장음표시 사용
471쪽
nublicis,dum Hippo. aphorismos enarrant,eorundem adhibeant somnia, quibus certe mirificas suis auditoribus tene bras offundunt,adeo ut nunquam recte H ippo.sensus eruere possint.Sed serie similes desiderat habere labra lactucas. Sinamus itaq; ut cum ineptis ineptiant ad satietatem v': &nos ad Hippocraticae sententiae explicatione potius accedamus, in qua de uteri, quae eiusde inflammationem sequitur. suppuratione agit.Quum aute hae ipsae in diuersis uteri par- suppura tibus nempe anterioribus vel posterioribus dextris vel sini- tides uteri. stris fiant,ut lib. 3.de Sanan .corp. ma I c. s. diximus, nunc de ea loquitur suppuratione Hipp.quae in lateribus uteri. Sc i dira coxas,quibus adiacet,fieri solet: hoc est, ea quae fit, ut ait Gal. et τὸκμ,id est ad exteriora vel extrinsecus. Est autem Coxa. coxa,quae Graecis ωλι dicitur, proprie os quod cotinet sinus in quos foemorum capita inseruntur ut testis est Gal.cap. a. O. lib.de Ossibus. Connexum autem quendam habere uterum cum coxa,testatur etiam Hipp.dum lib. O. Epid. par. . zz. Heri mala ob id in coxendicem finiri scribit:& Gal. qui lib.ε. de Male asse. loc.c.I.dolorem uteri quibusdam mulieribus in coxam transire ac crus ipsum quod e regione est . perincessum claudieare.Ceterum de suppuratione qua de ii e agit Hipp. ita scriptum reliquit Philoiseus: is F
φυσεως υλπτα, si acciderit ut inflammatio circa unum aliquod appendiculum eorum quae in lateribus sunt fiat hoc est circa inguina & coxas,illuc fertur uterus,dc iis partibus veluti incumbit.Dein natura in pus transmutat inflammati nem,& is abscessis extra iuxta cutem attollitur, & ab arte, vel a natura rupitur. Rupto itaq; abscessu, necesse est, ut ait Hipp.emmoton fieri. Est autem arvi medicamentu liqui- ἔμμω.dum,quod linteolis eoncerptis, quae Graxis inmis ita V cantur,excipitur, ulceribusque inditur. Μετα itaque propriὸ ι τά. Latinis linamenta vel linteola dicuntur. Quapropter interpretes non recte εό τσlina metum sunt interpretati, quum id ipsum,ut iam comprehensum est , sit potius medicamentum id quod linteolis seu linamentis cxcipitur. Praestat itaq; clar
472쪽
elatioris Intelligentiae gratia Gricam vocem inmm retine re, ut nos secimus, quam dicere linamentum. Antiqua comuersio haud dubie librari j vitio legit commotum. Quae lectio subinde Iacobo Foroliuiensi, & aliis eius farinae indo ctis interpretibus tenebras & caliginem offudit,errandique
occasionem praebuit. Necesse autem est, peremmota fieri in hac uteri suppuratione curationem, ne scilicet medica men- tum iniectum subinde cffluat. Nam quum linamentis concerptis os viceris claudimus, fieri non potest ut medicamen Emmoto- ta indita effluant.Quare quum pretcipuus emmotorum usu grum P qςi se,ut iis ulcerum & vulnerum,sinuumque ora obturentur,io P h- suppuratione quoq; uteri externa, de qua hic, ut prae lictum est agitur,eorundem usus,Hippo monitore esse debet, quod alias medicamenta admota confestim emuant.Caeterum vI- cera caua & exesa curationem per linameta requirere,iest tur etiam lib.2. κατ' ἰm-, Comm. 13. & lib. 3. de Articulis,
Comm .s s.Gal.In explicatione huius sentetiae longiores suimus,a, pauci admodu interpretes hanc ipsam intellexerint,& quidem inter postremos,ne Bra uolus quidem. Quippeis linamenta esse adhibenda scribit, ne pus ibi firmetur, sed effluat .Hoc enim quomodo recte ab eo dici possit, quum linamentum effluxum potius moretur,& impediat,no video. Denique minus recte sentit, i, per linamentum pessum posses intelligi putatiquum suppuratio de qua Hippocrati sermo est, non sit interna,sed externa,adeoque pesso non indigeat.
Hoe aphorismo Hipp.docet, scelus mares dextera uteri parte, foeminas vero sinistra magis contineri. Nec temere adiecit hane particulam id est magis,quod raris scilicet at iter eueniat quemadmodii etiam lib. s.de Mala assect.loc.cap. s.Gale.copiosius monstrat. Causam eius rei in Comment.suis,& lib. 2.de Semine,Galen.exponit.Nusquam vero copiosius quam lib. I .de Usu par. ubi pr sentem etiam sententiam citat, & abunde explicat. Proinde nihil attineu
473쪽
yse nos esse longiores. Marem autem magna ex parte in dextera uteri parte concipi,testatur etiam lib. 6. Epidem.part.1.aph. lo. Hipp.inquies: uia in calidiore iblidioreq; parte, is dextra nimirum mares concipiuntur, ideo nigri sunt, & ve- nae illis eminent magi': biliosi sunt. Et ibidem, aptior. sci- licet 3 r.est: Propterea mas robustior,biliosior, magisq; piς- ditus sanguine est,quia locus ille animantium in quo conci opitur,calidior.In quorum aphorismorum enarratione mul ista ad institutum nostrum facientia diximus.
Non minime. JGr ce Hν ατα , plurimum. Per utrunque Testes cornu.)idem ab initio lib. 2.de Semine scribit,inquies: Ad- liebres. iacent testiculi utero utrinq; singuli, simile masculis vasoru ,, reuolutione recipientes: non tame in eunde locii perueniat, ,, eoa, neq; Remina seras masculi modo, sed in sua ipsitus vul- ,, iam semen dimittere conueniebat. Ideoq; uterus ceu ieini- , nario vasi obvius, praelongos de se exortus , quos apices seu is
hoc quidem in dextrum uteri sinum, illud vero in sinistrum dissimile existens. Siquidem serosior,&αJAd, dendum genitura. Graece enim est-ὼν ἐρρικάσων mτι καla et Maros . Idem autem lib.I .de Usu pari,scribit,dicens: Manifestum igitur quod impurum , adhue &excrementosum,humidum Sserosum sanguinem xx sinister in maribus testiculus, & sinistra in sceminis uteri ,spars suscipiant. Constitutus.J Adiiciendum, statim ab ini- ,,
Vt sicunda procidat emutatorium naribuέ apponens, nares 2 es apprehendito. 'Ontingit interdum, ut foetu excusso secunda firmiter adhaerescat utero: huius nanque interuentu DPtus Vtςxς ωEuhisae rectebatur. Si itaque diutius in utero manserit, putrescit, in Ee odoris subinde grauitate caput complet ac grauat,stoma- - hum euertit,& alia grauia procreat symptomata.Vt igitur
474쪽
in tepore excutiatur, danda medico opera erit sene strenua' Excutitur aute,ut Hippo. hoc in aphorismo docet,si sternu-Musida vi tatorium medicamentu naribus imponatur mulieris, osque ciniatus & nares eiusde apprehendantur atq; claudantur.Quippeo Husis naribus &.ore spiritus violetius adlinfernas partes s ratur necesse est.Qu od testatur etiam Philoth. ita scribens:
spes , apprehende nares & os, ut spiritus ad inferiora deascendens, strenutamenti violentia & concussione secundam deorsum ferri faciat. Ex sternutamento itaque, ut Galenus si xhv a Commentario 31.huius sectionis ait, secundas disrumpi de Vijdu. excuti accidit.Caeterum pr ter sternutamenta,quae locu tum potissimum habent,quum pqerpera robusta est, sunt etiam alia multa remedia, quae secundas educere possimi, de quibu, diximus lib.3.de Sanandis corporis malis cap.s . . . . .
quam maximam sub mammis defige.
INter hanc & eam quae praecedit sententiam,in veteri conuersione temere aphorismus de tenasmo mulierum ins ritur. Quippe is alio in loco resertur, nempe sectione se .ptima, in qua ordine est 2 .ibidemque a Galeno explicatur. Quare nos etiam eiusdem enarrationem in huc locum rei eieinus. Caeterum in praesenti aphorismo, Hippocrates qua ratione menses immoderate promanates sint sistendi, momstrat. Nec id sene temere, quod propter eorundem immodis cum defluxum mulieres non raro in vitae discrimen incia dant.Quippe deficiunt has ipses vires,nisi confestim restricti fuerint.Ad eos autem restringendos optimum ,& nullo noloco obuium remedium est,ut cucurbitulam maximam Cucurbit minores enim parum aut nihil ab utero reuellere possunt in i' affigamus sub mammis.Maxima, Vt vehementer per CO munes venas sursum reuellat. Vehementius vero maxima submai, cucurbitula retrahit,tum quia maiore copia ignis suscipit,inis. tum quia ampliorem loci latitudinem occupat. Sub mamis
475쪽
autem defigendae sunt ea parte, ubi venae ad ipsas inserne ascendunt.Quod Gal. in Com. suis iis verbis indicauit,oaga
μαυσα εισιν α Γατωθεν σὲ α ιαναε ραδναι ubi sunt venae, quae ad ipsas ab imo sursum feruntur. Ad mammas vero nequaqua assigendae,quod earu appositione hederetur, aut nimium trahendo inflammatione in iis excitarent.Gal. li. s. The. meth.capo. praesentem Hippocratis Aph. iis verbis expressit: si vel menses coserti in eruperint, vel sanguis ab vim , ro quoquo modo profluxerit,sursum reuelles,cucurbitulam magnam sub mammis defigens. Repetit hanc sententiam Hippocrates lib. 1. Epid.sect. s. in fine propemodum.
Conceptionis hoc inlaphorismo, Galeno teste, maximum coarindiciu Hipp.recenset, nempe oris uteri coarctationem. Neq: enim συμ-- hoc in loco, Philotbeo interprete,aliud signum. significat quam νονρυσω. QIod vero grauidis os uteri internu coarctetur, testantur etia ea quaeli. 3.de Naturalib.n- ει culti ab initio fere scribit Gai .inquiensaam vero praegna tes ipsae primis disi potissimumq; eo ipso quo semeest con- ε ε Ceptu, moueri,ac in seipsum cocurrere uterusentiunt..upd εε si itaque ambo haec incidui, ut & os uteri citra phlegmonem saliumve assectu eonniueat,& sentiatur deinde succedere vie ε ε xi in seipsum motus, iam se me a mare &.c5cepisse se mulie- ει res existimant,& retinere censent.Neque nos ista modo c5- ει fingimus, sed longo usu coprobata ab omnibus fere qui de ιι iis disseruerunt,sunt prodita.Herophilus certe nec illa scri- ιι bere est grauatus,ne specilli quidem mucronem admittere ιε Vteros antequa mulier pariat.Praeterea ne vel minimu qui- ιι dem hiscere, ubi c5ceperint:laxius autε recludi,quu menses ιι profluunt. Huic astipulantur& reliqui omnes,qui de iis tra- ιι etauerunt.Primusque omnivnon medicoru modo,sed etiam ιι philosophorum Hipp.connivere os uteri tum conceptibus, ιι.tum phlegmonis pronunciauit:caeterv in coceptibus serua- c. to naturali habitu,in phlegmonis vero in duru mutato. Hic ιι
ille.Quae quidem verba recitare longius haud piguit,quod ιι
476쪽
ad Hipp. Aph.& Com. Gal. intelligendos, mirifice coducant ouaestio sed quaeret hic quispia,si id quod veteres literis madarunt,fle lupe ' verum est, quod nimiru a conceptu sic claudatur & arctetur si auod Vteri os, ut tae specilli mucronem admittat, qui igitur fit ut mulieres super elut Neq; enim verisimile est, ut uno inita .
superseetatio fiat. Si itaque e diuersis coitibus fit super elatio, sicut certe fit, id quod nomen ipsum palam indicat sup s enim Graecis & Latinis superseetatio, nihil aliud est xi0 P μ 'risbeunda vel altera impraegnatio,seu coceptio certe Aprimo conceptu coarctatu es conclusum uteri os esse no p
test quomodo enim alias virilis genitura iniiceretur3 R - risisceta spondeo, initioveru esse superlaetatione fieri,quod in primistione fieri Hipp.qui posteritati librude Stuperseetatione reIiquat anifeste attestatur. Et confirmat hoc ipsum Plinius,qui lib. I, O Naturalis historiae cap. II. sic scriptu reliquit: Praeter muli
, , rena pauca animalia nouere coitum grauida .una quide aue, , alterii superseetat. Extat in monumentis etiam medicoru,M, , quibus talia consectari curae fuit, uno abortuae I t puerperia, , eo esta.Sed ubi paululu temporis inter duos coceptus inter- , , cessit, uterque est persectus: ut in Hercule, & Iphiclo eius, , fratre apparuit,& in ea quae gemino partu alteru marito li- , , milem,alterii adultero genuit. Ite Proconnesia ancilla, quae, , eiusdem diei coitu, alterii domino simile,alterii procuratori , , eius:& iii alia quet via si iusto partu,quinq; mpnsisi alteru edidit. Rursus in alia,quae septem mensiti edito puerperio, inse- , , cutis mensibus geminos enixa est. Ham Plinius: quibus euidenter admodum su perlaetationcm comprobat. Desumpsit vero haee omnia ex lib. 7.de Histor.animal.Arist.cap. .ubi illa ad verbii,& paulo copiosius, reseruntur. Quia itaque fiat superlaetatio nec esse quoq; erit ut a primo coceptu uterum denuo, ut in se recipiat semen, recludi fateamur. Atqui hoe
An c5cς ipsum, ut superseetatio et i 1 ipsa, raro ad modii accidit. Qua -p'u ς' se re csi veteres thadsit a Z5cem coarctari uterum,ad id respi-ος 9 ' eiunt quia crebrδ accidit.Semper enim propem si a coc ' ptu .lerus Aauditur. Quod testatur Aristoteles,qui lib. Ae' ' Gene. animal .ca. s. ita scriptsi reliquit:Si iam aucto conceptu' ' eoitus adhibetur, superseetari qui de potest sed raro quonia' ' uterus magna ex parte ad partum usque comprimitur Adque haeς in praesentia de proposita quaestione dixisse fatis sit.
477쪽
Mulieri grauidae si lac e mammis mirimu effluat, imbecillum ese foetum sigmsicat.Si vero Midae mam
mae fuerint,samorem esse foetum indicant. .
Ippocrates e mammarum cosistentia hoc in Apho sce tus in utero imbecillitatem aut robur coniicit. Quippe si lae mulieri grau idae e mammis plurimu profluat ade, que laxae flaccidaeve fuerint, foetum esse imbecillum signisi . cant.Nani is prae imbecillitate lac attrahere, S: altera te pro osui alimento no potest,quare per comunes venas sursum ad mammas fertur,& illic in lac conuersum plurimum emuit. Plurimum autem no temere est adiectu,quia si parii effluit, nihil mali portendit.Si vero nihil lactis ex mammis effluxerit, ac solidae, hoc est, ut in Comm. interpretatur Gale. ne ii admodu impletae ac durae, neque molles & laxae fuerint, sae Mathiiniorem atque validiorem foetu indicant, Quippe tum satis Lliati. alimenti foetui accedit: reliquu vero sanguinis quo no eget ad mammas desertur, ut illic in lac mutatum, a partu statim statui ut inde alatur praesto sit.Citat hanc sententiam, atque etiam explicat lib. I .de Usu pari. iis verbis:Contrariis affe- ctibus necesse est comprehendi mammas crepleri quidem Ulacte ante tempus, in scelus imbecillitate. Ita enim& Hip- pocrates dicebat:Mulieri grauidae lac ex mammis multum fluens,laetum imbecillum significaticeu ad mammas super- suo uniuerso ascendente, quod in venis reliquit foetus non potens prae imbecillitate quantu ei ad commoderatam nutritionem satis erat,trahere.Hm ille.
Quibus visum fuerit. JGraece. ἀσιτοῦ φαίνου pin, quibus videtur effluere. Neq: enim in primis generatur musibus.J Recte hunc in modii locum illum couertit interpres.Graecuonim est. ἡ γδ in καμγε τρυς πρωτουρ ι Dat γωνατα. Rationem Lac in pilvero cur in primis mensibus non generetur lac supra,nenis i
478쪽
O uod in primis mensibu parum aut nxhil alimenti,com nisus nimirum venis nondum oppleta ad mammas des in postremis vero, octauo & mno pot1ssimum mei sibis, tactation uando abundEopplata sunt venae mammarum & uteri commune , Plus alimenti delam ideoque inlinime miru si tum lac in mammis suerit. Quare mirifice: Ii ou; Hugonis & Foraliuiensis faliis & ineptis
,es Hum interpretatio us digi hunc locum Galeni esse mendo-
2σω ν sum censent. Hi enim erroris sui occasionem a falsia veteris in uterpretis eouersione sumpserunt: quam rituerentur ac t gerent Galeni nanque hanc esse legitima lectionem puta
mi: - se,. inepta quaedam & absurda con gere coacti sunt. Opi zzzz rem itaque in ista veritatis luce in tanta bonorum autorum
o- copia lasibus striptoribus extrema valde dicerent.sed caeci caecis delectantur.
Quae abortum 'ctura sent, θι mamma extentian tum sivere contra durae fiant Mor erit velis mammis, vel coxis, vel oculis, vel genibus, ct non abortient.
Vpra bis,nempe Aphor. 37.&38.huius sect extenuataso mammas futuri abortus esse indicia Hipp.docuit. Nue mutato consecutionis ordine,non a signis ipsis,sed a re ipsa, hoc est mulieribus abortientibus exorditur,illisque accidere vi mammae extenuentur, ratione desectus alimenti, i ciuit Et Gal. quidem in Commiu1s asserit,Hipp.e1le lentendam , ut omnes abortus mammarum praecedat extenuatio. M-m, Ouippe ex quacuque causa grauida abortiat,in utero Draustum inte- exatari dolorem necesse est, neque enim uteri os ad Letus alio G eiectionem citra dolorem aperitur.Dolore Itaque orto, n-φxhi P stui, & spiritus ad uteru,reliquis partibus,mammis potissi- dix. ζ se isero magna est comunitas, relictis,dere'
479쪽
ne& spiritu destituta subinde extenuentur. Quod si vero retra nam enim hoc loco ide quod significat ma- - .mae durae fiant,propter nimiru materiam superuacuam quae illuc ab utero desertur, mammasque nimium implet atque duras emcit,dolor in mammis erit.Aut in coxis,ubi scilicet ad latera natura reposuerit materiam superuacuam. Coxis enim conexum esse uterum,supra,nempe Aph .diximus. Aut in oculis,quando ni mirum sursum humores redundantes repserant. Aut in genibus, si ad inferna transmittantur superflua'& non abortient,alio scilicet delata materia.
Prius.JAph.videlicet 3 .huius sect. Dixerat autem.JNimiru Aph. 38. huius sect. Hic non solu.&c.J Sic certe legendum erit,non obstante quod omnes alij interpretes,quos vis
enim particula γ,legendsimq; sit sensus:Qui ait ad mammarii extenuatione sequi corruptionem,abortunaue, is non solii hoc ipsum esse futuri abortus signit ostendit,sed de alia esse innuit,quae abortu portendere queant. Perinde almis qui assirmat lumboru dolorem, mentiu suppressorum esse signu,non negat quin plura alia sint,quae ide significare posisint.Qui vero dicit,his,&c.JRecte huc etia locum couertit interpres,eriamsi secus Graecus habeat codex,qui legit νμο- νω,cu certe legenda sit, Lar μ-,ut sit sensus:Qui asseritiis quae abortum facturae sunt, manaas extenuari,ille negat alia signa abortii praecedere, h6cque soluesse quod abortum prς- cedat,innuit. In mulieribus grauidis.JGraece est, em ποεπι
iis quae in grauidis apparent mulieribus. Contingit mammarum. JAdiiciendu,aliquando. Graece enim est,ὶαπῶμ se,accidit quide aliquando. Et mihi saepius obseruanti .JIste locus varie interpretari potest. Nam si Graece ita legitur, Liam aret ν ίνοι πρψαm: ἐφανησαν se προειρη-ν loeu, αἰτέων at δε τιτθοι μκασε is μαν &c.tunc explicatusis plane sensus erit que expressit interpres,excepta illa particula,ne forte: pro qua conuertendum erat,Nunquid igitur quando, &c. Vt scilicet semiε non tam percunctantis sit, quam addubitantis, & addubitanter decernentis. Si vero
480쪽
sitam particula per praecedes punctsi a prioribus verbis nisseparatur,sed cu iis plane connectitur, is verboru Gai .sensus erit. Et mihi 'pius obseruanti vist sunt in pr dictis abortus causis inamae tauqua suisse extenuat . Et liaec lectio priori videtur esse melior. Quippe in praecedentibus verbis Gal. palaasserit,esse possibile ut propter saltu, vociferationes,& alias,
quas ordine comemorat causas, fiat abort', citra mannarum extenuatione. Huc accedit quod nonnuqua ex subito horrore, ut testatur li.3. Epid.Comm. 2. Aphor. 8.Gal.mulier ab ortire possit,que tamen abortu extenuati O marnarum praecedere non potest.Deniq; in fine Commen. diserte ait Gale. Hi γpo.non sua esse sententia, quod omnem abortum mamarum precedat extenuatio.Tamen ut Hipp.etiam,ὶ quo non facile dissentit, sentetiam tegat ac tueatur, utcunque i pse secus fieri compererit, statim illius sententiς ratione subiungit dicens, ἴταν cuo,sic enim legendum esse videtur. Igitur quando citra aliquam,&c.Quod antedicto coniungitur assectui. JScilicet tenuitati mamarum, ita nimiru ut quae prius fueriit tenues, nuc durae fiant. Hoc est, quando b c particula παλυ , isse quod rursus significat,tuc verboru Hippia aec erit sentetia: Si veromamae extenuatae rursus durς fiant, ita ut duritiem intellisamus eam quae extenuationem seu uatur.Si propter.JGraecinctri Glas , Etiam si propter aliud,&c.
αραγκη, τὸ quin F υς θέων Luibus os uteri durum cst, iis coarctari idipsum necesse est.
iam non solum iis mulieribus quae conceperunt, veu metiam illis quae phlegmone aut duritie uteri laborat, os eiusdem coarctetur,quo pacto eas coarctationes uteri quae a tumore praeter naturam factae sunt,ab iis quae propter conceptum fiunt, medico discernere liceat, hoc in Aph rismo docet Hippoc.Nam in ea quae a tu more aliquo praeter natura fit coarctatione, os uteri durum est :in ea vero qui ex conceptu fit, contra molle apparet, ut copiose admodum in Comm .suis prosequitur Gal.Sensus itaq; verborum Hippo.
eiusmodi est: QAibus os uteri internum, ut Aphorismosia huius