장음표시 사용
251쪽
si non insomnis, crebrisque compotationibus, & eona camationibus, nisi causa defatigati in studiss animi rea ficiendi. & ad maiora, vehementioraque studia firma ,
di aliquando quasi ludibundi depraehendemini, sed in
vigilijs, & Continentia, nec non abstinentia omnium oculis iucundissimis cospiciemini. Quae virtutes se per Cremonensium propriae,& praecipuae fuerunt, quas eum exquisita diligentia, exactissimaque cura feruent, ut virtutes haereditarias, non minus sibi consultum es.se ducunt quam reliquis aetatibus, ut in Repub. quam bonam nacti erant, se tanquam antiqui nominis Cremonensis obsides relictos esse meminerint. Desunt alijs exempla Maiorum, quae sequantur, nec quo pro ficiscantur certo sciunt, nisi maxima impensa , suorum notorum solicitudinibus, quibus dies, noctesque foris
commorantibus , ad virtutes comparandas, parentes filijs timentes curis exeduntur. Et cum saepe tristi de morte filiorum nuntio allato , miseri parentes ex nimi conciderunt, nunc vero Marcus Antonius Bello
nus Nicolai frater, qui ut Schicij de quo superius egi
mus coaeus, ita in eadem dignitate . ad eandem Italiae administrationem apud Regem nostru resedit. Nam proxime Franciscus eius filius, quem Cives nunci sum ad singulares patrui virtutes excitatas , in patria reponendas expectabant, eodem tempore,& patriam,& paretes ex maximo sblatio, spe, & desiderio in m ximos luctus vertit, & puncto temporis omnes in perenni maerore iacentes reliquit. Non possum prae lachrymis hanc rei acerbitatem prosequi. Hac apud nos quinquennium fuit, huic di liberali u artium, ma-.gistri, & vivendi praeceptores fuimus. Octauius Zanclia Papiensis tanti vulneris. & damni auctor . . Sed
252쪽
rem omJgam repetamus. Vos igItur utroque, cum alias, tum hoc tempore abundatis, maxima cum Omnium gentium admiratione. Non enim vobis longe peregrinandum est, ad literas, & cuiusque generis disciplinas adistendas. Quae cum nunquam in hac omnibus scientijs florentissima Vrbe peregrinatae fuerint,
nunc maxime florent,& vigent. Si enim quod ad Gramaticorum, Poetarum, Oratorum, Historicorumque explicandas inuentiones, tollendas obscuritates, spectat, requiratis, quemcunq; eorum adiereritis c hune enim complures quorum doctrinam minime contempseritis, si attente illos audieritis inde vos semper doctiores discessisse profitebimini. Si enim Rhetorupraecepta quis concupistet, si historiarum a primo desiderabit ortu literaru , & rerum gestarum exordio cognitionem, & quamque aliam artem c nihil enim inarentatum reliquerunt, P ex animi sententia omnia e plicabuntur . Nam quae partes in arte tractantur Rethorica, quas hi longa exercitatione, mutuaque, Mamica disputationis conflictione non assequuti sint Quae res in priscis annalibus, tam abdita, &abstrusa
delitescit, quae his iampridem in literis, stud ijs viris
exercitatis lateat e Quae etiam vivendi regula, quam isti ex natura viventes non agnouerint φ Quod Dogma denique illi homines prisci professi sunt, & sanxerunt, quod in dilucidandis diuersis, varijsque lectionibus non aperiant λ Sacras enim leges, si quando lectiones ab his, in scholis, in frequentissimo discipulo
rum conuentu, iuuenum liue honestissimorum coetu in iterpretandae iuris Consultorum inuentis insperguntur, exponunt, interpretantur, declarant, dilucidant, illa.
Nunque legum grauissimos Auctores, Principes, & in.
253쪽
uentores, ne praestantes viros praeclarIssimIs suis Imitatis defraudant, produnt. Nec istae disciplime aduenticiae sunt, sed vestrae, huiusque Ciuitatis propriae. Si placet, per vos iis licet Cremonenses integerrimi, Civesque amantissimi de huius ciuitatis stlicitate, cQuarem video vos apprime attentissime expectare θ quod sentiam, dicam, id plane prostram, nec allegorijs obseruabo. Morum igitur obseruantia, literarum fertilitate, legum cognitione, Caeremoniarum diligentia, Romae antiquae omnium ciuitatum dominae, & principi illius comparatione licet parua, si non praestat, nec tamen se unquam h c Ciuitas vinci passa est, quod froti, vel auctoritate, testimonioque, & multorum Annalium ratione confirmare si ocium esset possemus. Non enim ad alienos mores condiscendos adolescentes nostri, non adi iteras aucupandas alio iuuentus Cremonensis migrat . Non ad leges cognoscendas, illasque in Urbem nostra reportandas anxia, & solicita in alias urbes contendit. Non Caeremoniarum causia suarum augendarum externas gentes petit. Non aliunde legeS eXquirunt, aut extorquent, quas res omnes pristos Romanos factitasse proditum est memoriar. Sed haruomnium rerum, ut inuentrix, parens, effectrix Ciuitas
nostra abundat. Et ut publice literas humanitatis viros minime imperitos profiteri summa diligetia videtis, nulli dies, noctesque labori parcentes,quod institutum a Maioribus suis acceperunt, nec horum desidia cxtenuabitur,& evanescet, ita quando legum, vel aliarum ludus ingenuarum aperiretur scientiarum c qua molestia non me praeterit, parentes vestros aliosq, libenter carere quando inquam hic ludus legum aperiretur , non deessent iuris petitissimi, vestri ciues in
254쪽
omnibus stientijsversati, hique honestissimi viri, qui
illas tanta nominis sui fama illustrarent, tanta dicendι copia, tanta Cremonensis dignitatis summae gravita' te, tanta auditorum frequentia, & admiratione,ut qui ex omnibus etiam remotissimis ciuitatibus, huc frequentes confluerent vix urbs haec illos caperet. Nec tam legum interpretatione qua nihil doctius, nihil se-Iubrius, sanctiusve cognosceret, quam sermonis lepore, verborum copia, sententiarum dignitate novo, &i nusitato genere dicendi, Cremonensibus tamen noto
usitato, longa, assiduaque dicendi cura, &studio iam usurpato, ducerentur, quam ingenij admiratione huius literarum domicilij & officinae Ciuitatis,& ita mediux fidius ut cum huc peruentum esset, Patrias sedes sibi
relinquendas existimarent. Lares suos huc transportandos curarent, Ciuitatis nostrae nomen sibi usurpan- dum operae praetium ducerent. Sibi enim persuaderent aeris bonitate se paulatim ingenia hebetiora, quae aeris crasitudine, naturaque coeli pleniore corrupta erant, deposituros, &Cremonensium consuetudine .leorumdemque subactis ingenijs, in dies non multum
illis dissimiles fore. Quod temporis perangusto sipatio minime assequi valerent fundamenta tamen literarum, bonarumque artium adipiscendarum liberis suis iacerent, quod non paruum solatium reliquae vitae sui, vel cum etiam e vivis migrassent, si quo tamen sensu , &animo, quae fiunt apud mortales manes percipiunt.
Vt itaque ille gloriabatur se Athenis, totius Graeciari tunc ciuitate florentissima, tum imperij ditione, tum literarum, virtutis, ingenij, fortunarum praestantia, qua tempestate Socrates Philosophorum Deus maxime rogRabat. Omnium mortalium, di opinione. & praedic
255쪽
eone natum fuisse, sic vobis, qui non unum socratem,
sed plures, in docendo laboriosos,& fideles, no vnum institutorem morum, sed multos habetis, gloria, laetitiaque triumphare licet. Et in reliquis bonis inopinatis, sed tamen speratis, quae parentes filijs quam optime successa vellent, illo a Dijs immortalibus nos fot tunatos esse non ignoratis, quo solo beati esse possemus, quod & si nobis commune cum infinitis alijs gentibus sit, Caesarem optimum, Maximum Imperatorem Reipub. Christianae cum amantissimum, cum placitorumaiorum seruantissimum, tum eorundem acerrimum
defensore datum fuisse, in nostra tamen praecipua gratulatione , exoptata laetitia ponendum esse, id omnibus etiam alijs Ciuitatibus scientibus, non quempiam Vestrum praeterit. Quam enim aliam Civitatem honoris dignitate, beneficijs in singulares viros, nostros Ciues, quoad cum mortalibus dignitatem retinuit, huic nostrae praeposuit e Quae nobis communia cum illis, quos donauit existimandum est. Qui enim magistratu aliquo quepiam, e Ciuibus remuneratur,e O b neficio totam patriam decorat, omnes uti magistratu non possunt, si tame aliquis Ciuis gerit, Cives omnes in honoribus apud omnes gentes siunt, virtute illius, qui ad honorem hunc vocatus fuit. Nec minus Phi- ljppo Caesaris filio chara. ac iucunda haec patria est quam patri semper fuit, cuius rei illud maximum argumentum est, quod primo quoque verbo Cremonenses honoris causa nominat, & hac oratione sempiternae Posteritati commendat. Cremonae in columi sola ciuitate Imperium amissum c Quod omen Dij in communes hostes conuertant) in pristinam dignitatem,
vel maiorem ditionem nos redacturos non diuidimus s
256쪽
Id ex grauissimis viris , qui illius Intimis sermonibus
non adliunt solum, verum etiam intersunt aecepimus. Nec immerito mehercle id sine rei exemplo pr dicat. Quae enim Civitas sub huius imperio viget, quae fide pactorum, conuentorumque constantia huic fidae, constantique Urbi se praeferre audeat e Id experti simi ab incunabulis huius tractus perbrevis, sed fertilissimi pVarij Principes, Reges, magnanimique Imperatores ivdit & hoc Caesar, re ipsa Philippus probauit. Nati, & qui ab hoc Diuino semine orientur, cognoscent, experientur. Ciuibus Cremonensibuς , quod in priscorum annalibus sematum est, fides charior iure, hoc communi spiritu, liberis ; coniugibus, focis, te ctis, & denique ipsa urbe quodlibet potius periculum subirent, & vitam quamlibet aridam, incultam, horaridamque agere mallent, quam fidem labefactare, eamque fallere. Forti ssimorum enim Virorum esse iudicauerunt, fidem suam semper liberare posse, nec cui dederint, ulla vi, praetiove, violari debere . sed ita Iam ad aras constantissime seruari oportere. Quid nonne ob fidelitatem iam in prouerbium venit. Fidelis Cremona, quod di fusius in seconda orationes scripsimus, sed quid omnibus nota loquor Regi praesertim inuictissimo , Ciuiumque Cremonensium amantissimo, cuius innata munificentia. Iiberalitas in Cremonenses suos redundaret, quado in haec tempora, quibus nihil spoliatius, nihil egentius, incidisi semus, sperant tamen nostri Ciues peracto bello, se eam liberalitatem sensuros, huius clementissimi Regis , ut omnium rerum, quibus nunc assiduis bellis premuntur, immunitatem consequantur ; Oppigne ratarum enim fortunarum suarum ad huius dignita E E tem,
257쪽
tem, & imperium Custodiendum remunerationem breui ab hoc expectant, ad quod sperandum huius in
Comitem Brocardum benignitas, Comitas, obsequium beneficia alliciunt, atrahunt, excitant. Quem ob praeclaros mores, spectatam probitatem, ingenuam educationem, virtutem singularem disciplinae militaris Magistrum equitum, id est continentiae, liberalitatis, humanitatis Cremonensis sibi adiunxit, qui nune quanta auctoritate apud Regem sit, omnibus in aperto est. Sed plurima in posterum rebus sedatis, de tranquillatis valiturum confidimus , . cum ex virtute Comitis egregia,tum ex liberalitate Regis in hoc iam perspecta, his turbulentis Reipub. temporibus. Hunc charum, gratumque habet, negotiorum publicorum Comitem, & auditorem,& credemus talem, tantumque Regem spem nostram stustaturum e At huius opera confidimus Ciuitatem hanc omnem Regis sui immensem liberalitatem experturum, cum primum res
illi. imperi e suo bene, feliciterque, quod hic populus Cremonensis a Dijs immortalibus semper precatus est, euenerit. Huic nostro Comiti. Regiq; n stro longam quietem, tranquillam a coelestibus vitam optemus, & deprecemur. Hoc enim florente, steli citer jue regnante , illoque apud Regem auctoritate praestante, & vivente . aliena auxilia, miseraque sitffragia non desiderabimus, alij potius a nobis requi rent, optabunt, & deprecabuntur. Et hic e nostratibus viris est, nulla in re ab alijs praestantibus, prima-xijsque Ciuibus, qui huic Vrbi labore, industria immmortalem famam pepererunt, degenerans; mamcnim a maioribusinostris existimationein accepit,
cam ad perpetuam huius dignitatem patriae sistinet it . Existi-
258쪽
Existimault enim non se minus posterorum dignitatinatum esse, quam maiores nostros nobis. Quorum virorum ciuitatis nostrae in sempiternam memoriam virtute laus propaeata sit, quiue maioribus nostris praelucentes, in posterum virtute sua praeluxerunt, &Zorum firmissimo praesidio, tanquam muro antiquisima, nobilissima, fidelissima Romae calonia haec non ut ille nulla veterum adiutus auctoritate, sed consi-tudine sola vage senum loquentium, ab aratris,&viululis deducta haec ciuitas munita sit, in quibusque fui damenta salutis nostrae, simi stabilitas defixa, &p sita sit, diligenter, & attente audistis, idque ut credo perspicue nouistis. Quod cum ita sit, non minorem gratiam patriae vestrae, gratissimi Cremonenses. quamnare hominibus illis, per quos immortalitas sibi parta est debetis. Illi quod tacundam parentem, nec tamen longo, assiduoque partu emtam , & delumbat tam, sed fertiliorem, uberiorem, fertilissimoque fi ctu pleniorem, atque grauiorem nacti sunt, laetantur. Haec, quia istu propagatur, sibi mirandum immoduni
applaudit. Quare cum in ea urbe nati sitis, quam v si maiores veIaedificarunt, vel amplificarunt, mulistis iue honoribus illustratam reliquerunt, vestrum est iuuenes Cremonenses, studia incaepta perficere, quo maiores nostri eam propagare coeperunt institu to, eodem animi ardore, & beneuolentia in haec studia incumbere vestra vel maxime refert, ut aliquando eum per aetatem vobis licebit patriae considere , & ciues, & externi vos conssilium veniant, Cumque a vobis disertissimis , iurisque consultissimis, Quales haec patria vestra nunc complures habet P. re consulta, & explorata consuliores discedent admirantes se . E E a cum
259쪽
cum dieant. Si tales in rebus publicis nostris habe
reurus, fortunae nostrae, fama, Variarum: rerum com certationes, & confictiones, cum bonorum communium periculo non miserorum reorum opes, tam te
mere quorundam rerum , & usus imperitia rudium corruerent. Quorum verbis cum patria vestra in Coe. tum tollatur, hominibus ubique gentium praedicetur, nec vestri patres, maioresque, quibus huius Vrbis fundamenta, praeclaraque instituta debentur. parum prudi denter prouidis se creduntur; Quod si vobiscum con sideraueritis, nec sipem multorum, expectationem ueeκ ingenij mirifica indole vestri susceptam falletis iaQuod quanto dedecore, probro, ingnominia, conuiatio, infamia, compellatione denique notaretur, v stri iudicij sit praemeditari, quo & u non mulium arta te prouecti , ut Cremonenses tamen, pIurimum praestatis . Quid enim indignius, inhonestiu ue accidere vobis potest, quam hanc vocem audire ρ Quia per hos dentum est in Repub. bene agi, nos eam capessamus , & emum instituto hanc regamus, quorum res gestae legi nunquam desitae sunt, in illam amplificandam totis potius viribus incumbamus, quam diminuendam . Quid si patriam haec, vel talia dicentem audiretis λ Alio vobis migrandum est, quando a parentibus vestris, eorumque maioribus ita degener iis , ut cum nulla in parte illis simiIes sitis , alibi potius cum dedecore , & infamia vivatis, quam hie v xeri splendore & dignitate amissa iaceatis, cum digni non sitis , qui ad maiorum magistratus adeatis, alij quaerendi, qui ad eorum subsellia, a maioribus dec rata insigni dignitate mittantur. Haec dicendo, me cumque pertractando, multum moucor. Quid V dic
260쪽
audiendo, metimidoque squantum maioribin yestris debeatis, qui ex longa annorum serie, peneque infinita , ab urbis vestrae usque primo ortu Auos, Proauos , Atauos, ex vestrorum Annalium obseruatione
reserre possitis l D te igitur potius operam, Quod
non coniectura vos facturos assequor, sed potius cerritis signis, .ut lixe omnibus sintientibus sucum sic t quatur . Hi sint quorum opera, & industria in Coelum tollor, quorum virtute , & auctoritate apud Imperatores suos Philippum, & eius nepotes, Maximia. liani filios , ad quos Deorum immortalium in terris
omnis potestas, vel translata, vel cum illis communi- .cata es usi non omnium , multarum rerum immuni talem me assequuturam spero. Hi sint quorum res gestae, non tantum in patria, quae locorum situ pera gusta est, nostrorum vero virtute maiorum latissima ,
1ed longe alibi gentium praeconio summarum laudum i medicentur. Hi sint inquam quibus viventibus, nuui quamuis beatae, ac florenti Ciuitati inuideam. artibet potius Ciuitas, res vestras praeclare gestas,&instituta miretur, suspiciat, laudet, quam aemuletur . Haec sunt curricula, hae concertationes, in quibus vestri maiores se ad hanc patriam extollendam,&in omnes partes orbis propagandam, omnibusque seculis hominum sermoni, & admirationi consecranda exercuerunt. In quae & vos insistere debetis, non minus animo, & mente, quam labore & studio, ut virtute vestra Ciuibus cognita, probata, in varijsque causis perspecta , in alias Ciuitates, ad maiorum vestrorum imaginem, qui illic alias floruerunt, & in honore, dignitateque fuerunt referendam, & repraesentandam asciscamini. In hoc industriae campo omne virtutis