Io. Georgii Walchii ... Parerga academica ex historiarum atque antiquitatum monimentis collecta

421쪽

eum fuisse animo concitato, item κροανειν ἐν το ς των υπρb σεων πωρίοις, άδεν μειον τῆ ηρο κῆλ mg, non minus in campis rhetoricis solum pedibus pulsauisse, quam equus generosius; quae

verba elegantem sane continent comparationem. Memadmodum enim equi certaturi ungulis 1uis terram lapidesque concutiunt, Vehementius sese mouent; ita eadem ratione Polemon incitato animo commouebat corpus frauiter, seque in campis rhetoricis, exerceat, ubi P Η I L O S T R A T V S Per formulam πιωρὶαυπο σρων respicit omnino ad in quihus equi solum quatiunt, μολὸεις autem stat argument8, quae tractabant rhetores. ' praetor POLEMONEM commemoramus iterum s Co-PE L I A Ν V M, qui quamuis e cathedra orationes recitaret lunam a cum suauitate; recto tamen corporis statu quum peroraret, asperiΟ- rem praeso serebat speciem, ac robusto utebatur sermone, feriebat semur, quin etiam ἐλεγε, σώεΘαι μ αλλον, ωσπερ βακχευων, dicebatur inissmotu vehementiore gesta bacchantis mstre, . auctore PIII LUSTRATO. Vt enim iihin

Ventione dc elocutione potest esse βακχεία, id quod superioribus a nobis fuit obseruatum; ita actio quoque oratoris talem admittit,atque effigiem hominis furentis ac insani prodit, ad similitudinem illorum, qui sacra Baccho Con

ejiliit vultu sereno ; Seuerus autem Vir COI

422쪽

sularis reprehendit y sophistam ADRIANUM.

debacchantem sophisica argumenta, τορωΘM προς-αγωνας, quae Verba ita interpretes in latinam linguam transtulerunt: qu*pe quum in certamine acieque forense praepoli ret, & ipse selicissimus Philostratorum explanator G ΟΥΤ FRIED OLE ARI vs ista latine hoc modo exposuit : eo quod m iuridiciali genere magis esset exercitatus. sed LUDOVI-Cvs CR Eso LLIVs hasce interpretationes haud sanas esse pronunciat atque obseruat, quod άγων in historia sophistarum plerumque Di επιδριζις siue declamatio, & άνων ABoia δε- clamare, inc & sophistae fuerint adpellati άγω- νις- λογων, declamatores, quod omnino ita sese habet. quamuis nec id negari possit,quod& hae voces respiciant controuersias sophistarum, prout THEODOΤVs dicitur ἁγιονι ς apud PHILOsTRA TvM, 3 qui autem paullo post de eo tradit: τὴν δέ ,δεαν των λογων,

ν, quantum ad dicendi formam tum iuridiciali generi, tum vel maxime sophistico minime impar extitit.

s ALΜA s I v s pro τῆ , esiκοῦ De es legit του Ο-ιππου, ut Sententia sit, quod Polemon veluti equus, qualem descripserit Homerus, pedibus solum concusserit, quae scriptura LEARIO p. s38. maxime Vide tuu commoda, quoniam etiam alibi rerum imagines a veteribus ex Homero perantur, nec non eadem ratione DAMIANus sophista eomparetur

I NEU e. I. a. o. 6 4. 1 theatri rhetor. lib. III. cap. 17.

3 vivis. se istari lib. II. n. 2. cum

423쪽

VETERUΜ SOPHIST' AR. A T E ORAT. 393 cum equo Sophocleo a PHILOsTRATO lib. II. de vitis sophistar. n. 23. 6 q. tales dicendi formulae deprehenduntur quoque apud PHILOsTRAT v M in Mroicis,

Ies est των ποιητικων λογων.

I. X. Accidit etiam subinde, ut vehementia actionis tophistis vocem intercluderet & spiritum, sicqUe PHILAGRO is ' ,1 το ςΘἐγμα υπο τῆς bile vox interclusa fuit, quum oratione quadam Aristogitonem exhiseret, adcusationem parantem aduersus Demosthe

nem, quod Medis, & AEschinem quod Philippo faueret, id quod &ipsi sibi mutuo obiece

rant, in orationibus quippe π. παραπροσβέας &de corona, Ut legimus apud PHILOSTRATVM. y ac propter haec dicti sunt oratores fanatici, Ut patet ex THEMISTIO, item νυμΦ οληπῖοι, latine I mphati, uti socRAT E sin laude amoris, quum more sophistarum Vteretur dithyrambis, a PLATONE dicitur πολ- λακις νυμφολχ 'οις, id quod obseruat DIONY-s I v s Halicarnasseus. 3 6mphatus enim,item

6mphaticus, quod nomen a lympha &hoc ex graeco νυμφη Vnius litterae mutatione, significans aquam, originem suam deducunt, idem est ac insanus, iurore correptus, cuius Caussa

credita fuit conspectus nymphae, id est spectri

in fonte aut aquis. hinc & PE saeus : b haedictae sunt a vmphis. vulgo autem memoriae

proditum est, quicunque speciem quamdam e fonte, id est erilem v hae viderint, furen-

424쪽

vM, & GIS BERTUM CUPERUM. si e Pphistarum actio & pronunciatio prorsus erat singularis, a qua quisque ingenuus eloquentiae cultor abhorrere debet. nam quamuis pars haec arti S oratoriae praecepta eaque breuia admittat; illa tamen, si fructus suos ferre dubeant, postulant praecipue dotes

naturae consentanells eloquentiae, adeo ut hoc momento dicere poSsimus oratorem non

fieri, sed nasci. duplici autem ratione actio oratoria potest esse vitiosa. altera species est, quando ista, licet pro diuersis cogitationum & adfectuum generibus instituatur varia ; anxie tamen & contra naturam adsumta nec satis temperata est, quae auditorum animos magis ad indignationem, quam volupta tem commouet. quidquid enim adfectatum est, quum mentem sibi ipsi ac propriae tantum delectationi deditam Sc a studiis aliorum alienam prodat, ingratum est ac maxime molestum. altera specios nimis est libera atque etiam effrenatior, quam par est, quales oratores Io. BURCII. MEN CRENI Us deciam. de chartatan. erudit. p. I 2I. iure ac merito

perstringit: praecipue vero, ait, hic de siclitati are rhetorica o rhetori hiserionico dicendum nobis videtur: quandoquidem hodie plerosque deprehendimus, mira vocis contentione, vultu multiformi, oculo vago petulanti , iactutis brachiis, saltantibus pedibuς, laseivientibus tam- his ac variis motibus, inuersionibus, circumductionibus, resupinationibus, justibus, gesticulante toto corpore, animi videlicet mobilitate ipsum

et ad Horat. lib. I se. s. V. 97. x Obsim. lib. III. cap. II.

425쪽

secim voluente, ad populum proclamare. atqui ex his facile colligi potest, quantum pretiura ponendum sit illorum studiis, qui vererum actionem reuocare, & ad illorum exempla tuis uentutem anxie instituere sibi sumserunt, quo spectat PETRI FRANCII specimen eloquentiae exterioris ad orationem Ciceronis pro Archia accommodatum, Amstelo d. I697. 8. de cetero hanc doctrinam eloquentiae exposuerunt LUD. CRE SOLLI Us, qui edidit vacationes autumnales ; MICHAELle FAUCHEUR, cuius liber de actione oratoria sermone palli-

co conscriptus elegantissimMs est: ID. CLE RICVstom. I. Parrhas p.raa. seqq. ut de alns

g. XI. Exposuimus igitur enthusiasmum Veterum sophistarum ex historiarum monimentis, siue inuentionem atque elocutionem; siue actionein respiciamus, quapropter ratio ordinis atque argumenti dignitas postulat, videre ipsa videamus, & quid de tali oratorum adflatu diuino sentiendum sit, eXpla nemus. qua ostera animum ad veteres sophistas atque oratores tantum Conuertimus, nec in praesens de ipso enthusiasmo oratorio generatim dispicere, nobis est propositum, quae duo momenta quamuis inter ιe cohaereant, seiungi tame possunt separatimque proponi, praecipue quum in sophistis ea observemus, quae singua Iari industria adtingenda sunt & eXponenda. atqui ut muneri ac negotio huic ea, qua decet, fide satisfaciamus, monemus primum, quod

non omnes eloqUentiae magistri atque aucto res, qUOS Verus tulit aetas, siue fuerint in numero sophistarum, siue minus, de numinis adflatu Vna 1enserint mente, quin etiam eXtiterin

quibus

426쪽

quibus haec omnia vana videbantur & futilia. hinc Q VINCTILIANVs δ dicit: ut possimus autem plura scribere, etiam plura s celerius, non exercitatio moaeo praestabit, in qua sine dubio multum est, sed etiam ratio: si non res ini spectantesquν lectum, s cogitationem murmure agitantes, exspectauerimus, quid obueniat, sed quid res poscat, quid personam deceat, quo sit tempus, qui iudicis animus, in tuiti, humano quodam modo ad scribendum

accuserimus. &DIONYSIVS LONGINVS: πολλαχῆ ἐνθουουαν ἐαυτοῖς δοκουντες, ου βακχευουσιν,

αβλα πωθσιν, quum videantur posim Ibi ceu diuino correpti s incitati furore, non bacchantur, sed nugantur pueriliter; qui etiam

vsurpet, addit particulas --εε & οἰονοὶ, iisque significat satis, se neutiquam verum ac pro Prium adflatum diuinum admittere, prout inter alia de pLATONE tradit, 3 illum nonnullos insectari, quod iapeωσπερ υπο Θακχειας τινος τὼν λογων, veluti a bacchante quodam verborum furore ad duriores metaphoras rapiatur: Confer MERI CUM CASAvBONVM. ' quin etiam alii artis dicendi doctores, quorum ingenia tempore Vetustiori fuerunt clara, de tali diuina ope, quae eloquentiae cultoribus esset necessaria, nihil disseruerunt, sed omne, quidquid in facundia est praeclarum, & naturae benignitati & artis praestantiae Vindicarunt. ex quibus CICERONEM tantum nominamuS, qui ex persona CR Assi dicit: se igitur censeo , naturam primum atque ingenium ad

427쪽

vETERVΜ SOPHI ITA R. ATQUE ORAT. 397 dicendum vim adferre maximam; neque u

ro biis, de quibus pausto ante dixit Antonius, scriptoribus artu rationem dicendi s viam, sed naturam defuisse. nam re animi atque ingenii celeres quidem motus esse debent, qui ad excogitandum acuti. ornanaeumque sint υ- heress aes memoriam firmi atque diuturni; &paullo post : neque haec ita dico, ut ars alia quid limare non possi; neque enim ignoro, σquae bona sint, feri meliora posse doctrina, erquae non optima, aliquo modo acui tamen scorrigi posse. g. XII. Ad haec obseruamus, quod multi ex

veteribus, quum in laudes eloquentiae veluti artis diuinae ac caelestis beneficii essundantur, etiam Oratores diuinos praedicent, his dicendi formulis, quae aliquid diuinitatis complectuntur, Uti translatis utantur. ' iis enim significare Voluerunt partim oratoris ingenii indolem ad illustrioris 1plendidiorisque eloquentiae usum maxime aptam; partim id ipium . quod orationem efficit sublimem, pulcram, ac magna vi ad animos hominum commouendos praeditam. quo etiam spectant interpretationes, quibus supra explanavimus fabulas de enthusalmo poetico, quod per adflatum Apollinis musarumque intelligi possint motus illi naturales, per quos animus ad eXcogitandum non

solum excitetur, sed & pro vi sibi indita aliquid efficiat praeclari. ad quod illustrandum& hoc valet, quod animus humanus in vel rum monimentis dicatur daemon acrius, quam in rem multa loca deprehendimus apud imperat )rem ANTONiNVM, qui saepius τῆ εα τύδωμωος facit mentionem, quo etiam respicere

428쪽

existimamus EPICTET V Μ, y qui quamuis fores sint clausae fiantque tenebrae, nos iubet meminisse, quod non soli simus, quippe quum

Δ ΑIMΩN latine exprimitur per nomen GE-N I us, quod etiam graeca ciuitate donatum esse exmo NE, qui dixerit ΓENION τῆ Muis, te-1hatur DES i D. HERALDus, ' fultum hinc est, ut mentem humanam etiam genium adpellauerint, quod patet ex AP vLEIo. &PLvTARCHVs si multis exemplis confirmat, animum hominis dici non modo daemonem, sed & det , ' Prout MENANDER:o νους γαρ ἰμῶν ο Θεο ς, dc HERACLITVs: θος ανθοωπου δαιμι ν, cons. GUTT FRIEDOLEARIUM. 7 quae o Innia hanc lucem nObis adferunt, quod quum Veteres de mente

mortalium propter ipsius excellentiam praestantiamque interdum formulas dicendi usti pauerint, quae diuinitatem significent; non sit

mirum, cur eXcellenteS litterarum auctores,

culturae ingenii summo studio deditos dixerint diuinos, eorumque doctrinas praedicauerint diuinas. nec est, quod quis hasce adpellationes earumque rationem petat aut ex doctrina Pythagoraeorum, Platonicorum & Stoicorum, quod animi hom inum ex mente diuina fuerint tracti, aut ex Aristotelis opinione de intellectu agente. namque si penitus inspiciamus philosophiam Pythagorae ac Platonis de daemoni-

429쪽

hus, quos haec animae huma me adpellatio respicit, perspicue sane possumus obseruare, quod daemones a mente nostra plerique plane

distinxerint, ut paullo post pluribus id expo

nere instituamUS. hine & A p v L E i v s de deo Socratis librum in-1cripsit, quo de daemone Socratis egit. ac fiant nonnulli, qui per genium ipsius nihil aliud intelligunt, quam ingenium eius ac

prudentiam, Vide GABRIEL. NAVDAEvΜapOl. pro vir. mag. suspect. cap. XIlI. F. q. PETRUΜ GASSENDv Μ syntagm. philos Epicur. Ι . II. se'. a. cap. 6. auctorem libri r

Platoni sene devolia p. S6. g. XIII. Hisce ante positis, inquiramus in ipsum enthusiasimi veterum sophistarum fundamentum, quem quum ipsi oratores non mo-clo sibi vindicarunt, seu & alii crediderunt, eosque diuino adflatu incitatos habuerunt, dehisce duobus momentis distincte ac distribute dicere non ab re erit. quod ad ipsos sophistas atque oratores adtinet, iterum hoc loco duplex existit quaestio: altera est: nurn sophistaripsi sibi, siue peripeciem quamdam rationum, siue minus, talem enthusiasmum persuaserint paltera Vero: num res ex fraude, mendaciis,

fallaciis ad quaestum constare videatur ξ quod

utrumque certo modo adfirmare adeoque ue tereS cum erroris, tum prauae voluntatis insimulare possumus. nam vide priori dicamus,

probabili ratione existimamus, quod quidam per doctrinam praecipue Pythagorae ac Platonis de daemonibus proprie sic dictis & de geniis in opinionem de instinctu diuino fuerint deducti. Varia enim spirituum genera posue

runt

430쪽

πων, manifeste post deum quatuor spirituum classes constituit, in quarum prima deos immortales ; secunda daemones; tertia heroas; &quarta denique homines, qui aureis carminibus adpellantur δαίμονες κία ' ονιοι, collocat, quam diuisionem inpriinis sequitur IAM-BLICHVs. PLATO autem post deos immortales tres spirituum ordines posuit, quorum primus complectebatur angelos; secundus bonos daemones, & tertius heroas, de quibus pluribus videri potest MARsILIVS FICI Nus. y quod ad daemones speciatim ad tinet, illorum indolem ac naturam Ap VLE-a v s ' ita tradit: daemones Funt genere animatia, ingenio rationabilia, animo passus, corpore aeria, tempore aeterna; & CHALCIDi Vs, daemon est animal rationabile, immortale, patibile , aetherium, diligentiam hominibus impertiens , de quo momento copiose disseruit GOTT FRIED OLEARIus, si cini addas p E-

tem hoc ossicium administrare crederentur, ut ad deos humanas preces & sacrificia; ad homines vero deorum leges & sancta instituta reserrent, 3 illorum fauorem conciliare sibi, ac cum istis habere commercium &consuetudinem elaborarunt, quo omnis veterum the-urgia spectabat. adhibebant quippe varios

ritus

라틴어 텍스트