Leonharti Fuchsii ... In Hippocratis Coi medicorum principis septem Aphorismorum libris commentaria, ab eodem authore nuper recastigata, adiectis adnotationibus, & locorum difficilium Galeni explicationibus. Cum indice insignium copiosissimo. Lugduni

발행: 1558년

분량: 664페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

551쪽

et ex copJa sanguinis crassioris in venulis o lom, eItra plenitudine totius corporis contenti procreantur ι queam u in Corn.suis Gale Mus testatur, uod etiam cosrmat Pa Ius Aess. lib.3. cap. 22. ubi inter caetera sic scribit:In quib Lan guis crassus oculoru venulas intedit,citra Pletthoricu totius' ' eorporis affectu, vini potione viedum est,quod possit calefa-' cere, vacuare,& obstructiones tollere,Tale autem est,ut A tius etia lib.7.cap .7 attestatur, colore fulvum, substantia tenue,dc aetate antiquit. Quinetia Philotheus scribit Aiω τω β -,6 Go-' ν , meri potio nem calefaciendo,extenuando,& discutiendo materiam,c

v, fieum ferre.Balneum vero conducit Gale. In Comme. testimonio,

iis oculoru doloribus,qab acrib humoribus ad oculos fluetes.citra corporis plenitudine oriuntur. Intelligit aute balneum aquae dulcis,quod ut Paulaib. I.cap.si scribit, dolores risitigat, acrest humores,Gal.lib.3,de Tuen, san cap. 3 este, Tomentu. euocat,atq; contemperat. Fomentum autem prodest ubi nihil omnino coquit in oculos. tum enim quod in i pus est superuacuum discuties,sanitatem asser , ut copiosius in Com, sangui R. Gient. Gal.tradit. Sanguinis missione autem utendum Inter mi ηλ initia statim ubi plenitudine corpus uniueisum laborau rit.Incidendaq: humeralis vocata vena, 'ea quae secundum rectum oculi male assecti existit, quemadmodum luculoter Gai .e. tis.libri de Cur rat,per sang micdocet. ineu scribens modum: Oculorum percipe grauissimos dolores e directo venae quam humeralς nominant sectIo, intra unius hor spa-- civ copescuit. Purgatio ubi malis succis refertu corpus fue-

v sy '' Graeei vocant, villis erit,qua pro redundantis

humoris qualitate seu specie variare covenit. In Com. GaI. ubi interpres couertit acutos bu mores,Graece est hoe estineres. Vbi ideirastulit,per infrigid ita torposcere. Gra ce legitur,aia F Zκο--ω.per stupefacientia Et ubi est cessante inflammatione: Graxe habetur,mτα--r

ἐν--,cessente lippitudine.Vbi est,tota die, adiiciedum,

vini potione.J omissium est,uti. Graecς enim legitur, νxo, divi retim. Obstructiones aperire.J Grme est, re cur επῖαVDV,ea quae obsistunt installantue soluere. Sanguine redundante.J Graece est, πλη μη Porro haec Hip-

552쪽

Graecis τραυλύτM & Vxo oc dicitur,accidat, quodque y 'de ea quae ob multam hia mi ditate fit hoc loco Hippo. loquatur,& alia quae ad huius Apho. intelligentia faciunr abunde Gai. in Com.suis docuit,ut no sit necesse nostra explicatione. Sensum igitur tantu verboru Hipp.adseremus paulo pleniorem hunc nimiru, Quu balbi de quibus hic sermo est, natura humidius iusto cerebrii habeant, fit ut ab eo subinde inventriculum humida illa excrementa defluant:quapropter ut longo alui profluuio capiatur necesse est.Hoc est si balbicorripiuntur alui profluuio longo potissimu capiuntur. Et hoc quidem Hipp. per hanc vocem maxime voluit inniser

ANNOTAT. IN G A L. COMM.

Verii siccitas tanta nulli i nesse potest,&αJAccidit quidem in interdit ob lingua vehemeter exiccata, veluti in ardetibus febribus balbuties fiat:ea tamen no diu durat cu morbo emabit. Nulli enim eorti qui secundu natura se habet,tanta potest inesse siccitas ut illam balbuties sequatur. Si igitur haeeaceidit fit no ratione naturalis siccitatis, sed morbost ideoq; Cine, cacessante morbo & ipsa cessat balbuties. Quod eis potest ae- lani eod 'cidere.' Sie in Graxis quoq; codicibus legitura ala, quare ad musculos reserenduerit. Qu9d si fit, in sequenti b.non re legetur, hoc est suscipit sed legenssuerit Prisi id est suscipiunt,scilicet musculi. Et hanc lectione confirmat antiquus interpres,qui locu huc ita couertit: vel ne uorii ad lacertos cerebro venientium. Sin aliquis plane esse legendu contendat, necesse erit ut pro scri hat m/r id est ei linguae ni mini Et tum itersi constabit senasus nεpe in balbutiemusculos linguae no posse firmari ,31 stabiliri, vel propter sua, vel neruorum,quos a cerebro recipit. imbecillitatem. Vt qui altera sui tunica. J Interna scilicet communem habeat ad linguam,aliasque oris partes,quem

L. A

553쪽

admodum copiosius lib. .de usu par.Galenus ostenditi

2, Acutum ructum habent ,raro pleuritici sitim. Oem -- DRO pleniore huius sententiae intelligetiacinitio qui sint 2M 1 -,n o π,nobis explicadu erit:quod plero': in huius

'' vocis enarratione plurimu & turpiter errare scia, dum eos esse ructantes acidii affirmat, qui malo illo quod Germanis der sdi dicitur,laborant: qua re nihil ineptius dici posset. as j v x Quippe Graecis, ut in Com.testatur Gal. sunt,qui Ieidus tu acido ructu,qui Graecis is fuma appellatur,laborant. Acidus ctus. aute ructus est,qui acidii sapore refert. Hic certe, ut lib. 3. de Sympi .causis cap. I. testatur Gai .fit,quado cibi a frigore, aut pituitosis humoribus in vetriculo corrupuntur ..uod Philoth. etia confirmat in eu scribens modum. xletis a s MAια ΦM GOίω χυμ ον πιαί τω -τει ρ γασὰς πλεοψνlx. Acidus ructus fit aut ob frigiditatem vetriculi,aut pituitosum humore in ventriculi amplitudine redundante.Si itaq; acidus ructus propter causas iam comoratasfit,nulla ratione potest dici der Sodi,quod scilicet malum hoc a calidis potius & biliosis fiat excremetis ,ade, que non acidu, sed, ut Gal. loco citato testatur, κνωσι δῶ,id est, nidorosum ructu excitet. Et quii in hoc malo vehemens fiatoris ventriculi morsus, generatim quide sub eo malo quod Graecis,Hi'praesertim, μινγεως dicitur,c plecti potest. Est nanq; cordis morsus, Gai. sect. .Aph.Com.I7.teste,oris ventriculi vitiis. Proinde quit cordis morsus Gale. ibide autore, comune sit omniu humorum mordace habentiu natura symptoma,huius qui de species erit malu quod Germani de Sodi nominant.Privatim aute hoc mali genus,ut testis est Gale. lib. 8.de Cop. medi. localiuca.ώπινοις φ Wh-χου Graxis,Arsi 40 si' dos stomaehi latinis dicitur.Sentit naque is qui eo laborat,

' h ' Gul ibide autore. πι dis θοι ασιαμ, id est, multu caloris,seu ardorε circa os vetriculi:quod Galeni tepestate, ut idelibro quinto de male assect.loc. cap.s.attestatur, dicebatur. Est itaque vitium oris ventriculi Ardor,distatque ab eo Aestu, vε quod Graecis hoc est aestus ventriculi appellari solet.

554쪽

comm.6s.quando saua bilis in ventriculi tunicis ebulli t istesseruescit.Quare malum quod κῶμα vocant, ad ventriculum pertinet, V ωοις aute ad eiusdem osculii. Hic certe cla .rum est, malu praedictu non esse immid quod pueri etiadeprehendere possunt, ita ut non sit necesse nos in manifestierroris contatione longiores esse. Caeterum quum acidum ructantes sint natura pituitosi,& pleuritis biliosos maxime inuadat, ideo raro ad modii acida ructantes pleuritide corripiuntur,quemadmodum copiosius in Comm suis Gala M- λdit. In quibus ubi interpres transtulit,cum flau is ac rusis: Interpre- Graece est, hyta sci Ua,pallidis ac nauis. Quem qui tis error.

dem interpretis errorem,iam saepe indicauimus. A PHOR Is Mus x x x i r i in '

scuntur. DThaee sententia Hippoc. est quae candidὸ interpretanda

rierit quod nimirum abusus sit voce ,quae Gra, φ λ κίω eis caluitiu proprie significat,pro μα/umres,ut Gale. in Com. -- quoque monuit. Etsi autem proprie defluuium pilorum in palpebris denotat,tamen interdum, ut hoc loco, uetiam capillorum defluuiu significat. Hinc μ, u Graecis, , Phavorino autore est, ψ , hoc est raris capillis μη V . praeditus. Quocirca Φαλακίοι vocem hic non qui' calui sunt, ς λα M. vi caeteri interpretes secerunt, sed qui capillorum defluuio Iab st,cduertimus, ut Hippocrate,aut altu qui huius Aph. autor fuit,a medacto vindicaremus .Quod vero h vox im proprie hie usurpetur, Philoth. quo ue iis tostatur verbis:

- pellat,no eos qui proprie ita nominatur, sed qui ob malu ali 'quod capilloriidectauiu patuitur,veluti propter alop ciam,

555쪽

- aut ophiasin.Qui igitur capillorum defluuio laborant, limagnae varices non fiunt: quod tu muttiosi humores ad caput non ad crura ferantur. Si vero iis qui capillorum d fluuio laborant, varices successerunt, iis capilli denuo na. scuntur.Nam vitiosi humores qui antea radices capillorum corruperant,nunc ad crura transseruntur. Quemadmodum enim stirpes alienis naturae ipsarum humoribus occurrentes pereunt: sic etia capilli, ex humiditatis qua nutriuntur in dioisi prauitate eorrumpuntur,ut eopiosius lib.i.de Comp.medi. ta iij. I alium cap.r.Gal.docet.In Comm.Gal.ubi interpres conuertit,quasi neque illa quae sint manifesta noscetibus:Graxe est, ὼς μηδε πιι φ-ερα γι-- m,quasi non sint manifesta etiam iis qui iudicio valent.

vini,hy- TVssim quae ratione aquae inter cute accidit, Hipp.madropic si i lam imo letale esse innuit,idque merito sane. Quippecv aquosum humore ita adauctu significat, ut iam asperam a teriam occupet,atq: adeo suffocationis periculu immineat. No aure temere 1 nobis dictu est,ratione aquae inter cutem. Nam si alia de causa, verbi gratia propter destillationem a capite aut fumu,aut puluere,bγdropicis accidat tussis,leta- Iis non est.Id quod per hanc vocem πιγρομενη Hipp.signiscare voluit,vi in Comm.suis Gai copiosius explicauit.

tem oportet interiores. Non omnem difficultatem urinae venae sectiosoluit, sed eam tantu quae ob inflammationem aut plenitudine fit. Neque etiam hanc cuiusque Venae sectio tollit,sed eius duntaxat quae in cruribus est,& quidem interior,poplitis nimi- Tum vena aut malleolorum,quod Gal.etia in Comm.docet. ibidem tamen interpres πη- non recte talum conuertit. De quo errore alibi diximus plura.Interior enim vena m a-

556쪽

Ap HORISM. XXXVII.

s. Igis ὀ directo est.Hanc quoque ratione Philotheus assignat,

dicens, A et cis LMυκψ' Amri ρι-. interiorem v nam quae secundum rectum est.Haesiquidem venae partium quae infra iecur sunt uteri potissimum de vesicae malis conserunt.Quod cap.ls.lib.de Curandi ra. per sing.missionem palam attestatur Gai in eum scribens modu: Porro quemad- modii omnes superiores thoracis partes in cubito secta vena iuuantur,sic quae iis inferiores sunt,illis quae per poplites Se malleolos decurrunt.Sunt aute iis inferiores,coxendix,ut in vesica.Repetetur haec sententia in sect.7. Aphor. s.

A Nginae exepto mostrat,bonu esse ut a partibus nobilior abha in I ribus ad ignobiliores mala corporis transferantur.LO' mala iaquitur aute de vehemetiore langina,ideoque usus est parti- exretioracipio,ἰHμνω.Dictum enim iam saepe est Hipp.Wiliac voce, corpQxis quu mali vehementiam significare vult Si itaque in angina ςQRVς tumor extra in ceruice apparuerit, bonu est:humores enim 'm noxij ab internis ad externa transferuntur.Hinc est quod lib. .Prognost.Aph. 18.ita scripta reliquerit:Angina perior . .losissima est,celeritόrque enecat si neque in faucibus neque in ceruice quicquam apparet Et paulo pbstautive est & tu- 'r'

morem & ruborem in externas maxime partes conuerti.

ctui enim curantur,celeri pereunt: qui vero non curantur, longiore tempore durant. CAncros occultos non esse curandos, hoc loco hortatur Hippocr.eliisque rei causam adiungit quam in Comm. subinde Gai.susius explicat,ut non sit orsi a me repe QR

557쪽

. cultos autem cancros haud dubie vocat qui in profundo eorς stori, sunt nee in superficie apparent. Hi sane neque medici ' ' ' menti, neq: sectione,neque ustione curandi,quod ita ma i irritentur , & ulcera ad cicatrice perduci non possint, alia i multa symptomata periculosa sequantur Placandi igitiis potius ac mitigandi, quemadmodum Gal.in Commen.Paulus lib.3.capri & nos lib. .de sanand malis cor p. cap. s.docui mus medicamenti dolore mitigantibus,sanienaque eluen tibus. Quod si vero ocultos cancros sanare conabimur, estaciemus haud dubie, ut iis laborantes citius pereant, quum inon curati longiore tempore perd re possent, ut abunda in Commen ta .imis Galen .docet, a I quos nunc, ut alias semperaestorem ablegamus, quandoquidena studio quae ab illo sufficienter sunt expolita prGereamus. Accedit quod curatio cancri a Paeso dc Apti Q copiose perscripta,ut non sit opus no

,- Vas esse causas coiriuillionis eius quidem quς primoget IV uiuiis est malum hoc in Aphor docet Hipp. nempe ex m pletionem& vacuationem . Non autem temere a nobis di-- in ctum est,conuulsionis quae primogenium est malum. Preter reostri'. hinc enim est conuulsio, quae per consensum partis alicuius accidit ubi nimirum aliquiss a parto primo male affecta ad cer4bruipsum transfertur. Hoc enim quum a se cerebrum depellere conatur conuulsorio motu concutitur. Recentao-spasimus res barbaram sectantes medicinam, Spasmuin non propo QR py0 tionatum ad materiam vocant. Cuius appellationis cautam se 'r'δ libueso sanand .corp. malis capi. 3o. recensuimus.Conuulsio μ' -- ' nem auid fieri ab expletione & inanitione, Gale chordarum exemplo in Comm. ostendit.Quod etiam facit lib.2. de Male assocta .ca. r. ubi in hunc modum scribit: Nemorum do' ' Ieste, bifin ehementer distendere possunt, quia ad utram' ' extrema tenJuntur, tum id a quo incipiunt, tu illud in quo L'' Diatur Non secus quam chordet in cithara,quq s penumero

Couulsoriis duae emis. i

eriam.

558쪽

AΡHORISM. XXXIX.

. . c.

sit nimis intenduntur,disrumpi solent. Quapropter citharistae, quum instrumenta sua post usum reponere voluerint, chordas relaxant. Nam plane costat eas, acclarariis tum causis tu assectibus intendi, siue humidus fuerit ambiens aer,ut rigare ipsas & implere possit, siue vehementer aridus. Ab utraq; enim ambientis teperie, ad ultimam tensione perueniunt. Proinde recte dixit Hipp.neruoru couulsiones Se a plenitudine, & ab inanitione euenire, utpote p quas nerui immodice scilicet tenduntur. Hqc ille.Fusius vero eadem dei de tractat lib. l. cap. s.& lib. s.ca. s.atq; utrobiq; hanc Hippo. sententia citat.Plura etia ad institutu facietia habet Gale. li. 2 .de Sympl.cau .ca. 2.Vt no sit necesse plurib. hic nos uti ve bis,ad explicanda hanc Aphor. praesentis partem. Caeterum quemadmodum conuulfio duas praecipuas habet causas, impletionem & vacuationem, sic etia singultus. Quippe fit singultus etiam ab aliis causis, nempe ubi ventriculus, ut autor 'est Gal. li. 3.de Male affect .lo c. cap. 8. corruptis cibis mordicus insestatur,aut acrib.humoribus exagitat. Quφd clarius significauit Itb.8.de Comp.rn ed. localium cap. 3. in hunc mo ' 'dum scribens: Hippo.quidem dixit conuulsionem fieri & ab ' expletione & inanitione, adiectumq; est Aphorismo prope-

modum in omnibus exemplarib', ita & singultus. Ergo ve- 'ro in conuulsione tertiam praeter vacuationem & expleti nem causam, nondum reperi. singultum vero video etiam 'citra liqc fieri, nonnunqua ubi acres humores,aut medicame 'ista sanies stomachum mordicant, quos si euomuerint, sta- 'tim singultire desinunt. Multi qum: medicamentum Dia- trion pipereon deglutientes,si confestim vinum superbibat, omnino singultiunt,quorum unus & ego sum. Pr terea cibo 'etiam in mordacem qualitatem corrupto quida singultiunt. 'Quida etia quibus os ventriculi refrigeratu est, singultitit. 'Maxime vero pueris assidue ut singultiat accidit, tu ex cibi in vetriculo corruptione, tu refrigeratione partis.Haec.Gal.

Sicuti etia est motus eorti,&c. J Graece non rectὸ legitur, chaee. c,

καν τω κατα φυσιμ τρις ' r κινησις. Habent vero aliqui co ten eodex dices tu;rs,einam minus recte. Legedum enim ut sit sen- emedanis.

sis:quandoquidem etiam ipsis, scilicet musculis, motus ili secundum naturam. Colliguntur lGraece est , contra

559쪽

. intuitu, buntur. Singultus concedatur conuulsio stomachi nomina non est so ri.JNeq; enim est absoluta conuulsio,eode Gal. lib.2.de Symuulsiostin pto.causis cap. r.teste,haec enim solis niusculis accidit, atquis besita, neq; ventriculus ipse neq; ipsius ostiolum musculus esse cen' ' sebitur. Stomachum qui proprie sic appellatur.J.Stomachus autem proprie veteribus, ut testis est Gal.lib. 4.de Usu parci corp. huma .cap. I.omnis vetris cauiue ceruice instar isthmi angustam praepositam significabat.Post Aristotelis vero seculum, ut idem Galen. lib.s.de Male assect. loc.cap. . scribit, adimΦάμ, hoc est gulam, transsata vox est.

- Ωuibus dolor circa hypochon im sit citra inflammationem , ' sibris succedens, dolorem siluit. Docet in hoc Aphorismo Hipp. qui dolores hypochoh-

driotua febre succedete sanari possint, nempe qui ne- Phlegm, que a morsu , neque a phlegmone sunt excitati. Accipitur . autem vox Phlegmone hoc in loco communiter pro omni- . bus calidis de dolorificiscum seruore tumoribus. Qu Qui- dem in significatione ab Hippocra. passim usurpatur. Idem igitur illi quod Φλιγωσις denotat,adebq; in se erysipelata etiaQuot do' herpetas & carbunculos complectitur Tria igitur genera .ridbbri dolorum hypochondriorum a febre succedente sanantur dilorum a nempe qu i propter obstructionem. vel spiritum flatuleti Abre sana tum, vel inaequalem intemperiem frigidam fiunt. Quippe febris erassos humores obstructionem efficientes dissoluenstde extenuans. flatusque discutiens, atque intemperiem frigidam corrigens, de ad aequalitatem perducens, dolores

2uibin suppuratio aliqua in corpore abdita nouinnotescit ,0s propter crassitudinem vel purmvel Lia delitescit. .

Duabus

560쪽

. Vabus de causis pus in aliqua corporis parte ratum us . di L cultari posse hoc in Aphoris. H ippo.docet,nempe prinmuris vel loci male affecti crassitudinem . Si enim pus

in fuerit in prosundo manens, nunquam ad circuns rentiam mouetur,& tumorem excitat, qui nos puris illic latentis commonefacere queat. Sic quoque cutis ipsa sub qua pus coaceruatur, si crassior & densior fuerit, ut est ea quaeia calcaneo ex Hit,in tumorem attolli non potest ide uenos latet.Quare Philotheus no inepte απισυ πινει interpretatur ἀππ- ad ἀνακαιν iri, id est,eminentiam quandam prae se fert.Vtcun- m. que autem oculorum adiumento puris generatione deprς- hendere nobis non liceat, sunt tamen duo alia signa quibus idipsum cognoscere certo licebit, nempe dolor & febris. H ine supra dixit, Dum pus generatur dolores ac sebres ac- x.aph. 7.cidunt magis,quam iam consecto.

Uritiem iecoris in morbo accidentem, hoc loco sit' tu liis pocrates malum esse inquit. significat enim haec ipsa seeoti, itivel inflammationem, vel durum tumorem in iecore esst: moibo Isquorum utrunque malum letale est. Morbum autem re- ῖ giuma iecoris inflammatione ortum , esse malum, se f. Aphorism. 62.& 6 .copiose demonstrauimus,ut non sit opus explicatione fusiore.

moriuntur.

τ γT plenius hie Hippocratis sermo intelligatur,animadri uertudum Lienosor ab eo qici, quib' logo tepore lien Lienosi.

SEARCH

MENU NAVIGATION