장음표시 사용
51쪽
si autem per latentem transpirationem animalium c phvemn iruntur, necesse etiam est, ritum alimenta dentur,
citato copiosius docet. Diocles inquit sudores. J Eius ido- se, Dioclis meminit etiam Galen. cap. vltimo libri de S ' O a: ghe voluit autem prorsus Diocles,sudores esse px Dibeii, im Sympl.diuer. VQ v x δη ς' y Validus,
doce, esse ter naturam ως φδ αμ MI in iothia αζ'-ὶ natura superat ora missibilis humor, qualis sudor est, per cutem
xe ruitur Ouanto enim fortiosio testatur in Comm.Galen. natium calor fuerit, tanto magis transpiratio effugit sentum Extenuatur. J Graece,Crice νοητὴ boni. Toto animalis Wrpore. J Graece, - ναντι τω ius sitiae, in quavis animantis parte. Vnumquo-
gam tale. Graece enim est, ἔτι υῶ- - . o
52쪽
APHORIs M. TVI. ψνHActenus Hippo. de Victus ratione quae aegrotis debetur,
verba fecit: nune vero de victu, qui tam aegrotis, qua msanis conuenit.agit.Cum autem praecedente sententia de quantitate victus sanorum iuxta tempora anni disseruisset, in prae . senti de qualitate vi his eum aegrorum, tum sanorum tractari primumque qualis febricitantium .atque adeo eorum qui pra ter naturam affecti sunt rimis esse debeat,docet.Deinde qualis puerorum, aliorsim aue qui secundum naturam se habent.
inquiens: Victus humidus omnibus febricitantibus consere, uod scilicet eiusmodi assectu ealidus & siccus sit. Per humi. um autem victum, eum potissimum Hipp.intelligit. qui ps VR My tentia humidus est: quanimam si simul etiam actu humidu, io' v ac liquidus est, plus prode Y Quapmpter is rimas non ea si tum ratione quia humectat prodest, sed etiam quia facillimὰ concoquitur.Nam si quod eoncoquitur,primum liquari,dei de distribui in eorpus debet, aegrotus vero cibum facillimae concoctionis desiderat:facillime autem liquatur concoquitur,x distribuitur quod humidum est eiusmodi victum omnibus 1 Dbricitantibus esse utilem necesse est. verum quaeret hie qui si Quaesum piam, eum sebris sit affectus non tum siccus, sed de calidus, qui fiat ut Hippoerates febricitantibus humidum soIlim, de non simul etiam frigidum victum eonvenire dixerit. Responis Diph demus: Hippocratem. qui antiquae breuitatis studiosissimus
suit,atque adeo mire unius contrarii mentionem facientem, alterum,utpote omnibs notum,subaudiri voluisIe. Nemo enim est tam stupidus,quin statim ex ipso nomine ει bris, qua ni P Graeci vocant,intelligat. bac ipsam frigid si viactum exigere. Ut enim Latinis sebris a seruendo,ita Graeci a - . .vit r. id est.ab igne ρετρο dicta est.Caeters varianthoelo eo Graeci eodices. A li j enim habent. α νηιὰ δαιμι πλυ τὸ ι.&e.Qua quide lectione nos secuti sumus. Alii legunt, αι evad πασαι Asrim Mira προ μινουσι 3de. Sed parum refert ora lecti nem magis probes.quod humidus victus omnibus febricitan tibus,quatenus sebricitant, ex ipsa contrariorum indicarione eonueniat. Et uniuersa etiam victus ratio potentia humida febricitantibus confert. Quid multa cum sebris omnis praeter natura sit, ideo victus ratione humidam frigidamq; utpote sibi contraria exigit. Vt aute ea quae praeter natura fiant,contra- mitri imita ea quae secundum natura sunt, simile victiis rationem dum nata
53쪽
postulant: Id quod aetatis de essuetudinis oepto mostrat Niprram sis pocrates dicens, humidi inae vima pr sertim pueris,& qui eo vosmi δῖ' assueueriint,conferre. Porro quum aetas lit eΣ iis quae natura nobis insunt,& id quod naturaliter se habet custodire Galeno etiam nostro, libro 3. Tricr. mei teste, oporteat, consequitur hane ipsam similem tibi victum postulare.Quocirca cum pue- Pueris hu ri sint natura humidi, ut alibi est a nobis demonstratum ut iis. miduum Vi demetia conserat humidus vimis necesse est. Siquidem similiactum ςQR sit nitit, conseruantur: Eode aut modo es eam quae a cosuetis: co de u dine praebetur indicatione,quo ea quae abaetate datur, Hippo G. crates accepit.Nam S Ctas quum ex iis sit quae natura nobi α' insunt,ut constensum est,similem sibi vitium exigit: & quae a consuetudine sumitur indicatio, sic sumpta est, sicut ea qu ae ab aetate. Quippe seruare hac iubet.perinde ac propriurn aetartis teinperamentiun. Est enim consuetuὁό, t testatur libro conssuem de Temper. ap. satacquisititia natura. Quod de aetate. do acquisi consuetudine dictum est,id etiam de naturali temperamentoriri Lu' anni tempore & regione, quod in Com ptariis etiam in nee Calenus,intolligendum erit. .
μ O ro corpus quini sanitatem suscipere aptustrest & causa quae eandem esiicere dc conseruare,& sugnum ouod hanc ipsem indicare potest. Hoc cςrte loco pro causa e ciente S conseruante sanitatem Asumiturivi sit sensus. Deinde docet Hippocra. quod indicationes victuum salubrium ab iis quae praeter naturam sunt, petcre Oporteat contrarias:ab iis quae secundu naturam fiantaimiles.Quocirca perspicuum sit,hic υγ-- nonsignificare sanorum meq; enim q praeter naturam se habent,quorum hoc loco mentionem facit . . Gal. norum victum,qui similis esse debet, sed contrariu p .lu, ''' tius postulant,qui salubris eo quod sanitatem essiciat, & non sanus dicitur. Ita etiam victus eorum qui naturaliter se habet, salubris appellatur,eo quod sanitatem conseruet. Rectissime igitur Galenus utrunque vi inim nempe contrarium & si Iem salubrem nominauit:quod hic conseruare,ut comprehen-ν suinest: ille vero cScere sanitatem possit. Hinc etiam constat,
54쪽
praeter naturam se habet, atque adeo aegrotii mest, salubre dici queat,minime autem sanum sunt enim sanume aegrotum inter se contraria. Morbi. J Graria, τα --,ma- Morbus Ia. Uitreri enim pathema a morbo,quod is sit ex numero per- in manentium &constantium: pathema vero in ipso fieri essen di tiam sua possideat quemadmodu copiosissime Galenus Iib. 2. Ther. mella.& cap. . libri de Sympl. differentiis m5strat. Nos quoq; 1n nostris in Galeni de Tirenda sanitate libros Annotationibuς, plura hae de differentia dixinius. Dispinione. I Dimositis, Graxe, m affectu. parti enim Latina vox est in haes ni non signiticatione dispositio. interpres enim perpetuo pro assectu uti- Midemtur. Quod hic semel monuisse satis sit. Ad ambo, affectus.J D'AE Graece, --τα --,ad utraq; mala,seu pathemata. Verii
si quid per verba. J Graece, si si quid pa-
Iam seu ad verbum non est dictum expressisue. Quaecunque probari merentur. Jσ- ν - , qua cunque reprehensione vacant. Sie paulo post, ubi interpres conuertit
Et quibus semel aut bis sterendum sitin pluroe
an pauciora,particulatim ani aduertendu. Dandum vero aliquid consuetudim te mori,regum, atari. ,
, Valis debeat esse eoru quae aegrotantibus offeruturm -- dus,hoc in Aphorismo Hipp. monstrat.Neque enim s iis est scire,quod hic plus vel minus sit dandu aut quod illi h mechante vel exiccante viastu sit utendu: sed necesse est cognoscamus,nunquid semel aut saepius qua libet die vel nocte plura vel pauciora particulatim sint exhibenda. Siquidem debet hae i. . duae voces plura vel pauciora cum iis duab.semel & bis eoru- ου Eullari. Quando vero plura vel pauciora saepius , aut raro, vel se- quib' me- mel cibum offerre particulatim conueniat a morbo & viribus tiarur r aegrotantis discendu erit quemadmodu idipsum in Commen. calenus copiose ostendit. Praxerea modus cibi offerendi
55쪽
sumitur etis a consuetudine aegrotatis temtore anni regione. ει aetate: post quidem iam dictas duas,quae a morbo de viribus aegrotantis petuntur indicationes,que quidem primς & maxi- , rnae sunt. Hinc est quod Hipp.dixerit dandu esse aliquid anni tempori, aetati,& similibus:vi nimirum diserte innueret, unia uersam victus rationem non ab his tantum esse petendam,sed potissimum a morbo & viribus.Quomodo autem ab iis quatuor potierioribus modus offerendi cibi metiendus sit abunde in Comm. Galenus explicatuta ut necesse non sit nostra acce-
aere. Quod vero ad consuetudinem attinet de ea quidem di-- ligentissime & copiosissime scribit Hippocrates libro x.de
Victu aculmorb.aph. 223 sequentibus multis.
Necessariu.JGraece est, D τπια maxime necessarium. Alimenes siue omnino.JGraece, 'ρλως. semet,in uniuersium. Tota vos xv simul,&e. JGraece, Me ἄπέαρ is semel consertam e i M piam. Est itaque alimentum αξ ισ. quod repente uniuersium
datur. Contemperamentum.) Graece, Est aute πικρασις, Galeno lib.9. Ther meth .cap.IO.autore,vitiosi succi ratio: quae quidem fit dum paulatim vitiosus humor vacua. Iπαερασι tur,& bonus vicissim sensim ae paulatim apponitur. Hinc Ursese medi μανικα medicamenta eidem dictitur,quae humorum aerim Uamen . nia temperant,aut humores vitiosos retundunt,ut alibi quoq; docuimus. Humores autem naturales se modice habuerint. JGraece. 63ιμ υἰα, F κήα φυσιν υ 13 V . commoderatio usis eorum humorum quae naturaliter se habent fuerit. Concoquere.JGraece, αρον, superare.Neque multi alimenti,&e.JGraece, μηδε - M a Ut τως ἡμῖν - δε πω ω, neq; mul. tas alimenti occasiones praestiterint. Ut quibus non multa fiat maeuatio.J Eorum videlicet quae secundu naturam in eo pore continentur.Nam hyeme ut dictum est 2pr, Comm.in non ita multum defluit ac difflat ut aestatis tempore:in qua in
modo superuacua & excrementa, verumetiam ea quae secun
dum naturam in corpore continentur,aequaliter vacua tutar A P. HORISMVs Tu III.
56쪽
Non est usus hoc loco τανγ γία Hippocrates,ut nonnulli salso existimant. neque enim hic Aphorismus idem est elim Is.cuias initium est, Ventres hyeme & vere,&c. Siquide illic de sanis locutus est,hic autem de uxoris. Nam quum in praecedente aph.docuerit,in victius ratione a grorum dandum esse aliquid tempori: hoc loco qua ratione id ipsum sit intelliis gendum monstrat,aestate de autumno,qui aestatem mox sequituriinquiens aegrotos dissicillime ferre cibos,quod iis temporibus calor innatus, cuius ossicium est coquere dc conficere cia bos exiguus sit. Aestate quide, quod calor ambiens natiuu c lorem di scutiat: Autumno vero, propter eius inaequalitatem,& quia caloris natiui imbecillitas aestate contracta adhuc durat. Quapropter iis temporibus parsi cibi, & saepius dandu est. Contra hyeme,quia calor innatus plurimus est, ideo tum cibos facillime ferunt. Dandu itaque hoc tempore raro,& plurimum cibi. Verno tempore calor natiuus non 'ita imbecillus est ut in aestate, nec ita robustus ut in hyeme. Proinde nec facillime nee difficillime tum aegrotantes cibos ferunt,sed facile. Quod Hippocrates hac voce AArr innuere, voluit: uuasi diceret,vere non facillime, perinde atque hIeme, neque clificillime ut aestate cibos ferunt,sed medio modo,seu secundo loco post hyemem:hoc est,facilius quam in aestate aut a tnmno,quod scilicet vel ipsum sit temperatum.
me cibo serant. A PHORIs Mus x I T.
His qui per circuit m accessiones habent 1ihil δε
τ nequc ut quicquam sumant cvere M a Em ni ante iudicationem fibtrahere oportet. IN hae postrema de victus ratione sententia, Hippo.modum Mia,
usus ciborum, hoc est quomodo particulatim osserre cibum, cibo. aegrotantibus oporteat,ex iplis accessionibus esse discendurn iummonstrat,inquiens: His qui accessiones habent per circuitus, hoe est Gai .interprete, ordinatim nihil dare opor peiret:quod tum natura ruta iit in s inquend*- . . i
57쪽
Quare ad cibos conficiendos non est auocanda: sed permitte dum plane est,ut concoctioni morbi vacare nullo prorsius ob. stante possit.Caeterum quum dicit,qui accessiones per circuitu obtinent,diserte significat, quod haec sententia non sit prorsus eadem cum undecima,cuius initium est, In accessionibus abstinere oportet. ἱbidem enim simpliciter de omni accessione loquίtur:hic vero de ea tantum quae certo quodam ordine fit. Aecessio Etruc iterum per accessionem, ut supra Aph. I i. deterius ci quid. cultus ipsius tempus, id est, principium, augmentum in vagorem intelligit. His enim temporibus propter causam iam e positam nihil est dandum. Neq; etiam ut aliquid tum argio-ι-- ' tantes assiimant, sunt cogendi. si enim quicquam dederis, G π G ατίου Hiis ait Plii lotheus. id est, causae morbum efficienti aliquid adiicies,atque adeo morbum ipsum augebis. Proinde adiecti nibus potius ante iudicationes erit subtrahendum. Per adi ii: ctiones,quas ille 'rtumi vocat, non aliud intelligens, nissi' cibos qui offertitur,quorum quantitati ante accessionem este Bbtrahendum monet. Siquidem iudicationem hoc loco signi- . fi re accessionem, Gai .in Comm.& Philotheus in his verbis /ψ ostendit , - ἐν raclo, ἱ πιτι ατης ὐγεε κπιτ η ΨΘ --. Neque id quidem temere fecit Hippocrates. magna nant ex parte Gal. lib.I. de Dieb. decret. teste, in accessioni . bus iudicationes accidunt. Quid vero proprie haec vox rima
medicis denotet,sect.2. Aphor.II.docebimus. ANNOTAT. IN COM m. GAL . . Principia earum oportet obseruare. J φνλακτων . et τμι 's: Σων. initia earum simi cauenda. enim in
die est a tertia persona praeteriti passivi περι λακῆα,cuius prγον τh. sens φυλατῖοι u, quod significat deuito & caveo. Quare commv. tendit hoc loco Galenus, principia accessionum esse cauenda, ne scilicet iis iam factis, aut paulo post futuris,cibu aegrota ti offeramus. Non igitur sitis bene interpres conuertit obseruare, ambiguam eius dictionis significationem non odmodum perspectam habens.
58쪽
, Luciudicantur,o tuae cata sunt integre, non mouerc, neque nouare vel medicament vel rius irrita mentis,sedsinere oportet.
I , TActenus Hippocrates breuitate summa qua potuit, qu MId medico,in victus ratione obseruanda iunt, docuit. Nunc alio sese transferens quando in morborum iudiciis naturae fit succurrendum atque opitulandum, de quando minus, os edit. Non opitulandu aute, quando natura ipsa valida est.atq; adeo iam iudicat, aut paulo antὰ iudicauit perfecte morbum. tum enim tum naturae permittendum erit, neque quicquam a medico agendum, nisi ut victiun conuenientem, que dinodum in iis quae praecedunt sententiis expositum est, infinuat. Hinc est quod Hippocrates dicat, quae adhuc iudicantur, aut
lotheo testibus,id est,integre& perfecte iudicata sunt,no mo . uere neq; novare oportet, vel medica metis purgatibus quippe 4εα ια α,Gal.3c Philol.testib. idem quod καθαrre Hippocrati passim significat vel aliis incitamentis, sed sinere oportet.
Non mouendi itaq; humores quos nunc natura magno conatu expellere studet, ne scilicet naturae actionem tumemus, atq; adeo per via minus conueniente humores noxios vacuemus. Neq; etia postquam natura integre iudicauit morbu ,eius lactione vel medicamentis purgantibus, vel aliis irritamentis, hoc est praesidiis quibus noxiu humorem educimus,ut est veni octio, vomitio,clysteres,urina & sudore elicietia, nouare conuenit. Nam quorsum attinet post integras & persectas naturae vacuationes, alias instituere Neq; etiam ulla ratione comittendu,ut corpus iam Propter ea quae praecesiit vacuatione abu- de imbecillu,medicus per sequente aliaue reddat imbecillius. Quocirca quu omnia a natura ipsa recte fiunt, aut facta sunt, nihil medico agonduerit,uniueita illi permitteda. Vccum no temere adiecit Hipp. fuiae, hoc est, cumulate perfecte,integre atq; siuisicieter. Quippe nisi praecesserit perfecta iudicatis, nihil impedit quin ea quae relicta sunt ab impersecta iudicarione,educere medicus possit:imo cessare no debet,quin ca q relicta sunt,vacuet.Naq relinquutur Post iudicatione,ut infra ala.
morbora iudiciis naturet opitulatam, ροτιας.
a. Humores quos natura expellit, no mouandi. Irritamen
59쪽
recidiuam faciunt. Vbi igitur imperfecta iudicatio fuerit. Loen. Aph ix est,Caleno libro I.de Dieb. iudicat. autore, ubi a morbo qui in p*ri' ' piam resictum fuerit, ab ipso medico subinde vacuandum erit.
i quando naturae permittendum sit, ut ipsa uniuersii circa aegrotantem faciat. Apud antiquos. J Graece metra τισ-παλαάis, apud alios veteres. An quae scilicet per omnia bene fit. J Graece, ; Ahineri κ. ίω παν- καλῆ γιγνζα , δμι Φ λειε αριθμος ἐλ - των κρῆικων. Num scilicet in qua omnia probe fiunt.& nullus numerus deficit decretorius. Per euacuati nem inferiorem. J Legendu simpliciter, euacuatione. Quippe Gravi est. πρῶ μ γd δε--νδ κατα - μ ρ κατα Bisaris Iu Bisariam enim morbi iudicantur . nempe excretione, aut a dicaruue seinu. Excretiones autem seu euacuationes, quibus iudicat diu morbi . sunt variae. Uel enim vomitu, vel alui fluxione. vel sudoribus,vel urinis vel sanguinis e naribus profluuio,vesbaemorrhoidibus, vel mensiu promanatione finiuntur. Qua . t litari propter interpres non sine magno errore ad inferiores tanta interne. excretiones retulit,quod de omni b. iam dictis Galenus protu--ι lir. Humor noxius.J Addendum,& redundans.Grme enim legitur ae a reac τω M- γ, υὼ πλεωναί. Ire, x My. Tertio . . loco quae recto fit tramite. J Graxe,-Uπαν ἡ κατ' ιν ρ μου. καν έω , a ree i ales, τὸ κατ' ωθνU V. Tertio loco quae est, recto tramite,quam quae non recto tramite procedit. κατ' ein vero ipse nominat quod e directo procedit. τ' Ην. Usum etiam huius phratis,quam peculiariter prae teris Grγcis usurpat Hippocrates , multis aliis locis explicat Galenus. praecipue autem libet .de Curandi rat. ad Glauc. dc de Curanda
ratione per venae sectionem: de in fine libri 3 de ludiciis ubi id iudicium quod κατ' ἰμ fit, ei quod diuersa ratione accidit.
60쪽
i Rae ente sententia docuit Hipp. ea quae iudieantur,aut iudicata sunt integre, non esse mouencla a medico. Nunc Q vero quid medico sit Aciendum. Vbi noxia non integre a na *ψ ' i
tura expelluntur,exponit: vacuata nimirum esse ea quq adhuc In corpore sunt noxia, monens, non tamen per querus locum, tegre a nased eum qui vacuationi confert, quo maxime natura ipsa tem tuta cie. inibus verbis Hipp.medii hortatur initio,ve diligenter P pH- natura ipsam,cuius quidem minitar est, ut ait Gala.87. Artis medi ,in expellendis humoribus noxiis imitetur,ut quae sere niueil semper per comoda & idonea loca,eosdem vacuet. Debet igiarur di ipse quaecunq; sunt in corpore noxia, non nisi per continmacia loca educere. Non aute temere adiectu est, Per coserentia Ioca. His enim verbis Hipp.vult,ut medicus naturam in iis quae reae ab ipsa fiunt,imitetur, quemadmoducopiosius Gai. Loca vis.
Iib. 1. Epid.sec .constit.3.Comm. 2.docet.Quae vero sint lo- ci tioni ea vacuationi conferentia,monstrat in C omm. Gal.& caps Artis medicae. Deinde hortatur,ut naturae humorem noxium
mellare conantis , motum animaduertat. Na si idoneus su rit,ei struendo viam adminiculari oportet. sin minus conumniens de idoneus,ut si ad partem aliquam principatum in cor pore obtinente humores noxios detruserit: hunc quide mota prohibere, atq; humores noxios trasserre de reuellere. Quod Hibi.nepe Iib.s. Epid. Par.2. Aphor.1=.breuissimetis etia verbis innuere voluit. Ea,inquies,quae quo no expedit repunt, re . . MIIere Oportet. Sin quo decet, iis viam struere, ut singula eo repant, numat. in cuius sententiae enarratione midiosi mutita ad institutum ficientia, in nostris Comment.reperient.
nam illa sunt quae ducere oportet. N i iudicentur. J Graece. Ο mneque iudicantur. Humoris motum JGraece, πω se V ia humoris inclinationem. Cutis uniuercio . αQuod cap. .lib. de Morborum rausis, Gal.iis verbia etia do- -- cet. Quum cutis ipsa nullius actionis,sed usus duntaxat gratia , , Ocreata, n6 ab re iis quae lan tiones perfici ut, facta est imbe- , scillior. Est enim veluti opereulu quoddam ac natiuu animalit σν egumentu, quippe quae non coctione, non cibi distributione , , per corpus,m anguinis generatione,no pulsum,non respira ιν