Commentarius ratioregularis in quatuor libros institutionum imperalium, quo omnium, non modò in singulis paragraphis, sed etiam versiculis traditorum, rationes redduntur, & in breves ut plurimùm regulas resolvuntur. Authore Casparo Manzio ..

발행: 1671년

분량: 640페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

81쪽

Lib. I. Titi 1. s. q. De Iure Nan Gent. & Civili.

Praetorum numerus, ut aliquando decem Aocto praetores in urbe jus dicerent,d. L. a. LII. in s Myns. h. mn me senb. m parat. de Q. Wara σιν. s.f. Ex quibus f pomponii verbis constat tria genera Praetorum suisse , nimirum urbanos, peregrinos, Ad provinciales, quorum erat incertus numerus, siqui dein prouinciarum

numerus incertus erat Prevot. loc. GLI a Notandum i Quarto: Historicos &J Cissde auctoritate & potestate Praetorum non . uniformiter scribere, idq; ea de causa , quia Praetores Romae in Omni politia suerunt Nyns Liris. i. e. tam in Democratia,quam in Aristocratia, & Monarchia , & uno tempore majorem potestatem habuertint, quam alio.

Nam sub Imperatoribus sub quibus adhue

Plaetores constituti leguntur, Smata. in texie. v. prator. ubi exemia aiarat.) non tantae sue

sunt auctoritatis, uti prius, quod etiam in aliis magistratibus accidit, ut nimirum potestas eOxum , qui ex sorina liberae Olim rei p. supererant, paulatim enervaretur, atq; diminueretur, Smata. Ise. t. v. Prauorem. UeseM. ιn Ρ- ι. iactu. v. quibus sane.

33 In hoe t plerio; conveniunt quod Praetor iuris dicundi causa constitutus, & quod aliquando apud eum magistratum tanta fuerit publici ti privati juris potestas, ut novum juscondere, & vetus abrogare ips liceret, unde ob honorem tanti magistatus, id quod ipse instituisset, ius honorarium fuerit appella

34 Ordinaria r autem potestas eorum ti officium versabatur circa iudicia, ita ut vel Praetor ipse causas cognosceret, praesertim gravioris momenti, vide quae scrips ad Thratis Use. Pratori . . nam inter privatos perraro iudicabat, iaras. Masrail. i. s. e. t. n. s.) vel iis cognoscendis alios jussices daret, mesenb.is parat. vi Q. Prestor. σιναργ. formulas actionum , iudicioruinq; postulantibus litigatoribus praescriberet: vel extra iudicium authoritatem suam permittendo, iubendo, vetando, aliove modo decernen

do interponerat, Coras Ioc tir. n. a. uno verbo

iustitiam administraret, item adiuvandi, seu-plendi, emendandi iuris civilis gratia edicta

Hia ita pro intellectu praesentis materiae nam insta lud loco de potestate & auctoritare Praetorum saepi is sermo redibit, 3e interim Schard. Prevoti Coras. & Myns Ioee. Διι. legi poterunt annotatis, sis AEMUR: disnt Pritorum edicta Respondetur: quod snt illa pars iuris,

quae a Praetoribus, vi potestatis illis tributae, secundum suam iurisdictionem, propter uti litatem publicam generaliter proponitur,vid. δε Ant. Pereri h. Ratici horum et edictorum redditur a ore iuri tibi ait: Praetores edicta proponebant, ut scirent cives, quod ius de quaqua re quisq: dicturus esset, seq; praemunirent. Clarius --senb. in parvi. n. r. f de intrede . ubi ait: δε- lent praetores inituri magistratum, nequiddare viderentur cuiusquam odio, aut gratiae, edicta generalia proponere , sine ullis personarum ac rerum circumstantiis, ut inde stiri posset, qua deinceps ratione de rebus suturis durante officio ius dicturi essent. Ratio 1 l autem ti causa, quare edicta tantum Plaetorum, de negotiis suturis, in principio magistratus generaliter proposita , fuerint pro jure habita, &non etiam cecreta , de rebus prae sentibus, colligi potest ex verbis mesen hecii modo allatis, stas natur a Theophilo taris: quia malistratus in iudicando & decernendo multis suspicionibus est obnoxius, utrum amicitiae aliquid tribuens, aut donis corruptus , aut odio incensus ita pronuncia seir Nais au tem suspicio in edicta non cadit,quia res ipsasti causas p cedebant, atq; in principio magisraiss , fine complexu rerum ti persona rum generaliter proponebantur: v. g. hoc modo: parentem, patronum, liberos ti parentes patroni, in jus sne permissu meo ne

ius , & alia id genus, quibus iuris civilis libri replentur. Plura enim edicta Praetoria in libris pandectarum habentur, quam ἡ reliquis omnibus simul civilis disciplinae partibus, ut bene notavit Schaia. in tim v. Hor. Hactenus de causa, nunc videamus de

essectu . Si itaq;

au IER As : quami auctoritatem habeant is Praemrum edicta 8 Respondet in i p. in textu nostro : quod Praetorum edicta non modicam obtineant iuris auctoritatem. Quas diceret: leges, plebiscita , Senatusconsulta ti Princium ψacita summam vim, atq; potestatem

ahent ; edicta autem Praetorum licet non tantam, vim tamen haben non exiguam. Ratio autem, i quare minorem auctoritatem ha- a, beant , est ista: quia edicta non conduntur

sufflagio totius populi, sed pro jurisdictionea solo Praetore proponuntur ; non igitur valent auctoritate populi, ut lex, vel constitutio Principis, cui populus ius suum tribuit

sed austoritate tantum magistratus, mesenb. Ratio alia: quia illarum 4. specie tum ti partium vis erat pe elua edictorum vero tantum annua. Ratio rationis r quia Praetorum imperium anno finiebatur . & qui Calendis Ianuariis inibat praeturam, exacto

82쪽

Lib. I. Tit. 1. II. De Iure Nati Gent.& Civili.

quoq; ectrum erant tantum annalia r qualis enim causa , talis effectus: vid. Harp. L. n. a. Ant. Perar. & mesen, . ubi n. o. ulterius mstendit, in quo minoris sint a uilaritatis praetoris remedia, quam reliqua .

eo Hodie eadem l vis & potestas est edictorum , quom reliquarum iuris scripti partium, ut scis . perpetua sint, & omnes ligent. Ratior quia iussu Imperatoris Iustiniani in pande-ctas relata sunt. E. valent in vim legis , non tamen jure edicti, sed iure constitutionis Iviastinianeae, qua pro lege haberi iubentur e-smb. h. n. s. Harp. n. a. Vel etiam ideo : quia Adrianus Imp. edicta Praetorum in unum congeri, & perpetua esse jussit .a I Dic Es : nunquid i jam olim lata . Cornelio lex est de edictis perpetuis : Ergo non primum perpetua sunt sacta authoritate imia peratoris. Respond. quod in principio Praetores edicta pro suo arbitratu pioposuerint, ex quibus illo anno praeturae suae ius dicerent. Sed cum Praetores maligni hoc negligerent,& pro libidine sua, & quaestu, nunc ex edictis suis, nunc contra suam edixissent, ius dict-rent , ideo Cornelius Tribunus plebis legem tulit, ut ex edictis perpetuis, aequaliter Omni-hus ius redderent. ti secundum edicta initi 5 magistralsis proposita ' ροια. hoc est, durante magistratu judicarent, potestate novandi, corrigendiq; sublatii. vide Hotomannum

sic ergo eveniebat, ut quo edicto Praetor superioris anni usus fuisset, eius successor non uteretur ,& edicta una cum magistratu anni spatio expirarent. Quia i autem incongruum videbatur, ut miles jura mutarentur, tipraetores ips edicta ambigua, times illos; interpretationibus obnoxia proponerent: idebne iuris dicendi ratio arbitraria Praetoribus semper esset, D pro eorum libidine lubinde mutabilis , postea diminuta Praetorum potesate constitutum est, ut edictum unu in componeretur, ex quo in posterum omnes Praetores perpetuo jus dicerent. Et quamvis unus ti alter edicta praetorum recta justaci; in unum congerere tentasset, tamen qui eorum autholitas non adeo nullii in apud ambitiosos Praetores valebat, & litiri ipsi ii er- secti existimabantur: ideo parvi aestimabantur. Tandem supervenit Salvius Iulianus, qui edictum perpetuum pulcherrimo Ordine composuit, atq; emendavit, ex quo D. Hadrianus approbante Senatu postea ius diei voluit, non annuum, velut ex annua praetoris iurisdictione , sed tanquam ex seste sua perpetuum, & immutabile, non admissa amisplius novorum edictorum promulgatione. vid. Ueseia. in paras. f. de olf Prasor. How

F. Goret iur. quia leges perpetuo in viridi sunt, & esse debent obiervantia. Quamvis i as autem edicta facta suerint pete tua: obiter tamen hac Notandum , quod naturam iuris praetorii, in pi aescriptione actionuin, & aliis

artibus retineant, quatenus constitutionius non sunt altei ata , senti. h. n. s. ct exas Harp. n. a. quemadmodum videbimus insβι ιιι. δε ρεγιι. oe temp. amon. ad mac. n. arier rob. seqq.

Ad Versic. Hoc etiam. SUMMARIA.

s . Cur pratarium vocetuν honoraianum ta4 -N hoc t Versic. tradit Imp. hoc ius, quod Praetores condiderunt, non soluin vocari praetorium, sed etiam jus honorarium:

Rationem reddit in textu : quia qui honores gerunt, id est,magistratus, auctoritatem huic iuri dederunt. Aliter Pomponius,d. I. Io quia ab honore Praetoris Menerat. In tantum enim apud Romanos crevit Praetoris auctoritas, ut quod ipse edixisset, ob ipsius honorem hono

rarium Vocaretu .

as Dicta et nunquid i plures saerunt magi-31. δε non Arater re farti emm Hii bona. ω o ma stratara gesserint stratus apud Romanos , & honores etiam Consules, Tribuni & 2Sdiles gerebantὶ Resp. verum id quidem est, ideoq; ius honorarium

tanquam nomen generale ad omnium magistratuum edicta pertinet: nihilominus tamen de praetorio - ἐξοχ . seu per excellentiam intelligi consuevit, Myns. h. n. st Harp. n.

ubi Rationem reddit: quia Praetor iuris civilis cultas dicitur, vel ideo potius , quia maior pars edictorum fuit praetoria, . majori autem&potiori fit denominatio.

Ad Versic. Proponebant. SUMMARIA.

83쪽

sa. Cuν aliqvi Curatis 3 16 QR aeter ' Praetores proponebant etiam L AEdiles Curules de quibusdam causis edicta, quae & ipsa pars, sive portio iuris honorarii censentur. g. p. h. l.

αν Quina in t autem suerint ..Ediles, id decla

sitisse ordines eorum , & genera, ab initio duos ex plebe constitutos fuisse, qui aedibus praeessent: in quibus omnia scita sua plebs deserebat, L f. ai. Hi AEdiles, quia duntaxat in aedibus sacris, hoc est, Cereris reposita custodiehant, inter minimos magistratus habe hantur. Quare adolescentibus serε ad hoe ossicium designatis . primus erat gradus ad majores honores, tesse Cic. dis tuis. L. a. o Ol-

His deinde duo alii ex numero patrum vel patriciorum additi sunt, qui Curules dicti su erunt, s. M. abiae qui sedentes solio eburneo, purpura, ti regiis insignibus fuerunt ornati, Prevot. Ioc eis. Schard. M time. Ossicium au-a8 tem l .Edilium consistebat in hoc: ut curarent urbem publicὸ, quemadmodum paters privatim curat familiam, Myns. h. praesertim quatenus ad annonam & proventum frugum , aliarumq; rerum cujusq; anni pertinebat . Debebant sacras privatasq; aedes procurare, totam urbem tueri, curam habere, ut cloacar, aquae ductus, ti quaevis alia publica aedificia aula, munda, & integra essent, ut viae publicae reficerentur, ti purgarentur e ludos pu-hlicos , & solennes instituere ti procurare, ioca cuilibet ordini in spectaculis, & in theatro assignare. Nam, ut bene notat Myns. h. n. a. veteres frequenter his utebantur partim ad laetitiam publicam, partim ad placanas dos deos. Erant adhuc i alii bEdiles, qui seu mento praeerant, o Iulio Caesare primum creati, & a Cerere Cereales, i. a. s. capra, sa. v. deis ende, . is orig. 1ών. nominati; hi debebant curam habere frumenti, L annonae , Omnemq; curare rem humentariam, ne penuria in urbem, Zasius ad dct. L. a. s. drinde Corneliis Syleu,

34 TN hoc' versic : tradit Imp. quod Edicta

AEdilιum Curulium snt pars, sive portio in iuris sonorarii. Ratio t quia ius honorarium illud vocatur, quod descendit ab iis, qui singulares honores & magistratus gerunt: atu. αν de quibusdam tantum causis e

ID. F. n. s. F. de orietina juria. item ne qua fraus fieret circa emptiones ti venditiones, circa mensuras, pondera L sinitia alia. Fuerunt etiam AEdiles in municipiis, de quibus egi in Issiab tit A ex sariamb- Tutorum θ. I. cares M. Ita ad extremum t sex AEdiles in urbe sue- 3 cirunt, i. a. s. s. β. de org. 1uri inter eos AEdiles Curules edicta proponebant, ex quibus unum praecipuὸ in iure nostro reperitur, quod de venditionibus vitiosorum animalium , &mancipiorum est propositu in , vide tot tu. g

Ex his t primo patet Ratio, quare hi ma- 3 Isistratus fuerint AEdiles vocati; quia primi, qui hoc nomen & ossicium gesserunt, curam

aedium habuerunt .

Ratio t deinde, cur aliqui, qui iuri dicen- 3 ado praeerant Curules snt vocati, varia I Doctoribus assignatur e quidam ideo se dictosi utant, quod solio eburneo, vel se illi consua ari uterentur: vel quod jus dicendo sellis curulibus insderent, in curru quippe sella erat,

supra quam consdebant, quae ob eam causam curulis appellabatur: vel quod curru veherentur, Matth. Steph. e. v. n. . PrevOl. loe. cit. an s. e. D. vide Harp. s. n. s. Schard. m lexae. v. adles erascemib.

antiam ea sis edicta proposuiste, est haec: quia limitata causa limitatum producit effectum acum itaq; non habuerint universalem jurisdictionem , sed de annona tantum, contractibus, locis ti itineribus publicis, Ic. quarum rerum cura ad AEdiles .ectabat, mesenb Am

ideo etiam edicta de venditionibus potissimum, de seris besti is in via publica continendis, tisimilibus aliis proposuerunt. Harp. h. v. o. quemadmodum scimus, quod AEdiles caverint, ne venditor emptori ignoranti rem morbosam vitiosam νε venderet, quods fieret, aedilitio edicto emptori succurrebatur. hocq; nomine proposita si int duo iudicia redhibitionis stil. & quanti minoris, vid. Myns. h. n. Io. Harp. n. s. vide quae scripsimus is praum. n. y. seqq. insia invis. Amys. ων jus honor oram Sole M pν ranum 3

π. An edicta AEditam rem a qtiistisdampa juris praeroris morem arὶ Si non tantum Praetores, sed etiam Miles urules honores gerebant. E. MRatio autem , quare 1 dicatur pars iuris ashonorarii, ti non praetorii, est haec: quia ex illius magistrat da iurisdictione venit, qui

Praetor

Lib. I. Tit. x. S. 7. DeIure Nat. Gent. & Civili.

Ad Versic. Quod Sc ipsum.

SUMMARIA.

84쪽

Lib. I. Titi L. s. g. De Iure Nat. Gent. & Civili. 13

36 praetor non est, Wesenb. b. Ratio f quare & edicta aedilitia honorarii iuris para sint, non jus honorarium vocetur etiam praetorium , est mirum, quod impropriὸ, ἐν πλώει&latida cum tamen non . solo praetore, ted etiam ab nonnihil loquendo, juris praetorii pars , qui- aedilibus destendat, est: quia a potiori fit de- busdam appellentur, vid. Myns. mesen, ct

nominatio. plurima enim sunt edicta praeto- Harp. h. &quae nos scripsimus add. d. g. naso rum, paucissima aedilium curulium , Iul. Pac. ria. n. s. ins de Avis stipulati ubi notavimus, ad g. ρκ raria sns da d vis stipul. Cum itaq; ho- aedilitia edicta iuri praetorio melius accenseri,

3 rarium t jus etiam praetorium appelletur, & annumerari, quam juris praetorii cis .

Ad 6. Responsa. 8. SUMMARIA.

3. eos δ' orago res Vorum l . Causea or occasio L. N. ω. σ n. s. r. , N hoc s.' declaratur sexta & ultima species juris Romani scripti, quae sunt Responsast. prudentum. Si itaq; Quaeras:quid sint i Responsa prudentum Resp. Imp. quod sint sententiae & opiniones eorum,quibus permissum erat de iure respondere. i. e. ICtorum. Nam antiquitus constitutum erat, ut essent, qui jura publicδ interpretarentur. Imo antiquis prudentibus sacratissimi principes auctoritatem conscribendarum, interpretandarumq;

legum praebuerunt, L ι. f. IMems, . . C. vivet.

3. Causa t autem & origo hujus interpretationis resertur . Pomp. J C. Lu L. a. f.3.-s I. f. is org. iuri talis. Cum populus Romanus

c post exactos Reges in libera adhuc repub.

aliquamdiu incerto inagis jure , 8c consuetudine aleretur, quam per latam legem, postea ne diutius hoc fieret, placuit publica auctoritate decem constitui viros, per quos peteren-4. turs leges a Graecis civitatibus, & civitas Romana sundaretur, quas in I o. tabulas eboreas postea aeneas Gothos. 1 LP perscriptasotulerunt. Qui cum animadverterent, ali-uid deesse illis legibus, alias duas ad eas-em tabulas adiecerunt, & ita ex accidenti appellatae sunt leges II. tabularum. His legibus latis coepit, ut naturaliter fieri solet, in-κνpretatio prudentum desiderari. Verum

quia Pomponius J C. ut supra quoqr indicatum suit, in historia saepe lapsus est, ideo alii rem aliter, & quidem hoc modo enarrant. . Cum plebs f quotidianis seditionibus insurgeret, divina & humana omnia misceret, placuit, ne quis invidiae lacus esset, externa leges in urbem inducere. Propterea missi suerunt in Graeciam, & praecipuὸ Athenas tres legati, qui inclytas Solonis leges scriptas re- serrent, iuraci; ti mores aliarum civitatum perdiscerent, Hi fuere Spurius Posthumilis, tablius Sulpitius . & Aulus Manlius. vid.

tertium reversi fuerunt, legesq; scriptas retulerunt. Quibus allatis decem viri constituti,& prioribus tribus septem alii Ap. Claudius, si amunam rimitus internetari fuerint leges

Τ. Genucius, P. Sestius, L. Veturius, C. Iulius, P. Curiatius. T. Romilius adjuncti sunt, ut ex eisdem graecis legibus, patrisq; z-uetudinibus Romanas leges conderent, scriberent, & publicarent. Quod sic praestiterunt, ut leges omnes in compendium contra ctas , decem tabulis comprehenderent, quas populo ad concionem advocato in Comitiis centuriatis postea proposuerunt. Cum autem animadverterent, aliquid deesse istis primis legibua, sequenti anno alias duas eisdem

tabulis adiecerunt, unde numerus, & nomen legis I a. tab. prodiit, c. a. iusi. r. vide Lasium a.d L. a. f. exactis. μαν σιφ. Ple voti δε--rst. Rom c. I . Hotom. in indue tu. mman. v. Decem=ratis. Sed cum s mirifica eas impli- is

caret obscuritas , multi ingenio & doctrina praestantes viri ad eas populo interpretandasse contulerunt. Unde primitus coeperunt Iurisprudentex leges II .iab. interpretari. Matth. Stephani. e. I . de 1- art. n. tr. Sub horum

prudentum numero suit Scipio Nasica, Lucius Crassus, Quintus Mutius, Servius Sulpitius, Gallus A uilius, Trebatius, At nonnulli alii, Myns. h. n. a. Atq; hi leges interpretabantur permissu populi, absq; tamen auctoritate aliqua speciali, mesenn. .. n. a. neque ita, ut publie e legerent ti profiterentur, sed in latenti quodammodo ius civile retinentes consultoribus potius vacabant, quam discere volentibus se praestabant, L L. a. s. Ex omnibus t autem , qui scientiam nacti , ante Tyberium Coruncanium publicὶ proseia sum neminem traditur , d. g. n. quem dein ceps alii, ingenio, eruditione, multarum rerum usu praestantes viri subinde secuti, ad id fastigii & auctoritatis Iuris prudentiam CV Xerunt, ut non privat 1 amplius, sed publica authoritate responderi si coeptum , vid.

Matth. Steph. c. ιδ. n. s. quemadmodum mox videbimuT .

sitam non ruit tanta aethdritas Iuriseonsultorum e tempore. ut leges scirent, aut leges iam latas abroga rent, vel emendarent. std te si adebant da iure, id est. imeryr abantur ius civile, edicta, leges, ec respondeb ni

85쪽

s Lib. I. Tit. 1. s. 8. De Iure Nat. Gent. 8c Civili.

planimq; ex Lao enti ulli, si q4id inciderat, de quci dubiis quia volebat eontractum eelebrare, utebatur e n io libiabatur. quid iuris esset. achbastut Jurisconsisti. Munua inconsulti in contractu ineundo, quibus cautioni, eo tum vel labra ur in respondendo de his, quae iam eveneis scribendis maximὸ deditus erat Gallus . Duatenus sa - 4rant, & ca endo de his , quae nondum evenerant, v. g. s cmiam ti Ga ,st δε ιιινώ ct 3U.--. a

ε. a Udivimus, i quam nam habuerint auctoritatem Jurisperiti in statu politiae, o Democraticae & Aristocraticae , antequam Iulius Caesar Romanam occuparet dominationam, & resb. Romana per ipsum in Monarchiam retrusa esset: nunc videamus, quam auctoritatem habuerint sub Monarchia& imperatoribus Iustinianus in textu nostro refert, iis, qui JCti appellabantur, postea a Caesare ius relpondendi datum suisse, atq; eam auctoritatem tributam, ut judici recedere a responsis eorum non liceret. Nam ut obiter sciamus, ante tempora Augusti Caesaris non habuerunt ICti facultatem publicε de iure respondendi, itaq: in libera rep. responsa prudenttim iudicem non obligabant, nisi quatenus justa & sequenda videbantur , aut quatenus usu pro jure essent recepta, -- s. scub. h. v. o. Primus t autem D. Augustus y. urnam I '. tribuerint facultatem Rablue resondori P erro. Σua et constituit, ut ex auctoritate ejus publice re

quem secutus Tiberius ti alii, qui variis Jurisperitis, d. f. ult. nominatis, permiserunt ex auctoritate Principis quasi cum approbatione , D veluti illius suffragio , ac subscriptione responsa dare. Ratio i habetur, d. v. Iout major iuris auctoritas haberetur. Ratio alia in b. s. sbiae quia jura constare non possunt, nisi sit aliquis J Cius, per quem possint quotidie in melius produci. Rationem te tiam superaddit Harp. 3o g. constat. I. u. I .s P. h. T. ubi ait: quia Principes ex necessitate inis digebant Contiliariis unus enim omnibus ne sotiis non lassiciebM ideo adhibebant prudentes , quorum consilio uterentur, & regna sua administrarent, indeq; nata fuit responsa

Ad Versic. Quorum omnium. SUMMARIA.

niones.

a . Nun uid6πι est interpretari legem, cu-jines conauer I H Uaeritur in hoc Versc. quaenam i sue - rit vis D auctoritas responsorum , MI Consultis datorum ad hoe Resp. Iustin Tin p. quod eorum omnium sententiae &opiniones eam auctoritatem tenuerint, ut judici recedere . responsis eorum non liceret.

Adeoq; erant quaedam praejudicia , . Iudicibus in iudicando sequenda. Ratio: quia per-Ia inde terat, atq; si Imp. ipsi sic iudicassent definii sient, potest enim quis per alium sacere, quod potest sacere per seipsum, parumq; interest, an quis per se faciat, an per alium sub iussu. Quamvis enim isti JConsulti sue vim homines privati, tamen non ex se aliquis censendus, sed ex persona , quam sustinet, Mauctoritate, quam sibi tributam habet. Si e

rem interpretanda legis. N. Nunquid etiam antiquorum Iciorum reis

stoma pro Iure halentum λao. NunquId etiam hodis opinio communistro jure habearar staI. An Iudex possis, vel debeas sequi communem opinionem 3aa. Cur ab ea possit recedere

am dis faciat interpretiata Professisum in

itaq; Iconsulti quoq; iura poterant condere, scit. per interpretationem Sed quia Imp. in textu nostro bis distinguit i sententias 4: opiniones I Consultarum, obiter hic QuAERi potest: an ergo sit differentia inter illas i Ad hoc Resp. omnino, si propriε velimus loqui, nam quando ICe decisive respondet, tunc vocatur sententia, quando dubitati-vε, opinio; est itaq; sententia certa,opinio incerta. Ratio prioris: quia sicuti in judici is prima pars est cognitio causae, altera definitio, seu lententia, eaq; seinper certa : sic in responsis JCtorum prior pars est consultatio, inquisitio & examinatio causae , seu quaestionis Propositae , tanquam coanitio, altera responsumi

86쪽

Lib I. Th. 1. I. s. De Iure Mat. Gera. & Civili. si

sum, veluti ferirentia definitiva. Sed quia subinde se non omnino resoluunt, sed id, quod sibi videtur probabile, dubitanter indicant prudentis enim est, in rebus valde ambiguis suum iudicium, & asseverationem suspendere & rationes judici adducere conantur , si non neeessarias, saltem probabiles: ideo tunc tale judicium non sententia firma, indubitata, L certa, sed opinio dicitur, uidemesenb. s. n. a. Alterum dubium &34 QuasTIo est: cum et Imp. in textu nostio dicat, omnium Jctorum sententias & opiniones eam auctoritatem tenuisse, an hoc fit intelligendum distributivε, ita ut eujusq; ICti olim tanta auctoritas suerit, an vero collacti, ut omnium simul l Myns. h. n. apost Sa lomonium putat, non eam cujusq; JCti fuisse auctoritatem, ut ab eius responso non liceret recedere, sed omnium simul, id est, ab eo, as quod omnes probassent. Rationem 1 affert talem: quia alioquin verbum omniam si ustra fuisset postum post dictionem γανωm deinde cuia Imp. intextu dicit, ab eorum ν stans intellige uno & consormi oti non restansi additq;: sicut una dicitur sententia , inquam Omnes consentiunt: ita unum responsum dici, in quod plures respondendo consentiunt. 6 Quid si tergo plures consensssent, pauciore, disens sent, nunquid maior pars con cludebat , & responsum vim legis obtinebat Myns. n. p. putat, quod non: quia pro forma

constitutum erati ut omnes consentirent .

gem , cujus est condere, e. inter alia . I. ext. ausent. exeamm. & si quid in legibus latum soriasis obscurius fuerit, oportet id ab Imperatoria interpretatione patefieri, L. p. C. M LL. est Lin. f. r. C. eia. ubi dicitur: s leges condere soli imperatori concessum est, & leges interpretari solum dignum imperio esse oportet. Sie jam supra audivimus, quod in dubiis juris ad Principem sit recurrendum. Ergo solus Princeps habet potestatem iuris interpretandi, & interpretando condendi. L. a s. Me

Resp. distingue tempora,& concordabis scri- 8 pturas. Hodie haee i obtinent, postquam Imp. Iustinianua hanc facultatem respondenis SICtis ademit, MPs. s. ins aliud erat tem pore Augusi L Tiberii. Nam scut in lib. ra rep. ita quoq; hodie Ctorum dicta &responta non liint necessana, sed tantum pro- habilia, Myns. h. n. s. Harp. n. s. unde dicitur: auctoritates Doctorum non necessitant ad decisonem causarum, sed tantum praesumptionem faciunt, quatenus bona ratione moventur : tantumq; credendum Doctoribus, quantum probant, non quatenus nihil, aut malEprobant, ti allegant, Wesenb. h. n. Harp. n. μ vid. Schneid. in proam. In M. O α ιa. an pr. In . de amon. Harp. ad priris. da A. qua ex quas - αι. . elata. n. f. c. vives. uri rauci. Bε-nechen dors H R. I. a. mem. .. p. a I. I. D. ct

sqq. n. a. ct sieqq.f. N. f seqq. Dic ps Srcu NDo : imo i vero etiam anti- is quorum Ictoruna responsa, qui in libera rep. adhuc vivebant, pro jure habentur, quemadmodum videmus Pandecta a magna ex parte ex talibus responsis suisse conflatas. Ad hoc Respond. responsa prudentum , quae nunc in Pandectas relata sunt, vim legis hiabere, non ex sese , sed ex iugis constitutione , adeoq; maiorem vim habere, qu molim, idq; ex autoritate Imp. Theodosi, qui in L. M. C. Theodos iu respons prud. ιλ L tu. . . aliquibus vim legis tribuit, Si postea etiam imp. Justinianus, postquam in corpus iuris redegit, pro constitutionis generalis jure esse, ti valere voluit, mesenb. s. n. r. Os. Nam in L. ι. 6.sed

ne . s. C. de vet. 1ών. enaci. ita statuit: ut omnes

qui relati suerint in hunc Codicem di est rum) piudentissimi viri, habeant auctoritatem , tanquam si eorum studia ex principali-hus constitutionibus prosecta , & nosti 5 di viano fuerint ore profusa ; additq; Rationem romnia nostra facimus, quibus au litatem

nostram accommodamus. vid. Harp. n. s.

Dic Es GRrio , imo i vero etiam hodie a oopinio communis tam in judicando, quam in consulendo sequenda, arg. L. aevi, /7. m prist dis iuri patra Mas. - . L. qui piar/s, i in f ff. Δ

non minor est auctoritas I Ctorum, quam suerit olim. Ad hoc Respond. licet magna sit au4ctoritas opinionis communis, tamen non est tanta, quanta fuit olim; ita ut praecis 3 judex eam teneatur sequi, neq; sententia contra communem opinionem lata h3e ipΑ5 est nulla, sed ips3 iure valet, vide notata infra hue. .

quidem iudex sacit, qui opiniones Doctorum, praesertim eommunes, & rationi consonas sequitur, Myns. h.n.f. quia per Plures veritas melius habetur, & facilius invenitur,

ruod a pluribus quaeritur: nihilominus iustis

e causs, v. g. s viderit vel salsam esse , vel evidentibus rationibus subuerti posse , sias

scrupulo eam derelinquet, & minus communem sequetur, Gail. Ioe. eis. n. s. mesenb. h. n. s. Harp. n. r. Ratio est: quias Non atten- Iadendum, quis aut quot dicant, sed quid & qua

ratione dicatur, ponderandum: Non vis, nee numerus , semper bona causa triumphete Amicus Plato, amicus Socrates, sed magis amica veritas. Hinc ipse Iustin. Imp. in L. I. g. sed net, C. is uti. jur. enue. compilatoribus mandavit, ut non ex multitudine auctorum,

quod melius ti aequius si, iudicent, cum pos-Lit unius forsan , R deterioris sententia, multos & maiores in aliqua parte superare. Videci communi opinione intearum tractatum

87쪽

3c Lib. l. Tit. 1. g. m De Jure Nat. Gent. & Civili.

Antonii Maria contii cottonesis, ubi ad lon- n. . is M. F. Δ LL. ut sit authentica , ge publi-pum ostendi quamam opinio communis ha- cae legis vigorem inter universos haheatrbenda, an At quando sequenda .. Nam alias etiam iudices in iudiciis interprea 3 Dic Es Qv RTO : l si interpretatio le- tandi iuris potestatein habent: quae interpre-pum hodie ad imp. solum ectat, quid Ergo latio inter litigatores valet, ut sententia , Icit interpretatio professorum in scholis i me senb. n. F. ALL. 8c Prose fores in sch Respondeo : solus Imp. potestatem legis in- Iis , non ad necessitatem inducendam, sed adterpretandy habet hoc sensu , ut omnes in- probabilitatem , ita ut is, qui duorum classiaterpretatio ea teneat, & de iure aperto decer- corum auctorum sententiam pro se habet, dinat, ut ista interpretatio si rata , & apud catur habere causam probabilem , Harp. s. omnes indubitata, L.II. L C. ΔLL. mesenb. n. IL

Ad g. sine scripto. 9.SUMMARIAE

L Ratio ordisis o eontinuatis. a. Auid consuetudo Py. Ratio consue udinis qua . Auid requiratur ad hoc us consuetudo valeat P Requisitum ρηιmum.

s. Cur debeat es rationabilis ρε. uae ricatur rationabilis e . am isse contra bonos mores L diuid si non ad bonum sinem tendas' p. I ui contra jin naturale vel divinum' Io. Requisitum secundum, frequentia actia.

M. Cur ea requetratur P

. -- Actenus ' de juris scripti sex speciebus, nunc de jure non scripto, sive consuetu-

dine. Nam ut m g. . hujin rati vidimus, omnes populi aut legibus, aut moribus, sive consuetudinibus reguntur, L. omnes populι, Τῶδ. ct J. Quam; is autem Imp. consuetudinem non definiat, tamen ex verbis ejus laia

a. lis definitio , vel saltem ' descriptio deducitur : quod videt. Consuetudo sit ius moribus

diuturnis, tacito utentium consensu compro j. batis , introductum , Harp. h. n. r. Ratio lcon suetudinis est ista: quia non possimi omnes articuli legibus, aut Senauasconsultis comprehendi : ideo in causis decidendis, ubi non reperitur lex scripta, vel reperitur quidem, sed non est in usu , tunc observari debet id, quod usus approbavit, Myns. b. n. . Rationem similem ex Cic. adducit Harp. I. μου. n. .

Cum omnia scripto & I iferis comprehendi nequeant , mores ferendi sunt, ti moribus, seu iuri non scripto quaedam relinquenda. Unde& in jure nostro frequenter deficiente iure

scripto ad mores recurritur, L. to. L M. L. V.

F. is M. L. M. f. . ubi Iulianus IC. de qui-Dus causis, ait, scriptis legibus non utimur, id custodiri oportet, quod moribus ti consue-4. tudine inductum est. Ad hoc autem , ut consuetudo valaat, Dd. nostri tria praecipuὶ requirunt, quae omnia sese ex definitione de- s. duci possunt. Nami primo consuetudo debet esse rationabilis ae sera. Ratio: quia consuetudo est ius, 3e legem imitatur. Sicut ergo lex nulla sine ratione constituitur; ra. tauor actus requirantur ρ I. Unus an'cur non susciat 'Io. Duo an or cursus iam PG. Cur non secundum Harpre tumero. Cur aristrio se uis commutam e

V. An debeam esse jussietatis ρεδ. Cur extrajudiciatissus iam ery. Requi tum tertium, Huturnitas temporis.

ast. Ratio.

a . ut uanto tempore praesicribazur consua. tudo'aa. Cur justas arbitrio relinquam Pita nec consuetudo, quae legem imitatur. Ra tio alia habetur in L. n. f. a LL. ubi dicitur: quod enim non ratione introductum , sed e rom primum . deinde consuetudine obtentum est, in aliis similibus non obtinet, Matti .

Steph. de art.jur. c. rae. n. 6. Ex quo a contrari

infertur: si consuetudo rectae rationi, regulis Iustitiae, & aequitati naturali repugnet, quod non consuetudo, sed corruptela potius dicenda sit, Μyns. h. n. .. Harp. n. s. Schneide in. b. u. . Matti . Stephani Qu. n. .

In quo autem l consistat rationabilitas, α&quae consuenido dicatur rationabilis, DO-ctores nostri non conveniunt. Pleriq; arbitrio judicis diiudicandum ti examinandum

qui videbit, utrum versetur qirca res hone itas, & possibiles, & an non sit contra honos mores. Ratio: quia sicuti lex scripta, ita &Consuetudo, quae pro lege habetur, debet elis sancta , honesta, possibilis , & rei p. utilis.

Schneide in h. m. o. Ratio alia : quia tur

pium & impossibilium nulla est obligatio , ac

proinde non jus ullum, vel consuetudo, -- senta rar parat. d. mst. S. mar. Matth. Steph. sec. m. n. F. L. f s.f. de condis. Instis. Quae contra bonos mores fiunt, nec sacere nos posse credendum est. Rei non bonae consuetudo

pessima est, mesenb. inparis De. cit. Deinde attendet, an sinis consuetudinis bonus sit, vel malus,

88쪽

Lib. I. Tit. 1. s. s. De Iure Nat. Genti & Civili. 1

malus , schneid. ω. eis. ut iam ad salutem rei p. tendat, & utrum non ultimo fini, i. e. aetemae selieitati repugnet, sylvest.. Uua --.ma. v. ea uel Mia. Finis enim designat, qualis res censenda st, Gail. a. obf. s. n ν Cuius finis bonus est, ipsum bonum est, Gaia. Lias io.. s. Cujus finis malus est, ipsum malum. s. Drexe l. Δ ref . insent. ιι. I c. a. similiter tattendat iudex, utriuem non tendat contra jus divinum , L naturale. Nam s penitus recedat a natura, ge cum illa quas ex professo pugnet, tunc irrationabilis est, Ad iniqua, Myns. n. .. ac proinde non valet. Ratio est : quia

consuetudo non valet, nis si praescripta , ut paulo post dicetur : atqui juri divino At natu iarali nim ulla, quamvis longissima usurpationetae tibi potest, Wesenb. in paras. .cit. Etaec de prirno requisio. IO Secundo i requiritur ad consuetudinem frequentia , sue usus certorum actuum , ut stil. id quod dicitur consuetum, saepius fuerit practicatum, At usitatum. Idq; colligit --

bo morib o. ut non semeli sed moribus, adeoq; saepius 8e frequentius eodem modo quid ob-II servaturn sit. Ratio 1 est: quia ad inducendam consuetudinem necessaria est tacita quaedam approbatio populi, 8c consensus: texti

actuum frequentia , usu ge moribus collisitur consensus populi. Matth stephani n. r. Ia Quot autem l actus sint necessarii. ad inducendam consuetudinem , nostri Dd i iterum non conveniunt. Aliqui putant, unum insignem actum sufficere , idq; propterea : quia actus requiruntur propter consensum populi inde deducendum: atqui ex uno valde insigei,& notorio actu, aequὸ deduci potest popu- a 3 ii consensua. E. De. Sed hanc opinionem limprobat Ityns Schneid. n. s. per Ra tionem: quia consensus populi debet apparere in debita forma : atqui ius pluralitatem flesequentiam actuum pro serma requirit, L. I.

Nam ex eo consuetudo appellatur, quod sit communis agitefactio, seu aliquorum actuum reiteratio. Quasi communis assuetudo, per μ

a. U.M. n. o. Ratio alia: quia in uno actu sor-tὸ populus per errorem aut ignorantiam, vel causa vitandi scandali non contradixit, ve- iam quando plures actus concurrunt, tune verisimilius est, populum voluisse talem in posterum esse consuetudinem, Schneid. d. n. s. 4 Stelahus in paras. n. v. g. vi LL Als f volunt, duos ad minimum actus requiri, idque propterea: quia iura frequentiam actuum requirunt, I in frequentatio autem verificatur in duabus vicibus Maseardus tris more orando te duos actua lassicere. Bariolus in ius. L. δε- . in sesia tis. .. n. s adeo sint notorii ,ut νeris liter transerint in nostiam maioris partis populi, schneidewin. αε. Raso quia

Pluralis locutio duorum numero contenta est. vid. inesenb. ιη μγ ι. n. ν. Is de LL. Gail. a. obsyr. n. p. Matth. Steph. ω. οι. n. o. Sed Haria precht n. mi negat s duos saltem actus consuetudinem facere , per Rationem: quia utc suetudo subsistat, frequenti vis, eam conrabora tam esse oportet, L. δ C u μν. eonsaeel. iam C. vi adb. privas. Et quod semel, his vel ter factum est, frequenter factum esse dici non pol

pleriq; tDd. arbitrio judicis committunt, Io

ct aa textum nostr-,n. . . qui ex qualitate actuum arbitretur, utrum in notitiam populi pervenerint, nec ne, Schneidew. 1k n. s. Malcar

tradit; quod consuetudinem inducat tacitus consensus populi. Proinde tot actus Ae ita no torii requiruntur, ut ex iisdem tacitus populi consentus colligatur, Gail. Ioccis. Ste inhusus .eιε. prout autem ii illusties magis . aut minus fuerunt, eo facilius quoq; aut dissicilius consuetudinem constituunt, ut de his nulla certa regula dari Dossit, sed arbitrio boni viii

committendum tit, Bach v. ad uissenses. n. D. v. nec tu . videt Marth. stephani De. cir. n. s. Menoch. da ambit. 1 ια ιρο st. l. a. cem. I. eas M.

Harp. n D ubi Rationem reddit r quia quoties aliquid iure non satis reperitur dennitum, recurritur ad iudicantis arbitrium t cum E. in iure nostro expressiim non sit, quot actus ad inducendam consuetudinem necessarii sint, iudicis arbitrio id erit committendum.

Sed utrum t isti actus debeant esse judi- I ei ales, Ae in contradictorio judicio obtenti, an vero lassiciant extraiudiciales t alia quaestio est: Ρleri': existimant, bonum quidem esse, si actu, iugi diales haberi possint, per textum

expressiam in L eum dele bis. nihilominu a lassicere etiam extrajudiciales. Gail. a. ias.

tionem : quia i consuetudo ex tacito populi is consensu vim atq; robur suum accipit e sedeonsensus iste aequ3 potest haberi ex actibus extrajudicialibus, atq; ex iudicialibus, cum satis notorii esse possim t. E. δα. Vide duas

alias Rationes apud Pere r. h. Recth tamen notat Bacto v. urieu. facilius consuetudinem

constitui si contradictorio iudicio fuerint conis

firmati . au. L. nam Imperator, st. uir rerum ster

portio fimi ιιιν ivia,eararaem . f. d. LL. Atq; haec de secundo requisto, videlicet de actibus, aclinducendam consuetudinem necessariis , de quibus vide plura apud Petrum Sasa Zar,dessa

Tertio i ad consuetudinem requirἱtur diu- Istumitas temporis, ut scir. . primo consuetudinis actu, qui haberi δt probari potest, multum temporis suerit elapsum , ic j; colligituq

st is Lia adeoq; ut consuetudo sit inveterata. conti.

89쪽

18 Lib. I. Tit. h. s. s. De Iure Nat. Gent. & Civili.

ao continuata, flepraescripta. Ratio test: quia terminatum , iudicis i arbitrio relinquendum Iaex cursu temporis, fle frequentia actuum in- esse putat, qui pm rei qualitate , & negotio

ducitur tacitus consensus populi, ex quo Ori- rum varietate prudenter aesti inet, nutritantur consuetudo , Schneid. h. n. r. vim temporis emuxerit, ut abundὸ virium et i Quanto autem 1 temporis spatio praescri- consuetudo habeat; adde Anton. Pere Z, ubibatur consuetudo, non huc, sed ad materiam hanc Rationem . Milit i quod consuetudo praescriptionum pertinet, vide interim Schnei- sit sacti: quae autem iacti sunt, ea arbitrio de . Mi. mesendi in pari s. loc. cu Menoch. iudicis relinquuntur. Afferunt quidem Dd. is inrit. μείαν t. m. . . a. f. a. ct . Gail. quaedam adhuc alia consuetudinis requisi--λει st. ubi varias opiniones referunt. Sed ta, sed pro nostro instituto haec nobis suffice Harp. n. s. illud totum,utpote nulla lege de- re possunt

Ad Versici Nam diuturni. SUMMARIA

tur inter res legum Par. Cur populin tacise jus possis ιondere, se EX praecedentibus intelleximus , quod

causa consuetudinis sit tacitus populi consensus, nunc videamus de esse tu.

statem, quemq; eisectum habeat consuetudo Respondet Imp. in textu nostro, quod diuturis ni inores consensu utentium compmbari, sive , quod idem est, consuetudo legem imite- ει tur. Ratio est: quia Taciti, & f expressi regulariter par est virtus , sicut igitur populus expressὶ legem constituit: ita tacit E consuetudinem inducit, vid. LMO ,si. v. tacita cινι-um e ventis, s astu. Quid enim interest, inquit Ulpian. in L. is qui bin. a. f. da Lia suffragio populus voluntatem suam declaret,an rebus ipsis & factis, Myn nr Dq. de ef. in . Nam etiam si 15 datur voluntas intelligi, & non min is verbis, quam factis aliquis suam voluntatem declarat , L. pro herede ao. fis acquirias vel omiti. hared. Ex quot sequitur : quod omnes loci illius, in quo viget, incolas ad sui obser vantiam obliget ia Hinc illae regulae r Consuetudo pro lege habetur , L. 32. f. vi LL.

est, quantum Princeps, Myns cem. o. OU. a . Sed contra

V. p. constar.f. comm. γε ad. sest. n. p. f. ras de s L. Gail. L si . D. & Consuetudo dicitur esse interpres Iesum , L. si de interpretatione. V.F. Δ LL. v. e. eum δυλω. R ext. dae Coresuetud. E. mal ε dicitur in textu,quod imitetur legem. Resp. imo vero etiam interpretando & dero. gando legem imitatur. Nam etiam in legibus ita comparatum est, ut posterior deroget priori, L.ffs de constit. Princip. L./.F. ad L. Aqui. m. L. at f. de L L. Ergo non est mirum,

ap. Δ mota consuetua dicatur jus non scripsum, eam samen saepe reduviaro sera raram.ri: L lex posterior consuetudini anteriori. vid. Harp. o. n. u. Deinde scut lex una per aliam explicatur, distinguitur, & limitatur,aul. L scaenaum. is ιν - arti . cu. ita quoque lex per consuetudinem explicatur, ut inertibdicatur tisus omnium optimus rerum magiasser,&Consuetudo optima interpres legum. Dic Es SECuNDor contra i rationem al- a

sesaiam: postquam populus lege Regia omne

jus situm in Imperatorem transtulit, non potest amplius condere legem. E. neq; inducem consuetudinem e ne tacitum plus operetur, quam repressum. Resp. multa tacith seri permittuntur, quae expressὲ prohibentur rL. a. g.sed quia. C. de urej.rop. eatimn. Expressὸ

non potest ideo: quia post Renunciationem &abdicationem, quicquid fit, quod officio vel ,

juri, cui renunciatum est, cohaeret. non subsistit. tot. tit. da redi I. ab v. gus re m. Disco'

Tacitὶ autem permittitur,quia Consuetudinis auctor incertus est, saepe autem Ratione incertitudinis permittitur, quod ali Is non permitteretur. L. si ea lege. o. C. da Uur. Sicharae L. sta. n. . Q δε m4s restam. Aliter responderi potest, consuetudinem valere ex tacita vo-hmtate Principis, consuetudinem rationabilem tolerantis et & ne quidem leges 1 Princi- .pe flatas, fle pmmulgatas, obligare subditos. at

priusquam moribus labditoriim receptae sint, c. in ULLI. g. teges. cum c. st . Ast. . c. erit. a. bid. hinc regula et Conmmio non recapta non obligat, quam Canis in semma tit. 3. sn acidit. P.

trintelligit, non quod legum auctoritas pendeat ex arbitrio subditorem , sed quod eventus doceat, legem pmmvigatam non convenire naturae subditorum, quorum conservandorum , 8t retinendorum causa leges seruntur , Principe: ac proinde accidit . ut leges moribus subditorum non probatae non obli- π, etiam ex praesumpta mente ipsius legislatoris,

90쪽

Lib. I. Ti. h. s. 1 o. De Iure Nati Genti & Civili. 1'

latoris , -- LE. Unde brevius se dici po- suetudo quoad sui originem 3e initium non

te leges nulla alia de causa nos tenent, quam est scripta, cum oriatur ex tacito populi con quini iudicio populi receptae snt. E. etiam sensu: ex post facto autem memoriae causa consuetudo judicio populi recepta, & Princi- in scripturam redigi potest, ad eum se te mo-pis conniventia, ejusq; tacita voluntate in- dum, quo an M. a. audiemus , testamentum troducta, nos obligabit: quia taciti 1c expres- nuncupativum saepe in scripturam redigi, spar est virtus. L. cum m. 3. f. de rab. red. & non desinere elle nuncupativum. Uid as Dic Est TERTIO : Usus fetidales sunt in Schneid. h. n. . & Harp. n. . ubi dicit: ma- scripturam redacti, & tamen dicuntur con- ximὶ utile esse, in scripturam red si jus consuetudines. E. consuetudo malὶ dicitur ius non suetudinarium, ut 8t litibus innumeris, Sescriptum. Resp. Initium cujuslibet rei inspi- sumptibus, quos ad probationem fieri oporclendum, non quod accesserit postea. C-- teret, via piaecludam .

Ad g. Et non ineleganter. IO. SUMMARIAE

η. xN hoc f s. ostendit Imp. causam, ti ratio- nem , quare ius civile Romanorum in has duas species , videlicet scriptum ti non scriptum, suerit distributum, nimirum hanc: quia Origo iuris Romani ab institutis duarum

Graecarum civitatum Athenarum scilicet, &Lacedaemoniorum profluxit. In his autem civitatibus ita agi solitum erat, ut Lacedaemonii quidem ea , quae pro legibus observa-hant, memoriae mandarent: Athenienses vexo ea custodirent 8e observarent, quae in le hus scripta comprehendi sent. Uno verbo: surrogatum induit naturam ejus, in cuius logum surrogatur, L. so. s. a. abι-θ. 1. si Discatis. L . C. de res vix. an L. ιν a g. A eonderismon'. suerunt autem iura Romana in locum Graecorum surrogata. Nam a Graecis

leges sitas Romani mutuati sunt, quod quomodo factum fuerit, vidimus su p. f restonsa, . TEx quo ulterius inseri Ioaehimus Hop perus h. quod iuris civilis origo reiici solstin ius Molaicum, cum constet ex Eusebio, Graecam sapientiam omnem ab Hebraeis flu-

isse vi

Romani suum secerunt, & authoritatem iuria

tribuerunt. Omnia autem nostra facimus .

inquit Imp. Iustin.) quibus authoritatem

nostram accommodamus, L. I. g. s. C. vi ve . iurae cl. c. al. ad pras. in . Deinde non simpliciter illud receperunt, sed aliqua interpolarunt. aliqua addi serunt, & sic quodammodo nova in formam & speciem induxerunt; sed Mutatio prioris formae opus novum iacit. I. I.

. - Ad eum serε modum, ou 3 luna tumeta, sole mutuatum suum iacit, cium suas qualitates ei conjungit . Receperunt autem Romani leges Graeacorum non coactὸ, sed liberὸ, quia illas rautioni naturali conseimes valde repererunt. υid. Matth. Steph, Ia. Δμ d. p. r. c. . n. III cum seqq. & non receperunt propter authoriatatem statuentium . sed propter aequitatem statuti.

Ex quo nulla superioritas inserri potest , nam 3e

Galli Tutea. utuntur legibus R manis, siles i. di Lutati re Saxonico, caritates Uandaliae iure Lubeeenii. novi coacte. sed libeth, quatenus videlicit id sibi suisqj salvi te reperetunt, vide ad longum Matthiam Stephaesti. a.d juria. p. a. o. r. n. sar. sinu Malvusn, a

Ad g. Sed naturalia. ILSUMMA R I A.

L Italia in dysis orantinuatio. a. Utrum νmma jura μι muralita s. Cur jura naturasa sim immariauia cur iura revilia sepe mutentur s. Tamen jura naeturalia sine inter se toncurrunt o pugnani ri tauomodo I- NMurale mutari poly ux. plicatis prima. I. Secunda. L Dr.

v. Tamen 'u Civile disitur,quod a jure gem

rium se natura Hiquare recedis. M. Cur non 'obsit in rosam recedera

G, Cur non per omnia simira

ro. Exempla.

SEARCH

MENU NAVIGATION