장음표시 사용
231쪽
dessitiens desaeerio latenti cogitauerit, e pondere ipso terrenae cogitationis pauliatim in inferiora delabitur. nec subito hac perfecta incorporalitate luteum corpus inducitur; hae ensim ster tacita taetrimenta s lovgiorem simplicis D absoluti fimae puritatis recusum In quaedam siderei corporis incrementa turgescit. in laeuus enim sphaeris , quae coelo subiectae sunt,
tim societati huius indumentire, fel concilietur. re ideo totidem mortibu quot sphaeras trainis
ad hanc peruenit, quae iv. terris vita vocitatur. quae anima e caelo in terram delapsa. ex 1ententia Ρythagorae & Platonis cum corpore Coniungitur, hacque coniunctione, quum eX materia omne gignatur malum , contrahit sibi Prauam ac corruptam indolem, quae est tertia doctrina, cuius in quaestionis nostrae gratiam habenda est ratio. etenim Veterea pagani, quum inscitia primae mali originis laborarent, ac motuum Corporis Vim, cui anima Vi poterat resistere, sentirent, in eam ingresu sunt sententiam, fundamentum omnis mali. positum esse in corpore ac materia, adeoque corpus, Veluti carcerem, ubi anima poenas det, habendum existimarunt. Pythagorae hanc sententiam diserte tribuit ivs Tvs LIPsIVS . ad EVS En IV Μ prouocans, qui hanc Pythagorae referat doctrinam e principiorum alterum esse unionem, id es deum.'houum, alterum infinitum s binionem, id est daemonem smatam, circa quem materialis multitudo est; quod & satis notum est de Platone, quamuis minime sit auctor huius opinionis, Ut putat
232쪽
Platonem principio, quod qualitates, quae gignuntur, ut subiectum sustinet, materiam nunc vocant. excogitato, multis magnisque philo phos libera se discultatibus; siquidem illam Platone multo antiquiorem esse constat, cuius momenti testimonia studiose collegit pE
g. VIRI. Quam opinionem de animae natura, descensu atque eX coniunctione cum Cor-Pore contracta prauitate quum mentibus suis comprehendissent Pythagoras & Plato, ανοδεν illius, seu adprensium, quo e vinculis corporis tanquam ex carcere evolat et, seque iterum cum deo, unde ipsius natura esset desumta. Coniungeret, promouere omni studio an nisi sunt. qUa sententia explicari debet illorum ομοίω ς τοῦ Θεου, quam ultimum finem esse hominis dixerunt, qua in re consentiebant Pythagoras & Plato, quod testatur sΥo BAEVs
Σωκρατης, Πλατων ταυτα τω Πυγαγορα τελος ομοιωGν Θεω εἰναι λεγου ra, Socrates ta Plato,
quemadmodum P thagoras, finem dixerant dei similitudinem, nisi quod Inato facultati ad hanc dei similitudinem perueniendi, his Uer-
tem ratione hunc animae adscensum fieri posse. existimabant. primum quando anima re ipsa soluatur a vinculo corporis, & ad diuinam dei sedem transferatur; deinde si in corpore quidem veluti carcere, in quem fuerit coniecta, adhuc degat, sed omnem adhibeat operam, Vi
233쪽
liberata a labe corporis, ad pristinam liberta--tem puritatemque, ac denique ad unionem - cum cleo possit peruenire. cuius posterioris adscensus iterum duplex erat via: altera phia,sophica; altera vero theurgi . quod U-FUIosephicam pertinet, commendauit Pytho- goras χια οσως studium, quae cum cognitione 1ui ipsius & conuersione in seipsum MDςρο i M
to autem aeque ac Pythagoras inten media sinem illum attingenda retulit puritatis studium, ut anima seiungeret se a corpore eiusque iu- quinamentis , 3. hinc ωiphilosophiam dixit
μελἔτ:1ν - ατου , medItasionam mortiti ad viam' rheurgicam vero necessaria erant Varia purgationis eX ternae genera, modo Per aerem, modo per aquam . modo per ignem, in quorum usu multi celebres fuerunt ritus, id quod plu
, g. X. Si quis singulari amoris adstem erga philosophiam Pythagorae & Platonis esset Occupatus , facile occasionem doctrinas illas cum christiana disciplina contendendi captare POL
set. sane vi PAVLLVS s την οἱ τοΘευε τοῦ πω - ανΘρ-rου hominibus christianae religionis necessariam este dicit; ita H I E R o e L E s' si a sapientiae cultoribus postulat τὴν των ωλικῶν -- μων αστοεων tque A v C Τ o R epistoIae ad Hebraeos conscriptae 7 μετάνοιαν απο- εργων commendat; ita. ΗιEROCLEs confirmat , illos , qui societarem cum deo adpe-
234쪽
thagorae & Ρlatonis cum sacris scripturis, si ista veluti conclusione tantum, & ipiorum verba consideramus; tanta sane est dissimilitudo intuitu principiorum, quibus illa nituntur. omnia enim plena sunt errorum, quorum hoc in momento grauissimus est, quoci anima ho minum pars sit naturae diuinae cuiusmodi doctrinam adfirmare ac profiteri, plane ab omni ratione, ne de diuina dicamus reuelatione, alienum est. de cetero sententia haec, quae omnes fere philosophos oppleuerat, alios eosque plures peperit errores, & fundamentum fuit multarum doctrinarum, quae videntur elegantissimae ac praestantissimae, re ipsa autem iunt absurdae atque impiae. quam in rem, si dissertationis rationi esset consentaneum, Uberius adhuc exempla e Stoicorum praecipue philosophia deprompta praserre possem ; sed iussiciat, breuibus ea, quae antiquis philosophiae magistris de immortalitate animae placent, attingere. ita praedicatur in illis rei huius cognitio, atque argumentorum, quibus veritas haec de immortali animae nostrae indole, innixa, vim per illorum testimonia adhuc augeri ac corroborari posse multi sibi persuaderat, cuiusmodi tollegit HARTsCHMIDI-α PETR. DANIEL HUETIUS ' Verum
235쪽
omnes illi, qui originem anima: ex diuina natura derivabant eamque iterum in hanc reuersuram contendebant, minime adfirmarunt, illam esse immortalem, id est propriam subsistendi vim retinere, sed potius non posse de strui, quae discrepantia satis est insignis. XI. Ex his a nobis fatis superque dictis,
quod ratio humana dignitatem ac maiestatem veritatum, quae sacris litteris insunt, non semper capere possit ; quodue veteres philosophi lumen, quod natura ipsis fuerat dilargita, tenebris adfectuum atque errorum obscurauerint maXime, efficitur conclusio, inane essemidium, illorum doctrinas Cum sacris scriptu ris contendendi. equidem, si dono rationis a deo dato legitimo modo Vii fuissent, nec prauis animi adfectibus tam maximum reliquissent Iocum, facile has falsas opiniones ac turbUlentos errores vitare, etiam sibi eripere potuissent; sed quid mirum, quod in tanto prauarum cupiditatum studio, ratio ipsorum circumfusa fuerit tenebris 8 quapropter etiam apostolus PAVLLvs A adfirmat, quod corruptio mentis, libido quippe adfectuum hunc opinionum morbum, hanc intellectus aegrotationem effecerit, quando dicit: τον παλπιον ανγρ-ον τον *Θειρόμενον κατα ταe DrΘυμίας
τῆς ἀπατα, quod Pluribus eXemplo graecorum philosophorum clarissime demonstrat CAMPEG VS V1TRINGA. Verum nobis Ohiici posse videmus, quod veteres philosophi ex paganorum ordine multa. Ope traditionis cognouerint,vi adeo institutum, quo illorum do
236쪽
ctrinarum cum sacris tabulis conuenientia Ostendatur, non plane sit contemnendum. nee
negamus , quod pagani hominis peregrinationes , si non in ipsam Iudaeorum prouinciam, ad
Aegyptios tamen secerint, quorum sacerdotes memoriam legum ac consuetudinum Iudaeorum tenebant, id quod de THALETE Milesio, PLATONE & EvRIDI DE Confirmat DIOGENES . LAERTIus, & pluribus aliis DIODORVs Siculus; quibus rationibus &haeca multis additur, quod Ρtolemaei magnum librorum numerum eX omnium gentium libraseriis thesauris conquisitum comportare procurauerhiat, eoque ipso graecis aliisque gentibus 1 acros Ebraeorum libros euo luendi suppeditaverint occasionem, prout quoque eX Plu' a tum opinione auspiciis Ptolomaei Hiladelphi Conuersio lacrarum litterarum in gentium linguam sit facta, ut de aliis argumentis in praesen S taceamuS, quae a nauigatione Ophiritica Salomonis iussu facta, eiusdem Cum gentium seminis connubio, reginae Aethiopicae ad eundidem accessu & aliunde petuntur. hinc MVTIVS PANsA3 dicit: ebraica aemulantesple
rique multa suis in scriptis insieruerunt,pau
cis mutatis. erant enim veI teste Eusebio, ante Ptolemaeum inuinae scripturae in graecam limguam traductae. multa Theopompus, must Theodotus tragoediarum scriptor, multa Euri
pides , Sophocles, Pho Adra , Diphilus, Menan- er s ceteri ab eis subfurati hunt, ita it inte
gras chartas, columnas integras, vel ab eis carrmine redditas veI rhetorioo fuco exornotas
237쪽
apud idos legerim a prouerbiis es sopientia S
CRE RODΤ. sed tamen oracula diuina, &quae de illis ad ipsorum notitiam pervenerunt. gentes non solum minus recte intellexisse, sed& fabulis aliisque a sacra Veritate aberrantibus opinionibus corrupisse, quem fugit Z quinimmo philosophi iudaicarum rerum vel parum vel mininae erant studiosi, iisque multa exprobrahant vitia. Post natum quidem generis humani seruatorem, quum temporis Complementum aduenisset, quo mundi salus ubique torrarum illustraretur, omnium gentium homines in ciuitatem adscripti, cuiustum pomoeria sitis fuerant angusta, etiam ad
illos fama & doctrina euangelii peruenit; sed hanc ipsam doctrinam euangelii siue Christi crucifixi , hoc est gentibus, quae Iudaeis
OP ponuntur, praecipue autem illorum philosophis M'ίαν esse, PAVLLVS pronuntiat,
quippe qui sibi persuaserunt, doctrinam illam de iustitia dei demonstratam in Christo crucifixo alienam esse a perceptionibus ratio nis, id quod colligere potissimus ex illis, quae
Commemorat L VCAs. y equidem interdum
philosophi de hominum miteria grauiter sunt
conquesti ; intimam tamen naturae humana: Prauitatem minus perspectam habuerunt, fiersuasione corrupta occupati, inesse morta-ibus facultatem bene Viuendi, ac propriis viribus ad virtutis regulas sese conformandi: quapropter COTTA apyid CICER , NEM Assicit: atque hoc quidem omites mortales is ha
238쪽
bent, externas commoditates, vineta , segetes,
Oliveta, ubertatemfrugum re ructuum, omnem denique commoditatem prosperitatemque vitae a diis se habere: virtutem autem nemo Tmquam acceptam deo retulit. nimirum recte. propter virtutem enim laxe laudamur, is tu virtute recte gloriamur, quod non contingeret , Ii id δε- num a deo, non a nobis haberemus; hinc& HORA T I V s: det vitam, det opes, aequum mihi
animum ipse parabo. g. XII. Ita demonstrauimus, quantum sit discrimen inter paganorum ac diuinorum scriptorum doctrinas, quarum conuenientia fru-1tra ac sine caussa ostendatur.prout autem multi ad huiusmodi negotium impulsu corrupti adsectus rapti fuerunt; ita de vera conciliandi via duplici ratione deflexerunt. Primum enim sententias veterum philosophorum iuXtalpiarum principia, unde deductae sunt, minus eXaminarunt, & sensu, quem ipsa verba prodiderunt, adquiescentes, plane alia animo Con-Cepciunt, quam quae ipse auctor quidem sensit. non lassicit, philosophorum conclusiones, quae interdum singularem veritatis, pulcritudinis atque elegantiae speciem prae se habent, praeceptis diuinioris doctrinar smiles 'Pronunciare, nulla nexus, quo cum principiis 1uis & inter se cohaereant, habita ratione. deinde non obseruarunt; philosophos pro diuersis sectis usos esse iisdem 1 aepe vocibus, iis autem diuersas propoluisse opiniones, adeoque existimarunt, plures sensito similia, quamuis nihil simile cogitauerint. qua in re multi interpretes scripturae 1acrae grauiter sunt lapsi, qui
239쪽
ad illius dicta philosophorum sententias in
considerate adplicarunt, aut temere linguam gentium cum 1ermone sacrorum scriptorum contulerunt, uti saepius iecerunt HVGO GROTIus & Io. PRICAEVS, Obseruante Io.
CLERICO, y quamuis ipse ciduersus hanc optimam interpretandi regulam interdum peccauerit, quod tantum eX interpretatione vocis λογος apud Ioannem Principio euangelii patet, quum existimet, Ioannem vocem de doctrinam hanc de a P MILONE mutuam accepisse, ' quae res in controuersiam S di- 'sceptationem vocatae1t ab Io. Van der WA Y
TA 1 N G A aliisque. sed haec in transitu. g. XIII. Quae iam e osuimus, magnam habent vim ad illorum sententiam, qui Aristo teloiit cum ἐibris diuina auctoritate conscriptis consentire credunt, diiudicandam. quamuis
nobis sit in animo. infra singillatim philosophi
huius opiniones penitus inspicere, & quantum impietatis illis insit, explanare ι ea ta- mem, quae diximus generatim de grauitatev ritatum sacraruna, de veterum philosophorum ratione per prauitatem adfectuum corrupta, qui inde suam habuerunt originem, maximis erroribus,facile confirmare post uni,huiusmo diconcordiam plane esse fictitiam commenti tiamque. doctoribus, Uti dicuntur, scholasticis facile potest ignosci, quum ista aetate tanta fuerit barbaries, ut neque 1 acrum codicem,
neque Aristotelem explicandi, ob putidam graecae & hebraicae linguae inscitiam cuidam fuerit facultas, praecipue quum illorum philo-
240쪽
phia in seruitutem theologiae Papane esset redacta, quod historiae momentum pluribus
persequitur ADAM vs TRIBBE HOVIUS. xiud per LuT HERvM emendata doctrina Pu riore christiana, ac lplendida bonarum litterarum eXorta luce, multos adhuc ex societatibus nostris sacris fuisse, qui tam pio ac religiose eultu Aristotelem sint prosecuti, omnino est, quod admiremur. verum quid non per madet adsectus, qui a prima aetate voluntatem occupauit shaque semper habuit alimenta λ cui si quis amore erga veritatem incitatus resistat, facile ab erroribus liberari & in veram cognitionem rerum utilium deduci potest. ita Aristoteles auctoritate sua multorum animos adeo Ceperat, ut ab ipso discedere, nefarium criment ei e maiestatis Aristotelicae haberetur, Utque 1ectatores illius hanc dignitatem conseruarent & in maiorem adhuc locum promoue re possent, ipsius doctrinas cum diuinis es sitis conciliarunt, quoniam turpe esset Christianis, Aristotelem a christiana religione & litteris sacris alienum docere, interpretari ac de Kndere. quod opus quam infelici successsi sit susceptum, quisque qui a corruptorum aD sectuum studiis abest, ex zExsoLD1 libro,cu ius superioribus mentionem fecimus, satis &1uper cognoscere potest, quippe qui plenus est conciliationum ieiunarum: duriores Cum sacri codicis, tum Aristotelis interpretationes complectitur, ac grauissima momenta, in quibus omnis vera conciliandi vis posita est, relin