장음표시 사용
241쪽
linguam strenue in eubuin, ut populns seruituti nam cognosteret, sermonis sui maiorem intelligentiam, &cognitionem esse apud iuuenem imberbe, quam apud barbatos prFetores suos. Hanc perficte, di absolute cognitionem minus decennin c0m praehendit, ciuinis trienio aduersa valetudine Gi studio clistractus suisset, multo mai0ra huius doctrinaeiar nacta lapparera. Is tamen est, cuius industria lana mi Theologi artificia,& gentis scelestae prorsus Technas cognoscunt. Neq; hoc tacendum, hunc siquando publice inter diuersorucouent uum sect atores di sputatur, & in locii implicit pec satis plane clarum, in sermonem nostrum vertum inciderint, it icem, &arbitrum, sententiaeq;.totiusdsieptatorem eligi . Hoc sciunt nos ricturii, hoe vi
disceptatores,& cognouerunt in publicis disceptati nibus . Quantu hoc solatis si nemo vesti uin no videt. lj sunt uberrimi fructus svii Cremoneolis, eae sentiste, undissimae segetes eiusdem agri. Huiusmodi herocri quando in nobilissimorum virorum coetum euor, no de Phaseolorum ubertate,quae copiose apud nos est,aguti No ij dicunt nostra Turri nihil elegantius. Arce nostra nihil magis artificiosum. Antonius Leua hic in vin culis custoditus fuit. Quid . n. huiusmodi pueriles, &anicularum narrationes dignitatis habent f Na si in iis dignitatem aliqua illustrem poneremus, nullus locus pigcilione in toto orbe terrarum dignior, & illustrior haberetur. Illic .n. Franciscus Rex Galliae potentisiramus,& maxime bellicosus in publicis custodijs scrua tias fuit. Illud potius repetunt. Nulli Cremonenses Uiurias seciunt, sectas vel sibi, vel socijs propulsent. Rς ub. proc rationem,& delensionem, no coacti.
242쪽
ω voltimarii exint. Cremonensibus sortiter, & comstanter pro laribus, & patriae penatibus pugnantibus, Diui e Sacellis suis egressi, cuiusrei memoria extat in Cremonensium Annalibus librariorum manu scriptis, adsunt. Illos hostibus profligatis, Rhedis, Carris,
Carrucisque, quam rem testantur & picturae in nobilissimorum Ciuiu parietibus impressae de omnibus impedimentis relictis in fana Diui Thomet redeuntes ijdem Cremonenses, obseruauerunt, quibus quotannis ob rei testatae memoriam eorundem in templo solennis precatio fit. Haec,& multa huius generis honorifice, partius tamen ut mos Cremonensis est qua res expost laret proferunt. Eae sunt nostrς venationes, quibus senu captiones deridentur, & fallaciae ingeniose detruduntur, quibus imperiosoru iuuenum impetus coercentur, quibus Principes,& rei u domini, quibus vi uno verbo dicam totus terrarum orbis no ad breuissimi temporis
inanem picturam capitur, sed ad longi ssimi qui memo iriam reccnti, non languida,& marcida pr da alitur,&propagatur, quibus spectatissimis venationibus Crea monentes quamlibet Europae nobilissimam Urbem ira lustrant, quibus quodlibet Aliae vetussimum Oppidum personat, quibus quaelibet Africaearn plissima munici pia si modo in Barbarorum pectoribus virtus habitatd delectantur, quibus quoq; prsuum illi Heroici,& nuna quam iussi venatores, quorum Ilia risu disrumpuntur quando qui Polybij,Sc Liuij testi inonio no Romanoru,
coloniam Urbein hanc arguere nituntur, singularent institiam tuam improuidi latentur, cum recte intelli gentibus neq; huc veterum graecorum, & latinor uim
quam plurima testimonia cogerenda sunt nihil illor. sententia,& verbis clarius esse possit. Ri terunt & PI γ, C C a centi-
243쪽
eentinorum actiquissisimas illumissima, aurea laeditunuando deprauatu Liuij sensum audiuerunt. Viderunt
Placentini,& ipsi populi Romani antiquissimi,& fidelissimi coloni lubsellia siua cachinatia, quado maiore tuos per Liuium praepostere, & peruerse intellectum agrestem multitudinem appellari inaudita interpreta tione audiuere. Quam interpretatione si aliquis dispu tandi causa admitteret, Polybius Scipionem suum in Scholis relinqueret colludentem cu aequalibus suis.& cam urbem quam ante Hanibalis aduentu in Italia colonia dixerat. Veru quia patres vestri copiosissime, di moderatissime hac de re suo loco egerunt, ct hanc rem quida amicus noster nobilissimus, & fidelissimus iuris antiqui Italit scriptor,qui omissis Lacede monijs, Atheniensibus, Romanisoue, nuper Bononiensium res scriptis illustrare aggressus est, ex re maxime idoneapccasione arrepta, breui ut opinor illustrata diuulgabit, hac de re no pluribus hic agendu censeo. Liquido igitur iam apparet Cremoneses ornatissimi hanc ciuitatem illos viros habuisse.qui singuli virtute sua uno Italitati hanc consecrarunt. Et cum nos, omnibus ijs,
nostriq; liberi debeant, per quos patria haec semper ira lustris eriliquod exempla, vestigia maiorum suorum,i imagines domesticas habeat, quibus ut patris studiosi Iabore, cura, no desint, Hieronymus Vida secit, vel ut
CXternae gentes, ob magnaru, multipliciumq; insignia disciplinarii, quae nullo aevo intermoriturae sunt, patriae nostrae multum debeant, qui nominis Cremonensis
amplitudinem, quam a maioribus nostris accepit, noni intermortuam renouauit, sed vigentem auxit. Sunt &ςOmplures alii in varia studia pro patriae dignitate incumbentes, quorum spes aliquantum lenit dolores, ex
244쪽
tot amplissimi curibui amissis desue deratisq; in medio
cursu nostrae spei , quibus amissis contabesceremus dolore consteti, nisi in ordine Senatorio Senatus iudicio collocatus no spe tantu optima priditus,sed auctOritate, potestate, sumino magistratu, ille luminoruin fomentum,& solatium nostroru dolorum Sigismundus Picenardus nobis hac icmpestate, qui nos solaretur , datus fuisset. Cuius virtus & fama, quae Omnibus perspecta, elogium vel borum nostrorum in praesentia non
expectat. Ad haec auitae laudis,& quasi Olympia certamina Caesar Brumanus Raphaelis filius, quem prudentissimum virum Civitas nostra in omnibus rebus,& cognouit,& sensit, Arrigonius Senatus Mediolanen. Princeps, alijis complures huius smiles adamarunt, cuiusqi non togati, nCn minus fideliter, & prudenter, quam togati cuiusq; peritissimi Bartholomaeus Ossus, huius urbis primarius, quoad vixit, di ad Senatum, & . ad rei totius dominos optimus patronus, se OPa usum, di expertum, cum in rcbus priuatis, tum in publici iapraedicabat. Caesar inquam ad haec immensa gloriae
curricula iam pridem cocurrere incoepit . Nondum .n. decimum, & nonum annum egerat, cum in Iudicum
amplissimae, di prope diuinae maiestatis regijej; decoris
Collegium Cremonen. cooptatus est, & mox Papiam Senatus Mediolanen decreto euocatus, leguo; sacraruadyta,vix ingrcssus cu earum penetralia conspicienda maxime iuuenum frequentiae, qui eo confluxerant, Vt
illum audirent, exponit, ine licabiles nodos, instar Euripi implicitos explicat. Bienniu summacia omniuadmiratione illas Papiae professus est . Cui cu Sςnatus tunc ipsum delaturus esset quotidie .n. ad illum de rebatur, nihil hoc antiqui, iuris 4; recentis doctore, Ac
245쪽
interprete absolutius, & persectius, nihiI huinamus, nihil ue grauius maioris considerationis,& seuerioris iudicij munus,& prouinciam, S illa, quam cu summis
ipse adolescens viris certatim cotendentes lustineret, Roma, quo multor u literis euocabatur, tendit, secum
meditans, nullu, qui Ponti fi gratus essἰt, Mediolanum ire, ut in ordine Senatorium cooptaretur,sed ex ordine Senatorio in aulam Pontificia plurimos relicto Senatu equis concitatis Letitiae,& maioris spei plenos, tuisse. Hunc acceperat Pius V. Summus Pontifex iuuenem maximi,& optimi iudici j, pluri mih studi j,& integem ximae fidei, maxi inaeq; religionis esse. Huius comprobata omnium sermone, viris': iuris maxima cognitione, morum integritate, parentum nobilitate, ad causas Pontificias attrectandas statim admittit, & maximis,
pollicitationibus ad haec negotia hunc impellit. Et ecce Labadensium, & Spoletinorum diu inter utrunq; populit disceptata causa, cui ditioni, Labadea pareret,
Labadentium ne, an Spoletinorum, ad hunc defertur. Vterq; populus producit testes, uterq: tabulas veteres profert uterq; summorum virorum auctaritate nititur. Vterq; multorum gratia ad tutandam causam accedit. Res haec cum vetustate rei possessae, tum antiquarum tabularum maximo testimonio, viros in causis huiusmodi diu versatos,& probatillimae eruditionis .in iudi- . candi ratione ancipiti, multum tenuit. Summus POntifex, qui tandem huic controuersiae, & periculosae disceptationi extrem im manum ad utriusque populi
quietem imponi volebat, controuersiam, totam Bru-imano decidendam mandat. Statim ius antiquum Spoletinoru euoluit, in ditione Spoletinorum Labadenses, i alias nisse cognoscit. Membrum a capite nou sepa
246쪽
s . tandum iudieat. Labadenses eum Spoletinis iungiit,aeorum legibus utendum ostendit, quod tamen, & ex aequitate sine ullis tabulis, &testimonio transigeretpoterat eorum iura eslo comunia, & antiquitus fu i sse
declarat. Hac re omnibus admirantibus prudentissime . per Brumanum dijudicata, & summo Pontifici copro- Lataἰ thuic legationem Mapolim Pius mandat. Quae . tanti est, ut speremus hac deposita, quemlibet in hunc honorcm congestum iri.Quare quantu nobis sperandulsit videtis. Audistis optimi Cremonenses quales Ain Vos, Scipiones, Philos, Scevolas, Crastas, Catones, Ciuitas haec ingenij *cundissima parens habuerit. In qua si comitia Quaestoria, AEdilitia, Praetoria, Ponti
ficia Curiata deniq;& Centuriata haberentur, nostrorum, non alienigenarum numero, & quidem peritissimoi u omnes magistratus coplerentur. Id quod vos, mecu quoq; sentire certe scio. Na si in alias ciuitates nec tantum ci dcm imperio subactas, vel natas, sed alieno temperantes, non ad Comitia, scd ad Magistratus suseipiendos ultro non praehensantes, aut honoribus inhiantes accersimtur, quid difficultatis omnium voce consentientium haereditarias dignitates adire 'Ncehi, squanquam Ssondrati,& Vidae omnes esse non possunt θ vos ab institutis vestris optimis Crcimionenses amantissimi dcterreanr, adhortentur potius & inflamment , quoniam neq; Platonis amplitudo Aristotelem
ascribendo in philosophia deterruit, nec Peripateticorum facile Princeps admirabili sua scicntia, di dicca di copia Aristoteles c terorum studia restinxit . Nec facundi oratores Graeci, Poetaeq; diuini, & omnium scientiarum periti Romani , Marcum Hieronymum
Dij boni qua libenter in hoc homipe moror o Vidam
247쪽
retardarunt. Qui potius hormn Umirassone . & In
mortalitate ex vini sibi comparata adhaed Diuma studia inflammat ut d omnes. dignitates claustrare- fregit, de cuius laudibus utatam frequens & omnium Non lentiens fama est, hunc in quesibct, Ilibrarum g
nere 'rimarium virum ciIeu Quod non solum in his
optimis studiis animaduertit s, quibus lexcclientes viri praestiterunt, scd etiam quae opificeS exercucrune. i Nam qui Protogenis Bacchum Rhodium informatum
persecit Qui Coae Veneris pulchritudinem imitati
.valucrunt Illae tumeni stantino alii ficio representa pulchritudines, ingcniurnq; humanum superantes non amouerunt a pingcndi attificio posteros. tametti illud ut diuinum opus admirandum omnibus rutictum esset. Nec Phidias Iouis Olimpii, S Mineruae simulacroci Nec Doriphori, Diadumeniue statua Polycletus sec. runt ut reliqui a proposito declinarent, quominus en
perti quid essicere potant progrederentur. Quo in senere infinita fuit multitudo, cuiq; tamen in genere,& studio suo ingens laus fuit. Summa quidem Iaudabant , & admirabantur, nec tamen iniuriora repro handa exi stimarunt. Excelluit in poetica laude apud Graecos Homerus, quem aemulari Virgilius minime expauit. Vnus Demostenes inter oratores admirabilis fuit. Multi tamen,& quidem magni antea fuerant, nec postea defuerunt. Alexander Macedo suos ciues gnitudine rerugestarum terruit nec tamen post defuerunt viri bel l icolissim t. Dicet fortasse a liquis vestrum. Annibal suorum maiorum imitator suae virtutis nullue Xemplum reliquit. Fateor id euenisse Cartagim quia Imperium cu viri si sublatum est . At e Romanis amisibivno Scipionecomplures fortis, imi,emergubantia leo
248쪽
ello deplorato alios insignes in bellum Metellos prodire videbant. Vnum Fabiorum superstitem Romana Rempublicam vehementer laborantem & pene labentem restituisse viderunr, quodque in Repub. illa obseruatum est, id & in alijs rebus ab eodem rerum Domino, multarumque gentium Populo victore fa cti ta- tum in omnibus annalibus obseruamus. Fuerint Romani armis Florentissimi, nec tame tot inclyti Duces, magnanimique Imperatores, Caesarem nostrum inuictissimum belli gerendi administratorem, Rei Militaris scientia, virtute, auctoritate, foelicitate a rerum magnarum apice,& Priscorum auctoritate,& gloria reflexerunt, incitarunt potius ad maiores Triumphos, quibus & quietis, tranquillitatisque . cum Coelitibus tutiora praemia adeptus potitur. Cuius mortem omnes gentes dessent, quod Duce tanta prudentia praedito,
tanta mansuetudine ornato, careant, Dij vero immortales Triumpho gaudent, quod eum ad beatitudinem hisdem tectis receperint, Cuius res gestae, & virtutes, ulterius solis cursus terminis, & regionibus,contine Deur. Eo enim penetrauit, quo nullus Priscorum Imperatorum , vel a quibus etia omnis maris littora decursa fuerant, adluit, Longius fines huius terrarum ombis terminaui . quam, ut prisca fides cantat 9 Dcorum satu, & conceptu generatus Hercules. Sed agere de illo cuius singulari rebus gestis consilio, prudentia, prouidentia Annales pleniores sunt, quam uniuersorii praeteritorum, aegregiorumlie Imperatorum, nimis ociosi est, quando illius laus, gloria, eximiaque in Rempub. Christianam non ossicia tantum, sed merita omnibus nota sunt, & in posterum memoria, omnium gentium sermonibus, mentibusque literarum monu- c . - , . D D mentis
249쪽
mentis semper haerebunt. In hunc quasi cum Canimbus breui in tranquilitate vitam acturum praesagiens Hieronymus Vida musis gratus, Dijs gratissimus hyin num cecinit, quo taquam Summus Pontifex Caesarem inter coclites collocauit Dum in Deorum cho ro quemlibet coeli tum suis praemijs honestaret. Huic inter alia, quae taliciter illi obtigerunt, contigit . ut in sceptris, reliquisque amplissimis Haereditatibus pa. trijs cum maxima gloria, & utriusque laude, omni uq; summa probatione, filium suum Regem, cum potentissimum, tum omnibus gratissimum videret , qui cum in Patris animo, & mente tantam gloriam,tot laudes virtutesque singulares, & eximias insistat, hunc tantum dolorem ex patris discessis, e vita ad superos leni .ri posse confidimus. Sed quid animi diutius pendendum est, honestissimi Cremonenses, cum nec vestri Chues, de quibus Paulo ante agebamus, magnitudine r rum a suis maioribus gestarum, laudi, aut gloria bellum indixerunt Quod si fecissent,desiderio honoris.
quo incendebantur, di animi voluptate, qua conficiebantur, Cremona patria vestra antiquissima, nequaqua ita hilarata fuisset, nec tantam, tot eloquentissimorum Virorum ubertatem, dicendique copiam admirata fuisset. Nec tot fortissimorsi Ducum eximios animos iurisque consultorum oracula , & aliorum cuiusq; generis scientias hic suspexisset. Nam maiores nostri, qui
horum tectorum , in tantam nunc magnitudinem auctorum, exaggeratorumque , quantam videtis fundamenta iecerunt, huic Reipub. non tantum sperauertit,
quantum hi de quibus modo egi virtute sua effeceriit. Et ut horum ciarissimam vocem audiatis sic vobiscum loquuntur. Vt nos maximo studio in comunem RempM
250쪽
Ios multis pr eurrere non grauati summus, sic vos alijs pr
eurratis enitendum est . Quicquid enim laboris, & studij impenderunt in patriam honestandam, id ad posteros suos incitandos, ad famam Cremonensem sustin dam, vel potius augendam factum fuisse minime dubitandum est. Rem vobis ex sententia successuram. quicunq: huic hodierno die, quos in hoc consessu plurimos video conuenerunt, spe non iam opinantur, sed
certi s, insignibusque indicijs persuasiam habent. Nam si qui perditis, ac profligatis moribus adolestentiam
luxui deditam, iam grandem egerant, in maturiore aetate multae probitatis insignia , quae alijs imitanda proponerentur, reliquerunt, quales accaepimus Scipionem superiorem, Fabium Maximum, Catulum, multosq; alios, quorum primis artatis improuidae, &Iubricae annis nihil magis infame, adultae vero aetatis
fructu in Rempub. nihil ornatius, nihil salubrius, quid desperandum est de vobis, quibus tales parentes fuis. se, ab ijsdemque optimis disciplinis institutos maxime vos gloriari debetis, praesertim cum eorum vestigia, qui modo e vita discesserunt, vel eorum, qui in maximis stud ijs ad summam senectutem cum solida, veraque gloria vivunt, in aperto sint Auos habuisse illustres magnae gloriae est, parentes vero illustriores maioris, sed a curriculo eoru iam fundatae, formataeq; laudis diuertere, a praeclarisq; institutis deflcctere semmae dementiae, extremaeque stultitiae esset. Nam ut gloria parta ab aliquo in prioribus vitae actibus, quem ornauerat, deformat, si in extremo actu sibi deficit, sic illos parum, vel potius nihil condecorat, qui ad se, do mosque suas decorandas sola maiorum gloria nitun tur. Vobiscum praestantissimi Cives praeclare agetur ,