장음표시 사용
31쪽
In vigore eo tenuior esse debet. Morbo enim in suo vigore consistens, morbi cur pristat natura permittere ut vacet circa morbi concoctione,&xenvisti nsi ad cibos Gnciendos auocare. Proinde ubi morbus perac utendum. tus est,atque adeo celeriter cosistit, tenuissimo victu utendum' est inodo id liceat per vires & aetate aegrotantis. Vires enim,si validi sint,sibi abstinentia tenuissimvue victu permittui. A tas aute ii consistit,eiusmodi victus ratione sustinet. Sin pueri-QV Udo lis, largiorem emagitat: Quonia ob corporis mollitudine sub . . ..id' statia viriu resoluitur,ideoque magis refici debet. Caetem ubibendui. non necesse est,scilicet uti tenuissimo victu, sed pleia torem ad . hibere licet: id quod fit ubi logius septimo totius morbi vigor
eriti tantu Aro Ixανειν, declinandum i tenui C. victu,quanto utique morbus ετ urώτω ν ν, hoc est, Gal.interpre ἔσχατα te, ρ ακμους, a summo vigore abest. ἔσχxτα vero hie quid. non significare nisi vigores morboru, in quibus accessiones &symptomata ipsa maxima sunt, lib. etia 8. The. meth.& lib. I. dc 2.de Dieb.decret. ide testatur Galenus. Sensus igitur est: si morbus minus sit acutus, seriusque ad vigore perueniat, tanto liberalior cibus exhibedus est,quato tarmus vigorem morbus est adepturus. Quod Galenus etia docet lib. I. ad Glauconem, , , hunc Hippocratis locum quasi explicans, cum inquit: jbus,, morbi vigor non longius septimo futurus est, dc vires validae, , sunt, masque cosentit, exquisitus omnino & tenuis victus mis, , stituedus est. In quibus vero Iogius septimo morbi vigor erit, , , aut virtus imbecilla est, per initia quide liberalius, initate ve- , , ro vigore Parcius, Vigete aute morbo tenuissime cibare opor. tet. Siquidε in principio minores siunt labores, minusque o cupata est natura,quaobre minori incomodo a coquedo mo bo ad cibu conficiendu auocari potest. Cotia accidit in vig Plenus vi re, ubi symptomata maxime, urgent. Porro cum plenus vi- ctus sit is qui auget vires, sciendum Ocho ραν ηαιταν Hippocrate hoc loco appellasse, Galeno in Comm. teste, ταυτ are ζα μMκβω, hac ipsa,tenuissima nimiru victus ratioe, minus tenue. Coparatione itaQue ad tenuissimum victum v leniorem dixit,
Quod monere placuit ea de causa, ne quispia Hippocrate hiesimpliciter loqui de pleno victu,qui sanis in quibus vires vel
eoseruare,vel augere studemus,maxime couenit, existimaret.
Statim autem est intelligendum. J His verbis Galenus per
32쪽
APHORIs M. VIII. et 'acutum morbu esse duplice innuit.Vnu,qui circa primos qua- Pera iatuor dies in vigore colistit,& is quide exquisite peracutus aici- 20 h tur. Alterum,qui paulo ulterius,hoc est,in septimo iudicatur. μμῖ' ε' Hic non exquisite acutus nominatur. Docuit in lib. de victu acui. JLib.nimirum 2.aph.32.Alibi est a nobis. JLibro scilicet II.Ther. meth. Quod liquis. J Expungenda dictio quis,veluti redundans,quod paulo post sequatur Quispiam .Febres quae a morbis acutis sunt inseparabiles. J Graece est, A ri oti AἀVIi ι τ e ν - ημα- , Febres acutorum morborum sunt inseparabiles. Quibus vel bis nihil aliud significat Galenus, quam id quod infra libro 2. Comm. I9. scribit inquiens, πυρυι τὸπίπαν Οι-ε χῶς μου - τοῖς is σι νοσήμασι. Et lib. 7.
separabiles itaque sunt, no quod nullus sit morbus acutus qui x xon r- citra illas esse queat:quado costet aliquos esse morbos acutos, ut etia infra lib.s. Comm. 3o. testatur Galenus, qui sine sebre sunt: sed quod semper sint cotinuae, ac nunquam intermittenates, nisi morbus ipse intermittat. adiu enim ille durat,tamdiu etia febris adest. Quocirca continuae sint necesse est. neque enim ullius intermittetis febris accessio tanto tepore, hoc est, uatuor aut septem diebus durare potest. Ab extremis rece it. JRectius,ab extremis abest.Graece enim est,aet ut M.
auuτκ αν κα* Πειάν Buando morbin in suo vi me fuerit, tunc victu tenuissimo uti oportet. HAec sentetia generalis est: quapropter a praecedenti,quae
particularis existit,merito separanda venit. Siquiden uegeneratim qualis essedebeat in vigore omnium morborum victus docet: cum in praecedeti de peracutis tantum illi sermo fuerit. In quovis itaque vigore,quem quide declinatio excipit, victu esse oportet tenuissimu:hoc est, Galeno in praecedeti Gment.teste,omnimoda inediam,vel melicratu vel ptisane sue Incum. Tenuissimu igitur esse debere victu intelligit,no quo ad .i alia morbi teporari madmodu nonnulli crustat,sed quo ad ci ' Pr.
33쪽
propriam naturam atque sormam. Praeterea in omnibus qui dem morbis,dum consistunt ac in vigore sunt. victum esse trinuissimum conuenit, modo virtus ipsa valida fuerit, aetasque ipsa non impedierit,ut praecedeti etia expositum est sententia.
Per verba nuper dicta. J Graece est νων : ideoque rectius pro nuper, nunc dicenius. Sic enim ostendimus & in tractatione de Crisibus. J Graeca sic habent, NAh:κτ' eo τε περ
sum est & in tractatim de iudiciis, letis nimiru morbis uniuerso sermone facto, in quibus omnino & victus rationem & cu rationem adhibemus: tales vero sunt, in quib.vigorem decli in euis natio excipit. Quibus Verbis Galenus innuit,victu tenuissimodi neque utendum quidem in vigore morborum, no quidem omnium. victus ra- sed eorum tantum in quibus vigorem declinatio sequitur. Na. xi Πς Dpq; quorum vigorem mors excipit, in his, inquit, τω προνως κῶdi: τι- α σχρωμ αμνω, parte arxis quae futura pr dicit. φ'' sola utimur. Quocirca in iis m*rbis quorum vigorem mors sequitur,medicus neque victuineque aliis praesidiis aegrum curare moli/tur,ne euentus rerum suo adscribatur errori .Et hoe est quod infra lib.2. Comment.2'. ait, Deploratos non oportet curare, sed magis delitare,ac morbi finem praedicere.
Coniicere autem oportet, num agerpo sit cum victu quem prcscrrastin, vigorem usque morbi perdurare: Cr nunquia ide prius deficiat,nec cum illo victu durare Duo Esli a quesit: sint morbis antea deficiat: ct retundatur.
Unbus po Vum duo sint a quibus potissimum cibandi consilia pe- teda elup moibi sumnus vigor aegrotantis virq , de
34쪽
psore quide indicatione quae a tempore morbi sumitur,in eo tisismum qui hunc antecedit aphori simo egit. de altera vero quae a viri- Libadi cobus aegri petitur,hoc loco agit: neque id certe temere. Virium illi- p ui enim gratia,non morbi,cibu exhibemus. Siquide morbus qua morbus est assidua inedia eSagitat. Quare si quid cibi adhi- tia , non betur, non alia de causa, nisi ut vires coseruentur,adhibetur. Si morbi ci- enim inedia perdurare usque ad morbi vigorem aeger posset, bum tu nihil prorsus ciborii daremus. Proinde haec sentetia,ut in C6ment.etia monet Galenus, declinationis cuius supra aph. stilicet 7. meminit,quantitatem diserte exponit. Rectissime igitur
dixit Hippocrates σωτε 3 rapae auua via, τίν να iam , simul scilicet cum morbi vigore,& grotante coiicere Oportet: vinimiru certo sciamus,num ille cum eo victit quem instituimus, citra virili lapsum perdurare possit. Quum enim ad vigoremisque morbi hac vi tias ratione perdurare potest, victus minime muta lus erit. Sin illu deficere ante vigorem in hoc victus genere metus est,aliquid pro virium ratione adiiciedum ivt ad vigorem comode pertingere queat. Quod ii igitur ista ratione. viribus adhuc satis ad morbi demolatione vasidis ad vigorem perduxerimus,necesse erit morbum retudi ac hebescere, quod tum scilicet declinationem morbi sequi oporteat. Nemo au- Meem Galeno lib.3.de Iudiciis cap. s. teste, vi morbi in declina--2tionib. periit.Neque enim contingit,ut simulatque morbificae declinatio
causae i am concoctae sint, ac natura superauerit, aeger mori a- ne moxintur. Ubi enim natura superior euasit&debellauit, ac restitit u vehementiori morbi conatui, Ic quae infestabant deuicerit, hoc enim est ipsa coctio, fieri non potest ut deinceps succubat.
Casus aliquis. Jmυιηγμα. Perpetuo enim in iis Commenta xiis Gaioni interpres cassis voce pro symptomate usus est.. Quod semel in hoc loco nos monuisse satis sit. Esset autem hic sermo pars totius offerendi alimenti rationis. J Graece est. αν Ιου κνα ἶ-. λόγΘ, πω περὶ διπιπινο παν-A, Fuerit autem hic sermo pars uniuersae victus rationis.
35쪽
Luibus igitur satim vigor s uos satim renuiter citare oportet. 2uibus autem postea vigor Iuturus est ; iii oe in ipso vigore , ct paulo ante subtrahendum
est. Friore vero tempore plenius cibandum, ut aeger
durare queat. omo Vanquam hare sentetia ide sere quod praecedes,quae ordi- , seni E ene septima existit,docere videtur tame aliqua ratione abii, distet eadem differt. quod nimirum sit magis uniuersalis. Siquidem
a septima. prior de peracutis tantum loquitur, hae vero simpliciter de omnibus morbis: quod Galenus etiam in Comm. monuit, &Philotheus his verbis , in At me λικορ MAEr arvι πάι'
hic uniuersalis est,de omni&morbis pronuncians. No solum enim in peracutis vel acutis morbis,dum viget, tenuiter cibare oportet,sed re in diuturnis. Verborum itaque Hipp.issensus est: Quibus statim hoc est,no multo post primam inuasi nem vigor est,hos statim etiam tenuiter cibare conuenit. T nuiter autem inquit Hippocrates,& no tenuissime, ut & hine palam fieret, hanc sententiam esse priore magis uniuersalem. . In quib.vero non confestim, sed posterius vigor futurus est, iis ἐν ' - ἰt κ9ri in illo: Philoth. enim interpretatur, ἐν ταντη δ. 6ακμῆ, de προ υωνη μνου ',id est, paulo ante illum.υασμέν arso αυρ,τm inrt et a Da, ἡ τριῶν ιερῶν. ait Philotheus, cibus subtrahen .dus est ut sci licet natura coctioni noxiorum humorum vacare possit. Vul P , hoc est, . τω sie enim Philotheus exponit priore vero tempore. -- ωr, hoc est, eodem interprete, αἰ tat, plenius uberiusve cibandum, ut aeger ad sumamum usque vigorem perdurare queat. Et iis verbis Hippocrates omnes alios morbos qui peracuti & acuti non sunt intelligit,iuxta quorum vigorem utcunque antea plenius cibare tiacuit,tenuis certe victus adhiberi debet.
Nil il est in his Commentariis annotatione dignum . nisivi M. quod interirin dictionem conuerterit accessionem,
36쪽
quae tamen Gmcis dicitur u κ μυωrint in ea quae sequitur sententia copiosiusmonstrabimus.Quare in hunc modum Galeni verba rectius interpretabuntur: Quibus statim vigor futurus est,hoc est,non multo post primam inuasionem. His enim verbis Galenus morbos peracutos & acutos innuere voluit,vta Pote quorum vigor statim a prima inuasione futurus est.
ει accessionibus a cibo antinere oportet: siquidem cibum dare nocet.Et si qui per circuitus accessiones c linet morbi in ipsis accessionibm cibum sugere oportet.
IN hac sententia docet Hippicrates,quomodo particulatim In accesmedicum cibum conuenienti modo offerre oporteat,in ipsis sionibus accessionibus a cibis esse abstinendum praxipiem quod ni- - ςibu mirum naturam, quae circa morbi materiam tum est occupa- . ta,cibus oblatus distrahat,atque adeo humores morbum ema ' cientes adaugeat. Quid vero ter accessionem, quae Hippocra- Accestioti de aliis Graecis maeremfr dicitur, sit intelligendum, docet quid. Galen. in sequentis Aphorismi Comment.ubi sic scriptum re- W- Iiquit:Per accessione nunc te oportet intelligere deterius tem- m. pus totius circuitus, quod est a prima inuasione usque ad vig rem. de omnibus perspicuu sit,hoc in loco per accessionem non essenis principium,augmentum, Se vigorem accipienda.
Quam remissio,quae Graecede integritas, quae Alia 34- Remisito. vocatur, sub accessionis nomine minime complectuntur, it fusius in libro de Temporibus morborum Galenus ostendit. Est autem αἰ-ς , remissio, omne id tempus quod acces sionem sequitur. Hoc alio nomine in sequenti Comment. dclib.I.de 'diciis, cap.3. Ψακμου nominatur. Διιτ εμυς autem, λαλω quod alij intermissionem, alij integritatem interpretantur, Intermisis Galeno loco iam citato autore,pst,επειδαμ εις ἀπYsιαν ἔπουρ- sio. IVGur z-xs, quando in quietem,&,ut ita dicam,insebricitationem accessio ipsa desinit. Unde palam etiam fit, accessi
nem interdum pro quatuor morbi temporibus particularibus
37쪽
accipi. In qua tamen significatione,in praesenti sententia, ut dic tam est, ab Hippocrate non usurpatur. His ita expolitis, ad Hippocratem reuertamur, qui initio huius sententiae praeci pit,in omni accessione abstinedum elle a cibo. Siquidem in sidem signi licat, Philotheo interprete, quod μὴ -- σιλ- ρ . se Tin μαι Cnim Graecis est αναδυ-M , hoc est recuso. μα respuo,fugio. ut sit sensus:inaccessione,id est morbi principio, augmento & vigore,cibum fugere oportet. Cibum enim Id σιρενδε, offerre apponereue detrimento est,propter causam supra expolitam. Et hunc verborum Hippocratis sensum esse legitimum testatur Gale. qui in lib.de Morborum temporibuno ita scribit: Hippocrat. in accessionibus abstinendum esse pra cipiens docet, ut id solum tempus, quod ipse accessionem v is cat,observemus. Nunquam enim in hoc nutrimus, verum id se omai reliquo tempore remissionis. Interdum in alia eius passe te. Si quidem ex limplici interim declinatione, interim ex deo clinatione&interuallo constat. Haec ille. Quocirca in contianentibus 'continuis febribus , de quibus in prima huius a- Declina- phorismi seirte agit, non nisi in declinatione,quae ποτακμου, tio. me dicitur Graecis,nutri re oportet. In altera huius sententiae parte de febribus intermittentibus,quae per ce Circuitus. tos circuitus redeunt, loquitur. Est autem circuitus πεμAMGraeci appellant, ut in sequenti Comment. annotauit Gal. Gmilis ad idem reditus:hoc est, uniuersum spacium a primo i sultu unius accessionis,usque ad insultum alterius. Inquit igitur Hipp. Et si qui per circuitus accessiones obtinent morbi, in ipsis accessionibus, id est quatuor temporibus particulari-Aeees,io. bus,aliter enim hic quam paulo ante aceeisio accipitur, cibum fugere oportet. Qu3re in intermittentibus febribus non nutrire oportet,nisi ubi ad integritatem aeger redierit, & a sebro Obiectio, liber fuerit. Verum hic nobis quispiam Galeni autoritatem opponet,qui tib io. Ther. methodi e prolixa quadam ac venusta admodum de iuuene sebre correpto historia, aegrotantes Quaestio, in ipsa accessione, imo in accessionis inuasione polle nutriri nixqv i ' monstrat. Proinde quum quaeritur , nunquid in accessionibustibanduε cibare liceat, diligenter de febribus ipsis erit distinguendum, ,, ut eodem in libro Gale. ostendit. Nam quum accenditur febris propter mordentem acrimoniam excalefacti attenuatia is que a sole,& inedia,& laboribus humoris, maximum eius remedium
38쪽
medium est humidum nutrimentum. Sicuti e diuerso, ubi ob plenitudinem,uel obstructionem, vel phlegmonem,uel, ut semel dicam, humoris alicuius putredinem febris est Orta, maximo malo est cibus. Atque hos quidem nec in declinatione febris,citra noxam,nutrias, nedum ipsa accessione inuadente: illos vero omni certe tempore,sed potissimum per declinati nem. Quapropter quum Hippocrates praecipit hoc in loco in ipsis accessionibus esse a cibo abstinendum, si per aegrotantis vires & corporis naturam liceat, intelligendum erit. Neque enim a temporibus tantum morbi cibandi consilia petenda sunt, sed & ab aegrotantis viribus, ut supra commemoratum est,& in Commentariis a Galeno annotatum.
In uno quoque.J Vnoquoque dictio una est,in Graxo enim codice est ασφ. Ex summo. J Legendum, e futuro. Graecὰ enim est, in τε et In libro de Victu acutorum. JQuarto nimirum, Aphorismo 3 . Reliqua recte se habent, Mannotatione nulla indigent.
t fecessiones vero,ct confiitutiones morbi , ct anni tempora, et circuituum inter se incrementa ne quο- ridie ,siue alternis diebus, flue per maiora flant intem ualla indicabunt. Sed et ex js qua supcrueniunt, indicia accipiunturiverbi gratia si inmo=bo laterati in
cipiente cistium stutum apparea morbum breuem m
39쪽
,s SECTIONIS I. u ostendit:sin postea appareat Eum suinetiam uriana,Mui eo rementa , ct sudores ubi superuens rint, Mnt iudicatu discile , aut fisciles et breuei, vel longos morbos fore octendunt.
1 N praescripta sententia rationem quandam nobis proponit
Hippocrates, qua quidem quomodo accessiones & uniue salia vocata morborum tempora deprehendere liceat, atque adeo num morbi futuri sint breues aut longi,iudicatu faciles Morbi in aut dimiciles docet inquiens: Morbi indicabunt accessiones Miliswς μ' ςonstitutiones. Accessiones quidem, ut si tertiana fuerit,quod ''U' tertium accessio fiati si vero quotidiana, quod singulis di Constitu bus: at si quartana, quod per quartum. Constitutiones autem n00ς morbos indicare tum intelligemus, ubi quid constitutio sit,e
τ . et μη . Constitutionem appellare consueuit Hippocrates, omnem cuiusque rei formam speciemue. Constituti nem itaque hoc in loco, eodem Gale. lib. I. de Iudiciis, cap. 4.t ste,quandam veluti morborum speciem nominat,secundum quam ex talibus & tantis constituuntur uniuersalibus temporibus. Quare quum constitutio non sit aliud,nisi qualiscunque ex uniuersi morbi temporibus copositio morbos indicare constitutiones perspicuum est. Siquidem mostrant num uniuersalia tempora breuia, aut longiora futura sint hoc est num morsus peracutus acutus, vel diuturnus futurus sit,queadmodum Anni Gale. in Comment. copiosius explicat. Caeterum anni tempo-ro ra, aecessiones quoque ipsis & constitutiones indicabunt. Si enim aestate morbi inuaserint, magna ex parte biliosi erunt, atque adeo per tertium accessiones habebui, cito'; finientur, Contra ubi liveme exorti fuerint pituitosi ut plurimum erunt,
circuitu si singulisq; diebus affligent,&tardius desinent, Circuituu qu
10ς ς*ςn que inter se incrementa. hoc est, Galeno in Comment. inter' prete, accessionu quae in circuitibus fiunt augmenta ,sive quotidie siue alternis diebus,siue longiore tempore fiant,constitutiones indicabunt. Accessiones enim inuicem conseredar sunt, si aceelerant, vel non, si longius durant aut minus, si maiores vehementiore siue sunt aut non: hoc est,necesse erit ut horam in
qua fit accessio, longitudinem accessionis, ac magnitudinem eiusdem
40쪽
etusdem diligenter resideremus,ut multis in Commen. Cale.& lib. j.de ludiciis cap. . & .ubi ex prosesso haec Hippocratis verba enarrat,promuitur. Hoc loco sciendum erit, pleraque exemplaria,ubi nos secuti Galenum,legimus ἐπιαιε ,habere αν π L me. Quam quidem lectionem nec ipsi improbbimis, tuum αιφWrousru nihil aliud at,nisi vicissitudo, seu alteris Hταπι natio, mutatio ex alio in aliud,& quaedam veluti varietas,ut sie Amrsensus: Circuituum seu accessionum quae in iis accidunt, vicis, quid studi nem ae varietatem esse considerandam, quod cxiis nummorbus breuis aut diuturnus futurus sit,cognoscere liceat. Sed de ex iis quae superueniunt de accessione& constitutione, indicia sumuntur. Quam quidem partem ut rectius assequamur, prius quid ille per intellexerit, exponemus. Ur φαινίαινα itaque, Galeno lib. r. de Iudiciis, cap. s. teste, vocat μενα Hippocrat.sumptomata,quae non simul cum morbo inuadunt v
& incipiunt, sed subinde apparent ac superueniunt. Quod pleuritidis exemplo, quo & ipse Hippocrates hoc loco utitur, planum faciemus. Cum pleuritide seu morbo laterali una inuadunt acuta febris, dolor lateris pungenti similis. tussis.& spirandi dissicultas, symptomata. Superueniunt autem reliqua
omnia, quorum quaedam huic morbo propria, quaedam vero comunia reliquis etiam morbis sunt. De communibus hie nihil dicemus, quae tamen Galenus loco iam citato ex secundo
Prog. lib producit. Inter propcla autem sputu recensetur.quod p si statim incipiete morbo apparuerit hoc est, Philotheo inter- 'prete,ων τριῶν intra tres dies: morbum breuem situ fium esse ostendit. Sin postea, τουτὶ in πεῖ τίω Ais ιτί- τύ τίω, circa decimumquartu diem,ait philotheus, longum fore morbum significat. Quinetiam urinae,ut lib. 2. Prog. Aphoris utrix. 16.3e sequentibus copiose Hippocr.& lib. I de iudiciis, cap. Ir. Galenus docent, morbi constitutionem monstrant. sie alui exta Alut ex erementa,de quibus 2. Prog. Aphoris. 13.&sequentibus Hippo crates,lib. aute I.de Iudiciis,cap. H. Galen. agunt:& sudores de sudux , quibus I. Prog. Aphoris 29.ubi superuenerint, iudicatu saciles aut di Sciles, breues aut diuturnos fore morbos ostendunt.
quemadmodum haec omnia, uorum hic tantum capita attin-giis ilius in Prosnosticis, ut dictum est, & in Commentariis suis,copiosissime vero in lib.I.de Iudiciis, ubi ex prostab hane Hippocratis sententiam enarrat,Galenus prosequitur.