장음표시 사용
271쪽
& intestinora cataclysmata,pituita & bilem ipsoru abluunt. Quando itaq; hyeme generatur in ventre pituita, vacuari ipsam vomitu consulit.Aestate aut bile sursum conscendete, deorsum reuellere.Verumtamen uniuersum ubi purgare volueris,aestate per superiorem, hyeme vero per inseriore ventrem medic duerit, ut est in aphorismis relatum.Na quet in prisenti abundant, iis purgatio medetur.At quib' ne augeatur velis obsistere, per contraria loca retrahere conducit. Haec ille. iis nunc diximus, Gal.etiam confirmat in libello cui titulit fecit, De iis quoς purgare oporteatica . ubi ita scriptum reliquit Decet biliosum immorem partibus vacuare supernis,sicuti pituitosu infernis. Quanqua vice versa sit nonnunquam faciendum,ubi videlicet, in ventriculo pitu sus humor, in intestinis vero biliosus coaceruatur.
Humor melantholicus.J Aldinus codex habet vir, id est pituitosus,& rectὰ quidem. Quippe loquitur Gale. de aestate & hyeme temporibus in quo in altero bilis, altero aute pituita, minime vero melancholia redundat.Hγ enim ut Gal. in lib.supra citato de iis quos purgare oportet testat, nunquam per vomitu expurganda erit. Ait enim disertis verbis, Perpetuo melancholicu humore inferne purgare cou nit.Sensus itaq: verborum Galeni in Comme is erit.Accidit interdum, ut aestate pituita, humor certe ab eius natura ali nus, in corpore abundet: ideoque tum non per superiora, sed inferiora potius purganda venit.Contra contingit nonnumqua, ut in byeme bilis praeter illius teporis natura reduderi quare non per inferiora sed superiora magis vacuanda erit, quia eo natura is humor repit a se vero educedλsunt,ut ait Hipp.ebduci per colaretia loca debentiquo maxime natura tendit.Quid multa3 si aestas & hyems naturas ac tςperaturas suas se tuant, in aestate quide bilis, in hyeme vero pituitan scitur,& abundat in corpore.Quapropter merito aestate petvomitum ,hyeme autς narer aluum magis vacuandum erit.
ritam ui molistus atque inscibi est.
272쪽
APHOOs M. V. as /A Nn; tempora,quae ortu & occasu sideru distinguuntur,a4a medico diligenter esse obseruanda, hoc in Aph.Hipp.
docet,dum scilicet sub cane & ante eanem molestas & lab Tiosas esse purgationes tradit.ut hinc etia omnibus perspicuum fiat,quod ea Astronomiae pars quae ortus & occasus si- Astron derum docet, medico fit cognitu necessaria. Caeterum sidus mi-ς0gni
quod Hippocrati aliisque Grmis dici solet Latinis ap ' ς βδpellatur canis Stella vero quae post hoc sidus oritur, Graecis C iiij. nominatur,απὶ τ σειρα , quod iisdemργι ,hoc est, μοι exicco significat.Quippe ea horis matutinis oriete. ingens 'sit aestus,ac magna siccitas. Est aute ossem stella in ore canis, quae vetustioribus Latinis Canicula dici c5sueuit. Cernitur Canicula. quide in medio quoq; diei,speculo aquis aduersus sole imposito, Ilax alio nomine Graxis etrivm ,hoc est, anticanis, Latinis vero Canis minor appellatur. Ita enim eam vocat si nis mi- Plinius lib. 2.cap. 7.&lib I8.cap. 28.quemadmodum etiam Σ .Higinius.Canis autem totusidu veteribua est dictu. Cuiu, - - rei grauissimus testis est Gal.qui lib. I.Epidei constitui.I.
etiam canem, totius sideris abutentes appellatione. Canisent ni uniuersum est sidus. Quae vero intra eius est maxillas Amitanti stella,Syrios: quam Utique recte quis nominat Anticanem, non canem.Idem Aratus, ubi de cane in suis Φαι remet agit, iis versibus indicauit,dicens. Glar λ uer ἀπαμ ιν υγὶ νωτνς πινῆ ----πM J I mis.
Tisus'. Quos quidem Cicero ita reddidit Namque pedes subter rutilo cum lumine claret, Feruidus ille canis stellarum luce refulgens. Hunc tegit obscurus subter praxordia vesper. Ver toto spirans rabido de corpore flammam, Aestiferos validis erumpit flatibus igne ,
273쪽
Totus ab ore micans iacitur mortalibus ardor. Disertisaute verbis Aratus,inquit,summa canis maxIlla seruida stella esse insignita quae quide vehementer ad modii exiccri,quamq; homines Siriu appellant.Ex iis vero quae ig rius diximus, pala ni veteribus ea stellaquet in maxilla est canis. si enavς ς' priuatim dicta esse sirilinquod Arati etia interpres cofirmat, i 0 qui in explanatione iam citati loci sic laxiptu reliquit, ει--φ- j Θ ὴμ ποι 'πισμα et ἐπ αππι - ρ γέ- ασψU: ἰδεα καλas. Dicitur quoque canis minor canicula,& pr cvon hoc est,anticanis.Quod idem testatur interpres, qui inter caetera ita scribit, πρὸς αwris Teia etν μακίου καθαχΜG πρ κυο,δεα το κm 'ς fla ἀνατέλλω . Quibus equi-gem verbis causam etia affert, quapropter canis minor seu H. A vere canicula sit dicta procyon: quod scilicet in anteriore parto dicta ea ni . hoc est, maxilla,siit sitiali quia ante eunde oriatur.H eseza. copiosius dixi, quod recentiores aliter de can1s nominibus loqui stet Canem enim maiorem,contra omniu veterum Canis mi em caniculam vocant.Quod ad ortum utriusque canizGoxi. ψ ' fit 'et scien tu canem minorem, ut Higinius autor est cum Leone itidere oriri. Plinius libr. 2.cap. 7.diem plane significauit inquiens. Ardentissimo a statis tempore exoritur ca-' ' ni eulae sidus,sole primam partem Leonis ingrediente.Qux' ' die; te .ante Augusti Calendas, hoc est,die I7.Iulii oritur c ' ' nicula .Quod clarius secit lib. 18.cap. 1 Rubi ita scripta retia quit.D cimosexto Calend. Augusti procyon exoritur.dein- ' de postridie sere ubique consessum inter omnes sidus indi . cans quod canis ortu vocamus,sole primam partem Leonis. '' inpressio. Hoc fit post solstitiu vigesimotertio die. Hate ille.
vi ge eolligi potest solstitia tu in suisse Σ . Iunijdie,qui h
quo olim di in Diuo Ioani Baptistet sacer est,quod tame hodie d1e eius- sui: xςm' dem mensis Ir..esse solet.Caniculam hoc tepore oriri,Ptole-P ς' maeu, qum: in libello de Inerrantiu stellaru significationibus testatur.& Philotheus cui inquit, γίνετ' --ορ απὸ δά- ἐν m larus r. Ortus vero canis accidit die ecini, ma tuli i mesis MCanis maior in eancro oritur,id quod fit seito loric or- Calend. Augusti, hoc est die 27.Iulij.sub cane itaq:, ait Hip.
tus hoc est orto iam cane,& ante canem,minore nimirum cane
Sub ς pq e Yoriente neque enim audiendi sunt hoc loco, qui sub cane ectio interpretantur in opposito canis,hoc est,sub hyberno solsti
274쪽
s stio OM scilicet no tantii inepta sit eiusmodi interpretatio, testae misisseti a Galeni enarrationi aduersetuo usus medicamento- purgatio. rum est molestus, quod scilicet tum aestus maximus & facul R . tax ipsa corporis imbecilla. Calor enim aeris ambientis e corpore foras euocatum spiritui digerit, resiccatque corporis habitum.ac imbecilliorem reddit. Facultas itaq; imbecilla prompte admodum a purgante a medicamento distatuitur. Aestus vero corpora ipsa incendit, sebi Esque exci ar. Accedit medicamentii purgans, quod cu sit natura calidum, cor . rus magis excalfacit. Quinetia medicamenti purgantis,&aeris ambientis actiones sibi pugnant: quippe ille ad exteriora euocat,hoc contra ab externis, ut in Comm. etiam ait Gal. ad interiora trabit. Periculu igitur est,ne ambobus in, ter se pugnantibus natura distrabatur, aut prorsus dissiperati auanta vero sit huius sideris vis no tantum inhumanis corporibus,sed etiam aliis in rebus, testatur Plinius lib. r. cap. o. ubi in eum scribit modum: Nam canicular exortu, accendi solis vapores quis ignorat cuius sideris essectus amplissimi in terra senti utur.Feruent maria exoriente eo, fuctuant in cellis vina, mouentur stagna. Canes etiam toto eo spacio maxime in rabiem aguntur. Merito itaque Hippocrates, ob immensum a tum qui cane exoriente existit, purgationes ipsas molestas atq: dissiciles esse dixit. Porro in Comment.nihil est quod annotatione dignu sit nisi quod statim initio sic legedum erit: Exusta enim tunc natura n stra.Graece enim est,iκπεπν ei sit, γδ κμῶν ἡ σν r. 49 re tituli in scriptione hic nihil opus erat.
Vraciles ct ad vomendum Griles , per speriora
purgare conuenit , carsendo 'emem. a ratione graciles seu macilenti& ad vomendii faci-oes sint purgadi hoc in Apho. locet,nepe per superi ra,hoc est vomitum.De iis aute loquitur,qui natura graciles sunt no ri morbi. Hi enim eum natura sint calidi,& si ei, atq: adem illosi per superiora quo nimiru is humor na. t rama tenditisunt purgadi: idque faciendii,si ad vomedum
275쪽
sECTIONIS ILII. Deiles fuerint.Qui enim disseulter vomunt, iis raptIonis
venarii,quae sunt in thorace, periculu imminet. Excluduntur igitur hac lege tabidi,quod scilicet ob thoracis angustiam, non facile vomant,ut infra, Apho.nimiru g. huius sect.dic mus.Adiicienda vero, ut in Comm. etia suis meminit Gale. vox Magis perinde atq; 4.aph. secit Hipp.erit.Nam magna Magn/ ex parte graciles sunt biliosi,ubi scilicet venaru latitudo a
i se H dictu est in explanatione Aph. 4. et .sect.Quodsin vero venarum latitudo non aderit, tum necesse est, ut gracilitas ista no sit naturalis,aut erunt melancholici. Magis etiavox ideo adiicienda venit quod nonnunquam ex accidente, hoc est, praua victus ratione cotingat,ut in gracilibus procreetur pituita:& tum,quod huc natura tendat,per inferio- Obiectio ra magis qua superiora purganda erit.Sed hic obtrudet no-
diluitur. bis quispiam Celsum. qui tib i. cap.3.scribit, vomitii inuti. Iem esse gracilibus,3c imbecillum stomachum habentibus uod plane Hippo.sententiae aduersari videtur. Illi vero repondendii erit,Celsum hic graciles eos vocare,qui vi mor u ς V - sunt extenuati, ventriculumque excrementis vacuit obtinent plenisque oppositi sunt.Id quod sequentia statim verba monstrant, inquit enim, vomitus utilis est plenis & biliosi, omnibu*.Quare fi recte hqc Celsi verba expedas nihil Hippocratis sentetiae aduersantur,qusi nihil aliud doceat quam quod illi qui exhausti,graciles,viribusque sunt parum validis,nosint vomitu vacuandi.Non autem ab re dixit,cauetes aut formidantes hyemem: in ea nanque, Ut Apho. .est comprehensum per ioseriora potius purgandum erit.
ρ δυο μαῖ, λυα μύρρ Εσάριος , κοσω , mr aut vero ad vomendum dissiciles sunt, ct modiocriter carnosi, hos per instriora purgare comunit,
Dissicile, cauendo astitem. ad vomen o Vod eos qui ad vomendum dissiciles, minusque idoneidu di m sunt.& mediocriter carnosi, per inferiora vacuare co- ei hors ueniat,boc Aph docet Hippo Nam saepe accidit,ut humor inferior: quide ipse redundans superiora petat,ta me per .a Ioca non purganda. erit vacuandus, eo quod laborans hoc malo ad vomendii sie
276쪽
sane ineptus ac difficilis.Qui enim dissiculter vomunt, iis
ubi eos ad vomedu urseris,ruptionis venarii quae in thorace sunt periculu imminet.Non aute temere adiectum est repor, hoc est mediocriter carnosos, or barκo' enim vox apud Graecos medicos bifaria accipitur Interdu enim idem quod συμμε u .hoc est teperatus, moderatus,mediocri co roris habitu praeditus, vel ut Celsi verbo utamur,quadratus significat.Sic accipitur apud Hipp.I.aph. M.&Galenu lib. r. de Temp.ca.s. Et lib. 2. cap. s. Et lib. I.de Tuend sanit .ca. s. ut diximus supra in enarratione Aph. .sect. 2. Cu itaque eius temperamentu nulli vitio sit obnoxium,conseruandu plane erit,nullisque medicamentis alterandii, ut copiose Gai .lib. I.& rese Tue .sanit.docet,lantu abest ut purgatione egeat. Hinc est quod supra H ippo.dixerit:qu i corpore sunt mode- a. apborirato, seu temperato, hos purgare periculosum est.Causam 37 ibide exposuimus. Philoth. ita temperatum ex omni parte, isti hoc est exquisite temperatum vocat, inquies, r Arae Aserata MedoeZoint ara τι εν prauovis mora. ωτι,exquisite temperatus purgatione no eget quod omnino sit comoderatus, etiam interdu idem significat quod bene carnosus,seu pinguis, atq; adeo plane opponitur
ei qui gracilis est.Qua in significatione sumitur apud Gal.
ippe ipsi,quoq; medicamentis arthriticis Dodagricisque . ebibitis,si carnosi & crassi & pingues sunt ninil l dutur.Sin graciles,&c. E quibus verbis, omnib. perspicusi fit. hoc loco Wαρον prorsus opponi τω λvqψ, hoc est gracili.Sic etia accipitur a Gal.in lib.de Curandi ratione per sanguinis min
enim plane i raritur,id est gracilibus opponit,quas ibidem amplas venas habere ser ibit. Cu itaq: hoc in Aph.de neutro loquatur,primus enim nulla prorsus vacuatione,alter vero enς sectione magis qua purgatione indiget, instar athleta - . ideo ut certo sign ificaret,se de iis q no valde crassi S pin-ῖRς sunt loqui,dixit -- .i.mediocriter carnolas.
277쪽
Hi enim quum pituitosi sint, ad inferiores purgationes esse magis aptos constat.Recte igitur huc locum Philotheus ita
interpretatur,uicens, ει --ψως-κ Mo or, ae μυτιακρδῶῖ,τοττ rara Dur Upinyχρχικcr Wiitudo , G τοι κατω κγῆ υ λἔκSi enim mediocriter carnosus est, δe ad vomendum dissicilis, non autem exquisite, huic sane pituitosus aut melancholicus humor redi dat . ideoque per inferiora vacuari eos oportet. Cauere autε oportζt aestate, quod hoc tempus per super lora purgationem magis requirat.
tiones ducas. Vum paulo ante,Aptior.videlicet 6.huius sectionis, ductum sit, graciles per superiora esse purgandos,ne quis
per graciles omnes eos qui ex quacunq; occasione sunt extenuati intelligeret,hanc subiicere sententiam voluit, in qua docet, tabidos nunquam ducendos esse ad supernas purgatio T idi P ne,. videtur autem in multis exemplaribus hic Aphor. esseri bui' deprauatus ac decurtatus .aliquot en i m ex eo verba in Gale. gandi. Comm.rapta esse apparet, illa scilicet, His ταρ ασω ς' ootas Demo γ' dor. Praeterea potius quam se tu es Mur. μνους legendum esse cessemus. Per φθινωδεαρ autem, quos tabidos Latini vocant, hoc loco no intelligit eos qui ex quacunque occasione extenuati sunt ut alias: sed eos duntaxat, uti stis est in Comment. Galenus,cui ob pulmonis exulcerati nem maciem corporis, seu phthisina contrahunt: aut ad eam proni sunt.Cauere autem in supernis purgationib' tabidos ideo oportet quod scilicet pulmonis ulcera propter comm tionem illam quam vomitus excitat, mirince irritentur de avoeantur: de quod instrumenta respirationi inseruietia iata id is sint imbecilla. Quod si vero ad tabem duntaxat pro ni sunt, angustum quidem thorace habebunt, atq; adeo advenarum quae in eodem sunt fracturam idonei admodum erunt.In Caleni Commenta .nihil est quod annotationem requirat,nisi quod sententia quam ex . Epide.citat, est in conLltutu, i. Aph .i .ideo inscriptionem consilio omisimus.
278쪽
M V, τἀναντία x militis. Melancholicos autem vehementius per instriora purgabis, adem ratione contraria adhibens. , Vum insuperioribus aliquot sententi is docuerit,qum modo bilion & pituitosi purgandi sint, nec etiam qua Mςlach
ratione melancholicos purgare conueniat, exponit, Per me is it lancholicos vero intelligit illos, qui natura sunt meu boli' νEiariciaci, aut ex longa consuetudine tales facti. Siquidem duplex Melaticho esse temperamentum constat,naturale & acquisititium. Hos licus liuo itaq; monet Hipp.a' sin, hoc est, vehemetius idem enim mosv is quod M,Galeno in Comme.teste,significat esse pii gandos. quippe quum melancholicus humor suapte natura .ladi ea piger,terreus,&crassus sit,uehementiora etiam caeteris hu- menta i moribus requirat medicamenta purgatoria necesse est. Cu- qum ius rei testis est Gal.qui lib. i .Ther.meth .capit.I8. ita reli- ννquit scriptum, Flauae quidem bilis vacuatio est facilis, pitui, , , vero, ac potissimum eius quq crassior ac glutinosior est, , , itEmque nigrae bilis difficilior.Libro quoque a. Prog. Com . . . , Meata. 6.idem Gal. melancholicum humorem selu tu ditacilia committere mala scribit. purgandi autem sunt melancholici per inseriora. Cuius rei causam Galenus in Comm. affert,& sequentibus verbis Hippocrates, inquiens, Fadem ratione contraria adhibens:quasi dicat. Quemadmodum sau bilis que leuis admodum est, spontεque sursum repit,per vomitum vacus la est: ita melacholicus humor, quia crassiis ac grauis,deorsumque vergit,per inferiora purgandus erit.
Ventres autem.JAbundat vox, autem.Grςce enim est Φανμ κλειν et Moer, δηυνότι τας κατο. FM , ventres scilicet in seriores melancholicorum vehemen xius medicamentis purgat e oportet. Sic etiam in contextu redundant hae voces duae, Ratiocinari debere, quare expungendae erunt. Fortius.JGraecὸ ρ ωρ, vehementer. Fluitet.JGraece,ἐaua diai ντα, supernatet, aut in superficie fluitet.Alterius. J Adiiciendum, quidem . Graece enim est, V V F. Secundum communem rationem. J Vt scilicet
279쪽
quisque illorum quo repit', ducatur. Apponentes. J Graec
In valde acutis morbis,si materia turget, medicam mento purgante utendum est eade die. Cunctari enim in talibuου malum est. IN valde acutis morbis,ubi turget materia, eade die purgandu esse,hoc Aphor.docet Hippoc.Valde autem acutos valde aeu morbos vocat,quos supra sect. . Apnor. o trisae, id est, perati morbi. cutos nominauit,qui scilicet in quarto aut septimo iudican Peracuti tur.Vt autem certa quadam ratione medici hos morbos dinmψxN- criminarent, eos quidem qui in quarto finiuntur, exquisite peracutos appellarunt. Eos vero qui ad septimum usq; pr trahuntur, non exquisite peracutos,ut in enarratione Apnor. primae sech diximus. Quinetiam Philotheus, perinde atq; , - Galen', λιxst Uia interpretatur,se κατψεα νωίμπια ἶμ ωλπιγή stem πιιφα.In peracutis itan; morbis, si materia turget, eadem die, αυξυφων, τουτπσ,Pnilotheo interprete, ρ 'με- χἡ μὴ αὐαμεναr Aorixν κ τι; τίω ἡ μνο ,hoc est,statim in principio,non expectantes secundu aut tertium diri medicamento purgante viedum erit.Eitaq; rei causam stib- iungit dicens. Quippe in eiusmodi morbis malum est cunctari, ida; tribus de causis,quas Gal. in Commen .refert.mnautem an re dictum est ab Hippocrate, si materia turget.In in aeui cutis enim morbis,nisi turgeant humores,purgante medi- morbi, no camento nunquam utendum erit, ut demonstrauimus in e purgandu plicatione Aphor.1 .primae sect. Quid autem sit apud Hirnisi tur- pocratem e mi , hoc est,turgere, diximus sect.I. Apnoricat. Γςδης hu- Philotheus breuissime haec verba G ἰνγα, sic est interpretatus , τη ETN ' κινεισοῦδε κακῶσε πsia λαπιμάνου , hoc est,si huc atque illuc concitatur & mouetur errans.
Dictum est a me prius. Sectione nimirum I.Commen. 22.& Commen. r. huius sectionis 4.Properant.JGraece, επειγαμ - νων συνουσι , concitatur ad coitum.Naturali. J Adde
280쪽
st Graecὰ, κατα τα Me τ ra , principalissimis. Foemina premina etiam in coitu semen excernit.)Quod Galenus multis argu in eoitu is mentis demonstrat contra Athenaeum &Aristotelem lib. a. de semine:ad eum quidem locum studiosos ablegamus.No- nulla etiam diximus de hac re in annotationibus nostris in lib.1.de Tuend.valetud.Prius.JSect. r.Aphor.7.Horu.JAdii- m Eiendum,iudicationis. Graece enim est , i ι 'io , quod horum iudicationis terminus,&c.Prius.JVbi supra. x
Luta intestinorum dolores, er umbilicum labore lumborumque dolor intestit qui neque a mcdicamento iurgante, neque per alia prasidia siluitur,s in aquam inter cutem siccam firmatur.
HIc Aphorismus ad artem quae sutura prςdicit, pertinet, Aqua inis quippe quando aqua inter cutem sicca,quam Tympani ter cutem ten vocant,futura sit,certis signis edocet, inquiens: Quibus λς ri: ei,hoc est intestinorum dolores,Cornelio Celso lib. r.ca. εε.interprete, /Auom - τ έm , de iuxta umbilicum cruciatus, lumborumque accidit, ob nimirum flatuum copiam praedictas partes distendentium,atque adeo unitatem soluetium quemadmodum copiose libr. Ir.Ther.meth.Galen.d monstrat.De dolorum quoque causis non nihil supra in enarratione Aphorism. s.fectione 1.dictum est: qui neque a medicamentis purgantibus humores frigidos , ac flatulentos spiritus educetibus, neq; αλλως hoc est, Philotheo interprete δεα ὀίλ divit orsu ι--, per alia auxilia, ut sunt clysteres, menta, inunctiones discutientes,& id genus alia, in hydropen siccam & tymraniam transit. Q qum enim haud soluitur, signum est in illis partibus esse intemperiem quae a- philothei moueri non potest.Philotheus quidem hunc Hippocratis io sentetia recum enarrans, putat istam intemperiem esse frigidam. Sed tutariv. reseramus eius verba, quae sic habent, His Amr - - ταυ- νω-ἶt Deum ἐν ωγι- α α rinti ψοις πιγαλ αι Wrμα παντα- π Euro,hanc intemperiem Ude aqua inter cutem