia mentorsi potionibus facta humiditatis indigentia nunciet. purgatio. Quod Philotheus etia ks verbis cofirmat, γινεταψα γίγ* ni , - - ου περιαμματων,AE L λιγγ' τω ἱπποκρατει,κν asci h μψ κ, Me τιθασι, sitis enim de qua Hippocrati sermo est,sseratione vacuationis excrementorsi,qua etia statuit vacuatio sat nis fine. Quippe vacuatis excrementis necesse est os ventrisculi exiccari,atque adeo sitim excitari. Si vero quu purgantur,no siti sit aegrotates,nondu perfecte esse vacuatos noxios humores inde coniicimus. Proinde recte Philol.dixit, μι ἡγιπι ι η ἐν τας φανυιπιωπισιαιρ .L- ρ ορι τη-. Perperam aute hic aliqua exeplaria habent sese qsὰ τὸ bAcui μου εὐγουίθαι τελώωρ τερ πώς. via sitis ipsa in medicameloru potionibus facta,humiditatis indigetia nociat.Siti aute vacare,no perfecte vacuatos esse humores denotat. Quare no temere dixit Hipp.qui. in medicamentorsip rgantiu potionibus,quu purgatur no sitiunt,it no desinuti

293쪽

stilicet excernere,aut vacuari,priusquam sitiat. Neque enImtum medicamentum uniuersam suam actionem exeruit. sed reliqui sunt adhuc humores aliqui quos vacuare oportet,donee ex vacuatione siccitas fiat,quae sitim essicere potest.

Humoris vacuati naturam. J Graece, κο μήνε' propter humoris vacuati speciem.Acutum. JGraeire, θυιν,acre.De causa sitis plura videre licet lib. r. Simpli.capi.3o .apud Galenu. APHORISMus XX.

dicamento purgante per interiora opus esse significant.

FN hac sententia Hippo.tradit signa,quibus cognoscere li- innin es cet.quando per inferiora purgatio sit molieda, inquiens: se purgan- Si cruciatus iuxta umbiculum intestina torquentes: id enim dum deno satin significat, ut supra dictum est: & genuum grauitas, x RIς - lumborumq; dolores iis qui non febricitant acciderint:m amento quod per inferiora purgat opus esse significanti, propterea quod omnia haec symptomata humoris noxij m tum atque impetum ad inferiora fieri denotent. Quare hie Aphorismus planὸ est contrarius ei qui supra ordine est decimvsseptimus in quo Hippocr.sigm recensuit,quae hum rum motum ad superiora significant.

294쪽

ditura deiectionci veluti sun is niger sua stonte exeuntes, cum 're oesinesthe, pessimαoe quo plu

res deteriores fuerint colores,eo. pelue. εχ medicamento

Mutem si tales egeruntur, melim est:&quo plures co-

tires fuerint, eo minus mali erunt. E nigris egestionibus sua sponte exeuntibus, hoc in1 Aphorismo agit Hipp. easq; sive cu febre, siue citra se-brem fiant semper esse pessimas ait . Disserunt autem dete' tui Asb.

'igrae ab atra bile, ut Galen. copiose admodum in h. Commen. locet, aliisque multis locis quae citauimus in nostris annotationibus in η.Galen .librum de Tuend. sanit. sed quam hic deiectionem nigram, quod scit icet sola sit praedi- Deiectiora nigredine, vocat, alibi. & in sequentis etiam Aphoris. comment.humorem melancholicum appellat. Non est ita' esEline que alia nigra deiectio, quam atra bilis, naturalis nomi- licui. nata, quae est veluti faex sanguinis. Quaproptim hoc in i co eius colorem esse instar sanguinis nigri, qui scilicet diu

extra vasa moratus est, & per intestina defertur. Philotheus deiectiones nigras tales esse tradit, e in τὸ Vae ατο otive Gros frita πιμα macro' -οαδή, qualis est sanguis concretus niger ex apertione oris vasis alicuius ad intestina delatus. Causam vero nigrarum deiectionum Galenus in Commentar. exposuit. Caeterum praedictae deiecti

res sua spontὰ, hoc est sine medicamento quod purgandi facultatem obtinet, Galen. in Commenta.teste,exeuntes, per uniuersum morbum scilicet, aut saltem pro longo ipsius ἰοντα tempore: verbum enim quo utitur Hippocrat. tem- spontMporis spatium significat, ut testatur etiam in Commenta.GaIen. Diserte itaque innuit, non tantum iuxta morbi vigorem,sed etia eiusdem initium fieri debere nigras delecti nes. Et cum febre & sine febre, pessimae: quod scilicet numquam non a causa mala vel frigida, vel calida proficisca tur. Quippe calor sanguinem in iecore adurit. Frigus vero calorem natiuum extinguit, id ebque fit ut subinde sanguisti; restat.Et quo plures deiectionum colores deteriore sust risi ebibi ,rint, eo peius: multorum enim & prauorum in corpore af aestitotes semium sunt siῖna. Mali autem sunt colores nigri & liuentes, quique colliquationem aut putredinem prae se ferunt,

295쪽

iso SECTIONIS III1.

ut diximus in enarratione Aphonism.1 .sectione 2.Non arm aph. it. tem temere dixit Hippocra. u visa, hoc eu deteriores. Foni enim si fuerint colores illi deiectionum, nihil mali portendunt. Hinc supra dixit. In profluuiis ventris mutationes excrementorum iuuant, nisi in praua commutentur. Siqui. dem bonς excremetorum mutationes,corpus exquisitius expurgari significant , ut in eius sententiae enarratione copi sius a nobis est dictum.C terum a medicamento sumpto melius est tales, hoc est plures & deteriores etiam esse deiectio' num colores: & quo plures colores fuerint, eo minus mali Plures enim prauorum humorum species vacuari', naturas infestantes malos humores superasse iam significant. Sunt, qui aliter hunc Hippoc. locum exponant, ita nimirum Qu plures colores excrementorum a sumpto medicamento fusrint,modo non praui sint,eo melius erit.Sed ista interpret, tio primum Hippocr.reluctatur,qui MN τα χρορ ιτα νονἹίνουα μει ,ὸ medicamento aute sumpto scilicet colores excrementorum si praui fuerint, melius est.Dein quoque Gale.aduersatur, qui in Comment.ait a medicamento purgate plures humorum species vacuari, nihil absurdu aut malum significare. Accedit quod aliqua exemplaria legunt ὸ - ,quq lectio euidenter monstrat,plures

excrementorum colores in purgationibus a medicamento factis, non fore malum. Proinde ubi plures excremetorum colores a medicamento vacuatoru etiam mali fuerint, quia

utique naturam humores vitiosos debellasse ac superasses gnificant, nihil mali portendere possunt. Ideoque recte ab Hippoc.dictum est,quo plures fuerint praui colores,eo me. Iius.plures enim colores vitiosos utique humores, quos illi colores prae se serunt, vacuatos esse demonstrant. Secus accidit.si in spontinis vacuationibus vetris colores illi praui a Pparuerint, ut ex sententia Hippo. paulo ante citata constat.

. ANNOTAT . IN GAL. COMM.

A priscis quidem.JAddendum, medicis nigrς.Grtee enim

lla. locum plane luculentum reddunt atque explanant quae lib. , , a.de Natur.facul scribuntur a Gale. in hunc modum,Nigra, , bilis malignior,quam quς naturalis est, redditur.Nomentamen tali succo nullum est inditu, nisi quod aliqui vel radem

296쪽

MItem eum, vel acidum appellarunt, quoniam scilicet aeris in

modum aceti fit.& corpus animantis radit, etiam terram

si supra eam sit effusus,quandamq: cum bullis velut sermentationem ebullitionemq: excitat, ubi scilicet adstititia pu- .redo nigro illi succo naturaliter se habenti accessit.Minime videntur veterum medicorum plerioue id quod est, tali acco naturaliter se habente,quod& infra deiicitur, de saepe

.upra fluitat atrum vocare succum, non atram bilem. Quod vero exustione quapiam ac putrescentia in acidam migrauis - rem id atram nucupare bilem. In terram essula.Jεzia Legendum effusae.refert enim δε γράματα, hoc est,deiectiora a nes. Sicuti quis. Graece,ύοπερ ar, Moy ,sicuti si quis,&c. . Qualis.JAddendum,etiam. Graece enim est,eix κι τοῖς παὶ naz ny t,qualis etiam vinis crassioribus. Commentariis de fat cul .natur. Loco paulo ante citato. Quantam ipse. Adiicieni in dam,rursus. quippe Gr ce est, e MA'alara i . Ad ventrem.J Venter. z: a Graece, mmco γατ a. Per ventrem au e intelligit totam ca- pacitatem in qua ventriculus, intestina, & lien continetur. iis: Fient enim Graece, νισε forent. Impossibile est,&c. JGrae

qui impossibile est idem simul & rubrum & nigrum esse. it. v Mox apparebant. J Graecὰ, τα A' υσων ' προαν μονα, postea i v pparebant.Alibi. J Nimirum lib.r. Epid. sectione i.Venien

- lancholico seu nigro humore verba fecit. In praesenti de tra bile loquitur,cuius excretionem in morborum quorun: libet initiis siue per inferna siue superna fiat,semper esse ma si l/m ait.Per principium aute morborum intelligit uniuersa le, in quo scilicet nulla adhue apparet coctio. In eo itaque si . atra bilis non naturalis, de qua in explicatione praecedentis a sententiae diximus,supra vel infra exierit, letale est. Signifi- illa in enim naturam male esse assectam, utpote quam constar

297쪽

nunquam vacuare superuacua nisi concocta suerint. Quum itaque nunc in principio morbi atra bilis vacuetur, certum se est eam non naturae lege, sed propria maliria vacuari. Let pili, atrae lem vero esse atrae bilis vacuationem, hinc sciri potestnene generatio ratur enim alvi bilis non nisi ex melancholico humore si trefacto,aute flauabile immodice exusta. Quapropter side. orsum per intestina seratur, abradit ea, Se exedit, dysente riasque letales efficit. Hinc est quod infra dicat, Dysenteriati ab atra bile inceperit, letalis:si vero sursum impetum fecerit, radit & exulcerat ventriculum ac gulam, e sum cerebrum, aliasque corporis partes rapit.

ANNOTAT. IN COMM. GAL.

In primo libro Epid J Sech scilicet 2.constitutio 1.Cocti nes iudici j. Adiiciendum , celeritatem. Graece enim est,ππα τυμ τητα ισεως. Ad malos abscessis. JLegedum,& ad malos abscessus conuersa . Graece enim scribitur, ri u κακω

m oriuntur.

CVperiore sententia de atra bile tantum Hippocrates N I git, in prasenti vero de atra bile, & nigro seu metam cholico humore , simul tractat inquiens: Quibus a morbis

acutis , vel post morbos acutos , id enim significat ἐκ νουσημάτων. Quippe non raro ἐκ Graecis idem quod μετα de notat . Quale est illud, εκ, νυκτῶν indi Priaria το - 'σι μετα τας rettτας, aut a vulneribus , aut alio quouis modo debilitatis: neque enim per Muη'e taxo alios quam eos qui ad extremam venerunt imbecillitatem , intelligere oportet. Graecis enim , Phavorino teste, Maret timoidem interdum quod α ῶ ,' M tI. idem quod λgnificat,idque ideo, quod summa debilitas raro citra cor- Poris

298쪽

et enarratus.

poris zracilitatem eueniat. Atra bilis,hoc est. non naturalis: aut veluti sanguis niger, id est naturalis atra bilis exierit, hoc est, vel per superiora vel inseriora excreta fuerit: postria die moriutur, propter nimiru imbecillam facultate,& mombi magnitudinem, ut in Comm.Gal. latius explicat. Aliqua exemplaria habent νπελθη, id est,subter exierit.Sed prior is ctio melior est, ut scilicet legamus quemadmodum in eo qui hunc aphorismum praecedit.

- - . 'ob κως, qui illum praecedit, vigesimus scilicet primus. Qus sensum alia exemplaria clarius exprimunt, quet habent ι γ bino, qui est ante illu m, scilicet antecedentem,qui ordine est Q.Vt non possint cocoquere.)Gra e τε πέψου Moxom,ut non possit, scilicet imbecilla na- cal . lirius ra,concoquere .Quae ita parua. JGraece,τα ἴτω

ita praua, Typographi erratum. Et idcirco sunt dissicilia.

idcirco mortem molestam non longo fist tepore afterunt:quod nimiru propter summam imbecillitate natura humoribus prauis diutius repugnare haud possit, sed cogi, tur postero & sequenti die succubere. Hanc esse verborii Ga leni sentetiam,antiquus etia interpres confirmat,qui locum hunc ita conuertit: Unde necesse est ut illi humores praeua- releant,&extra effluant,cu natura non sit talis,quq eis resistere c. valeat Quod cu ita sit,non essequitur, sicut in aliis morbis, cisc& in hoc mortem morari. Quare cu ait Gal. νς φ, sub- audiendum erit χρίναν, ut sit sensus, non longo post tempore, id est, in vigore, ut in aliis cotingit morbis: quippe Gai.lib. 3 de Iudiciis cap. s.leste,nemo unquam vi morbi in declinatione mortuus est: sed statim postridie nox ij illi humores mortem afferunt. Haec itaq; verba, καθαπου ἐν άψοις --axo, manifeste ostendunt eos in principio vel augmento morbi, minime post, hoc est in vigore quemadmodii in aliis moris bis accidit, mori. Neq; enim natura ita prostrata & viribus stituta,Gal.lib. 3.de Iudic.c. .leste. ad pugnam cotra mombum excitatur, atq; adeo statim mors sine iudicio subsequi-xRr, in principio nimiru, vel augmento. Vis nanq; imbecilla d vigorem morbi durare no potest. Robustiore vero natura pse existente,ad vigorem durare potest, quo tamen tepore,

quia

299쪽

2.8 4

sECTIONIS I in I.

quia a morbo superatur,mors accidit.Interpretis verba,non in postremis asserunt mortem, idem prae se ferunt. Nam in postremis morbi temporib. minime asserre mortem volunt, sed primis potius nempe principio vel augmeto. Aliqua exemplaria Gal. habent,τ aD in υτ ρεβ. Eamq; lectionem Mutassen. Musa probat, atqui perperam.sequentia enim verba, λιπερ rentia im-- σὸμxout fiuic lectioni prorsus aduersantur.O uippapyφhM alii morbi non postero die, sed longiore tepore mortem a fierunt. Vel qualis sanguis niger. Absidat, vel . Graece enim est, Haec eni' ' Ideiiciuntur. Vt ille. J Videlicet sanguis niger.

APHORISMUS XXIIII.

'Difulti intemnonim si ab atra bile incoeperit,

titatis. D. ἡ .. Vum quatuor sintdysenteriae,Gal.lib. 3.de symp. u.cilla specie, .c. 8.teste,species, hic de ultima, quae intestinorum est exulceratio, & in qua paulatim & breuibus interuallis deiectio fieri solet,Hippoc .loquitur, eamq; si ab atra bile incoeperit,

esse letalem ait. quod, ut Gal. in Comm. suis tradit, a cancro Dysente. vicerato nihil differat. Accedit m medicamenta ipsa intesti- - nu,n externis partibus, imponi no queant, neq; illis tantiLeui testa,' per donec secultatem suam exerant,adhaerere. t tere. int stina ipsa male assecta ab alimenti excrementis semper irria tantur.Sunt enim intestina,Galeno lib. s. de Tue n. ni.teste, excrementorum primi generis receptacula.

Quae a quibusdam rufa .J Gr ce,vire ρ quae a nomnullis pallida. Eius couersionis ratione iam 'pe h1c,& alibi

300쪽

i nullum illi medicamentum assiduo adhaerere possit.

est, insta vero, si nigra subeunt,bonism est.

TN iis qui praecesserunt aphorismis, Hippoe.de megit quila I nigra deiiciunt: nune de iis illi sermo est, qui sanguinem sanguis tu vel per os, vel per inferiora excernut. Inquit autem sangui- nem supra,hoc est,Gal. interprete, per os qualiscunq; fuerit, id est siue rubicundus,sive spumosus,sive flavus , siue niger, dati hoc est siue purus syncerusve siue pituitosus, siue biliosus, i-ἱ ue melancholicus fuerit, malum esse, id est malum aliquod

G portendere. Nam aut apertionem aut exesionem,aut ruptu-

iis ramalicuius vasis insuperiori b. partib. cosistentis significat, idq: in viris maximό. Qiiod adiiciendu necessario erat pro- s.apius uio pter mulieres,quibus nonnunquam sanguinis vomitus,teste in Hipp.accidit no quide propter causas paulis ante dictas, sedis ob suppressa potius monstra .Malu autem is quoque vomitus portendit, uteri nimirii obstructionem:qua quide sublata,& ipse sanguinis vomitus cessat.quod Hipp. loco iam citato iistis verbistestatur:Mulieri inquit,sanguine euometi, menstruis 'erumpentibus, solutio sit. Caeteru dictionem supra necessariis vidi est, per os interpretamur ut nimirum hae rati pr tir ne sanguinis ὀ naribus promi uiuexcludamus, quod magna ex parte est iudicatorium,atq; adeo bonum ,& minime ma-

lum. Hi ne est quod Hipp. infra,sect.scilicet s.aph. 3.dixerit: ii ' Menstruis descientibus sanguis e naribus pro manans, bo num. Qubd si verὁ nigra infra deiiciuntur, bonum est. Sic

SEARCH

MENU NAVIGATION