Opuscula

261쪽

D EA ESCHYLI

DISSERTATIO.' De Aeschyli Prometheis consenuinis maiore quam mictu adisputatuin esse, inter omnes consisti am quum et Igniferum Prometheum et in tum et Solutum Aeschylus scripserit, visus est eniStertiuSi ad Pollucein IX. 56. omnem historiam Pronti the tribus tragoediis esse complexus. Aliter statuerat G. Canterus Nov. Leci VII. 21. qui Prometheuin πυρφορον ei πορκαέα, quae fuit saburri satyrica, unum eumdemque esse Putabat. Nuper Hem sterii in sententia defensa est, ii quidem, ut ire illae imi ediae una suisse mimia coniunctae perhiberentur. Quod verumne an salsum sit, dubitari vehementer, ad liquidum perduci vix potest. Interea operae pretium est,

quo in statu res sit cognoscere, ut in arripiendo cupiditas, in reiiciendo temeritas arceatur. Iii iiidice tabularui Aeschyli ire Promethei numerantur, δεσμώτης πυρφορος, λυομενος. cargumento Persarum comperium habemus, Phineum, Persas, Gla

cum miniensem, Hometheum una inualogia comprehen Edita est a. 1828.

262쪽

sos fuisse. Hic igitur Prometheus, cuius cognomen nul lum apposuit scriptor argumenii, satyricus fuit. Πυρκαέα vocatum esse, ex Olluc IX. I 56. X. 64 coiistat. Ex

πορφόρ quae perpauca asseruntur, incertum res quivi tragoediane an sabula in yrica fuerit Satyricam qui fuisse existunani, similitudine nominum mos, ab aliis πορφορον, ab aliis πο-μ appellaiam credunt, eoque sacrumi iani, ui πυρκα- nullus sit in indicem fabularum relatus. Contrariam sentensam qui defendunt, indici illi non multum tribuendum esse IIIOIIerit, nominum autem significatus differre Voluiit ut πυρφορο sit, qui raude mala gentibus iri tulerit ignor ειε theria domo 8 duci ι n, πυρ-καευς autem qui accenderit. Et factum id esse in πυρκαει

ex Plutarcho in libro de utilitate ex hostibus capienda p. 86. F. cognitum est. Patet his argumeniis non multum enisi Nam indies isti ut non temere sidendum, ita ne deneganda quidem des emere si qui autem accendit ignem primus, idem inseri in vitam et usum hominum. Sed addunt rationes alias Vinctum Promethirum et

Soli tiliai una in trilogia coniunctos fuisse testari scholias tam ad Uilicti . In unde veri simile esse, totam trilogiam

sueverit Aeschrius argumenta Per tres tragoedias conti nnare. Veri simile esse, nemo insitiabitur quamquam ipsi, qui illam senientiam defendunt, frustra conati sunt ostendere, quomodo rapius a Promethe ignis apium uago diae argumentum praebueriti Sed sueri illa tragoedia: satis enim secundum erat Aeschyli ingenium, ut etiam ex

iniqua materia tragoediam sciret componere, Praesertim tam simplicem, quam sunt illae antiquiores. At illud certe non debebant affferre, consuevisse Aesch)lum trilogiis suis aliquam rerum continuitatem explicare. Tres tragoedias,

quibus succederet fabula satyrica, coniunctim Productas in scenam esse, neminem latet, etsi nec quis id priurus instituerit, nec quae caussa iis institui sierit scimus. Prolnibiliter Dalilmannus in commentatione de primorditae successibus veteris comoediae p. 22. morem hunc ebre vitate antiquissiniarum iragoe sarem repetendulis censet

263쪽

DISSERΤATIO. 255 Illi vero arcanam rationem domi liabent, qui etiam Iliadem, ipso mirante quid nescius scripserit Homero trito-giam esse, ad eiusque exemplum suas invenisse Aeschylum uilogias festini. At eas finxerunt ipsi. Nam duas tantum clys generis misias Aeschyli certo cognitas habemus, oresteam, superstitem adhuc, et Lycurgiam. Fueriinim lassis etiam aliae sed omnes ad eum modum comp-ias fuisse nec traditum a quoquam veterum accepimus, nec per se sit ille Veri est. Non tetiuerunt certe ilii Oetae istam rationem , t lue PS adCO At SchJIuS,IIO COIIlI is x Iiunxit Phineuit , Persas, Glaucum Oiniensent, ad lito

Prometheo satyrico Neque enim opus esse arbitror, quae de horim argumentorum cohaerentia prolata sinit refutare. Onuuii autem perpauca misine, quae in unius menti perpetuitate constiterini, memorantur de qua re sensit Suvermus in egregia commentatione, quam scripsit de dramatis indole historica, p. 38 43. 45. Itaque 5

ista Ilii ne nihil assequuti videntur nisi uti tuisse tres Proini illi' is ComprCh licli lina iii ixi: Colice latur. Se i liabent aliud. Ultilosopliuni suisse aiunt Aeschylum, qui quod profundam illam sapientiam, quae antiquis dei Ginethe fabulis contineretur, e 3licare,olu rii, non in parte eius aliqua potueri consistere, sed comprinendere iotam debuerit. Hoc quum dicunt, idem mihi videntur sacere, quod Olim grammatici quidam in Homero

secere, quum Iovem aetherem, Iimonem aerem inferi rem, atque alios deos alia esse contendemini. Non nego quiden i go. iiiiiiiii illam tali illam Et in Veii seruiit Vel amplius exornarunt, non ii temere aut stulte fecisse inamoet video et fateor sollertissinae esse et sapientissime excο-gii: tam de qua re haud paullo consideratius quani alii scripsi Baurus in Annalibus siit Hesdelbergensibus a. 1826. suo. L p. 691 seqq. sed aliud longe est sabulae rationem exponere, aliud explicare consilium poeiae, raeserti in scenici, qui non docere se lilacere populo aut si do-

gnitudinis exempla velit. Ab e trilogiam faciam credere,

264쪽

τε DE AESCHYLI PROMETHEO SOLUTO in iis in i doctrinae philosophicae insinceret, alieni

sumum a sana ratisne est, neque utilius, quam quaerere, et quaesiverunt quidam quomodo in Iovis persona crudelissimi irranni exciriplum Proponere Potuerit. Neque

luit,verunt ista apud Graeco offensionem, nec potueriint habere, ut in religionibus, quae totae ex huiuscemolli fabulis essent compositae Liam illud admirari oportet, quod quum de singulis diis indiginissima quaeque crede reni, tamen, ubi sine ceri nomine deum dicebant, ii munem ab omni vitio, summaque sanctitate praeditum in-Mligebant Iliam igitur Iovis saevisam ut excusen d

sensores iri logiae, et iure unitum volunt Prometheum, eaque caussa miro niodo interpretantur illud, 266. ἐκων, ἐκων il/ιαρτον, υκ ἀρν σομαι, ei in sequente sabula, reconciliam Iove, restitutam arbitrantur divinam iustitiam quo invenio vereor ne non optime

dignitas consuluerint supremi deorum, quem decuerat potius non saevire omnino, quam placari ea lege, ut alius Promethei vice lueretis Sed progredior ad aliud. am quum libri quidam

personis Vincti Promethei Tellurem et Herculem inserant, ea nomina mansisse putant ex eo, quod in aliquo vetusto codice, qui Soluti quoque Promethei partem continuerit, iamia nines utriusque fabulae personae fuerint enumer

tae. Quam coniecturam ut' firment, incredibili levitate Agamemnonis personarum indicem asserimi, in quo ex Choephoris accesserini Orestes, Electra, nutrix. Nam eas personas non codex ullus, sed Adr Turnebus adierit, quod, uti tum quidem Agamemno et Choephori in unam

fabulam coaluerant, deesse eas existii labat. In Prometheo Vincto codices pauci Telluris, lotiortelli editio Herculis . utrumque nomen editio Aldina addunt. Fluxit id, ut mihi quidem videtur, ex aliqua argumenti enarratione, in qua Praeter personas, quae in scenam prodirent, etiam illae fuerunt nominatae, quas Mesa non introduxisse qui dem agentes, sed commemorasset inium ut cum satis Pro . methei coniunctas. Illi, qui de coniniunt personarum i

265쪽

DISSERTATIO. dice cogitarunt, emni, eo preti uidisse eunt omnes totius trureiae Personas, Praemissumque fuisse primae ira eisiae inde, quum separatim describeretur Presemininus Vincius, negligentius repetitum esse, non des

iis omnibus, quae omittenda fuissent, nominibus Sed patere arbitror, hoc quoque quain exigui ac potius nulliussit POIIderis. Ita scietis praetereo, ut de quibus alibi dixerim. Neque opus est, quae utcumque defensa Per se

ea re necesse egi, iterum refutare.

Tantum abest igitur, ut demonstratum sit, tres Pr

metheos a Disse uilogia coniimo , ut id vel maxime dubium manere videatur. Et quis non miretur, quod nullus scriptor Prometheidem Aeschyli memoravit'Henim si Agamemno, Cho phori, Eumenides nomen habuerimi in

sinae Edoni autem, Bassarides, eanisci, cum Lycurgo, LFcurgiae multo magis consentarieum erat, tres s vias, quae uine essent Promethei nomine inscriptae, Prometheidem esse appellatam. Sed casu tactum dicent quod illud nomen non invenitur Fortasse modo fuerit illa Prometheis. At Dinantur tamen necesse est, si nulla fuit, non mirandum esse, quod ne nomen quidem est usurpatum.

Accedit aliud. Quod Ηγginus scripsit in mei astron. II. I5. p. 456. Homininum milem in timi Myoiue et

norinne Caucaso ferrea catenim ut quem adiligat rem ad triginta millia annorinn es seu tragoediarum scriptor ait, id ad Prometheum IgniferuiI Pertinere schosastes ad Uincti v. 4. monstrat: ἐν γἀ τω πυρφορφτρεις μυριάδας φησὶ δεδέσθαι αυτον. Haec si Igniser pars trilogiae fuit, aperie repugnant iis, quae in Vincto dies Prometheus, tertia decima hominum generatisne se solutum e vinculis iri, qui sunt anni circiter quadringenii Seio duobus modis removeri hanc repugnantiam posse: uno, si finitum numerum pro infesto nominarum statu mus vestus τριςμυριετῆ χρονον altero, si destinata quudem poenae pulemus ab Iove triginta millia annorum sed

remissam maximain eius spatii Partem esse, quum Chiro Centaurus in Orcum abire decresset. Sed tamen prius

illud non est credibile vidissent enim, qui egebant fa-HE- OP. IV.

266쪽

258 I E AESCHYLI PROMETHE SOLUTObulam illam, non proprie intelligenda esse verba, sicuti viderunt, quem in Vinei dixit μοριετῆ χρόνον, in iis esse dictum. Alterum autem quantum quaevis hariolatio valet. Caeterum Caucasi mentionem non urgebo, quia ex Hygini verbis non ceri colligi potest, nominarum eum

montem in Ignifero Prometheo esse. Nec si nominasset Aeschylus, reptigitaret ibi, ut qui in Soluto tamen ibi aflixum fecerit Pron etheum. Sed ne Solutum qui lem Prometheum ut una cum Vincio in scenam productum erodamus , eas habemus rationes, quae dubitatione vacuae sint. Min argumenti

quidem continuitas quam speriosa, iam eadem fallax est: quod quum satis demonstraverit Suvemius in illa quam di cis dissertatione p. 45 seq. non pus est id a nobis repeti At, inquient in ipsa supersine fabula sunt quae sequuturam esse solutionem Promettiei ostendant. Profecto et

Primum quidem . 17s.

δεσμων χαλάροι ποινας τε τίνειν

8Et mox, postquam laxi quoque saluti meruendi'. significaverat, v. 5al. - in αλλου λογου μέμνησθε, τονδε δ' ου, ως ηuiρος γεγωνειν, ἀλλἀ συγκαλυπτεo si itis μον φιάλιστα τονδε γα σωζων isti δεσμοις ἀεικεις καὶ δυας δειπυγγάνω. Et postquam apertius diri illa de filio, quem Iuppi suam ipse in perniciem geniturus esses, de sua liberai m loquens, v. 8 4. τοιονδε χρησμον ' παλαιγενῆς

267쪽

νοδοις, Πρυ Kθει, προσδενς, rediturum in proxima sabula Mercurium indicari rati. De nique quae idem dicit Ra025.

φανῆ θελήση τ' si ἀναπητον μολειν

clitibu Chirniti ni respicii qui ultro exula immortali natura pro Prometiae ad Oreum abierit. Ac negari nequit, esse haec omnia ita comparata, ut, quoniam cum libera sone Promethei coniuncta sunt, non possint non ad So Iulum Prometheum spectare, si is copulatus cum Vinctosvic Sed mulamus rem aut inveximus sumamus nunim scriptum esse vivium Prometheum, aut empore priorem susse Vincio num qui minus eadem illa dicta

esse credetnv. Nam liberationis quidem necessario facienda erat inentio, ne Io, cuius ex posteris sospitator Promethei exsti iuniis esset inutilis persona Videretur. Connubium Iovis autem multo minus Praeteriri poterat, quia

curandum erat, ut finem iustum haberet fabula, nec spe sciniores quem ad multa saecula saxis assi vidissent, serere ibi pendensem, suisque immiserabilem relinquere malis cogerentur quod quum esse iis instituendum, ut nec poenae airoesias, quae vel maxime in diutumnale ii culorum Posita esses, minueretur, nec irePugnaretur c-

268쪽

M DE AESCHYLI PROMETHEO SOLUTO muni famae, quae longissimum tempus in rupibus pepe disse Prometheum tradidisset utrumque scite devitavit poeia eo, quod deseruiisso laxi connubio vallatiun i r mellinum, et quum de eo aperitus dicere recusares, ipsa cum rupe in tartaraim Mimili secti re siturum olim in lucem iisdem adhuc vinculis consulatum tia iusium sitem accepit fabula, neque est quod iam amplius eqvirant spe

ctatores qui eis audi erunt gravioribus olim poenis affectunt iri Prometheum, tamen eas uunc quidem non e Pe-etani, quia dicunn erat . 999. Itaque non debebam dicere in dii seriatione de composia sono viologianim, non iis Misi Mistam, ut spectatores non quid Oreo sinurum esse requirerenti Mn magis

iercurii verba Hierama iam successuram esse demonstrant. Nam ille quod rogat, ne sibi iterum veniendi necessitatem Prometheus afferat, consuetudini trihuendum videtur familiari germonis. Accedit quod in hoc dicto aliquid comminationis inest, quasi altera legatione ais ciora eum, quam nunc, denunciatium At in Soluto

Prometheo si rediit, paciscendi potius caussa missum esse credibile est. Illa autem, quod ii in ante liberarum iri Prometheum inest, quam quum alius pro eo deus in orco vivere voluerit, quodque satis ei dandum pro ianus

hiatibus indicatur, ex eo genere sunt, ex quo plurima apud

tragicos inveniuntur. Amant enim futura secundum communem famam, potissimeque circa finem fabularum, Pra dicere. Et de vicario quidem aptissime sic est dictum, ut Prometheo non sperant quemquam Pro se morituruin, aeremae poenae portendi videantur.

Quod si ne his quidem efficitur, ut Solvium Prometheum cum Vincto copularum credi vomisat, solumis linquitur Missastae testinuituum, quod sane eo minus conlevanendiun, quia hunc in ista hac caussa unicum te Iouem habemus. Is ad 5Is ita scribli ἐν γαρ τω ἐξῆς δράματι λυεται δωρ ἐμφαίνει ἰσχυλος. Inserta fodi

269쪽

tasse haec verba sunt ab alio, quam qui reliquam adnotationem ad istum Iocum scripsit desuII erium in horto atque antiquo codice aliis in libris postrema tantum, περψιφαειε Ἀσχυλος, sunt omissa. Non intercedam, quin haec veteris et docti grammatici adnotatio 'sse eredatur,

nec dubitabo, dicaine τοπιῆς δραμα quod in uilogia e dem, an quod in codice suo prorinium sit verum illud tamen nescio an haud satis certum sit, ali um eum iesuvinfide hoc scripsisse, elimi sua quadam coniectura ductu quoniam poeiam, ut mi id indicare vinaretur. Quare

etsi minime reiiciendam eius auctoritatem arbitror, tamen ei non tantum tribuerim, ut dubitatiori non pillei lociim relictum esse, quum Praesertim scholiastis illi adeo ignotum fuisse Solutum Prometheum videam, ut ne ad versum quidem Iom ubi mosime exspectes, de Chirone at quid se inaudivisse prodani. Schesiastam si missum facimus, uni quaedam, quae suadere videantur, ut Solutum Prometheum non coniunctum cum Vinci suisse continamus. Omini unum est, idque, ut mihi quidem videtur, non leve putandum, quo

me iam in dissertatione illa, quae est de compositionea tralogiarum, non mediocriter commotum esse significavi. Nam quum veri simillimum sit in trilogiis condendis id spectavisse poetas ut ipsa inventione interis di sinat legessent fabulae, duo Ili Promethei, quantum colligere possumus, tanta suerunt similitudine, ut Vix appareat, quo

modo consociari sine quadam ossensione Minerin Etenim ui Vincit maxima propemodum pars de aptiones locorum regio anque, quas Io vel peragraverit, vel posuia supervagatura, eo nes, sic in Soluto prolixo de Herculis

expeditionibus expositum esse patet, in utroque autem etiam de inventis, quibus Prometheu vitain hominum adiuvisses, copiose fuit explicatum. Quae narrationes ut vel maxime animos audientium retineant rerumque admirabilium novitate oblectent, tamen Per duas fabulas continuatae mirum ni aliquid satietatis afferre debuerint. Deinde etsi minime necesse est temporis continuit

rem in tragoediis reriun Ordine cohaerentibus spectari, ia-

270쪽

meri nescio an illud, ne dicam paruit apte, certe valde

II audacter seri putandum sit, si spectatores, quem modo ad immensum aevi spatium rupibus assio cognoverunt, eum paullo post liberari longo illo cruciatu videant. ΜΗ-ium enim interesi, uirum quae incerto ignotoque empore di iuncia suerunt, an quae multis seculis disterminata esse et sciamus et lienim heminique audiverimus, coniuncta

in scenam proserantur. Et in Vincto quiden Prometheo spatium illud. ileque id Hio loco , destir natum est lucu lentissime. Ilitelliget, a iiiiiii poeta. Ellipori diuturnitatem, in qua praecipue cerneretur Pronietheiis enae Crudelitas, nulla in vim ad animo moventios habituram, nisi quanta esset notis quibusdam et quasi in sensum cadentibus spatiis desiuiretur. Itaque quum Prometheus primo liberaiorem suum tertia decima generatione ex Ionis prolae inurum basset, post alio loco distinctius ab Epapho, quem paritura siclo, iuniam generationem Argos reve

suram vaticinatur, X caque nas siuruin re e tum apud gi os genus, tylo de semine I illumini illi in altilii hi in iaculatum in . a tuo hiare e viliculi, - , lutiim iri iii alis sit ita termitio poena post niuitas liomitium generationes veluti per nebulam ostens iani alie imprimitur animis cruciatuum illorum longissima diuturnitas, ut pene aegro laturi videamur, si subito tot seculis quasi saltu quodam superas ad ipsum illarum malorum suem adducantur. denique etiam de loci, quaedam dubitatio se secunda enim sabula ad Caucasum alligatum singi Proin

theum coriis testimoniis constat in superstite autem non solum nusqua in illi lii 'lia positi in CallCRM li 3Cum ilimn SSe, sed diserti etiani liro ii 'HMo Caucas in inlita Europaea

quum in principio alnilae et v. 3ul Significat, tum per sus etiam prodit 422 ubi Caucasum in circumiacensibus, sed aliquantum tamen remotis regionibus memorat; aperiissime autem V a18 quo loco I rapidi fluminis eu sum persequi iubetur, πριν, προ αυτον Καυκασον μολιγQuae verba iam inter antiquos interpretes adverterunt eunt,