장음표시 사용
551쪽
DE PROGRESs V AC FATIS LOGICAE. sat
quando disputat de schola Platonica, in primis laudat hunc Xenocratem & Aristotelem &paulo post dicit: fuit ergo iam accepta a Platone philosophandi ratio triplex: una de vita moribus ; altera de natura re rebus occultis ;tertia de disserendo G quid verum s quid μι- sum; quiae rectum in oratione pravumve; quid consentiens; quid repugnet, iudicando. scripta ipsius multa resert LAERTIVS, inter quae sunt nonnulla argumenti dialectici, quod
quum tractaret, initium fecita φωνη siue Vocis consideratione, quo nomine reprehensum narrat PORPHYRIVS. VI. Pervenimus ad ARISTOTELEM,
principem philosophorum, quos VetuS graecia habuit, in primis laude ac meritis logiis cae. natus est Stagiris Macedoniae olympiad.
X C l X. I. ante natum Seruatorem nostium CCC LXXXIIII. ac patrem habuit Nicomachum, medicum Amyntae regis; Praeceptorem Vero Platonem, a quo discessit & i pie condidit scholam. quod ad ipsius scripta logica, quae exstant, adtinet, ista diligenter receniend
FABRICi V s. ' atqui huc spectant. I. K A T H TO P IA I , Categoriae sue praedicamenta. non desunt, qui librum hunc ab Aristotele haud scriptum esse putant; s ed ab
Andronico, ut cum c AELIO SECUNDO CVRIONE existimat auctor Siaellio-Ramaei philosophiae syntagmatis a GOCLENIO editi rLmplicius cum categorias explicat, Andronici
552쪽
paraphrasin citat multis locis: quae ubique iis o cum his, quas habemus, categoriis congruit: si nulli iam dubium uso ρ sit, basie nostras ca- . tegorias ad Andronicum, non ad Aripotes pertinere. Io. IONSIVS dicit: auctor ibri de categoriis, quicumque Platonicorum vel 'thagoricorum is demum fuerit; & an
hrum illum sibi videri esse vel Pythagorici vel Megarensis. ac quamula Archytas Tarenti nus, Pythagoricus etiam de decem scripserit praedicamentis, ut supra a nobis fuit obseruatum; veterum tamen clara testimonia s1MPLICII, AMMON M. LVCIANI, quae Col-
Iegit vos s Ius, ' pro Aristotele pugnant. II. ΠEPI EPMHNEIΑΣ, de interpretatione, qua Voce intelligitur λογος άπα ανΤὸς oratio enunciata. librum hunc ex veteribus Aristoteli abiudicauit Andronicus Rhodius, testibus AMMONIO &BOETHro; sed illum vindicant ei contra Andronicum Alexander Aphrodiseus, Ammonius, Boethius, atque alii Peripatetici. dicitur Opus hoc a RAPINO εvne spece de gramaire rasonnee. III. ANAΛΥTIKΩN προῖερωνὰ ἐςέρων 'βλία β , σησθticorum priorum libriduo, pseriorum libri duo. prioribus agit de syllogismo; posterioribus vero de demonstratione. hinc GALENVS innuit, Veram& antiquam inscriptionem analyticorum priorum fuisse περὶ συλλογισμ οῦ, quod etiam confirmat BOETHIus; M posteriorum autem
553쪽
analyticorum antiquum titulum fuisse κωάποδείξεως, δε Aemonstratioue, idem GALENvs indicat. άπολυειν Vnim est resoluere quaestionem ad propriam caussam quod colligimus ex THEMis o, k ut adeo άναλυῖκη sit ars probandi quaestionem per rationes rei subiectae propria S. IV. ΤΟΠ ΙΚΩN-η. de locis, unde
argumenta probabilia petuntur libri VIII. atqui haec est dialectica . quae opponitur ava-blicae, ubi obseruamus, quod VOX dialecticae, varia sumatur significatione. sic PLATO, Vt ex superioribus constat, per dialecticam intelligebat ipsam sapientiam ; Stoici, Cicero &alii hoc nomine comprehendebant integram logicam. Peripatetici autem opponunt analyticae, quae ad demonstrationem 1 pectet, dia lecticam visit ars ex probabilibus disserens. at vero adhuc monent, quod dialectica quum sit ars disputandi ex probabilibus, ac aliquid vel vere sit probabile, vel eiusmodi adpareat; laxe dialectica utramque partem comprehen dat: Stricte autem ac , H sic dicatur, ruae vere probabilia tractet adeoque doceat, se rebus vere probabilibus disserere, bene in .
terrogando apteque ad interrogata respondendo, usque dum eliciatur, quod verum vel Vero ProXimum sit. V. ΠΕΡΙ ΣΟΦΙΣTIKΩN E Λ E T XΩ N ,
mentationibus lib. II. σο*πικὴ apud Peripateticos est altera pars dialecticae, ac tractat de fallaciis, siue eo , quod probabile Videtur, nec est.
554쪽
obseruant, quod haec pars discatur non ad insidias struendas, sed vitandas, ut adeo sophista aliquis sit προωρεσει , sed dialecticus δυνάμει. hi libri a LAERΥio haud commemorantur; quod autem ab Aristotele libris topicis sint subiecti, colligit sAM VEL PEΤITvs ex capite ultimo libri posterior. elenchor. g. VII. Haec scripta Aristotelis logica, quae Commemorauimus, iuncta edi solent sub titulo ORGANI, cuius inscriptionis ratio haec est, quod Aristoteles logicam suam Vocauerit οργανον r j πῆραγ φιλοσοφίας, instrumentum B hmanum philosophiae, vide io. NEL DE LIVM 3&GER H. IO. VOss IvM. 3 Vnde & in quihusdam academiis, ut Lipsiensi, qui rationa- ilem profitentur disciplinam, dicuntur professores organi. quo tu autem accuratius de hoc organo velimus iudicare, obseruandum est primum, quod opus hoc non omnia Aristoteialis scripta, ad logicam spectantia complectatur,
t squidem plures libri, argumenti logici perierunt iniuria temporum, qua de re praeter alios videre possumus Io. ALBERTUM FARRI-
civM, ' qui scripta Aristotelis deperdita digesta secundum ordinem litterarum enarrat diligenter. quin etiam monimenta illa, quae continet organum , non satis integra esse videntur. etenim LAERT Ius memorat priorum analyticorum libros octo,vel nouem, ut PATRICI Vs, Vel decem denique, ut HEN R. STEPHANUs in codice suo reperit, ct άναλίικων λεζων αγγάλων libros duos. quid
555쪽
lemaei Philadelphi repertos fuisse in bibliotheca Alexandrina quadraginta libros analyticoriam. deinde adnotare e re est,quod libri, ex quibus organum compositum est, neque eo ordine, neque eo fine conscripti ab Aristotele videantur, quo nunc adparent, quemue iam prae se serunt, id quod vel ex eo colligere possumus,quodAristoteles ipse prioribus analyticis mentionem faciat τοπικων. eX qUO nihilominus ANDRONICvs Rhodius illos In eum ordinem, qui posthac a Peripateticis probatus est, digessit, graeci omnes interpretes usque ad AMMONiVM,& 1 HILOPONVM s IMPLICI VM que ipsius discipulos eam ordinis caussam dixerunt, quod quum logica sit philosophiae adeoque veritatis inueniendae instrumentum, ac subiectum eius argumentum sit ipsa demonstratio, cuius ope ad veritatem possimus peruenire, ideo poserioribus anab ticis agatur de demonseratione. quoniam aurem demonstratio sit ilogismus, nec qualis sit syllogismus. intelligi possit, nisi generatim de
ipsus indole tradantur praecepta, ea de causis de isto agatur prioribus anabricis. omnis syllogismus constet ex propostionibus ; Zc omnis propositio ex simplicibus vocibus, quae sit ratio, cur libris οἰναλάhκων Praemittatur opus de interpretatione, siue de enunciatione; ochuic illud de decem categoriis. denique quia demonstratio una sit syllogismi species, quae nitatur principiis ac propositionibus necessariis ac sint praeter hanc duae aliae, quarum alteri
ra fiat ex probabilibus, dicta ab Aristotele Bia
556쪽
is imus dialecticus ; altera ex fallacibus ad- lpellata i histicus, ea de caussa ut demonstratio intelligatur perfectius, posterioribus analyticis topici, libri subiiciantur, quibus de syllo gismo dialectico; & istis libri elenchorum,quibus de sophistico diiseratur: confer μETRvM i
I Eius praeter alios diuersa est sententia , quando dicit: omnium interpretum eonsensu bprimum categoriae locum occupant, neque -- Σhito, reliquos etiam seecundum genuinam Ari- hsotelis methodum rispositos esse; & prouocat e ad ipsius Aristotelis testimonia, qui initio an a- v. lyticorum priorum = scribat: δε Hliogi ovendum, antequam addemonstrationem accedamus, quoniam magisgeneralis filogismi rario est: item de elenchis sophisticis: ' defl- foti mo,qui addocendum valeat s demonstranaeum, iam dictum es in anabricis. G dialecti eis vero s iis, quae ad faciendum tentamen oectant, in proxime praecedente libro; ad agonnyticum itaque genus atque eriWicum nobis iam erit accedendum. seu eX testimoniis hisce itantum sequitur, Ut Aristoteles prius scripserit tunalytica priora, quam posteriora; quodue 1ibris τοπικων subiecerit illos de elenchis sophisticis,id quod genuinum ab Aristotele constitutum ortainem omnium librorum organi nondum probat. quid multa Θ nemo por rit firmis rationibus confirmare. quod Aristoteli fuerit in animo, integrum logicae opus eis iordine, quem ipsa argumenta huius disciplinae Daturali nexu inter te cohaerentia postulant,
557쪽
conscribere. tertium 6bseruamus, quod facile in dubitationem deduci possimus alum genuini Aristotelis libri ad nos sint Propagati, praecipue si duriora fata, quae isti subierunt,
diligenter eXpendamus mente. nam Arist , teles apparatum librorum, quem conparauerat sibi, etiam illorum, quos suo ingenio excluserat suaque manu exarauerat, Theophrasto reliquit, a quo posthac thesaurus hic per uenit ad Neleum, Aristotelis discipulum, qui hanc bibliothecam, Alexandriam transserendam vendidit Ptolemaeo Philadelpho, conseruato sibi exemplo quodam illorum librorum, quorum auctor erat Aristoteles. hos transmisit posteris suis, hominibus litterarum Cognitione haud ornatis, qui quum sensissene Attalicorum regum studia, bibliothecam Ρergami amplissimam struendi, istos in fossa quadam occultauerunt; tandem vero tineis &situ corruptos Apelliconi Teio magno pretio vendiderunt. erat autem Apellicon librorum magis cupidus, quam sapientiae. itaque quum exempla noua horum librorum describenda curaret, nec ipse philosophiae esset peritus; factum est, ut prodirent isti corrupti atque Vitiorum pleni. quo defuncto Sylla Athenis potitus, illos Romam transtulit,ubi eorum copia Tyrannioni grammatico, qui Aristotelis erat studiolus, facta. a quo nactus est illos Andronicus Rhodius. ac primus in publicam lucem emittendos curauit, quae fata sTRABO R& PLUTARCHVs prodiderunt memoriae.
558쪽
hinc PETRvs RAMus dicit: de peripat licis philosophis iam e Laertio nihiI habemus, immo de tam multis artis Iogicae peripateticis monimentis nihil habemus. praeter Porporium
D sieptendecim libros Aristotesis, si tamen sunt
Aristotelis. nec enim fluminis illius aurei iutot libris vlla gutta cervitur; nec vetus ille lineislorum librorum s titulus s numerus a Lae tio propostus praesenti titulo numeroque comιenit, ut ex comparatione potes intelligi. s e Strabone s Plutarcho planum est, eos cuti r tiquos eiusdem philosophi libros valde corruptos deprauatos use. quod ad interpretes Aristotelis, eosque veteres graecos adtinet, illorum mentionem facit PHILIPPus L ΑΗ-BEvs; prout quoque indices interpretum deprehendimus in editionibus graecolatinis Aristotelis, praecipue δε Valgi una; P o s s E v I-
uis haud accurate nec distiniste sint conscripti, quorum principes & nos paullo post commemorabimus. optinua editio organi est graeco- latina, quae eXIVLII PAC Ia Beriga recenso ne cum ipsius versione & scholiis prodiit Francolarii apud haeredes A. wecheli anno MDXCVm. 8. ad quam Ornandam usus est quinque codicibus Palatinis, vide i o. ALBERTUM FABRlCIUM. 7 organo huic praemittitur PORPHYRII isagoge in categorias.
559쪽
g. VIII. quod si ex veritate de meritis philosophi huius in artem ac disciplinam rationalem velimus iudicare, omnia prauorum adfectuum studia, siue sint amoris, siue odii, remouere debemus, Ut neque nimis praeclare, neque abiecte de eo sentiamus. quod Vita J ciamus, nece ite est, Aristotelis logicam duplici ratione considerare, partim ratione aetatis vetustioris, partim recentioris, qua disciplina haec purgata, culta ac Prout ipsius indoli con-1entaneum est, proposita. si re 1piciamus tempora antiquiora, atque Aristotelem cum aliis
philosophis, qui tempestate illa artem hane
tradiderunt,uelimus comparare,magna omnino in doctrinam hanc merita contulit. ante eum cultus artis huius haud nitidus aut ole
aias fuit, siquidem ea, quae philosophi sta
ae Eleaticae proposuerunt, breuia erant Praecepta, minus inter se cohaerentia; nec Plato tam feliciori successu, tam singulari studio Opus hoc adgrediebatur, quam Aristoteles. etenim primua logices σύ μα molitus est eamque redegit in formam artis, etiam plurima scripsit inter antiquos philosophos, quae ad rationalem hanc disciplinam pertinent, prout magis elucerent ipsius merita, si quaecunque Composuit, adhuc seruata essent. deprehendimus ubique vestigia grauioris iudicandi facultatis, qua Aristoteles valuit maXime, atque obseruamus, quod ipse instituerit meditationes , haud tantum in magistrorum praece Ptis adquiescens, ac quod omnino admiratio- ne dignum censemus per temporis illius ra- , tionem, non solum de meliore ac pulcriore
logicae cultura fuerit sollicitus; ted alias quo-
560쪽
que philosophiae partes explanauerit, cogiatationesque suas ad certum ordinem adcommodauerit. multi quidem ipsum iis de causis reprehendunt, quod iecutus sit in organo genus scribendi obscurius; quam censuram autem leuiorem esse arbitramur, si expendamus, quod in multis argumentis atque eXemplis habenda fuerit ratio graecae linguae: confer GEORG1VM PASCHIvM. post Aristotelem usque ad selicem illam aetatem, qua ilitterae philosophicae meliorem induebant faciem, illo nemo fuit superior, siquidem omnem logicae doctrinam ex ipsius motrimen iis hauriebant; quid quod interdum ea, quae magister hic tradiderat, corrumpebant, ac disputationibus inutilibus emciebant, ut haec Aristotelica ars multum de dignitate 1ua amitteret. cuiusmodi duriore sorte ista nobilissima disciplina adfiicta fuit tempore scholasticorum, qui meliorem philosophiae viam fuissent ingressi, etiam bonis litteris maiora intulissent incrementa, si genuinum ac purum Aristotelis fontem vidissent eumque fuissent sectati. sic philosophus hic summus logicae magister extitit, si merita eius certo temporis 1patio determinamuS. 3 VIIII. At vero tantum abest, Vt operi huic satisfecerit, atque isti expoliendo supremam addiderit limam; si multa adhuc recentioribus philosophis emendanda atque au-fenda reliquerit, id quod generatim indica-imus. etenim obseruamus primum, quod maxime necessaria atque utilia momenta, sine quibus genuina ars logicae haud consistere