Leonharti Fuchsii ... In Hippocratis Coi medicorum principis septem Aphorismorum libris commentaria, ab eodem authore nuper recastigata, adiectis adnotationibus, & locorum difficilium Galeni explicationibus. Cum indice insignium copiosissimo. Lugduni

발행: 1558년

분량: 664페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

481쪽

ilia

: Si

HOR 1 SM. L v. 43s linius sectio.est dictum,durum existit, iis propter phlegmo

Dem, aut durum aliquem tumorem arctari necesse est..uapropter ubi os uteri coarctatum,ad obstetricis tactu durum apparet,iumorem praeter naturam illic esse ostedit.Sin molle, conceptum prae se sert.

Q gaecunque mulierre grauidae a sibi istu capiuntur , ct vehementer sine causa manifesta extenuantur, difficulter parium, cum periculo , aut abortiemiti periclitantur. Hoc in Aphorismo monstrat Hippo. grauidas quae a se bribus capiuntur,& vehementer,sine tamen manifesta causa, extenuatur, aut dissiculter parere, & cum periculo, aut abortientes periclitari. Non autem ab re voce ituralis numeri usus est,a febribus inquiens quippe hac ratione innuere voluit,eas aliquando esse vehementes,aliqua loetiam mediocres, & non eiusdem speciei, omnes tamen a vitiosis& putridis humoribus natas, vi copiosius in suis Commen. Galen. docet.Quod vero ait, ι α μαρ, hoc est, sine manifesta causa , nihil aliud iis verbis significati qR siti. mihi μαλλον τογκατα λεγον, id est plus quam ratio postulat. Qu/xe Asia eici si vehementer & plus quam ratio exigat, extenuantur gra uidae summam imbecillitatem prae se fert, siue vehemens, siue leuior fuerit febris.Cuius rei testis est Hippocra.qui supra, nempe Aphorism.18. sect. 2. scriptum reliquit: Corpus eorum qui non omnino leuiter febricitant perstare,& nihil . comminui. aut magis quam ratio postulat extenuari , ma' , . Ium: alterum enim morbi diuturnitatem alterum imbecilaitatem significat. Quum itaque vehementius sine manifesta causa aut plus quam ratio postulat extenuari virium imbecillitatem significet, minime mirum grauidas hac ratione extenuatas aut dissiculter parere,aut abortu m facere.D sculter enim di cum periculo par iunt, propter tum matri , .E

482쪽

tum insantis imbecillitatem, ut fusius in Comm.Gal. exponit.Abortientes autem periclitantur,eo quod febris vehematiam,& victus rationem tenuem, ut Aphor. 3 .huius sect.dictum est,scelus ferre haud potest. Huc accidit medico n5 Iiceat medicameta vitiosos humores, qui febrem excitarii purgantia grauidae propinare.Caeterum notandum erit, aliquos codices pro legere --6,1d est calefiunt. Philomel Qua lectione si qui sequuntur ac probant, eos necesse est postmς verba vehemetem & continuam intelligere febrem. Id

FP '' -Philoth.certe facit,qui ait, πνιροτον - τάυθα iar eri r rvποτίθεσσω/Qx: febre hic Hipp.subaudit continuam.Verum mihi hic lectio non probatur,quod Gal.Comenta.palam aduersetur,qui non tantum de vehementioribus, veru met iam

mitioribus sebribus loqui Hipp.scribit:Praeterea si ita legitur,no video cur haec adiecta sit particula sine manifesta causa. Quippe vehementer a febri calefieri corpus,no est prperrationem, neq; is calor sine manifesta accidit causa. Quare coactus est Philoth.hqc verba σου paci χροα ως, interpretari η ἀνάγκαr,id est necessario,ut sit is sensus: Si grauidae v hementissimis febribus corripiuntur,necesse est ut dissicuti ter pariant. Atqui non video quo exemplo probare queat, ατ δε φανθ ,r,idem significare quod η ἀναγ/ωνr: Pr inde legendum potius ἰω-Gquam λ μ ν erit. In Comentariis, ubi interpres sufficienter conuertit, Graece est exquisite. Et ubi reddidit idem obsistere,Graece est

perdurare,perserre.

Si in more muliebri conuulso ct animi rifctis su

perueniami n alum. Muliebria conuulsionem & animi desectionem fluori muliebri suo fluor. cedentia malum portendere,hoc loco Hippoc.docet. Est autem muliebris suor,vet,ut Graeci dicutδῆς για maino ,Paulo Aegineta lib.3.cap.63.teste,uteri defluxus, per quem uniuersum expurgatur corpus.Hinc est quod Gal. lib. 6.de M te affect. lo. cap.f. scribat, muliebrem fluorem accidere, ut

483쪽

APHORIs M. LVII. 4 et

pus per ipsum expurgatur. In hoc itaq; fluore humor in toto rediidans corpore, qui magna ex parte serosus & aquosus est, interduetia candidus aut pallidus, vacuatur. Haec itaque si immodica fuerit,conuulsionem 3e animi defectione accersit.Conuulsionem, ob immodica δc extremam corporis partiu maxime neruosarum siccitatem. Animi vero defectione, propter summa virili imbecillitate,quq immodica vacuatio ne sequitur.Ita ut rectissime dixerit Hippocrates, haec duo malum portendere. In Galeni Commentariis,ubi interpres reddidit.Non statim fluxu constituto: Grice est,is A Lus δε--m mmτ ,non statim videlicet facto,aut incipiente,&G

ZA Orbos fieri tum ex multitudine. tsi desectu menstruo I rum, hoc in Aphor.Hip.docet. Quippe si mestrua plura quam scilicet naturae mulieris conueniat, fiant, hoc est, si Morbiqui ultra colaetum tempus purgationis copiose effluant,morbi accidunt,quὁd ex immodica eorundem vacuatione uniuese iusto Ir sum corpus refrigeretur, vi so; debilitetur.Fit aute magna fluentibus ex parte hydrops,ut attestatur lib.2.de Natur.facul.Gal. ubi fiunt. inter reliqua ita scriptum reliquit. Siquide ex diuturnis hae, , morrhoidibus retetis,aut immodica vacuatione, hominem ιν ad extremam frigiditatem ducentibus, non semel aut bis, , , sed saepe iam aquas inter cutem collectas vidimus. Quem- , admodum etiam mulieribus tum menstruar purSationis in , mnimoda cessatio, tum immodica vacuatio,quu scilicet v hemeter Languinis profluuio laborauerint, hydrope acce siuerunt. Haec ille. Quin etiam lib. 6.de Male assect. loc.cap. I quum immodice vacuantur meses, sequi colorem foedum. pedes molli tumore attolli, corpsisque intumescere uniue sum scribit. Si vero menstrua non fiunt, & supprimuntur, morbi ex utero euenitit,quod nimirum progressu temporis

excrementa in utero aceruentur. uales autem hi sint morbi,qui tum accidere solent,Galenus in Commenta .suis ostedit:causamq; cur in mensium tantum desectu ex utero mOD

484쪽

bos fieri dixerit Hippocrates, exponit, ut hoc nomine non sit opus nos este in explicando longiores.

ANNOTAT. IN COMM. CAL.

Intcrpretatur JGrme est, arbitratur. Ostensum a Duplex in tem est. Libro nimirum 2.de Temp.cap.f.ubi duplicem fa- temperies. cit intemperiem, unam scilicet sanitatis, & aliam morbi d inter caetera ira inquit . Intemperamenti quod intra sanita- tem habetur sufficiens nota es ,quod nulla functio animalis manifeste adhuc sit laeta. Verum secundum hoc,&e. JGraece, αλλα κροὰ του so 3τε- ας ἱπποκροτους,ἄτ ασας et verum iuxta hoc quidem neque falsum, neque obscurum ab

I l ippo dictum est.Vel hoc proprium.J Graece

I Res in hac sententia stillicidii urinae causas recenset Hippocrates iecorisque inflammationem sequi singul-- Σὰ is tum affirmat. Primam quidem stillici dij vrine causam esseta ait phlegmone inflammationemve recti intestim, quod ψχ F. Gr cistapa re dicitur . Aia τὸ κνι- α' BG τ quod Imellino- origo sit intestinorum aut quod priores inter intestina xv x40- partes occupat. Siquidem quum sex in uniuersum sint i restina, primum ordine ab infernis ascendendo est rectum . quod subinde colum, caecum,tenue, ieiunum,& du denum sequuntur . Alteram caulam stillicidii urinae phlegmonem esse asserit, eam potissimum quae in cius ceruice fuerit. Minime vero mirum, recto intestino & utero inflammatione laborantibus urinae stillicidium accideres iis duabus partibus maximus sit cum Vesica conexus ac consensus,ut una earum male assecta,necesse sit etiam vesica v xari. Quare in earunde inflammationibus vesica milia par ticipa-

485쪽

thcipat,sacultas enim eius retentrix dissoluitur,eiusque cer' uix compri initur . ut necessario subinde urina guttatim exeat. Quod maxime accidit, si in ceruice vel anteriore parte uteri, ut dictum est, inflammatio fuerit quemadmodum Philotheus etiam testatur ita scribens, ει is προδεμ ἡμή ωρ adi τω κυσιν ωθειτα, κύ α Taerom ἐμήσεως MMς--γA in απιθι μιτ υν, si anteriori parte uterus phlegmone laborat,vi ad vesicam impellatur, vesicae ceruix coarctatur,& urina guttatim egreditur. Tereia causa stillicidii uring, est renum suppuratio: ouippe tum pus ad vesicam delatum,sua acrimonia, quod Galenus etiam in Comment. de Philotheus affirmant, mordicat vesicam: atque hac ratione excretricem vesicae facultatem assidue irritans,ut guttati murinam excernat,efficit, quemadmodum lib. 3.de Sanan. malis cor.cap. s.copiosius diximus. Caeterum si iecur phlenone afficitur,singultum succedere inquit. Quod aph. i dict.7.clarius docebitur.Ibidem enim Hippo.ait, In iecoris inflammatione singultus,malum. Accidit autem singultus, singultire ut in Commen.suis Galenus testatur, in iecoris phlegmone, in iςς0ri ob ventriculi consensum, & neruorum communicationem. Phl ST Quippe connexum est iecur ventriculo & omnibus intesti μ nis venarum commercio,& membrana: seu tunicae ea colligantis,quae quidem a peritonaeo ducit origine, perinde atq; illa quae extr insecus iecur ambit,& quae est eius veluti cutis ct velament si, in quam neruus minimus a sexta cerebri coniugatione inseritur, per quem illi cum ventriculo est communitas.Nam & qui ad ventriculum perueni ut nerui ,exsexta illa neruorum coniugatione nascuntur. Aliam ctiam rationem afferet infra Comm. ir. sect. 7. qua suo loco explanabimus. Philotheus censet singultum tum maxime accidere, quando in cauo iecoris phlegmone fuerit,quoniam calor inflammationis ad se trahat humores qui in vetriculo sunt, iue absumat hincque exiccato ventriculo singultum n cessario fieri. Sed Galeni ratio multo est melior & firmior.

486쪽

justitu ab imo et siquidem odor tibi transmitti per compus ad osct nares rideatur , scito quod i a non sua culpa sterius est.

T I Oc in aptior.Hipp. rationem monstrat, qua deprehendere licet, num mulier quae non concipit, sua, aut viri culpa sterilis sit, inquiens Si mulier no concipit,iustis ni mirum coceptionis causis, mariti, verbi gratia,commercio, anaim; legitima praesentibus:volet autem scire an sit cone plura, vestibus hac undiquaq;, sic, ut odor suffimentorii egredi, atq; extrinsecus ad nares nullo pacto peruenire possit,i gens ab imo suffito. Porro quum difficile ad modii fit omniaste vestibus obturare ut nihil fumorii erumpat, haec comm dissima sustiendi ratio erit, ut infundibulu carbonibus quibus odora meta iniecta sunt,imponamus, ita ut eius pars imserior,qui quide latior est,atq; ampla satis, carbonibus intabat:superior aute, quae arctior existit, pudedo mulieris subdatur, ipsaq; mulier in sella vestibus bene tecta & obuoluta sedeat.Quibus autem summentis utendum sit, Gale.in suis Comm.docet,labsq; varias eorunde sermas lib. 2.de Compo. medicam.nostro tempore usitata, cap. 28. monstrauimus.Ad hunc itaq; modu sussitu peracto, si odor intrinsecus per corpus,no extrinsecus ut est commemoratum, ad nares & ad os transire videaturi sciendum eriti ha et mulier non sua, sed viri potius culpa sterilis sit. Quia tum, ut ait Philotheusor

ρίναρ ἀνίπου, corpus omni vitio humorum vacat, uterusque probe temperatus est.quippe si siccior aut frigidior, aut vitiosis humoribus refertus esset, propter densitatem aut sitigiditatem, vitiosique humoris redundantiam odor ad os denuomo is nares conscendere prohibitus fuisset. Conscendit autem itido odor Iuc per venas & arterias,qualiut totum corpus sit σμηνο- is

sumendi

ratio commodisii is

487쪽

Cytio, id est conspirabile & confluxile,quemadmodum ait intrinsecuHipp.essiciunt.Quadere plura lib. I.Ther. meth.c. a.de lib. ad nare Lde Nat.facult.c.ri.& II.& ibidem lib. 3.c. 13.& initio lib.de Pu i Vsu pulsuum, Gale. Caeterlim quis sit huius sententiae usus. idem in suis Commen.Galenus ostendit:quem tamen nobis Christianis, utpote quibus dimittere uxores, nisi ob adulterium,non per missum sit, urpare haud licet. Conuertit auteinterpres necessitatuliquu reddedum erat usum. Gr ce enim est ,τὶ - si )cρώ.τοῦ. Platonis sententiam qua ex The - leto citat, integram recitabit in Comm. 62. limus sectionis.

R struaspurgationes eopiose promanates foetu imbe in cillusignificare, hoc in aph. Hi p.tradit.Necesse enim est,ut non semet,aut bis tantu, sed crebro sanguis menstruus excernatur,si modo inde aliquid incommodi ad foetu peruenire debeat.Quod Hipp.per vocabulu Purgationes in plu- Purgatio rati numero dictum,diserte innuere voluit, ut in Comment. etia Gal.monet.Si itaq; crebro & copiose praTnanti purgationes menstruet prodierint fieri no potest, ut laetus recte v Ieat. Quippe hac ratione illi suu detrahitur alimentu: quandoquide ex menstruo sanguine,ut in Comm. suis,& in libello de Formatione foetus,Galenus attestatur, eius alatur.

Absque hoc quod. J Addendum, aliquid. Graece enim est. - πεπι, ιυ τι το . Μνει . Excretio quς grauidis fit. JIdem docet libro sde Male affect. l .cap. . inquiens, Praegnantes quoque quum ora venarum in ceruice aperiuntur, languinem excernut. Quapropter quum obiicitur nobis fieri non iposse,si grauidis uteri os statim a conceptione ita claudatur, quomodo ut ne specilli acumen admittat, ut menstruae purgationes il- lianguine Iis prodeant. respondendum sane erit,sanguinem illum qui per uteria grauidis excernitur, non ex uteri sinu prodire, neq; pervenas φ quae ad interiora uteri contingunt , quicquam sanguinis in

muliebrem sinu excerni posse,i ab illaru oris,quae acetabu -

488쪽

la dicuntur, secundae, quae reliquas duas membranas sarciam inalem nimirum & agninam dictas,totumq; scetuum eratrinsecus orbiculatim coplectuntur& circundant, pendeat Vasi enim quod in secunda seu chorio est finis illius quod in uterum penetrat, initium facit, ut duo haec unii dicere quis. piam posset. Oribus enim Vniuntur, atq; alterum ab altero generaturivena quidem ex Ore vene, arteria ex arterio . Qua itaq; uniuersus sanguis intra secudam contineatur, nihil in uteri sinum peruenire potest. Quare ut grauidis uteri os ire purgatione mestrua recludatur, non est necesse. Neq; etiamsi recluderetur, illic quicquam proflueret. Recte igitur Gal. dixit,e venis quae in uteri ceruice sunt,hunc sanguinem ex- cerni. Per quas etiam virginibus singulis mensibus purg Virgin tiones colari nonnullis visium est, quod scilicet propter hy-vtmςst Ru est membranulam in ceruice uteri retis forma ob-eYcernat. tinentem,atq; ex Venis &fibris contexta, interseptu virgina Hymen. te Latini nominant, mestrua ex utero effluere haud possint.

que horror neque lebris succedit, ct sibi fastidia accia

dunt , hanc praegnantem esse istimato.

I Raegnantes quomodo ex suppressis mensibus deprehen-y ' - I dereliceat, hoc in aptior. Hippoc.docet.Quippe si antea eY suppres recte & commode singulis mensibus purgabantur, nunc u sis mensi- - citra ullam manifestam causam menstruet purgationes itibu cogno lis supprimantur Quidam enim codices habent πα/aeum, W- η- id est desinunt fluere ali j vero, με mea lau nullo horrore, nec febre succedente, fastidiaque incidant, indicio est ea dem sore grauidas.Non autem ab re dictum est, sine mani- - festa causa: si eni ira propter causam aliquam praeter naturami manifestam, verbi gratia,ipsius uteri, aut uniuersi corporis, ran; audi mense supprimuntur,tunc horror & febris succediit. Fasti hi. dia autem vocavimus cibi, quae Hippocrati xem dicuntur.

489쪽

dum lay κ3 ριπγωμαι', hoc est molestiam seu grauitate, inquietudinόmve, de membrorum proiectum perinutati nεmque variam in lecto, in qua quidem significatione usu patur in libris de Vict.acu. mor.nempe lib. r. aph. 22.alii'; etiam locis: tamen hic cibi fastidiu, quod ob satietatem fit, denotat.Dicta sic μ' est, a verbo Lm,quod,teste Phauorino, vitinaci, mines o, id est, satiare, implere significat.Fit autem fastidium in grauidis, propter praua excrementa, quibus ventriculi tunicae sunt imbutae: perinde atq; malum Graecis , Latinis pica appellatu. de quo quidem malo plura Gal. o habet lib. i. te Sympl.cau. p. 7.& Paul. lib. I.cap.I.Caeterum quum in fine aptior.sit, si Πι-Muta perperam ad eas' quae molam vocatam utero gerunt, detorquet. Hanc enim phrasim Graeci tantu in prignantibus usurpant. Ex iis abunde patet .si menses a nulla causa manifesta supprimuntur, ii-gnificare impraegnationem. Creterum monendum hoc IOCO Aldinu, ectt,Aldinum codice perperam legere M 'o oo μγ Graecus σου. quippe si praegnans est, ut supprimantur menses necelle dex eminest.Etsi constaret esse grauidam quid opus fui siet in fine ad. . v - .iecisse, aestimato ipsam in utero habere. Expungenda igitur sunt haec verba, μ' - , APHORIs Mus Lx sei.

ilieres qira fingi os O densos habent ut os,

non concUιunt: quaenam Prahumidos habent , h. Ad concipiunt: eatin turemm iv 0s semen. necnon qi siccos admodum, eg immodice calidos habent.inopia enim alimenti genitale corrumpitur siemen. auae vero in utrique oppositionibus mediocriter remi ιγ tum

490쪽

obtinent uterutridua faecunda sunt.

Qv N' Nitio huius sentetiae Hippocrates causas sterilitatis mu--μ, μ' i lieiu exponit: easdeq; quatuor esse intemperaturas,nempe nimiam humiditatefigiditatemMiccitate, & caliditate as-Frigus ni - serit.Dein vero quq sint toecuditatis earudem cauta, olle lat. mivm Primam igitur sterilitatis causam esse ait nimium frigus, HRmi i -d drso, reddit uteros,ut copiosissime in suis Comm. Sal. docet.Alteram immodicam humiditatem, qua genitales siccitas ni me extinguitur,perinde atq; in coenosa terra cerealia se- is. na. Huc accedit,quod humiditas illa immodica Heru ita Iubricu ut seme continere haud possit,essicit.Tertia sterilitatis causa nimia est uteri siccitas.P qc enim sabulo, It in C mi. attestatur Gal.similis existit,in quo semen nullu germ nare potest.)yarta, immodicus calor,quiuniuersum corpo-CM0 i in citauinem depascitur. Atq; hinc est Phae mulieres men ψ-- 1 aud abundat imb vel nulla, aut paucissima certe habent.Ut rectissime dixerit Hipp. inopia alimenti corrumpi semen. Qux vero in utrisq; oppositionibus, ut scilicet

ediditate nimirum & frigiditate, humiditate de siccitate,

mediocriter temperatae fuerint.Sic autem locii hunc Hipp. esse intelligendum,Philotheus etiam docet in lutens, τε μιν ἶν ουσῶν AvoLψιῶν δυο ἀνειλ μ ειψιν. ψυχρίτur qab i,quatuor quum unt intemperaturae,du quidem sunt oppositiones,caliditas & frigiditas,siccitas de humiditas.Hae quidem Recundae: id quod lib. I.de Natura humana, textu II. clarius monstrauit dicens: Si non ealidum & frigidum, humidum & siccum mediocri-' ' ter inuicem, & temperate atque arauali modo se habuerit,' ' sed alterum longe praepolleat,& valentius imbecilliori g ' ' neratio futura non est.In quorum sane verboru enarratione presentem citat Gale.Aphorismum.In cuius uuidem explicatione nos longiores esse non oportet,quod illum copiosiusquam ullum fere alium Gal.enarrauerit.

Paulo antea dictsi Aphorismu.J scilicet ues. in ru ut

De temperamentis.J Libro nimiru primo. Angusta quiadem sunt. J Addendam, in iis.JGraece enim est, τινα μυ

SEARCH

MENU NAVIGATION