Leonharti Fuchsii ... In Hippocratis Coi medicorum principis septem Aphorismorum libris commentaria, ab eodem authore nuper recastigata, adiectis adnotationibus, & locorum difficilium Galeni explicationibus. Cum indice insignium copiosissimo. Lugduni

발행: 1558년

분량: 664페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

T T Oe In Apho. Hippo. monstrat,posse fieri ut mulier quae III neque sit grauida neq; peperit,iac habeat,ob menstruaseilicet suppressa.Quippe retentis mensibus comunes mammam Sc uteri venae, hoc est venae quae inter mammas & uterum sunt,implentur:canguisque qui per uteru singulis mensibus vaeuari deberet ad mammas transmittitur, ac subinde per adenas qui illic sunt in lac transmutatur, ut Asiuet in Comayal.docet. Lactis itaque in mamis generatio, ubi ni, Laetis Glier neque grauida est,neque puerpera,certissimum est si pia neratio pressorum mensiu indicium.Veru quia no raro nullo etiam in Immis apparente lacte menstrua retinentur, praestat alii, 'Pp ς; .

etiam id ipsum notis cognoscere,quas recenset Gal. lib. c.de I TMale astect. loc.cap.f. ubi praesentem quoque Aph.citat Pom quando.

ro haec Hipp.sententia iis etiam qui cu imperio sent notis, i hurta-ma esse debet ne scilicet de innocentibus puellis quae non 'Τ'si nunqua caedis infantium propter lactis in mammi, geneta ' με tionem fallo accusantur,temere supplicium sumant.

Exquisite assequi,&c.J Vertendu potius,Qui eam assequi

debeat exquisite exercitatum esse,&c.Graece enim γεγυμνασμήν. Aliquos utiles Duorum hic humorii utilium ab aliis partibus procreatorum meminit Gal. Vnius,qui ad Semen propagatione generis utilis est,semenque nominatur. Alte- Sangui. xius,qui ad conceptus scelusue nutritione cosert, ac sano uis metiruus. mestruus appellatur. Veluti superfluitate alimenti. Jsie se δ φρmen quide utile est excrementu ultimi alimenti sanguinei, ut li. r.de Genere animantiu ca. I 8.& sequeti Aristoteles docet.Neq; enim semen, ut attestatur li. 2.de Semine Gai. aliud existit quam sanguis a venis quae ipsum continent exquisite sagul,

cofectus: utile ad generisquide propagatione:excrementum striatis ει- vero quod a corpore sit excernendii. Retentum enim multa Mncmu. mala assere, ut li. 6.de Male affect .loc.cap s.Gal. ostedit. Pari ratione sanguis etia menstruus excrementum dicitur Ari- ,

stoteli loco iam citato ut est sane quod scilicet hunc ipsum, quado mulier no est grauida uterus ut aliensi atque superuacuu excernat.Vtilis vero est in grauidis, ut ex eo scelus ala Vmi & idetur.Quare n5 est absurdu, unu & ide excrementi & alimeti, ς ς ' sto.

ad diuersata me collatum, habere ratione.Quod Gai .diserte i , , 'Ossin fine libri primi de semine iis verbis confirmati Demon. ο ὐ-''

462쪽

stratum est,inquit vitamquamque partem ad se alimentum' ' sibi aeeommodatum attrahere. Deinde ubi ex eo quicquid V sibi necessarium est,percepit,reliquu excernere:quod quum V ipsi sit excrementum,alteri subsequenti alimentu essicitur. Sic sane melancholicus humor est iecori excrementu, Iiena vero,Gal.lib. de Usu pari,autore,alimentu. Arbitrantur.d Graece est, arbitramur. Quod ipse ait. J Hipp. scit cet in libello--ῆς,de Alimento.Et citatur eade sententia & explicatur a Galeno liba.de Natur. facult. Et lib.3M Osila ny Temp.cap. 3. Ita ossibus,ω JHinc est quod Gaia1.3 de nata saeui it scriptii reliquerit: Qualis carnibus tangiumalismς ψη ossibus est medulla, in iis scilicet quae parua sunt,sinusq; -- pertia,cauernulis eorum inspersaan magnis vero,& quibus sinus sunt,utique in ipsis collecta. In vocatis a dentibus.Ja1 u es Graece est,et παZ- νας in a denti-mbi- bus voeatum semen. Intelligit autem adstites, seu assisten-zz te, qui Graecis est,'varacilarmes dicuntur. Denuibus plura lib.I.de semine Galen.& I .de Usu pari. Sunt autem & quidam adenes.J De lactis generatione coniose disserit Galenus lib.6.de usu. pari. Alterandi.J Grme est, Doti . sibi assimilandi.

Mulieribus quibus in mammis sanguis coacerumtur, furorem indicβt. .

Anguinem copiosum,qui in mammis propter restricioso menses coaceruatur,neque in lac conuertitur, furore significare hoc in loco tradit Hipp.Vsus est autem Hipp.rerseia sibi familiari & consueto στρ Φhri, quod recte Leonic nus,colligitur,est interpretatus. Quippe ν QM, Galai.

Uαμὶ συ σί τε -- Gm .Dicitur itaque hoe verbum de prauis humoribus,qui ad aliquam corporis partem cofluunt.in eaque subinde coaceruantur.Quare hoe etiam loco Hipp.non loquitur de bono sanguine,sed prauo potius,qui scilicet in lac conuerti propter suam prauitatem haud potest.Id enim ut diserte significaret, verbo usus est

463쪽

νυνμεναι. Quod si itaque prauus sanguis coaceruatur in mammis,furorem significat.Cum enim hunc esse biliosissimum ac seruentissimum csistet,fit ut in lac transmutari non possit. Delabitur itaque deinceps per uniuersum corpus,e putque potissimum petit,ut minime mirum sit eas muli res quibus hoc accidit in furorem agi. Nam que admodum etiam Aetius lib.6.cap 8. attestatur,sanguine bilioso ad c lint delato fit mania,seu furor. Est autem hoc ipsum ex ce ii eorum quae raro eueniunt, ut in Comm.etiam suis Gai

nus meminit. ANNOTAT. IN O A L. COMM.

Et liquet quod frigida. J Graece est,i Graiam ψ ρα,

adeoque frigida. Sanguis seruens.J Graece est, αμα υω θνsanguis simuletia seruens. Propter habitum talem.JGraece, στε τίω sin tum propter seruorem.Sic autem esse Iegendum, facile ex praecedentibus colligitur. Paulo enim ante dixit,plurimus aliquado sanguis & simul seruens:Sunt eme codices qui legunt quae etsi lectio a veritate non abhorret,prior tamen, utpote quae est genuina,huic est pro serenda. Eam enim antiquus etiam interpres secutus est,qui

Si nosse velis num mulier conceperit,quum dormiatura est a coena ei aquam mulsem bibendam dabis.ctsi cruciatus circa ventrem hanc corripuerit , concepit:

se minus, non concepit. NE temere medicus grauidis aliouod medicamentum,

quod abortum efficere possit,exniberet,Hipp.hoc linco experimentum quoddam proferre voluit, quo idipsum saulo certius explorare liceat, dicens:Si nolle velis an m ter grauida sit, ut scilicet tuto et medicamenta purgatia

id genus alia exhibere queas,cu dormitura est, ut nimirii aD 3

464쪽

potionis sumptione quiescere possit, aquam inlisam dabiti Quippe per quiete flatus minime resoluutur, sed per exercitia, utpote quς calore natiuum flatus extenuare ac discutere A ς Ρη potente augent. A coena,siquidem λα- - - δε non citramuis,' E negatione, ut omnia propemodu excusa exemplaria habent. hibenda. - ΩπωἐDa, legenduerit. In Galeni tame& aliis etia non utati, eodicibus haec particula omissa est, quae tamen necessario adiicitur. NI oportet muliere melicratu a corna sumere duabux de causis, P.L ab illa magis quiescere liceatin q, a coena calor nativus cibi alteratione & concoctione occupatus,tlatus minus extenuare &discutere queat. Ei itaq: quς antea coenavit dada mulsa est,quod Cale. in suis Com. diserte iis ver- Scio tu bix innuere voluit, iκM Mν πεπ ἐῶ diu cus- τα γρανα- qui '' -Λole, & plena esse ciborii mulierem. Quare is qui Galenuiu,ea uia publice reprehendere, eo P eius Commentarii no omni ex C uenus parte Hippo. verbis,qui ait ἀμειπνν x ση .responderent, ausus Vindica- est, pulchre sua inscitia iudidit: praesertim quu nihil haberet xv - quo assertione hanc sua ridicula & ineptam cofirmaret u Pdieeret Galenu medoso Hippocratis codice usum esse.Quasi vero Galent etate deprauatiora qua sint hodie,Hippocratis fuerint exuplaria ac non nostris multis modis meliora de eastigatiora. Quippe necesse est,quato aliquid minus abess ab ortu,tato magis quae vera sunt,retinet. Vt rectissime a Diuo Hieronymo dictu sit: vinii in tertiu aut quartum vas transsulam acescere.Huc accedit,m rationes paulo ante a nobis pro duetie pala testetur,21 Galeni interpretatio sit germana,& ra, tioni cosona, ide6q; ad illius praescriptu Hippocratis verba A quamul esse corrigeda. Q gare non est cur hominis illius temeritateta cruda ac stultitia pluribus refellamus. Aqua vero mulsam quae must. lieri grauidae exhibetur,cruda esse oportet, hoc est, non decoctam:idq: ea ob causam,* mel crudii, Galeno lib.3.de aliment. Acul .cap. de melle telis, ventrem de intestina flatibus implet.Contra quod decoctu est flatus expers existit.Vt igi .ci eui mε ttir ex multae potione plus flatuum procreetur, pra tutionem se hanc cruda esse. Cartem Hippocrates prae aliis aquae multaciti menione fecit Pin hui' usu minus sit periculi,quam alioruDolorum qu ei statu lenta iunt exhibitione. Quod si itaq; mulier post C rca vci usum dolores circa ventre sentiat,c episse hac

465쪽

arat

quod status non babeat facilem exitu, propter intestinorum quaest ab utero compressionem & constrictionem. M inime vero mita, uterumcomprimete intestina, rectum potissimu, quandoquide, is, Galeno in libello de Uteri diste.teste, inter vesicam & rectit intestinum situs fit, adeo ut recto intestino toti fere incumbat. Comprimit autem maxime praegnatis, ut qui quotidie a conceptu maior fiat, donec tandem maximus fiat, ilia & imum ventrem,Galeno loco iam citato autore,implens, & multa intestina tangens. Quanto itaq; maior suerit scelus, tanto etia compressio intestinorii qui ne ab victro,vehementior,dolorER: tum a flatibus non pot&ib egredi facilius promptitaq; generantur. Brasauolus hoc loco uterum in principio intestina non comprimere,sed potius cum bitui seipsum constringat, intestinis amplius relinquere spatium β' 'contedit. Qes ire aliam causam quam uteri magnitudinem,

cur intestinu rectu comprimatur,affert. hanc nimiru: Quum os uteri in grauidis ita conniueat, ut neque acus acume im

gredi possiti sit ut ob loci viciniam etia aluus simul constri agatur.Atqui quid opus erat Muson se istis inuolueret tricis,cu Hippocratis ae Galeni sententia sit perspicua Neq: enim illi de uteri ipsius,seu, ut rectius dici,oris eius quaesit statim in ipso coceptionis die costrictione loquuntur, sed de ea quet ab utero fit in intestino recto, postquam iam foetus aliquam

olem cotraxit.Quippe ore uteri costricto, reliquum uteri r pus indies magis atq; magis extuditur & dilatat, ut hac ratione etia quotidie magis intestina coprimantur. Eius rei exemplum etiam in vesica apparet,quae repleta tanto magis extenditur, ac dilatatur, quanto ipsius meatus fit angustior. Hinc est quM in concionibus, aut negociis aliis ubi longo tepore urina retὶnetur, sic vesicae amplitudo extedatur, me xul: eius angustetur.& subinde penitus supprimatur urina, queadmodum lib.I.de male age.loc.cap. I.& lib. c. cap. .e piose Galen. monstrat. Pari itaque ratione quum vellementius os uteri ad complectandum semen & foetu retinendum constringitur,amplitudo eius quotidie magis atque magis Iro foetus incremento dilatatur . Quare Hippocratis & G eni rationes Musae somnia nihil labefactant. Quod si v ro grauida nullos ex mulsae potione sentiat dolores, haud concepisse eam, propter contrarias rationes iudicamus.

466쪽

O non perpetuo verum est,sed magna duntaxat ex parte,' in Comm.quoq; suis Gale.attestatur. Quippe ut plurimum accidit, mulierem gerentem mare, propter scelus nimirum caliditatem:est enim mas magna ex parte foemina calidiore probe esse coloratam Contra si foemina gestat in utero, in Ie est colorata quod b c ipsa natura sit frigidior.Oportet autem,quod in Com.etiam monet Gal. mulserem ad seipsam,& non ad alteram coserre. Et quidem ad seipsam,quum uterum fert. Hinc est quod Philotheus ita scriptum reliquerit.

γοακῶν, Bene colorata no oportet hoc loco inaudire ea qui talis natura est, sed quatenus in iis quae uterum serunt fieri potest. Nam nemo est qui nesciat prirgnantem etiam seipsa, quod naturalem attinet colorem, peius esse coloratam, siue marem siue foeminam gerat, praesertim si antea nunquam

uterum gessit. ANNOTAT. IN CA L. CO M.

Nisi viri semen,vel uterus. Jauippe marem generari pinpter calidiorem temperaturam, infra comm. 8.docebit.ILipsum quoque lib. et .ae semine plenisti me demonstrauit a certe frigida uteri temperies no parum confert ad nem Itit generationem .Hinc est quod in dextra uteri etiam parte, quae calidior est, mares maxime concipiantur: sinistra ver propter causam contrariam, neminae. Contingit enim ita,&e. JGraece est, ἐνδεχε σγd ἴτω καλώς απαπιτα πραέαι, fieri eo impotest, ut mulier omnia tam probe faciat.Et alia signa.)Vt si dextra mamma amplior tumidiorve sit.Irem,si eiusdem maniae pulsus validior sit: ut Aetius libr.I6. cap.9. attestatur.

Si mulieri grauida in Mero fiat eras elin, tetale.

Erysipelas

467쪽

Ap HOR. Is M. XLIIII. 4 233 Rysipelas in utero grauidae natu esse letale, hoc in Aph. Erysithia,c affirmat Hipp.Neq; id sane temere: quippe quum ervsi- meri let pelas ex bilis & sanguinis calidi mixtura oriatur: aut san-iriguine quide solo,sed seruido,substantiaq; tenuissimo, Gale. 11.2.ad Glaucone autore,necesse quide erit, ut hoc ipsum nosolum febris acuta,sed de dolores,aut mordicationes Heri se κquatur, quae singula non tantum foetui, ob loci male assecti vicinitate,verumetiam matri molesta sunt.Quum itaque soIa interdum acuta febris foetu interimere possit,cur no multo magis hoc ipsum accidente uteri erysipelate efficeret

ANNOTAT . IN GAL. COMM.

Proprio nomine.JGraece est,itatri,proprie,phlegmone emvox Graecis bifariam accipitur, Gal.lib.I3.The. meth.capi.raeste, communiter & proprie.Communirer, ut idem quod accipitiae. φλίγωοιο significet,hoc est feruorem & effervescentiam. Pro-Prie pro tumore rubente,dolente, duro, de tactui renitente, i ea

et quemadmodum alibi quoque monstrauimus. Dignum in quisitione.JNam si inflammatio vehemens fuerit,& uniuer

Vpra modum tenues u uterum gerant , bimestres elid - . , O re foetus hoc in aphorismo docet Hipp.Neq; enim παρο r quoin hoc in loco aliud denotat,Gal. in Commen.teste, quam μ' - ars x eντωρ.Minime autem mirum tales mulieres quum is uterum gastant, abortire secundo mense, donec pinguiores reddantur, quod uniuersum alimentum foetui destinatum matri valde extenuatae sit impartiendum. Quum itaque longo tempore opus sit ut quae agmodum extenuata est, iterum

reficiatur & pinguescat, fit ut interim scelus alimento suo s

priuarus pereat & corrumpatur. . ANNOTAT. IN GAL. COMM.

468쪽

terpretationes.Quida enim omnino abortire valde extenuatas dixerunt.Alit,ubi non crassescunt,& pinguescunt, sed tenues & absq; alimen ro permanet. Quidam vero quando resiciuntur,tum maxime abortire eas putarui. Quia minus sit,&e.J ἔ-λκω se πί-ίαπύανωτω υπονλαν, quod vita Numisia - tur predictis esse minus verisimile.Numilianus.J Hic.Gal. m. li. a.de Ana. ad min.teste,celeberrimus chujnti auditor fuit.

non posse refici ait, absq; eo quod sanguis ad scelus alime

tum deputatus,&c.

auacunque mediocri corporis habitu pradii/, Reundo ct tertio mensibus sine causa mari a AM tiunt, iis acetabula uteri plena mucoris sintseleg, pr pondere foetum continere postsunt ,sed rumpuntur.

Uum ad concipiendum, scelumque subinde usiue ad

Gegitimum partus tempus retinendum, maxime habiles sint mulieres quae mediocri corporis habitu sunt pra ditae, admodum enim tenues etiamsi concipiunt , abo tiunt tamen, ut praecedenti est dictum Aphoris erasse ver ut sequenti sententia docebitur, non concipiunt: accidit i men nihilominus ut interdum abortiant, idq; ob eam quam commemorat hoc in Aphor. Hippo.causam, inquiens: ira cunque mulieres mediocri corporis habitu praeditae hoc est quae admodum tenues,neque plus iusto crassiores sunt securi . Go & tertio melib' sine manifesta causa abortiunt. Animad- u. uertendum autem hoc loco erit, abortum notantum secun- ere, aba do & tertio conceptionis mensibus fieri. verumetia in qua ortiant. to queadmodum in fine libri de Vieri dissect.& lib.6.de Male alscct. loc.caps.Gale.attestatur.Hinc est quod Hippocrat. lib.6. Epidem. par.7.Aphoris.1 .ita scriptum reliqueri ea - Iores

469쪽

qesta grauidis plurimu tertio,quinto,septimo,nono, cudo, is quarto,sexto,& octauo mensibus fiunt.His enim verbis ma- niseste,secudo, tertio quarto,quinto, & sexto quoq; fieri ponse abortus docet, in hos menses non esse dicatos partui coi

stetim are aliqua Hipp.exemplaria hic legunt,

πάτρα--x. Caeterum secundi & tertii potissimum mensium. - - Philotheo teste,meminit Hippocrates a τὸ τ ιμαντα μισο

, quod tum scelus effatu dignam grauitatem habeat. Cur autem adiectum sit ab Hippocrate, sine causa manifesta, abunde fatis in Commentariis suis G Ienus exponit.His acetabula,de quibus supra, nempe aphorismo 18. huius sectionis diximus. Et Galenus in Commen, de in libello de uteri dissectione ,& lib. Is .de Usu pari. quid per ea intelligendii veniat diserte mostrat. Mucore, hoc est, Mycor. Philotheo interprete, Φλ μ νι- ρ- γMous v/ῶ, pituitoso ac lento humore, plena sunt,neq; possunt prae pondere continere scelum sed rumpuntur. Quippe a pituitoso illo hum te laxa molliave & imbecilla fiunt: ita ut minime mirum sit, si foetum, v lote iam grauitatem nactum, continere n oueant, sed plane rumpantur.Hinc est quod Galenus libro Mae Male assin. loc. cap. s.lta scriptum reliquerit, si mulier is

W-pte quidem conceperit,deinde secundo, aut tertio, aut quarto impraegnationis mense suetum eiecerit, circa vieri ,, acetabula pituitosum humorem abundare, atq; idcirco ve- , , narum di arteriarum eius loci ad ora vasorum in Herude- ,, stendentium nexum debiliorem reddi coniiciendum est, ut is foetum ob grauitatem ferre nequeat,sed facile rupatur. Ean- 3sidem causam copiosius lib. is.de Usu pari.commemorat Gal. In Com. ubi legitur, vel clamore, omissiim est ab interprete, vel tristitia.Graece enim est, οῦ-, οῦ σης, aut cla-hrante, aut tristitia affecta. Et paul post, vel aliquo tali actu, seu passione.Craro est,α τι -στον is osarer,; maeror, aut tale aliquid faciente vel patiente.

t, tum

470쪽

St . SECTIONIS V. .. tum uteri os comprimit , ct priusquam extenuentur, haud concipiunt.

' Vemail modum paulo ante valde tenues mulieres cocia dcipere quidem posse sed subinde abortire dixit: ita nune immodice crassas neutrum facere ostendit, eiusq; rei ratio- eme n. nem esse omen tu quod Graecis finiπλων, Arabib. Zirbus, vul-gb Rete δicitur,os uteri comprimes,ait. Quippe quum hoc infra umbilicum,& ad pubis ossa situ sit, atq; in hominibus, ut testatur Gale .lib.6. Ana.admi. maximum sit, praesertim in obesis, minimὰ miru si internu uteri os sua mole coprimat. Quare fit, ut semen viri in uteru muliebrem iniici haud p terit.Priusquam igitur extenuetur, hoc est Philotheo inte prete, ιν via'sy mr priusquάm ad mediocritatem τ perueniat.Neq: enim tenues hic proprie pro valde extenu tis accipiuntur, sed per abusum, quatenus scilicet ad maxime crassas conferuntur, pro mediocribus. Dictum est enim supra inempe apho.76.sect. . P extremorii nomina per abulari, sionem mediocri tribuantur. Non concipiut: sic enim interna a num uteri os, ut comprehensum est, ab omenti pinguedine sonε me coprimitur de angustatur, ut virile semen excipere nequeat. diocribus Quod clarius in lib.de Malis mul. iis verbis Hippo. signim xi β eauit:si vero, inquiens, praeter naturam crassescant,non comcipiunt.Nam omentum crassum supui iacens uteri os multu premit, ut genituram non excipiant. Nisi itaque ad medimerem corporis habitum redeant, concipere nequeunt.

suppuratur, necesse est em motum fieri.

Torollesε- o Reuis est,attamen nonnihil obscura, haec Hippocr. missis & Hu- I tentia. ideo a Forili utense. Hugone Senensi. & id genus g0 ς0ςβ at ineptis ae barbaris interpretibus, falsissime est exposi-pocr. expo ra Ineptos enim cur non appellem, quos constat ineptissin suore,. Hippocratis aphorismos tractasse,& exposuisse, illi': absurdisi i mos,propter linguae Graece ignorantiam,affinxisse sensus Ut mirari satis non queam,cur plerique hodie in scholis

SEARCH

MENU NAVIGATION