장음표시 사용
32쪽
dum, o quare pctuisnam fuerat Iustiman- ρ
unde nomen traxeris PCur Iustin πω vocetur Flavius '
A Divino Numine principium ducem n Cur Alemannicus, Gothisin orix Cur Asticanus est. Cur pius, faelis, inci tm 'δo. Cur victor er triumphatoreat. Cur Augustus tu. Unde hoc nomen prosectum ' I. Argumemum ex hac epigraphe deductum UasTio MOMA, quae in Im tristia. in noti is tristi . h. Unde adhuc hodibilit. traditur, est ista: unde & nostri Imperatores Caesares, Germanicὸ κ μ quomodo incipiendum sit 3 ad ser appellantur. Ouis autem primus i fuerit ε.uam respondet Auctor IurisJu- Caesar appellatus, Grammatici, Historici, &nostri Jcti non conveniunt. Pleriq; Scipioni
Africano tribuunt, quem ideos Caesarem ap- s. pellatum volunt, quod ex utero matris mo tuae excisus, & caeso ventre natus: vel quia cum Caesarie, i. e. cum ma nis crinibus sit utero matris enusus e vel quod oculos caesios habuerit : vel quod elephantum in praelio Occiderit. τα Distet. O Schard in lixus. v. --sar. Zθέ. h.My. vide plura de hoc, & aliis Ini pras rati Afri ubi dicitur: in nomine Domini peratorum nominibus apud Lynanaeum tom r. nostri Igsu CHRisTI ad omnes actus, O- de uripum b. a. e. t.
mniaq; consilia, semper progredimur. Ante cur t Plautum se appellet, diversas ite- 6. omnia autem hoc loco occurrit illa in frio: rem Rationes Doctores afferunt. Accuisius Quisnam i nerit o Avianin Institutionum & glossator idcirco Flavium dici existimat,quod istius Iuris nostri auctori Resp. Hoc facilE Flavios populos devicerit, sed id Mynfh. n. ..
possumus cognoscere ex capite prooemii, ubi erroneum putat. Alii propterea , quod fla vos capillos habuerit, Aia Mand. h. sed id imia probat schard. inlexie. s. Flavius, eo quod nus quam legatur. Alii quod ex Flaviorum familia oriundus si, quae apud Romanos clara
Qii ia i monente Apostolo ι. Caramb. Io. v. yr. est ad Lisy. v. /n quicquid facimus, in nomine Domini sacere debemus, e. non observetuas. caus aο. q. n ubi enim Christus non est fundamentum , nullius boni operis est supera aedificium , cam eum Paulul , as. ωU. l. q. . Schntiae b. ad rubrici adde Ag. a. in pri Cis oglonga serie titulos suos ipse recenset,&inprianis deprehendere , quod suerit Romanorum Imperator. Et quidem , si plura scire lubet, ejus nominis primus, Justini Imperatoris E sorore nepos, ab eo adoptatus g. est est abaae ubim. In i. de disses. Anton. Contius in vita iustianiam At. Protes, eui in imperio tam orientali, quam occidentali, Anno Christi s r . sue suit, ex qua plures Impp. nimirum Vespasianus, Titus, ει Domitianus prodierint. Spie gelius ti post eum Myntag. n. 4 existimat, Iustinianum hoe nomen ideo retinuisse, quod cessit. Md Psolae in S netsi histor. um vers. c. s. alii Impp. Constantinopolitani eum praece- . n. 1 s.fa α Christoph. B M.in theati historie. am dentes illud usurpassent. Nam posterioresnosor Scis id h. n. e. Ex quo apparet nobili- Imperatores nomina antiquorum assumpse ias Iuris nostri, partim ex antiquitate , quod runt, hi una cum nomine & scelicitatem . ante mille & ampli is annos in hanc formam & bonitatem eorum viderentur conlecuti , redactum est, partim vero &maximε ex aua Scharae in lixis. v. Hau . vide hos titulos , Acctoritate quia auctorem habet non hominem inscriptiones explicatas in GloK. ad pro . f
privatum, sed Imperatorem. a m c t. fida .
. Caesarem f se appellat, quia a Caio Iulio Praeterea t Iustinianus vocatur Allem an- Io
Caesare,primo Romanorum Imperatore , hoc nicus,Gothicus, Francicus, Gel manicus, An
nomen sibi Augustus eius successor assumpsit, licus. Alanicus. Uandalicus. Ratio est: quia nam quia ejus filius adoptivus suit, ideo se Romini a devictis hostibus non raro sibi no- vocavit C. Iul. Caesarem Octavianum ti mihi ,sciverunt. n illa ipsa nomina devicL Postea etiam reliqui Imperatores usurparunt. fenum Imperatori in triumpis . di
33쪽
polt modum ipsi iunt. Cum itaq; historiae rellentur, Iusti- scente Christo Domino regnavit, est imposinianum Imp. per suos duces cuin Alle man- tum, & inde successi ibus usurpatuni, Π esiis. nis, Gothis, Francis, Germanis , Antis, Ala- ώ. ut ipsi quoq; ad praeclara iacinora obeundanis. Uandalis belligerasse, ipsos ci: superasse, in vitarentur, .Due et unde autem deductum inde factum est, ut ab eventu , 8c a devictis 'sit hoc nomen , Dd. nostri iterum disssentiunt. provinciis, atq; populis, fita illa cognomina Aliqui inde s piosectum putant, quod augusta ra. traxerit, I seris. cr non . h. vide de his Lymia dicantur ea, quae honore, reverentia , ac venaeum m capitul. Caral. V Datos n. s. cy neratione dignissima ac sanctissima sunt, AL .f.I. σε. quantum ipsi nocuerit inane no- .ct pistri ut ita Augustus idem sit, quod men Francici, vide apud Barontem Anno C. sacer& majestatis plenus. Nam quoad P 1 L fol. -υ. litiam civilem Imperatore in terris majus &8. Eadem de ea uia i Amcanus vocatur, sanatus nihil habetur, C. de L. L. Horatiua quia Vandalos ex Asrica pepulit. Sicuti Sci- Tur se l. is. a Histora m in Casare Octavιam,pupio Africanus, gni Asricam subegit. Qui- tat Octavium ob auctum imperium Augu- nam autem suerint isti populi tempore Iusti- 1lum a Senatu primum appellatum fuisse. Aniani, apud Mylas.& Hiiloricos videri potessi lii Augustum ab auguriis Aeauspiciis derivant: s. Porro 1 vocatur pius, scelix, inclytus. R quod vid. auspicato ac divinitus eligeretur,tionem generalem reddit Meseiab . quia liae veteres enim Lomani omnia ab auspiciis sive appellationes Imperatoribus pro bono omi- auguriis incipiebant. Tandem alii ab auiane, inaugurationis tempore, I S. P. Q. R. ac- gendo imperio nuncupatum volunt, quia Im- clamabamur,&tribuebantur, quas postea ipsi peratoris est augere iura imperii, Gaιί ρ. obsin literaruin inscriptione usurparunt. 2ι. n. L ideo is hujus saltem animi & propositiro. In specie s autem precabantur, ut esset debet esse quilibet Imperator, ut augeat Impius, h. e. quemadmoaum Myns. explicat, ut meriti m. cui concordat vulgaris illa verso epietat cm animi, Sc paternum erga suos affe- Ummta Tynaster Stansa sistit a Threr Melum gereret. Nam quod pater est liberis, rities LVGenb. h. Se rariumn n. r. Beset in id Princeps debet esse subditis. Deinde opta- h. v. nebrer ω tarios. hinc disputant: an hant, ut esset faelix, h. e. Ut omnia ad votum donatio Constantini Sylvestoo Pontifici factati fortunat E ei succederent. Deniq; ut esset valeati inde Pruci manum fereo. e. --.a. inclytus, h. e. Praeclarus &gloriosus in ma- refctus --. vel, ut alii, potitas a Ludovico picigni scis gestis. Pal hali Papa' i. icta Hottomanufi quast. astuli. .ri. Ulterilis: vocarer Iustin. victor Ac trium- Ex hac 1 Justiniani Epistra phe deducunt ra. phator : quia hostes Imperii non tantum su- Doctores argumentum, quod Miquis dignita peravit, sed de quibusdam, videlicet de Per- tes, Si honorum titulos, sine vitio ambitionis. sis & Uandalis solemni ritu Sc pompa trium- jactantiae, ac vanae gloriae scribere possit. Aia phavit, Mync h. ubi modum triumphandi dubranae ct MMeuce υνι n.
a. Conven enita arruorum cst legum. I. EDιtae I eratora dr mltiri tum DPbus. . Imperatores olim quinam fuerim viripet . a Llera i nunc in xsTIo exurgit: Quare imperator Justinianus susceperit cu- asti tractandi, corrigendi, Si componendi juris i ad hoc respondet ipse: quia lin-peratoriam Majestatem non solom armis decoratam , sed Sc le qibus oportet esse armatam, vel brevius: quia Imperator armis & legibus opus habet. Ratio rationis est in textu e ut utrumq: tempus, n bellorum, L pacis, Hct Epossit gubernari. Nam Princeps utriq; tem pori , pacis ὁ belli praeesse debet, &uno subinde atque eodem tempore utriusque indiget. Qua de re etiam extat lex servii Tu -b Reaia Romanorum, qua conuattur,. ns. Eri posterioribus remporibis,
soluin armis D scientia bessi, sed fle eonsi
liis, artibusq; pacis, rempubl. consistere. Sia exander Magnus, &Iulius Caesar, tanta literarum coxnitione floruerunt , ut dubites, ananes liberales, an vero res bellis gestae , plus gloriae eorum existimationi adjecerint, Μal
bis. Ratio autem ' cur Imp. hic tribuat Italia r. hus, quod est acinorum ,& contra, quod est le-Aum, tribuat armis, habetur in principι. C. de
ab ina neo C. confirmando, quia itarum alterum,
alterius auxilio seinpei eguit, & tam militaria res legibus in tuto collocata est,quis ipsae Ieger armorum praesiuio servatae sunt; Talia assigna-
34쪽
pe ostenderet convenientiam 5 Mooidinati O-nem,atq; alteria alterius auxilio leni pei eget e.
Nam ut rect) animadvei tit bclineid. ri a sicut tempore belli legibus ad comervandam disciplinam militatem opus est: vide die tactiter . Ordium3 in recollibus Imperii ita & tem Pore pacis armorum ulus est ne et imus in exequendis sententiis, &in puniendis delictis: saepe enim judex in administranda justitia manu militari utitur. Rationem similem tradit Justin. lmp. Noveil. as de pratore Phrac a. c. a. in f ubi ait : omnibus perspicuuin sit,
quod militaris quidem res , si Ibi a L per se
consistit, ultra quam decet, efferatur, & in au- laciam degeneret: civilis vero, nisi admistum habeat robur milituni, inita medioclitatem, authoritate careat; utiumq; velo, si in idem cum altero concurrat, omnium persectissimum, L absolutissimum si, quodq; tam adserendum bellum , quam ad tuendam pacem susticia a DIC Es r quid i Imperatori cum legi. hus 3 Imperator eli miles, &dux belli ,
he 3 autem s. Inst. de iure peti milites autem
magis arma , quam letes scire debent, L. f. in yr. C. de iuri deis proinde in culpa videtur eme Iustinianus Imp. dum se immiscuit
rei ad se non pei tinenti, t culpa 46 f. de R. I. c. non est. ιρ. de R. I in o. Ad hoc Resp. verum
quidem esse, quod stante adhuc libera inpub 4. Romana antiquitus i Imperatoris nomen fuerit Castrente, & militare,& quod ductores exercituum, & praesecti copiarum militarium refeliciter pella Imperatores fuerint appellati, ij praestitim . qui aliquot millia ex te morum hostium prosternentes Optimum militiae suae
exemplum dedi flent lum enim repente acclamatione militum eo nomine decorabantur, laureamq; usurpabant, quem .:dmodum de Pompejo legitur, cum in Africa superasset Domitium , & ullis nonnullis. Matili. Ste phani I. a.dae iurDd p. t. e. . n. O. est'. a. Postea tamen f nomen Imperatoris translatum est ad
significandam Romani Principis dignitatem, postquam scit. Iu Iius caesar Imperatoris praeis
nomen perpetuum E senatu accepit: & si itus Romanae rei p.ad monarchiam pei ciuctus fuit, ut ita posterioribus temporibus imperator dictus si Princeps Romanus, Ora. Θ gel. σSiaara. in lex. v. Imp.3asor M A in epigra . Ju- . n ι. qui utiq; pro sustentatione L subernatione reip. aranis L legibus opus habet Ghneia n. a. ac proinde non tantum alma sed
L leges stire debet ; juxta illud : impeta roromnia iura in ici inio pectoris sui habere de
Jurisperitos, quos apud se, & circa latus suum semper habere debet, ae L ,o itorso e de ex si tui. itaq; i tempo: e si si niani αnomen imperatoris non suit acceptum produce militiae . sed pro Principe Romano , ad quem imperium tunc temporis deserebatur.
Qua i ratione autem ab initio fuerint Impp. p. constituti quomodo postea successu temporis,& adhuc hodie creari soliti, vide in compen- dio apud si monem scharis. in lex, c. v PHntessis Dis & quae nos scribemus ins s. s. a G- quia
Di xs SpeuNDO : inter armorum i repItus silent leges , & tempore belli non curatur,
quid iustum&aequum st. E. mali dictum, quod etiam tempore belli aliquis se eum uiuatit. Resp. inspiciendum est non quid sat, sed quid heri debeat; illud de facto fit, non de Hie. Nam leges in viridi observantia sem
iu. atq; illud fieri deberet, ut leges armis imis perent. vel arma saltem tempetent. Dein d saliquae leges militates saltem vigent, S contra desertores militiae executio suscipitur,
Ad Versic. Et PrincepS. SUMMARI AE
ommonefaciant te. '. N hoc Vers describit Imp. oscium t boni Principis, quod in eo consistit, ut non Q- tum in hostilibus praeliis victor existat, seditiam per legitimos tramites calumniantium iniquitates expellat. Quod ita intelligenem M. Cur Imperator Aea in miseeps V. Nomne Principis cur sis remis inse
δε. Cur leges vocentur legi imi tramites PII. Cur ter eosdem magis ratin mulsisant stu. Cur ter leges d. -- fieri reis se est, ut non tantilm hostea imperium infestanates armis repellat, veruin etiam inter cives d
licta puniat, lites Si discordias tollat. Ratio, priori est: quia Princeps 1 rempublicam pa- λ tam & tranquillam conservare debet : amui
35쪽
quies publica non tant lim turbatur per incurissum hostium, vel Im etiam per delicta maleis factorum , per lites & controversias civium :Ergo non tantum hostibus resistere, & armis uti debet, verum etiam delictis obviare, timateriam litium amputare per legitimos tramites, h. e. per leges&magistratus. Io. Major i plenius probatur per sequentes regulas, ex variis juris locis deuimptas: Princeps in repub. debet esse, quod oculus in coris
rore , quod ratio in animo: ideo sollicitὶ advigilare debet,ut pax ubiq; sarta & tecta con
13. Princeps noctes insomnes ducere debet, ut quietem subditis praeparet. Nov. δ. ut cetμνε quoa suffrag. in prefat. Schnexdeuviis. in r. e. r. . Instis action. Imperator die Ar nocte de utilitate subditorum cogitat, & sollicitus est..c Nov. δ. ιnyr. ubi vide pulchra verba. Imperator probis protectiom, improbis terrori esse debet, L. per omnes Q issens. να ν.s in M.
Imperatoria est futuris rixis Et scandalis ob
ad principem nihil aequὶ pertinet, quam stu
M. Minor ' probatur sequentibus regulis: per Malefactores turbamur publica gaudia, & Izethia communis L. f. C. de Discap. AEM. Rei p. in terest, ne delicta maneant impunita, L. ita v. - πα- sti s. a mara . v. qmod Fruss M L. Pit ob communem salutem ti tranquillitatem. Malitiis hominum omnimodo occuriarendum, α ρδει δν. exti in regrin. g. μέ ct β λω. de obligat qua ex delie . Litium materia amputanda , L. Minyr. C. do ruis .e sinem turbata next. de Δι ct contum. Discordiarum occasiones penitus removendae. L. N.Τ vius . L. cum patre ν . s. isti . ao. in m. deur. a. Reip. interest lites minui, Si iurgia sopiri, mestis. n. r. Τ de raee . arb. & litigantium calumnias coeria
Conclusio aliis verbis ab Imp. nostro redinditur , dum vult, ut bonus Princeps, tam juris fiat religiosissimus, L unum o . Luttoe de tu a. quam Wictis hostibus triumphator magnificus. D. Habemus ergo ex hoc Versic. quod bonus ' Princeps 8c Imperator debeat armis D egibus uti: armis potissimum in bello, legibus 3utem domi in toga & pace. Item quod debeat subditos suos non tantum 1 semeitate hostium sed a calumniis & molestationibus conis civium defendere; per duces militiae bellum
gerere, per magistratus ti judices jus 8t justi
Ratio f , posteriori dari potest istat quia , I3.
subditis tributa & collectae solvuntur, non ad quaestum Principis, sed ad publicam totius im
perii utilitatem, & occurrentem necessitatem, L .nn. uri Bart. C. vi superindict. δελιο. Christopb. mulier in tro. de eodect obf3. n. a. ob pacem Setranquillitatem in imperio conservandam , Ga/l. a. obf. II. n. r. Ob iustitiam admini strandam, ut sint nervi & omamenta belli, pacis tire p. mn der obf. r. n. a. Atqui haec de rebus ipsis. Si nune petatur Ratio i nominis, cur Imperator vocetur M. princeps Romanus, vel absolute Princeps, respondet mesesi. h. quod in nostra juris di. sciplina Princeps dicatur, qui neminem re cognoscit superiorem, saltem in politicis hprincipio, quasi primus Si supremus omnium dominator. Cum ergo in imperio solus Imperator primatum teneat, δe neminem superiorem recognoscat, ideo quando in jure liminpliciteri Principis fit in io , per quandRN Is. antonomasiam, & propter excellentiam supremus Princeps, i. e. Imperator inteIligitur, argi. g. sed iis a. Inst. δε λαασα Ratio I a tionis r quia Generali nomine In dubio signifi-tur, quod est praecipuum: d. f. a. Inst. de L N. G. ct C: 8e Verbum aequivocum capitur in partem digniorem,& potentioren . Ratio , i cur leges vocentur legitimi tra-Is. mites, est haec: suta sunt via gradiendi in jure , 8c iustitia, licui tramites eundi: Ratio i in cur per eosdem etiam inteIligantur magistratus, de iudices, est haec: quia parum est leges Si jura in civitate esse, niit sint, qui executioni mandent, ti contravenientes ad observantiam compellant, L. a. f. post fraginem M. f. destrig. tum Ald ranae Myns h. Rauo, t cur in perlegea dicamur fieri religiosi , est haec : vel quia leges res sunt sanctae, L. Ieges C. vi LL oreonsti . vel quia ex mente Lactantii religio dicta est, quod ejus vincuIo obstricti, vincti &re
ligiosi quasi, relieati,coarctati obstricti ad cerista officia, & oblequi a cum ergo leges quoq;
voluntates hominum religent, & coarctent ad iusse vivendum, non malό dicuntur eos facem religiosos, a Murandin. h.
continuatis. 3. - p. se sum potuerit Nudare ρα De ostio bovi Pristipis a se impleto quare . Doctrina ex iso principio taeducta. pergat disere Iastinianue et . a Nwa s dixit Iustin. quid in bono Princi- qualiter ipse hoc osticium impleverit, sc quam nee desideret, & quodnam sit osticium gnaviter, quanta providentia, quantisq; vigi Imperatoria. Nunc in hoc s. ostendit, ius, annuente Deo,circa utrumq; in v. PR cis
36쪽
u. eia ti belli elaborast. Ratio ' est: ne posse . tis & suturi, Principibus durius quiddam praescripssse videi etur, M s. h. vel oincio suo non satisfecisse. Legem enim aliis nemo de-het impone; e, quam ipse negligit obtervare,
ris in alium statuerit, eodem jure ipse uti debet: ιa. f. reus quus . absurdum est an aliis exigere, quod in se non conspicitur vigereia.
Di Esr propria i laus sordet: quid ergo gloriatur Imperator ob praees ara sua gesta, cur ita commendat suas vigilias, suamq; providentiam 3 Resp. tune propria laus est sordida , quando fit ob exaltationem n elevatio nem ; licita autem , s fit ad nominis ti hono-xis sui defensionem. Nam quia Nominibus
facta respondere debent, non se commendat Justin. lmp. ob vanam ostentationem, sed ob honoris sui de sensionem, in quo tanto minus culpandus est, quia debita modestia utitur, flea caelesti numine, & annuente DEo haec omnia provenisse profitetur, non ignarus, Beneiacta non ingenio aut viribus nostris , sed soli DEo accepta reserenda esse,- . Schneiden-
Exinde 1 deducunt Doctores tria. T. quod Φ. liceat se ipsum commendare. a. Quod aliquis officiam suum debeat summa providentia , si mrsq; vigiliis agere. 3. Quod omnis successis negotiorum nostrorum a Domino D, procedat, v d. AMPHUis. b. V. 1 r m.
dinianus in helio praestiterit 3 Respondet' ipse, quod duo, videlicet subiugando har-haricas gentes, quae extra imperium Romanum adhuc erant et deinde provincias quasdam ab imperio avulsas iterum eidem adiungendo. Nam incultos & indomitos quosdam pulos, vides. Gothos L Uandalos eum in Italia, tum ira Africa . sudit ac profligaυit: ti hac ipsa ratione Italiam, Africam , Carthaginem ti omnem Lybiam longo temporis spatio a barbaris occupatam recuperavit, & Romano imperio iterum addidit . qua de re videantur Historici, praesertim Besoldus in S usi L. sodita .m- μω sup eM.fa o. or sqq.
t Tila marinis bella. perscim. Afieanum. Itali eum, ope duorom Dueum Helisarii. & Natsetis. selieissimh eo, hei . Caertim in vita Iust iani m. Mirum G, -. bella Pilthica aestina pace sonita: Vandalica gens erepta. Catthago . imo omnia Lybia, Romane iterum f. iata imis Pri . La. se V. C. da min. Inν. anaei vide pissationem --ι ν tibi imperator de seo impello ita loquItuit Pet- se eonquiescunt. Vandali veto cum Mavris obediunt. AeCale hedonii sive Carthaginenses antiquam recipiunt li-hetralem a Trani autem nunc primum sub Romane ium acti republiea inter subiectos habentur, qu d Eondum hactenua. nai sub imperio nostici dedit Romam, Dava.JQuanto i autem tempore tenuerint praedictas provincias barbari, nostri non conveniunt, mese G. tradit, quod Gothi Italiam iso. nnia, ti Uandali Africam . annis occupa rant. De Africa s s. annis a Vandalis occupa.
I. Imperatori uestiniam tredeia rela m
yro ria catila sta. Mode a Iustiniani notata. ta, testatur ipse 'ustinianus in L 1. Myri C. δε et
'spret. Africa, ubi ipsorum barbariem describit. Adde Anton. Concium in vita Imperatoria 'mam rum best, Han Mum cst prae amem,orob. bellum GH Neum. Mytar erus autem putat, Asricam , Carthaginem & Lybiam annia Plus minus centum quinquaginta a Uandalia
occupatas suisse. Aldobrandinus de centum& quinque annis loquitur. Sed hoc scire,quo ad juris cognitionem , parum interest. Dico: Nulli t in sua causa creditur m Pser 8e nemo idoneus est testis in propria cau
perator in sua. Ad hoc re onderi potest, quod imo Plincipi aliquid asseienti sne ulteriori probatione credi debeat, qua tamen de
re vide Cardinesem Tuschum lis. A emeia eum seqq. lis. C. eanel o. ct .sto item Mynseent s. Meriat. M. tibi ad longum tractat, an Assertioni Papae, Imperatoria , vel alior npiincipum sit standum ..
Notanda est autem in hoe verse. Iterum s 8. modestia imperatoris Iustiniani, qui victorias non sibi adstri est, uel Ducibus suis Belissario. Narseti I aliis , sed a coelesti numine praestitas esse scribit, ne sciens, quod caelesti savore res magnae persciantur, & quod Essectus
37쪽
SI Rhi: Quid ' praestiterit Imperator de toto terrarum orbe, ti universo mundo acia Iustinianus in iure i Respondet ipse , cipiendum, sed de illo tantum, cui Imperator
quod iterum duo , aliquas enim se es de praeest, vid. Fri me. Pru mari. in realiat. de novo consecit, I promulgavit: aliquas vero μαι. prines. pares. c.3. n. vae'no Couar viam iam promulgatas in meliorem ordinem rede- aὰ reo. pecearum I. s. Theodor. Remel int de regimgit, quibus hodie omnes populi regunturi se lar. . . clag.3.e. II. Mattharepham de iurisaec . Nain ut asyns. h. tradit, leges tunc promul- L a. p. 3. e. λ. n. .. σ o. Dan. Baptis. Miuus. pari dicuntur, quando primum in vulgus e- eomm. vis. ΛLP. n. ayx iam Sconmaeum n. s. induntur; componi vero, cum prius inventi ν b. Vidi in Ia. ubi adhuc alias explicationes in melius refonnantur. huius posterioris regulae adserunt. Quam-Dicvs : Qui s dicit omne, nihil exelu - vis autem i leges Romanorum non ligent ex- Iet. dit L. ivlsamo εδ anpriss de Ieg.3. Ergo non pos- teras gentes r nihilominus fuerunt ab ipsis sunt dici iniim 'puti regi legibus Iustiniani , sponte & liberὸ receptae , ita ut etiam extra quia non omnes populi ipsum recognoscunt imperium serventur, non quidem ob auctori- superiorem. Resp. Generasia verba ad ter- tatem statuentium , sed propter aequitatem minos habiles sunt restringenda , & dictio statuti, videJoann e Lymnaeum de μνιpksta b.
omnia ea tantum comprehendit, suae natui a Le. Ln. .p.s .ct sa. udi tradit, non tantum in
verborum fgniticari possunt, Osremisis. Hispania , verum etiam in Turcia lepes I st. ias C nr02 vide alias smiles limitatim manas servari, D in judiciis usurpari, nonnes apud Neguaant. Δ ρgnarab.nim. --, ρ- quod authoritati, & sanctioni aliquid conce-eund. ροσι. n. o Ergo per omnes populos hic dant, sed earum rationi & aequitati.
modum Beatissima Virgo in suo cantico dixit : beatam me dicent o-- generationes, quod intelligendum est de omnibus fidelibus, nam neq; haeretici, neq; Ethnici, neq; Iudaei eam beatam praedicant. I. Hac qum: f ratione veru m est, quod Imperator sit Dominus totius mundi, quod nonssumat sie enim iure Saxonieci non Saxones tintiam , sed & iste Silesii, Lusiti, imo in deeisionibus causatum plebeiarum etiam Poloni, di Lithuani. utuntur, non quidem coin , ut inde aliqua superioritas tolligi possit. sed liber , quatenus id approbarunt, di suis rebus publicis areommodarunt. TtautI rus p t e. th. D. μι sit. ἀ Ipeidelita verba Sa
Ad j. de cum sacratissimas L. SUMMARIA.
α Cur ab I p. eonstitutionisus ceperit ' ρ. Pandecta quase nomen Ps. Cur non . Druconssutiorum scriptis Δπ- ro. Digestum quale nomen ege ani guroribus' ra. Numquid 1Munum Chri iram vii Dra . ros codicem confectum quid aggressus Ethnicorum e fuerit'. ra. An non male fecerit Justiniolis ror ba s. Et cur veteris prudentia voluminast nos is os to endo eo. Cur ea immensa vocer esse per mediam es. Lamentatio Francissi Hvii o aliorum. profundum incessisse duat e I . I liniani defensio.
. Cur optu vocet des rarum 8 V. Librorum modernoram major numera L Cur suos libros pandectri vocaverit ὶ or quam antiquorum. i. UAEsTio nunc est: Quo ordine Iustini- inutilibus , ti superaddius necessariis, in lu- Fan: Imperator juris libros vulgaveriti culentam consonantiam erexerit, ti in unum ad hoc respondet, quod primo loco sa- corpus ti volumen congesserit, quod de suo
crati illinis constitutiones Principum Roma- nomine vocavit Codicem Justinianeum. videnorum, quae Olim confusae acebant, x valde L./. g. r. C. de veteri iur. enucl. Sed hic codex inter se pugnabant, dispers,s; fuerant in tres hodie non extati vid. Aldobrand. v. confusis. Codices, quorum primus Gregorianus , alter Schneid. in ρr. n. fi Myns. h. n.s. Oseqq. undet Hermogenianus, tertius Theodosianus ab in Inst. se refert ad Constitutiones,quae tamen auctoribus suis appellabatur, vide eo. uir. non reperiuntur in codice. Ratio, t cur 1 suis, 2. E i. . multas insuper extravagantes constitua & aliorum Impp. constitutionibus incepetiones post istos tres codices emissas, reiecta rit, est ista: Quia suum quisq; primum cura, re d
38쪽
re Hebet, deinde allenum, iuxta illud: Medice cura teipsum , quo facit Novest. aa. in Was Letuas L quae notant Bredet . & Cothos. ad 13. C. d. serviti est enim major affectio erga propria, quam erga aliena, & rationi naturali consentaneum , quod quis voluerit prius rebus suis consulere, & negotium proprium agere, quam alienum, Menoch. i. s.
3. Dicas: l . Vetustioribus est inchoan
cur ergo Imperator non incepit a legibus, &a responsis ti scriptis Jurisconsultorum 3 Resp.rationem iam fuisse datam , cui accedit iliata digniora sint praeserenda, d. l. a. f. a. b. scrib. dignius est autem , quod auth tate constes, quam quod scientia, Dam
. Post i Codicem consectum aggressus est
Opus prorsus desperatum, immensa videlicet veteris prudentiae volumina, & Ictorum scripta, eaque omnia rejectis inutilibus in quinquaginta libros, quos pandectas, vel digesta vocavit, redegit, unoq; iusto volumine re
ceptas veterum sententias conclusi. Ratio
s. nem l reddit Aldobrandinus : Quia reperit
omnes leges , quae ab urbe Romana condita,& Romuleis descendebant temporibus , ita esse eonsusas, ut in infinitum extenderentur,& nullius humanae naturae capacitate conciu-ε. derentur. Ratio, cur i immensa dicat veteris prudentiae volumina , est haec: Quia, ut ipse Iustin. Imp. in L. ι. s. ι. σ L. a. s. omni
uri v.sed cum omma C. de vet. ruri reuel O in prorem. g. m testatui, ea in duo millia libro rum, & tricies centena millia versuum excreverant : Textus in pro ιι tribuis pos principiam, vel ut in leg.3. s. I. C. da veri juri antici. di
citur : ad duo millia pene librorum. & tre. tentas miriadas versuum pertingebant, versuum tricies centena, scilicet millia movem. F. s. βδειν. ct suis M. A. Ita ut impossibile sue iit hominis aetatem illorum voluminum te Oioni suffcere, Sehmid v. h. n. o. unde etiam non math dicit, se per medium profundum , i. e. per medias dissicultates ti impedimetita incessisse. donec coelesti favore opus adimpleverit. supra enim jam sensti dictum fuit, quod coelesti favore res magnae perficiantur. p. Ratio,curi opus vocet desperatum, est haec:
Quia leges antiquas an uine eondita usq; eo M. demi per mille&treemtoa et hamos concurrentest inmoderatum redigere compendium nemo ante ipsus imperium unquam speeta vit, neq; humano ingenio possibile esse penitus exis imauit, Imperator Iustinianus in ton rumas. g. in π. qui in procem. Dib. in ν. hate coelesti previdentiae tribuit, quia humano ingenio,& eonatu, atqι saeuutate , persei nullo modo polum gi in I a. f. a. C A va . Dy. Ea et quod leges ant)quae ita suetint eonfuse, ut in
infinitum ex e etentur, de nullius humanae naturae capa. Eme eoncluderentur. viae s. a. itid ubi dieitur 1 Quod edinem Romanam sanctionem di colligere, di emendare,
A tei auctorum dispersa volumina uni eo ci iussita a mo neq ; sperate, neq; optare ausis sit. simile quid Labeatur in La. . eum 3; s.c da val. IMν. anael usu dicitur: Quod totum ius antiquum per millesimum di quadringentesi reum peae annum confusum fuerit, idem in L. a. in M. C. eod. IItem quia Cicero, Caesar, Servius Sulpitius, Pompejus Magnus, & Constantinus, alijq; innumerabiles, volebant jurisprudentiam in certum ejusmodi colpus contrahere,
sed desperatione quadam id perficere destiter uni, Aldobraia. I sob. cras hic. Leges enim redigere in libros primus consul Pompejus instituit, sed non perseveravit obtrectatorum metu. Deinde Caesar cepit id facere, sed ante intersectus est, μn. κθ. δμα I. Ratio cur ' hos libros pande clas vocave- 8.rit, I digesta, est haec: Quia omnem juris
doctrinam certo ordine concinnatam , D di- gellam continent, Schn. b. n. 6. quia totius jurisprudentiae quaedam quasi receptacula sunt, M U. h. n. t. & quia in ijs omne jus antiquum
collectum, s. igitur μου. ἀθε Aldobrand. v. Pande
Lia m. quia promiscuὶ omnia continent. - . m. m. p. Pandecta f enim nomen grae- 9. cum est, &compositum a quod est totum,& participio verbi t. e. capio: Sivea , --. quod omnia habeat, quodq; Omne rerum & doctrinarum contineat genus ,
m. n. s. Digestum fautem a digerendo di tum Io. est, quia digerere idem est, atq; dividere &ordinare, Idem ibid. ubi notat Imperatorem Justini ipsum rationem hujus inscriptionis aia sere in epistola sua ad senatum, & omnes populos , quae hodie secunda est in nr. da vet. r. Maec ubi dicit: Nomen libris imposuitnus di-
estorum, seu pandectarum, quia omnes di- putationes ac decisiones in se habent Iegitimas, & quod undiq; suit collectum, hoc in sinus suos receperunt.
Dic ps: Antiqui s Imperatores Se Iuris- ri consulti pleriq; fuerant Ethnici. E. indignum est, Christianos eorum jure uti, ad hoc Respondet Lumnaeus de jura pubib. Le. R. n. H. σAn. licet omnis justitia, sine cognitione DEI, similis sit humano corpori caput non habe ii , Nihilominus Christianos Ethnicorum legibus saluti conscientia uti posse. Veritas enim semper est veritas, a quocunq; tandem proficiscatur: Bonum 1; est bonum , , qu cunq; etiam malo proferatur. Hujus veroiuid si esse debemus. Quemadmodum enim honesta matrona sub squalido habitu digna est honore: Ita etiam leges sua non defraudandae sunt missimatione, licet sordido Ethnicis mi pallio contectae sint. Quod si vero in nonnullis leges istae Ethnicorum contrarientur fidei, tum Dis magis obediendum , qu .m hominibus Dic Es f Sgcu Nost: Esto bonum opus Irioperatus suerit Iustinianus, exscriptis anti- . quorum Jctorum pauca quaedam & utilia excerpendo, non tamen debuillet tot bonos li-
39쪽
bros omUno tollere & nobis prudentiam tot I3. iahilistim virorum subtrahere. Ad hoc t Res pondet Francisc. Uivius eo muri. o n tit. D. v. . Paν-- n. v. valvi dolendum esse , per
ipsiam Justinianu in pulcherrimam illam , titot librorum admirabilem bibliothecam . quota sanctissimis Iesum conditoribus descripti erant, depertisse, & tot illusti tum scriptorum
congestos labores, tot libros prope divinos, tantam elegantiam, doctrina in j: quae quanti nunc emeretur, exprimi non posset, perditam
De hoe ipso lamentatur Cateli. coria m
hshmam me se . in parat. in f Isis org. Dri &DOctores alii, ita ut Iacob. Cui acius, es alia ansam M occasionem caperent, an i-ruorum Jconsultotum fragmenta recolligeni, & quantum eis possibile erat, restituendi. 4. Sed dusitandum ' non est, quin Imp. Justinia-vius illud optima intentione secerit, & tam reip. quam studiola legum iuventuti consile
mina adhuc extarent, semper aliqui reperirentur, qui nimis acutε ea inspicientes, leges in varios sensus torquerent, re compilatores mcuriae arguerent. Imo nec i hodie Docto- as. res tibi temperant, sed tot glossemata , interpretationes , & libros conficiunt, ut numerum antiquorum voluminum multoties superent, adeo quidem , ut superiori seculo multin magni IConsuati extiterint, qui existi inabant, ius nostrum denuo reformandum, & rejectis inutilibus , substitutis autem utilioribus de novo digerendum esse. Neq; desuerunt, qui studium ti opera in suam ultro ad hoc on errent , lino subducto aalculo praedicerent, quot annorum opus sit turum , & quanti sumptus necessarii essent, iiq; adeo parvi, ut subinde Principes in unum Iudum equestrem plus impendere soleant . Tales fuerunt Antonius Faber, Mynsngerus, & tempore Ru
a. Cur IUisuriones juris facta. n. . ses. δ. C-jus antiquarum fabula anesiuis a. Cur ultimo loco In Hiones composita 7. Cur Im . eonvocaverit incomt, sitione Imstitur ireum sapientes
δ. Cur eorum ρωνα ν. Cur Theophilum, Tribonianum, dr Dre rheum. M. In magnu eausis quinam adbibenssi Ir. Idoneus quis BeMur Io. Ex praeterito an Vasmatur futurum 3 3. Cur issi tres antee Fres iam 3I. Pandecta 3 f in unum corpus colle Pelas convocavit Imp. tres illustres & magnificos viros, Tribonianum, Theophilum,&Dorotheum, juris coriphaeos, an tecessores, sive ut hodie loquimur , iuris
proses res. Resol in dissertat. depudios cs' -- 1 L .st. 11st .m f. ipsisq; mandavit, ut suo Pnmine, suaq; auctoritate, ex Pandectis, Codice , multisq; Ueterum commentariis, colligerent quatuor libros dilututionum juris civilis,
z. Ratio ' nulla est alia , nisi facilior iuventutis eruditio, ut videlicet studiosi prima legum cunabula, sive juris principia, non ab antiquis fabulis. D iure obloleto. sed ab Imperialium constitutionum splendore acciperent, L nihil inutile, sed illud solum, quod in Ipsis rerum arguineinis obtineret, & adhuculum haberet addiscerentis. Ratio cur i ius antiquatum sabulas ap- ιδ. Cur oeciali mandato epara ha erint G. Cur I jubsicris su nomine componere M. Cur jura obsoleta rescare
V. Pos In unones absola ν quid fueris
actum Iis. Cur haec a nobis ultra textum adjecta I ry. Amma uata torum, est non potius ρω-ra inutilia in o tutionib- conti
aa. Unde factu . ω multa inusitara fuerim Iositurionibuου inserta eo An omnino sim inutilia λυ. Cur eorum notitia necessaria rarionsae
pellet, est ista: Quia qui ea legunt, quae I lun obtinebant, & nunc ab usu reiecta sunt, Iimiles videntur iis, qui in fabulas incide urunt, ut ait Theophilus hie. Aliam Rationem assisnat mesenb. quia antiqui JConsulti a prima oriti ne urbis , Se legibus Romuli dotari.
narti luris ordiehantur, in qua antiquitatis re petitione necesse suit multa sabulo la aspergere, ob vetustarum rerum ignorationem.
Alia Ratio 1 consectarum Institutionum habetur in textu, ut videlicet studiosi iuris principium & finem legalis disciplinae a voce Principali acciperent. Nam olim vix post quadriennium audebant legere Principum constitutumes ; sed Imp. Iustinianus in praefatione Pandectarum aliam methodum praeseripsit, & voluit, iit primo loco legerent Institutiones praesentes , quae furit compositae veluti exordium juris ; secundo loco Pandecias, qua sunt consectae ex responsa ut pluri
40쪽
misJConsuliorum e tertiὁ laeo Codicem,
qui itidem constat ex Imperatorum constituistionibus. Nam Imperatores constituerunt, quae deerant Iurisconsultis, ti declararunt, quae obscurὶ ab ipsis reddebantur. . Alia 1 Ratio habetur in c/. ideo sti, min. C. is vet. fur, much ut rudis animus Hidiosi,
praesumatur talis. - .e.semel is R. t is s. Quinam autem fuerint isti tres viri, quae ossicia gesserint, ad cognitionem iuris parum attinet scire , videatur Myn senta & Haip. hic. Antecessores t autem fuerunt appellati, vel 13. quod essent primates, reliquos aulicos antecedentes, vel quod in docendo iure juventuti simplicibus enutritus, facilius ad altioris pru- praeirent, Myns. n. t. . mesen b. u. 3. ubi tr
dentiae redigatur scientiam. 6. Ratio ' cur Institutiones ultimo loco sue rint factae, &tamen primo loco discendae, est ista di quia hoc fieri solet in elementariis & Isagogicis libellis, qui ex universo doctrinae compore extrahuntur, & velut breviarium, atq; epitome ex magna librorum multitudine con trahuntur. διηeub. b. n. . Percurramus nunc obiter textum,& unam alteramq; regulam eruamu S.
. Primo: imperator f volens edere Instituistiones, convocavit sapientes. Ratio: quia, ut infra videbimus, Institutiones habent vim constitutionum Imperialium e Princeps autem in jure constituendo, non meram animi sui sententiam, sed prudentum consilium se isqv i debet, Divi. V. in V. f. ae iuri par. L. ---uum. t. CHLL. & ut supra dictum, Iuris- periti semper circa latus Principis esse debent , iatur 'erat M. o. inpr.f. de ex tis tui. a. Secundo i convocavit plures. Ratior quia Duo oculi plus vident uno: sacilius invenitur, quod a pluribus quaerituri mola. ac 33. n. 3. Per plures veritas melius habetur:
s. Tertio i convocavit specialiter istos tres,
videt. Tribonianum, Jheophilum, &Dor theum. Rationem reddit ipse in textu : quia eorum omnium solertiam, & legum scientiam, At circa jussiones suas fidem jam ex multis rerum argumentis accepit. Rationem aliam reddit Salicetus in prefat. de novo Cod 6 . F. M. et . quia pro magnitudine rei gerendae sunt artifices eligendi. Ex quo deducuntur triaris. Primum: t quod magnis ti arduis negotiis etiam magni, idonei, & suffcientes viri adhi-hendi sint, per L. non d stinguem a. g. .F. ἀπ
ώου, 't. F. d. st n. st conor. Ioan . Hermam stam m. de servu. g. bb. . e. r. n. l. Et quod in omni actu explicando habilitas agentis requi
2I. hoe, ut quis f dicatur habilis, sive idoneuaminister, in eo requiratur solertia, scientia, &fides at . Tertium: quod ex praeterito praesuma
ἐκ V umpi. e. ex studiu. 3. eod. & quod is , qui semel fidelis repertus fuit, etiam in posterum dit, eosJConsultos, qui serum sequebantur, togatos, qui vero scholas, antecellares appellatos sui fleo. Quarto f mandavit specialiter, ut isti In- I iututiones componerent. Ratio: quia per se non potuissent tanquam homines privati. Privatis enim non subjacet ius publicum. L. I 'bticum 3L.MDLFῶνα & nemo potest condere legem, ni fi habeat potestatem publicam concessam ab Imperatore , cujus nomine leges sunt promulgandae, SchneideWimaia 9. um ex ν- ιν-. o. π1 f. Me yroarm. praeterea multa emendanda erant: atqui emendandi flexorrigendi iuris facultas soli Imperatori est
Quinto f jussit, ut sius nomine, sual auctoritate componerent. Ratio prima: quia actus in dubio praesumitur factus nomine proprio potius, quam alieno, Ioseph. Masi ard. vi Hob α
ν as. t. in hyesti e lit. R. Ratio secunda : ut auctoritatem legum haberent, quam non habue runt antiquorum JConsultorum Institutiones, proprio eorum nomine consectae ; atq; adeo, ut essent Caesareae, sive Imperiales. Ratio teristia r ut qloria in ipsum Imperatorem Iustinianum redundaret: nam qui facit per alium, perinde est, ac si faceret per seipsum , c. επι fac t. N. is R. L. in RSexto ljussit leges antiquatas, Ac jura obis soleta resecare, & usitata tantum inserere . Ratio : quia quae in usu non sunt, attendenda non sunt; turpe est enim, ut ait Catullus difficiles habere nugas, & stultus labor est ineptiarum, Mesemb. n. p. f. de vult e=ρε p. HAEF n adyr. ιt. de Leg. Α Ριιι vel ut Iustin. Imp. in L. am C. de ἀAt tiberi. tost. dicit: nos , qui verit tem colimus, ea tantum volumus in nostris
legibus esse, quae reipsa obtinent. Vide plura πὸ hoc pmpositum apud Joh. Herman. Stam.
ultimo loco obiter hie vorea si aliter notandum, quoniam de ordine Iibrorum dicere incepimus: post Institutiones s confectas, in denub reassumptum fuisse Codicem, ti in aliquibus locupletatum , in aliquibus vero cor rectum , de novo fuisse editum , & repetitae praelectionis dictum: eum nimirum ipsum , quem hodie in corpore juris , & in manibua habemus. Unde fit, ut subinde Imp. in Institutionibus se reserat ad aliquas constitutiones ditis, qua tamen in nostru codice non am